Onder redactie van M.Jurgens R. Stijnen
Compliance in het financieel toezichtrecht
INHOUDSOPGAVE
Woord vooraf De bijdrage van de compliancefunctie aan verandering 1. Inleiding/11 2. De verantwoordelijkheid voor Compliance /13 3. Wat is de aard van de beoordeling van compliance risico's? / 1 5 4. Verantwoordelijkheid /16 5. De compliancefunctie/16 6. De taken van de compliancefunctie /17 7. Wat betekent effectief? /18 8. Slot/19 Wet- en regelgeving: kader, maar ook keurslijf 1. Inleiding / 21 2. Sectoraal versus crosssectoraal / 22 2.1. Het functionele toezichtmodel / 22 2.2. Europese context / 22 2.2.1. Sectorale Europese regelgeving / 22 2.2.2. Verplichte segmentering / 23 2.2.3. Toegestane activiteiten / 24 2.2.4. Gevolgen voor DNB en AFM / 24 2.2.5. Gevolgen voor financiële ondernemingen / 25 2.3. Nationale regelgeving / 25 2.3.1. Versterking prudentieel en gedragstoezicht / 25 2.3.2. Twee toezichthouders / 26 2.3.3. Markttoegang en lopend toezicht / 27 2.3.4. Treffen van (tegenstrijdige) maatregelen / 28 2.3.5. Europese toezichthoudercomités / 28 3. Principle based versus rule based / 29 3.1. Nationaal beleid / 29 3.1.1. Overgang naar principle based regelgeving / 29 3.1.2. Risk based toezicht / 29 3.1.3. Guidance / 30 3.2. Europese praktijk / 30 3.2.1. Convergentie van regelgeving en toezicht / 30 3.2.2. Gevolgen voor financiële ondernemingen / 31 3.3. Algemeen verbindendheid / 31
4. 4.1. 4.2. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
Het Nederlandse toezicht in de praktijk / 32 Wet van de remmende voorsprong / 32 Uitvoering en handhaving / 32 Ten slotte: hoe kan het eenvoudiger? / 33 Europese crosssectorale harmonisatie / 33 Herijking taakafbakening DNB en AFM / 33 Nuanceer 'nationale koppen' / 34 Toezicht gericht op economische realiteit / 34
Compliance in context: over effectiviteit van compliance in een veelzijdig krachtenveld 1. Inleiding / 35 2. Compliance volgens de Wft en het Besluit prudentiële regels Wft / 36 3. 'Compliance and the compliance function in banks' van het Basel Committee on Banking Supervision / 38 4. Borging van de compliancefunctie in een onderneming / 39 5. Compliance in een dynamische omgeving / 43 6. Compliance en cultuur / 45 7. Compliance en leidinggeven / 46 8. Tot besluit / 47 Paternalisme en de compliance officer 1. Inleiding /49 2. Informatieverplichtingen / 50 3. Regelgeving of cultuur? / 53 4. De rol van de compliance officer / 55 5. Enkele beschouwingen / 58 6. Slot / 59 De compliancefunctie 1. Inleiding en historie / 61 2. Het publiekrechtelijk kader / 63 2.1. Vergunningsvoorschriften / 63 2.2. Voorschriften integere bedrijfsuitoefening / 63 2.3. Voorschriften beheerste en integere bedrijfsuitoefening / 64 2.4. Nadere uitwerking / 66 2.4.1. Integriteitsbeleid en integere inrichting / 66 2.4.2. Beheerste uitoefening van het bedrijf / 69 3. De compliancefunctie / 73 3.1. Regulering van de compliancefunctie / 73 3.2. Wettelijke regulering compliance officer / 74 3.2.1. Kwalitatieve vereisten compliance officer / 74 3.2.2. Wettelijke taken compliance officer / 77 3.3. Verhouding compliance versus internal audit en risk management / 79 4. Enkele beschouwingen / 79 4.1. Eindverantwoordelijkheid / 79
4.2. 4.3. 5.
Compliance als cultuur / 81 Strafrechtelijke aansprakelijkheid / 82 Slotbeschouwing / 83
Compliance, een illusie? Over de kenbaarheid van de norm 1. Inleiding /85 2. Kwantiteit-kwaliteit / 87 3. Regelgeving vs beleidsregels / 88 4. Nadere invulling van de norm door de toezichthouders / 89 5. Beleidsregels onder de Wft / 90 6. De status van door de toezichthouders gedane mededelingen / 90 7. Rules based, principles based / 92 8. Jurisprudentie /93 9. Bestuurlijke rechtsoordelen/wettelijke vaststellingsbevoegdheid / 96 10. Afronding / 96 Enkele opmerkingen over falende compliance 1. Inleiding / 97 2. Handhaving / 98 3. Consequentie van non-compliance: negatieve betrouwbaarheidstoetsing /103 4. Consequentie van non-compliance: boetes /109 5. Slotopmerking /112 Compliance door publicatie 1. Inleiding/115 2. Geen punitieve sanctie /115 3. Bevorderen compliance door publicatie /117 4. Openbare waarschuwing /120 5. Last onder dwangsom /122 6. Bestuurlijke boete /126 7. Tot slot/129 Compliance in het strafrecht 1. Inleiding/131 2. Beleggingsfraude /131 3. De financiële onderneming in het strafrecht /133 4. Medeplichtigheid /133 5. Horen, zien en zwijgen? /135 6. Het acceptatie- en verificatiebeleid /137 7. Plegen/140 8. Opzet in het (economisch- en financieel) strafrecht /140 9. AVAS /143 10. Verontschuldigbare rechtsdwaling /144 11. Content Beheer/145 12. McGregor/146
13. 14. 15. 16.
Tussenconclusie/148 De maximaal te vergen zorg (en de toerekening) /149 De compliancefunctie /153 Conclusie /154
Compliance en de poortwachterfunctie van trustkantoren 1. Inleiding/157 2. Internationale inspanningen tegen witwassen en financiering van terrorisme / 158 3. Het verbod van witwassen, anti-terrorismewetgeving en de Sanctiewet 1977/159 4. De Wid, de Wet MOT en de samenvoeging van die wetten in de Wwft /161 5. De Wtt en de Rib/167 6. Compliance en de taak van de compliance officer /169 7. De poortwachtersfunctie van trustkantoren /171 8. Toezicht en handhaving door DNB /174 9. Afsluiting/179 Lijst van gebruikte afkortingen Overzicht auteurs
