Platform31 Activiteitenoverzicht 2013: Goed wonen Deze bijlage bij het jaarprogramma bevat een overzicht van de activiteiten van Platform31 in 2013 op het thema Wonen. De activiteiten zijn per thema gegroepeerd in een aantal clusters. In een tabel per cluster is te zien wat de aard van de activiteit is en welke unit binnen Platform31 primair voor de activiteit verantwoordelijk is. Primair is uitdrukkelijk niet hetzelfde als 'uitsluitend'; in de meeste gevallen is er meer dan één unit bij de uitvoering van onze activiteiten betrokken. Voor elke activiteit geven we een korte inhoudelijke beschrijving en een aanduiding van de looptijd, betrokken partners en financieringsbronnen. Het totaaloverzicht van activiteiten op de zes thema’s (goed wonen, goed werken, goed leven, ruimte, duurzaamheid en sturing) waar Platform31 zich op richt vindt u op de website. GOED WONEN Onderzoek
Experimenten
Netwerken
Professionaliseren
Organisatie van het woondomein Wat kunnen mensen zelf?
Coöperatie (voor middeninkomens)
Volkshuisvesting 2.0 (nieuwe rollen en samenwerkingsmodellen)
Governance corporaties
Ondersteuning G32 Fysieke Pijler
Dynamiek huishoudens en woonmilieus
Flexibel huren voor middeninkomens
Leergroep herprogrammering woningbouw
Wooncongres
Verspreiding resultaten onderzoek Leefstijlen
Beweging in de koopmarkt
Themabijeenkomsten Wonen en leefbaarheid
Onderbouwd kiezen (cursus strategie en beleid)
Woningmarkt
Tijdschrift Volkshuisvesting
Verspreiding resultaten Betaalbare woonlasten onderzoekWaterbedeffecten
Woningvoorraad Kwaliteit particuliere woningvoorraad
Aanpak onderhoud en financiering goedkope koopwoningen
Kenniskring particuliere woningverbetering
Cursus duurzaam voorraadbeheer
Wonen, zorg, bijzondere groepen Wonen en zorg (vier Leerkring deelexperimentprogramma’s) wonen en zorg Huisvesting arbeidsmigranten
scheiden
tijdelijke
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
1
Goed wonen Er is sprake van een ingrijpende systeemcrisis. De stagnerende woningmarkt moet uit het slop komen, er moet weer (en meer) gebouwd worden voor de toename van het aantal huishoudens, er is meer doorstroming nodig, meer gevarieerde woonmilieus, een aanzienlijke verbetering en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad, en betaalbare woonlasten. Er zijn nieuwe marktevenwichten nodig tussen vraag en aanbod naar type woningen en woonmilieus, tussen overspannen en ontspannen woningmarkten, tussen koop en huur, en tussen groei, stagnatie en krimp van het aantal huishoudens in het land. Dan valt pas weer te spreken van ‘goed wonen’ in Nederland. Het is een maatschappelijke zoektocht hoe de aanzienlijke transformatie met voldoende tempo gerealiseerd kan worden. En welke kennis, vaardigheden, financieringsvormen en rolverdelin gen nodig zijn om de paradigmashift te realiseren? Daarom concentreren de activiteiten, producten en diensten van Platform31 zich op de thema’s ‘nieuwe marktevenwichten’, ‘greep houden op de voorraad en woonomgeving’, ‘zorgen voor voldoende (energetische) kwaliteit’ en ‘genoeg blijven bouwen’. Door de vraagstukken rond wonen, duurzaamheid, ruimte, sturing en welzijn in samenhang aan te pakken, kunnen betekenisvolle inzichten en aanpakken ontwikkeld worden voor alle partijen. Platform31 koppelt demografische prognoses en ontwikkelingen van de vraag aan wetenschappelijke inzichten en aan praktijkkennis in stad en regio. Daarnaast is het belangrijk om greep te houden op de woningvoorraad en de leefomgeving. Platform31 richt zich met zowel onderzoek, experimenten als leerkringen op de aanpak van de particuliere woningvoorraad. Kennis, cursussen en experimenten over betaalbare woonlasten en een energiesprong in de bestaande woningvoorraad dragen bij aan voldoende (energetische) kwaliteit en betaalbare woonlasten. De leerkring herprogrammering woningbouw richt zich op voldoende blijven bouwen. Maar er is ook aandacht voor specifieke bouwopgaven, zoals wonen met zorg of huisvesting van arbeidsmigranten. Tot slot is een voorwaarde voor goed leven, een goede sturing. P latform31 richt zich op de samenwerking tussen gemeenten en corporatie (leerkring), een vernieuwing van de corporatie (door experimenten coöperatie en governance) en door onderzoek naar wat de burger zelf kan doen. De activiteiten op het gebied van wonen zijn gegroepeerd in vier clusters: -
Organisatie van het woondomein
-
Woningmarkt
-
Woningvoorraad
-
Wonen, zorg en bijzondere groepen.
Cluster Organisatie van het woondomein Overzicht Onderzoek
Experimenten
Netwerken
Wat kunnen mensen zelf?
Coöperatie (voor middeninkomens)
Volkshuisvesting 2.0 (nieuwe rollen en samenwerkingsmodellen)
Experimenten governance corporaties
Ondersteuning G32 Fysieke Pijler
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
Professionaliseren
2
Onderzoek ‘Wat kunnen mensen zelf?’ Inhoud:
In tijden van een terugtredende overheid is er behoefte aan inzicht in effectiviteit van interventies. Wat kunnen mensen zelf doen, en welke taak resteert voor instanties? Dit onderzoek kijkt over een lange periode (sinds 1999)
Looptijd:
maart 2012 – december 2013 (doorlopend)
Partners:
gemeente (R’dam-Hoogvliet), corporaties (Woonbron, Vestia, platform Corpovenista), universiteiten (TUD/OTB, Univ. of Glasgow)
Financiering:
Platform31 (FES/KKS), co-financiering partijen
Experiment Coöperatie (voor middeninkomens)
Inhoud:
Met vijf corporaties en een financiële partij ontwikkelt EMCEO een coöperatieve ondernemingsvorm: WoonCoöperatie Middeninkomens. Hiermee kan duurzame verhuur van woningen aan middeninkomens worden gerealiseerd, zonder staatsteun. De minister heeft goedkeuring gegeven om buiten de bestaande wetgeving te experimenteren.
Looptijd:
2012-2013 (doorlopend)
Partners:
corporaties, financiële partij
Financiering:
Platform31, deelnemende corporatie
Experimenten Governance corporaties
Inhoud:
Doelstelling van experiment aanspreekbare commissarissen is de verdere professionalisering van het interne toezicht te stimuleren door het ontwikkelen, uitwerken en testen van methodieken waarmee interne toezichthouders hun maatschappelijke aanspreekbaarheid kunnen formaliseren en verste rken.
Looptijd:
2013 (doorlopend)
Partners:
VTW, corporaties
Financiering:
Platform31, VTW, corporaties
Volkshuisvesting 2.0: nieuwe rollen en samenwerkingsmodellen
Inhoud:
Volkshuisvesting is van oudsher gestoeld op, de naam zegt het al, het huisve sten van het volk en daarmee het toevoegen van woningen voor verschillende doelgroepen. Een kwantitatieve discussie gestuurd door overheidssubsidies en uitgevoerd door ontwikkelaars en corporaties. Het gaat nu niet meer alleen om de woning, maar om het wonen. De kwantitatieve opgave maakt plaats voor een kwalitatieve, waarbij de oude sturingsmechanismen om hier uitvoering aan te geven afbrokkelen. Dit vraagt om een nieuw volkshuisvestingsmodel. Een model waarbij goed zicht benodigd is op de voorraad, de bewegingen hierbinnen, de sturingsmechanismen en de invloed hiervan op de kwaliteit van de stad. Binnen Volkshuisvesting 2.0 moeten de traditionele partijen hun rol en samenwerkingsmodellen opnieuw uitvinden.
Looptijd:
2013 (nieuw)
Partners:
corporaties, gemeenten, adviesbureaus
Financiering:
partners deelnetwerk, partnerprogramma
Ondersteuning G32-StedenNetwerk, Fysieke Pijler
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
3
Inhoud:
Vanuit Platform31 ondersteunen we de steden binnen de fysieke pijler via: advisering
op
aanvraag
bestuurders
en
professionals,
vragen
vanuit
de
werkgroepen, deelname aan begeleidingscommissies van onderzoeken, etc. Directe contactpersonen zijn de secretaris en voorzitter van de FP.
Looptijd:
doorlopende activiteit t/m 2014
Partners:
Gemeenten (G32)
Financiering:
Basisprogramma
Cluster Woningmarkt Overzicht Onderzoek
Experimenten
Netwerken
Professionaliseren
Dynamiek huishoudens en woonmilieus
Flexibel huren voor middeninkomens
Leergroep herprogrammering woningbouw
Wooncongres
Verspreiding resultaten onderzoek Leefstijlen
Beweging in de koopmarkt
Themabijeenkomsten Wonen en leefbaarheid
Onderbouwd kiezen (cursus strategie en beleid)
Verspreiding resultaten onderzoekWaterbedeffecten
Betaalbare woonlasten
Onderzoek Dynamiek huishoudens en woonmilieus Inhoud:
De behoeften van huishoudens veranderen voortdurend. Moet hiervoor niet een breed palet aan woonmilieus bestaan? Moet herstructurering niet meer van variatie uitgaan, in plaats van uniforme aanpakken. Elke wijk heeft zijn eigen functie, passend bij levensfasen en behoeften van bewoners.
Looptijd:
mei 2009-juli 2013 (doorlopend)
Partners:
Gemeenten (Amsterdam, Tilburg, Den Haag), corporaties Platform Corpovenista, universiteit (UvA)
Financiering:
Platform31 (FES/KKS), co-financiering partijen
Disseminatie onderzoeken Leefstijlen en Waterbedeffecten Inhoud:
Acties verspreiding/doorwerking resultaten twee in 2012 afgeronde onderzoeken: 1.
Leefstijlen: ieder heeft een bepaalde leefstijl. Worden bewoners er gelukkiger van als woningcorporaties meer rekening houden met gelijkgestemden bij de woonruimteverdeling? En functioneren nieuwbouwprojecten beter als gelijkgestemden bij elkaar wonen?
2.
Hoe voorkom je dat herstructurering leidt tot verplaatsing van problemen?
Looptijd:
2013 (doorlopend)
Partners:
Gemeenten (8), corporaties (Platform Corpovenista), universiteiten (TUD/OTB en UU)
Financiering:
disseminatiebudget KKS
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
4
Experiment Flexibel huren voor middeninkomens Inhoud:
Het experiment Flexibel huren is een project waarin de gemeenten Amsterdam, Den Haag en Utrecht experimenteren met inkomensafhankelijke huurprijzen voor middeninkomens. Hoofddoelen zijn te bezien of deze systematiek bevorderend werkt om 1.
Het aanbod woningen voor de middeninkomens te vergroten
2.
De doorstroming op de woningmarkt te stimuleren
Looptijd:
september 2012-september 2015 (doorlopend)
Partners:
gemeenten, corporaties, BZK
Financiering:
Platform31, gemeenten, corporaties, BZK
Experiment Beweging in de koopmarkt
Inhoud:
Beweging
in
de
koopmarkt
wordt
gerealiseerd
door
in
de
praktijk
nieuwe
marketingsinstrumenten te introduceren en door bij verkoop van ex-corporatiebezit via VVE verkoop grip te houden op kwaliteit van de woning Looptijd:
2013 - 2015 (nieuw)
Partners:
gemeenten, corporaties, marktpartijen met nieuwe vraag- aanbodmethodieken
Financiering:
Platform31, nader te bepalen in 2013
Experiment Betaalbare woonlasten
Inhoud:
Dit experiment behelst het opsporen en opruimen van de belemmeringen die de weg naar beheersbare woonkosten (huur/ hyptheek + energie + belastingen) in de weg staan. In vijf fysieke projecten van een betekenisvolle omvang worden de woningen op een dusdanig niveau gebracht dat sturen op woonlasten werkelijk gerealisserd kan worden.
Looptijd:
2013 (nieuw)
Partners:
gemeenten, corporaties, energiebedrijven, BZK, particuliere huiseigenaren
Financiering:
Platform31
Leergroep Herprogrammering Woningbouw Inhoud:
Vertegenwoordigers uit 20 steden en BZK verbinden en ontwikkelen vernieuwende werkwijzen m.b.t. programmering woningbouw in relatie tot de stedelijke ontwikkeling in brede zin. Leergroep komt voort uit traject Toekomst Stedelijke Vernieuwing en G-32 /Nicis Handreiking Herprogrammering Woningbouw
Looptijd:
2012- 2013 (doorlopend); na bijeenkomst in voorjaar 2013 wordt bekeken op welke wijze deze vakgemeenschap zal worden voortgezet.
Partners:
Gemeenten (G32), ministerie BZK
Financiering:
BZK (Kenniskringen SV) – G32 (Fysieke Pijler) – Platform 31 (Basisprogramma)
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
5
Themabijeenkomsten actuele vraagstukken Wonen en Leefbaarheid Inhoud:
In 2013 zal Platform31 (unit Netwerken i.s.m. unit Onderzoek en met onze partners in een serie themabijeenkomsten aandacht geven aan actuele vraagstukken. Hierbij worden relevante onderzoeksuitkomsten betrokken vanuit het programma Kennis voor Krachtige Steden, o.a. ten aanzien van bijwerkingen van herstructurering, het werken met leefstijlen, openbare ruimte en grensoverschrijvende samenwerking. In deze sessies staat het doorontwikkelen en toepassen in de stedelijke praktijk centraal.
Looptijd:
2013 (doorlopend)
Partners:
gemeenten, corporaties, universiteit
Financiering:
Platform31 (Basisprogramma en FES/KKS)
Wooncongres Inhoud:
Een jaarlijks terugkerend congres over de actualiteit van de woningmarkt en de volkshuisvesting. Platform31 organiseert dit samen met het onderzoeksinstituut OTB uit Delft. Het congres is een combinatie van plenaire lezingen en interactieve themabijeenkomsten. De doelgroep omvat alle professionals uit publieke en private organisaties die werkzaam zijn in de woningmarkt en de volkshuisvesting. Met gereduceerde tarieven proberen wij daarnaast studenten en bewonersorganisatie toegang te geven.
Looptijd:
jaarlijks terugkerend
Partners:
onderzoeksinstituut OTB/TU Delft
Financiering:
bijdragen van deelnemers
Onderbouwd kiezen (cursus strategie en beleid wonen) Inhoud:
Deze training is erop gericht om professionals uit de woningmarkt en de volkshuisvesting te leren hoe zij uit de veelheid van statistieken en documentatie kunnen komen tot onderbouwde beleidskeuzes. De doelgroep bestaat primair uit beleidsmedewerkers van gemeenten en woningcorporaties.
Looptijd:
jaarlijks terugkerend
Partners:
RIGO
Financiering:
bijdragen van deelnemers
Cluster Woningvoorraad Overzicht Onderzoek
Experimenten
Netwerken
Professionaliseren
Kwaliteit particuliere woningvoorraad
Aanpak onderhoud en financiering goedkope koopwoningen
Kenniskring particuliere woningverbetering
Cursus duurzaam voorraadbeheer
Energiesprong (m.n. onderdeel woningen)
Onderzoek Kwaliteit particuliere woningvoorraad
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
6
Inhoud:
Het aantal koopwoningen is gestaag gegroeid, en zal naar verwachting verder toenemen. Dat geldt ook voor de onderkant van de markt. Tegelijkertijd groeit ook het aantal mensen dat hun woning niet kan of niet wil onderhouden. Laat staan verbeteren, bijv. minder energieverbruik. Hoe verbeter je dit?
Looptijd:
oktober 2009 – december 2012, disseminatie in 2013 (doorlopend)
Partners:
Gemeenten (6), Stimuleringsfonds Volkhuisvesting Nederland, universiteit (TUD/OTB)
Financiering:
Platform31 (FES/KKS), co-financiering partijen
Experiment Aanpak onderhoud en financiering goedkope koopwoningen
Inhoud:
Het experiment ‘Aanpak goedkope koop’ richt zich op de goedkoopste 30 procent woningen per gebied. Vijf pilots die met een vernieuwende aanpak verwachten te kunnen bijdragen aan de oplossing van drie deelproblemen: 1.Slecht onderhouden goedkope koopwoningen 2.Slecht verkoopbare en verouderde goedkope koopwoningen 3.Betalingsachterstanden en restschuld van woningeigenaren.
Looptijd:
voorjaar 2012-voorjaar 2014 (doorlopend)
Partners:
gemeenten, corporaties, marktpartij, bouwbedrijven
Financiering:
Platform31, marktpartij, gemeente, bouwbedrijven
Kenniskring particuliere woningverbetering
Inhoud:
Kenniskring in opdracht van BZK over particuliere woningverbetering. De kenniskring maakt onderdeel uit van een serie van 4 kenniskringen rondom het thema ‘stedelijke vernieuwing op uitnodiging’. In steeds meer wijken staan particuliere woningen met achterstallig onderhoud, wat een negatief effect h eeft op de waardeontwikkeling van de woning en de woonomgeving en op de leefbaarheid. In de kenniskring -die bestaat uit zeven bijeenkomsten- worden oplossingsrichtingen verkend, ervaringen uitgewisseld, knelpunten gesignaleerd en nieuwe voorstellen ontwikkeld voor beleid, aanpak en regelgeving.
Looptijd:
2012 en 2013 (doorlopend, reeks)
Partners:
gemeenten, adviesbureaus, Agentschap NL (ministerie EL&I), ministerie BZK
Financiering:
BZK (Kenniskringen SV), Platform31 (partnerprogramma)
Cursus duurzaam voorraadbeheer
Inhoud:
PM
Looptijd: Partners: Financiering:
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
7
Cluster Wonen, zorg en bijzondere groepen Overzicht Onderzoek
Experimenten
Netwerken
Wonen en zorg (vier deelexperimentprogramma’s)
Leerkring scheiden wonen en zorg
Professionaliseren
Huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten
Experiment Wonen en zorg (vier deelprogramma’s) Inhoud:
Het experiment Actieprogramma ouderenhuisvesting bestaat uit vier deelprogramma’s: . De huisvesting van ouderen waaronder zowel het woonconcept o p zich als transformatie van de bestaande voorraad. . Burgerkracht onderscheiden waarbij zowel particulier initiatief als de inzet van sociale netwerken aandacht behoeft. . Lokale organisatie die nodig is om het zelfstandig wonen van ouderen met zorg aan huis mogelijk te maken. . Twee kwetsbare groepen ouderen. Voor dementerenden en migrantenouderen is zelfredzaamheid minder vanzelfsprekend en de vraag is op zij extra arrangementen behoeven.
Looptijd:
2012-2015 (doorlopend)
Partners:
gemeenten, corporaties, zorginstellingen, Movisie, Aedes-Actiz
Financiering:
Platform31, fondsen, ministeries, gemeenten, Movisie, Aedes-Actiz
Experiment Huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten Inhoud:
Er is sprake van een toeloop van arbeidsmigranten uit vanuit Midd en- en OostEuropa naar Nederland. Er is ook werk voor hen, want zij zijn bereid werk te verrichten waar moeilijk Nederlandse arbeidskrachten voor te vinden zijn. Met hun komst is de vraag naar goedkope huisvesting toegenomen. In dit experimenten begeleiden we zeven (tijdelijke en flexibele) woonconcepten voor verschillende vormen van huisvesting voor deze arbeidsmigranten. BZK heeft gevraagd –op verzoek van de Tweede Kamer- om een tweede ronde te starten.
Looptijd:
2012-2014 (doorlopend)
Partners:
gemeenten, corporaties, uitzendbureaus, werkgevers
Financiering:
Platform31, BZK, corporaties, uitzendbureaus
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
8
Leerkring scheiden wonen- zorg Inhoud:
Binnen de steden en het netwerk van Platform31 onstaat een groeiende belangstelling voor de vraagstukken rondom wonen en zorg. De cliënt betaalt zelf voor het wonen via huur of koop. De zorg wordt apart gefinancierd via de zorgverzekeringswet, Wmo, AWBZ en eventueel via eigen middelen. De gedachte achter dit beleidsvoornemen is dat bewoners van verzorgings- en verpleeghuizen hierdoor meer keuzevrijheid krijgen en de diversiteit in wonen wordt vergroot. Het zou ook goed aansluiten bij de waarden van een sterk preventiebeleid, decentralisatie, versterking tussen publieke gezondheid en eerstelijnszorg en meer samenwerking en samenhang tussen zorg- en hulpvormen, de versterking van zorg en ondersteuning in de buurt. Tegelijkertijd wordt ook verwacht dat hiermee bezuinigingen kunnen worden gerealiseerd. Binnen de G32 is er behoefte om met steden en andere partijen rondom het thema Wonen en Zorg de opgaven, strategische keuzes en vernieuwende werkwijzen te verkennen en te ontwikkelen. Platform 31 werkt aan een verkenning om te komen tot een leerkring Wonen en Zorg.
Looptijd:
2013-2014 (nieuw)
Partners:
Steden, Ministerie van BZK, Platform 31, (Aedes/Actiz?)
Financiering:
Ministerie van BZK, steden (mogelijke bijdragen vanuit VWS en andere partijen), Platform31 (Basisprogramma)
Platform31: jaarprogramma 2013, activiteitenoverzicht Goed wonen
9