ole
ann jaarverslag 2011 1
9 "Heel positief dat er naar alle omstandigheden, het hele gezin, is gekeken"
2
15 "Voor mij: respectvol, confronterend, duidelijk en vakkundig"
23 "De therapie sloot volledig aan bij mijn persoonlijkheid en hulpvraag"
33 “Topmanier van behandelen in een gezellig gebouw. Gezellig en GGZ, het kan dus blijkbaar samen”
3
MAATSCHAPPELIJK JAARVERSLAG MOLEMANN MENTAL HEALTH Voorwoord 7
1. WAT ZIJN DE UITGANGSPUNTEN VAN DIT JAARVERSLAG
9
2. Wat is MoleMann mental health? 15 2.1 Profiel van de organisatie
15
2.2 Hoe is onze organisatie opgebouwd?
15
2.3 Belangrijke gegevens
16
2.4 Met wie we samenwerken
18
3. Wie bestuurt MoleMann mental health? 23 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap
4
3.1 Normen voor goed bestuur
23
3.2 Raad van Bestuur
23
3.3 Toezichthouders
24
3.4 Kansen zien
25
5
3.5 Cliëntenraad
29
3.6 Ondernemingsraad
31
4. Hoe presteerden we in 2011?
33
Steeds betere zorg Creatief en vernieuwend VOORWOORD
Beleid, inspanningen en prestaties 4.1 Meerjarenbeleid
35
4.2 Algemeen beleid verslagjaar
34
4.3 Voortdurend verbeteren
40
4.5 Hoe gaan wij om met onze mensen?
49
4.6 De patiënt centraal
53
Een vernieuwende organisatie die de patiënt centraal stelt. Dat is MoleMann Mental Health. Ook het afgelopen jaar zetten we ons vol enthousiasme in om goede zorg te leveren aan onze patiënten, die vaak met ingewikkelde vraagstukken naar ons toe komen. Op een vernieuwende en bruisende manier. In dit jaarverslag leest u een weergave van onze activiteiten in 2011. Samen werken aan herstel – dat is onze missie. Dit betekent dat patiënten zich bij ons op hun gemak moeten voelen. Geen klinische behandelkamers, maar sfeer en geborgenheid. Samenwerken met het netwerk van onze patiënten. Hun
6
naaste omgeving betrekken bij de behandeling – op een manier die comfortabel is voor de patiënt. En regelmatig de behandeling evalueren. Zodat we direct kunnen bijsturen als dat nodig is. Denken in oplossingen MoleMann Mental Health bruist van creativiteit en energie. We staan niet stil, zoeken voortdurend naar wegen die leiden naar betere zorg. En dus vernieuwen we niet om het vernieuwen. We vernieuwen en zetten de meest moderne middelen in omdat dat goed is voor onze patiënten. Samen met onze betrokken medewerkers zoeken we de uitersten op van onze professionele inzet - met als doel onze zorg waar mogelijk verder te verbeteren. Onze medewerkers krijgen ruimte om hun professionele autonomie te gebruiken. Zo kunnen ze doen wat goed is voor onze patiënten en onze organisatie. Daarbij denken we in oplossingen – niet in onmogelijkheden. In de behandelkamer en daarbuiten.
samen werken aan herstel 7
Meer inzet en creativiteit De GGZ-markt is volop in beweging. Bezuinigingen en veranderende wet- en regelgeving raken ons allemaal. Dit vraagt om nog meer inzet en nog meer creativiteit. In het volste vertrouwen zetten we de komende jaren deze innovatieve weg verder voort. Samen met onze patiënten en andere organisaties blijven we doen wat nodig is om de GGZ-zorg betaalbaar te houden en goede zorg te blijven leveren. Dit jaarverslag is het resultaat van de inzet van velen. Mensen van binnen en buiten onze organisatie. Mijn dank gaat echter vooral uit naar patiënten die ons in 2011 bezochten en naar mijn collega’s, de medewerkers van MoleMann Mental Health.
Hartelijke groet,
Frits van der Wurff Psychiater en Bestuurder MoleMann Mental Health
8
1. WAT ZIJN DE UITGANGSPUNTEN VAN DIT JAARVERSLAG? Over ons Nico Moleman en Ronald Mann richtten in 2004 MoleMann Mental Health op. MoleMann MH is een organisatie in de Geestelijke Gezondheidszorg. We hebben een toelating voor de functies behandeling, ondersteunende begeleiding en activerende begeleiding. Deze toelating kwam aanvankelijk van de CVZ, later via de WTZi. MoleMann MH bestaat uit twee vennootschappen: de MoleMann MH B.V. en de MoleMann MH Friesland B.V. De organisatie bestaat uit 18 vestigingen verspreid over Nederland. Over onze ambitie Onze ambitie is onveranderd gebleven sinds 2004: samen met de patiënt en diens naasten zoeken naar de snelste weg tot herstel. We behandelen kinderen, jongeren en volwassenen. Over muren van organisaties heen. We geloven niet in de afbakening in zorggeprogrammeerde leeftijdsscheidslijnen. Wij vinden dat goede zorg bestaat uit maatwerk. Maatwerk waarbij blended care en
de systeem - of gezinsbenadering centraal staan in de behandeling. Onze doelstelling is om de komende jaren nog verder te groeien en te ontwikkelen. We willen onze positie als volwaardige tweedelijns organisatie versterken. Dit doen we in samenwerking met andere netwerkorganisaties binnen en buiten de GGZ.
goede zorg bestaat uit maatwerk Over onze koers 2011 kenmerkt zich als een jaar waarin strategische heroriëntatie plaatsvond. De koers is opnieuw bepaald. Een koers die we voor een deel al hebben uitgezet in de loop van 2010. Met een duidelijke focus op patiënten met complexe problematiek en verdere ontwikkeling van ons aanbod, gebaseerd op systeembenadering. Vernieuwing: dat was een van onze speerpunten geborgd in onze cultuur. Dit alles nauw verbonden met kwaliteit en zorg voor de patiënt, onze belangrijkste drijfveren.
9
Over het jaarverslag 2011 In dit verslag vindt u een overzicht van onze belangrijkste activiteiten in 2011. Het geeft een indruk van de diverse activiteiten op onze vestigingen, zodat u ervaart hoe onze professionals gedreven zijn onze zorg te vernieuwen en te verbeteren. MoleMann MH stimuleert dit zelflerend vermogen omdat we overtuigd zijn van de meerwaarde voor de patiënten die een beroep op onze zorg doen. Het leidt tot betere zorg, vinden wij. Uiteraard lichten we ook de relevante gegevens toe op het gebied van financiën en kwaliteit. Dit jaarverslag stelden we op volgens de Voorschriften Jaarverslaglegging WTZi 2010. Het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording maakt samen met de jaarrekening over 2011 en de gepubliceerde gegevens in DigiMV deel uit van het informatiepakket dat wordt gepubliceerd op www.jaarverslagenzorg.nl door het CIBG.
10
‘Niet alleen onze dochter, maar ons hele gezin is sterker geworden’ Ervaringsverhaal van een moeder Thuis en op school ging het niet goed met Robin (16). Samen met haar ouders en zus (13) ging ze naar MoleMann Amsterdam. Moeder Jolanda vertelt hoe zij de behandeling heeft ervaren. Nooit eerder had Jolanda met hulpverlening of psychische problemen te maken. Maar toen kreeg haar man een burn out. Hij belandde zelfs in het ziekenhuis. Dat was schrikken voor het gezin. Dochter Robin (16) trok het zich erg aan. Niet dat ze dat zei. Ze was altijd al een binnenvetter, maar nu sloot ze zich geregeld op in haar kamer. Haar ouders maakten zich zorgen. ‘Terwijl onze jongste dochter flink puberde, werd zij almaar stiller,’ vertelt Jolanda. ‘We dachten eerst “Laat maar even gaan”. Totdat school belde dat het niet goed ging. Ze had nare gedachten en sliep nauwelijks, waardoor haar resultaten kelderden. Natuurlijk schrokken we. “Heb ik iets gemist? Is ze mishandeld of misbruikt?” Dat zijn dan toch gedachten die door je hoofd schieten.’
Een openbaring Eerst ging Robin naar een maatschappelijk werker. Dat was geen succes. Met die negatieve ervaring in hun achterhoofd gingen Robin en Jolanda naar MoleMann Amsterdam waar ze binnen een paar weken terecht konden. ‘Het eerste gesprek was een openbaring,’ zegt Jolanda. ‘Ik was bang dat er van alles bijgesleept zou worden en dat we als gezin de schuld zouden krijgen. Zo’n beeld wat je van films krijgt. Maar de psycholoog zei al vrij vlot wat mijn man en ik ook dachten: Robin kan moeilijk emoties uiten en weet niet goed hoe ze kan omgaan met wat er met mijn man is gebeurd.’
‘Robin kan moeilijk emoties uiten’ Sterker gezin MoleMann stelde voor dat het hele gezin kwam: Jolanda, haar man en beide dochters. ‘Robin was bang haar vader te verliezen. Ze wilde niemand met die angst lastigvallen. Daarom trok ze zich terug. Ze dacht dat ze er alleen voor stond. Door als gezin erover te praten, kreeg ze erkenning en kon ze haar verhaal bij ons kwijt.’ Robin was niet
de enige die niet alles zei. ‘We hielden ons alle vier in. Mijn man en ik wilden de kinderen niet te veel belasten, maar het blijkt toch goed dat ze meer weten. Het gezinsgesprek was emotioneel. We zijn heel open geweest. Ieder van ons heeft gezegd hoe het voor hem of haar is. Het heeft ons sterker gemaakt. De kinderen begrijpen waarom ik soms ontplof. Of waarom hun vader soms even rust wil. En wij snappen beter wat er in onze dochters omgaat.’ Opluchting Met Robin gaat het zichtbaar beter. ‘Bij MoleMann hebben we besproken dat ze meer kan delen met ons. Wij zijn volwassen en wij kunnen het wel aan. Ze voelt zich weer veilig.’ Jolanda’s man had ook baat bij de gezinsgesprekken. ‘Hij zegt het nu als hij zich rot voelt, hij hoeft er niet meer alleen mee te zitten. De drempel is weg.’ Inmiddels zijn de gezinsgesprekken afgerond. Robin volgt nog een faalangsttraining, waarmee ze bijna klaar is. Het gezin is ongeveer een half jaar in behandeling geweest. Jolanda is tevreden over MoleMann: ‘Ik was bang dat we een stempel zouden krijgen: “Dat is dat idiote gezin”. Maar de behandeling heeft vooral voor opluchting gezorgd. We zijn goed geholpen.’
11
Centrum BETER Expertisecentrum voor onbegrepen lichamelijk lijden
Centrum BETER is het expertisecentrum van MoleMann voor mensen met onbegrepen lichamelijk lijden. Hier krijgen patiënten niet te horen dat hun onbegrepen lichamelijke klachten ‘tussen de oren zitten’ of ‘door je jeugd komen’. Centrum BETER is gevestigd in Leeuwarden, maar deze aanpak passen we toe bij verschillende van onze vestigingen. Een interview met Bert Dekker, arts en systeemtherapeut.
gebruikelijk. De artsen van Centrum BETER zoeken niet naar een verklaring, maar richten zich op de vraag hoe het leven kan doorgaan ondanks de klachten. ‘We weten de oorzaken niet,’ zegt Bert Dekker, arts en systeemtherapeut bij Centrum BETER, ‘Daar richten we ons dus ook niet op. We beginnen met de klachten zelf. Wat zijn de gevolgen ervan? En waardoor worden ze beïnvloed?’
‘ze leerde hoe ze rekening kon houden met haar veranderde lijf’
Aanpak Na de intake begint Centrum BETER meestal met uitgebreide voorlichting over hoe het lichaam werkt in verschillende omstandigheden. Bijvoorbeeld bij pijn, stress en uitputting. Dat geeft stof tot nadenken. Bert Dekker geeft het voorbeeld van een sportieve onderwijzeres. ‘Toen ze in de overgang kwam, kreeg ze heftige lichamelijke klachten. Haar lichaam dat altijd haar vriend was, werd haar vijand. Na uitleg besefte ze hoe ze meer rekening kon houden met haar veranderde lijf.’
Lotgenoten Vaak wordt de voorlichting in een groep gegeven. Bert Dekker: ‘Met lotgenoten samen zijn, geeft (h)erkenning. Onze deelnemers hebben vaak het gevoel dat ze alleen staan, omdat hun klachten onverklaard zijn. In de groep merken ze dat lichamelijke klachten en hun eigen reactie daarop niet vreemd zijn. Ze luisteren naar elkaar en adviseren elkaar. We merken dat ze meer aan de slag gaan met hun klachten. Dat lotgenoten verder zijn gekomen, inspireert en motiveert.’ De aanpak van Centrum BETER passen we toe bij verschil-
Onbegrepen lichamelijk lijden is bijvoorbeeld langdurige pijnen zoals, vermoeidheid en verlammingsverschijnselen. Of buikklachten en lichamelijke aandoeningen die meer last veroorzaken dan
12
lende vestigingen van MoleMann MH. Het inbedden van deze behandeling past binnen de visie van MoleMann MH.
13
2. WAT IS MOLEMANN MENTAL HEALTH? 2.1 PROFIEL VAN DE ORGANISATIE MoleMann MH kent een platte organisatiestructuur
Algemene identificatiegegevens
Raad van Commissarissen
Raad van Bestuur
Servicebureau
MoleMann MH behandelt volwassenen en kinderen met psychiatrische problematiek. We staan voor kleinschaligheid en goede bereikbaarheid voor onze verwijzers.
Cliëntenraad
Vestigingen
Naam verslagleggende rechtspersoon Adres Postcode Plaats KvK-nummer E-mailadres Internetpagina
MoleMann Mental Health Postbus 20 1270 AA Huizen 39084425
[email protected] www.molemann.nl
2.2 HOE IS ONZE ORGANISATIE OPGEBOUWD? Onze juridische structuur MoleMann Mental Health bestaat uit de vennootschappen MoleMann Mental Health B.V. en MoleMann Mental Health Friesland B.V. Beide vennootschappen zijn een besloten vennootschap.
14
Onze organisatorische structuur Dit was ons bestuur in 2011: • Nico Moleman en Ronald Mann, de oprichters; • Frits van der Wurff, die in 2010 toetrad tot de Raad van Bestuur en in 2011 statutair bestuur der werd. Frits van der Wurff is sinds 2011 verantwoordelijk voor de tactische en operationele bedrijfsvoering. Strategische besluitvorming vond plaats in overleg tussen de drie bestuursleden. In 2011 werkte de Raad van Bestuur samen met een Raad van Commissarissen. De Raad van Bestuur had in 2011 vijf maal overleg met de Raad van Commissarissen. Aansturing vestigingen MoleMann MH kent een platte organisatiestructuur. De vestigingen worden aangestuurd door een chef-psychiater. Verder werken op de vestigingen behandelaren en wordt de bedrijfsvoering door praktijkassistenten ondersteund. De chef-psychiaters zijn eindverantwoordelijk voor de vestigingen - zowel inhoudelijk als bedrijfsmatig. Er is een grote mate van zelfsturendheid op vesti-
15
gingsniveau. De chef-psychiaters bespreken de voortgang van hun vestigingsplannen periodiek in een overleg met het bestuur. Vier maal per jaar is er een overleg tussen alle chef-psychiaters en het bestuur. Servicebureau De organisatie heeft een servicebureau dat diensten verleent met als doel het primaire proces van de organisatie te faciliteren. Dit doet het servicebureau door adequate stuurinformatiegegevens te genereren en een goed personeelsbeleid te voeren. Maar ook door een gefundeerd kwaliteitsbeleid mogelijk te maken en facilitaire zaken snel en gemakkelijk te regelen. Binnen het servicebureau zijn de volgende functies vertegenwoordigd; kwaliteit, personeel & organisatie, financiën, management-assistentie, ICT & telefonie, communicatie & innovatie, huisvesting & faciliteiten. Onze toelatingen MoleMann MH heeft WTZi toelatingen voor de functies behandeling, ondersteunende begeleiding en activerende begeleiding. We hebben zowel een generalistische als specialistische erkenning.
Onze Cliëntenraad MoleMann MH werkt met een Cliëntenraad. Deze raad betrekken wij actief bij de ontwikkelingen binnen de organisatie. De samenwerking met de Cliëntenraad is in 2011 verder verbeterd met advies rond strategisch belangrijke organisatie-zaken. Verder heeft de Cliëntenraad gesproken met een adviseur van het LOC* en heeft de voorzitter een cursus gevolgd bij het LOC. Meer over de Cliëntenraad leest u in paragraaf 3.5. In oprichting: onze Ondernemingsraad In 2011 is een werkgroep opgericht om een Ondernemingsraad voor medewerkers op te zetten. Daartoe zijn reglementen opgesteld. In het eerste kwartaal van 2012 stellen de leden voor de raad zich verkiesbaar. 2.3 BELANGRIJKE GEGEVENS KERNACTIVITEITEN EN NADERE TYPERING Wat we doen Ernstige psychiatrische ziektebeelden, daaruit bestaat de zorgvraag van onze patiënten. Het behandeltraject bestaat allereerst uit een kort
diagnostisch traject. Psychiater, behandelaar (systeemtherapeuten, GZ-psychologen, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen) stellen in samenwerking met de patiënt en zijn omgeving het behandelplan op. Vanuit een systeemtherapeutisch kader zetten we diverse behandelvormen in. Relatie- en gezinstherapie bij onderliggende psychiatrie bijvoorbeeld. En EMDR, groepsbehandelingen, cognitieve gedragstherapie, interpersoonlijke therapie en medicamenteuze behandeling. We werken niet met zorgprogramma’s. Wel stemmen we het behandelaanbod zo zorgvuldig mogelijk af op de wensen van de patient, zonder daarbij de haalbaarheid uit het oog te verliezen. Is de behandeling gestart, dan evalueren we de behandeling regelmatig. Zo houden we de behandelprocessen kort en krachtig - voor zover dat mogelijk is. Waar we werken Sneek, Deventer en Zutphen: dat zijn de drie nieuwe vestigingen die we openden in 2011. Vestigingen werken in een regiodriehoek samen. Het tweede- en soms derdelijns GGZ-behandelaanbod is hierdoor beter beschikbaar en bereikbaar voor onze patiënten.
*LOC = Landelijke Organisatie Cliëntenraden
16
17
Agis/Achmea/Salland en De Friesland zijn onze representerende verzekeraars. We maakten in 2011 zorgafspraken met hen. In dit overzicht ziet u met welke zorgverzekeraar we afspraken maken over de productie per vestiging. Agis
Amsterdam Noord Amsterdam Zuid Amsterdam IJburg Amsterdam Tielens Almere Stad (Wisselweg) Almere Stad (Kweekgrasstraat) Almere Buiten Hilversum Amersfoort Apeldoorn Zutphen
tische dienstverlening. Een voorbeeld van deze dienstverlening is het centrum voor de behandeling van psychoses. Dit centrum openden we eind 2011 in Amsterdam. Voor alle vestigingen zetten we in 2011 de beweging in om onze positie in het veld van de GGZ te verstevigen. De strategie voor de komende jaren: uitsluitend zorg verlenen die toebehoort aan een organisatie met hooggekwalificeerde specialisten.
2.4 MET WIE WE SAMENWERKEN Samen werken aan herstel: dat zit verankerd in de visie van MoleMann MH. We werken bijvoorbeeld aan herstel van de patiënt samen met hun naaste omgeving - vooral familieleden en vrienden. Maar we werken ook samen met verwijzers, andere partijen in de sector en zorgverzekereraars. En natuurlijk is er ook veel samenwerking tussen de medewerkers van MoleMann MH.
De Friesland
Leeuwarden Heerenveen Sneek Terschelling
Achmea
Rotterdam Heemraadssingel Rotterdam Kralingen
Hoe we samenwerken
Salland
Deventer
Het draait om de patiënt De zorg voor de patiënt staat centraal bij alle samenwerkingsrelaties. We zijn daarom altijd op zoek naar formele en informele samenwerkings-
Vanuit onze vestigingen bieden we tweede- en derdelijns GGZ-zorg, met een focus op specialis-
18
relaties waarbij die eigenheid bewaard blijft. Onze samenwerking met de patiënt en zijn of haar betrokken naasten is intensief. Het behandelplan en de evaluatie daarvan is voor ons leidend. In 2011 zijn we ermee begonnen om juist het behandelplan een centralere plaats te geven in de behandeling.
niet overleggen óver, maar overleggen mét de patiënt Korte lijnen Onze lijnen zijn kort. We hebben veel contacten met verwijzers en partners in het veld. De samenwerking met verwijzers en andere partijen heeft een informeel karakter en is verankerd in onze visie: niet over, maar mét patiënten overleggen. En zorg op maat organiseren rondom de patiënt. Dit is de basis voor de manier van samenwerking. Verantwoordelijkheid op de juiste plaats Maar samenwerken gaat verder dan dit. In 2011
begonnen we met een andere werkwijze. Al onze vestigingen zochten nadrukkelijker dan ze al deden samenwerking met andere organisaties in het GGZ-veld. Vanzelfsprekend gecentreerd rond de zorg voor de patiënt. Als dat noodzakelijk was gaven we deze samenwerkingsverbanden ook een formele onderbouwing. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de vestiging en is dus decentraal - maar wel gestuurd door de bedrijfsdoelstellingen die op dit gebied zijn vastgelegd. De doelstelling hierbij is om de contacten met crisisdiensten, bureaus jeugdzorg en proces coördinatoren van GG & GD’s te intensiveren - en waar mogelijk formeel vast te leggen. In alle regio’s. Partnership In verschillende regio’s leidde dit al tot tot intensivering van de samenwerking. Samenwerking met bijvoorbeeld de crisisdiensten en andere GGZ-organisaties. Daarmee komt de herpositionering van MoleMann MH tot stand. Partnership ontstaat wanneer we afspraken hebben gemaakt over verwijzen en medebehandelen. Samenwerken over de muren van concurrentie heen: dat willen we voor zover mogelijk waarmaken. Pas dan staat de patient namelijk écht centraal.
19
‘Systemisch werken doorbreekt het isolement van de patiënt’
Typisch MoleMann: systemisch werken in de praktijk Bij MoleMann kiezen we ervoor onze patiënten zoveel mogelijk systemisch te behandelen. Katinka Soemers, systeemtherapeut MoleMann Amsterdam Zuid: ‘Systemisch werken houdt in dat je er vanuit gaat dat de klachten van de patiënten invloed hebben op zijn of haar omgeving: familie, gezin, partner, werk, vrienden enzovoort.’ Hoe werkt systemisch werken in de praktijk? Een interview. Katinka Soemers: ‘De klachten van de patiënt hebben invloed op zijn of haar omgeving en kunnen ook te maken hebben met de omstandigheden.
20
Daarnaast gaan we er vanuit dat mensen in de omgeving van de patiënt een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan herstel of vermindering van de psychische klachten van de patiënten en aan hun maatschappelijke rehabilitatie.’
‘een probleem staat nooit op zichzelf’ Eigen kracht en talenten gebruiken Sinds 2008 werkt Katinka bij MoleMann Mental Health als systeemtherapeut. Katinka: ‘In mijn werk ga ik ervan uit dat een probleem nooit op zichzelf staat. Hoe een persoon gevormd is, hoe hij of zij nu leeft, hoe de persoon zelf gelooft dat het probleem het best benaderd of opgelost kan worden en wie daarbij een ondersteunende rol kunnen spelen – dit zijn terugkerende onderwerpen in de therapie. Daarbij vind ik het belangrijk dat mensen leren hun eigen kracht en talenten te gebruiken om hun leven vorm te geven. De visie van MoleMann sluit dus grotendeels bij mijn uitgangspunten aan.’
Belangrijk persoon mee Hoe werkt systemisch werken in de praktijk? Katinka: ‘Meteen bij aanmelding bij de praktijkassistente wordt uitgelegd dat we bij MoleMann kijken naar de patiënt en naar mensen die belangrijk voor hem of haar zijn. De patiënt neemt daarom bij de intake meteen een of meerdere personen mee: de ouders, de partner, familie of vrienden.’ Intake Tijdens de intake benadrukt de behandelaar hoe belangrijk het is dat iedereen er is. Het doel van de intake is helder te krijgen wat de klachten van de patiënt zijn en hoe deze klachten invloed hebben op de omgeving, of daar mee te maken hebben. Het feit dat er belangrijke anderen aanwezig zijn, geeft de patiënt het gevoel er niet alleen voor te staan. Het doorbreekt het isolement waarin veel patiënten zich voelen met hun klachten. Soms hebben ze er nog nooit eerder over gepraat. De reacties van de aanwezige personen zijn vaak troostend en begripvol en geeft de patiënt een gevoel van opluchting en hoop.
Vervolgafspraken De aanwezigen worden actief betrokken bij het helder krijgen van het probleem en bij het behandelplan. Daarna maakt de behandelaar vervolgafspraken: zowel voor buiten als voor in de therapiekamer. Katinka Soemers: ‘We zetten de belangrijke personen regelmatig in om de patiënten in hun dagelijks leven bij te staan. Bijvoorbeeld door bezoekafspraken te maken, of het samen ondernemen van activiteiten. In de therapiekamer bespreken we moeilijke of nare dingen die hebben plaatsgevonden en werken we aan het verbeteren van de onderlinge relaties en aan de communicatie. Deze werkwijze is heel prettig en effectief. Zowel voor de patiënt als voor de behandelaar. Ik hoor vaak uitspraken als ”twee zien meer dan een” en “vele handen maken licht werk”. Hierdoor voelen patiënten zich sneller beter en wordt de behandeltijd verkort.’
21
In 2012 en de jaren erna zetten we deze lijn verder voort. De relatie met zorgverzekeraars Tussen zorgaanbieders en –verzekeraars bestaat een bijzondere relatie. In deze turbulente markt is die relatie belangrijk om onze strategische positionering te verwezenlijken. We werkten in 2011 aan verdere verbetering van de relatie met de diverse zorgverzekeraars. De relatie is goed, hoewel we intensivering van de samenwerkingsrelaties met de diverse zorgverzekeraars nastreven om betere betrokkenheid en samenwerking te realiseren. Vooral omdat we een voorbeeld willen zijn hoe vanuit deze relatie MoleMann een vanzelfsprekende partner is op gebied van doelmatige zorgverlening en vernieuwing. Onze medewerkers Samenwerken, collega’s raadplegen: de onderlinge samenhang is kenmerkend voor onze bedrijfscultuur. Behandelaren consulteren elkaar onderling om casuïstiek te bespreken en behandelplannen te toetsen. Gebruikmakend van moderne media zoals skype is afstand hierin geen probleem. Omdat we elkaar jaarlijks ontmoeten
22
tijdens de MoleMann-dag wordt dit proces van onderlinge toetsing versterkt. Op de MoleManndag is goed te merken hoe groot de betrokkenheid van de medewerkers is bij ons bedrijf en ons gedachtegoed. Maar vanzelfsprekend is die betrokkenheid ook in de dagelijkse praktijk, op de diverse vestigingen te merken. In 2011 troffen we voorbereidingen voor een medewerkerstevredenheidsonderzoek. Dit onderzoek nemen we begin 2012 af.
3. WIE BESTUURT MOLEMANN MH? BESTUUR, TOEZICHT, BEDRIJFS VOERING EN MEDEZEGGENSCHAP 3.1 NORMEN VOOR GOED BESTUUR MoleMann MH hanteert de zorgbrede Governance code. Openbare verantwoording leggen we af door het model jaardocument maatschappelijke verantwoording zorginstellingen 2011 te volgen. Dit model bestaat uit het maatschappelijk jaarverslag, de jaarrekening en de webapplicatie DigiMV.
3.2 RAAD VAN BESTUUR De Raad van Bestuur bestuurt de organisatie. Zij is eindverantwoordelijk voor de algemene gang van zaken, beleidsvorming en –uitvoering. Binnen de regelgeving van de Health Care Governance wordt nauwkeurig gewaakt voor belangenverstrengeling. De Raad van Bestuur functioneert op een open en transparante wijze. De Raad van Bestuur in 2011 Ons bestuur bestond in 2011 uit de oprichters van
MoleMann MH, Nico Moleman en Ronald Mann, en Frits van der Wurff. De bestuursleden hadden in 2011 geen nevenfuncties. De bestuurders ontvangen een salaris voor hun werk. De gegevens over hun bezoldiging zijn in DigiMV opgenomen. De Raad van Bestuur had in 2011 een duidelijke portefeuilleverdeling: • Frits van der Wurff was in 2011 grotendeels verantwoordelijk voor de gehele tactische en operationele leiding. • Nico Moleman en Ronald Mann beheerden de portefeuille innovatie en belangenbehartiging bij andere partijen dan zorgverzekeraars. • Rond strategische beslissingen vond overleg en besluitvorming plaats tussen alle drie de bestuursleden. MoleMann MH is een platte organisatie. De Raad van Bestuur geeft leiding aan de chef-psychiaters die de vestigingen aansturen. De verantwoordelijkheidsstructuur tussen de Raad van Bestuur en de chef-psychiaters is vastgelegd in functieomschrijvingen. Deze staan beschreven in ons personeelshandboek.
23
Samenstelling Raad van Bestuur MoleMann Mental Health (DigiMV) Naam
Bestuursfunctie
Hoofdfunctie
Frits van der Wurff
Bestuurder
idem
Nico Moleman (vanaf oprichting)
Bestuurder
idem
Ronald Mann (vanaf oprichting)
Bestuurder
idem
Klokkenluidersregeling We hebben geen klokkenluidersregeling opgesteld. We zijn ervan ervan overtuigd dat onze transparante manier van werken voldoende waarborgen geeft om overtredingen te voorkomen. Dit maakt een dergelijke formele regeling overbodig. Cliëntenraad Onze goed functionerende Cliëntenraad geeft ons bestuur gevraagd en ongevraagd advies. De raad is bevoegd om een verzoek tot enquête in te dienen.
24
3.3 TOEZICHTHOUDERS De Raad van Bestuur legt verantwoording af aan de toezichthoudende Raad van Commissarissen. Zij hebben eens per kwartaal overleg - en als dat nodig is vaker. De Raad van Bestuur informeert de Raad van Commissarissen over ontwikkelingen op het gebied van strategie, beleid en bedrijfsvoering. De Raad van Commissarissen houdt vooral toezicht op de strategie en prestaties van MoleMann MH. In 2011 is de informatievoorziening verder verbeterd door periodieke schriftelijke briefing. Samenstelling Raad van Commissarissen In 2008 is de Raad van Commissarissen opgericht. De RvC bestaat uit twee leden. Deze leden zijn niet verbonden aan MoleMann MH. In de Raad van Commissarissen is de noodzakelijke kennis aanwezig, bestuurlijk en financieel. Ook hebben de leden inzicht in manieren waarop organisaties als de onze hun kwaliteit van zorg kunnen verbeteren. De Raad van Commissarissen borgt haar eigen deskundigheid om de Raad van Bestuur van MoleMann MH op kritische wijze bij te staan. De leden ontvangen een vergoeding. De gegevens over hun bezoldiging zijn in DigiMV opgenomen.
Samenstelling Raad van Commissarissen MoleMann Mental Health (DigiMV) Naam
Bestuursfunctie
Hoofdfunctie
D.R.J. (Diederik) Catz
Lid RvC sinds 2009
• Marketing- en financieel
J.A.A. (Jan) Hoppenbrouwers
Lid RvC sinds 2009
adviseur bij DermaClinic
• Midsized Clients bij ING • Global Head Customer Services for Payments and Cash Management bij ING
Activiteiten 2011 De Raad van Commissarissen kwam in 2011 vijf maal bijeen met de Raad van Bestuur. Hierbij keurden ze de volgende documenten en besluiten goed: • Jaardocument en jaarrekening 2010 • Begroting en realisatie productie 2011 Verder sprak de Raad van Bestuur in 2011 intensief met de Raad van Commissarissen over: • Strategische herpositionering MoleMann MH • Ontwikkeling meerjarenstrategie MoleMann MH tegen achtergrond marktontwikkelingen
• AO-IC methodieken • Veranderingen samenstelling Raad van Bestuur
3.4 KANSEN ZIEN BEDRIJFSVOERING Bezuinigingen, veranderende verzekeringsvoorwaarden – in 2012 komt de financiering van de GGZ verder onder druk te staan. MoleMann MH blijft echter kansen zien. Denken in mogelijkheden, niet in problemen – dat is onze kracht. Dit leidde in 2011 tot een herpositionering die we in een half jaar tijd in gang hebben gezet. Zorg onder druk In 2012 wordt zwaar bezuinigd op de GGZ. De oorzaak ligt in de groei van de zorgconsumptie en de problemen op macro-economisch gebied. We verwachten dat eigen bijdrages verder worden verhoogd en dat het zorgpakket verschraalt. Dit kan de financierbaarheid van onze zorg onder druk zetten. Tegelijk lijkt het dat in 2013 de prestatiebekostiging haar intrede zal doen. Hoe gaan wij om met deze uitdagingen? Door te kiezen voor kwaliteit, certificering en hooggespecialiseerde GGZ zorg dicht bij de huisarts en in de wijk.
25
Prestatiebekostiging De prestatiebekostiging schept volop mogelijkheden voor MoleMann MH. Op de langere termijn lijkt het dat de financiering van de zorg drastisch gaat veranderen met de intrede van de basisGGZ en specialistische GGZ-zorg. Tegelijk blijft de vraag naar zorg groot. En op het moment dat de kosten hoger worden, wordt de consument kritischer bij welke zorgaanbieder zij behandeling gaat zoeken. Door deze veranderingen kunnen de marktpositie en de inkomsten van MoleMann MH onder druk komen te staan. Tenzij we blijven kiezen voor kwaliteit en zorg dichtbij. Kwalitatief hoogstaande zorg Door deze ontwikkelingen in de zorgmarkt namen we 2011 het besluit versneld te werken aan kwalitatief hoogstaande zorg in de tweede en derdelijns-GGZ, nog meer in de buurt van de patiënt en de huisarts. Voordien leverde MoleMann MH ook zorg in het veld dat als anderhalve lijnszorg wordt omschreven. Dit leidde tot een herpositionering. We nemen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om voorop te lopen in doelmatige en toegankelijke tweedelijns en derdelijns GGZ-zorg. Dit is in 2011 in gang gezet en
26
zetten we in 2012 verder voort. Wij anticiperen erop dat hooggespecialiseerde GGZ-zorg dicht bij de huisarts en in de wijk de zorg van de toekomst wordt. Productiecijfers Efficiënter werken en goede kwaliteit blijven leveren. Dat is ons streven voor 2012. Vanaf de tweede helft van 2011 bereidden we deze ontwikkeling voor. In 2013 en 2014 lijkt concurrentie op prijs en in mindere mate kwaliteit doorslaggevend te worden in de contractering met de zorgverzekeraars. Daarom verbeterden we de interne sturing op de realisatie van productiecijfers op organisatie, vestigings- en behandelarenniveau. Verder verbeterden we de begrotingscyclus om sturing op vermindering van de kosten mogelijk te maken. Er is een traject gestart ter verbetering en verfijning van de AO-IC-controlemethodieken. Dit traject loopt door tot eind 2012.
Gestart in 2011: MoleMann Tielens
Behandelcentrum patiënten met een psychose Een behandelcentrum voor patiënten met een psychose: dat is MoleMann Tielens. Het centrum is in 2011 opgezet in Amsterdam. De naam Tielens komt van de mede-oprichter van het behandelcentrum, Jules Tielens. MoleMann MH wil de zorg vernieuwen en waar mogelijk verbeteren. Ook voor groepen patiënten voor wie dit misschien niet direct voor de hand ligt. In 2011 is begonnen met een behandelcentrum voor patiënten met een psychose, MoleMann Tielens. Geïnspireerd door Jules Tielens, psychiater. Zijn bijzondere interesse ligt bij de begeleiding van mensen met schizofrenie en ernstige persoonlijkheidsstoornissen. In mei 2011 zette hij samen met MoleMann MH een ambulant centrum op voor psychotische mensen in Amsterdam. Netwerk inzetten De behandelvisie van MoleMann Tielens past bij onze missie: de omgeving van patiënten bij de behandeling betrekken, versterken van de zelfredzaamheid, continuïteit van behandelaar en be-
reikbare zorg. We maken gebruik van het netwerk rond patiënten en de inzet van vrijwilligers. Met dit netwerk helpen we patiënten en hun naaste omgeving hun complexe vraagstukken te hanteren en weer richting en hoop in het leven te krijgen.
een inloopcentrum voor behandelen en ontmoeten van het netwerk rond patiënten Samenwerking partners Het behandelcentrum in Amsterdam heeft een inloopfunctie waar patiënten en hun families met de psychiaters en behandelaren spreken. Ook is hier de kennis en ervaring van vrijwilligers aanwezig om te werken aan een waardevolle invulling van het leven met opleidingen, werk en hobby’s. Psychosezorg vraagt ook om intensieve samenwerking met andere partners. Daarom werken we
27
samen met andere partijen die zorg leveren op het gebied van psychose. Want goede zorg leveren doe je niet alleen.
Herziene procesbeschrijvingen In 2010 maakten we al een begin met versterking van de interne bedrijfsstructuur. Dit deden we, onder meer, door het herzien van alle procesbeschrijvingen van de organisatie. We maakten deze beschikbaar voor de medewerkers via een gebruikersvriendelijke portal. In 2011 is het werken volgens een PDCA-cyclus verder verstevigd. We maakten een heldere documentenstructuur en zorgden voor organisatiebrede structurering van overleggen. Ook de ontwikkeling van e-health en de toepassing ervan binnen de organisatie zien wij als belangrijk middel om de kosten voor zorg beheersbaar te houden. Bovendien vergroot het de participatie van patiënten in hun behandeling. Tot slot maakt e-health onze zorg nóg doelmatiger. In 2012 nemen we een aantal e-health modules in gebruik.
vestigingen maken eens per 3 maanden hun eigen verbeterplan 28
Certificering In 2010 is MoleMann MH opnieuw HKZ-gecertificeerd. Kwaliteit is voor ons een belangrijk middel om onze marktpositie ook in de toekomst verder uit te breiden - zeker wanneer de prestatiebekostiging zijn intrede doet. Daarbij is in 2011 het zelfsturend organisatieprincipe sterker verankerd. We hebben duidelijke, scherpe kaders rond prestatie-inidicatoren voor de hele organisatie neergelegd op het gebied van productie en kwaliteit. Dit maakt zelfsturendheid gemakkelijker. We laten de vestigingen bijvoorbeeld eens per 3 maanden hun eigen verbeterplan opstellen om zo te reflecteren op het eigen functioneren. En het werkt, de diverse chef-psychiaters dragen op vestigingen bij aan de structuur die deze kaders geven. Dit doen ze op basis van leiderschap; er is ruimte en stimulans voor elke medewerker om bij te dragen aan kwaliteit, innovatie en verbetering. Het wordt van ze verwacht.
3.5 CLIËNTENRAAD De belangen van de patiënt behartigen en waarborgen dat voldoende rekening wordt gehouden
met de wensen, de behoeften en de rechtspositie van de patiënt: dat is het doel van de Cliëntenraad. Wij hebben een Cliëntenraad sinds 2007. Samenstelling Cliëntenraad De Ciëntenraad bestaat uit een ambtelijk secretaris en zeven (oud)patiënten. Eén van hen is de voorzitter. De leden komen uit verschillende zorgregio’s. Het bestuur en de medewerker Kwaliteit van MoleMann MH zijn de contactpersonen voor de Cliëntenraad. Tweemaandelijks woont één van hen een deel van de vergadering bij voor het uitwisselen van vragen en informatie. Vergoeding en ondersteuning De leden van de Cliëntenraad ontvangen een vergoeding per bijgewoonde vergadering. Ook krijgen ze een vergoeding voor de gemaakte reiskosten. MoleMann MH verzorgt de vergaderfaciliteiten. De Cliëntenraad is lid van het LOC (Landelijke Organisatie Cliëntenraden). Deze organisatie biedt ondersteuning, coaching en eventueel scholing. Ook helpt het LOC bij de borging van kwaliteit. In maart 2012 verscheen het jaarverslag van de Cliëntenraad over 2011.
29
lth Mental Hea MoleMann Cliëntenraad
Cliëntenraad
Samen werken aan herstel.
Mental Health MoleMann Regio Friesland
Samen werken aan herstel.
Mental Health MoleMann Regio Rotterdam
Samen werken aan herstel.
tal Health mere
Vestiging Heerenveen Health Molemann Mental 181 amelandlaan 8443 Ca Heerenveen 688 Tel. (0513) 633 698 Fax (0513) 633 olemann.nl heerenveen@m
Vestiging Leeuwarden Health MoleMann Mental l 4 Zuidergrachtswa 8933 ad leeuwarden 3466 Tel. (058) 266 3730 Fax (058) 266 olemann.nl leeuwarden@m
Vestiging Sneek Health Molemann Mental 5-3 st. antoniusplein 8601 HJ sneek 1390 Tel. 088 021 1385 Fax 088 020 nn.nl sneek@molema
Samen werken aan herstel.
Mental Health MoleMann oek Stedendrieh Deventer Zutphen Apeldoorn
nn.nl
www.molema
Vestiging Kralingen Health gel MoleMann Mental Vestiging Heemraadssin Oostplein 425 Health Molemann Mental l 178 3061 CH Rotterdam 20 33 Heemraadssinge Tel. (010) 453 13 33 3021 DL Rotterdam Fax (010) 452 87 85 nl Tel. (010) 477 en@molemann. 09 92 rotterdamkraling Fax (010) 477 n.nl FRiesland Regio raad@moleman
in vestigingen Health heeft en Zuid-Holland. MoleMann Mental overijssel, Utrecht noord-Holland, gelderland, op www.molemann.nl Flevoland, Friesland, het laatste nieuws informatie en Kijk voor meer
Vestiging Almere Wisselweg Health molemann mental Wisselweg 158 Stad 1314 CC Almere 6034 Tel. (036) 534 8868 Fax (036) 529 @molemann.nl nn.nl almerewisselweg
Samen werken aan herstel.
ekgras@molema
F04/07/02.12
ing Almere kgrasstraat n mental Health kgrasstraat 46 BT Almere Stad 036) 530 2932 036) 530 2934
rotterdamheem
nn.nl
www.molema
Vestiging Apeldoorn Mental Health
Health
nl
ann.nl
apeldoorn@molem
nn.nl
www.molema
Vestiging Zutphen Health Molemann Mental IJsselkade 21 7201 HD Zutphen 1420 Tel. 088 020 1421 Fax 088 020 nn.nl zutphen@molema
Samen ROTTeRDaM ReGiO n werke aan herstel.
F04/11/09.11
Samen werken AlmeRel. herste aan Regio
Health
F04/01/09.11
IJburg in ng Amsterdam heeft vestigingen ental Health Health en Zuid-Holland. emann mental overijssel, Utrecht Noord-Holland, 26-32 ns Zieglerstraat nieuws op www.molemann.nl iJburg en het laatste 7 HN amsterdam 7706 tel. (020) 416 7199 Fax (020) 416 lemann.nl erdamijburg@mo
Vestiging Deventer Health Molemann Mental Hofstraat 11
Molemann Mental 28 vestigingen in MoleMann Paslaan heeft 7411 PD Deventer Mental Health en Zuid-Holland. 440 MoleMannTerschelling Overijssel, Utrecht AL Apeldoorn Tel. (0570) 617 7311 Noord-Holland, 774 Gelderland, 576 7322 op www.molemann.nl Fax (0570) 618 Tel. (055) Flevoland, Friesland, het laatste nieuws ann.nl informatie en 7525 Kijk voor meer Fax (055) 576 deventer@molem
w.molemann.
Mann Mental Amersfoort
in vestigingen Health heeft en Zuid-Holland. MoleMann Mental Overijssel, Utrecht Noord-Holland, Gelderland, op www.molemann.nl Flevoland, Friesland, het laatste nieuws informatie en Terschelling Kijk voor meer
F04/03/09.11
nn.nl
www.molema
APELDOORN
HOEK
DEVENTER
ZUTPHEN
heidsonderzoek. We keken mee hoe er meer, gerichter en kwalitatief betere informatie verzameld kan worden over de waardering van patiënten. Op basis hiervan droegen we verbeterpunten aan bij de Raad van Bestuur.
Opzet psychosecentrum Bij de opzet van het nieuwe psychosecentrum namen wij deel aan de adviesraad. Samen met patiëntenorganisaties garanderen wij zo een inbreng vanuit de patiënt. Daarnaast dachten wij mee over hoe de inzet van naasten en vrijwilligers hierin vorm kan krijgen.
Uitwisseling met het bestuur Dit jaar is een meer gestructeerd overleg met het bestuur in gang gezet. Dit heeft geleid tot een betere uitwisseling van gedachten. Zo hebben we onze visie gegeven op missie en doelstellingen op de middellange termijn. Onze rol hierin is uiteraard om de Raad van Bestuur kritisch te bevragen.
vanuit patiëntperspectief een bijdrage leveren
Overlegstructuur Ook ons eigen functioneren hebben wij verbeterd om meer en gerichter te kunnen adviseren. De leden hebben ieder een beleidsportefeuille gekregen waarin zij actief participeren. Dit doen wij in ruggespraak met de raad. De maandelijkse vergaderingen zijn hierdoor verdiept in meningsvorming en besluitvorming. Daarnaast hebben wij door het jaar een aantal werkzaterdagen ingelast. Dit doen we voor onderwerpen die meer tijd vragen of waarbij externe deskundigheid is ingeroepen. Voor 2012 hebben we een werkplan
en/of aanmelding: Voor meer informatie t.a.v. Joke Smit MoleMann, l4 Zuidergrachtswa 8933 AD Leeuwarden 3466 Tel. (058) 266 3730 Fax (058) 266 olemann.nl terschelling@m
Cliëntenraad tal Health Molemann Men ad t.a.v. Cliëntenra Postbus 20 en Huiz 1270 AA ail.com ntenraad@gm molemann.clie Regio amsteRdam
nn.nl
www.molema
in vestigingen Health heeft en Zuid-Holland. MoleMann Mental Overijssel, Utrecht Noord-Holland, Gelderland, op www.molemann.nl Flevoland, Friesland, het laatste nieuws informatie en Kijk voor meer
AMersFOOr
T
TERSCHELLIN
G
F04/12/09.11
in vestigingen Health heeft en Zuid-Holland. MoleMann Mental Overijssel, Utrecht Noord-Holland, nieuws op www.molemann.nl en het laatste
nd, Gelderland,
meer informatie
F04/15/02.12
Vestiging Health Molemann Mental 31 Westerdam 8891 GL Midsland
Vestiging Amersfoort Health Molemann Mental 59-61 Zielhorsterweg 3813 ZX Amersfoort 0141 Tel. (033) 489 1638 Fax (033) 433 lemann.nl amersfoort@mo
ht en Zuid-Holland.
molemann.nl
STEDENDRIE
opzetten van E-health. Wij vinden het belangrijk om hier vanuit patiëntperspectief een bijdrage aan te leveren: in hoeverre kun je dingen online (beter) doen, en wat leent zich alleen voor een ‘live’ contact?
F04/02/09.11
.nl
ann www.molem
in vestigingen olland. al Health heeft Utrecht en Zuid-H MoleMann Ment nd, Overijssel, Noord-Holla mann.nl and, Gelderland, s op www.mole voland, Friesl het laatste nieuw informatie en Kijk voor meer F04/24/04.12
Samen werken aan herstel.
Commissie van vertrouwenslieden Het was in 2011 niet nodig om een commissie van vertrouwenslieden bijeen te roepen. Er is namelijk geen sprake geweest van meningsverschillen tussen de Cliëntenraad en onze organisatie. Activiteiten 2011 Wat deed de Cliëntenraad in 2011? Hierna leest u het verslag van de Cliëntenraad. Nieuwe ontwikkelingen in de zorg De Cliëntenraad was in 2011 actief betrokken bij nieuwe ontwikkelingen in de zorg. Zoals het
30
Patiënttevredenheid De kwaliteit van de zorg bij MoleMann MH vinden wij belangrijk. Wij hebben daarom geadviseerd over het effectief inzetten van patiënttevreden-
gemaakt voor de turbulente ontwikkelingen die ons in 2012-2013 te wachten staan.
3.6 ONDERNEMINGSRAAD In 2012 komt er een Ondernemingsraad bij MoleMann MH. Voorbereidende stappen hiertoe zetten we in het laatste kwartaal van 2011. We stelden toen een nieuwe P&O-adviseur aan. Deze heeft zich samen met een commissie van betrokken medewerkers georiënteerd op het doel van de Ondernemingsraad. We stelden een voorlopig reglement op. Medewerkers zijn geïnformeerd via het medewerkersportal: MijnMoleMann.nl.
Weet jij ook alles beter?
31
4 HOE PRESTEERDEN WE IN 2011? BELEID, INSPANNINGEN EN PRESTATIES 4.1 MEERJARENBELEID Samen werken aan herstel. Dat is de missie van MoleMann MH. Om in 2011 en de jaren daarna deze missie waar te kunnen maken, vond in 2011 een strategische heroriëntatie plaats. Dit leidde tot een hernieuwd inzicht in de huidige kansen, bedreigingen en ontwikkelingen in de GGZ. Meer hierover leest u in paragraaf 3.4: Kansen zien. Aangevuld met de jaarlijkse kaders vormt dit de basis voor onze jaarplannen. Onze positionering Onze werkwijze is erop gericht doelmatige zorg te verlenen. Dit doen we door onze inhoudelijke behandelvisie en procesmatige efficiency. We bieden onze diensten aan voor patiënten met ingewikkelde problematiek. Problematiek, waarbij de hulpverlening bestaat uit tweede- of derdelijns zorg. We behandelen vanuit de systeembenadering. De sociale omgeving betrekken we bij de behandeling. Dit doen we om de patiënt te steunen, isolement te voorkomen, mee te denken, mee te
32
helpen en moed te geven. Dit werkt. Het zorgt ervoor dat de patient met deze hulp weer snel de regie heeft over zijn eigen leven. De procesmatige efficiëncy van intake tot het einde van de behandeling verbeteren we waar nodig op basis van de kwartaalverbeterplannen. Om doelmatigheid te verhogen zetten we sterk in op ontwikkeling en vernieuwing: • ontwikkeling van onze medewerkers en ondersteunende diensten; • vernieuwing op het gebied van behandelmetho den, e-health en scholing. We reserveren mini maal 5% van het toegekende budget voor innovatie en zorgvernieuwing. Per medewerker is een ruim ontwikkelbudget beschikbaar. Toegankelijke zorg Onze zorg moet toegankelijk zijn voor zoveel mogelijk patiënten, vinden wij. Hulp zoveel mogelijk in de buurt bij de patiënt hoort daarbij. Het blijft onze ambitie te groeien naar 30 vestigingen in 2014, verspreid over alle regio’s in Nederland. Onderdeel van de toegankelijkheid vormt ook ontwikkelen en benutten van e-health.
33
Onze Apps zijn voor iedereen gratis te downloaden. Ook diverse behandelinterventies zijn of komen (gratis) beschikbaar online.
4.2 ALGEMEEN BELEID VERSLAGJAAR De kernwaarden stonden centraal bij de jaarplannen van 2011: samen, de patiënt centraal, persoonlijk en betrokken, kwaliteit, innovatief en ondernemend. Vanuit deze kernwaarden gaven we onze doelen verder vorm. Centraal en op de vestigingen. Ontwikkelingen 2011 2011 was een dynamisch jaar. Ontwikkelingen volgden elkaar in hoog tempo op. Op diverse vestigingen werd een nieuw groepsaanbod ontwikkeld, gericht op patiënten met ernstiger beelden en bijpassende zorgzwaarte. In Amsterdam werd begonnen met psychosezorg binnen MoleMann Tielens. Drie nieuwe vestigingen werden geopend, een belangrijke stap in de realisatie van onze groeiambitie. Door meer gedetaileerde managementinformatie aan te bieden aan vestigingen kwam de dialoog over de mogelijke verbeteringen meer tot stand.
34
Betere kwaliteit en borging Met ambitie en creativiteit werkten patiënten en medewerkers samen aan de ontwikkeling van diverse Apps en andere e-healthapplicaties. De samenwerking met de Cliëntenraad en Raad van Commissarissen werd verbeterd. Dit leverde de organisatie betere kwaliteit en borging op van haar beleid. Website MoleMann In 2011 is de website van MoleMann aangepast met als doel aantrekkelijker en gebruikersvriendelijker te zijn. De website van MoleMann is dynamisch en zal haar dynamisch karakter versterken om ook een ontmoetingsplek te worden voor veranderingen en initiatieven in de zorg. Zie www. molemann.nl. MoleMannkrant Ons gezicht naar buiten gaven we onder meer vorm door een nieuwe editie van: de MoleMann-krant. Verwijzers en patiënten maken met deze krant op laagdrempelige wijze kennis met MoleMann.
tijdens een geslaagde MoleManndag. De dag stond in het teken van onderlinge uitwisseling van kennis en initiatieven. Dit gebeurde door het organiseren van verschillende workshops geleid door MoleMann-behandelaars. Als klap op de vuurpijl volgde de presentatie van het tweede boek dat MoleMann heeft uitgegeven: Nieuwe Autoriteit; samen werken aan een krachtige opvoedinggstijl thuis, op school en in de samenleving. Tijdens deze dag was goed te zien hoe onze medewerkers verbonden zijn op inhoud. Servicebureau Processen op het servicebureau bekeken we kritisch. We voerden verbeteringen in waar nodig. De continuïteit bij het servicebureau was een punt van zorg. Belangrijke vacatures op het gebied van kwaliteit, ICT, financiën en personeel werden ingevuld.
MoleManndag De verbondenheid van onze medewerkers bleek
35
Nieuwe vestiging stelt zich voor: Deventer Drie nieuwe vestigingen in 2011 In 2011 openden drie nieuwe vestigingen van MoleMann Mental Health: in Sneek, Zutphen en Deventer. We hebben nu 18 vestigingen. Een startende vestiging stelt zich voor: MoleMann Deventer. Sinds juni 2011 ontvangen wij onze patiënten in een bijzonder en sfeervol pand in het hartje van Deventer, gebouwd tegen de Lebuinuskerk. Ons team bestaat uit een klinisch psycholoog, twee GZ-psychologen, een systeemtherapeut en een psychiater. Vanaf de start zijn we vastbesloten onze patiënten zo goed mogelijk te helpen. Opening In november 2011 was de officiële opening van ons pand. Onze collega’s van Centrum BETER uit Leeuwarden gaven bij de opening een lezing over onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Tegelijkertijd startten we de samenwerking met directe collega’s, verwijzers en belangrijke
36
instanties. Samenwerking MoleMann is gespecialiseerd in systeemgericht werken. Wij betrekken dan ook zoveel mogelijk belangrijke mensen in de omgeving van
de patiënt tijdens de behandeling. Deze samenwerking gaan we in 2012 verder vormgeven door een online omgeving te creëren waar verwijzers en netwerkpartners zich verzamelen en via korte lijnen met ons kunnen samenwerken.
Kennis delen voor betere zorg MoleMann academie: opleidingen voor professionals In 2011 richtten wij de MoleMann Academie op. Sinds 2004 is bij MoleMann een schat van kennis en ervaring opgedaan in het behandelen vanuit de systeemvisie. Deze kennis delen wij graag. Het is immers onze missie de zorg te verbeteren. In 2011 startte de MoleMann Academie met een opleiding Nieuwe Autoriteit, de eerste die door het NVRG en FGZP is erkend. Deze opleiding heeft als doel behandelaars te trainen in het uitvoeren
van de methodiek Nieuwe Autoriteit. Twaalf in- en externe behandelaars volgden de opleiding. Er is grote vraag naar deze opleiding. Daarom bieden we haar in 2012 opnieuw twee keer aan. In 2011 ontwikkelden we daarnaast de basissysteemopleiding voor GGZ-professionals, erkend door de NVRG. Deze is gepland voor 2012 en is toegankelijk voor in- en externe behandelaars.
37
Lezen geeft herkenning
het herstellen van de hechting en het contact. Centraal hierbij staat de systeemvisie: de directe omgeving speelt een onmisbare rol in de begeleiding en behandeling. Van dit boek zijn inmiddels meer dan 600 exemplaren verkocht.
Boeken en artikelen 2011 Het is fijn om te lezen over je psychische problemen of over de problemen van je familielid of vriend. Lezen geeft herkenning en meer begrip. Daarom publiceren we sinds 2010 boeken bij MoleMann. Het sluit aan bij onze visie dat goede GGZ-zorg alleen mogelijk is door betrokkenheid van de naaste omgeving van de patiënt bij de behandeling. In 2010 ging ons eerste boekenproject van start – en wel met een vertaald werk van Maurizio Andolfi. Andolfi is één van de grondleggers van de systeemtherapie. Met zijn boek ‘Het kind in gezinstherapie’ maakt hij duidelijk hoe belangrijk het is om kinderen een rol te laten spelen in de behandeling. Hogrefe Uitgevers hielp ons bij de vertaling van het boek. Inmiddels zijn er al meer dan 900 exemplaren verkocht aan (met name) GGZ professionals. De Nieuwe Autoriteit Na het boek van Andolfi lieten we een tweede
38
boek vertalen. Zo verscheen in 2011 ‘De Nieuwe Autoriteit’, het vertaalde werk van Haim Omer. In dit boek gaat Omer, Israëlische professor in de psychologie en de grondlegger van deze methodiek, in op het herstel van ouderlijke autoriteit bij zogenoemde ontspoorde kinderen en tieners. Deze psychologie geeft richting aan het volhouden en het geven van leiding. Ook schrijft hij over
de patiënt, het optimaliseren van de samenwerkingsrelatie en vervolgens het verbeteren van de effectiviteit van de behandelaar.
Nieuwe uitgaven in 2012 Voor 2012 staan twee nieuwe uitgaven gepland. Het gaat om een vertaald werk van Maurizio Andolfi over adolescenten in gezinstherapie, zijn meest recente boek. Frank Asmus, chef/psychiater bij MoleMann Rotterdam, werkt momenteel aan de vertaling. Daarnaast schrijven we aan een Nederlandstalig boek over Feedback-Informed Treatment in samenwerking met Scott D. Miller. Miller is één van de grondleggers van dit gedachtegoed. Ook bij de totstandkoming van dit boek speelt Frank Asmus een belangrijke rol. Scott D. Miller werkte samen met Barry Duncan aan het ontwikkelen van de vragenlijsten ORS en SRS. Systematische meting van het functioneren van de patiënt en zijn oordeel over de behandeling staan hierbij centraal. Scott Miller ging een paar jaar geleden zijn eigen weg, en gaf de methodiek de nieuwe naam FIT mee. FIT draait om structurele evaluatie van het functioneren van
39
4.3 VOORTDUREND VERBETEREN ALGEMEEN KWALITEITSBELEID Kwaliteitsvisie MoleMann MH investeert voortdurend in kwaliteitsverbetering. Elke medewerker in de organisatie levert een bijdrage aan kwaliteit en de verbetering ervan. Net zoals elke medewerker open blijft staan om nieuwe behandelstrategieën te ontwikkelen. Hierbij hanteren we deze principes: • Kwaliteitsbeleid heeft altijd als focus: de zorg voor patiënten verder te verbeteren. • Kwaliteitsverbetering vanuit een zelfsturend principe: leren van fouten en successen. • Kwaliteitsverbetering door actieve participatie van patiënten. • Kwaliteitsverbetering: houd het simpel! De innovatieve kracht van de organisatie gebruiken we om de kwaliteit binnen de organisatie verder te borgen en te ontwikkelen. Daarmee zetten we in 2011 de lijn van de voorgaande jaren voort. Zo groeien we uit naar een organisatie die op toonaangevende wijze kwaliteit vormgeeft.
40
Kwaliteitsmanagement- en Content Management Systeem Eenvoud werkt het best. En dat geldt zeker voor een kwaliteitsmanagementsysteem. De basis van ons beleid rond kwaliteit is ons elektronisch Patiënten Administratie Systeem (PAS) geweest. Dit elektronisch patiëntendossier heeft ook in 2011 aan de basis gestaan van ons succes. PAS is een op maat ontwikkeld systeem, dat voldoende garantie biedt om dossiers aan de gestelde kwaliteitseisen te laten voldoen. In 2011 vervingen we het bestaande Content Management Systeem (KOMPAS) door een gebruikersvriendelijker systeem. Hierin zijn alle processen die in de organisatie voorkomen, beschreven. De onderliggende documenten worden periodiek geëvalueerd en aangepast als dat nodig is. Intranet Deze processen zijn te vinden op MijnMoleMann, de intranetsite die alleen voor medewerkers toegankelijk is. Dit intranet is ook de plek waarop alle relevante nieuwsfeiten worden gepresenteerd. Dit systeem wordt in 2012 verder aangepast aan de eisen en ontwikkelingen van MoleMann MH.
Het intranet slaat op actieve en interactieve wijze een brug tussen de organisatie en haar ontwikkelingen. Vragenlijsten voor tevredenheid en effectiviteit We bouwden drie Apps in 2011 waarin drie belangrijke vragenlijsten voor het meten van tevredenheid en effectiviteit zijn ondergebracht: de BSI, de FIT (CDOI) en de SDQ. Deze vragenlijsten gebruiken we organisatiebreed. De Apps vervangen de bestaande ROM-vragenlijsten die in PAS waren ondergebracht. De Apps zijn met een aantal pilots bij drie vestigingen getest in het gebruik op iPad’s. We bouwen de Apps in de eerste helft van 2012 in de portal voor patiënten in.
de Apps vervangen de bestaande ROM-vragenlijsten
ROM-metingen Wij staan kritisch tegenover de ROM-metingen zoals SBGGZ ze heeft voorgelegd. In 2011 zochten we aansluiting bij SBGGZ, mede onder druk van de verzekeraars. Kwaliteitsdata zoals ROM mogen naar ons idee nooit een doel op zich zijn. Wij zien ze als een middel om te leren, met als doel de zorg voor patiënten te verbeteren. Dit is voor ons het belangrijkste principe rond kwaliteitsverbetering. Vanzelfsprekend hebben we de data voor 2011 aangeleverd aan SBGGZ. In 2012 gaan we onze kwaliteitsdata onafhankelijk van SBGGZ op onze website presenteren. MoleMann MH heeft in 2011 meegewerkt aan de landelijke CQ-index meting. De uitkomsten van deze meting zijn opgenomen in de database van het project zichtbare zorg. Een aantal prestatieindicatoren zijn dit jaar voor het eerst automatisch vanuit de Zizodatabase geïmporteerd in het DigiMV.
41
Succesvol falen beter voor de patiënt
Gebruik vragenlijsten voor een positieve verandering ‘Als iemand al langere tijd in behandeling is zonder resultaat op zijn functioneren, is de kans klein dat er later nog verbetering optreedt,’ vertelt Frank Asmus, psychiater bij MoleMann Rotterdam. ‘Succesvol falen noemen we dat. Tijdig wisselen van behandelaar kan een “chronische carrière” voorkomen. Daarnaast geven vragenlijsten inzicht in het behandelproces.’ Een interview. Wat bedoel je met succesvol falen? ‘Goede behandelaren zijn effectief bij 70% van hun patiënten. Wat bij de één niet lukt, lukt bij
42
Hoe reageren patiënten op de vragenlijsten? ‘Meestal reageren patiënten positief op het gebruik van de vragenlijsten - zowel volwassenen als kinderen. Het sluit dicht aan op hun belevingswereld. En het maakt hen actief deelnemer aan de behandeling.’
de ander wel. Succesvol falen kan een positieve verandering voor de patiënt geven. Hierbij erken je dat er geen verbetering optreedt en stoppen we de behandeling. Of we dragen de behandeling over aan een ander.’ Wat betekent dat in de praktijk? ‘Om te beoordelen of iemand nog baat heeft bij de behandeling, maken we gebruik van FIT. Dit staat voor Feedback-Informed Treatment, feedback gestuurde behandeling volgens de methode van Scott D. Miller. Het houdt in dat de patiënt elk gesprek een korte vragenlijst invult over zijn functioneren over de afgelopen week op 4 verschillende levensterreinen: individueel, relationeel, sociaal en algeheel functioneren. Hij doet dit door een streepje of kruisje te zetten op een lijn. Hoe meer naar links hoe slechter, hoe meer naar rechts hoe beter het gaat. Aan het eind van ieder gesprek volgt eenzelfde soort vragenlijst - maar dan voor de patiënt zelf. Voelde hij zich begrepen en gerespecteerd? Ging het over onderwerpen die hij wilde bespreken? Sluit de werkwijze van de behandelaar bij hem aan? Wat is zijn algemene oordeel over de behandelsessie?’
En dan? ‘Het functioneren van de patiënt en het oordeel over het gesprek meten we en zetten we in een grafiek. Zo kan de behandelaar met de patiënt zien of het functioneren van de patiënt verbetert, of dat verbetering uitblijft. Aan de hand van deze vragenlijst zien we of de behandeling aansluit op de vraag van de patiënt. Onderzoek wijst uit dat de kans op een positieve uitkomst van het onderzoek zo het grootst is. Wanneer we bijvoorbeeld na 5 gesprekken geen verbetering zien, kunnen we besluiten om er een andere behandelaar bij te halen. Of om de patiënt over te dragen.’
Hoorde ik nou dat er ook een app beschikbaar is van de lijsten? ‘Ja, we werken sinds 2011 met FIT-lijsten via een app. Het is helemaal van deze tijd om de vragenlijsten meteen in de iPad in te voeren. Kinderen vinden het ook heel leuk. Een ander voordeel is dat je ook meteen het resultaat in een grafiek kunt laten zien, net als de automatische dataopslag. Heel efficiënt dus. Daarnaast kun je gemakkelijk oude scores ophalen in detail. En het kan sneller dan op papier. Toch zetten we de app niet altijd in. Papieren lijsten zijn sprekender wanneer je met een gezin bent. Je kunt ze dan allemaal naast elkaar leggen en bekijken. Daar kan geen iPad tegenop.’
43
E-health – Apps en internet als aanvulling op therapie Tablets, smartphones en internet als hulpmiddel bij therapie: wij geloven daarin bij MoleMann MH. Molemann MH doet dit door te investeren in innovatie. Daarom ontwikkelden we Therappi, een app voor mensen met depressieve klachten. En daarom hebben we in 2011 Therapieland.nl grotendeels overgenomen: een interactieve zelfhulpsite voor de behandeling van psychische klachten. E-health past in deze tijd. Hoe passen wij dit toe? Een greep uit de ontwikkelingen van 2011. Therappi Stemming: behandeling via apps ‘Zeer de moeite waard en taboedoorbrekend.’ ‘Mooi praktisch steuntje als je snel negatieve gedachten hebt.’ Gebruikers zijn enthousiast over Therappi Stemming, een iPhoneapplicatie voor mensen met (licht) depressieve klachten. In april lanceerden wij deze
44
applicatie die is gebaseerd op de effectief bewezen behandelmethode cognitieve gedragstherapie. Met de app kunnen gebruikers dagelijks hun gevoelens registreren. De app is hierdoor ook een goede ondersteuning bij RET-curssusen. Aanvulling op face-to-facebehandeling We zetten de app in als aanvulling op een face-tofacebehandeling. De tijd met de patiënt kunnen we hierdoor efficiënter inrichten. De app neemt bijvoorbeeld de stemmingregistratie over en legt uit wat dit is. De app is echter ook geschikt voor mensen die niet in behandeling zijn. Zij kunnen intensieve begeleiding voorkomen door op tijd aan depressieve klachten te werken. De app is gratis te downloaden via de app-store.
Therappi Stemming: meer dan 10.000 downloads
Gebruikers over de app Therappi Stemming: ‘Ben je eerder in behandeling geweest en heb je geleerd om je negatieve gedachten uit te dagen, dan is dit een heel handig hulpmiddel om weer op de goede weg te komen.’ ‘Werd tijd zeg, gewoon via je iPhone. Makkelijk, die heb je altijd bij je. Ik vind het goed werken.’ ‘Ik vind deze app echt interessant. Het helpt om over mijn eigen gedachtes te denken.’
Therapieland.nl, een co-creatie tussen patiënten en behandelaren Internetondersteuning bij een behandeling: dit is mogelijk via Therapieland.nl. De site bestond al en is vorig jaar grotendeels overgenomen door MoleMann MH. De module angst en paniek was reeds in gebruik en in 2011 zijn de modules depressie, burnout en AD(H)D bij kinderen ontwikkeld door ervaren behandelaars van MoleMann MH. In 2012 worden deze gelanceerd.
De mogelijkheden van Therapieland.nl In de modules staat informatie over verschillende onderwerpen. Er komen deskundigen in beeld en de gebruiker kan vragenlijsten invullen die de voortgang van de klachten meten. Ook bevat de module interactieve opdrachten. Via de module kan de gebruiker contact te leggen met een behandelaar. Deze mogelijkheid nemen we in 2012 in gebruik. Tot slot is er een forum waarop deelnemers elkaar kunnen adviseren en informatie kunnen uitwisselen. Blended care Internettherapie vervangt geen face-to-face therapie – het is een aanvulling hierop. Blended care noemen we dit. Wij geloven dat we tweedelijns GGZ-problematiek het meest effectief kunnen aanpakken door een combinatie van behandeling face-to-face en internetbehandeling. Hiermee kunnen we nog meer zorg op maat aanbieden. Moodgym bij depressieve klachten Moodgym is een internettherapie voor mensen met depressieve klachten en angstklachten. Het is een volledige zelfhulpprogramma. In Australië is Moodgym effectief bewezen. Het programma
45
is immens populair: sinds de start in 2004 telt het 400.000 geregistreerde gebruikers. In 2011 bemachtigden wij de vertaallicenties en lieten Moodgym vertalen. Vanaf 2012 bieden we dit programma gratis aan. Het is ook toegankelijk voor mensen die niet in behandeling zijn.
nóg meer zorg op maat aanbieden iPad in de behandelkamer De iPad in de behandelkamer: in 2011 startten we een pilot hiermee. Allereerst om onze patiënten makkelijker toegang te geven tot het internet. Daarnaast om het invullen van bestaande vragenlijsten makkelijker te maken met behulp van Apps. Uit een eerste feedbackronde van gebruikers blijkt dat het gebruikersgemak van deze Apps groot is. Ook krijgen patiënten directe terugkoppeling van de resultaten. De resultaten zijn dus direct in de behandelkamer te gebruiken en de automatische data-opslag zorgt voor extra efficiëntie.
46
Patiëntenportal: zelf het patiëntdossier beheren Als patiënt zelf je dossier beheren in een online omgeving: dat kan eind 2012. In 2011 startten we de voorbereidingen voor de ontwikkeling van een patiëntenportal. Het dossier wordt zo een EPD met de ‘p’ van ‘patiënt’ - en geen EBD met de ‘b’ van ‘behandelaar’. In de patiëntenportal staan vragenlijsten en andere relevante opdrachten, slaan we resultaten van vragenlijsten op en kan de patiënt veilig mailen of chatten met de behandelaar.
Portal patiënten In 2011 maakten we een begin met de bouw van een platform voor patiënten. Dit platform is klaar in de eerste helft van 2012. We koppelen het met het bestaande EPD. Patiënten krijgen met dit platform een eigen domein. Daarin brengen we de bestaande vragenlijsten onder en ook de behandelplanevaluaties. Zo kunnen patiënten actief hun eigen behandelproces vormgeven en krijgt patiëntenparticipatie een bredere invulling. Daarnaast ontvangen wij op deze manier doorlopend informatie van degenen om wie het uiteindelijk gaat – de patiënt.
• deelnemen aan fora, zodat patiënten van elkaar kunnen leren.
De online portal kent veel mogelijkheden: • invullen, opslaan en inzien van vragenlijsten; • klaarzetten en maken van opdrachten en reageren hierop als dit nodig is - waarbij alles wordt bewaard; • uploaden van relevant beeld- en geluidmateriaal; • mailen in een beveiligde omgeving, waarbij de mails worden bewaard op het portal; • het koppelen van andere e-healthactiviteiten binnen MoleMann zodat alles in een omgeving staat;
Versterking servicebureau Onze professionals en vestigingen zijn verantwoordelijk voor het zelflerend principe als basis voor kwaliteitsverbetering. Het servicebureau geeft ondersteuning bij deze verbeteringen. Eind 2011 zochten we versterking voor de afdeling kwaliteit van het servicebureau – vanwege onze groeiambities en de eisen die de buitenwereld in toenemende mate aan ons stelt. Door het inzetten van deze extra versterking krijgt het kwaliteitsdenken binnen MoleMann MH verdere invulling. Bij het servicebureau ligt de nadruk op de combi-
Gegevensbeveiliging Het bestaande PAS draait op een volledig afgeschermd netwerk. Het houdt rekening met de Wet bescherming persoonsgegevens. Ook het platform voor patiënten dat we met PAS gaan koppelen voldoet aan alle eisen omtrent gegevens-beveiliging en de kaders uit de Wet bescherming persoonsgegevens. Met de ICT-infrastructuur, niveaus van autorisatie en functieprofielen waarborgen we de toegankelijkheid van medische dossiers.
47
natie uniformiteit en zelfstandigheid, vooral omdat de vestigingen autonoom zijn. Dit nemen we ook mee in de interne auditstructuur. Kwaliteit van gebouwen We houden onze patiëntenzorg kleinschalig en huiselijk. De inrichting is van een hoog niveau en de gebouwen verkeren in uitstekende staat. In 2011 is een RIS-scan uitgevoerd. Hier kwamen enkele verbeterpunten uit over de brandveiligheid. Deze punten hebben we intussen verbeterd. Ook verbeterden we de BHV-plannen per locatie en maakten we een overkoepelend BHV-plan voor heel MoleMann MH. Hiermee waarborgen we de veiligheid en kwaliteit van al onze locaties. Kwaliteitscertificering We zijn HKZ-gecertificeerd. Uit de externe audit die in september plaatsvond, kwamen enkele nieternstige tekortkomingen naar voren. Begin 2012 losten we de tekortkomingen op. We voldoen dus weer aan alle eisen voor het HKZ-certificaat. Klachten Klachten voorkomen – dat is één van onze kernwaarden. We benaderen mensen op een transpa-
48
rante wijze. Het werken met de FIT is daar een goed voorbeeld van: tijdens de hele behandeling besteden we structureel aandacht aan de tevredenheid over de behandeling en de behandelaar. Ondanks dat kan het toch voorkomen dat een patiënt ergens ontevreden over is. Wij horen dat dan graag. Als zelflerende organisatie zien wij een klacht als een kans voor verbetering. Klachtenreglement In 2011 hebben we zes klachten ontvangen. Deze klachten handelden we af volgens ons klachtenreglement: laagdrempelig en adequaat. In gesprek met de klager, de behandelaar en onze Raad van Bestuur zijn de klachten naar tevredenheid afgehandeld. Wij hebben een klachtenregelement en een onafhankelijke klachtencommissie. Op onze externe website staat te lezen hoe men kan handelen bij een klacht.
klachten zien we als kans om te verbeteren
Klachtencommissie De klachtencommissie bestaat uit vier leden en wordt bijgestaan door een ambtelijk secretaris. De voorzitter van de klachtencommissie is een externe jurist die niet aan ons verbonden is. Dit geldt ook voor de externe medisch specialist. Door de deelname van externe onafhankelijke personen is de onafhankelijkheid van de commissie gewaarborgd. Netwerkafspraken We werken samen met andere hulpverleners en organisaties wanneer dit nodig is voor de behandeling van de patiënt omdat we behandelen vanuit een systeemtherapeutisch kader. Ditzelfde principe passen we toe in onze bedrijfsvoering. Als organisatie is het belangrijk om te weten waar je staat en hoe de organisatie kan bijdragen en ondersteunen in het netwerk waar je als organisatie deel van uitmaakt. Risicomanagement De primaire processen van MoleMann MH zijn in 2011 onderworpen aan een risicoanalyse. Uit deze analyse kwam een aantal verbeterpunten naar voren. Nu krijgen patienten een sms bericht
als herinnering aan hun afspraak. De klachtenprocedure is uitgebreid en de afspraken op facilitair gebied ten aanzien van de veiligheid zijn herzien. Ook zijn de BHV plannen per vestiging herzien zodat de opvang en zorg voor medewerkers bij calamiteiten in de arbeidsomstandigheden is gegarandeerd. En er is een agressieprotocol opgesteld zodat opvang van personeel bij calamiteiten in de zorgverlening beter is geborgd. Tot slot zijn de afspraken rondom het behandelplan aangescherpt waardoor de behandelduur zo kort mogelijk kan worden gehouden. In 2012 worden de overige processen binnen MoleMann MH onderzocht. Zo ontstaat een risicoprofiel waarop we ons beleid en onze strategie verder kunnen aanscherpen.
4.5 HOE GAAN WIJ OM MET ONZE MENSEN? KWALITEIT TEN AANZIEN VAN MEDEWERKERS Ons personeelsbeleid De kwalitatieve en professionele uitvoering van onze dienstverlening op hoog niveau houden: dat
49
is het doel van ons personeelsbeleid. We richten ons op optimale ondersteuning van de primaire taken van onze medewerkers. Daarnaast focussen wij op competentieontwikkeling. Onze P&Oadviseur is verantwoordelijk voor de ontwikkeling, uitvoering en resultaat van het personeelsbeleid. Dit zijn de pijlers van ons personeelsbeleid: Vaststellen beleid Het bestuur legt aan het begin van het jaar de hoofdlijnen vast van het beleid voor het komende jaar. P&O formuleert vervolgens initiërend personeelsbeleid. Dit doet zij op basis van interne en externe ontwikkelingen en na analyse en evaluatie van het personeelsbeleid dat we de afgelopen jaren voerden. Ook legt P&O dit vast in haar jaarplan - vanuit de eigen professionaliteit en deskundigheid van P&O. De plannen leggen we daarna vast in het jaarplan P&O. Dit doen we op basis van prioritering, financiële mogelijkheden en capaciteiten. De beste kandidaten voor onze vacatures Werving en selectie is een onderdeel van ons personeelsbeleid. Met de werving en selectie vinden
50
wij de beste kandidaten voor onze vacatures. Dit doen wij aan de hand van een functiebeschrijving, werkwijze en kernwaarden. Omdat onze werkwijze zich kenmerkt door het nadrukkelijk betrekken van de naaste sociale omgeving van de patiënt bij behandeling en herstel is het van belang kandidaten te selecteren die passen binnen deze werkwijze. En die onze aanpak kunnen verrijken. De aanpak van onze werving- en selectieprocedure is erop gericht de juiste personen te selecteren. Bij de werving en selectie van een nieuwe medewerker spelen daarom onze kernwaarden ‘samen, patiënt centraal, persoonlijk en betrokken, kwaliteit, vernieuwend en ondernemend’ een belangrijke rol.
kandidaten selecteren die passen bij onze kernwaarden
Vastleggen verantwoordelijkheden en bevoegdheden Voor de functies binnen onze organisatie legden we de verantwoordelijkheden en bevoegdheden vast in functieomschrijvingen. Iedere medewerker ontvangt bij aanstelling een exemplaar van de functieomschrijving en het personeelshandboek. Personeelsdossiers slaan wij op in het Personeels Informatiesysteem (PIM). De functieomschrijvingen gebruiken wij als basis bij de functioneringsgesprekken. Ook deze leggen we vast in PIM. Personeelsregelingen Wij werken met een eigen personeelsregelement. Dit personeelsregelement is onderdeel van het personeelshandboek. Dit handboek is opgenomen in PIM. Onze P&O-adviseur beheert het personeelsregelement. Kwaliteit van het werk Met de borging van de processen in het kwaliteitssysteem ondersteunen en verbeteren wij het professioneel uitoefenen van taken en functies. We toetsen de werking en resultaten van het kwaliteitssysteem met interne audits en evaluaties. De resultaten van audits en evaluaties gebruiken
we als input voor verbeterprojecten. Voldoen aan deskundigheidscriteria Voor het deskundigheidsniveau per functie hebben we criteria geformuleerd. Deze criteria zijn afgeleid van de Wet BIG. We vinden het belangrijk dat het deskundigheidsniveau van de medewerkers voldoet aan de gestelde deskundigheidscriteria. Medewerkers worden in staat gesteld om zich te blijven bij- en nascholen. Hun wensen bespreken zij jaarlijks met hun chef-psychiater. Dit vormt de basis voor het individuele opleidingsplan.
de medewerkers maken jaarlijks een individueel opleidingsplan Deskundigheid bevorderen en waarborgen Niet alleen met training en opleiding bevorderen we het deskundigheidsniveau van onze medewerkers. Dit doen we ook door:
51
• intercollegiale toetsing en casuïstiek besprekingen; • bezoeken van seminars, congressen en vakbeurzen; • ter beschikking stellen van vakliteratuur; • inwerk- en begeleidingsprogramma’s. Voor elke functie leggen we de vereiste competenties vast. We werken met een gestructureerd aannamebeleid en een gedegen inwerkprogramma. Ook doen we aan deskundigheidsbevordering en voeren we periodieke functioneringsgesprekken. Daarnaast leggen we onze werkwijze vast in procedures, protocollen en werkinstructies. We overleggen en evalueren regelmatig. Zo waarborgen we de deskundigheid van onze medewerkers – en blijven we focussen op verbetering. Een ruim opleidingsbudget Binnen onze organisatie vinden supervisiebijeenkomsten plaats. Deze bijeenkomsten houden we in de vorm van ‘live’ supervisies. Daarnaast werken we met een ruim opleidingsbudget. Elke medewerker krijgt opleidingsdagen.
52
Verzuim en arbeidsomstandigheden Ziekteverzuimbeleid zien wij als een geheel van plannen en maatregelen, gericht op het voorkomen en verminderen van ziekteverzuim. Daarbij horen ook alle activiteiten die gericht zijn op begeleiding en terugkeer van de medewerker. Al onze activiteiten zijn gericht op het bevorderen van de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van onze medewerkers in relatie tot het werk. We maken de verbinding tussen ons ziekteverzuimbeleid en het Arbobeleid. Ook voeren wij een zorgvuldige registratie van ziekteverzuim uit. Dit doen we om het ziekteverzuimbeleid te kunnen sturen, evalueren en bij te stellen. Zolang de medewerker ziek is onderhouden we via procedurele afspraken contact. Dit doen we samen met de chef-psychiater en P&O-adviseur, ondersteund door de adviezen van de bedrijfsarts. Doelstellingen ziekteverzuimbeleid Dit zijn de doelstellingen van ons ziekteverzuimbeleid: • het welzijn van de medewerkers bevorderen; • voorkomen dat medewerkers ziek worden door hun werk; • zieke medewerkers intensief begeleiden.
Betrokkenheid bij het welzijn van onze medewerkers Wij willen een goede werkgever zijn – daarom voelen we ons betrokken bij het welzijn van onze medewerkers. Een medewerker die zich goed voelt, functioneert beter. Dit komt de kwaliteit van de behandeling van de patiënt ten goede. Het bevorderen van het welzijn is daarom een preventieve maatregel in het kader van verzuimbeleid. Voorkomen is immers beter dan genezen. Welke middelen zetten we in om verzuimbeïnvloedende factoren te signaleren? • Jaarlijks voeren we evaluatie- en functione ringsgesprekken met de medewerker volgens procedure. • Eind 2011 stelden we een preventie medewer ker en een vertrouwenspersoon aan. • Eenmaal per vijf weken is er overleg tussen de chef psychiaters van de verschillende vestiging en en de P&O-adviseur. • Eenmaal per twee jaar voeren we een risico inventarisatie uit. Zo ook in 2011. • Eenmaal per vijf jaar voeren we een mede werkertevredenheidsonderzoek uit.
we voelen ons betrokken bij het welzijn van onze medewerkers 4.6 DE PATIËNT CENTRAAL SAMENLEVING EN BELANGHEBBENDEN Aansluiten op de vraag Een behandelorganisatie vormgeven waarbinnen de patiënt centraal staat: vanuit deze behoefte startten wij onze organisatie. In onze behandelingen speelt de naaste omgeving van de patiënt een centrale rol. Waarom? • Het leidt tot sneller herstel. Psychiatrische ziekten leiden vaak tot eenzaamheid en isolement. Door de omgeving van de patiënt bij de behandeling te betrekken, voorkomen we isolement en maken we een sneller herstel
53
‘Een goed voorbeeld van vraaggestuurd werken’
Pionieren en samenwerken op Terschelling Een goed voorbeeld van vraaggestuurd werken – dat is onze vestiging op Terschelling. Oudervereniging Zorgkinderen nam het initiatief en vroeg MoleMann om hulp. Twee behandelaars bieden daarom nu wekelijks één dag tweedelijnszorg voor kinderen, jongeren en volwassenen. Inmiddels behandelden we al 51 gezinnen op het eiland.
54
‘Iedereen kent elkaar’ Leven in zo’n hechte gemeenschap kan lastig zijn als je psychische klachten hebt. ‘De schaamte hier is groot. Iedereen kent elkaar en er wordt natuurlijk gepraat,’ zegt Janny Visser, sociaal psychiatrische verpleegkundige bij MoleMann. ‘Wij zijn wel bekende gezichten, maar wij vertrekken weer naar de vaste wal. Dat maakt ons veilig.’ Een dag per week Een zorgaanbod op Terschelling was er al, maar kinder- en jeugdpsychiatrie ontbrak nog. Daarom vroeg Oudervereniging Zorgkinderen of MoleMann iets op Terschelling wilde organiseren. Na overleg met betrokken ouders, een orthopedagoog en een klinisch psycholoog op Terschelling besloten we de stap te wagen. Janny Visser en coach Ina Wierda gaan sinds september 2010 een dag per week naar Terschelling. De huisartsen zijn er blij mee - de verwijzingen stromen binnen. Klantgericht werken In Terschelling richten we ons op (voorbereidende) diagnostiek en ouderbegeleiding. Janny en Ina krijgen hierbij ondersteuning van de kinder- en jeugdpsychiater in Heerenveen. Ook komt soms
een GZ-psycholoog mee om psychologisch onderzoek te doen. Natuurlijk gaan we klantgericht en met het hele systeem te werk - zoals we dat gewend zijn bij MoleMann. Ook werken we samen met andere instanties op Terschelling. Janny Visser: ‘Met bijvoorbeeld GGZ Friesland en Bureau Jeugdzorg hebben we een heel prettige samenwerking. Iedereen heeft hier hetzelfde doel: zo goed mogelijk zorg bieden op het eiland.’
‘Ik voel me gehoord’ Ervaringsverhaal van een moeder Elske had al meerdere instellingen voor geestelijk gezondheidszorg bezocht voordat ze bij MoleMann kwam. Het bleek een verademing: ‘Er wordt gekeken naar je kracht in plaats van naar de “stoornis”.’ Bij hun jongste van hun drie kinderen kwam de taalontwikkeling niet goed op gang. Een lange
omzwerving door hulpverlenersland startte voor Elske en haar man. Pas na drie jaar kregen ze een diagnose voor hun kind: PDD-NOS, een stoornis in het autismespectrum. Elske verdiepte zich erin en las ook het nodige over andere ontwikkelingsstoornissen. Daardoor herkende zij de symptomen van de aandachtstekortstoornis ADD van haar tweede zoon, die problemen op school had. Ook met hem ging ze naar de hulpverlening. ‘Ik voelde me de overbezorgde moeder die dacht dat haar kind AD(H)D had. Uiteindelijk kreeg hij de diagnose en de medicatie. We moesten echter zelf maar ontdekken hoe we ermee moesten omgaan.’ Luisteren Inmiddels hebben haar kinderen de puberleeftijd bereikt. Elske en haar man besloten toch weer een GGZ-instelling te raadplegen. Na bestudering van de website gingen ze naar MoleMann. Elske: ‘Wat een andere benadering!’De intakers beperkten zich niet tot de standaardvragen, maar luisterden naar wat wij als problemen ervaren. Prettig was dat we niet in een hokje werden geplaatst of dat puur naar de “stoornis” werd gekeken. Ik voelde me gehoord en begrepen. Ze benaderden
55
ons positief. In de loop der jaren probeer je van alles met je kinderen. Wat bij de ene zoon werkt, werkt bij de andere niet. Je twijfelt aan jezelf. De mensen van MoleMann zeiden: “Wat hebben jullie al veel bereikt!” Dat deed me echt enorm goed.’ Kracht In de behandeling werd die positieve benadering doorgezet. ‘De behandelaar zei: “Oké, dit ben jij met jouw eigenschappen. Hoe kun je ze goed inzetten?”. We kregen inzichten in welke positieve eigenschappen we hebben, plus handvatten om dingen anders aan te pakken. Uitgaan van je kracht, dat is wat ik geleerd. Ik hoop dit te kunnen overdragen op mijn kinderen en anderen in mijn omgeving.’
56
mogelijk. Verbeteringen blijken ook langer stand te houden door deze aanpak. • Verbeteringen houden langer stand omdat familie en andere direct betrokkenen een geweldige hulp kunnen zijn bij de behandeling van de problemen. • De patiënt behoudt zijn plek in zijn sociale om- geving. In de meer traditionele behandelvormen verliest de patiënt vaak zijn positie in gezin, buurt en werk. Via onze behandelmethode blijft deze plek in de sociale omgeving behou- den. Het geeft de patiënt het gevoel gesteund te worden wat de kans op isolement en eenzaamheid verkleint. Daarnaast geeft het de omgeving vaak een goed gevoel iemand te kunnen helpen waar zij om geven.
Onze expertise: de zwaardere problematiek Wij zien het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om onze expertise zo eerlijk en doelmatig mogelijk te benutten. Patiënten met mildere problematiek verwijzen we terug naar de eerste lijn - al dan niet met een behandeladvies. Zo kunnen we onze behandelingen richten op patiënten die de hulp het hardst nodig hebben. Het gaat hierbij om mensen die zonder hulp buiten de maatschappij dreigen te vallen. Onze expertise zetten we in toenemende mate in voor ingewikkelder psychiatrische en systeemproblematiek. Huisartsen weten ons steeds beter te vinden voor de zwaardere problematiek, omdat ze bekend zijn met de beschikbare expertise en resultaten van onze psychiaters en behandelaren.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Met onze werkwijze focussen wij ons op meer dan de patiënt alleen. Daarnaast zien wij het als onze verantwoordelijkheid om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Zo investeren we in de GGZ-zorg in Suriname, met een vestiging waarin medewerkers van MoleMann MH werken. Ook investeren we in zorgvernieuwingen vanuit het behaalde bedrijfsresultaat, zoals psychosezorg.
Toekomstvisie op de patiënt We zien het als een uitdaging om ook de komende jaren de patiënt centraal te laten staan. Onze ambitie is om de beste zorg van Nederland te leveren - in de ogen van de patiënt, zijn omgeving en de verwijzer. We voelen ons verantwoordelijk om daarbij te blijven investeren in vernieuwingen op het gebied van ICT en e-health. Zo maken we onze zorg voor zoveel mogelijk patiënten toegan-
kelijk. Tegelijk hechten we veel waarde aan de kwaliteitsperspectieven die verzekeraars, brancheorganisaties en de overheid formuleren. De komende jaren staan in het teken van verdere implementatie en integratie van de verschillende kwaliteitsperspectieven.
57
58
59
Geestelijke gezondheidszorg bieden op een vernieuwende en persoonlijke wijze. Letterlijk en figuurlijk dichtbij de patiënt en diens naaste omgeving: dat is de missie van MoleMann Mental Health.