PARK SPOOR NOORD
‟09
1
UNIEK PROJECT Een unieke impuls op een unieke plek op een uniek moment via een uniek traject
2
Spoor Noord: specifiek „impuls‟gebied SUBSIDIEGEBIED • Federaal Grootstedenbeleid • Europees Doelstelling II • Totaal 38 000 000 €
SPECIFIEKE DOELSTELLINGEN • Herontwikkeling emplacement • Impulsen Spoor Noord gebied • Publieke participatie
CENTRALE LIGGING!
3
Spoor Noord: specifiek profiel – van „breuklijn‟ naar „ruggengraat‟ SPOOR NOORD GEBIED • Zeer dicht bebouwd • Gebrek aan groene publieke open ruimte • Moeilijk stedenbouwkundige structuur
EMPLACEMENT • 24ha/1,6km • Eigendom NMBS • Gewestplan: gebied voor stedelijke ontwikkeling
4
Spoor Noord: specifieke timing onder/dankzij bovenlokale druk AANLEIDING • NMBS verlaat terrein • Intrede subsidieprogramma’s • Participatie ‘avant la lettre’
1. Fase I: Visie 2001: consensusnota
2. Fase II: NMBS en open oproep 2001: beleidsovereenkomst stad/NMBS 2002: internationale ontwerpwedstrijd
3. Fase III: Uitvoering / realisatie 2003-2005: doorlopende planning 2006-2009: aanleg van het park + renovatie gebouwen
5
Spoor Noord: inzet van specifieke instrumenten doorheen het hele traject 1.
FASE I: VISIE CONSENSUSNOTA
Beleids- en visiedocument
2. FASE II: NMBS EN OPEN OPROEP BELEIDSOVEREENKOMST AG ANN NV ANNEIS ONTWERP & BEELDEN
Stad/NMBS Regie + financiering Parkeren subsidie en regie via grondpositie ‘Villages & Metropolis’ als kwaliteitskader
3. FASE III: UITVOERING / REALISATIE BPA Juridisch plankader + grammatica kop BEHEERPLAN Groentechnisch + sociaal
6
Spoor Noord: specifiek teamwerk 1. DAGELIJKSE REGIE VAN A TOT Z 2. MULTIDISCIPLINAIR TEAMWORK (10 mensen: 1 stedenbouwkundige, 1 sociologe, 2 wervend programma, 1 communicatie, 1 zakelijk leider, 1 werfleider, 1 architect, 2 parkbeheerders (sociaal & fysiek beheer)
3 HUISVESTING PROJECTENHUIS DAMSTATION 4 STURING DOOR STUURGROEP EN COLLEGE
7
Spoor Noord: (1) participatie door specifieke betrokkenheid op het project EVENEMENTEN GEKOPPELD AAN HET PARKPROJECT BIJ BELANGRIJKE MIJLPALEN IN HET PLANNINGSPROCES 2001 Tentoonstelling consensusnota + praatcafé •2002 ‘Trek je plan dag’ •2003 Tentoonstelling 5 wedstrijdontwerpen + praatcafé •2003 Wandelingen met ontwerpteam / buurtbewoners •2003 ‘Park in zicht’ •2005 Inhuldiging Belvedère met parkplattegrond •2005 ‘Tourneé générale’: wervend drukwerk + tafelen met moeilijk bereikbare buurtgroepen •2006 Opening Damplein •2007 ‘Focus op het Noord’: tentoonstelling parkprojecten + eindwerken kunsthogescholen •2008/2009 Openingsfeesten park
8
(2) Wervend programma: participatie door specifieke betrokkenheid op de plek •
DE PLEK STAAT CENTRAAL!
•
ORGANISATIE VAN EVENEMENTEN OVER DE VOLLEDIGE 2060 WIJK ONDER HET MOTTO „(on)bekend is (on)bemind‟
•
VOORBEELDEN - Feestweek op woonboot op het Lobroekdok - ‘t winkelend noord - Bon bazaar - Park in beeld fotoproject - Den dam zingt in damstation - Stratenloop spoor noord - Film Plein Publiek …
9
Spoor Noord: specifiek beheerplan • OPMAAK GEINTEGREERD BEHEERPLAN Groentechnisch, Onderhoud, Toezicht, Sociale programmatie
• AANWERVING PARKCOÖRDINATOR EN PARKPROGRAMMATOR Voor fysiek en sociaal beheer Uniek in de stadsorganisatie
10
VISIE “Stad en bewoners” “Een tuin voor de buurt Een park voor de stad”
11
Beantwoorden aan hoogste nood in dit stadsdeel: keuze voor licht, lucht, open en groene ruimte! VISIEONTWIKKELING VANAF 1993 INGEZET MET STAD AAN DE STROOM TEMPERA ENQUÊTE & ACTIES BEWONERSGROEPEN 1999 park voor sport en vrije tijd is topprioriteit van bewoners
DRIE DENKDAGEN MET STADSDIENSTEN & KABINETTEN wetenschappelijke onderbouwing van behoeften uit alle beleidsdomeinen & van groenbehoeften ahv GISsimulaties: minimum 10 hectare groen nodig
Villages and Metropolis Park Spoor Noord, Antwerp September 2003
DRIE PARALLELLE DENKDAGEN MET BEWONERS + TENTOONSTELLING IN DAMSTATION CONSENSUSNOTA ALS PRODUCT EN RODE DRAAD VOOR VERVOLGTRAJECT
12
Voor
• bereik groen 2002
&
na
• bereik groen 2008
13
DEAL “Stad en NMBS” 18 ha publieke ruimte & 6 ha vastgoed
14
Spoor Noord: specifiek programma 18ha park – 6ha/192.000m² bouwrechten STAD NEEMT DE LEAD IN DE ONDERHANDELING! BELEIDSOVEREENKOMST (03/12/2001) • Visie stad blijft overeind • BPA met V/T 0,8 à 1,2 (192.000m²)! • 18ha gesaneerde grond voor 1 euro naar de stad in ruil voor bouwrechten op de kop • Gezamenlijke ontwikkeling A, B en C • Stuurgroep NMBS/EIS en stad • Opstart ontwerpwedstrijd met duidelijke visie en programma van eisen
15
OPEN OPROEP “Stad en ontwerpers” Ruimtelijke kwaliteit Programma als antwoord op (boven)lokale behoeften
16
Ontwerpwedstrijd site Spoor Noord OPEN OPROEP VLAAMSE BOUWMEESTER WINNEND ONTWERP „VILLAGES AND METROPOLIS‟: 2003 Studio Secchi-Vigano (I) & - Kromwijk (NL) - Twee schaalniveau’s: buurt en stad - Eenvoudige structuur: mogelijk op ritme van toekomstige behoeftes - Eenvoudige grammatica - Transparant ifv veiligheid - Maximaal behoud historiek (lengte, omvang, contouren, reliëf, viaducten, gebouwen, materiaal) + toevoeging van hedendaagse elementen (kiosken, nieuw reliëf, …) - Duurzaamheid als centraal thema
17
Andere ontwerpwedstrijden OPEN OPROEP VLAAMSE BOUWMEESTER GROTE LOODS WDT 2007: Verdickt en Verdickt (B) PARKBRUG 2007: Ney and Partners (B) UITGEBREIDE OFFERTEVRAGEN MET SELECTIECOMMISSIE SHELTER 2006: Stramien (B) WATERTORENS 2007: Pat Heylen (B) OPLEIDINGSGEBOUW 2008: 360 architecten (B) GROTE ZANDSPEELTUIN 2008: Kompan (B)
18
REALISATIES “stad en ontwerpers/aannemers” “stad en bewoners” Work in progress Gefaseerde toe-eigening
19
2003: Voorproefje! Park in Zicht • VOOR HET EERST SINDS LANG TERUG ACTIE OP HET TERREIN • HET PARKPROJECT IN EEN NOTENDOP: TIJDELIJK MAAR IN AL ZIJN FACETTEN EEN WEEK LANG • DRAAGVLAK EN FEEDBACK!
20
2005 Damplein & Damstation • PROJECTENHUIS SPOOR NOORD ALS CENTRALE UITVALSBASIS EN INFOPUNT
21
2005 Belvedèreplatform & Tournée générale • INFOPLATTEGROND • ICONISCH DRUKWERK • TAFELEN MET MOEILIJK BEREIKBARE DOELGROEPEN
22
2007 Skate- en BMX bowl • OP VRAAG VAN JEUGDDIENST EN BMX-SCENE • UITGEVOERD DOOR TEAM PAIN (USA)
23
2008 Opening parkdeel west •
BASIS IS AFGEWERKT (gras, paden, bomen, verlichting, speeltoestellen…)
•
SHELTER MET ZOMERBAR
•
GROEISCENARIO
24
2009 grote watertuin • EFFECT VAN ‘URBAN BEACH’: uniek in de buurt en in de stad • Op expliciete bewonersvraag
25
2009 Opening parkdeel oost • ACCENT OP SPORT EN SPEL • POLYVALENT KARAKTER • BUURTSPORT / GEEN CLUBS • BUURTSPORTHAL PERRIER (definitief gehuisvest in spoorwegloods) • UITLEENDIENST • WATERTORENS ALS GERESTAUREERD MONUMENT
26
2010…Spoorweggebouwen met een publieke en recreatieve invulling
GROTE LOODS VOOR CULTUUR EN SPORT
OPLEIDINGSGEBOUW ALS KINDERen JONGERENCAMPUS
27
2010 … Verbinden met de omgeving
TUNNEL DEMERSTRAAT
PARKBRUG
28
2010 … Bouwprojecten „douanegebouw‟ en „campus Artesis Hogeschool‟ op de kop volgens het „campus & tissue model‟
29
EFFECTIEF “Het park is van iedereen”
30
Voor
&
na
31
Voor
&
na
32
Voor
&
na
33
Voor
&
na
34
Voor
• kansarmoede 2002
&
tijdens/na
• kansarmoede 2007
35
Voor
• leegstand 2002
&
tijdens/na
• leegstand 2007
36
Voor
• renovaties 2000
&
tijdens/na
• renovaties 2007
37
38
39
