De boodschap van hooggevoelige kinderen: ‘Alles is liefde!’ Veel bijzondere en zeer hooggevoelige kinderen worden op dit moment geboren: begrijpen wij wel de diepliggende betekenis van deze stroom van liefdevolle en vredelievende, mooie zielen? Van alle kinderen die nu geboren worden, is volgens de officiële cijfers, 20% hoog sensitief (Pedagogiek In Praktijk, juni 2014). Vooralsnog krijgen veel hooggevoelige kinderen regelmatig de diagnose ADD, ADHD of autisme opgelegd. Het vermoeden is dat wel 1 op de drie kinderen in een zekere mate hooggevoelig is, maar met een foutieve diagnose door het leven gaat. In de Nederlandse vakliteratuur is er vrijwel niets bekend over de achtergrond van hooggevoeligheid, hoewel er wel richtlijnen op internet te vinden zijn, die ‘symptomen’ of kenmerken weergeven. Met een uitgangspunt van ‘normale kinderen’ wordt er gekeken naar wat er anders is dan ‘bij anderen’. Er wordt met name een gebrek aan concentratie geconstateerd, terwijl in veel andere landen zoals bijvoorbeeld in China, de zo lijkende afwezigheid van deze kinderen, als een zeer speciaal talent wordt beschouwd. Zij bevinden zich namelijk in een ‘theta-‐toestand’ oftewel ‘hoger bewustzijnsniveau’, waar wij niet zomaar bij kunnen. Zij hebben iets extra’s dus, waar kinderen op uitgekozen worden en verder getraind. Volgens dr. Ilchi Lee (2006) is het een mechanisme wat je kunt stimuleren door middel van geluksgevoel en zelfvertrouwen. Zij hebben zelfs trainingsprogramma’s ontwikkeld, waar hooggevoeligheid wordt getraind bij kinderen die het op het eerste oog niet lijken te hebben, maar het wel kunnen aanleren. Daarmee is bewezen dat iedereen ‘het’ heeft, in meer of minder ontwikkelde mate. Wat is hooggevoeligheid nu precies? Door sommigen uit het werkveld wordt het gezien als een ‘hype’ zoals met ADHD toentertijd, maar hooggevoeligheid is een diepgaander spiritueel fenomeen, wat we heel serieus moeten nemen.
Pien is helemaal gek van alles wat met sterren en het heelal te maken heeft De charme van Daan Daan is een heel lief en vrolijk kind met bijzondere talenten. Op driejarige leeftijd kan hij bijvoorbeeld al een heel kinderboekje in zijn geheel ‘voorlezen’, met ieder woordje en intonatie perfect uit zijn hoofd geleerd. Hij kan zich altijd uren concentreren op van alles; spelletjes, bouwen en voorlezen. Ook is hij bijzonder eigenzinnig en kan erg veel tijd nemen voor de dagelijkse kleine bezigheden, zoals aankleden en badderen. Hij geniet zichtbaar van het leven. Hij leeft in het nu. Soms kan hij ook erg heftig reageren als hij iets niet wil of als hij kritiek krijgt. Daarentegen kan hij zich weer goed inleven in anderen en is een allemans vriend: jong en oud is van hem gecharmeerd. Toen hij naar groep 3 ging, kwamen ze erachter dat hij zijn talentvolle sociale vaardigheden, ofwel ‘charme’ goed had ingezet in de kleuterperiode, waar hij ongezien 2 jaar lang nooit een pen of penseel heeft weten aan te raken! In eerste instantie, wordt zijn desinteresse in tekenen gewijd aan zijn ogen, die door vroeggeboorte niet geheel goed ontwikkeld waren; met +5 zie je gewoonweg niet veel van dichtbij. De bril mocht niet baten bij het lezen en schrijven: want dat lukt gewoonweg niet goed. Door aanvullende therapieën zoals Cesar, logopedie en leesbegeleiding kan hij het wel, maar het kost hem erg veel tijd en energie. Lezen kan hij technisch gezien wel, maar het gaat moeizamer dan bij andere kinderen van zijn leeftijd. En daar wordt hij dagelijks toch mee vergeleken in de klas in het reguliere schoolsysteem. Inhoudelijk trekken die hele kinderachtige boeken hem ook niet, maar technisch gezien moet hij daar wel beginnen. En het allerbelangrijkste: het schrijven frustreert hem enorm. Die frustratie komt doordat alles op school in groep 3 met ‘schrijven’ te maken heeft. Met alle vakken moet hij ‘iets’ opschrijven. En van de ene frustratie komt de andere. Sinds die tijd kan Daan zich minder goed concentreren op de taakjes die hij moeilijk vindt. Hij krijgt geen succesbeleving meer en is niet meer gemotiveerd. Er is een strijd ontstaan, waarbij hij alleen nog maar extrinsiek gemotiveerd kan worden. Hij leert typen en mag met de tablet naar school, zodat hij wel gewoon op intellectueel niveau meekan met de andere kinderen. Het schrijven is het dilemma, maar zijn IQ is bovengemiddeld getest. De vrolijke Daan zien we ineens een beetje minder vrolijk worden, hij trekt zichzelf het liefste terug in zijn eigen wereldje. Een pedagoog wordt ingezet om hem te observeren. Zij komt met een goed rapport waarin Daan perfect wordt beschreven: “Hij is zeer gevoelig en sociaal, heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel, is lief voor anderen kinderen, zorgzaam, kan zich goed inleven in anderen, heeft een bovengemiddelde intelligentie en interesse in ingewikkelde wetenschappelijke vraagstukken. Af en toe dwaalt hij af met zijn gedachten en lijkt in een andere wereld te zijn. Met schrijven en lezen heeft hij een achterstand, daardoor kan hij zich (alleen) op taakjes die hem minder goed lukken, niet goed concentreren”. Aan het einde van dit keurige rapport komt de diagnose: ‘ADD’ (Attention Deficit Disorder, Aandachttekort Stoornis). Het advies: de enige oplossing die wordt gezien is ‘direct aan de medicijnen’. De ouders van Daan zijn in een shock: een supermooi rapport, maar met een advies wat zo vreselijk tegen al hun gevoel indruist! Daan heeft helemaal geen aandacht tekort of concentratieprobleem, hij kan gewoonweg moeilijk lezen en schrijven, waardoor hij geen enkele succesbeleving op school ervaart en daardoor niet gemotiveerd wordt. Dat is toch een normale reactie van oorzaak en gevolg? Zij gaan op zoek naar andere mogelijkheden en ontdekken dat er meer kinderen zijn zoals Daan: Hij blijkt hooggevoelig te zijn. Hij voldoet aan 90% van alle kenmerken. Het blijkt dat veel van deze kinderen nog steeds ‘beelddenken’ terwijl dat normaliter bij de 4 of 5 jaar ophoudt. Kinderen blijven dan kortgezegd in beelden denken en niet ‘plat’. Dat betekent dat alles wat
De boodschap van hooggevoelige kinderen
1
Drs. H. Velthuijsen
tweedimensionaal is, hen veel moeite kost. Dat verklaart precies waarom Daan zo goed is in alles wat driedimensionaal is, zoals je inleven in een situatie en in anderen mensen. Het verklaart ook waarom hij moeite heeft met lezen en schrijven in het ‘tweedimensionale’. Opnieuw nemen zij contact op de pedagoog: zij is het met hen eens. Zij erkent en herkent ‘hooggevoeligheid bij Daan’, maar kan er geen officiële diagnose van maken, want het staat niet in de DSM classificatie opgenomen. Maar als zij hooggevoeligheid erkent, dan weet zij toch dat deze kinderen ook extra gevoelig zijn voor medicijnen? En dat deze schade kunnen aanrichten? Hoe kan dat dan toch het advies zijn? Met medicijnen zou hij zich beter kunnen concentreren, maar waarop? Op iets wat hij niet kan? En wat hij daardoor niet leuk vindt? Wat zou dat met zijn zelfvertrouwen doen? Zijn mindere concentratie is een signaal dat er iets meer aan de hand is. Het zou tijdelijke symptoombestrijding zijn, als je dit met medicijnen de kop in drukt. Als pedagoog moet je juist deze signalen weten te lezen en omzetten in iets positief. Beelddenken is denken in beelden en gebeurtenissen, niet in woorden en begrippen. Een beelddenker ziet in één oogopslag het geheel. Alle informatie komt gelijktijdig binnen. Beelddenken is ruimtelijk denken. Daardoor overziet een beelddenker snel het geheel en kan hij vlot een oplossing bedenken. Het onder woorden brengen van die oplossing is alleen lastig. Bron: www.stichtingbeelddenken.nl
Vanuit mijn hart Na jarenlange ervaring als pedagoog en ontwikkelingswerker in landen als Guatemala en Brazilië, ben ik erachter gekomen dat de DSM niet heilig is. Tenminste, niet zoals de pedagogen van nu er aan vasthouden, als enig kwalificatiesysteem. De DSM is eigenlijk bedoeld als internationale richtlijn voor psychiaters bij de vaststelling van diagnoses van psychiatrische aandoeningen, maar hij wordt ook door pedagogen en psychologen gebruikt. Het is een zeer Westers gericht diagnostisch instrument. Daar kwam ik pas achter toen ik in Guatemala werkte. Met het theoretisch kader van de universiteit nog in mijn achterhoofd, kon ik de mensen daar niet goed begrijpen. De macho cultuur van de mannen bijvoorbeeld, is daar heel normaal, maar volgens de DSM zou het gemakkelijk als ‘narcistische persoonlijkheidsstoornis’ geduid kunnen worden. En de logische reactie van vrouwen op die macho cultuur waarbij ze de oprechte aandacht van hun mannen proberen te krijgen, heeft veel weg van een ‘bordeline stoornis’ volgens de DSM. Dat heeft mij flink aan het denken gezet. Klopt die DSM wel? En wie heeft die geschreven? De DSM bleek helemaal niet van toepassing in een andere cultuur in een niet-‐Westerse omgeving. De context moet dus ook rekening mee worden gehouden. Om kinderen te kunnen helpen, heb ik een heel ander instrument in mijzelf moeten ontwikkelen. Ik heb geleerd om op een andere manier naar kinderen te kijken: vanuit mijn hart, met mijn intuïtie en gevoel. Eigenlijk van mens tot mens, en niet van theorie tot mens. Daardoor heb ik een kans gekregen om veel van hooggevoelige kinderen te begrijpen, omdat zij ook sterk reageren vanuit hun ‘onderbuikgevoel’. Gaandeweg kwam ik erachter dat ik zelf ook zeer hooggevoelig ben en heb dat verder weten te ontwikkelen door een gedisciplineerde yogi life style. Vroeger was het een last en nu is het een gave om in te kunnen zetten tijdens mijn werk. Die omslag zie ik vaak bij hooggevoeligen op dit moment; wanneer je het begrijpt en ermee om leert gaan, kun je het omzetten in een kracht. Het is dus geen ‘DSM-‐stoornis’, maar ik kan wel een poging doen om vanuit een grote bescheidenheid, uit te leggen wat ‘hooggevoelig zijn’ nou eigenlijk is. Welkom in de ‘wereld van hooggevoeligen’.
Jasper (3) moet heel hard huilen als zijn koekje op ‘t bordje uit elkaar valt…’want dat heeft het koekje ‘pijn’ en afgelopen week hebben we een spinnetje dood gevonden in huis en deze in de tuin begraven: ik voelde zijn oprechte verdriet in mijn keel. Wat is ‘hoog sensitief’ nou eigenlijk? Hooggevoeligheid, hoog sensitiviteit of HSP (Hoog Sensitieve Persoon) staat niet opgenomen in de DSM. Heel begrijpelijk, want ‘hooggevoeligheid’ is geen ‘ziektebeeld of stoornis’ wat je volgens een vaststaand systeem kunt diagnosticeren. Het is een fenomeen, een verschijnsel. Het is gemakkelijker om het te beschouwen vanuit de ‘kwantumfysica’, dan vanuit de pedagogiek of psychologie. Binnen de kwantumfysica is bewezen dat gedachten en emoties invloed hebben op ons fysieke gestel (Deepak Chopra, 1989). Wij mensen bestaan uit energie, je kunt als het ware door ons heen kijken als je een röntgen foto maakt, maar alles zit heel erg strak op elkaar gedrukt. Een emotie is ook een energie, die uit hele kleine deeltjes bestaat. Wij kunnen die emoties ‘opvangen’, of zij kunnen in ons verstrikt raken, zonder dat we dat door hebben. Daar kun je last van krijgen en zelfs ziek van worden (Nelson, 2007). Hooggevoelige kinderen hebben een soort van extra antenne,
De boodschap van hooggevoelige kinderen
2
Drs. H. Velthuijsen
soms wordt het een zesde zintuig genoemd, om die energieën op te vangen. Als zij jong zijn en nog niet goed geleerd hebben om daar mee om te gaan, lijkt het alsof ze een soort droge spons zijn die in een bak met water worden gegooid. Zij zuigen alle emoties om hen heen op. In het geval van Daan verklaard dat waarom hij zo goed mensen kan aanvoelen, maar ook dat hij zich soms veel afzondert als iets niet lukt of als er een negatieve energie in de buurt is. Alle emoties komen eigenlijk veel harder binnen. Hooggevoelige kinderen zonderen zich vaak af, wat lijkt op angst. Eigenlijk schermen zij zich gewoon af van omliggende emoties, waar ze zo gevoelig voor zijn; hun tankje zit dan even vol. Vandaar ook dat het lijkt alsof ze emoties veel heftiger uiten dan ‘normaal’, zij dragen die gewoonweg met zich mee. Bij een hooggevoelig kind is verdriet ook echt heel erg verdrietig, en teleurgesteld gaat zelfs naar boosheid en frustratie. En als je een kind corrigeert op zijn gedrag, komt het bij hen binnen alsof dat het einde van de wereld is. Zij kunnen over het algemeen niet goed tegen kritiek, hebben een laag zelfbeeld en een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Hooggevoelige kinderen hebben eigenlijk niet zozeer een reeks van kenmerken die op te sommen zijn, zoals bijvoorbeeld in de DSM gewoonlijk wordt gedaan. Het is meer een patroon van zeer gevoelig reageren op anderen en op emoties in de omgeving. Als de omgeving in balans is, zijn zij dat meestal ook. Je kunt je voorstellen dat wanneer deze kinderen zo enorm gevoelig zijn voor alles, het grote gevolgen kan hebben op de ontwikkeling op allerlei gebieden. Natuurlijk op sociaal gebied, maar ook fysiologisch, biologische en psychologisch. Hoe deze kinderen cognitief functioneren is niet eenduidig te stellen. Op bepaalde vlakken scoren ze juist erg hoog, maar meestal ook op een aantal gebieden lager. Het is duidelijk dat de meeste hooggevoelige kinderen blijven beelddenken en dat kan grote invloed hebben op de schoolresultaten. Doordat ze ook nog eens minder goed tegen kritiek kunnen, maar wel telkens tegenslagen hebben met lezen of schrijven, gaan ze vaak nog sterker achteruit, omdat hun zelfvertrouwen zo enorm wordt geschaad. Succesbelevingen in schoolresultaten zijn dan ook uitermate belangrijk voor deze kinderen. Vandaar dat individuele leerwegen vaak veel beter bij hen past, doordat ze met bepaalde vakken heel snel kunnen gaan en met andere weer wat langzamer. Maar ook doordat het de druk wegneemt, die druk is funest voor kinderen met constante faalangst. Stel je voor dat het Nederlandse onderwijssysteem er heel anders uit zou zien, zoals bijvoorbeeld de Tagore scholen in India, waarbij er geen boeken worden gebruikt? Je woont bij de leraar in huis en de leerlingen trekken erop uit, het bos in en ter plekke stellen zij vragen over alles wat ze tegenkomen en de leraar past daar die dag zijn les op aan. Bijna al het leren vindt buiten plaats, in de drie dimensionele wereld. Bij een dergelijk schoolsysteem zouden deze ‘beelddenkende’ kinderen, uitmuntend presteren. De vraag die wij moeten stellen als pedagogen is dan ook: moeten we proberen deze kinderen te veranderen? Of hen laten zijn zoals ze zijn en het schoolsysteem aanpassen zodat ook zij beter kunnen presteren? Een aantal kenmerken van hooggevoelige kinderen (Losey, 2007) -‐ Gevoelig voor hun omgeving en gevoelens van anderen -‐ Kunnen zich goed inleven in anderen -‐ Buitengewoon intuïtief -‐ Zeer sociaal bewust -‐ Ze lijken qua aandacht voortdurend afgeleid -‐ Ze zijn buitengewoon meedogend -‐ Kunnen absoluut niet tegen conflicten – pakken die vaak persoonlijk op -‐ Reageren meestal heel heftig op kritiek -‐ Wijs voor hun leeftijd -‐ Vredestichters -‐ Bezorgd om anderen -‐ Zeer kwetsbaar -‐ Ze hebben vaak tijd voor zichzelf nodig -‐ Ze hebben vaak grote liefde voor ander leven, zowel voor mensen als dieren -‐ Een groot inlevingsvermogen -‐ Ze vinden het vaak prettig om in de natuur te zijn en in water te spelen -‐ Vaak blijven ze beelddenken -‐ Gevoelige zintuigen -‐ Gevoelig voor voeding/medicijnen -‐ Ze zijn zeer gevoelig als het gaat om onrecht, met name als anderen onrecht wordt aangedaan -‐ Een sterk rechtvaardigheidsgevoel
De boodschap van hooggevoelige kinderen
3
Drs. H. Velthuijsen
Inez (10) heeft een uitzonderlijk talent in gedichten schrijven.. soms lijkt het alsof ze in haar gedicht blijft met haar gedachten, dan is ze er niet helemaal bij. Waar komt het vandaan? Er is veel te vinden over kenmerken van hooggevoeligheid, maar waar het precies vandaan komt is in Nederland vrij weinig over bekend. Om hooggevoeligheid te kunnen begrijpen, is het goed om het binnen de ontwikkeling van de menselijke evolutie te beschouwen. Wij mensen gebruiken maar een klein percentage van onze hersenen. Stel je voor wij zouden 80% van onze hersenen kunnen gebruiken, zouden wij zeer krachtige telepathische vermogens bezitten. Heel vroeger rond de tijd van de Maya’s gebruikten wij mensen meer van onze hersencapaciteit (Arntz, Chasse & Vicente, 2006), hierdoor is het mogelijk geweest om dat soort ingewikkelde astronomische constructies te bouwen. Net zoals bijvoorbeeld de piramides in Egypte zijn ontstaan. Vanwege ontwikkelingen in de wetenschap waarbij alles ‘zintuiglijk bewezen’ moest worden, hebben wij delen van onze hersenen niet meer in gebruik genomen en zijn daardoor ‘gaan slapen’. Nu wij weer meer spirituele kennis krijgen, gaan onze hersenen zich meer ontwikkelen en de delen gebruiken die we lange tijd onberoerd hebben gelaten. Dat kan uitgelegd worden aan de hand van onze DNA. Wij hebben allen een DNA stelsel, waarin elke keten eruit ziet als een draaiende ladder. Die keten bestaat uit segmenten van eiwitten die met elkaar communiceren (Meg Blackburn Losey, 2007). Deze eiwitmoleculen hebben duizenden jaren met elkaar gecommuniceerd door middel van lineaire verbindingen tussen de segmenten, als een soort kettingreactie. Als we gevoelens, lichamelijke gewaarwordingen, emoties hebben, reageert dit systeem daar in zijn totaliteit op en ondergaat een verandering. Door de nieuwe patronen die daarbij tot ontwikkeling zijn gekomen kan het DNA op een andere manier communiceren. Van deze genetische revolutie zijn de ‘Kinderen van nu’ (zoals Losey hooggevoelige kinderen noemt) het levende voorbeeld. In plaats van lineair te communiceren tussen de beide benen van de DNA keten, springen de signalen soms rechtstreeks van het ene segment op de ene DNA keten naar een of meer segmenten van de tegenoverliggende keten. Dit is een opzienbare ontwikkeling. Als ons DNA verandert, ontwikkelen we ons. De nieuwe patronen in de elektrische verbindingen binnen ons DNA roepen een energie weefsel, een web van elektromagnetische energie in het leven tussen de ketens, dat ons als het ware voorziet van nieuwe bedrading. Die nieuwe genetische verbindingen roepen een energetische matrix in het leven, een nieuw energieveld tussen de banen van de lagen van de DNA structuur. Als die velden zich gaan harmoniseren en verenigen, dan veranderen wij en treden er veranderingen op in het evolutieproces. Die nieuwe bedrading is een belangrijke stap in onze evolutie als van zichzelf bewuste wezens. De mensheid ontwaakt voor hogere bewustzijnsstaten. We zijn ons gaan herinneren dat we heel wat meer zijn dan we tot nu wisten. Allerlei mensen herinneren zich spontaan van vorige levens en worden zich bewust van meerdere dimensies. Sommigen komen tot de ontdekking dat er geen grenzen zijn aan wat je kunt doen met zuiver bewustzijn. Naar mate steeds meer mensen ‘ontwaken’, gaan wij ons steeds meer herinneren.
De nieuwe patronen in ons DNA stelsel hebben veel weg van het internet, maar zijn qua omvang en reikwijdte onbeperkt. Ons bewustzijn functioneert met meer gemak en staat beter in verbinding met ons DNA stelsel, welke beiden uit energie bestaan. Het energieveld van hooggevoelige kinderen is afgestemd op een veel bredere frequentie, zowel van uitzenden als ontvangen. Zij communiceren met elk deel van hun wezen. De vraag is of wij ze wel kunnen horen? Zij hebben een directer en verfijnder universeel communicatiestelsel waar wij moeilijk op kunnen afstemmen. De energievelden van deze kinderen zijn levende zenders en ontvangers. Hierdoor spreiden sommigen van hen uitzonderlijke begaafdheid ten toon, zoals de paranormaal begaafde kinderen in China in de speciale scholen voor Indigokinderen. Het nieuwe energiestelsel lijkt op een brede reeks frequenties, die lijkt op een radio die steeds aanstaat en tegelijk op alle stations is afgestemd. Sommige kinderen kunnen al die informatie goed filteren, en anderen moeten daar weer in getraind worden. Vandaar dat hooggevoelige kinderen veel meer informatie tegelijk kunnen opslaan en ook nog eens veel beter verbanden kunnen leggen, die ‘wij’ op het blote oog niet kunnen zien. Je kunt je voorstellen dat Daan in zijn klas binnenkomt in de ochtend en dat hij binnen 1 oogopslag heeft gezien dat zijn vriendinnetje zich zorgen maakt omdat ze haar boterhammen is
De boodschap van hooggevoelige kinderen
4
Drs. H. Velthuijsen
vergeten, dat de juf de avond ervoor ruzie heeft gehad met haar vriendje en verdrietig is, dat zijn vriendje zich verveeld en daarom iemand gaat pesten en dat een ander klasgenootje is teruggetrokken omdat ze verdrietig is dat haar moeder ziek is. Al deze informatie kan bij hem binnen minder dan een seconde binnenkomen. Dan is nog niet gesproken over zijn eigen gevoel en interpretaties bij al die informatie. Dat gaat de hele dag zo door, daarom sluiten hooggevoelige kinderen zich soms genoodzaakt even af. Vandaar dat het goed is als deze kinderen af en toe een break krijgen in de klas en bijvoorbeeld koffie mogen halen, zoals Tim uit de Pedagogiek in Praktijk (juni 2014) en zijn juf dat hebben afgesproken. De ‘monkey mind’ krijgt dan even rust. Onze interne leefwereld van gedachten en emoties, hebben direct invloed op onze ervaringen. Zoals de verbindingen binnen ons DNA systeem uit elektromagnetisme energievelden bestaan, bestaan onze geest, gedachten en emoties ook uit energie. Al deze energievelden staan met elkaar in verbinding en communiceren met elkaar in ons onderbewustzijn. Om dat te kunnen begrijpen kan ik aanraden om je te verdiepen in de kwantumfysica. De documentaire ‘What the bleep do we (k)now?-‐ Down the Rabbit hole’ is bijvoorbeeld een zeer goed educatief materiaal om dit te verduidelijken; het is namelijk wetenschappelijk bewezen door gerenommeerde universiteiten zoals Harvard en Princeton, dat gedachten onze waarnemingen en ervaringen beïnvloeden. De documentaire laat ook wetenschappelijk bewijs zien, dat wij maar bewust zijn van een heel klein deel van alles wat wij waarnemen en opslaan in onze hersenen. Het boek Quantumgenezing van Deepak Chopra is ook een zeer toegankelijk wetenschappelijk boek, waarin dit nader wordt uitgelegd. De Ayurveda of oude Vedische leer, waar hij naar verwijst, heeft dit fenomeen al duizenden jaren terug ontdekt, waarbij de innerlijke wereld Atma, oftewel ‘ziel’ hetzelfde is als de hogere energie ‘Brahma’, zij vormen het onderbewustzijn, een golf van kleine deeltjes die in het hele universum met elkaar in verbinding staat. Waar de wetenschap vroeger dit soort spirituele denkbeelden onderuit probeerde te halen, omdat dit niet zintuigelijk waarneembaar was, is de wetenschap nu juist bezig om dit soort spirituele denkbeelden te bewijzen met de Kwantummechanica. Een mooie vooruitgang, met name voor onze hoog gevoelige kinderen.
Freek (7) sturen we op zondagochtend naar boven om zichzelf aan te kleden en komt gerust 2 uur later terug, nog in zijn pyjama, een heel verhaal vertellen over de maanlandschappen die hij boven heeft gezien in een boek Ayurveda, Vedische Leer en hooggevoeligheid De Veda’s zijn geschriften uit India die al duizenden jaren voor de geboorte van Christus zijn geschreven, zij leren ons wie we werkelijk zijn hoe we in verbinding staan met de wereld om ons heen. Van geboorte en wedergeboorte tot aan verlichting. Zij geven ons inzicht over ons fysieke en energetische bestaan en er wordt uitgegaan van het feit onze levenskracht, komt uit een allesverbindende energie prana. Wat wij dus proberen wetenschappelijk te bewijzen, is in de Vedische kennis al jaren een bekend fenomeen. Zonder de prana is er geen leven mogelijk. Onze ziel bestaat uit diezelfde prana. Om het simpel uit te leggen: eigenlijk zijn wij een grote energie wolk die in een lichaam komt. Het lichaam is vergankelijk en onze ziel is eeuwig. Ons lichaam en ook de wereld waarin wij leven, bestaat uit de 5 elementen, aarde, water, vuur, lucht en ether. De deeltjes waaruit de stoffen bestaan, worden steeds verfijnder. In de ether is eigenlijk alleen maar prana, behalve bij ons op aarde, daar heb je dus de 4 elementen waardoor wij ‘stoffelijk’ worden. Deze stoffelijke deeltjes zijn zintuiglijk waarneembaar, de overige niet. Het verfijningsproces gaat nog veel verder, zoals in het plaatje verderop van de energetische lichamen is te zien, hebben wij dus meerdere lichamen. Van vitale lichaam, astrale lichaam, intellectueel lichaam, zielslichaam, naar buddhistisch lichaam en dat gaat nog verder door naar steeds fijnere deeltjes. Prana is het allerfijnste deeltje en dus is het aanwezig in alle andere grotere deeltjes. Die prana vormt ook weer een grote wolk van energie, welke een intelligentie en een wil heeft, dat wordt ook wel uitgelegd als de ‘Hogere Energie’. Vanuit het spirituele aspect kunnen hooggevoeligen beschouwd worden als ‘oude zielen’. Zoals Indigo kinderen, de voorlopers van de hooggevoelige kinderen van nu. De evolutie rondom de reïncarnatie ontwikkeld zich, dus al die zielen hebben meer ervaringen en worden krachtiger als zij weer in een lichaam op aarde terecht komen. Volgens de Ayurveda (een deel van de ‘Atharva Veda’) hebben wij drie fasen van herinneren (Maya Tiwari, 1995). De eerste is het komisch geheugen en bevat het totaal aan herinneringen van het gehele levende universum van het begin der tijden. Het cognitief herinneren is ons wijsheidsvermogen, de archivaris van alle herinneringen vanaf het begin van ons eerste leven door alle wedergeboorten heen. En het empirisch geheugen betreft alle ervaringen in ons huidige leven, ervaringen die we hoofdzakelijk opdoen langs de weg van de geest, lichaam en zintuigen. Hoe essentieel het empirisch geheugen ook mag zijn voor het onderhouden van complexe persoonlijke interacties in het dagelijks leven, de herinneringen die we er ieder moment bij krijgen zijn zeer gevoelig voor onnauwkeurigheden. Al onze herinneringen worden namelijk gekleurd door onze emoties en interpretaties van de ‘mind’ op het moment dat we ze naar boven halen, maar ook wanneer ze worden opgeslagen (Krishnamurti, 1981). Doordat we zo afgeleid worden door de activiteiten van onze geest en zintuigen, zijn we
De boodschap van hooggevoelige kinderen
5
Drs. H. Velthuijsen
ons veelal tot nooit bewust van de rijkheid van ons geschenk van het cognitief geheugen. Hoewel we er geen enkel moment van verstoken zijn, zijn we gewoonweg niet in staat er gebruik van te maken, daar we ons er niet bewust van zijn dat we het in ons meedragen. Toch dringt onze diepe cognitie vaker tot ons door dan we in onze onwetendheid beseffen. Het wordt afgedaan met benamingen als het zesde zintuig, deja vu, intuïtie, moederinstinct, buitenzintuigelijke waarnemingen en zo ook hooggevoeligheid. In de documentaire The Indigo Revolution wordt het juist weer beschouwd als een grote gave om bij dit cognitief geheugen te kunnen komen. Als je hierbij komt, ben je in een soort theta toestand, om aan te geven in welke hersengolf je je beweegt. Kinderen in China wordt dit juist weer aangeleerd, omdat naar hun zeggen, alle kinderen ermee geboren worden en je dit verder kan ontwikkelen. Zoals met al ‘het onbekende’, zijn er verschillende beschouwingen van eenzelfde fenomeen. Volgens de Bhagavad Gita (de ‘bijbel’ uit de Vedische Leer) kan Atma (ziel) beschouwd worden als het zesde zintuig. Hij is echter niet gelijk aan de andere 5, maar in wezen bestuurd hij alle andere zintuigen. Het zijn de zintuigen, gedachten en verlangens die we onder controle moeten krijgen om in een meditatieve staat te kunnen komen, om dichter bij Atma te kunnen komen. Zij zitten als het waren als laagjes om onze ziel heen. Juist als je de zintuigen en gedachten onder controle hebt, dus de monkey mind hebt getempt, en je ‘tussen je gedachten’ bent in een staat van meditatieve rust, is dat je toegangspoort tot je hogere zelf of ‘de Hogere Energie’. Een ziel zonder lichaam is als het waren in een perfecte staat van geluk, geduld en liefdevol. Dat wat je ook ziet in die Theta toestand waar hooggevoeligen zich e vaak in begeven, de 4 dimensie. Je kunt naar dat gevoel toe met bepaalde meditatie technieken en dat kan ook nog verder e e e gaan naar een 5 , 6 of zelfs 9 dimensie (het Goddelijke principe).
Atma = ziel = liefde = ananda = prema = prana = higher energy = Brahma = Geluksgevoel Je bent als ziel bevrijd op het moment dat je tijdens je leven ‘geheel bewust wordt’ van die dimensies, dan hoef je niet meer terug te reïncarneren en heb je de staat van de eeuwige liefde. Je bent dan één met de Hogere Energie (prana), die uit liefde (prema) en geluksgevoel (ananda) bestaat. Vandaar dat het zo belangrijk is om bij het werken met Hooggevoeligen, ons altijd te richten op geluksgevoel en zelfvertrouwen. Als je lichtje gaat schijnen door blijdschap, dan straal je vanuit je ziel. Op het moment dat je dit soort elementaire inzichten in de mensheid krijgt, wordt je bewuster van het kosmisch en cognitief geheugen. Je begrijpt dan dat wij deel uitmaken van een groot energieveld, wat ons verbindt. Hooggevoelige kinderen zijn zich vanaf hun geboorte al veel meer bewust van dit energieveld en ons cognitieve geheugen. Soms praten zij ook over vorige levens of hebben zij kennis waarvan wij niet snappen dat ze die al met jonge leeftijd met zich mee kunnen dragen. Volgens de Ayurveda bestaan wij mensen uit energie, vaste stof en vloeibare stof vanuit de elementen, die op zeer ingewikkelde wijze met elkaar in verbinding en samenwerkend ‘ons lichaam, ziel en geest’ vormen. Deze staan constant op het randje van balans. Het minste of geringste kan je daar uithalen, zoals bijvoorbeeld voeding, emotionele gebeurtenissen en stress. De oorzaken kunnen ook onzichtbaar zijn. Wij staan namelijk in connectie met de kosmos: eigenlijk zijn wij een soort micro kosmos, waarbij bijvoorbeeld de planeten in het heelal hetzelfde zijn als de atomen in onze cellen in het lichaam. Wat er energetisch ‘in de lucht hangt’, heeft invloed op ons mensen met name voor hooggevoeligen. Volgens Losey (2007) is onrust in de kosmos en directe omgeving, de reden waarom hooggevoelige kinderen ook vaak fysiek een beperking hebben of snel ziek worden. En het is ook de reden waarom nu, met het Spirituele Tijdperk wat in 2012 in gang is gezet er veel meer krachtigere hooggevoelige kinderen worden geboren: de kosmische energie wordt steeds beter. En oudere hooggevoeligen worden als het ware ‘wakker’ en gaan zich weer beter voelen. Je kunt door een gedisciplineerd leven zoals van een yogi, op een hoger bewustzijnsniveau komen. Meditatie, yoga, gezond biologisch eten, veel in de natuur zijn, kortom een gezond leven, helpt je dus op een hoger bewustzijnsniveau. Dat maakt je krachtiger en minder kwetsbaar voor invloeden van buitenaf. Hooggevoelige kinderen worden eigenlijk geboren op een hoger bewustzijnsniveau dan wij eigenlijk gewend zijn. Dat maakt hun ook kwetsbaarder als zij nog niet goed met hun hooggevoeligheid kunnen omgaan; een gezond leven op alle vlakken body, mind & soul, is daarom belangrijk voor alle hooggevoeligen, om in balans te blijven.
Een mens heeft een bepaald talent en een reden waarom deze ziel op dat moment in een bepaald leven op aarde is. Dat is jouw Dharma: je doel op aarde. Werken aan je talenten en je Dharma helpt je op een hoger bewustzijnsniveau, vanwege de succesbeleving, geluksgevoel en het zelfvertrouwen wat daaruit voortkomt. Vandaar ook dat het belangrijk is dat onze hooggevoelige kinderen zich kunnen focussen op hun talenten op creatief vlak.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
6
Drs. H. Velthuijsen
Wat kan de huidige pedagogiek met dit fenomeen? Zoals het altijd is gegaan in de gehele geschiedenis met nieuwe fenomenen in de mensheid: het is pionieren. En pionieren is lastig; ergens moet iemand ooit starten met ‘het anders te doen’. Er is een groot verschil tussen hooggevoelige kinderen onderling, net zoals er gewoonweg altijd tussen alle kinderen een groot verschil is in ontwikkeling, karakter en levensloop. Ieder kind is uniek en is geen eenduidige manier van aanpak. Wat zij vaak allen gemeen hebben, is dat zij een bijzonder talent hebben. Dat kan variëren van muziekinstrumenten bespelen schilderen, zingen tot aan dansen. Zij zijn daar dan extreem goed in en dragen vaak een diepliggende boodschap uit in hun creatieve kunst. Het is belangrijk dat zij bezig kunnen zijn met hun talent, want daarin kunnen zij zich meestal het beste uitdrukken.
Mijn dochter begon spontaan te vertellen dat ze me kende uit een vorig leven, alsof het de normaalste zaak van de wereld was Wat kunnen we nu doen voor deze mooie kinderen, om hun talenten tot zijn recht te kunnen laten komen? En hoe kunnen we ze helpen dat zij een gelukkig leven leiden? Labelen van de hooggevoelige kinderen is in geen geval aan te raden. Daar zijn alle specialisten op dit gebied het unaniem over eens: daar doe je deze kinderen mee te kort. Het is een fenomeen, je kunt daar geen label aan vast plakken wat je in een diagnostisch kader kunt zetten. Aangezien de huidige Westerse maatschappijen wel systemen handhaven waarbij alles afhangt van een label, zoals bijvoorbeeld extra hulp in het onderwijs of bepaalde therapieën die deze kinderen goed zouden kunnen helpen, is het beter om er preventief juist wel een label op te plakken. Anders wordt het toch wel gedaan, maar dan krijgen zij een foutief label van ADHD, ADD of Autisme opgeplakt. Vandaar dat er vanuit ‘de wereld van hooggevoeligen’ wordt gepleit om er dan maar een beter wel label op te plakken, wat HSP (High Sensitive Person) of Indigo heet. In de hoop dat ze worden gezien als kinderen met een speciaal talent. Iets extra’s, in plaats van een tekort. Een label waarbij deze kinderen beter begrepen worden en nog belangrijker: geaccepteerd worden zoals ze zijn. Hooggevoelige kinderen zijn bijna overal extra gevoelig voor, dus ook voor medicijnen. De 7 jarige leeftijd is een belangrijke, als kinderen dan niet zichzelf kunnen zijn of waarbij hun talenten worden afgemat door bijvoorbeeld medicijnen, kan het zijn dat zij voorgoed in zichzelf keren. Demi (14) en Tycho (9) kwamen naar mijn praktijk toen zij al een langdurig traject achter de rug hadden. Tycho was gediagnosticeerd met autisme en ADHD, Demi met autisme en dyslexie. Hun moeder heeft zeer goed doordacht voor deze weg gekozen. Hooggevoeligheid komt in haar familie voor en zij weet heel goed hoe ze daar mee om moet gaan, maar liep bij de instanties tegen muren op. Om de deuren naar hulpverlening te openen, heeft zij genoodzaakt ingestemd met de diagnoses van haar kinderen, waarvan zij altijd wist dat deze niet klopten. Zij heeft daar nooit spijt van gehad, want haar kinderen hebben daarna zeer goede en adequate en noodzakelijke hulp ontvangen. Waar zij minder blij mee was, is het feit zij lange tijd aan de medicijnen zijn gegaan. In de eerste instantie leek de methylfenidaat een uitkomst: 2 drukke kinderen werden ineens rustig, wat een balans bracht in het gezinsleven. Maar beide kinderen waren duidelijk niet gelukkig en in zichzelf gekeerd. Tycho zat eigenlijk altijd in een hoekje te gamen. Demi had haar goede vriendinnen verloren omdat zij naar eigen zeggen ‘zo anders en teruggetrokken werd en haar persoonlijkheid veranderde’. Zij werd ook veel gepest door meiden uit haar omgeving. Bij beide kinderen hebben de medicijnen zo een dergelijke sterke invloed gehad op het immuunsysteem en gebrek aan een behoefte om te eten, dat zij bijna voortdurend ziek waren. Na een aantal behandelingen in mijn praktijk had moeder de knoop doorgehakt en was na goed onderzoek overgestapt naar de LTO3 (voedingssupplement). Binnen een week bleek Tycho een super sociaal, gezond en gezellig wezen te zijn! Die helemaal niet meer aan de rok van moeder hing, maar zelfs met zijn vader die een zanger is,
De boodschap van hooggevoelige kinderen
7
Drs. H. Velthuijsen
het podium op klom. Een ontzettend gelukkig kind. En natuurlijk wat drukker dan ‘normaal’, maar hij was weer gelukkig, at weer goed en zag er weer gezond uit. Een verademing. Nu blijkt dat het speciaal onderwijs waar hij zit, eigenlijk helemaal niet bij hem past. Hij heeft een gemiddelde intelligentie, maar heeft gewoonweg problemen met schrijven. Volgens zijn moeder moet hij nu op sociaal emotioneel vlak veel inhalen door de periode met medicijnen waarbij dat stil heeft gestaan. Hij ging altijd met lood in zijn schoenen naar school, en telde ieder uurtje. Het was beter voor hem om naar het reguliere onderwijs te gaan, waarbij hij zich beter kan optrekken aan zijn klasgenoten. Zijn eerste dag was al een enorm succes, op een openbare school die gespecialiseerd is in Hoog Sensitieve Kinderen: ‘Is het nu al afgelopen?’, was zijn verbaasde reactie aan het einde van dag. Demi haar beste vriendinnetje Amèl, kwam weer terug in haar leven: die vriendschap was gelukkig helemaal hersteld na het stoppen van de medicijnen. Helaas heeft zij haar weer na 8 maanden moeten afstaan in het ongeluk met de MH17, waarin zij is verongelukt. Demi gaat er zeer krachtig mee om en is heel erg blij dat ze haar beste vriendin nog ‘goed’ heeft mogen meemaken. Zij heeft zelfs op dappere en mooie wijze op de afscheidsceremonie voor honderden mensen gesproken, iets wat zij daarvoor nooit van had durven dromen. Afgezien van het verdriet gaat het nu uitzonderlijk goed met Demi en Tycho. Zij blijven voorlopig begeleiding en behandeling krijgen en hebben daarmee een goede balans gevonden in het leven. Het is duidelijk dat zij als hooggevoeligen zeer sterk op de medicijnen hebben gereageerd en dat hun leven dit voor langere periode negatief heeft beïnvloed. Al doende leren therapeuten en ouders het zo goed mogelijk te doen voor hun kinderen. Als er meer bekendheid gaat komen bij pedagogen over dit fenomeen kunnen dit soort problemen in de toekomst voorkomen worden. Inspiratie voor pedagogen en leraren: -‐ Luister naar hoog sensitieve kinderen. Luister naar de boodschap die ze hebben, zij brengen iets naar deze wereld. -‐ Laat ze zichzelf zijn. Geef ze onvoorwaardelijke liefde: hou van hen precies zoals ze zijn. -‐ Veel liefde, warmte en positieve energie geven. -‐ Werk aan de kracht van het kind en zijn talentontwikkeling -‐ Laat ze goed met energie om leren gaan: afvloeien en beschermen (door bijvoorbeeld yoga of meditatie) -‐ Werk aan de omgeving van het kind, laat deze liefdevol zijn en zo min mogelijk prestatiegericht. -‐ Een prettige thuissituatie waarbij ze zichzelf kunnen zijn en liefde en structuur ontvangen.
De aanpak vanuit een Natuurgeneeskundige invalshoek In mijn praktijk wordt allereerst het onderscheid gemaakt tussen ‘hooggevoeligheid’, ‘hoogbegaafd’ en ‘hooggevoelige zintuigen’. Bij het Landelijk Informatiepunt Hoog Sensitieve Kinderen (www.lihsk.nl) worden kenmerken genoemd op gebied van mentaal, fysiek, sociaal en spiritueel vlak. Ik prefereer om binnen de fysieke kenmerken onderscheid te maken tussen ‘wel of geen hoog sensitieve zintuigen’, omdat ik daar de behandeling beter op kan aanpassen. Door middel van een simpele spiertest (bioenergetica of kinesiologie) bekijk ik eerst in welke van de 3 ‘categorieën’ een kind valt. Hooggevoeligheid in zijn algemeenheid, daar kunnen we niet veel aan veranderen of ‘weghalen’, je zult er mee moeten leren omgaan. Wat betreft de gevoelige zintuigen is er wel wat te doen. Ik ben daar achter gekomen met de behandelingen van Dr. Goiz met het Medisch Biomagnetisme. Iemand kan namelijk helemaal niet hooggevoelig zijn, maar wel gevoelige zintuigen hebben. Dus bijvoorbeeld als kinderen heftig reageren op geluiden, licht, geurtjes of labeltjes in de kleding die de huid irriteren. Vaak zit er dan een kleine disfunctie in een bepaald hersendeel, wat we prima met magneten weer in balans kunnen krijgen. Soms geeft dat dan een hele grote opluchting, als die enorme gevoeligheid voor prikkels van buitenaf weg is. Kinderen kruipen dan toch minder in hun schulpje of kunnen zich net even beter concentreren. Het is dus belangrijk om allereerst te bekijken of we fysiologisch met het Medisch Biomagnetisme wat kunnen verbeteren. Dat geldt voor het centraal zenuwstelsel en de verschillende delen van de hersenen, die op nauwkeurige wijze weer gebalanceerd kunnen worden door middel van magneten. Kinderen vallen meestal niet in 1 van de 3 categorieën, maar er is een combinatie van 2 of 3 mogelijk. Het blijkt bijvoorbeeld dat in de meeste gevallen van de kinderen die hooggevoelig en tegelijkertijd e hoogbegaafd zijn, het beelddenken bijna niet meer voorkomt na het 5 levensjaar. Zij functioneren dus prima in het ‘twee dimensionale leren’. Uiteraard is ieder kind anders en uniek, deze informatie is gebaseerd op praktische ervaring binnen mijn praktijk.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
8
Drs. H. Velthuijsen
Nadat de kinderen op fysiologisch gebied behandeld zijn, wordt er op individueel niveau gekeken hoe er aan de kracht van het kind gewerkt kan worden, op psychologisch, emotioneel en spiritueel vlak. Alle facetten van het leven van een kind komen aan bod, om hen zo goed mogelijk verder te kunnen helpen op alle leefgebieden. Kinderen worden getraind in hun hooggevoeligheid, om er beter mee om te kunnen gaan. Een van de belangrijkste elementen is om de ongewenste binnengekomen energie van het kind zelf, goed af te laten vloeien. Een ‘energetische schoning’. Een van de methodieken die daar erg geschikt voor is, is de Emotion Code van dr. Bradley Nelson. Door middel van een magneet kunnen kinderen en ouders daarna zelf ook ‘trapped emotions’ weghalen. Een duurzame methode waarbij een gezin zelf aan de slag kan (een belangrijke filosofie binnen mijn praktijk is ‘zelf-‐genezing’). Het is namelijk belangrijk dat kinderen zelf leren om ongewenste energieën te laten afvloeien en om zichzelf energetisch beter te leren afschermen. Yoga en meditatie zijn voortreffelijke middelen daartoe, maar er kan ook gedacht worden aan juist een vechtkunst als Tai Chi of KungFu om zich ook energetisch beter te leren beschermen. Het zijn allemaal vormen die je leren connecten met de innerlijke energie, die juist zo krachtig kan zijn bij deze kinderen. Het leert ze tevens een instrument om de ‘monkey mind’ te temperen, want als je ‘tussen je gedachten’ bent, ben je het meest in balans. Natuurlijk wordt er gewerkt aan de talenten van kinderen en hoe daar nog meer op gefocust kan gaan worden.
Als baby reageerde Evelin al heel heftig op negatieve energie, als bijvoorbeeld iemand op een verjaardagsfeestje uitgebreid aan het klagen was over zijn baas. Zij kreeg dan direct hevige koorts. Nu als 3 jarige duwt ze die mensen letterlijk van haar af en trekt ze heel erg naar lieve, pure mensen. Het liefst speelt zij met kinderen die ook hooggevoelig zijn! Als aan de kracht van het kind wordt gewerkt, moet er tegelijkertijd ook wat gebeuren in de omgeving. Als er in de omgeving inzicht en begrip is kan een kind veel meer zichzelf zijn en zichzelf verder ontwikkelen. In eerste instantie wordt er gewerkt met de ouders: als zij in balans zijn, komen de kinderen dat vaak vanzelf ook. De ouders werken vervolgens zelf met anderen in hun directe omgeving, zoals familie, vriendjes en de sportclubs. Zij houden ten allen tijden de regie en in de praktijk ontvangen ze begeleiding. Uiteraard komt het voedingspatroon en voedingssupplementen ook uitgebreid aan bod. Soms werkt het goed voor kinderen om door middel van een voedingssupplement zich net wat beter kunnen concentreren, zoals de Gingko Bilboa of de LTO3. Of zelfvertrouwen opbouwen door middel van een tijdelijk homeopathisch middel zoals de Bach Remedie. Er zijn van Bach overigens ook hele goede bloesems die helpen met een betere concentratie en om minder ‘weg te dromen’. De gehele aanpak wordt per kind individueel afgestemd, ieder kind is anders, ieder gezin is anders. Op holistische wijze komen alle facetten van het leven aan bod. Na de behandelingen is er een mogelijkheid tot therapeutische coaching. Daarbij worden hele leuke methoden ingezet vanuit de oude Vedische Kennis, dus yoga, meditatie, mantrasinging, mandala kleuren en Spirituele Dans. De yogi kennis blijkt het allerbeste te werken om tot een energetische balans te komen, omdat er uit wordt gegaan van het prana principe. Meditaties en mantra’s bijvoorbeeld, hebben directe positieve invloed op de energie in de mens en eromheen. De focus van de aanpak ligt op het komen tot een balans tussen body, mind & soul. Met als doel hetgeen dr. Lee in de inleiding benoemd; geluksgevoel en zelfvertrouwen, zodat hun lichtje het meest kan stralen (soul): dat wordt nader uitgelegd aan de hand van de onderstaande 2 figuren.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
9
Drs. H. Velthuijsen
In de bovenstaande figuren is een mens te zien in de vorm van zijn fysieke lichaam, vitale lichaam, astrale lichaam, intellectuele lichaam en zielslichaam. De eerste figuur is schoon en heeft een perfecte balans tussen body, mind & soul. De tweede figuur is in een ‘ongezonde staat’. De zwarte vlekken stellen bijvoorbeeld trauma’s voor, karma uit vorige levens, slechte eetgewoonten, medicijngebruik of emoties die je van anderen meedraagt. Een normaal mens bouwt dat in zijn leven langzaam op, maar er gaan er ook constant weg, door middel van gezonde patronen of liefdevolle gebeurtenissen. Ook liefdevolle daden (seva) voor anderen kunnen je ‘karma schonen’. Een hooggevoelig kind heeft een groot stralend, schoon licht. Dat licht is het zielslichaam, wat ook wel ‘prana’, ofwel ‘liefde en geluksgevoel’ wordt genoemd. Hun ziel heeft vaak zo’n goed karma dat zij constant een groot licht uitstralen. Maar doordat zij een extra gevoelig communicatiesysteem hebben, zijn zij ook vatbaarder voor negatieve energie (zwarte vlekken) vanuit hun omgeving. Die komen sneller binnen. Ook zie je dat die negatieve energieën heel snel weer kunnen afvloeien door ‘het goede’ in hun mooie ziel. Als zij tools leren om daar adequaat mee om te gaan, zoals mediteren of yoga, kunnen zij deze negatieve energieën beter leren afstromen en zich er krachtiger voor beschermen. Daardoor zie je dat er meer stabiliteit komt in hun leven en daardoor ook meer balans voor henzelf en in het hele gezin. Figuren: Energyreality.com
Deze holistische aanpak hoort eigenlijk bij alle kinderen, niet alleen bij hooggevoeligen. Stel je voor Daan zou daadwerkelijk ADD of ADHD hebben gehad, zou een advies voor een toekomstige aanpak vanuit de natuurgeneeswijzen, er heel anders uit gezien kunnen hebben: vanuit de holistische aanpak zou je eerst eens allerlei omliggende factoren uit het leven van een kind analyseren. Ga eens kijken naar de voeding van een kind, hoeveel suikers en chemische stoffen er binnen komen. Wat draagt hij bij zich aan energetische bagage van zijn (voor)ouders? Maar ook hoeveel prikkels een kind dagelijks binnenkrijgt. En hoe druk zijn de ouders? Hoeveel ‘aandacht’ is er voor de kinderen. Kinderen weerspiegelen wat er in het leven van een gezin speelt. Bij hyperactiviteit zou ik eens kijken naar het drukke leven van een gezin. Sommige kinderen gaan 5 dagen per week van de voorschoolse opvang, naar school, naar de tussenschoolse opvang, weer naar school en dan nog naar de naschoolse opvang. Naast al hun hobby’s, clubjes en sporten. Als ouders ze van de opvang halen zijn ze druk met de dagelijkse beslommeringen als koken, wassen, schoonmaken en vaak ook thuis wat voor het werk doen. Dat zijn drukke levens, met weinig aandacht voor de kinderen. Hoe kun je dan verwachten dat kinderen ‘aandacht’ hebben of ‘rustig’ door het leven gaan? Bovendien moet er veel meer dan vroeger ‘stilgezeten worden in de schoolbanken’, vanwege de eisen met allerlei toetsen. De energie moet er ook ooit uitkomen. Vroeger speelden wij uren buiten in weilanden, veel rennen en slootje springen. We ‘verveelden’ ons, dan werden we rustig en kregen we de beste creatieve ingevingen. Nu zien de levens van onze kinderen er heel anders uit. Veel meer binnen en achter een beeldscherm. Je fantasie wordt niet meer getriggerd en we zijn niet meer in de natuur. Kinderen zijn over het algemeen veel drukker dan vroeger, er is ineens overal ‘ADHD’. En als dan een probleem bij een kind wordt gezien, wordt de oplossing bij een kind gezocht. ‘Het kind is druk’. Dat gaat uit van 1 kind, 1 probleem, 1 medicijn. Dat is niet de juiste weg, een kind geeft een signaal af wat er in zijn omgeving aan de hand is. Hij reageert op zijn omgeving. Een kind is als het ware een spiegel van de ouder of docent. Een holistische aanpak zoals deze is beschreven, is ten allen tijden van belang voor het kind en het gezin.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
10
Drs. H. Velthuijsen
Anna kan uitzonderlijk mooi tekenen, meestal engeltjes met een glimlach. Ieder schilderij heeft een betekenis en het heeft altijd met vrede en liefde voor elkaar te maken Wat vinden ouders ervan? In het geval van Daan is zeer snel en adequaat gereageerd door zijn ouders. Zij zagen dat allemaal lage cijfers op zijn rapport hem geen zelfvertrouwen ging geven. Zelfs voor de creatieve vakken konden de juffen hem geen mooi cijfer geven. Daan had zijn situatie aanvaard, hij had geleerd dat hij ook de minder leuke dingen in het leven moest leren. Door een uitgebreide observatie van de Orthopedagoog hebben zijn ouders kunnen zien dat hij totaal niet gelukkig was op school. Ook al was het eindadvies ‘starten met medicijnen’ niet de juiste, de goed beschreven observatie van datzelfde rapport heeft voor hen de doorslag gegeven om hem naar een Vrije School te doen, omdat hij daar zijn individuele leerweg kan volgen en niet constant wordt vergeleken met anderen. Voor zijn zelfvertrouwen en geluksgevoel is dat vele malen beter. De reactie van Daan was een duidelijke: ‘Eigenlijk ben ik ook helemaal niet zo gelukkig op school’. De nieuwe school heeft een aanpak van kindgericht leren, waarbij het geluk van een kind voorop staat. Normaliter vertelde Daan nooit wat over school als hij thuis kwam, nu kan hij er niet over ophouden! De individuele leerweg is voor hem een uitkomst. Hij voelt namelijk niet constant de druk van de groep, als hij zijn sommen moet maken of lezen en schrijven. Nu doet hij zijn taakjes op zijn eigen tempo en mag zelf bepalen wat hij eerst doet. Daardoor heeft hij veel kleine succesbelevingen. Opeens gaan ook zijn schoolprestaties omhoog. Zijn zelfvertrouwen gaat als een speer vooruit: hij is in een positieve cirkel terechtgekomen. ‘Mama! Er zijn wel 3 andere kinderen in mijn klas die ook dromen!’, zei hij glimlachend na zijn eerste week op school.
Een succesbeleving geeft zelfvertrouwen, zodat een kind gemotiveerd blijft (Maureen Weiss 1997). Een aantal ouders is gevraagd of zij een advies hebben voor andere ouders of pedagogen in het werkveld. De eerste komt van de vader van Daan: ‘Ik hoop van harte dat pedagogen en kinderpsychologen meer buiten het boekje durven gaan denken en handelen. Zodat zij deze kinderen beter kunnen leren begrijpen, hun aanpak kunnen aanpassen en zich veel meer op het individuele kind kunnen richten. Hooggevoelige kinderen zijn niet in hun ouderwetse DSM classificatie onder te verdelen, maar helaas zijn er belangen van buitenaf, zoals verzekeringen en inspecties, waardoor zij zich daaraan moeten houden. Terwijl zij weten dat het niet klopt, kunnen zij niet van de vaste richtlijnen afwijken. Dat is een trieste zaak voor henzelf en voor het belang van de kinderen. Ik hoop van harte dat ze meer vanuit hun hart gaan kijken naar wat het beste is voor deze kinderen. En dat zij goede mogelijkheden krijgen om hun mooie en zeer noodzakelijke werk, belangeloos en op autonome wijze voort kunnen zetten’. De moeder van Demi en Tycho raadt ouders vooral aan om goed naar hun kinderen te luisteren. Soms zet zij Tycho gewoon aan het praten en dan ‘komt hij er vanzelf wel uit’, zij luistert dan gewoon. ‘Niet alle ouders zien het dat hun kinderen hooggevoelig zijn, je kunt dat het beste leren begrijpen door gewoon heel goed naar je kind te luisteren’. Volgens haar geldt dat ook voor pedagogen en therapeuten: ‘Blijf vooral goed naar ouders en kinderen luisteren. Ze zeggen wel wat er nodig is. Vaak hebben moeders al veel aangevoeld en begrijpen heel veel van hun kinderen alvorens het hulpverleningscircuit in te gaan. Door goed te luisteren, kom je vanzelf tot een goede oplossing’. Een andere moeder uit mijn praktijk, van drie hooggevoelige kinderen wil ons er graag op wijzen dat er vroeger ook al veel hooggevoeligen waren. Nu het bekender aan het worden is, moeten we er volgens haar voor waken dat het niet ook een soort van een hype gaat worden om alle kinderen te gaan labelen met HSP: het belangrijkste is om de kinderen gewoon ‘als kind te zien’ en ze in hun eigen unieke waarde laten. Volgens haar bestaat er niet echt iets als ‘hooggevoeligheid’, iedereen heeft het en het is onderdeel van ons als mens zijn. Het is beter om ze niet als ‘abnormaal’ te zien, maar als de norm.
Erik is vreselijk druk als hij van school komt, alsof hij alle emoties van anderen heeft opgezogen. Ieder geluidje wat hij dan hoort in huis is hem teveel en reageert hij heftig op. Als hij direct sport, is hij het kwijt en is hij weer helemaal de oude lieve Erik.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
11
Drs. H. Velthuijsen
Wat kunnen we doen voor hooggevoelige kinderen in het onderwijs? Hooggevoelige kinderen reageren direct op alles wat in hun omgeving speelt. Het is dus van belang om aan de kracht van deze kinderen te werken, zodat zij zelfredzaam worden en goed kunnen leren functioneren in de maatschappij en zichzelf tools kunnen aanleren om ‘hun lichtje’ te kunnen laten schijnen: de beste bescherming en de beste manier naar een gelukkig leven. Toch is er meer te doen voor ons. De omgeving waarin zij zich bevinden zal ook aangepast moeten worden. Volgens Anita Moorjani zijn wij als volwassenen verantwoordelijk voor het feit we onze kinderen in allerlei systemen zetten, waardoor ‘dat lichtje’ wat hun zo puur maakt, dooft: "Het meest goed bewaarde geheim van een gelukkig leven, is om jezelf onvoorwaardelijk lief te hebben, als je van jezelf houdt kun je anderen lief hebben. Ik zou graag willen dat alle kinderen in deze wereld weten dat, ongeacht hun gedrag je niet zult stoppen om van hen te houden. Zelfs wanneer ze gestraft of gecorrigeerd worden, dat is oké, soms moet dat even gebeuren, maar ze moeten weten dat uw liefde jegens hen onvoorwaardelijk is. Kinderen moeten ook weten dat het perfect is om verschillend en uniek te zijn. In feite is het gunstig anders, oftewel zichzelf te zijn. Ik wou dat we in ons onderwijssysteem leren aan de kinderen om samen te werken in plaats van te concurreren. Ik geloof dat concurrentie de oorzaak is van veel problemen die we tegenkomen in de wereld van vandaag. We leren onze kinderen vanaf zeer jonge leeftijd om te concurreren tegen alle andere kinderen in hun klas met ons punten-‐ en testsysteem, om de beste van de klas te worden, met het oog om op de beste school te komen en de beste banen te krijgen. Vanaf de eerste dag zien we iedereen in onze klas als onze vijanden die we moeten verslaan, om te krijgen wat we willen. Terwijl als we allemaal zouden beseffen dat alles wat we zouden moeten doen is ‘onszelf leren zijn’ en leren samen werken, dan zouden we in een hele andere wereld leven. Het belangrijkste wat er gebeurt als je van jezelf houdt, is dat je jezelf toestaat om te zijn wie je bent en ontdekken wat jouw persoonlijke doel is in je leven.”
Er wordt ingeschat dat zeer binnenkort, binnen 10 jaar misschien wel de helft van alle kinderen hooggevoelig gaat zijn. Binnen het onderwijs is te zien dat leraren zich hiervan steeds meer bewust worden en regelmatig om hulp en kennis vragen vanuit de spirituele hoek, om goed met deze kinderen om te kunnen gaan. Ouders, kinderen en therapeuten zijn het erover eens: luister goed naar deze kinderen en speel daar op in, zodat zij zichzelf kunnen zijn. Zodat zij leren dat zij precies goed zijn, zoals ze zijn. Het lijkt erop alsof hooggevoelige kinderen ons iets duidelijk willen maken, dat zij een boodschap hebben voor ouders, leraren en pedagogen. Mijn werk als pedagoog blijft eigenlijk altijd een zelfde soort doel hebben: net zoals met de kinderen in marginale situaties in Guatemala, probeer ik de stem van het kind te vertalen naar ‘de volwassen wereld’: Deze mooie hooggevoelige kinderen zijn pure liefde. Leer om naar hun boodschap te luisteren. Stop er niet iets in, maar begeleid ze zodat de wijsheid eruit komt. Het is niet voor niets dat zij beter in een vredige, gezonde, competitie-‐loze, rechtvaardige, prettige en positieve omgeving functioneren. Hun boodschap is: pas de omgeving aan, aan de behoefte van het kind. Daar valt school zeer zeker ook onder. Maak het liever, prettiger en gezonder. Veel hooggevoelige kinderen hebben een laag zelfbeeld, het is belangrijk dat zij succesbelevingen ervaren in het onderwijs en niet teveel druk ervaren. Het is dus noodzaak om het onderwijs daaraan aan te passen. Leer echt kijken naar het kind en ga uit van wat zij nodig hebben. Zoals Kristien Silkens van Katholieke Universiteit Leuven zo mooi beschreef, tijdens haar krachtige toespraak op het laatste drukbezochte congres ‘Lang leve het jonge kind’ voor pedagogen in de Jaarbeurs: ‘Leer de talenten van kinderen te
De boodschap van hooggevoelige kinderen
12
Drs. H. Velthuijsen
zien in vergelijking met zichzelf en niet met anderen. Hierdoor kun je ontdekken waar zij goed in zijn, wat ‘hun ding’ is, waar zij van houden’. De betreffende universiteit heeft daar ook nog eens mooie instrumenten voor ontwikkeld. e
Wanneer straks in de toekomst het merendeel van de kinderen een ver ontwikkeld 6 zintuig heeft, is het belangrijk dat pedagogen en leraren weten wat goed is voor deze kinderen, zodat ze hen kunnen begeleiden in hun hooggevoeligheid. Dat het belangrijk is dat ze zichzelf mogen zijn, dat het belangrijk is om hun talenten naar boven te halen. Dat de focus zal moeten liggen op het bewust leren omgaan met energie, zoals het schonen en beschermen. En dat hun omgeving thuis en op school, prettig en liefdevol is. Dat we leren om hun licht te zien, zodat ze echt zichzelf kunnen blijven. Daar zijn deze kinderen het beste bij gebaat. In het laatstgenoemde congres bleek weer overduidelijk uit wetenschappelijk onderzoek, dat het kindgericht leren erg goed is voor kinderen. Liefdevoller en met minder toetsen (Goorhuis, 2014). Het blijkt dat alle kinderen dan eigenlijk beter presteren. En dat geldt dus voor alle kinderen, niet alleen de hooggevoeligen! De fenomenen die spelen in een maatschappij of schoolsysteem zie je gewoonweg als eerste bij hooggevoeligen, leer naar hen te luisteren en je ziet dat zij komen met een boodschap die voor alle kinderen geldt! En die boodschap is er niet voor niets, die is nodig in de wereld. Je kunt het zien als een energetische balans, waarbij de extremen of uitersten de weegschaal in evenwicht houden. Is er ergens verharding is in de wereld, zoals bijvoorbeeld radicalisering van een aantal jongeren. Dan is er ergens anders weer heel veel liefde en geluk. En die wordt gebracht door onze hooggevoelige kinderen: Zij streven altijd de weg van vrede en geluk na. Zojuist heb ik zelf een intensieve trainingsperiode in India meegemaakt, waarbij heel anders wordt omgegaan met energie; daar is ‘het gewoon’ en geïntegreerd in het schoolsysteem. Op de scholen van Sri Sathya Sai Baba bijvoorbeeld, zijn yoga en meditatie reguliere vakken. Kinderen leren daar met energie omgaan alsof het een alledaags iets is zoals eten en slapen. Natuurlijk zijn er ook opvallende extra hooggevoelige kinderen, als zij ontdekt worden dan is er voor hen een hele aparte school met een eigen opleiding voor ‘higher learning’, waarbij deze kinderen worden opgeleid tot pandit (priester of geleerde). Net als in China wordt het in dat land gezien als een waardevol talent.
Goede initiatieven in Nederland Gelukkig zijn er in Nederland steeds meer mogelijkheden van aanvullende interessante therapieën voor hooggevoelige kinderen, zoals neurofeedback en Mindfulness programma’s. Waarbij kinderen beter met hun energie leren omgaan en in balans komen. De natuurgeneeskunde en energie helende methoden worden steeds meer aanvaard en werken meestal erg positief. Termen als ‘Spiritualiteit’, ‘Nieuw Spiritueel Tijdperk’, ‘Indigo’ en ‘Nieuwe Tijdskinderen’, worden steeds vaker in de mond genomen door professionals en komen daarmee uit het hoekje van ‘hippie-‐achtig-‐stigma’. Een goed voorbeeld is homeopatisch arts Hans Reijnen. Hij koppelt in zijn boek, hooggevoeligheid aan de energetische achtergrond van het vitamine B12 tekort; een niet onbelangrijk thema om altijd in ogenschouw te houden bij de behandeling van hooggevoelige kinderen. Een B12 tekort is volgens hem echt een probleem van deze tijd, waarbij een ziel niet goed geaard is. Een ziel ‘ziet’ als het ware dat er weinig liefde is op dit moment in dit leven en wil dus eigenlijk niet ‘hier’ zijn. Dat is een probleem van niet goed geaard zijn in je lichaam of niet volledig geïncarneerd. Door dit soort bevindingen kunnen we hooggevoeligen steeds beter leren begrijpen. Een ander mooi voorbeeld van iemand die zich volledige heeft ingezet om hooggevoeligen beter te leren begrijpen, is Orthopedagoge Nicole Martens en tevens moeder van de eerder genoemde vriendin van Demi. Zij was intensief bezig met het binnenhalen van subsidies van de overheid om verder onderzoek te doen naar een betere aanpak van hooggevoelige kinderen binnen het speciaal onderwijs. Op haar school werd al gesproken over een pilot met neurofeedback voor hoogggevoelige kinderen. Hopelijk wordt haar mooie werk voortgezet. Haar persoonlijke inspiratie was haar hooggevoelige dochter Jinte, die ik vanuit mijn praktijk mocht behandelden. Een mooie jonge meid met zeer veel talenten, maar ook erg gevoelig voor de emoties van anderen. Zij leerde op dappere wijze daar steeds beter mee omgaan. Eigenlijk wilde ze helemaal niet vliegen. Toen zij haar gordel omdeed in de MH17 naar Maleisië, stuurde zij de naderhand, veelvuldig geretweette app, naar haar vriendin: ‘Ik hoop dat ik het overleef…..’ Een bericht om stil van te worden. Nicole werkte samen met een initiatief waar we veel van kunnen leren: de Vlindertuin van Liesbeth Schroen in Midden Limburg (www.de-‐vlindertuin.nl) waar allerlei natuurgeneeskundige therapieën worden aangeboden, om met hooggevoeligheid om te kunnen gaan. Voorbeelden daarvan zijn cranio sacraal therapie, neurofeedback en muziekwaterbed therapie. Volgens Liesbeth’s persoonlijke ervaring gaat het in die regio goed met de bewustwording van leraren. Haar advies is dat leraren zelf ook de therapieën ondergaan, zoals bijvoorbeeld in het geval van de neurofeedback. Neurofeedback Zengar Neuroptimal® is een mooie methode, waarbij je in een soort meditatieve staat komt. En waardoor men beter kan aanvoelen wat nodig is en wat niet. Intuitie is onze helper voor een hogere wijsheid vanuit ons hogere zelf en wijst ons de weg in tijden van chaos. Het brengt je dus terug naar je intuïtie en geeft rust in je hoofd, voor leraar en voor kinderen. Het tijdperk van de logica is voorbij volgens deze aanpak en de intuïtie zal nu onze wegwijzer worden.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
13
Drs. H. Velthuijsen
Als de leraar in balans is, dan zijn de kinderen dat ook. Dan is de energie in de klas goed. Een methode die Liesbeth aanraadt voor docenten is bijvoorbeeld de training ‘Fluisterkind’, waarbij je leert ontdekken wat een kind jou spiegelt en hoe je zelf dat gedrag kunt veranderen. Daarnaast kan zij aanraden om het boek van Gary Zukav ‘De zetel van de ziel’ te lezen. Hij beschrijft heel mooi de wereld van multidimensionaliteit, waarbij de tweedimensionaliteit ‘uit de mode’ gaat raken, omdat het een veel beperktere wereld is dan bijvoorbeeld 3D of multidimensionaal. Volgens Gary Zukav is het belangrijk is om te leren authentiek te zijn. Liesbeth laat weten dat het goed is voor hooggevoeligen om de kans te krijgen zichzelf te zijn, zodat zij in hun eigen kracht blijven en hun talenten kunnen ontwikkelen op ‘eigen wijze’. Als aanvulling op de boodschap van dit artikel zegt zij nog het volgende: ‘Als je het hebt over onderwijs, dan zijn de boeken van Vladimir Megre een echte inspiratie. Deze boeken vertellen het verhaal van de Siberische Anastasia, die in de natuur leeft en heel puur laat zien hoe we in harmonie met de natuur zouden kunnen leven. In Siberie is er een vorm van onderwijs naar haar idee gevormd, waar kinderen zelf mogen weten wat ze willen leren. Andere kinderen die een beetje verder zijn, helpen hen daarin dan verder. In dat systeem helpt iedereen een ander en is er onderlinge verbondenheid in plaats van hierarchie. Dat is de onderwijsvorm van de nieuwe tijd en in Roermond gaan ze met dit soort onderwijs experimenteren op de Niekee school.’ Een laatste voorbeeld in ons land is een eigen creatie en nog in de maak. In samenwerking met Dhroeh Nankoe hebben we de ‘Toolkit for Happy & Thankful hearts’ ontwikkeld. Het is een didactisch materiaal dat kinderen uitdaagt om zichzelf te leren ontdekken en te voelen wat liefde voor jezelf en de ander is. Kinderen leren over energie, levenswaarden, geluk en gezondheid. Het is bedoeld als onderdeel van het regulier onderwijssysteem, maar ook de naschoolse opvang of clubs kunnen de methode inzetten. Spelenderwijs en op een vrolijke, fantasierijke manier, komen juf of meester en kinderen tot zichzelf, tot hun ware kern, die liefde en geluk inhoudt; je lichtje gaat weer schijnen! De vijf waarden (Sai Baba) liefde, waarheid, vrede, geweldloosheid en juist gedrag staan centraal. ‘Elkaar helpen’ is het motto en de leraar heeft een focus op belonen van goed gedrag. Er wordt ingespeeld op de energie van dat moment. Als de docent het fenomeen ‘energie’ gaat begrijpen en daarmee leert werken, dan komt er een energetische balans in het klaslokaal. Het mooie van deze methode is dat de docent het zelf gaat doen! Alle kinderen zijn erbij gebaat, met name dus de hooggevoeligen. Het uiteindelijke doel van de lessen is om kinderen op een dynamische manier met veel spel, vrije dans, yoga en meditaties, te bewegen tot ontwikkeling. Om zo een balans te creëren tussen body, mind & soul.
Chanti tovert altijd een glimlach bij iedereen op ‘t gezicht: zij trekt mensen aan als een magneet. Als er ruzie is in haar buurt is zij helemaal van slag, zij zuigt de energie dan helemaal op, zij wordt dan heel druk of keert juist in zichzelf Leren van het buitenland Wereldwijd zijn er vele succesvolle programma’s die een dergelijk doel voor ogen hebben. Het programma ‘El deporte es mucho mas…’ in Guatemala (ontwikkeld door onder andere mijzelf in samenwerking met jongeren van verschillende organisaties) is daar een voorbeeld van, waarbij dagelijks meer dan 12.000 kinderen alleen maar aan de hand van spel en dynamiek leren. Zij leren sociale vaardigheden, dragen bij aan persoonlijke ontwikkeling en leren op cognitief gebied. Vervolgens dragen zij alles aan elkaar over, door middel van jeugdleiderschap, zonder tussenkomst van volwassenen. Er wordt een filosofie gehandhaafd van positieve stimulering en succesbeleving van kinderen. Het doel is om het geluksgevoel bij kinderen te bevorderen. Het is een goed voorbeeld van ‘een andere manier van leren’, uit de schoolbanken. Elementen als yoga en meditatie worden op verschillende plekken ingezet, met als doel ‘persoonlijke groei’. Kinderen geven zelf aan meer te leren in het programma dan in hun eigen klaslokaal, waarbij het lesgeven met name gebaseerd is op cognitief herhalen. Ze leren meer over het leven, voelen zichzelf beter in hun vel en krijgen tools mee die ze onmiddellijk kunnen gebruiken in hun directe omgeving. De wereldwijde scholen van Sai baba, geven een gezonde en positieve leeromgeving waarbij onderwijs is gebaseerd op de 5 waarden liefde, vrede, geweldloosheid, goed gedrag en waarheid. Zij gaan ervan uit dat gelukkige en dankbare kinderen, beter kunnen leren in een mooie en rustige omgeving. Alle kinderen krijgen dagelijks onderwezen uit de Veda’s. De kinderen van deze scholen leren ‘spiritualiteit’ en om deze ook direct om te zetten in actie (‘seva’): zij zetten zich in als vrijwilliger in hun omgeving ter verbetering van de wijk en het leefmilieu. Ook krijgen zij naast de reguliere vakken, les in yoga, meditatie en de oude Vedisch leer. Het programma Educare (Integral Education based on Human Values) komt tegemoet aan de fysieke, intellectuele, emotionele, psychologische en spirituele dimensies van de menselijke persoonlijkheid. "Onderwijs is niet alleen maar om te kunnen leven, het is om een voller en waardevoller leven te hebben met meer betekenis, een waardevol leven. Het is niet erg als je voor een betaalde baan gaat, maar het onderwijs moet zich realiseren
De boodschap van hooggevoelige kinderen
14
Drs. H. Velthuijsen
dat dat niet alles is. Wat vandaag de dag nodig is, is dat we een leven van goede kwaliteit moeten leven. Het bevorderen van een mooi karakter en goed gedrag, is de behoefte van de wereld op dit moment." (Sri Sathya Sai Baba)
Een laatste voorbeeld is het ‘Mindup program’ van Goldie Hawn, voor ‘positieve en gelukkige kinderen’. Zij hebben wetenschappelijk bewezen dat kinderen beter functioneren met 3 maal een korte meditatie gedurende hun lesdag. Dit door Mindfulness geinspireerd systeem blijkt te werken voor alle reguliere scholen in de 6 landen waar het werkzaam is. Zij gaan ook uit van positieve psychologie en van de betere werking van de hersenen als ze af te toe een pauze hebben. Kinderen presteren beter in taal, rekenen en alle andere vakken, maar leren ook over de wereld, werken aan hun zelfvertrouwen, dankbaarheid en geluksgevoel. Door het kalmeren van de monkey mind, wordt stress teruggedrongen van leerling maar ook de leerkracht. Het is bewezen dat kinderen hierdoor gelukkiger zijn, minder depressief zijn en minder pesten door een emphatische omgeving. ‘Omgaan met stress en angst in de maatschappij, dat leer je niet door een groeiende toetscultuur op scholen. Omgaan met andere mensen, vrede en liefde, geluksgevoel, en dergelijke leer je niet door te rekenen en taal te doen’, aldus Hawn. Recentelijk twitterde zij nog een mooi bericht van een kind in het programma die zei: ‘I need a brain break’. Haar reactie: ‘Give those darlings tools to calm down and center themselves they will use them’.
Alles is liefde Zoveel mooie hooggevoelige zielen lopen er rond op onze planeet. En er gaan er nog veel meer geboren worden. We moeten ervoor waken dat deze grote groep kinderen onbegrepen door het leven gaat. Met een foutieve diagnose, aan de medicijnen en zonder enig succesbeleving in het leven. Stel je zelf eens voor wat dat voor gevolgen zou kunnen gaan hebben in de toekomst: dan hebben we te maken met een grote groep volwassenen die totaal uit balans is. Met sommigen zelfs een verslaving aan de methylfenidaat, om zich te kunnen concentreren en om te kunnen presteren in het leven. De methylfenidaat wordt overigens tegenwoordig ook gebruikt als partydrugs; het blijkt namelijk dezelfde effecten te geven als XTC. Dat is wat we onze kinderen geven! We hebben samen een maatschappelijke en spirituele verantwoordelijkheid om goed voor ‘onze’ mooie hoog sensitieve kinderen te zorgen. Een andere, meer holistische aanpak is absoluut noodzakelijk. Naast de mensen in de directe omgeving van kinderen, kunnen scholen een hele belangrijke signalerende en oplossende rol op zich nemen, om voortijdig goed met ‘deze’ kinderen om te kunnen gaan. We moeten meebewegen in dit nieuwe fenomeen, maar dan zullen we het wel eerst moeten leren herkennen en erkennen. Het fenomeen ‘hooggevoeligheid’ is op onze wereld gekomen om een reden. Deze kinderen worden steeds begaafder en talentvoller, maar ook steeds gevoeliger voor wat er in hun omgeving speelt. Zij zijn gebaat bij een liefdevolle omgeving. Op school, thuis en ook daarbuiten. Alle veranderingen, onverwachtheden of negatieve energie heeft direct invloed op hooggevoeligen, van welke leeftijd dan ook. Het advies luidt dan ook om deze kinderen een liefdevolle omgeving te bieden en ze liefdevol op te voeden, met een mogelijkheid om zichzelf te zijn en hun creatieve talenten te laten ontwikkelen.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
15
Drs. H. Velthuijsen
Het blijkt uit het eerdergenoemde succesvolle congres, dat pedagogen blijven komen met de boodschap vanuit wetenschappelijk onderzoek, om ‘kinderen meer kind te laten zijn’ in het onderwijs. Dat kinderen meer gebaat zijn met het vergelijken van hun eigen kunnen, dus hun persoonlijke voortgang in plaats van het vergelijken met andere kinderen. Maar ook dat kinderen meer gebaat zijn bij een rustige omgeving (Singer, 2014) met mensen die rust hebben en in balans zijn. Dat drukke kinderen eigenlijk gewoonweg reageren op hun omgeving met veel prikkels, slechte voeding en drukke ouders (Goorhuis 2014, Batstra 2014). Een tegenstrijdige reactie vanuit de politiek is aan de gang: veel meer examens en toetsmomenten, zelfs al op de kleuterschool. En natuurlijk doet het idee zich voor om de leerplichtleeftijd te verlagen naar 2 jaar oud. Nadat de pedagogen van zich hebben laten horen met hun wetenschappelijk bewijs en er niet naar ze geluisterd wordt, komen de kinderen nu zelf met een ‘tegenbeweging’: in de vorm van het fenomeen ‘hooggevoeligheid’. Zodat wij er wel bij stil móeten staan om goede, vredelievende omstandigheden voor ze te creëren; een uitgangspunt voor hooggevoeligen om goed kunnen blijven functioneren in hun omgeving, op school en thuis. Een mooie beweging vanuit henzelf om ons wakker te schudden. Het beelddenken bijvoorbeeld, betekent niets minder dan: laat ons spelen en niet stilzitten en schrijven. Laat ons kind zijn. Laat ons op die manier ontdekken wie we zijn…
Indigo kinderen, kristalkinderen of heel ‘normale’ kinderen: elk kind is een kind van het licht en elk kind kan daar al heel jong bewust van worden gemaakt – of kan dit al heel jong vergeten. (Barbel Mohr) Balans tussen body, mind & soul is niet alleen een oplossing voor hooggevoelige kinderen, maar ook voor de volwassenen in hun omgeving. Uit het boek ‘Spirituele Oplossingen’ van Deepak Chopra blijkt dat als je dichter bij jezelf (je ziel) staat, je gelukkiger bent, dichter bij je gevoel staat en daardoor ook beter functioneert in je werk en dagelijks leven. Dit geluksgevoel straal je uit naar de kinderen, die daar ook weer positief op reageren. Het creëert een positieve liefdevolle sfeer in het klaslokaal of in je huis. Een perfect voorbeeld van een positieve vicieuze cirkel. Het is precies dat lichtje, dat kinderen zo mooi laat schijnen: geluksgevoel, oftewel ‘ananda’. Met de inzet van het doel geluksgevoel en zelfvertrouwen zou het onderwijs in ons land, radicaal zou kunnen veranderen. Het is belangrijk te beseffen dat ‘Spiritualiteit’ niet een vorm van ‘religie’ is, waar ze op Nederlandse scholen zo huiverig voor zijn. Religies zijn uiteraard gebaseerd op spiritualiteit, maar hebben daar hun eigen vorm aan gegeven. Spiritualiteit kun je ontwikkelen door geen enkel religie te beoefenen. Het doel is duidelijk: dichter bij ‘spirit’ komen en gelukkig zijn. En wie wil dat niet? Succesvolle ‘spirituele’ mindfulness programma’s wereldwijd zijn altijd gebaseerd op ‘mediteren’. Het is al vaak wetenschappelijk bewezen dat de invloed van mediteren erg goed is voor het welzijn, geluksgevoel en de leerprestaties van kinderen. De allereerste bron van meditatie en de kennis ervan kun je vinden in de Veda’s, het is daarom belangrijk om bij de bron te blijven van deze Vedische Leer met je Mindfulness (school)programma. De boodschap van de Veda’s is een duidelijke: het besef dat wij allen een energie zijn die ‘liefde’ heet, en ons verbindt met elkaar en de Hogere Energie. Toevallig ook de boodschap van veel hooggevoelige kinderen op deze wereld: alles is liefde. Wij zijn allemaal met elkaar verbonden in een energetische wereld die we niet met onze ogen kunnen zien, maar wel kunnen waarnemen door middel van bijvoorbeeld meditatie. Deze ‘energetische wereld’ heeft een bepaalde balans, zoals in ‘het weer’ voorkomt: is er ergens een uitzonderlijke droogte, zal er ook ergens een overstroming zijn. Wij zijn net zoals ‘het weer’ op energetische niveau één geheel, waarin wij op elkaar reageren en invloed hebben op elkaar om in balans te blijven. Is er ergens veel narigheid, komt er op een andere plek weer veel geluk. Hooggevoelige kinderen brengen ons liefde en geluk. Om de eenvoudige reden om ons in te laten zien dat het Spirituele Tijdperk is ingezet, waarbij geluk en liefde de drijfveer gaat zijn voor ieders leven. Hoe meer van deze kinderen, hoe liefdevoller het er in de wereld uit gaat zien. Dan is alles liefde…. In liefdevolle nagedachtenis van de familie Wals uit Neerkant.
Drs. Hanneke Velthuijsen Pedagoog en Natuurgeneeskundig Therapeut www.medischbiomagnetisme.com Twitter: @Velthuijsen
Copyright by Hanneke Velthuijsen My humble grattitude to all the artists who made such a beautiful quotes and grafics for social media! I hope by sharing them in this article, more will take notice of your art and wise words: Namasté.
De boodschap van hooggevoelige kinderen
16
Drs. H. Velthuijsen
Literatuur Arntz, William. Chasse, Betsy. Vicente, Mark. What the bleep do we (k)now? Utrecht/Antwerpen: Servire, 2006 Chopra, Deepak. Spirituele Oplossingen. Utrecht/antwerpen: Servire, 2012 Chopra, Deepak. Quantumgenezing. Utrecht: Kosmos, 1992 Dewulf, David. Mindfulness voor je kids. Tielt: Lanoo nu, 2009 Ghooi, Charantjit. Bhakthi and health. Prasanthi Nilayam: Sri Sathya Sai Sadhana Trust, 2009 Ghooi, Charantjit. Meditation and health. Prasanthi Nilayam: Sri Sathya Sai Sadhana Trust, 2009 Ghooi, Charantjit. Spirituality and health. Prasanthi Nilayam: Sri Sathya Sai Sadhana Trust, 1994 Goiz, Isaac Duran. El Par Biomagnetico. Chapingo: Universidad Autonoma Chapingo, 2008 Hay, Louise. Je kunt een buitengewoon leven creëren. Palaysa Productions. Enschede. 2012 Krisnamurti, Jiddu. Als twee vrienden. Amsterdam: Synthese, 1994 Losey, Meg Blackburn. Kinderen van nu. Nederlandse vertaling Katwijk: Panta Rhei, 2007 Mohr, Barbel. Lichtkinderen. Katwijk: Panta Rhei, 2005 Nelson, Bradley. The Emotion Code. Nevada: Wellness unmasked publishing, 2007 Sathya Sai Baba. Over de Bhagavad Gita. Deventer: Ankh-‐Hermes, 1993 Tiwari, Maya. Het grote Ayurveda handboek. Amsterdam: Schors, 1995
Documentaires en tijdschriften Pedagogiek in Praktijk, juni 2014 What the bleep do we know, Down the Rabbit hole (2006). www.whatthebleep.com The Indigo Revolution (2011). The Secret (2009).
De boodschap van hooggevoelige kinderen
17
Drs. H. Velthuijsen
