Nota van Beantwoording behorende bij

Nota van Beantwoording behorende bij

de luchthavenregeling Spoorlaan te Den Haag (inclusief wijzigingen ten opzichte van het ter inzage gelegde ontwerp)

Nota van zienswijzen ontwerp luchthavenregeling Spoorlaan (Heliplan)

Pagina 1 van 127

Inhoud 1.

Inleiding en verantwoording ............................................................................................................................................................................................. 3 Ontvankelijkheid........................................................................................................................................................................................................... 4 Leeswijzer .................................................................................................................................................................................................................... 5 2. Algemene reactie op de zienswijzen ................................................................................................................................................................................ 6 2.1. Geluidoverlast .............................................................................................................................................................................................................. 6 2.1.1. Cumulatie ................................................................................................................................................................................................................ 7 2.2. Externe veiligheid ........................................................................................................................................................................................................ 7 2.2.1. TNO ......................................................................................................................................................................................................................... 7 2.2.2. Groepsrisico ............................................................................................................................................................................................................ 8 2.3. Luchtkwaliteit ............................................................................................................................................................................................................... 8 2.4. Natuur .......................................................................................................................................................................................................................... 9 2.4.1. Tedingerbroek ......................................................................................................................................................................................................... 9 2.4.2. Vlietrand .................................................................................................................................................................................................................. 9 2.5. Locatie ......................................................................................................................................................................................................................... 9 2.5.1. Bestemmingsplan .................................................................................................................................................................................................. 10 2.5.2. Rijkswegen ............................................................................................................................................................................................................ 10 2.6. Toekomst ................................................................................................................................................................................................................... 11 2.7. (Vormvrije)m.e.r.(beoordelings)plicht ........................................................................................................................................................................ 11 2.8. In- en uitvliegroutes ................................................................................................................................................................................................... 11 2.9. Toezicht en handhaving ............................................................................................................................................................................................. 11 3. Ingediende zienswijzen .................................................................................................................................................................................................. 12 4. Conclusie...................................................................................................................................................................................................................... 126 4.1. Wijzigingen ten opzichte van de ontwerp-luchthavenregeling ................................................................................................................................. 126 Lijst van gebruikte afkortingen ................................................................................................................................................................................................... 127 1.1. 1.2.


Pagina 2 van 127

1. Inleiding en verantwoording Op 11 november 2014 hebben Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland de ontwerp-luchthavenregeling voor een luchthaven aan de Spoorlaan te Den Haag (hierna: de luchthavenregeling) besproken. De luchthavenregeling zal zijn gebaseerd op de Wet luchtvaart en de Algemene wet bestuursrecht. Met een luchthavenregeling wordt toestemming verleend om te starten en te landen met helikopters voor commerciële (taxi-vluchten) en/of rondvluchten. Op de voorbereiding van de vaststelling van de luchthavenregeling hebben wij afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht toegepast. In verband daarmee heeft het ontwerp van de luchthavenregeling van 21 november 2014 tot en met 1 januari 2015 ter inzage gelegen bij:  het Informatiecentrum, Spui 70 te Den Haag;  het stadsdeelkantoor Leidschenveen/Ypenburg, Brigantijnlaan 303 te Den Haag;  het Servicecentrum van de gemeente Leidschendam-Voorburg, Kon. Wilhelminalaan 10 te Leidschendam;  het Werkplein Corbulo, Prins Bernhardlaan 183 te Voorburg;  de gemeente Pijnacker-Nootdorp, Oranjeplein 1 te Pijnacker;  de gemeente Rijswijk, balie publieksvoorlichting, Boogaardplein 15 te Rijswijk;  de DCMR Milieudienst Rijnmond, Parallelweg 1 te Schiedam. Daaraan voorafgaand is van het ontwerp kennis gegeven:  op de provinciale website;  in de volgende lokale kranten: o "Groot Rijswijk", o "Posthoorn Leidschenveen / Ypenburg", o "Posthoorn Centrum", o "Voorburgse Courant / Leidschendammer”, o "Telstar-Eendracht", allen van woensdag 19 november of donderdag 20 november 2014. Verder is het ontwerp van de luchthavenregeling voor het indienen van een zienswijze voorgelegd aan:  de colleges van B&W van de gemeenten Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg en Pijnacker-Nootdorp;  het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Directoraat Generaal Rijksluchtvaartdienst, Directie Luchtvaartinspectie;  Luchtverkeersleiding Nederland, Secretariaat MS/PRO;  ANWB Medical Air Assistance B.V.;


Pagina 3 van 127

    

De Nationale Politie; Air Operations Control Station Nieuw Milligen (AOCS NM), CMILATCC; CLSK/Afdeling Missie Ondersteuning t.a.v. HBMLVL; Commando Zeestrijdkrachten MARSITCEN, Stafbureau Luchtvaartoperaties; De aanvrager.

In het kader van voornoemde procedure is een ieder in de gelegenheid gesteld zienswijzen over het ontwerp van de luchthavenregeling in te dienen. In totaal zijn 377 reacties op het ontwerp van de luchthavenregeling ontvangen. Deze zijn schriftelijk of per e-mail ingediend. In sommige gevallen hebben partners beiden een zienswijze ingediend, in andere gevallen is één zienswijze ingediend namens beide partners. In één geval zijn vanaf één adres vier zienswijzen ingediend. Gecorrigeerd is van 337 unieke adressen een zienswijze ingediend. Van deze adressen is een overzicht op een kaart gemaakt. Deze is bijgevoegd als bijlage. Er zijn 35 unieke zienswijzen ingediend. Daarnaast is één zienswijze 208 maal ontvangen, enkelen aangevuld met argumenten. Verder is één zienswijze 40 maal, één zienswijze 33 maal, één zienswijze 28 maal, één zienswijze 18 maal, één zienswijze 8 maal, één zienswijze 5 maal en één zienswijze 2 maal ingediend. In totaal gaat het derhalve om 43 verschillende zienswijzen. De inhoud van de zienswijzen is in Hoofdstuk 3 weergegeven. De nummers verwijzen naar de indieners. Indieners die kunnen worden aangemerkt als rechtspersoon zijn met naam genoemd, de overige nummers betreffen particulieren. Van hen zijn om privacy redenen persoonsgegevens weggelaten.

1.1.

Ontvankelijkheid

De ter inzage periode liep volgens de kennisgeving van 21 november 2014 tot en met 1 januari 2015. Op grond van de Algemene termijnenwet wordt een termijn die op een zaterdag, zondag of algemeen erkende feestdag eindigt, verlengd tot en met de eerstvolgende dag die niet een zaterdag, zondag of algemeen erkende feestdag is. Omdat 1 januari (nieuwjaarsdag) een algemeen erkende feestdag is, eindigde de termijn op vrijdag 2 januari 2015. De ontwerp-luchthavenregeling (zonder bijlagen) was digitaal in te zien tot en met 2 januari 2015 en zelfs daarna nog, en alle ter inzage gelegde stukken zijn op verzoek digitaal verstuurd door de DCMR. Per post (en digitaal) kon een zienswijze worden ingediend. Bovendien hebben gedeputeerde staten aangegeven dat te laat ingediende zienswijzen, tot een week na de einddatum worden meegenomen in de afweging. Er zijn 15 zienswijzen ontvangen die op of na 3 januari 2015 zijn verzonden door de indieners. Gelet op de toezegging van gedeputeerde staten om soepel om te gaan met de inzage termijn en vertraagd ontvangen reacties, worden deze meegenomen in de afweging. Deze worden echter wel aangemerkt als nietontvankelijk, omdat deze indieners niet de mogelijkheid hebben om beroep in te dienen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het betreft overigens in alle 15 gevallen een zienswijze van een particulier. Het betreft de particulieren met de nummers: 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167,


Pagina 4 van 127

169, 170, 214, 241, 261, 366, 375 en 377.

1.2.

Leeswijzer

De Nota van beantwoording is opgedeeld in twee delen. In hoofdstuk 2 wordt in een algemeen deel gereageerd op aspecten die in meerdere zienswijzen naar voren komen. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 specifiek gereageerd op de overgebleven argumenten. In hoofdstuk 4 wordt geconcludeerd of de zienswijzen leiden tot aanpassing van de ontwerp-luchthavenregeling of niet, dan wel tot weigering van de luchthavenregeling. Tot slot is een lijst van gebruikte afkortingen opgenomen.


Pagina 5 van 127

2. Algemene reactie op de zienswijzen 2.1.

Geluidoverlast

Dat de geluidbelasting zal toenemen, wordt niet ontkend. Niet voorkomen kan worden dat helikopters over woningen vliegen. Eenmaal op zogenaamde kruishoogte (minimale wettelijk verplichte hoogte) zijn helikopters namelijk vrij om te vliegen waar ze willen. Omdat de luchthaven is gelegen in de door de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) gecontroleerde zone (CTR) van Rotterdam The Hague Airport, dient de exploitant afspraken te maken met de LVNL over de te volgen in- en uitvliegroutes. Uitgangspunt daarbij is dat niet over woningen wordt gevlogen. Om te bepalen of een luchthaven op een locatie aanvaardbaar is, zijn grenswaarden opgenomen in de Wet luchtvaart. Hiertoe worden drie contouren berekend van de geluidbelasting vanwege startende, landende en taxiënde luchtvaartuigen, in dit geval helikopters. De geluidbelasting wordt, eveneens op grond van de Wet luchtvaart uitgedrukt in Lden dB(A). De Lden (Engels: Level day-evening-night) is een maat om de geluidsbelasting door omgevingslawaai uit te drukken. Het betreft de gemiddelde gewogen geluidbelasting gedurende het gehele jaar, waarbij de avond- en nachtperiode zwaarder meewegen. Overigens geldt dat voor deze luchthaven geen starts en landingen in de nachtperiode mogen plaatsvinden. Zowel de 70 als de 56 Lden dB(A) contour vallen binnen het luchthavengebied. Derhalve liggen er geen woningen of andere geluidgevoelige gebouwen binnen deze contouren. De 48 Lden dB(A) contour ligt wel buiten het luchthavengebied. Ook voor deze contour geldt dat er geen woningen of geluidgevoelige gebouwen binnen liggen. De dichtstbijzijnde woningen en/of andere geluidgevoelige gebouwen liggen op ongeveer 700 meter van het luchthavengebied. Landende en startende helikopters zullen op die afstand reeds de zogenaamde kruishoogte hebben bereikt en derhalve deel uitmaken van het reguliere vliegverkeer. De volgende minimum vlieghoogtes zijn van toepassing (tenzij hiervan ontheffing is verleend door het ministerie van I&M): a. boven gebieden met aaneengesloten bebouwing, industrie- en havengebieden daaronder begrepen, dan wel boven mensenverzamelingen: tenminste 300 m (1000 voet) boven de hoogste hindernis, gelegen binnen een afstand van 600 m van het luchtvaartuig; b. elders dan onder a aangegeven: tenminste 150 meter (500 voet) boven de grond of het water, of wel zoveel hoger als door Onze Minister is bepaald. Nu geen woningen en/of andere geluidgevoelige gebouwen zijn gelegen in de 48 Lden dB(A) contour en tevens aannemelijk is dat startende en landende helikopters reeds op zogenaamde kruishoogte zijn op het moment dat zij over woningen vliegen, zijn wij van mening dat de geluidbelasting vanwege de luchthaven aanvaardbaar is.


Pagina 6 van 127

2.1.1. Cumulatie De omliggende rijkswegen, A4, A12 en A13 zorgen er voor dat de geluidbelasting in de omgeving hoog is. De geluidbelasting vanwege rijkswegen wordt gereguleerd door de Wet milieubeheer. Op grond van de Wet milieubeheer zijn geluidproductieplafonds vastgesteld. De rijksoverheid is hiervoor bevoegd gezag. Provinciale en gemeentelijke wegen kennen op grond van de Wet geluidhinder een wettelijke zone waarbinnen de geluidbelasting vanwege de weg niet hoger mag zijn dan een bij wet bepaald maximum. De luchthaven is gelegen in die zone. Ook de luchthaven zelf kent contouren waarin regels gelden voor woningen en geluidgevoelige gebouwen. Deze contouren overlappen met de zones vanwege de wegen. In de geluidscontouren van de luchthaven zijn geen woningen en geluidgevoelige gebouwen aanwezig. Om die reden is er geen sprake van wettelijke cumulatie van de geluidbelasting vanwege de rijkswegen en die vanwege de luchthaven.

2.2.

Externe veiligheid

Niet ontkend wordt dat een luchthaven risico’s met zich brengt. Deze risico’s worden in kaart gebracht middels de externe veiligheidscontouren. Externe veiligheid wordt uitgedrukt in Plaatsgebonden Risico (PR). Dit is de kans dat gedurende een periode van één jaar een persoon overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval, waarbij die persoon zich permanent en onbeschermd op een bepaalde plaats bevindt. Het PR wordt grotendeels bepaald door:  Ongevalkans (kans per vliegtuigbeweging, zijnde een start of een landing, op een ongeval van een bepaald type luchtvaartuig).  Aantal vliegtuigbewegingen;  Letaliteit (mate van dodelijkheid als rechtstreeks gevolg van een ongeval, voor iemand die zich in het ongevalgevolggebied bevindt. Voor licht vliegverkeer is dit kleiner dan 13%);  Maximum Take-Off Weight (MTOW licht vliegverkeer < 5700 kg); Gebaseerd op het aantal vliegtuigbewegingen (800) en de geringe ongevalkans in combinatie met de minimale impact (lage MTOW, in geval van deze -6 luchthaven maximaal 2400 kg) en de lage letaliteit, is de 10 PR externe veiligheidscontour verwaarloosbaar klein en strekt deze zich niet buiten het luchthaventerrein uit.

2.2.1. TNO Een deel van de luchthaven, evenals de aan- en uitvliegroutes, zijn deels gelegen in de C-zone die rondom TNO aan de Ypenburgse Bosweg is gelegd. Vanwege de activiteiten van TNO op dat terrein zijn in het Besluit algemene regels Ruimtelijke Ordening (Barro) veiligheidscirkels (A-, B- en C-zones) rond de TNO-vestiging vastgesteld. Door opname van deze A-, B- en C-cirkels in bestemmingsplannen moet gewaarborgd worden dat in deze gebieden geen ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt die niet verenigbaar zijn met de veiligheidscirkels in dit gebied.


Pagina 7 van 127

De aanwezigheid van de helikopterluchthaven in de C-zone is niet in strijd met het Barro, het gaat hier immers niet om plaatsing van een bouwwerk met vliesof gordijngevelconstructies of grote glasoppervlakten waarbinnen zich doorgaans een groot aantal personen bevindt. Ook het aan- en uitvliegen van de helikopters in deze C-zone is niet in strijd met het Barro. De luchthaven is derhalve niet onverenigbaar met de vestiging van TNO Ypenburg en de daar omheen liggende veiligheidszones.

2.2.2. Groepsrisico Regels met betrekking het groepsrisico hebben tot doel de risico's waaraan burgers in hun leefomgeving worden blootgesteld door activiteiten met gevaarlijke stoffen in inrichtingen tot een aanvaardbaar minimum te beperken. Een groepsrisico houdt in dat rekening wordt gehouden met veiligheidsafstanden ter bescherming van groepen personen. Op grond van de Wet milieubeheer, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) worden mensen in de buurt van een bedrijf met gevaarlijke stoffen beschermd. Bij een omgevingsvergunning milieu of een ruimtelijk besluit zullen in gevallen in het Bevi genoemd, veiligheidsafstanden worden voorgeschreven. In het geval van deze luchthaven is geen omgevingsvergunnning voor milieu vereist. Tevens wordt geen ruimtelijk besluit genomen voor een inrichting in de zin van de Wabo. Dit heeft tot gevolg dat er geen aanleiding is om een groepsrisico te berekenen en veiligheidsafstanden voor te schrijven. Om die reden hebben wij volstaan met het berekenen van de plaatsgebonden risico’s.

2.3.

Luchtkwaliteit

De luchthavenregeling staat niet op de limitatieve lijst van artikel 5.16, tweede lid, Wet milieubeheer. Dat betekent dat vanuit deze wet bezien bij de besluitvorming over de luchthavenregeling geen rekening gehouden behoeft te worden met de grenswaarden voor luchtkwaliteit. Op basis van artikel 8.64, tweede en zesde lid, van de Wet luchtvaart, is het opnemen van een of meer grenswaarden respectievelijk van regels die noodzakelijk zijn met het oog op de lokale luchtverontreiniging niet voorgeschreven. In 2010 is een conceptaanvraag voor een helihaven gedaan voor dezelfde locatie, voor hetzelfde type helikopters, maar met een veel hoger aantal vliegtuigbewegingen, namelijk 9.400 (4.700 vluchten) per jaar. Bij een dergelijk aantal vliegtuigbewegingen is een luchthavenbesluit vereist. Daarom is in 2010 voor deze locatie door Peutz een luchtkwaliteitonderzoek (FvdP/JH/HS/ML 468-27-RA, d.d. 28 mei 210) uitgevoerd voor 9.400 vliegtuigbewegingen per jaar. Uit dat onderzoek bleek dat geen overschrijdingen van de grenswaarden te verwachten zijn vanwege het helikopterverkeer. Bij 9.400 vliegtuigbewegingen zal 3 de toename voor NO2 ongeveer 0,04 µg/m bedragen. Voor PM10 (fijnstof-deeltjes met een aerodynamische diameter kleiner dan 10 micrometer) bedraagt de 3 toename bij 9.400 vliegbewegingen 0,009 µg/m . Omdat in de huidige situatie 800 vliegtuigbewegingen worden aangevraagd, zal de toename voor zowel NO 2 als PM10 aanvaardbaar zijn. 800 Vliegtuigbewegingen zijn slechts 8,51% van 9.400 vliegtuigbewegingen. Het principe van luchtkwaliteitberekeningen is niet veel veranderd. Ook de uitstoot van helikopters is naar verwachting niet veranderd. De huidige concentraties nabij de dichtstbij gelegen woonbebouwing 3 3 bedragen 28,2 µg/m NO2 en 21,8 µg/m PM10. Dat ligt dus allebei ruim onder de grenswaarde van 40. Er zijn daarom geen overschrijdingen van de 3 grenswaarden van 40 µg/m te verwachten.


Pagina 8 van 127

2.4.

Natuur

De gekozen locatie is gelegen in de oksel van het Prins Clausplein, het kruispunt van de A12, A4 en A13. Het betreft een momenteel braakliggend terrein, bestemd voor bedrijfsdoeleinden en voorzieningen. Het terrein, dat tot 2013 werd gebruikt als grondopslag voor nieuwbouwtrajecten, ligt niet in een milieubeschermingsgebied voor stilte, een belangrijk weidevogelgebied, een Natura2000-genied, een Beschermd Natuurmonument of de Ecologische Hoofdstructuur. Op ongeveer 1 kilometer liggen enkele EHS-gebieden. Deze gebieden zijn van de luchthaven gescheiden door de rijkswegen A4 en A13. Doordat de luchthaven, noch de in- en uitvliegroutes de EHS-gebieden niet doorsnijden, is geen sprake van directe effecten. In het kader van dit bestemmingsplan behoeft niet gekeken te worden naar externe werking. Het dichtstbijzijnde Natura2000-gebied ligt op ruim 8 kilometer. De meest nabij gelegen belangrijke weidevogelgebieden liggen op ruim 3 kilometer. Het dichtstbijzijnde Stiltegebied ligt op ruim 6 kilometer. Het is niet verboden om over natuurgebieden te vliegen, mits dit geschiedt op de minimale wettelijke hoogte. De gebieden liggen op een dusdanige afstand dat de helikopters daar op de minimale wettelijke hoogte overheen zullen vliegen. Dit betekent dat de luchthaven geen negatieve gevolgen heeft voor deze natuurgebieden.

2.4.1. Tedingerbroek Voor het gebied Tedingerbroek geldt dat dit geen wettelijke status voor bescherming als natuurgebied heeft. Het gebied wordt niet kleiner als gevolg van de luchthaven. Voor zover het starten en landen van helikopters leidt tot verstoring van de soorten, zal dit van tijdelijke aard zijn; een enkele dag, indien rondvluchten worden georganiseerd, of een deel van de dag, indien taxivluchten worden uitgevoerd. De luchthaven wordt immers niet vol continu gebruikt. Om die reden is aannemelijk dat geen sprake zal zijn van permanente verstoring van de soorten.

2.4.2. Vlietrand Voor de Vlietrand geldt dat dit geen wettelijke status voor bescherming als natuurgebied heeft. Het gebied wordt niet kleiner als gevolg van de luchthaven. Voor zover het starten en landen van helikopters leidt tot verstoring van de soorten, zal dit van tijdelijke aard zijn; een enkele dag, indien rondvluchten worden georganiseerd, of een deel van de dag, indien taxivluchten worden uitgevoerd. De luchthaven wordt immers niet vol continu gebruikt. Om die reden is aannemelijk dat geen sprake zal zijn van verstoring van de soorten.

2.5.

Locatie

Deze luchthavenregeling betreft de helihaven op de GAVI-kavel gevestigd aan de Spoorlaan te Den Haag. De helihaven bevindt zich op een terrein gelegen in de zuidoostelijke oksel van het Prins Clausplein.

2.5.1. Grondeigenaar De gemeente Den Haag is grondeigenaar van de locatie waar de luchthaven wordt gevestigd. Het betreft een (deel van) kadastraal perceel (de GAVI-kavel)


Pagina 9 van 127

2

’s-Gravenhage sectie BG nr. 1338, groot circa 25.070 m . Met de exploitant is een huurovereenkomst voor een deel van dat perceel overeengekomen met als doel het tijdelijk, namelijk voor de duur van vijf jaar, met eventuele verlenging van telkens één jaar, vestigen van een helihaven op dat perceel. Het perceel, voor zover gebruikt als luchthavengebied, is niet in gebruik in afwachting van plannen in het kader van gebiedsontwikkeling A4-Vlietzone. De GAVI–kavel zal in de toekomst worden ontwikkeld en vooruitlopend op de uiteindelijke keuzen en definitieve functies wil Den Haag zich op geen enkele manier beperken.

2.5.2. Bestemmingsplan De locatie van de helihaven is gelegen in het bestemmingsplan “Ypenburg - Nootdorp” (vastgesteld op 26 februari 1996, vigerend sinds 2 januari 2001). De huidige bestemming is UBV, Uit te werken gebied voor Bedrijfsdoeleinden en Voorzieningen. Een luchthaven is (deels) in strijd met het vigerende bestemmingsplan. Een luchthavenregeling bevat alleen regels en grenswaarden voor het luchthavenluchtverkeer (en geen regels voor de ruimtelijke indeling van de directe omgeving van een luchthaven). Ten einde het gebruik van de luchthaven mogelijk te maken is het wel wenselijk dat de strijdigheid met het bestemmingsplan wordt opgeheven. Een luchthavenregeling kan echter worden vastgesteld, ook wanneer deze in strijd is met het bestemmingsplan (zie ook (a contrario) Rechtbank Oost-Nederland, Awb 12/1575 van 12 februari 2013). Het is derhalve niet noodzakelijk eerst het bestemmingsplan aan te passen, alvorens een luchthavenregeling te kunnen vaststellen. De omgevingsvergunning voor een ontheffing van het bestemmingsplan is inmiddels door de exploitant aangevraagd. De gemeente Den Haag heeft de aanvraag ontvangen op 11 november 2014.

2.5.3. Rijkswegen Op grond van de Regeling veilig gebruik luchthavens en andere terreinen dient een luchthaven zo te zijn gelegen dat het landen en opstijgen kan geschieden, zonder dat daarbij behoeft te worden gevlogen boven gebieden met aaneengesloten woonbebouwing. In het geval een openbare weg of spoorweg in de nabijheid van een luchthaven aanwezig is, gelden deze als een obstakel van 5 respectievelijk 5,5 meter boven die weg of spoorweg. Hiermee is rekening gehouden bij het bepalen van de in- en uitvliegroutes.

2.6.

Initiatief luchthavenregeling

Het initiatief voor een luchthavenregeling voor een heliplatform aan de Spoorlaan te Den Haag is afkomstig van de aanvrager Heliplan. Het is dan ook aan Heliplan aan te tonen dat de gevolgen voor de omgeving van de luchthaven aanvaardbaar zijn. Het is tevens voor rekening en risico van Heliplan of de luchthaven rendabel zal zijn (in deze vorm). Of het haalbaar is om op deze locatie een luchthaven te exploiteren en of alternatieven voor handen zijn is derhalve niet aan de orde.


Pagina 10 van 127

2.7.

Toekomst

In de aanvraag is verzocht om 400 vluchten (400 starts en 400 landingen, dus 800 vliegtuigbewegingen) mogelijk te maken. De luchthavenregeling is zo opgesteld dat dit het maximum aantal vluchten per jaar is. Indien blijkt dat de exploitant toch meer starts en landingen wil kunnen faciliteren, zal de luchthavenregeling moeten worden aangepast of een luchthavenbesluit moeten worden aangevraagd. Hiervoor is een nieuwe besluitvormingsprocedure noodzakelijk, met alle inspraakrechten voor omwonenden die op grond van de Algemene wet bestuursrecht gelden. Overigens zal de exploitant in een dergelijk geval tevens met de gemeente Den Haag moeten onderhandelen over meer grond voor het luchthavengebied, dan wel de mogelijkheid om een luchthavenbesluit vast te stellen. Immers, de aangevraagde 400 vluchten zijn, gelet op het luchthavengebied, het maximum voor het vaststellen van een luchthavenregeling.

2.8.

(Vormvrije) m.e.r. (beoordelings)plicht

De M.e.r.-plicht en m.e.r.-beoordelingsplicht zijn geregeld in hoofdstuk 7, artikel 7.2 van de Wet milieubeheer. De gevallen waarin een m.e.r.-plicht geldt (artikel 7.2, lid 3 Wm) zijn geregeld in onderdeel C van het Besluit milieueffectrapportage. De gevallen waarin een m.e.r.-beoordelingsplicht geldt (artikel 7.2, lid 4 Wm) zijn geregeld in onderdeel D van het Besluit milieueffectrapportage. Het betreft hier een helihaven met een luchthavenregeling. Deze activiteit komt niet voor in het Besluit m.e.r. in de onderdelen C 6.1, D 6.1 en D 6.2. Hier is echter in kolom 4 (besluiten) alleen sprake van een luchthavenbesluit.

2.9.

In- en uitvliegroutes

Het gebruik van de in- en uitvliegroutes is verplicht op grond van artikel 6, lid 4 van de luchthavenregeling. Per type helikopter zal de lengte van de in- en uitvliegroute verschillen. Ook de weersinvloeden spelen hier een rol. Omdat de luchthaven is gelegen in de CTR van Rotterdam The Hague Airport, maakt de exploitant afspraken met de LVNL over de lengte waarover de in- en uitvliegroutes moeten worden gevolgd. Uitgangspunt daarbij is dat niet over woningen wordt gevlogen.

2.10.

Toezicht en handhaving

De bevoegdheid voor toezicht en handhaving van de voorschriften is opgenomen in de luchthavenregeling. ILT is bevoegd toezicht te houden op en handhavend op te treden tegen (onjuist) gebruik van het luchtruim. Daarnaast kan ook de Luchtvaartpolitie (onderdeel van de Nationale politie) strafrechtelijk handhaven tegen (onjuist) gebruik van het luchtruim. Toezicht zal vooral worden uitgevoerd door locatiecontrole(s), alsmede aan de hand van de registraties die de exploitant aanlevert op grond van artikel 9 van de luchthavenregeling. Deze registratie kan worden vergeleken met de registraties die gezagvoerders van de helikopters dienen bij te houden en gegevens van de LVNL. Op die wijze verwachten wij een getrouw beeld te krijgen van het aantal starts en landingen, alsmede het gebruik van de in- en uitvliegroutes.


Pagina 11 van 127

3. Ingediende zienswijzen Naam/nr. 1, 370

Zienswijze Het bestemmingsplan staat een helihaven niet toe. Aangezien er geen dringende noodzaak is voor de komst van een helihaven op deze locatie (het gaat slechts om taxi- en recreatieve vluchten) is het maken van een uitzondering op het bestemmingsplan niet terecht.

1, 370

De helihaven komt op slechts 750 meter afstand van woonstraten. Dit veroorzaakt grote geluidsoverlast. De betreffende woonstraten ondervinden ook al geluids- en andere hinder van de zeer drukke snelwegen A4/A13/A12. De cumulatie aan hinder, indien ook nog een helihaven op de voorgenomen locatie wordt gevestigd, is ontoelaatbaar. De helihaven komt slechts op 150 meter van TNO te liggen. Bij TNO liggen gevaarlijke stoffen -waaronder explosieven en bacteriële middelen- opgeslagen. Het opstijgen of landen zijn de momenten van grootste risico's van een helikoptervlucht. Uit de statistieken blijkt dat ongeveer 80% van de vliegtuigongevallen op of nabij een luchthaven plaatsvindt. Er moet met helikopterongelukken ernstig rekening gehouden worden met ver weggeslingerde brokstukken zoals de motorwieken. Als een helikopter in nood onverhoopt boven het TNO instituut terecht komt en daar neerstort dan zijn de gevolgen ontoelaatbaar. Het TNO instituut ligt nl. weer enkele honderden meters van een woonwijk af. De gekozen locatie is daarom totaal ongeschikt. Het TNO terrein bestaat grotendeels uit bos. In dit bos leven veel dieren, waaronder diverse vogelpopulaties. Door de voorgenomen helikoptervluchten worden deze verstoord. Dit heeft onaanvaardbare gevolgen voor deze dieren omdat hun leefgebied toch al steeds kleiner wordt.

1, 370

1, 370


Pagina 12 van 127

Reactie De gemeente Den Haag is bevoegd gezag voor het verlenen van een ontheffing van het bestemmingsplan. Voor het overige verwijzen wij u naar hoofdstuk 2, paragraaf 1.5 van het Algemeen deel. Niet ontkent wordt dat het geluidniveau op bepaalde momenten toe zal nemen. In de 48 dB(A) Lden contour liggen geen woningen. Wij zijn van mening dat geen sprake is van ontoelaatbare cumulatie. Bij het vaststellen van de plaatsgebonden risicocontouren wordt rekening gehouden met eventuele ongevallen tijdens of vlak na/voor een start of landing. De plaatsgebonden -5 -6 risicocontouren van 10 en 10 liggen beiden op het luchthaventerrein. Dit betekent dat de luchthaven en TNO met elkaar verenigbaar zijn.

Het bos op het TNO-terrein heeft geen beschermde status. De luchthaven heeft niet tot gevolg dat het bos kleiner wordt. Gelet op de ligging ten opzichte van de luchthaven en de voorgeschreven in- en uitvliegroutes, is aannemelijk dat de helikopters, indien zij over het bos vliegen, reeds op kruishoogte zijn. Het vliegen

Naam/nr.

Zienswijze

1, 370

Het transport per helikopter is zeer vervuilend, veel meer vervuilend dan goede alternatieve transportmiddelen zoals de auto en het beschikbare openbaar vervoer. Eigenlijk hebben helikopters vooral nadelen (duur, complex, onderhoudsgevoelig, lawaaiig, moeilijk te vliegen, inefficiënt) en maar één voordeel: de mogelijkheid verticaal te landen en starten. Dat maakt ze bij uitstek geschikt voor reddingsoperaties, bevoorrading van moeilijk toegankelijke plaatsen e.d. Vooral het hoge brandstofverbruik is opvallend bij een helikopter. De gemeente Den Haag en de Provincie Zuid Holland dragen uit dat zij duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Dan past het absoluut niet om dit zeer vervuilende transportmiddel toe te voegen puur en alleen om taxi- en recreatieve vluchten uit te voeren.

1, 370

De toch al niet zo goede luchtkwaliteit op deze locatie als gevolg van de in de directe nabijheid aanwezige zeer drukke snelwegen A4/A13/A12 zal door het toestaan van een helihaven op de voorgenomen locatie verergeren en dat is ontoelaatbaar. Ook voor de verkeersveiligheid op de zeer drukke snelwegen A4/A13/A12 in de directe nabijheid van deze locatie is het toestaan van een helihaven zeer te ontraden, omdat het opstijgen en landen van helikopters de bestuurders van

1, 370


Pagina 13 van 127

Reactie boven een bos is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Er mogen maximaal 400 starts en 400 landingen worden uitgevoerd. Dit betekent dat de luchthaven niet continu in bedrijf is. Als er al sprake is van verstoring, zal deze kortdurend zijn. Wij hebben duurzaamheid inderdaad hoog in het vaandel. Dit betekent echter niet dat wij starts en landingen met een helikopter kunnen verbieden. Wel kunnen we er voor zorgen dat een luchthaven een minimale impact heeft op de omgeving. Wij zijn van mening dat in dit geval sprake is van een minimale belasting van de omgeving. Onderzoek heeft uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De bijdrage van de luchthaven aan een verslechtering van de luchtkwaliteit is bijzonder klein. We verwijzen hiervoor naar hoofdstuk 2, onder A., paragraaf 1.3 Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam

Naam/nr.

Zienswijze auto's op die snelwegen zal afleiden met een toename van het aantal ongelukken tot gevolg.

1, 370

Omdat de helihaven vlak aan de snelwegen is gepland lopen automobilisten grote risico's. Het opstijgen of landen zijn de momenten van grootste risico's van een helikoptervlucht. Uit de statistieken blijkt dat ongeveer 80% van de vliegtuigongevallen op of nabij een luchthaven plaatsvindt. Er moet met helikopterongelukken ernstig rekening gehouden worden met ver weggeslingerde brokstukken zoals de motorwieken. Deze motorwieken, of delen hiervan, kunnen op de naastgelegen snelwegen terecht komen. De gekozen locatie is daarom totaal ongeschikt.

1, 370

Doordat het ADO Den Haag stadion in de directe nabijheid ligt, heeft de directe omgeving tijdens wedstrijden vaak al veel last van de politiehelikopter die dan wordt ingezet. Dit kan weliswaar als een noodzakelijk kwaad worden aangemerkt. Ook dit gegeven (inzet politiehelikopter) draagt wel bij aan het feit dat er al zoveel cumulatieve factoren aanwezig zijn, waardoor het nu toestaan van een helihaven op deze plek ontoelaatbaar is en diverse grenzen doet overschrijden. Het gaat zo langzamerhand "stapelen". Taxi- en recreatieve vluchten hebben geen dringende noodzaak en daarom is het toestaan hiervan onjuist. Een helihaven in zo'n dicht bevolkte stad als Den Haag en omgeving zou zeer overlast geven. Wij denken daarbij aan het constante lawaai wat 800 vliegkeren per jaar op gaat leveren, wat een enorme geluidsoverlast en luchtvervuiling met zich mee brengt. Ons woon en leefgenot komt hier door ernstig in het gedrang en wij gaan er dan ook vanuit dat er GEEN toestemming voor deze helihaven afgegeven wordt.

2, 5


Pagina 14 van 127

Reactie The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen. Bij het vaststellen van de plaatsgebonden risicocontouren wordt rekening gehouden met eventuele ongevallen tijdens of vlak na/voor een start of landing. De plaatsgebonden -5 -6 risicocontouren van 10 en 10 liggen beiden op het luchthaventerrein. Dit betekent dat de weggebruikers niet meer risico lopen als gevolg van de luchthaven dan wanneer deze er niet was geweest. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing.

De dichtstbijzijnde woningen liggen op 700 meter van de luchthaven. Er mogen maximaal 400 vluchten (400 starts en 400 landingen) per jaar worden uitgevoerd. Dit betekent dat geen sprake zal zijn van constant lawaai. Er zijn al starts en landingen uitgevoerd op de GAVI-Kavel. Dit heeft niet geleid tot klachten van omwonenden. De toename van de luchtvervuiling als gevolg van de luchthaven is zeer klein. Zie verder paragraaf 2.3.

Naam/nr. 3

Zienswijze Ik woon in Nootdorp en vind een geluidsbelasting door heli's voor commercieel gebruik ontoelaatbaar. De woonomgeving heeft nu al voldoende last van het bestaande aanwezige geluid. Het toelaten van commerciële vluchten verhoogt de geluidsdruk alleen maar.

4

Het plan leidt tot een onbalans in maatschappelijke baten en lasten. Nut en noodzaak van de helikopterluchthaven voor regulier vervoer in de regio zijn volgens reclamant nauwelijks onderbouwd. Daar staat tegenover dat de luchthaven in zeer dichtbevolkt gebied zou komen, een gebied dat al veel belasting van luchtvervuiling en verkeerslawaai kent door het fijnmazige net van snelwegen, gecombineerd met onder meer vliegverkeer. De belasting van de helikopter is verhoudingsgewijs misschien niet erg groot, maar reclamant is van mening dat de winst voor een efficiënt verkeerssysteem in de regio ook verwaarloosbaar is.

6

Het is onverantwoord om in een overvolle woonwijk met circa 30.000 inwoners een helikopter vliegveld aan te leggen. Er worden nu al veel helikoptervluchten door de politie uitgevoerd boven onze wijk. Deze zijn uitermate hinderlijk en rustgevend waarbij zelfs trillingen in de woning voelbaar zijn.

6

Alternatieven zijn ruimschoots voorhanden zoals het gebruik bij het vliegveld Zestienhoven en plaatsen langs snelwegen rond de A4, A13 en A12 waar geen woningen staan.


Pagina 15 van 127

Reactie De dichtstbijzijnde woningen liggen op 700 meter van de luchthaven. Er mogen maximaal 400 vluchten (400 starts en 400 landingen) per jaar worden uitgevoerd. Dit betekent dat geen sprake zal zijn van constant lawaai. Er zijn al starts en landingen uitgevoerd op de GAVI-Kavel. Dit heeft niet geleid tot klachten van omwonenden. De dichtstbijzijnde woningen liggen op 700 meter van de luchthaven. Er mogen maximaal 400 vluchten (400 starts en 400 landingen) per jaar worden uitgevoerd. Dit betekent dat geen sprake zal zijn van constant lawaai. Er zijn al starts en landingen uitgevoerd op de GAVI-Kavel. Dit heeft niet geleid tot klachten van omwonenden. De toename van de luchtvervuiling als gevolg van de luchthaven is zeer klein. Zie verder paragraaf 2.3. De aanname dat geen sprake zal zijn van (tijds)winst voor een efficiënt verkeerssysteem in de regio is geen grond om de aanvraag te weigeren. De dichtstbijzijnde woningen liggen op 700 meter van de luchthaven. De luchthaven ligt daarom niet in een woonwijk. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. Het is aan de aanvrager om te bepalen waar hij zijn initiatief zal ontplooien. Het terrein op de GAVI-kavel is niet in strijd met de provinciale visie

Naam/nr.

Zienswijze

7

Bij het vaststellen van een Luchthavenregeling als deze moet een afweging gemaakt worden van het maatschappelijk belang tegen de maatschappelijke kosten. Het maatschappelijk belang bestaat er onder meer uit dat een beperkte groep mensen sneller het zakenhart van Den Haag zou kunnen bereiken. Gezien de reis die per auto nog moet worden afgelegd om over de Utrechtse baan het centrum te bereiken is de tijdwinst twijfelachtig. In ieder geval is die tijdwinst niet gekwantificeerd. Het maatschappelijk nut van recreatieve rondvluchten weegt m.i. niet op tegen de maatschappelijke kosten. De noodzaak en het maatschappelijk nut van de voorgestelde helikopterhaven is in elk geval beduidend minder dan bijvoorbeeld het faciliteren van een trauma helikopter. Samenvattend ben ik van mening dat het maatschappelijk belang van de helikopterhaven niet opwegen tegen de nadelen. Het opstijgen en dalen van helikopters pal naast het drukke verkeersknooppunt "Prins Claus Plein" zal de aandacht van automobilisten en andere verkeersdeelnemers afleiden. Waar elders in Nederland stilstaande structuren nabij wegen op last van de overheid verwijderd moeten worden als men vreest dat verkeersdeelnemers teveel worden afgeleid, mag men aannemen dat een opstijgende helikopter een veel groter afleidend effect heeft. Hoewel het moeilijk is te kwantificeren, weten we dat de evolutie de hersenen van de mens zo heeft geprepareerd dat we geen andere keus hebben dan aandacht te geven aan iets bewegends dat opduikt in de periferie van ons gezichtsveld. ledereen die wel eens een internetpagina heeft bezocht waarop een bewegend GIF plaatje te zien is kan onderschijven hoezeer dit de aandacht trekt. Het zou een daad van behoorlijk bestuur zijn om te proberen te kwantificeren hoeveel extra verkeersdoden en verkeersgewonden het gevolg zouden zijn van een landings- en opstijgplaats voor helikopters op deze locatie. Er moet dan ook worden vastgesteld welke aantallen acceptabel worden

7


Pagina 16 van 127

Reactie op Ruimte en Mobiliteit. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming.

Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen.

Naam/nr.

7

7

Zienswijze geacht. Zelfs als er geen regels en normen zijn die dit dwingend voorschrijven maakt de eis van zorgvuldigheid dat deze afweging toch gemaakt moet worden. Een helikopter is energetisch - en bijgevolg ook qua C02 emissie - één van de minst efficiënte middelen van vervoer. Het ministerie van VROM heeft in 2006 onderzoek laten doen naar de C02 en NOx milieubelasting per reiziger-kilometer van helikoptervervoer in vergelijking met andere vervoermiddlelen, zoals auto en trein. Zie het rapport "Emissies van helikopters vergeleken met andere vervoerswijzen vanuit het perspectief van de zakenreiziger" van oktober 2006, uitgevoerd door onderzoeks- en adviesbureau CE te Delft. De conclusie is, kort samengevat, als volgt: "De emissies verschillen ruwweg factor 3 tot 5, vergeleken met een dieselauto. Ten opzichte van het vliegtuig zijn de verschillen kleiner, maar ten opzichte van de trein zijn de verschillen groter". Er komen nog auto-kilometers bij - per enkele reis zelfs twee keer de afstand naar het centrum van Den Haag als het een taxi betreft die eerst nog moet komen aanrijden. Het bevorderen van personenvervoer per helikopter staat dus haaks op de tot nu toe vruchteloze pogingen van ons land om de afgesproken C02 emissiedoelstellingen te halen. Als auto's door de overheid progressief belast worden (BPM en motorrijtuigenbelasting) naar de uitstoot van C02 en NOx, hoe is het dan uit te leggen dat diezelfde overheid het gebruik van een helikopter voor personenvervoer aanmoedigt? De limiet van de geluidsbelasting van 56 dB(A) Lden geldt alleen voor het starten landingsgebied. Over de geluidsbelasting bij de nabijgelegen woningen wordt niets gezegd. Op Ypenburg is tussen de woongebieden en de A4 een geluidswal aangelegd. Omdat de helikopters boven de geluidswal uitstijgen is voor deze geluidsbron geen nuttig effect van de wal te verwachten. Ondanks de geluidswal is in de woongebieden direct naast de geluidswal, tot aan de Ypenburgse Boslaan, nog duidelijk hinder van het geluid van de A4. Het is, kort gezegd, nooit stil. Zelfs als de normen nog ruimte bieden om deze al


Pagina 17 van 127

Reactie

Voor de bijdrage van de luchthaven aan de luchtkwaliteit, verwijzen wij naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.3. Daaruit blijkt dat de verslechtering van de luchtkwaliteit als gevolg van de luchthaven minimaal zal zijn. Er is geen sprake van het aanmoedigen van de helikopter voor personenvervoer. Het wordt toegestaan op verzoek van een initiatiefnemer.

Op grond van de luchtvaartwetgeving behoeft de geluidbelasting op de woningen niet te worden berekend. Het is correct dat een geluidswal geen effect heeft in het geval de bron zich erboven bevindt. Doch de geluidsbelasting van een opstijgende of landende helikopter is van tijdelijke aard en beperkt zich tot de openingstijden van de helikopterhaven in tegenstelling tot de rijkswegen.

Naam/nr.

8 t/m 214, 323, 284, 285, 365, 375 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp

Zienswijze bestaande geluidshinder nog te vergroten, is het niet wenselijk om dat ook te doen. Er is sprake van een geluidsbelasting van 56 dB(A) Lden. Hierbij is evenwel sprake van middeling over de tijd (dat is de betekenis van het symbool Lden). Als het helikoptergeluid maar één honderdste van de tijd (ongeveer 14 minuten per dag) bestaat mag de geluidsdruk gedurende die tijd 10*log(100) = 20 dB hoger zijn. Dit komt dus neer op kortstondig 76 dB(A); dit is een geluidsdruk waarbij het al nodig is de stem te verheffen om je nog verstaanbaar te maken. Hoewel de dB(A) maat een poging is om in rekening te brengen hoe de gevoeligheid van het oor afhangt van de toonhoogte, brengt het niet de andere eigenschappen van de geluidsbron in rekening. Met name het geluid van een helikopter is door het pulserende karakter (men noemt het niet voor niets een "chopper") hinderlijker dan bijvoorbeeld het geluid van de zee of het geluid van autobanden op het wegdek met dezelfde dB(A) waarde. Kan het zijn dat de ontheffing voor tijdelijk en uitzonderlijk gebruik(tugontheffing) die sinds 2012 jaarlijks wordt verstrekt, verklaart waarom wij de laatste tijd meer helikopters waarnemen? Een luchthaven dichtbij- of te midden van bewoonde gebieden veroorzaakt veel overlast van vertrekkende en aanvliegende helikopters. Dit wordt in de toelichting bij de ontwerpbeschikking niet voldoende onderkend en lijkt niet te zijn meegenomen in de besluitvorming. Helikopters maken veel lawaai tijdens het vliegen, wat bijzonder veel invloed heeft op de leefomgeving omdat dit geluid in de lucht geproduceerd wordt. De ter inzage gelegde stukken bevatten geen analyse, indicatie of weging van deze invloed, zeker niet buiten de directe omgeving van de luchthaven.


Pagina 18 van 127

Reactie

Het is correct dat bij geluidbelasting in Lden sprake is van middeling. Dit is op grond van de luchtvaartwetgeving de dosismaat waarin de geluidbelasting vanwege startende en landende luchtvaartuigen dient te worden uitgedrukt.

Het is correct dat gedeputeerde staten een tugontheffing hebben verleend voor de GAVI-kavel. Het is ons niet bekend of dat de reden is dat u de laatste tijd meer helikopters waarneemt. Wij geven toestemming aan de aanvrager om starts en landingen met een helikopter mogelijk te maken. Hiervoor is onderzoek gedaan naar de geluidbelasting daarvan. Wij zijn van mening dat deze geluidbelasting aanvaardbaar is, gelet op de wettelijke vereisten en de afstand van de luchthaven tot de woningen. Dat helikopters geluid maken tijdens het vliegen wordt door ons niet ontkend. Waar helikopters vliegen, nadat zij de uitvliegroute hebben verlaten, of voordat zij die volgen om te gaan landen, valt niet binnen de bepalingen van de

Naam/nr. 104 Buurtvereniging "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 8 t/m 214, 284, 285, 323, 330 t/m 347, 350, 351, 365, 375 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 8 t/m 214, 323, 285, 350, 351, 365, 375

Zienswijze

Reactie luchthavenregeling en dus niet binnen onze bevoegdheid daarover te beslissen.

Verder worden de vliegroutes van de helikopters met de ontwerpbeschikking niet gereguleerd of beperkt. Daardoor is het goed denkbaar dat helikopters die vertrekken of landen van de luchthaven dicht langs of zelfs boven woningen vliegen en daar veel overlast veroorzaken. Het rapport 'Geluid en externe veiligheid helihaven Den Haag' van het bureau To70 biedt op dit punt geen houvast. Immers, de Invlieg- en uitvliegroutes die in de illustraties in dit rapport zijn aangegeven en als uitgangspunten voor berekeningen in het rapport zijn gehanteerd, zijn niet gereguleerd in de ontwerpbeschikking. Immers, eenmaal opgestegen helikopters zijn vrij om woningen laag en dichtbij te passeren. Het bureau To70 houdt hier in voornoemd rapport geen rekening mee.

Nog te houden overleg ILT / LVNL.

De bepalingen in de ontwerpbeschikking zijn in strijd met de overige ter inzage gelegde stukken. In artikel 6, lid 1 wordt bepaald dat onverminderd de

Door de term ‘onverminderd’ te gebruiken wordt bedoeld te bereiken dat voor het starten en landen


Pagina 19 van 127

Naam/nr. 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 8 t/m 214, 323, 285, 350, 351, 365, 375 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging

Zienswijze bepalingen uit weten regelgeving, de luchthaven uitsluitend mag worden gebruikt door helikopters in de appendix categorieën 010 en 011. Het gebruik van zwaardere helikopters vallend binnen deze appendix categorieën wordt met deze bepaling niet beperkt. Dit terwijl in het rapport van To70 er bij de berekeningen van uit wordt gegaan dat 80% van het gebruik van de luchthaven wordt uitgevoerd met de lichtste variant (in het rapport: EC-120). Ook deze constatering leidt tot de conclusie dat dit rapport geen informatie bevat die als onderbouwing kan dienen voor verlening van de ontwerpbeschikking.

Reactie met helikopters in de appendix categorieën 010 en 011 het bepaalde in de luchtvaartwetgeving van toepassing blijft. Aangezien dit tot verwarring leidt, zal de formulering worden aangepast.

Overigens lijkt artikel 6 gebruik van de helihaven door zwaardere categorieën dan 010 en 011 niet uit te sluiten, als andere (internationale?) weten regelgeving blijken te prevaleren boven de bepaling in betreffend lid. Indien dit niet kan worden uitgesloten, dan kan de belasting op de leefomgeving door gebruik van de luchthaven zelfs nog groter zijn. Weet de Provincie hoeveel groter?

Er mogen niet meer dan 400 starts en 400 landingen worden gemaakt met een helikopter uit de zwaarste categorie. Voor deze luchthavenregeling is dat categorie 010. Alleen dan wordt voldaan aan de EV- en geluidcontouren. Artikel 6 biedt hiervoor voldoende garanties.


Pagina 20 van 127

In het rapport van To70 is gesteld dat de verwachting is dat 80% van het gebruik van de luchthaven wordt uitgevoerd met de lichtste variant (in het rapport: EC-120). Voor de EV- en geluidberekeningen is echter uitgegaan van 100% starts en landingen met een helikopter uit de zwaarste categorie. De verwachting is daarom dat de daadwerkelijke geluidcontouren kleiner zullen zijn dan bepaald in de luchthavenregeling. Door een maximaal aantal starts en landingen op te nemen, zijn we zeker dat geen overschrijding van de EV- en geluidcontouren zal plaatsvinden.

Naam/nr. "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 8 t/m 214, 323, 284, 285, 318, 330 t/m 347, 350, 351, 354, 355, 365, 375 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heilniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 8 t/m 214, 323, 284, 318, 330 t/m 347,

Zienswijze

Reactie

De ontwerpbeschikking legt onvoldoende voorschriften op aan de exploitant en gebruikers van de luchthaven om belangen van omwonenden zeker te stellen Artikel 6, lid 4 van de ontwerpbeschikking legt de richtingen vast voor invliegen en uitvliegen. Echter niet over welke afstand deze richtingen door gebruikers gehandhaafd moeten worden. Gebruikers van de luchthaven zijn daarom vrij om tot-of vanaf enkele meters afstand van de luchthaven in iedere richting of hoogte te vliegen. Het rapport van To70 geeft geen indicatie over wat dit betekent voor de leefomgeving, voor wat betreft geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's. Rapportageverplichtingen in de ontwerpbeschikking richten zich op gebruik van de luchthaven. Rapportageverplichtingen over het gebruik van het luchtruim door gebruikers van de luchthaven ontbreken. Gebruikers worden niet beperkt in hun vliegroutes en daar wordt ook niet over gerapporteerd. Na ingebruikname van de luchthaven kunnen klachten van bewoners over geluidsoverlast niet worden gelegd naast rapportages over gebruikte vluchtroutes.

Het is correct dat gebruikers van de luchthaven na het verlaten van de uitvliegroute vrij zijn om te vliegen waar ze willen. Dit geldt ook voor de vlucht voordat de invliegroute wordt gevolgd om te landen. Hierover is niets in het rapport van To70 opgenomen omdat luchtvaartuigen die zich in de lucht bevinden, buiten de in- en uitvliegroutes, niet aan de luchthaven worden toegerekend. Provinciale staten zijn niet bevoegd hierover bepalingen in de luchthavenregeling op te nemen.

Het rapport 'Geluid en externe leefomgeving Den Haag' geeft geen betrouwbaar beeld van het effect van de luchthaven op de leefomgeving. De

In artikel 6, vierde lid van de luchthavenregeling is bepaald dat voor het in- en uitvliegen de daar


Pagina 21 van 127

Naam/nr. 354, 355, 365, 375 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck

Zienswijze ontwerpbeschikking beperkt de vliegroutes van gebruikers niet tot de routes die als basis voor de berekeningen van To70 hebben gediend. Daarnaast wordt uitgegaan van gebruik van voornamelijk (80%) lichte helikopters (EC-120) terwijl de ontwerpbeschikking deze beperking niet oplegt. Om zorgvuldig te kunnen besluiten op de aanvraag van HeliPlan V.O.F. is het nodig dat de Provincie zorgvuldig onderzoek laat uitvoeren naar het effect van de luchthaven op de leefomgeving en andere belangen van belanghebbenden. Het gaat daarbij in ieder geval om de invloed van: • het geluid dat gebruikers van de luchthaven produceren; effecten op bewoners zoals veel geluid in hun tuinen of op balkons; • de luchthaven is voorzien in de directe nabijheid (enkele tientallen meters) van drukke fietspaden, waarop dagelijks zeer veel jonge scholieren fietsen; • gebruik van de luchthaven heeft uitstoot van uitlaatgassen en extreem veel geluid op deze burgers tot gevolg; • ongevallen met helikopters van gebruikers van de luchthaven; zoals ongevallen op- of nabij woningen, scholen en sportcomplexen; het gaat niet alleen om de kans op een sterfgeval als gevolg van een helikopterongeval, maar ook om het mogelijk invalide raken van mensen of andere gezondheidseffecten; • de nabije ligging van de luchthaven bij een afgeschermd gebied van TNO, waar mogelijk zeer gevaarlijke stoffen worden vervoerd en zijn opgeslagen; een ongeval met een helikopter kan daar een grote milieuramp dicht bij 11.000 woningen veroorzaken; • helikopters die vlak over- of langs de zeer nabij gelegen rijkswegen A4 en A12 vliegen en daarmee een risico vormen voor de verkeersveiligheid op de weg; • invloed op de leefomgeving van extra wegverkeer in de wijk LeidschenveenYpenburg door transport van en naar de luchthaven, zoals goederenvervoer, brandstof vervoer of vervoer van chemische stoffen voor helikopters. De Provincie zou deze effecten grondig moeten laten onderzoeken, bij voorkeur door een onafhankelijk bureau. Belanghebbenden zouden de mogelijkheid


Pagina 22 van 127

Reactie opgenomen richtingen moeten worden gebruikt. Het niet volgen van de in- en uitvliegrichtingen is strafbaar, tenzij de veiligheid dit vereist. Wij zijn van mening dat voldoende onderzoek is uitgevoerd.

Naam/nr.

8 t/m 214, 323, 284, 285, 286 t/m 317, 377, 318, 330 t/m 347, 354, 355, 365, 368, 369, 375 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 305 Vereniging van Eigenaren Schoolstraat 45-53 8 t/m 214, 323, 284, 330 t/m 347, 365, 368, 369, 375

Zienswijze moeten hebben om van de onderzoeksresultaten kennis te nemen en hun zienswijze kenbaar maken. Het is goed denkbaar dat woningen in de wijken rondom de helihaven als gevolg van de overlast van gebruikers van de luchthaven, in waarde dalen. Het gaat hier om een zwaarwegend belang. Immers, de huizenvoorraad in de rondom liggende woongebieden heeft een totaalwaarde van vele miljarden. Er is geen fonds dat een eventueel waardeverlies compenseert. En veel woningen staan al onder water. Dit mogelijke effect dient de Provincie te onderzoeken en mee te wegen in haar beslissing. De ter inzage gelegde stukken gaan hier niet op in.

Reactie

Op 12 kilometer afstand van de GAVI-kavel bevindt zich een internationale luchthaven, waar ook helikopters mogen landen en opstijgen, namelijk Rotterdam The Hague Airport. De naam van de luchthaven geeft aan dat deze

Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Kennelijk verwacht de aanvrager een rendabele


Pagina 23 van 127

Een luchthavenregeling is geen ruimtelijk besluit. Eventuele waardedaling van woningen behoeft niet in de besluitvorming voor een luchthavenregeling te worden betrokken.

Naam/nr. 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. PijnackerNootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 8 t/m 214, 285, 286 t/m 317, 323, 329, 363, 377, 368, 369, 375, 49 Gemeenteraadsfractie Liberaal Lokaal Gem. Pijnacker-Nootdorp 51 Ver. van Eigenaren Guirlande 68 Ver. Heliniet 75 GroenLinks fractie Pijnacker-Nootdorp 104 Buurtvereniging

Zienswijze luchthaven mede voor de regio Haaglanden bestemd is. In luchtvaarttermen gaat het om een zeer kleine afstand, de luchthavens zouden 'bij elkaar om de hoek' komen te liggen. Ook over de weg is de afstand klein. Beide locaties liggen nabij rechtstreekse snelwegen. De Provincie zou dit aspect expliciet mee moeten wegen in de behandeling van de aanvraag van HeliPlan V.O.F. De ter inzage gelegde stukken vermelden hier echter niets over.

Reactie exploitatie. De aanvraag wordt getoetst aan het provinciale beleid. Hieraan wordt voldaan. Dat andere luchthavens in de buurt liggen is geen reden om de aanvraag te weigeren.

Tevens wil ik u mijn directe belangen kenbaar maken. Er is al veel geluidsoverlast in rondom mijn woning van de nabij gelegen snelwegen A4, A12 en A13, goederenvervoer voor bedrijventerreinen en vliegverkeer van Rotterdam The Hague Airport en Schiphol. Ik wil niet dat geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's in mijn leefomgeving verder toenemen door de vestiging van een luchthaven in de buurt van mijn woonwijk.

Wij begrijpen de zorgen van de omgeving. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming.


Pagina 24 van 127

Naam/nr. "Het Bos van ’sGravenhout" 140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk 154 Ver. Park Hoornwijck 305 Vereniging van Eigenaren Schoolstraat 45-53 47

47

Zienswijze

Reactie

Vooral in de zomer komen bij ons zo nu en dan helikopters over en dit geeft, zeker wanneer je in de tuin zit, enorm veel geluidsoverlast. Het geluid dat van het verkeer afkomt, is al dermate erg, dat er regelmatig discussie over wordt gevoerd door omwonenden en overheid. Bovendien is het geluid dat een helikopter voortbrengt, "waloverstijgend". De geluidswallen bieden geen enkele bescherming in deze. Helikoptervervoer vindt niet plaats over bestaande vervoersassen en kan daarom meer geluidsoverlast veroorzaken dan het overige verkeer. Bij een zakelijke vlucht zal de helikopter een zo kort mogelijke route gaan vliegen waarbij het heel waarschijnlijk is dat er over gebieden wordt gevlogen waar men nu niet te maken heeft met geluidsoverlast. De Rijksoverheid geeft op haar webpagina zelf het onderstaande aan: Omgevingslawaai slecht voor gezondheid Harde of ongewenste geluiden uit de omgeving kunnen hinderlijk zijn en het woongenot verstoren. Daarnaast kan geluid de gezondheid schaden. Omgevingslawaai is bijvoorbeeld de belangrijkste veroorzaker van slaapstoornissen. Ook kan het leiden tot hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Hoewel de verwachting van de heer L. van Manen is dat dit aantal wel niet gehaald zal worden, vragen wij ons af waarom er dan een vergunning wordt aangevraagd voor 400 starts en landingen. Dit sluit niet uit dat er meer dan 1

We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Er worden geen starts en landingen in de nachtperiode uitgevoerd. Gelet op het beperkte aantal starts en landingen, zijn wij van mening dat de geluidbelasting vanwege de luchthaven aanvaardbaar is.


Pagina 25 van 127

Het is correct dat meerdere starts en landingen per dag kunnen plaatsvinden. Dit wordt in de luchthavenregeling niet gemaximeerd. Er mogen

Naam/nr.

47

52

Zienswijze start en landing per dag zal plaatsvinden. Bovendien wordt aangegeven dat de helihaven als commercieel wordt gezien aangezien de vluchten van uiteenlopende aard zijn, waaronder ook commercieel en recreatief. Recreatieve vluchten zijn vluchten waar men over de stad heen vliegt om van bovenaf een kijkje te kunnen nemen. Dit houdt in dat er dus OVER DE STAD heen (lees over WONINGEN!) heen gevlogen wordt. Bij een recreatieve vlucht wordt er ook vaak rondgecirkeld en wanneer er iets bijzonders te zien is, kan een helikopter ook blijven "hangen" in de lucht, het voordeel van een recreatieve vlucht per helikopter. Dit geldt ook voor vluchten die tot doel hebben archeologische gebieden te onderzoeken en in kaart te brengen. Aangezien Leidschendam-Voorburg een archeologisch interessant gebied is, kan er niet worden uitgesloten dat deze vluchten zullen plaatsvinden boven de gebieden waar nu mensen wonen. Naast geluidsoverlast, is het algemeen bekend dat een helikopter een zeer hoge C02 uitstoot geeft. Bovendien kan een helikopter maar een zeer beperkt aantal mensen vervoeren. Dit draagt bij aan luchtvervuiling die bovenop die van het omgevingsverkeer komt. De uitstoot van NOx (beter bekend als fijn stof) ligt ook ver boven de NOx uitstoot van een auto. Deze uitstoot draagt ook zeker bij aan de achtergrondconcentratie en komt uiteindelijk ook op het aardoppervlak terecht. Nergens staat in de stukken aangegeven dat de van de helihaven startende en dalende helikopters moeten voldoen aan de laatste Europese eisen voor geluid en C02-uitstoot. Voorts wil ik u mijn directe, persoonlijke zorgen kenbaar maken: a. Er is al de nodige geluidsoverlast rondom mijn woning van de nabij gelegen snelwegen A4 en A12, van goederenvervoer voor bedrijventerreinen gelegen aan de Westvlietweg (doordeweeks denderen voortdurend grote bouwtractoren en vrachtwagens over deze weg) en vliegverkeer van Schiphol. Ik wil niet dat de geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's in mijn leefomgeving verder toenemen door de vestiging van een luchthaven in de buurt van mijn woonwijk.


Pagina 26 van 127

Reactie per jaar nooit meer dan 400 starts en 400 landingen plaatsvinden. Het vliegen boven een stad is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen.

Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.3.

Wij begrijpen uw zorgen. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van

Naam/nr.

Zienswijze

52

b. Langs de Westvlietweg ondervinden de wijkbewoners frequent veel overlast van de voetbal evenementen in het ADO Den Haag stadion. Vooral als het om grotere voetbalclubs gaat. Het lijkt dan wel of het rampenplan in werking gesteld is. Kruisingen worden compleet afgezet. Talloze politiemotoren komen met zwaailicht voorbij scheuren en politiejeeps en arrestantenwagens worden op strategische punten gepositioneerd. Vervolgens komt er een spelersbus voorbij en een aantal "supporters" bussen. Het is echt ongelooflijk. En dan heb ik het nog niet over de lichtvervuiling die de felle schijnwerpers van het stadion veroorzaken en van de overlast van het lawaai uit het stadion. Gaan de bedenkers van de helihaven er van dat zij met de helihaven de overlast compleet kunnen maken? c. In één van de stukken staat dat de geluidsoverlast beperkt wordt doordat de heli's langs de snelwegen zullen in- of uitvliegen. Dit is een onjuiste bewering. Hiermee wordt gesuggereerd dat de heliherrie zal worden gecamoufleerd door het verkeerslawaai. Echter, het verkeer op de snelwegen genereert lawaai op het niveau van de begane grond en dit lawaai is continu en monotoon van karakter. Het lawaai verspreidt zich in horizontale richting naar de woonwijken, wordt verminderd door obstakels in het landschap (reflecties) en dempt uit. Kortom: Het wegverkeer veroorzaakt een voortdurende achtergrondruis. Daaraan went men enigszins. Een helikopter daarentegen, produceert een plotseling aanzwellend geluid van zeer irritante aard; het zogenaamde "WOPWOP" lawaai. De geluidsbron (de helikopter) bevindt zich op hoogte boven het landschap. Het geluid kan zich ongehinderd naar de onderliggende wijken voortplanten. Let wel: Ik baseer deze bewering niet op theoretische, academische rapporten, maar op praktijkervaring. Want er vliegen reeds regelmatig helikopters over onze wijk. Zijn dit de vliegbewegingen die sinds 2012 vanuit de "zuidoostelijke oksel" van het Prins Clausplein op basis van "tugontheffingen" worden uitgevoerd? Deze zijn al veel te hinderlijk. d. De in- en uitvliegroutes zijn geprojecteerd langs de snelwegen. Maar let op

52

52


Pagina 27 van 127

Reactie de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De eventuele overlast die u ervaart vanwege het Ado Den Haag stadion maakt geen onderdeel uit van deze besluitvorming. De aanvrager heeft niet de intentie om overlast te veroorzaken.

Wanneer de helikopters over de snelwegen vliegen, vliegen deze niet boven woningen. Hierdoor zal de geluidbelasting bij de woningen meer beperkt blijven dan wanneer de helikopter over de woningen vliegt. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Het is ons niet bekend welke helikopters over uw wijk vliegen. Het vliegen boven een stad of wijk is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Bij het bepalen van de in- en uitvliegroutes is

Naam/nr.

Zienswijze het voorbehoud dat gemaakt is: "Tenzij de vliegveiligheid anders vereist". In concreto betekent dit dat bij een voor het helikopterverkeer ongunstige, krachtige wind haaks op de geprojecteerde vliegroutes, bijvoorbeeld een noordwesten wind, in- en uitgevlogen zal worden over dicht bewoond gebied. Is een noordwesten wind in de regio Den Haag zeldzaam?

52

e. Over de aard van het helikopter lawaai: Het typische "wop-wop" geluid heeft een onheilspellend karakter. Het doet vermoeden dat een politiehelikopter wordt ingezet (criminaliteit) of dat een ambulancehelikopter wordt ingezet (ernstig ongeval). Het veroorzaakt een gevoel van onbehagen en verlaagt de levenskwaliteit van de omwonenden.

52

f. Het plan gaat uit van 800 vliegbewegingen per jaar (400 starts en 400 landingen). Dat betekent gemiddeld meer dan 2 keer geluidsoverlast per dag. Door variaties zullen er dagen zijn dat het helikopterverkeer drukker is en de geluidsoverlast navenant groter zal zijn. Meer dan 2 keer helihinder per dag dus. g. De luchthaven zal alleen tijdens de daglicht periode gebruikt worden. Dit klinkt positief. Je zou kunnen denken dat dit betekent dat het tenminste in de avonduren rustig zal blijven. Maar, 5% van de vliegbewegingen zal worden uitgevoerd tussen 19 en 23 uur. Dat wil zeggen dat 40 vluchten in de avonduren zullen worden uitgevoerd. Waarschijnlijk in de periode van lente en zomer (langste daglicht). Dus dan 's-avonds géén rust. h. Citaat uit de stukken: "Het aantal van 800 vliegbewegingen is aangevraagd omdat dit het hoogste aantal is waarbij de 56 dB(A) Lden geluidcontour en de 10-6 externe veiligheidscontour binnen het luchthavengebied blijven". Dit doet vermoeden dat de exploitant nog niet precies weet wat het vluchtaanbod zal zijn en zijn aanvraag voorlopig beperkt heeft tot een omvang die relatief gemakkelijk door het traject van vergunningsverlening zal komen. Als de vergunning eenmaal verleend is, heeft HeliPlan V.O.F. de belangrijkste, eerste drempel

52

52


Pagina 28 van 127

Reactie rekening gehouden met de heersende windrichting. De heersende windrichting in Nederland is zuidwest. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal, behoudens wanneer de veiligheid dit vereist, niet worden in- of uitgevlogen over woningen. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven mogen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. Het is correct dat meerdere starts en landingen per dag kunnen plaatsvinden. Dit wordt in de luchthavenregeling niet gemaximeerd. Er mogen per jaar nooit meer dan 400 starts en 400 landingen plaatsvinden. Het is correct dat de luchthaven tussen 7:00 uur en 23:00 uur mag worden gebruikt. Daarbij geldt tevens dat helikopters alleen mogen starten of landen tijdens de uniforme daglichtperiode.

De luchthavenregeling staat maximaal 400 starts en 400 landingen per kalenderjaar toe. Wanneer de exploitant meer starts en landingen wenst uit te voeren zal een luchthavenregeling niet meer volstaan. De met starts en landingen gepaard gaande geluidcontouren zullen buiten het luchthavengebied komen te vallen. Daarom zal

Naam/nr.

52

59

Zienswijze genomen. Het is zeer goed mogelijk dat zich daarna het volgende scenario zal afspelen: - Er zal een soort van gewoonterecht opgebouwd worden. - Daarna zal ongetwijfeld blijken dat de behoefte aan helikopter starts en landingen toeneemt; de commerciële wereld is immers goed in het scheppen van vraag. - De volgende stap zal zijn dat een aanvraag voor uitbreiding van de vergunning zal worden ingediend. Deze zal ondersteund worden door veel gelobby. - De regionale en plaatselijke bestuurders zullen het opgebouwde ondernemersbelang/gewoonterecht in acht nemen en sneller genegen zijn om de vergunning uit te breiden. Kortom: Met het omarmen van de helihaven wordt een tumor in huis gehaald die zal gaan groeien. j. De baten die de commerciële helihaven moet gaan opbrengen voor een klein aantal ondernemers, lijken absoluut niet op te wegen tegen de lasten voor de grote aantallen privé huishoudens in de omgeving.

Meegewogen dient te worden: * verhoogde stress bij bewoners door geluidsoverlast leidende tot ziekteverzuim en economische schade. Door de vele thuiswerkers wordt risico vergroot, *verlies van privacy van omwonenden door laag vliegende heli's, *uit recent TNO onderzoek blijkt een flinke toename van ultra fijn stof rond vliegvelden, leidende tot kortere levensverwachting van omwonenden. Dit leidt tot economische schade.


Pagina 29 van 127

Reactie een luchthavenbesluit moeten worden aangevraagd. Daarmee zullen wij opnieuw een besluit moeten nemen, met alle inspraakrechten voor omwonenden die op grond van de Algemene wet bestuursrecht gelden. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.6.

Onderzoek heeft uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen.

Naam/nr.

Zienswijze

59

Meegewogen dient te worden: * kosten van douane en marechaussee dienen meegenomen te worden in business case. Het kan niet worden voorkomen dat helikopters uit nietSchengen landen hier komen landen; Economische voordelen wegen m.i. niet op tegen de economische nadelen. Er dient een overall business case opgesteld te worden waarin bijvoorbeeld ook ziekteverzuim van omwonenden meegenomen met worden. Voorts vraag ik mij af of de Provincie niet ook in oogschouw moet nemen de discussie rond de onbemande drones die wel of niet mogen vliegen boven onze stad en onze tuinen. In deze discussie gaat het vooral om de bescherming van onze privacy doordat met de drones opnamen (foto's, video's) gemaakt kunnen worden die burgers tot hun privédomein beschouwen. Of je nu wel of niet een bekende Nederlanders (BN-er) bent, het privédomein dient beschermd te zijn en te blijven. Nu is een helikopter geen drone, maar een rondvlucht met commerciële doeleinden kan wel indien er geen restricties zijn gesteld leiden tot ongewenst gluren en het maken van ongewenste opnamen van privéeigendommen. Naar mijn oordeel dient de Provincie dit ook in oogschouw te nemen en hier gericht nadere restricties voor te stellen. Mijn gezin maakt bovendien dagelijks gebruik van het fietspad gelegen naast de beoogde locatie. Voor de veiligheid van mijn gezin en de overlast die ik verwacht, wens ik dat de Provincie de helihaven afwijst.

59

323

323


Pagina 30 van 127

Reactie Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De privacywetgeving is onverkort van toepassing. Dit maakt geen deel uit van het vaststellen van een luchthavenregeling.

Of er economische voordelen zijn of niet, is voor risico van de aanvrager. De besluitvorming inzake de onderhavige luchthaven staat los van de discussie inzake onbemande luchtvaartuigen. De privacywetgeving is onverkort van toepassing. Hiervoor zijn wij echter niet het bevoegde gezag.

De kans dat gedurende een periode van één jaar een persoon die permanent en onbeschermd op het fietspad verblijft, overlijdt als rechtstreeks -6 gevolg van een ongeval, is kleiner dan 10 . Wij zien daarom geen reden om van vaststelling van de luchthavenregeling af te zien.

Naam/nr. 323

68 87

99

99

Zienswijze Ik vraag mij af of er bekend is hoeveel andere mensen gebruik maken van de fietspaden en andere wegen rondom de beoogde locatie (GAVI-kavel) en of deze gegevens ook ter inzage zijn voor de belanghebbenden zodat zij deze mee kunnen nemen in hun zienswijze. Op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur vraag ik u deze gegevens indien beschikbaar ter inzage te geven aan alle mogelijke belanghebbenden. Mochten deze gegevens beschikbaar zijn, dan stel ik vast dat deze onterecht niet eerder beschikbaar zijn gesteld. Mochten deze gegevens niet beschikbaar zijn, dan dient naar mijn inzien door de Provincie alvorens een besluit te overwegen nader onderzoek hieromtrent gedaan te worden door een onafhankelijk bureau. Er ontbreekt in de ontwerpbeschikking Paragraaf 2. Regels voor het luchthavenverkeer. Artikel 6, lid 2 het woord "uitsluitend". Ook in huizen geven de helikopters veel geluidsoverlast. Dat merkt men aan een regelmatig overvliegende politiehelikopter. Het geluid daarvan is al meer dan genoeg.

A. De activiteit valt onder de m.e.r.-beoordelingsplicht. Deze beoordeling is door uw bestuur niet uitgevoerd. De beoordeling dient eerst uitgevoerd te worden alvorens op aangevraagde vergunningen beschikt kan worden. B. De automobilisten op de (snel)wegen zullen door de helikopters afgeleid worden omdat de automobilisten zullen denken dat het een helikopter van een hulpdienst is. Men zal gaan kijken waar er iets aan de hand is, eventueel gaan remmen etc. Dit alles beïnvloedt de verkeersveiligheid zeer nadelig en is niet aanvaardbaar.


Pagina 31 van 127

Reactie Deze gegevens zijn niet beschikbaar. Gelet op de kans dat personen op het fietspad bij een ongeval met een helikopter betrokken raken is kleiner dan -6 10 . Wij zien daarom geen reden hiernaar onderzoek te doen.

De luchthavenregeling zal hierop worden aangepast. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Het kan echter zijn dat helikopters in een woning hoorbaar zijn bij het overvliegen. Het vliegen boven een stad is echter niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.7.

Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het

Naam/nr.

Zienswijze

Reactie algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen.

99

De omliggende woonwijken en de woningen onder de vliegroutes zullen zeer veel geluidoverlast ondervinden van de helikopers. In vergelijking met een verkeersvliegtuig vervoert een helikopter zeer weinig personen. Dat betekent dat de geluidproductie per vervoerde persoon bij een helikopter zeer groot is en door deze grootte onacceptabel. C. Het gebruik van helikopters in ons kleine en dichtbevolkte land dient beperkt te blijven tot het gebruik door hulpdiensten en militairen. Ook die helikopters geven veel geluidoverlast, maar dienen een nuttig doel.

99

D. Daar het financieel belang van de aanvrager in het niet valt bij het algemeen belang van tienduizenden gehinderden en bij het belang van de verkeersveiligheid ben ik van mening dat aangevraagde vergunningen voor deze activiteit geweigerd dienen te worden.

Wij begrijpen uw zorgen. Wij kunnen starts en landingen met een helikopter niet verbieden. Wel kunnen we er voor zorgen dat een luchthaven een minimale impact heeft op de omgeving. Wij zijn van mening dat in dit geval sprake is van een minimale belasting van de omgeving. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Onderzoek heeft uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming.Het financieel belang van de aanvrager speelt hierbij geen rol. Dit is voor risico van de aanvrager.


Pagina 32 van 127

Naam/nr. 103

Zienswijze Meegewogen dient te worden: • effecten op nabij gelegen kinderdagverblijven (NSO De Vlieger, Crèche Hermelijntje) zoals veel geluid en de uitstoot van uitlaatgassen; • effecten op nabij gelegen scholen (Wellantcollege, basisschool De Lusthof) zoals veel geluid en de uitstoot van uitlaatgassen; • effecten op het nabij gelegen ziekenhuis 'Diaconessenhuis' in Voorburg zoals veel geluid; • effecten op recreanten in één van de vier in de directe nabijheid gelegen parken in Voorburg; • effecten op sporters in de directe nabijheid gelegen sportcentra (tennis, golf) in Voorburg; • effecten op horeca in het centrum van Voorburg en langs de Vliet; • de luchthaven ligt in de directe nabijheid (enkele tientallen meters) van drukke fietspaden, waarop dagelijks zeer veel jonge scholieren fietsen;

103

Het verdient bijzondere vermelding dat wij reeds nu overlast ondervinden van het incidenteel uitgevoerde helikopterverkeer uitgevoerd vanaf de GAVI terrein. Daarnaast ondervinden wij hinder van het helikopterverkeer van Politie en Defensie en van het vliegverkeer van/naar Schiphol én Rotterdam The Hague Airport. Ik wil niet dat geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's in mijn leefomgeving verder toenemen door de vestiging van een nieuwe luchthaven in de buurt van mijn woonwijk.


Pagina 33 van 127

Reactie Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Wij vinden dat nader onderzoek naar de door u genoemde punten niet noodzakelijk is. Reeds uitgevoerde starts en landingen op de GAVI-kavel hebben niet geleid tot klachten. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Gelet op het beperkte aantal starts en landingen, zijn wij van mening dat de geluidbelasting vanwege de luchthaven aanvaardbaar is. Onderzoek heeft uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied.

Naam/nr.

Zienswijze

103

Met name de (subsonische) dreun van het helikopterverkeer wordt door ons zelfs op grote afstand als zeer hinderlijk ervaren, ook al vindt helikopterverkeer nu niet dagelijks plaats. Een uitbreiding naar 800 vliegbewegingen per jaar is voor ons in dat opzicht een grimmig vooruitzicht. De Provincie zou een deugdelijk en onafhankelijk onderzoek moeten laten uitvoeren naar de effecten van het door helikopters geproduceerde (subsonisch) geluid op een drukke leefomgeving als Voorburg-Leidschendam en Den Haag (LeidschenveenYpenburg). Ook op en rondom de aanvliegroutes. Weet de Provincie hoe schadelijk voor mensen een dergelijk geluid is op de lange termijn? En hoeveel mensen eraan blootgesteld worden bij het verlenen van deze vergunning?

104 Buurtvereniging "Het Bos van 'sGravenhout"

De nationale overheid, de provincie én gemeenten nemen allerhande initiatieven om tot een duurzame samenleving te komen onder meer voor wat betreft het verbruik van fossiele brandstoffen en het verbeteren van de leefomgeving (milieu). Het is dan ook bijzonder vreemd dat er wel toestemming verleend zou worden voor een helikopterhaven die het gebruik van energieverslindende luchtvaartuigen voor onder meer recreatieve doeleinden en zakenvluchten, waarbij de overlast die dit met zich meebrengt in de vorm van geluidsoverlast, Co2 uitstoot en emissie van fijn stof wordt afgewenteld op de burgers in de mime omgeving.


Pagina 34 van 127

Reactie Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Wij begrijpen uw zorgen. Wij zijn ons bewust van de gevolgen van geluidhinder. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het gesuggereerde onderzoek lijkt ons daarom niet noodzakelijk. Wij kunnen starts en landingen met een helikopter niet verbieden. Wel kunnen we er voor zorgen dat een luchthaven een minimale impact heeft op de omgeving. Wij zijn van mening dat in dit geval sprake is van een minimale belasting van de omgeving. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van

Naam/nr.

Zienswijze

106

Tevens ben ik veehandelaar van beroep en in mijn land aan de overzijde van de Rijksweg A4 lopen schapen, koeien en paarden. Schapen, koeien en paarden die hier niet constant lopen maar regelmatig wisselen. Hierdoor zullen de dieren nooit wennen aan het opstijgen en landen van de helikopters. De dieren zullen verwilderd wegrennen en zichzelf verwonden of erger verdrinken in een sloot. De gevolgschade aan de dieren door de helikopter bewegingen zullen dan uiteraard vergoed moeten gaan worden. Graag ontvang ik een bevestiging van u dat er een schadevergoeding plaatsvindt bij schade en verwondingen van de bij mij verblijvende dieren. Tevens verbaas ik mij dat ik als directe omwonende nooit in kennis ben gesteld van enig plan of verzoek door HeliPlan. Ik dien hier dan ook middels dit schrijven een formele klacht over in.

106

116

Ik heb kennis genomen van de ontwerpbeschikking en de overige relevante stukken die de Provincie ter inzage heeft gelegd bij het Stadsdeelkantoor Leidschenveen-Ypenburg, maar miste daarbij de aanvraag. De aanvraag was niet aanwezig en kon ook niet beschikbaar gesteld worden werd mij aangegeven. Dat bevreemdt mij aangezien het besluit gestoeld is op het


Pagina 35 van 127

Reactie mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Uw land aan de overzijde van de A4 lijkt niet te zijn gelegen onder de in- en uitvliegroute. Dit betekent dat een eventuele overvliegende helikopter op minimaal de wettelijk verplichte hoogte zal vliegen. Een bevestiging van schadevergoeding voor gevolgschade lijkt ons daarom niet aan de orde.

Het is onmogelijk om alle omwonenden persoonlijk in kennis te stellen. Om die reden schrijft de Wet luchtvaart voor dat de besluitvormingsprocedure van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) moet worden gevolgd. Wij hebben, conform de Awb, via de lokale weekbladen omwonenden op de hoogte gebracht van de ontwerp-luchthavenregeling. Een ieder is in de gelegenheid gesteld een zienswijze in te dienen. Deze zienswijzen betrekken wij bij het vaststellen van de uiteindelijke luchthavenregeling. Wij hebben daarmee voldaan aan de wettelijke eisen. Het aanvraagformulier heeft gezamenlijk met de ontwerp-luchthavenregeling en het rapport van To70 ter inzage gelegen op meerdere plaatsen in de omgeving van de GAVI-kavel. Wij hebben alle locaties van de inzage gecontroleerd en geen

Naam/nr.

Zienswijze gestelde in de aanvraag en nu dus niet te verifiëren was. Ik vind dat ik hierdoor geschaad ben in mijn mogelijkheden tot indienen van zienswijze en verwacht dan ook dat er een nieuwe ter inzage legging komt met ALLE relevante stukken inclusief de rapporten waarnaar verwezen wordt als achtergrondinformatie (bijvoorbeeld de appendix waarnaar verwezen wordt).

116

Uit bijlage l van het ontwerpbesluit blijkt zelfs dat de aan- en wegvliegroute over de woningen van Ypenburg-Leidscheveen zijn weergegeven. Dit staat haaks op het argument uit het ontwerpbesluit dat er geen vliegbewegingen boven de bebouwing zal plaatsvinden. Onduidelijk is hoe het kan dat de routes weergegeven dat wel doen.

116

De voorgenomen landingsplaats ligt binnen de veiligheidscontour van het Prins Maurits Laboratorium (PML) van TNO. Dit is niet meegenomen in de beoordeling. Daarnaast ligt pal naast de voorgenomen landingsplaats een zwembad. Het grootste risico is net na opstijging of net voor daling. Dat is dus als met over PML of het zwembad vliegt. De zelfredzaamheid van de mensen werkzaam bij PML mag dan hoog zijn, die van de gebruikers van het zwembad zijn dat zeker niet.


Pagina 36 van 127

Reactie ongeregeldheden aangetroffen. Bovendien hebben wij geen bericht ontvangen van een medewerker van Stadskantoor Ypenburg dat een stuk ontbrak naar aanleiding van een verzoek van een burger om dit in te zien. In voorkomende gevallen is dat wel gebruikelijk. Wij zijn dan ook van mening dat u niet in uw belangen bent geschaad. Te meer nu u een zienswijze hebt ingediend. Niet kan worden gegarandeerd dat een helikopter niet over woonbebouwing vliegt. In verband met de afstand van de luchthaven tot de woning is het echter aannemelijk dat de helikopter op dat moment reeds de kruishoogte heeft bereikt. Het vliegen boven een woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Wij verwijzen u voor meer informatie naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.8. De luchthaven is inderdaad deels gelegen in de zogenaamde C-zone rondom TNO aan de Ypenburgse Bosweg. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.1. voor een reactie op uw zienswijze. De berekende kans voor een overlijden buiten het luchthavengebied bedraagt kleiner dan 1 op 1 miljoen. De nabijheid van TNO en een zwembad (op 700 meter) is voor ons geen aanleiding de

Naam/nr.

Zienswijze

116

het stijgen en landen van helikopters zo dicht bij een belangrijk knooppunt binnen de Randstad brengt een verhoogd risico voor de verkeersveiligheid met zich mee; als er iets gebeurt, staan de A4, Al2 en A13 volledig vast en kunnen zelfs hulpdiensten niet in de buurt komen.

125

Verder wordt nagenoeg geen technisch-statistische onderbouwing gegeven voor de conclusies die To70 trekt in hoofdstuk 3 van hun rapport. Het rapport bespreekt niet meer dan een probleemstelling in hoofdstuk 1, uitgangspunten in hoofdstuk 2 en conclusies in hoofdstuk 3. Wij zouden graag uitvoerige technische en statistische analyses willen ontvangen die ten grondslag liggen aan To70's conclusies in hoofdstuk 3. To70 rept slechts over gebruikte modellen Lden tool versie 3.2.0.0.25 Update 25 en GEVERS versie 1.3.0, zonder enige onderbouwing over hoe en waarom deze modellen zijn gebruikt. Ik zou de nadere achtergrond graag ontvangen, inclusief hoe de 10-6-risicocontour exact is bepaald.

125

Hoe wordt omgegaan met terroristendreiging. Een locatie zo dicht bij het bestuurscentrum van Nederland en de residentie van de koning maakt het voor mogelijke terroristen erg makkelijk om een dreiging te gaan vormen. Dit lijkt ons geen wenselijke situatie. Om hier toch een acceptabele invulling aan te geven zou er sprake moeten zijn van een optimale beveiliging. Naast het feit dat dit


Pagina 37 van 127

Reactie luchthavenregeling te weigeren. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen. Hulpdiensten kunnen met behulp van sirene en zwaailicht langs een file, al dan niet via de vluchtstrook. Hoe de berekeningen worden uitgevoerd is bepaald in de bijlagen bij de Regeling burgerluchthavens. Door de rijksoverheid zijn voor de berekening van de geluidcontouren de Ldentool opgesteld. Voor de berekening van de risicocontouren heeft de rijksoverheid de GEVERS-tool opgesteld. To70 heeft beiden gebruikt. Wij hebben de invoergegevens en uitkomsten gecontroleerd. Deze komen overeen met hetgeen in het rapport is aangegeven. Daarmee staat vast dat de juiste berekenmethoden zijn gebruikt. Bij de terinzagelegging van de luchthavenregeling zullen de bijlagen met de invoergegevens worden gevoegd. De verantwoordelijkheid om te gaan met terroristendreiging ligt bij de Nationale Politie en maakt geen deel uit van het vaststellen van een luchthavenregeling.

Naam/nr.

125, 127

127

Zienswijze afbreuk doet aan de omgeving, we wonen op een vinexlocatie en niet in een kazerne, zullen de kosten hiervan hoog zijn; Burgemeester Deetman heeft destijds bij de annexatie aan de bewoners van Ypenburg en Leidschenveen beloofd, dat er geen verandering zou komen in de bestemmingplannen voor deze regio. De burgers waren immers bang dat het grote Den Haag plannen zou maken die van nadelige invloed zijn op het leefklimaat van de Vinex locaties. Daarnaast heb ik twijfels over het economisch belang. Indien er wordt uitgegaan van 400 starts en landingen zal de opbrengst minimaal zijn. Indien er sprake is van 800 vliegbewegingen per jaar en een termijn van vijf jaar, hoe lang duurt het dan dat er aanvullend wordt aangevraagd omdat er dan een economisch belang Is bij HeliPlan V.O.F.?

127

De stukken die thans, ter inzage liggen op het stadsdeelkantoor, geven geen uitsluitsel over de wijze van exploiteren. Een businessplan zou meer inzage geven in beleid en visie van HeliPlan V.O.F..

127

Ik heb de beschikbare stukken bij de Kamer van Koophandel geconsulteerd, daaruit blijkt dat de eigenaren van HeliPlan V.O.F. zijnde Aireal B.V. en P.A.M. Consultants, niet echt over de middelen beschikken die aanleiding geven te veronderstellen dat zij de ondernemers worden die het, exploitatieplan, zullen gaan uitvoeren. De vraag rijst derhalve of wij met tussenpersonen (die als professie het consultantsberoep c.q. het makelaars vak uitoefenen) hebben te


Pagina 38 van 127

Reactie

Een eventuele toezegging door de burgemeester maakt geen deel uit van deze procedure.

De luchthavenregeling staat maximaal 400 starts en 400 landingen per kalenderjaar toe. Wanneer de exploitant meer starts en landingen wenst uit te voeren zal hij een wijziging van de luchthavenregeling moeten aanvragen, of een luchthavenbesluit indien de geluiden EVcontouren niet langer binnen het luchthavengebied vallen. Dan zullen wij opnieuw een besluit moeten nemen, met alle inspraakrechten voor omwonenden die op grond van de Algemene wet bestuursrecht gelden. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.6. Of de luchthaven rendabel zal zijn, is voor rekening van de exploitant. Wij gaan niet over de wijze waarop de exploitant de luchthaven exploiteert, zolang de voorschriften uit de luchthavenregeling worden nageleefd. Om die reden is geen businessplan opgevraagd. De aanvrager faciliteert al jaren starts en landingen in Nederland. Wij hebben dan ook niet de verwachting dat anderen dan de aanvrager de luchthaven zullen gaan exploiteren. Het is echter niet onmogelijk. Een eventuele volgende exploitant is gebonden aan de voorschriften van

Naam/nr.

132

132

139, 188

139, 154 Vereniging Park Hoornwijck, 365

Zienswijze maken die, na het ontvangen van de goedkeuring, de vergunning gaan verhandelen en wij wellicht met een verborgen agenda te maken hebben. De tijden waarop er wordt in- en uitgevlogen (ochtend, middag, avond of nacht) zijn van grote invloed op de leefomgeving invloed op de leefomgeving van extra wegverkeer in de wijk Leidschenveen-Ypenburg door transport van en naar de luchthaven, zoals goederenvervoer, brandstof vervoer of vervoer van chemische stoffen voor helikopters; De wijk Leidschenveen en specifiek de wijk "De Lanen" heeft al veel overlast door de aanwezigheid van het voetbal stadion van ADO Den Haag en alle bijbehorende activiteiten en veiligheidsafsluitingen. Vooral ook de aanwezigheid van een (of meerdere) helikopter tijdens risico wedstrijden geeft nu al de nodige overlast. Rekening moet worden gehouden met: • de nabije ligging van een hoofdgasleiding, pompstations; • helikopters die vlak over- of langs de zeer nabij gelegen rijkswegen A4 en A12 vliegen en daarmee een risico vormen voor de verkeersveiligheid op de weg; • de onmiddellijke nabijheid van het Ado voetbal stadion aan de andere kant van de A12, waardoor de gevolgen van een ongeluk groot kunnen zijn; • het plan voor de plaatsing van windmolens in de nabije omgeving van de luchthaven; • groepsrisico's die ontstaan door de combinatie van boven genoemde en andere risico's. Van groepsrisico's is geen afweging gemaakt;

Er is onvoldoende onderzoek gedaan naar de behoefte aan de luchthaven en dit afgewogen tegen de overlast die het veroorzaakt. Een potentiële afnemer van vliegdiensten zou Shell kunnen zijn, vanwege het internationale karakter


Pagina 39 van 127

Reactie luchthavenregeling. In de luchthavenregeling wordt bepaald dat starts en landingen uitsluitend mogen worden uitgevoerd tijdens de uniforme daglichtperiode. Daarbij geldt tevens dat de luchthaven enkel geopend is van 7:00 uur tot 23 :00 uur. De eventuele overlast die u ervaart vanwege het Ado Den Haag stadion maakt geen onderdeel uit van deze besluitvorming. De aanvrager heeft niet de intentie om overlast te veroorzaken. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Wij vinden dat nader onderzoek naar de door u genoemde punten niet noodzakelijk is. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.2.. Of er behoefte aan een luchthaven op de GAVIkavel is of niet, komt voor rekening van de aanvrager. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt

Naam/nr.

140 Gemeenteraadsfractie Onafhankelijk Rijswijk

Zienswijze van deze onderneming in combinatie met het feit dat deze onderneming olievelden op de Noordzee exploreert. Shell heeft bij een eerdere aanvraag voor een luchthaven op Ypenburg - een paar jaar geleden- een brief gestuurd dat de onderneming geen behoefte had aan een luchthaven omdat Schiphol en Rotterdam The Hague airport in de onmiddellijke nabijheid liggen. Met name door de aanwezigheid van Rotterdam-Den Haag Airport moeten de mogelijke aanvliegroutes van Heli's worden beperkt.

146

Wij ondervinden al regelmatig geluidoverlast van helikopters van de Ambulancedienst, de Politie (op zich noodzakelijk voor opsporing?), het Koninklijk Huis en andere (onduidelijke) commerciële vluchten.

146

Wij vinden het onverantwoord om nabij het drukke Prins Clausplein met een hoge fly-over van Den Haag naar Rijswijk/Rotterdam in de kom van dit plein een helihaven te vestigen. Het is vragen om ongelukken door het afleiden van automobilisten op deze fly-over en aansluitende weefvakken.


Pagina 40 van 127

Reactie dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan.

De exploitant heeft hierover contact met de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Gebruikers van de luchthaven zullen de gemaakte afspraken moeten naleven. Waar helikopters vliegen, nadat zij de uitvliegroute hebben verlaten en op de wettelijke minimale hoogte vliegen, of voordat zij de vliegroute volgen om te gaan landen, valt niet binnen de bepalingen van de luchthavenregeling en dus niet binnen onze bevoegdheid daarover te beslissen. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag

Naam/nr.

Zienswijze

146

Hoe verhoudt zich dit tot de plannen van de Rotterdamse Baan, die ook nabij zal worden aangelegd?

148

Ik verwacht dat de veiligheid van het autoverkeer rondom het Prins Clausplein drastisch zal afnemen. Omdat de geplande haven " in de oksel" van het Prins Clausplein zou komen, zullen automobilisten behoorlijk kunnen schrikken bij opstijgende helikopters op een afstand van minder dan 100 meter. In het ergste geval zullen hierdoor ongelukken ontstaan, de kans op files door plotselinge rembewegingen van automobilisten zal ook drastisch toenemen, en dat terwijl de file druk op dit traject al zo hoog is. Ik wil niet dat geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's in mijn leefomgeving verder toenemen door de vestiging van een luchthaven in de buurt van mijn woonwijk.

148

149

De managing director van HeliPlan, de heer L. van Manen zei in een interview dat er niet over woonwijken gevlogen zal worden. Echter, in een artikel op Omroepwest van 26 november jl. heeft hij het over 'leuke rondvluchten boven


Pagina 41 van 127

Reactie overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen. De plannen met betrekking tot de Rotterdamse Baan zijn verenigbaar met de luchthaven. Er is geen sprake van wettelijke cumulatie van geluidbelasting vanwege de Rotterdamse Baan met die van de luchthaven. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De aanvrager faciliteert al vele jaren starts en landingen voor helikopters in Zuid-Holland, zonder dat hierover klachten zijn ingediend.

Naam/nr.

149

Zienswijze Den Haag', hij spreekt zichzelf dus tegen. Je kunt geen 'leuke rondvluchten boven Den Haag' maken zonder over woonwijken te vliegen... dus: er gaat wel over woonwijken gevlogen worden en dat geeft in ieder geval geluidsoverlast en gevaar. Dit maakt de heer Van Manen in zijn beweringen over zijn bedrijf ongeloofwaardig, dus ook in zijn andere beweringen (zoals bijv. het aantal - ook te verwachten -vluchtbewegingen) over (de plannen van) zijn bedrijf. In ons geval is het ook zo dat onze woning dicht in de buurt van de A4 ligt (er ligt slechts één tuin tussen ons perceel en de geluidswal), dit zou betekenen dat als de heer Van Manen zijn helikopters langs onze wijk (Bosweide) zou laten vliegen, dus over de A4, wij hier flinke (geluids)overlast van zouden ervaren. Evenals alle andere bewoners van woningen dicht in de buurt van de A4, A12 en A13.

149

Ook geven wij aan dat het opstijgen en dalen in de buurt van snelwegen en het vliegen over snelwegen de aandacht van bestuurders voor het verkeer kan afleiden, hetgeen gevaar op de snelwegen kan geven. Zeker de snelwegen rondom Ypenburg, waar er veel van baan veranderd moet worden, er een aantal grote knooppunten en vlechttrajecten zijn.

154 Vereniging Park Hoornwijck

Meegewogen dient te worden: • de onmiddellijke nabijheid van het Ado voetbal stadion aan de andere kant van de A12, waardoor de gevolgen van een ongeluk groot kunnen zijn; • er is geen rekening gehouden met het plan voor de plaatsing van windmolens in de nabije omgeving van de luchthaven; • groepsrisico's die ontstaan door de combinatie van boven genoemde en andere risico's. Van groepsrisico's is geen afweging gemaakt.


Pagina 42 van 127

Reactie In het geval het maximale aantal starts en landingen zal worden overschreden, zullen gedeputeerde staten hiertegen handhavend optreden.

We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van

Naam/nr.

Zienswijze

154 Vereniging Park Hoornwijck, 365

Dit najaar hebben er een paar helikopter vluchten plaats gevonden. Deze vluchten geven veel geluidsoverlast. Dat hoeft niet direct geleid te hebben tot geregistreerde klachten, omdat het incidenten betrof en gedupeerden ook niet weten waar zij kunnen klagen. Ook is het denkbaar dat klachten niet geregistreerd zijn. Een paar helikopter vluchten is natuurlijk heel iets anders dan het wonen onder een vliegroute van een dichtbij gelegen helikopter landingsplaats.

158

Uit de stukken is nergens te zien welke vliegroutes de helikopters zullen (mogen) nemen. Gezien de aanvraag en argumentatie van Heliplan wil men ook vluchten van en naar Rotterdam uitvoeren. De keuze is dan grofweg langs de bestaande snelwegen danwel over tussenliggende woonwijken, of natuurgebeid van onder andere de GroenBlauwe Slinger/Balij. Terwijl er een prachtige nieuwe, snelle en regelmatige openbaarvervoersverbinding is tussen Den Haag en Rotterdam. Daarbij willen wij ook opmerken dat een helikopter vele malen milieuonvriendelijker is per gevlogen kilometer dan het OV. In deze tijd waarin beleid gericht is op energiebesparing en vergroening van het verkeer strookt de aanleg van een helikopterluchthaven daar niet mee.

158


Pagina 43 van 127

Reactie mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Wij vinden dat nader onderzoek naar de door u genoemde punten niet noodzakelijk is. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.2.. De aanvrager faciliteert al vele jaren starts en landingen voor helikopters in Zuid-Holland, zonder dat hierover klachten zijn ingediend. Klachten kunnen worden ingediend bij de provinciale milieutelefoon (0888-333 555). Klachten inzake luchtvaart komen dan terecht bij DCMR, die deze registreert. DCMR verzoekt gemeenten en politie met enige regelmaat ontvangen klachten aan hem door te geven. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Wij verwijzen u voor meer informatie naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.8.

Wij hebben duurzaamheid inderdaad hoog in het vaandel. Dit betekent echter niet dat wij starts en landingen met een helikopter kunnen verbieden. Wel kunnen we er voor zorgen dat een luchthaven een minimale impact heeft op de omgeving. Wij zijn van mening dat in dit geval sprake is van een minimale belasting van de omgeving. Onderzoek heeft uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s

Naam/nr.

Zienswijze

160

Als ik de hond uitlaat, valt me heel vaak het lawaai op dat van de A4 en de A12 komt. Dat geldt zeker op zondagmorgen en 's avonds. Ook het vliegverkeer naar Schiphol zorgt voor overlast, juist ook op mooie dagen. Tenslotte is er ook het (noodzakelijke) helikopterverkeer van politie en ambulance. Ik ben van mening dat daarbij deze overlast, die geen maatschappelijk doel dient, niet getolereerd mag worden.

164

Wij wijzen u erop dat er in de provincie Noord-Brabant, sinds de vliegbasis Gilze-Rijen een helikopterbasis is geworden, de klachten door bewoners over geluidhinder fors zijn toegenomen. De rapportages van het NLR geven geen inzicht in de geluidbelasting van individuele helikopters. Provincie NoordBrabant, gemeente Gilze en Rijen en gemeente Tilburg zijn zo verstandig inzicht te willen krijgen in de geluidsbelasting bij woningen, gemeten op een


Pagina 44 van 127

Reactie blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Suggestie: Vliegbasis Gilze-Rijen is de helikopterbasis van de luchtmacht. Hier staan onder andere helikopters van het type Chinook, Apache en Cougar gestationeerd. Deze typen helikopters behoren tot zwaardere categorieën dan op de GAVI-kavel zijn

Naam/nr.

164

169

Zienswijze manier zoals dat ook gebeurt bij civiele vliegvelden, spoorwegen en wegen. De grootste overlast wordt ervaren in een aantal woonwijken (buurtschap Nerhoven, de wijk De Grote Spie in Gilze en Rijen en in de Reeshof in Tilburg). In deze wijken wordt het geluid van helikopters continu gemeten. Deze metingen zijn voorjaar 2013 begonnen en duren tot voorjaar 2015. Wij dringen er op aan dat de provincie Zuid-Holland op haar minst het voorbeeld volgt van de provincie Noord-Brabant. Niet alleen is Ypenburg en omgeving bijzonder dicht bebouwd met woningen, ook ondervinden wij als bewoners van Bosweide al veel geluiden luchtverontreiniginghinder van de ons omringende snelwegen. Eveneens menen wij dat de uiterste datum van 1 januari 2015 i.v.m. de blokdag die de provincie Zuid-Holland hanteert op vrijdag 2 januari 2015 alsmede de afgesloten brievenbussen alsook de beginselen van verzend- en ontvangsttermijnen, moet worden verschoven naar 5 januari 2015, zodat onze zienswijze als tijdig ingediend wordt beschouwd.

Severe disturbance of the numerous and varied wildlife present on TNO-ground. TNO-ground offers a protected and vast area to the wildlife. On the 32 ha., there are many species among which: storks, pheasants and deers. These animals would be severly impacted by flights of helicopters. It is already probably the only place in The Hague with deers, they need to be protected as they are today by very limited access and a quiet peaceful environment.


Pagina 45 van 127

Reactie toegestaan. Dat maakt het vergelijken tussen deze twee helikopterlandingsplaatsen onmogelijk. De aangedragen suggestie zal niet worden opgevolgd omdat de geluidbelasting binnen de wettelijke grenzen blijft.

De ter inzage periode liep volgens de kennisgeving van 21 november 2014 tot en met 1 januari 2015. Op grond van de Algemene termijnenwet wordt een termijn die op een zaterdag, zondag of algemeen erkende feestdag eindigt, verlengd tot en met de eerstvolgende dag die niet een zaterdag, zondag of algemeen erkende feestdag is. Omdat 1 januari (nieuwjaarsdag) een algemeen erkende feestdag is, eindigde de termijn op vrijdag 2 januari 2015. Zienswijzen ingediend voor of op 2 januari 2015 en ontvangen voor of op worden aangemerkt als ontvankelijk. Het bos op het TNO-terrein heeft geen beschermde status. De luchthaven heeft niet tot gevolg dat het bos kleiner wordt. Gelet op de ligging ten opzichte van de luchthaven en de voorgeschreven in- en uitvliegroutes, is aannemelijk dat de helikopters, indien zij over het bos vliegen, op kruishoogte zijn. Het vliegen boven een bos is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale

Naam/nr.

Zienswijze

180

Daar er al vliegverkeer is, politie en ambulance, vaak zeer dichtbij, zijn er al ongemakken. Een raam gesprongen en scheuren in de muren. Politie en ambulance in de lucht lijkt mij nodig. Maar ook voldoende!!! Het is hier al vuil genoeg door het fijn stof van de snelwegen.


Pagina 46 van 127

Reactie vlieghoogte wordt aangehouden. Er mogen maximaal 400 starts en 400 landingen worden uitgevoerd. Dit betekent dat de luchthaven niet continu in bedrijf is. Als er al sprake is van verstoring, zal deze kortdurend zijn. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. Niet kan worden gegarandeerd dat een helikopter niet over woonbebouwing vliegt. In verband met de afstand van de luchthaven tot de woning is het echter aannemelijk dat de helikopter op dat moment reeds de kruishoogte heeft bereikt. Het vliegen boven een woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Wij begrijpen uw zorgen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming.

Naam/nr. 181

Zienswijze Met een toenemende regelmaat is er al geluidsoverlast van helikopters van politie en SEH. Dit zijn noodzakelijke vluchten waar levens mee gemoeid kunnen zijn. Daarenboven maakt ook het koninklijk huis in toenemende mate gebruik van helikopter vervoer.

188

Tevens wil ik u mijn directe belangen kenbaar maken. De vliegroute naar het zuiden loopt ongeveer over mijn woonwijk Park Hoornwijck en Park Leeuwenberg. Dit najaar hebben er een paar helikopter vluchten plaats gevonden. Deze vluchten geven veel geluidsoverlast. Dat hoeft niet geleid te hebben tot geregistreerde klachten, omdat het incidenten betrof en gedupeerden ook niet welen waar zij kunnen klagen. Ook is het denkbaar dat klachten niet geregistreerd zijn. Een paar helikopter vluchten is natuurlijk heel iets anders dan het wonen onder een vliegroute van een dichtbij gelegen luchthaven.

192

- Helihaven (nabij woonwijken) dient geen enkel algemeen belang, alleen commercieel belang: Gevolg: “luchtbewegingen” zullen daardoor eerder toenemen; een ondernemer wil omzet & winst behalen! Blijft dus groeien. - Jaren gewoond nabij een helibasis: géén succes!! Dat wil ik niet meer.

192

- Verhoging fijn stofniveau! Het is hier al ‘vies’ genoeg!


Pagina 47 van 127

Reactie De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. Over het helikoptergebruik door leden van het Koninklijk Huis is ons niets bekend. Gelet op de afstand van de woningen ten opzichte van de luchthaven en de voorgeschreven in- en uitvliegroutes, is aannemelijk dat de helikopters, indien zij over het bos vliegen, op kruishoogte zijn. Het vliegen boven woningen is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Eventuele klachten kunnen worden ingediend bij de provinciale milieutelefoon (0888-333 555). Klachten inzake luchtvaart komen dan terecht bij DCMR, die deze registreert. De luchthavenregeling is zo opgesteld dat 400 starts en 400 landingen het maximum aantal per jaar is. Indien blijkt dat de exploitant toch meer starts en landingen wil kunnen faciliteren, zal de luchthavenregeling moeten worden aangepast of een luchthavenbesluit moeten worden aangevraagd. Hiervoor is een nieuwe besluitvormingsprocedure noodzakelijk, met alle inspraakrechten voor omwonenden die op grond van de Algemene wet bestuursrecht gelden. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden.

Naam/nr. 192

Zienswijze Ypenburg verliest een stuk grond/kavel waar beter ‘groen’ gepland kan worden! Alles wordt bebouwd of gebruikt, waar blijft dat zogenaamde stadspark?

192

- Daarbij hebben wij een sterk vermoeden dat hier meer achter zit: zgn. “taxivluchten” voor gefortuneerden worden straks ‘luxe vluchten’: directie Shell… was dat niet ooit het plan bij de eerste poging Ypenburg van een helihaven te voorzien (2007/2009)

196

Met lichte regelmaat wordt ik overdag maar ook in de avond verontrust door helikopters van de verkeersdienst ambulancedienst of de politie. Dit maakt zoveel herrie, dat ik telkens weer naar buiten "vlieg" om te zien wat er nu weer aan de hand is. Uiteraard helpt dat niets, maar het is zo onrustig, zoveel ronkende motoren die zo vele malen luider klinken met een diep en sonoor trillend geluid dan welk ander vliegend tuig. Dat soort vluchten zijn noodzaak, dat realiseer ik mij dan. Moeten we dat nu voor het plezier van wat zakenmensen met dikke portemonnee of een halve gare die een rondje boven de stad wil vliegen, ineens gewoon gaan vinden? Dit gaat niet om een belangrijke luchthaven voor mensenreddende helikopters, maar voor pleziervluchten; ja, pleziervluchten, daarvoor kan je ook even 12 km verderop gaan naar de grote, gevestigde, internationale luchthaven nabij Rotterdam, waar al een helihaven zit


Pagina 48 van 127

Reactie De gemeente Den Haag omschrijft de GAVI-kavel als een ontwikkellocatie. De eventuele aanleg van een stadspark valt niet binnen onze bevoegdheid. De luchthavenregeling is zo opgesteld dat 400 starts en 400 landingen het maximum aantal per jaar is. Voor welk doel deze vluchten worden gebruikt maakt geen verschil voor het gebruik van de luchthaven. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Kennelijk verwacht de aanvrager een rendabele

Naam/nr.

Zienswijze

196

HeliPlan V.O.F. en andere slecht geïnformeerde voorstanders reppen kleinerend over "maar 400 vluchten per jaar", tja een vlucht kent een heen- en een teugbeweging, maar dat stelt niet veel voor. Ze vliegen alleen aan en af over het Forepark of langs de snelwegen. En waar vliegen ze daarvoor dan. Daar zijn juist hoofdzakelijk de woonwijken. Alstublieft, zwicht niet voor het gewin van een commercieel gericht bedrijf voor de "Happy Few".

204

Verder is de gemeente Den Haag bezig met het tracé vanaf de Binkhorst richting de A 13 dat ook extra (milieu) overlast zal geven in de directe omgeving van onze woning.

209, 210

Ook nu al is er regelmatig helikopterverkeer over onze wijk, wat voor veel geluidsoverlast zorgt.


Pagina 49 van 127

Reactie exploitatie. De aanvraag wordt getoetst aan het provinciale beleid. Hieraan wordt voldaan. Dat andere luchthavens in de buurt liggen is geen reden om de aanvraag te weigeren. Niet kan worden gegarandeerd dat een helikopter niet over woonbebouwing vliegt. In verband met de afstand van de luchthaven tot de woning is het echter aannemelijk dat de helikopter op dat moment reeds de kruishoogte heeft bereikt. Het vliegen boven een woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Wij verwijzen u voor meer informatie naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.8. De plannen met betrekking tot de Rotterdamse Baan zijn verenigbaar met de luchthaven. Er is geen sprake van wettelijke cumulatie van geluidbelasting vanwege de Rotterdamse Baan met die van de luchthaven. Niet kan worden gegarandeerd dat een helikopter niet over woonbebouwing vliegt. In verband met de afstand van de luchthaven tot de woning is het echter aannemelijk dat de helikopter op dat moment reeds de kruishoogte heeft bereikt. Het vliegen boven een woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden.

Naam/nr.

Zienswijze

215 t/m 254

1. De helihaven ligt op 750 meter afstand van woonstraten. Dit veroorzaakt voor de bewoners een hoop geluidsoverlast.

215 t/m 254

2. De helikopters vliegen op milieuonvriendelijke brandstof wat slecht is voor de luchtkwaliteit.

215 t/m 254

3. Men zegt dat het om een beperkt aantal vluchtbewegingen gaat. Bij de eerste aanvraag een aantal jaar geleden praat men over een tiental bewegingen. Nu praat men over 800 bewegingen. 4. Het gaat hier om een commercieel bedrijf en dan zal het niet bij 800 vluchten blijven

233 255 B&W van Gemeente LeidschendamVoorburg

Algemene veiligheid is in geding. In de eerste plaats constateren wij op dat het initiatief beduidend beperkter is dan het eerdere plan uit 2009 voor een helikopterlijndienst van Helinet, dat destijds niet is doorgegaan. Desondanks heeft het aangepaste plan bij meerdere inwoners van Voorburg-West en Park Leeuwenbergh onrust veroorzaakt.


Pagina 50 van 127

Reactie Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Wij verwijzen u voor meer informatie naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.8. Gelet op de ligging ten opzichte van de luchthaven en de voorgeschreven in- en uitvliegroutes, is aannemelijk dat de helikopters, indien zij over het bos vliegen, op kruishoogte zijn. Het vliegen boven woningen is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. De luchthavenregeling is zo opgesteld dat dit het maximum aantal vluchten per jaar is. Indien blijkt dat de exploitant toch meer starts en landingen wil kunnen faciliteren, zal de luchthavenregeling moeten worden aangepast of een luchthavenbesluit moeten worden aangevraagd. Hiervoor is een nieuwe besluitvormingsprocedure noodzakelijk, met alle inspraakrechten voor omwonenden die op grond van de Algemene wet bestuursrecht gelden. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2. Reeds uitgevoerde starts en landingen op de GAVI-kavel hebben niet geleid tot klachten. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een

Naam/nr.

Zienswijze

255 B&W van Gemeente LeidschendamVoorburg

Vanuit economisch perspectief begrijpen wij dat het initiatief past bij het versterken van het profiel van Den Haag als internationale stad van Vrede en Recht. Wij onderschrijven het belang om het sterke internationale imago van Den Haag de komende jaren te behouden en verder te versterken. De meerwaarde vanuit vervoersbelang achten wij echter marginaal aangezien slechts een kleine, zeer selecte groep reizigers met deze vervoersvoorziening wordt bediend. Een helihaven biedt geen wezenlijke bijdrage aan de bereikbaarheid van de stad. Wij zijn echter kritisch ten aanzien van de locatie. Meerdere inwoners van onze gemeente geven aan het onaanvaardbaar te vinden om op korte afstand van woningen 800 helikopterbewegingen (d.w.z. 400 landingen en 400 starts) per jaar te laten plaatsvinden in een gebied waar de inwoners al met veel geluidhinder te kampen hebben.


Naar onze mening ontbreekt bij de ontwerp-luchthavenregeling een


Pagina 51 van 127

Reactie overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Kennelijk verwacht de aanvrager een rendabele exploitatie. De aanvraag wordt getoetst aan de luchtvaartwetgeving en het provinciale beleid. Hieraan wordt voldaan.

Het initiatief voor het exploiteren van een luchthaven op deze locatie is afkomstig van de aanvrager. Hij heeft een locatie nabij Den Haag gekozen met voldoende afstand tot de woonbebouwing en natuurgebieden. Deze locatie voldoet aan de luchtvaartwetgeving en het provinciale beleid. Wij begrijpen de onrust onder

Naam/nr.

Zienswijze beschouwing van alternatieve locaties binnen de provincie Zuid-Holland. Wij vragen ons af of u de initiatiefnemers bijvoorbeeld heeft gewezen op een, in onze ogen, meer passende locatie voor het onderbrengen van de helikopterhaven zoals Rotterdam-The Hague Airport.


Tot slot merken wij op dat het nadrukkelijk een tijdelijke ontheffing betreft. Deze tijdelijkheid (gekoppeld aan de duur van het huurcontract) is gerelateerd aan toekomstige planontwikkelingen in dit deel van de Vlietzone, conform de afspraken in het Gebiedsperspectief A4/Vlietzone. Binnen deze context vragen wij u de provinciale visie te geven ten aanzien van toekomstige soortgelijke initiatieven en de ruimtelijke (on-) mogelijkheden om deze te faciliteren binnen het grondgebied van Zuid-Holland. Er is ook nu af en toe sprake van lawaai van helikopters, maar die vliegen rond met een heel duidelijk doel: ze zijn van de politie of van een ziekenhuis. Wanneer zo’n helikopter over ons huis vliegt dan is het lawaai enorm en trilt letterlijk alles. We hebben daar vrede mee omdat we begrijpen hoe belangrijk het is dat dergelijke vluchten worden uitgevoerd. Dat zou echter heel anders zijn wanneer dit lawaai wordt veroorzaakt door helikoptervluchten voor commerciële of recreatieve doeleinden. Vrijwel dagelijks maken wij voor woon-werkverkeer gebruik van het fietspad langs de spoorweg naar Voorburg en de A12. In de zeven jaar dat we hier nu wonen zagen we het stuk ‘natuur’ waar dit fietspad doorheen loopt steeds verder slinken. Het is daar bepaald niet stil, maar doordat het autoverkeer op de snelweg een constant geraas produceert kan je dat geluid redelijk makkelijk

256

256


Pagina 52 van 127

Reactie de omwonenden, maar zijn van mening dat de locatie dusdanig is gekozen dat de milieugevolgen van de luchthaven minimaal zijn. De belangrijkste veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het gaat buiten het bestek van deze nota van zienswijzen om hierop in te gaan.

De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing.

De luchthaven zal geluidbelasting met zich meebrengen. Het beperkt aantal starts en landingen per jaar zorgt er voor dat de luchthaven niet continu in bedrijf is. Door de luchthaven gaat geen natuurgebied verloren. Wij verwijzen

Naam/nr.

Zienswijze negeren. We hebben de indruk dat dit ook voor de vogels geldt, want je ziet er van alles: zwermen putters, roofvogels, kuifeenden etc. Het leidt geen twijfel dat het lawaai van opstijgende en dalende helikopters zowel voor de dieren als de fietsers in dit gebied zeer storend zal zijn, en daar komt dan nog de onhoorbare maar zeer ongezonde luchtvervuiling bij. En hoe zit het dan met het verkeer van en naar de geplande helihaven?

256

Een helihaven is bovendien in strijd met het huidige bestemmingsplan (UBV).

256

Los van onze persoonlijke bezwaren tegen een helihaven op deze locatie is het idee van taxivervoer en pleziervluchten per helikopter absurd, juist nu iedereen wordt aangemaand om zuinig te zijn met fossiele brandstoffen, gebruik te maken van openbaar vervoer en energie te besparen. Nog geen maand geleden bijvoorbeeld, op 24 november 2014, was er een informatiebijeenkomst van Duurzaam Ypenburg met als onderwerp “Energie besparen, hoe doe je dat?”. We moeten LED-verlichting gaan gebruiken i.p.v. gloeilampen, zonnepanelen installeren etc. Hoe moeten de bewoners van Ypenburg en omstreken daarvoor de motivatie opbrengen als er tegelijkertijd energieslurpende helikopters door de lucht vliegen voor een enkele haastige zakenman of een clubje decadente dagjesmensen? Het hele gebied is bovendien perfect ontsloten door het openbaar vervoer. Er rijden trams, bussen en treinen. Tot slot: eerdere pogingen om op deze plek een helihaven aan te leggen zijn gestrand. Het is duidelijk dat de provincie het nu, vijf jaar later, gewoon nog een keer probeert in de hoop dat de fut om tegen deze plannen bezwaar te maken

256


Pagina 53 van 127

Reactie hiervoor naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.4. Voor de bijdrage van de luchthaven aan de luchtkwaliteit, verwijzen wij naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.3. Daaruit blijkt dat de verslechtering van de luchtkwaliteit als gevolg van de luchthaven minimaal zal zijn. De verkeersaantrekkende werking is een aspect dat dient te worden beoordeeld in het kader van (de ontheffing van) het bestemmingsplan. De aanvrager heeft een ontheffing van het bestemmingsplan aangevraagd. De gemeente Den Haag is bevoegd gezag voor het verlenen van een ontheffing van het bestemmingsplan. Voor het overige verwijzen wij u naar hoofdstuk 2, paragraaf 1.5 van het Algemeen deel. Ook de provincie heeft duurzaamheid hoog in het vaandel. Dit betekent echter niet dat wij starts en landingen met een helikopter kunnen verbieden. Wel kunnen we er voor zorgen dat een luchthaven een minimale impact heeft op de omgeving. Wij zijn van mening dat in dit geval sprake is van een minimale belasting van de omgeving.

Naar aanleiding van eerdere protesten van omwonenden heeft de aanvrager een locatie gekozen die verder van de woonbebouwing is

Naam/nr.

Zienswijze er niet meer is.

257 t/m 283

Het besluit tot vaststelling van de aangevraagde luchthavenregeling is gebaseerd op artikel 8.64, eerste lid, van de Wet luchtvaart. In het voorliggende geval heeft uw college zich ten onrechte op het standpunt gesteld dat op grond van de aanvraag een luchthavenregeling mag worden vastgesteld. In het geluidrapport wordt tot de conclusie gekomen dat de 56 dB(A) Lden binnen de beoogde begrenzing van het luchthavengebied valt. Dit rapport kan echter niet aan de voorliggende luchthavenregeling ten grondslag worden gelegd om de hierna volgende redenen. In de eerste plaats ontbreekt bij het geluidrapport een bijlage met de uitgevoerde berekeningen. Hierdoor is niet na te gaan of de in het rapport genoemde gegevens op juiste wijze in het rekenmodel zijn ingevoerd. Bij de geluidberekeningen is uitgegaan van twee aanvliegrichtingen en twee uitvliegrichtingen. Weliswaar zijn deze vliegrichtingen neergelegd in artikel 6, vierde lid, van de luchthavenregeling, maar deze bepaling heeft slechts een beperkte strekking. Niet is bepaald over welke afstand deze richtingen door

258 Bewonerskring Park Leeuwenbergh. 259 Wijkvereniging Oud Voorburg 260 Vereniging houdt Vlietrand Groen


Pagina 54 van 127

Reactie gelegen. Tevens heeft de aanvrager het aantal starts en landingen drastisch beperkt. Wij zijn van mening de luchthaven zoals nu aangevraagd past op de aangevraagde locatie. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het is correct dat een bijlage met een uitdraai van de invoergegevens ontbrak. Deze omissie wordt bij de definitieve luchthavenregeling rechtgezet. De in- en uitlviegroutes dienen te worden gevolgd zolang de helikopter niet op de wettelijk verplichte minimale hoogte vliegt. Het is correct dat helikopters die op de wettelijk verplichte minimale hoogte vliegen, vrij zijn om te vliegen waar ze willen. Wij zijn niet bevoegd hierover bepalingen op te nemen in de luchthavenregeling.

Naam/nr.

257 t/m 283 258 Bewonerskring Park Leeuwenbergh. 259 Wijkvereniging Oud Voorburg 260 Vereniging houdt Vlietrand Groen

257 t/m 283, 330 t/m 347 258 Bewonerskring Park Leeuwenbergh. 259 Wijkvereniging Oud Voorburg 260 Vereniging houdt Vlietrand Groen

Zienswijze gebruikers gehandhaafd moeten worden. Gebruikers van de luchthaven zijn daarom vrij om tot of vanaf enkele meters afstand van de luchthaven in iedere richting of hoogte te vliegen. In het geluidrapport wordt hier ten onrechte geen rekening mee gehouden. Voorts is bij de geluidberekeningen het uitgangspunt gehanteerd dat 80% van de jaarlijkse vliegbewegingen plaatsvindt met een Eurocopter EC-120 Colibri (categorie 11; abusievelijk in het rapport aangeduid met categorie 10) en 20% met een EC 130 Ecureuil (categorie 10). De geluidbelasting die door deze twee typen helikopters wordt veroorzaakt, verschilt aanzienlijk. De luchthavenregeling legt echter geen beperking op in het gebruik van de verschillende categorieën. Hierdoor is het toegestaan dat 100% van de vliegbewegingen plaatsvindt met een helikopter in categorie 10. Het staat op grond van de uitgevoerde geluidberekeningen niet vast dat bij een dergelijk gebruik van de luchthaven de omvang van de geluidcontour niet verandert. In de voetnoot op blz. 6 van het rapport wordt gesteld dat een andere verdeling van helikoptertypes geen invloed zal hebben op de berekende effecten. Dit is echter niet onderbouwd. Vorenstaande conclusie geldt ook voor het bij de geluidberekeningen gehanteerde uitgangspunt dat 40% van vliegbewegingen in noordelijke richting plaatsvindt en 60% in zuidelijke richting. Ook deze beperking is niet in de luchthavenregeling neergelegd. Niet staat vast dat bij een andere verdeling tot eenzelfde geluidcontour wordt gekomen. In de Memorie van Toelichting op de Wijzigingswet Wet luchtvaart (Regelgeving burgerluchthavens en militaire luchthavens) (Kamerstukken II 2005/06, 30 452, nr. 3, bIz. 22) is ten aanzien van de beleidsvrijheid bij de invulling van luchthavenbesluiten en luchthavenregelingen het volgende opgemerkt dat het provinciaal bestuur een integrale afweging moet maken. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in een uitspraak van 2 oktober 2013 (AZ) overwogen dat blijkens de Memorie van Toelichting op de Wijzigingswet Wet luchtvaart bij de vaststelling van een luchthavenbesluit en een luchthavenregeling - onder meer gelet op voormeld citaat -een integrale


Pagina 55 van 127

Reactie

De geluidberekeningen zijn uitgevoerd met 100% starts en landingen van helikopters uit de appendix categorie 10. Dit heeft tot gevolg dat wanneer sprake zou zijn van 400 starts en 400 landingen van een helikopter uit de appendix categorie 10, de geluidcontouren niet worden overschreden. Hoe groter het aandeel helikopters uit de appendix categorie 11 hoe kleiner de daadwerkelijke geluidcontour zal zijn. Immers, helikopters in categorie 10 hebben een grotere geluidbelasting dan categorie 11. Welke in- en uitvliegroute zal worden gebruikt, is mede afhankelijk van de windrichting. Aangezien de heersende windrichting in Nederland zuidwest is, is hiermee rekening gehouden bij het bepalen van de verdeling.

Wij zijn van mening dat een integrale afweging is gemaakt. In de toelichting bij de ontwerpluchthavenregeling komen aspecten als natuur, ruimtelijke ordening, geluid en externe veiligheid aan de orde. In deze nota van zienswijze komt ook de luchtkwaliteit aan de orde. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting

Naam/nr.

Zienswijze afweging dient te worden gemaakt van alle belangen die zijn betrokken bij de luchthaven. Uit de toelichting op het voorliggende besluit blijkt echter niet van een belangenafweging. Was deze belangenafweging wel gemaakt, dan had deze tot een afwijzing van de aanvraag moeten leiden om de hierna genoemde redenen.

257 t/m 283

In de Visie Ruimte en Mobiliteit Provincie Zuid-Holland is het uitgangspunt opgenomen dat terughoudend wordt omgegaan met nieuwe locaties voor commerciële en bedrijfsgebonden luchtvaart. Volgens het Beleidsplan Regionale Luchtvaart 2008-2020, dat bij het besluit tot vaststelling van de Verordening Ruimte 2014 is ingetrokken, is dit uitgangspunt ingegeven door het beperkte economisch belang van helikopterhavens in relatie tot de relatief grote geluidsbelasting. Een helikopterhaven op de aangevraagde locatie met 800 vliegbewegingen per jaar is voor een groot gebied een zeer belastende activiteit ten gunste van zeer weinig reizigers. Het vermeende vervoersvoordeel voor een zeer beperkt aantal personen staat niet in verhouding tot de overlast die bewoners van onder meer Leidschendam-Voorburg, Ypenburg, Leidschenveen, Den Haag en Rijswijk hiervan ondervinden. Vaststaat dat helikopters relatief rumoerig zijn. Zij produceren bij gelijk gewicht meer geluid dan een vliegtuig. Het geluid van helikopters wordt door mensen bovendien als hinderlijker ervaren dan dat van vliegtuigen. De betreffende luchthaven ligt bovendien op slechts 750 meter afstand van woningen. Omwonenden zullen dan ook zeker hinder en overlast ondervinden van de helikopters die gebruik maken van de beoogde luchthaven. Daar komt bij dat inwoners van deze regio al te maken hebben met ernstige geluidhinder veroorzaakt door andere geluidbronnen, waaronder het




Pagina 56 van 127

Reactie van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het initiatief voor het exploiteren van een luchthaven op deze locatie is afkomstig van de aanvrager. Hij heeft een locatie nabij Den Haag gekozen met voldoende afstand tot de woonbebouwing en natuurgebieden. Deze locatie voldoet aan de luchtvaartwetgeving en het provinciale beleid. Wij begrijpen de onrust onder de omwonenden, maar zijn van mening dat de locatie dusdanig is gekozen dat de milieugevolgen van de luchthaven minimaal zijn.

We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Er worden geen starts en landingen in de nachtperiode uitgevoerd.

Naam/nr.

Zienswijze wegverkeerslawaai van de nabij gelegen snelwegen A4, A12 en A13, goederenvervoer voor bedrijventerreinen, vliegverkeer van Rotterdam-The Hague Airport en Schiphol en politie- en traumahelikopters.

257 t/m 283

Daarnaast is niet aannemelijk gemaakt dat de economische effecten van de onderhavige luchthaven zodanig zijn, dat het belang van de aanvrager bij de luchthavenregeling zou moeten prevaleren boven het belang van omwonenden bij het behoud van hun leefomgeving.


257 t/m 283 258 Bewonerskring Park Leeuwenbergh. 259 Wijkvereniging Oud Voorburg 260 Vereniging houdt Vlietrand Groen 257 t/m 283 258 Bewonerskring Park Leeuwenbergh. 259 Wijkvereniging

In de toelichting op de luchthavenregeling is vermeld dat de luchthaven niet is gelegen binnen een afstand van 1.000 meter van natuur- en stiltegebieden. Daarbij is ten onrechte niet in aanmerking genomen de ligging van de Vlietzone op korte afstand van de beoogde helikopterhaven. De Vlietzone is een van de weinige overgebleven groene gebieden in de wijde omgeving en is een essentieel onderdeel van de ecologische hoofdstructuren. Het belang van de bescherming van dit natuurgebied weegt zwaarder dan het belang dat de aanvrager heeft bij de luchthavenregeling. Uit een rapport van onderzoeks- en adviesbureau CE van oktober 2006 blijkt dat helikopters veruit de hoogste NOx-emissies veroorzaken. Ten opzichte van de auto zijn de NOx-emissies van een helikopter ruwweg factor 3 tot 5 hoger. In de toelichting op het besluit is ten onrechte niet beoordeeld of de onderhavige luchthavenregeling past binnen het Provinciaal actieprogramma


Pagina 57 van 127

Reactie Gelet op het beperkte aantal starts en landingen, zijn wij van mening dat de geluidbelasting vanwege de luchthaven aanvaardbaar is. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. De aanvrager wenst zijn bedrijf uit te voeren door het faciliteren van starts en landingen van helikopters. Hiervoor heeft hij een locatie gekozen waarbij de afstand tot de woonbebouwing zo groot mogelijk is. De luchthaven blijkt nauwelijks effect te hebben op de luchtkwaliteit en de grootste veiligheidsrisico’s blijven op het luchthaventerrein. Wij zijn dan ook van mening dat de belangen van de omgeving voldoende zijn meegewogen bij het vaststellen van de luchthavenregeling. De Vlietzone wordt niet kleiner als gevolg van de luchthaven. Als EHS-gebied kent het geen externe bescherming. Omdat maximaal 400 starts en 400 landingen op de luchthaven mogen worden uitgevoerd, is deze niet continue in bedrijf. Als er al sprake is van verstoring, zal deze kortdurend zijn. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.4. Het uitvoeren van 400 starts en 400 landingen draagt nauwelijks bij aan verslechtering van de luchtkwaliteit bij de woningen. De grenswaarden worden niet overschreden. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.3.

Naam/nr. Oud Voorburg 260 Vereniging houdt Vlietrand Groen


257 t/m 283 258 Bewonerskring Park Leeuwenbergh. 259 Wijkvereniging Oud Voorburg 260 Vereniging houdt Vlietrand Groen 259 Wijkvereniging Oud Voorburg

Zienswijze Luchtkwaliteit 2012-2015 (hierna: actieprogramma). Omdat de luchtkwaliteit in Zuid-Holland minder sterk verbetert dan eerder volgens de rekenmodellen was verwacht, heeft de provincie Zuid-Holland haar bijdrage aan het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) geïntensiveerd door 12 miljoen euro uit te trekken voor extra maatregelen. Door het toestaan van 800 vliegbewegingen per jaar met helikopters wordt afbreuk gedaan aan de werking van deze maatregelen en treedt een verdere verslechtering op. De provincie Zuid-Holland kiest in geval van nieuwe initiatieven ten aanzien van helikopterverkeer en gemotoriseerde kleine en recreatieve luchtvaart voor een terughoudende opstelling. Anders dan bij de grote luchtvaart zijn de regionale economische belangen die hiermee gemoeid zijn, beperkt. Gemotoriseerde luchtvaart met sportieve en recreatieve doeleinden kan ook in minder drukke gebieden van ons land plaats vinden. Voor zover de noodzaak voor een helikopterhaven in de provincie Zuid-Holland er al zou zijn, ontbreekt in de motivering van het besluit ten onrechte een beschouwing van alternatieve locaties. Zo is bijvoorbeeld niet in aanmerking genomen de luchthaven Rotterdam-The Hague Airport als passende locatie voor het onderbrengen van de betreffende helikopterhaven. Op grond van artikel 8.49 in samenhang met artikel 8.64, zesde lid, van de Wet luchtvaart dient de Minister van Verkeer en Waterstaat ten behoeve van een aangevraagde luchthavenregeling een verklaring veilig gebruik van het luchtruim af te geven. Niet gebleken is dat deze verklaring voor de onderhavige luchthaven is afgegeven.

Reactie

Bij inzage in het Handelsregister blijkt dat twee vennootschappen HeliplanHelinet V.O.F. waren ingeschreven, maar inmiddels zijn uitgeschreven. Wel staat een Heliplan nog ingeschreven, waarvan de rechtsvorm niet op de website van de Kamer van Koophandel blijkt. Bij telefonische navraag bleek dat deze inschrijving een vennootschap onder firma betreft, waarvan de vennoten Aireal

Heliplan faciliteert al jaren starts en landingen van helikopters in de provincie Zuid-Holland. De provincie is derhalve bekend met de aanvragers. Het is correct dat wij niet op voorhand weten wie de gebruikers van de luchthaven zullen zijn. Als


Pagina 58 van 127

Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Kennelijk verwacht de aanvrager een rendabele exploitatie. De aanvraag wordt getoetst aan het provinciale beleid. Hieraan wordt voldaan. Dat andere luchthavens in de buurt liggen is geen reden om de aanvraag te weigeren.

Een luchthavenregeling treedt niet in werking dan nadat een verklaring veilig gebruik luchtruim door de minister van I&M is verleend. Zodra de luchthavenregeling is vastgesteld door ons, wordt deze verklaring aangevraagd.

Naam/nr.

284

Zienswijze B.V. (financiële holding) en P.A.M Consultants B.V. (projectontwikkelaar) zijn. Is de provincie bekend met de aanvrager? Uit de aanvraag blijkt niet wie de gebruiker(s) zullen zijn van de helihaven. Gemiddeld 1.1 vlucht per dag doet vermoeden dat het gaat om een enkele persoonsondememing en niet om het veelsoortig gebruik (privé, bedrijf, nut, recreatie) dat in de aanvraag wordt gesuggereerd. Is dit juist? Is de provincie bekend met die gebruiker? Het geluidrapport houdt geen rekening met eventueel toegestane zwaardere type helikopters dan waarmee gerekend is. Het gebruik hiervan is namelijk op voorhand vanwege toestemming niet uit te sluiten. Hierdoor kan de belasting op de leefomgeving groter zijn dan is berekend.

285

Ik kan helikopter gebruik voor algemeen nut (vervoer voor slachtoffers van een ongeval) ten zeerste ondersteunen, en helikopter gebruik bij ziekenhuizen staat voor mij buiten kijf. Helikopter gebruik voor privégebruik is echter iets heel anders, en het genot voor weinigen gaat dan veelal ten koste van geluidoverlast, vervuiling en (ongeluk- en verkeers-) risico's voor velen. De nadelen voor de omgeving moeten in een omgeving die al behoorlijk belast is in mijn ogen zwaarder wegen dan de voordelen van de happy few en commerciële uitbaters.

285

Ik begrijp dat de gemeente den Haag het terrein al heeft verhuurd aan de firma HeliPlan. De condities van verhuur zijn mij onbekend, maar het zou onjuist zijn dit voldongen feit van deze verhuur te hanteren als argument voor het toestemming geven voor een helihaven bij de gegeven locatie. In het kort: er ligt geen maatschappelijk belang aan deze heliport ten grondslag. Ook zijn er geen dringende en gewichtige redenen voor vluchten van deze plek.


Pagina 59 van 127

Reactie gevolg van de uitvoering van de luchtvaarttaken is de provincie wel bekend met de meeste aanbieders van helikoptervluchten in Nederland. Dit betreft ongeveer 15 bedrijven. De ervaring is dat dit een professionele branche is, die veiligheid en beperking van overlast hoog in het vaandel heeft staan. Indien de exploitant andere helikopters dan die onder de appendix categorieën 10 en 11 vallen toestemming geeft te landen en op te stijgen, zal hiertegen op grond van de luchthavenregeling handhavend worden opgetreden. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Dat de aanvrager toestemming heeft van de grondeigenaar om de grond als luchthaven te kunnen gebruiken is een voorwaarde voor het kunnen vaststellen van een luchthavenregeling. Daarnaast dient op basis van de luchtvaartwetgeving en het provinciale beleid een

Naam/nr.

Zienswijze

285

Het is cynisch om te moeten constateren dat de kaart bij het ontwerpbesluit op zo'n schaal is getekend dat woongebieden er buiten vallen, en dat men dus geen indruk kan krijgen van de mogelijke overlast. Gezien de heersende windrichting kan men verwachten dat helikopters, zoals aangegeven in het ontwerpbesluit, veelal richting Zuid West opstijgen, in de richting van de woonwijk Park Leeuwenbergh.

285

De initiële route over de A4 en de knooppunten op het Prins Clausplein is slecht gekozen: automobilisten zullen worden afgeleid en de kans op ongelukken wordt vergroot.


Pagina 60 van 127

Reactie afweging te worden gemaakt. Deze afweging heeft plaatsgevonden. De aanvrager wenst zijn bedrijf uit te voeren door het faciliteren van starts en landingen van helikopters. Hiervoor heeft hij een locatie gekozen waarbij de afstand tot de woonbebouwing zo groot mogelijk is. De luchthaven blijkt nauwelijks effect te hebben op de luchtkwaliteit en de grootste veiligheidsrisico’s blijven op het luchthaventerrein. Wij zijn dan ook van mening dat de belangen van de omgeving voldoende zijn meegewogen bij het vaststellen van de luchthavenregeling. De kaart geeft een goed beeld van de locatie van de luchthaven, de geluiden externe veiligheidscontouren. Daar is de kaart in de luchthavenregeling voor bedoeld. De dichtstbijzijnde woningen liggen op 700 meter van de luchthaven. Niet kan worden gegarandeerd dat een helikopter niet over woonbebouwing vliegt. In verband met de afstand van de luchthaven tot de woning is het echter aannemelijk dat de helikopter op dat moment reeds de kruishoogte heeft bereikt en dus de uitvliegroute heeft verlaten. Het vliegen boven een woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag

Naam/nr.

Zienswijze

Reactie overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen.

285

Ik wijs erop dat geluidsproductie van helikopters bij het opstijgen groot is, en dus veel overlast en afleiding zal veroorzaken. Ook is het benzine gebruik hoog, en milieuschade door additioneel fijn stof en benzine/kerosine stank is te verwachten. Het is duidelijk dat de omgeving van het Prins Clausplein, en in mijn geval de woonbuurt Park Leeuwenbergh, al een behoorlijke hoeveelheid milieuoverlast ontvangt via de omringende snelwegen, en dat deze overlast alleen maar toeneemt met de geplande Rotterdamse baan.

285

Ik constateer dat er nog geen officiële milieu metingen worden gedaan in deze omgeving, terwijl luchtfilters elke keer verbijsteringwekkend snel vol zijn. In elk geval zal de komst van een helihaven de milieubalans in dit geval geen goed doen.

285

Tot mijn verbijstering worden de vliegroutes van de helikopters met de ontwerpbeschikking niet gereguleerd of beperkt. Daardoor is het goed denkbaar

Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.3. We zullen niet ontkennen dat een startende, landende of overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Gelet op het beperkte aantal starts en landingen, zijn wij van mening dat de geluidbelasting vanwege de luchthaven aanvaardbaar is. Onderzoek heeft uitgewezen dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. De luchtkwaliteit verslechterd nauwelijks en de grenswaarden worden niet overschreden. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De in- en uitvliegroutes dienen door de gebruikers van de luchthaven te worden gebruikt. Wanneer


Pagina 61 van 127

Naam/nr.

285

285

Zienswijze dat helikopters die vertrekken van of landen op de luchthaven dicht langs of zelfs boven woningen vliegen en daar veel overlast veroorzaken. Dit zal de woonbuurten in Leidschendam-Voorburg en Nootburg onder druk zetten. Dit geldt zowel voor visueel en geluidsoverlast, milieuoverlast, als ook voor veiligheid. Helikopters behoren helaas niet tot de meest veilige vervoersmiddelen. Met alle nadruk op safety' bij oliemaatschappijen blijven helikopter vluchten een risico, zeker bij opstijgen en landen. Is er voldoende risico analyse uitgevoerd ten aanzien van de risico van crashes boven bewoond gebied en — tenminste zo belangrijk — ten aanzien van het risico van crashes boven één van de drukste verkeersknooppunten van Nederland — het Prins Claus plein? Niet voor niets heeft de burgemeester van de gemeente Den Haag in samenspraak met de Hockeybond negatief geadviseerd omtrent het starten en landen van helikopters in het kader van het WK Hockey. Uit eerdere ervaring van de Hockeybond was geleerd dat vliegtuigbewegingen rondom een evenement onrust op de tribunes, op de speelvelden en op het overige evenemententerrein oplevert: onrust, geluidsoverlast en hinder. Duidelijk is dat afleiding door opstijgende en dalende helikopters kan leiden tot ongelukken. De locatie van de geplande helihaven is niet erg logisch, met de geplande Rotterdamse baan is het alternatief, Rotterdam The Hague Airport vanaf de binnenstad van Den Haag zeer gemakkelijk te bereiken. De Spoorlaan is alleen te bereiken via binnenwegen in Leidschendam en Voorburg, of via Nootdorp, en is dus niet gemakkelijk aan te rijden voor de commerciële klanten en voor de leveranciers van de helihaven (kerosine transporten e.d.). Zoals gezegd, Rotterdam The Hague Airport is het alternatief, op slechts 12 kilometer afstand van de GAVI-kavel, waar nu al helikopters mogen landen en opstijgen. De naam van Rotterdam The Hague Airport geeft aan dat deze luchthaven mede voor de regio Haaglanden bestemd is. In luchtvaarttermen gaat het om een zeer kleine afstand, de luchthavens zouden 'bij elkaar om de hoek' komen te liggen. Ook over de weg is de afstand klein. De GAVI kavel en locaties liggen nabij


Pagina 62 van 127

Reactie een helikopter vliegt op de wettelijk mininale hoogte, mag de helikopter overal vliegen. Het vliegen boven een stad of wijk is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. De belangrijkste risicocontouren vallen binnen de grenzen van het luchthaventerrein. Het betrof hier het langdurig vliegen en stilhangen boven en rondom het speelveld en het evenemententerrein. De luchthavenregeling gaat niet over waar gevlogen mag worden nadat de start is afgerond of voordat de landing is ingezet. Een start of landing zal vanuit het stadion niet kunnen worden waargenomen. Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven op deze locatie is afkomstig van de aanvrager. Hij heeft een locatie nabij Den Haag gekozen met voldoende afstand tot de woonbebouwing en natuurgebieden De aanvraag wordt getoetst aan het provinciale beleid. Hieraan wordt voldaan. Dat andere luchthavens in de buurt liggen is geen reden om de aanvraag te weigeren.

Naam/nr.

285

Zienswijze rechtstreekse snelwegen (Rotterdam Airport is heel gemakkelijk te bereiken), en de Provincie zou dit aspect expliciet mee moeten wegen in de behandeling van de aanvraag van HeliPlan V.O.F. De ter inzage gelegde stukken vermelden hier echter niets over. Omwonenden verdienen een goed inzicht in de redenen en afweging van de Provincie waarom zij in de buurt van een huidige luchthaven, er nog één wil laten vestigen te midden van woonwijken. De milieusituatie verslechtert al door de uitbreidingen aan het snelwegen net, zoals verbredingen en de aanleg van de Rotterdamse Baan.

286 t/m 317, 377, 368, 369 305 Vereniging van Eigenaren Schoolstraat 45-53

helikopters maken veel lawaai en dat heeft veel invloed op de leefomgeving. Het is onaanvaardbaar dat het mogelijk wordt 2 x 400 vliegbewegingen op korte afstand van onze woningen te laten plaatsvinden.

286 t/m 317, 377, 368, 369 305 Vereniging van

Het gebruik van zwaardere helikopters wordt in de ontwerp-beschikking niet uitgesloten. Gebruikers van de luchthaven worden niet beperkt in hun vliegroutes. Na ingebruikname van de luchthaven kunnen klachten van


Pagina 63 van 127

Reactie

Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de bijdrage aan de verslechtering van de luchtkwaliteit zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. We zullen niet ontkennen dat een helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Er worden geen starts en landingen in de nachtperiode uitgevoerd. Gelet op het beperkte aantal starts en landingen, zijn wij van mening dat de geluidbelasting vanwege de luchthaven aanvaardbaar is. Op de luchthaven mag enkel worden gestart en geland met helikopters uit de categorieën 10 en 11. Om onduidelijkheden hierover te voorkomen

Naam/nr. Eigenaren Schoolstraat 45-53 286 t/m 317, 377, 368, 369 305 Vereniging van Eigenaren Schoolstraat 45-53

Zienswijze bewoners over geluidsoverlast niet worden gelegd naast rapportages over gebruikte vluchtroutes. Er is geen betrouwbaar beeld van het effect van de luchthaven op de leefomgeving. Het is nodig dat de Provincie vóór het verlenen van een vergunning zorgvuldig onderzoek laat uitvoeren naar het effect van de luchthaven op de leefomgeving, zoals: • Geluidseffecten • Schade door uitstoot uitlaatgassen • Ongevallen • Gevaarlijke stoffen op het naastgelegen TNO-terrein • Gevaar dat automobilisten worden afgeleid door laag overvliegende helikopters • Extra wegverkeer o.a. transport chemische stoffen ten behoeve van helikopters

286 t/m 317, 377 305 Vereniging van Eigenaren Schoolstraat 45-53

Rotterdam The Hague Airport ligt op slechts 12 km afstand van de geplande locatie en is óók bestemd voor de regio Haaglanden; voor een helikopter is dat 'om de hoek'. De ter inzage liggende stukken melden niet dat dit feit is meegewogen. Met de vestiging van deze mijns inziens volledig overbodige helihaven is geen enkel algemeen belang gediend; slechts een kleine, selecte groep reizigers en/of commerciële bedrijven zou ermee bediend worden.


Pagina 64 van 127

Reactie wordt artikel 6 van de luchthavenregeling aangepast. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Wij vinden dat nader onderzoek naar de door u genoemde punten niet noodzakelijk is. Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven op deze locatie is afkomstig van de aanvrager. Omdat de locatie past binnen het provinciaal beleid en tevens nauwelijks sprake is van extra milieubelasting als gevolg van de luchthaven, is het niet aan ons om een andere locatie voor te stellen. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met

Naam/nr.

Zienswijze

286 t/m 317, 377 305 Vereniging van Eigenaren Schoolstraat 45-53

Bovendien vraag ik mij af of onderzoek is gedaan naar de reputatie en achtergrond van (de eigenaar van) een bedrijf, dat boven dichtbevolkt woongebied vluchten wil gaan uitvoeren.

318, 354, 355

Vraag 1, Hebt u als toezichthoudend college (recente) verkeersgeluidmetingen uitgevoerd op grond van de Wet Geluidhinder ter bepaling van de gevelbelastingen op en binnen de woningen in de woonwijken Leidschenveen/Ypenburg ten gevolge van het reeds bestaande wegverkeer en het daardoor geproduceerde verkeerslawaai dat 24 uur per dag dendert over de zeer druk bereden Rijkswegen A13, A4 en A12? Er is reeds veel geluidsoverlast door het wegverkeerslawaai in en rondom onze woning van de nabij gelegen snelwegen A4 en A13. Dubbel glas en de ventilatieopeningen van de woningen binnen de 100-500 meter-zones langs de Rijkswegen kunnen het huidige wegverkeerslawaai als etmaalgemiddelden al niet meer isoleren van de onaangename gevolgen voor ons leefmilieu buiten en in onze woningen ten gevolge van het bestaande wegverkeerslawaai. Wij betwijfelen ernstig of ons woongebied wel voldoet aan de huidige praktijk-


Pagina 65 van 127

Reactie een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. De aanvrager voert zelf geen helikoptervluchten uit. De gebruikers van de luchthaven zullen met name Nederlandse helikopterbedrijven zijn. Als gevolg van de uitvoering van de luchtvaarttaken is de provincie wel bekend met de meeste aanbieders van helikoptervluchten in Nederland. Dit betreft ongeveer 15 bedrijven. De ervaring is dat dit een professionele branche is, die veiligheid en beperking van overlast hoog in het vaandel heeft staan. De provincie is niet het bevoegde gezag ten aanzien van de rijkssnelwegen. Deze vallen onder het bevoegde gezag van de minister van I&M. Wij zullen daarom geen metingen uitvoeren. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is

Naam/nr.

318, 354, 355

318, 354, 355

Zienswijze geluidmetingen op grond van het wegverkeerslawaai op de woonlocatie Ypenburg op basis van de Wet Geluidhinder. U zou als handhaver van de Wet Geluidhinder dit onderzoek moeten initiëren, en dan kunnen vaststellen dat u destijds (rond 1996-1998) ten onrechte ontheffing(en) hogere grenswaarden heeft verleend ter realisering van de huidige woningbouw. Wij willen niet dat deze geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's in onze leefomgeving nog verder toenemen door de vestiging van een luchthaven in de buurt van onze woonwijk. Wij verzoeken u voor een goede afweging voor deze besluitvorming dan ook vooreerst een onderzoek hier naar in te stellen. Vraag 2, Hebt u onderzocht wat de grens van een aanvaardbare geluidbelasting voor het woonmilieu is als er ook nog helikopters overvliegen? Een nieuw te realiseren luchthaven (gelegaliseerd door het toestaan met deze luchthavenregeling) dichtbij (vanaf ca, 750 m) bewoonde gebieden (10,000 woningen met 25,000 bewoners) veroorzaakt een enorme extra geluidsoverlast van vertrekkende- en aanvliegende helikopters tot wel 800 x per jaar. Helikopters hebben vooral 2 problemen: Ze vliegen altijd op lage vlieghoogte en veroorzaken hoofdzakelijk laagfrequent, intonerend, irriterend en verdragend geluid gedurende een langere vliegbaan. Voor dit laagfrequente geluid is zowel in de Wet Geluidhinder als andere wettelijke regelingen geen geluidnorm bepaald. Wij en ook alle overige inwoners zijn hierdoor vogelvrij voor helikopters. Helikopters veroorzaken een bijzonder negatieve invloed op de leefomgeving omdat het geluid dicht boven ons in de lucht wordt geproduceerd. De ter inzage gelegde stukken bevatten geen analyse, indicatie of weging van deze invloed, zeker niet buiten de directe omgeving van de luchthaven.

De vliegroutes van de helikopters worden in de voorschriften van de ontwerpbeschikking niet voldoende gereguleerd of beperkt. Het is goed mogelijk dat


Pagina 66 van 127

Reactie voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Wij vinden dat nader onderzoek niet noodzakelijk is.

De aanvrager heeft onderzocht of en geconcludeerd dat aan de wettelijke grenswaarden voor geluidbelasting wordt voldaan. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Niet kan worden gegarandeerd dat een helikopter niet over woonbebouwing vliegt. In verband met de afstand van de luchthaven tot de woning is het echter aannemelijk dat de helikopter op dat moment reeds de kruishoogte (1000 ft boven bebouwing) heeft bereikt. Het vliegen boven woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Uit het akoestisch onderzoek, dat ter inzage heeft gelegen, blijkt dat voldaan wordt aan de wettelijke grenswaarden. Niet kan worden gegarandeerd dat een helikopter niet over woonbebouwing vliegt. In verband met

Naam/nr.

Zienswijze helikopters vertrekken of landen van en op de luchthaven en zeer dicht langs of zelfs boven woningen vliegen en daar veel overlast veroorzaken.

318, 354, 355

Het bij de vergunning onderliggende rapport 'Geluid en externe veiligheid helihaven Den Haag' van het bureau To70 biedt op dit punt geen houvast. Rapportageverplichtingen (op basis van o.m. geluid) in de ontwerp-beschikking richten zich op het gebruik van de luchthaven op jaarbasis. De geluidnorm hierin is op jaarbasis bepaald. Incidentele vluchten kunnen zeer veel afwijken van dit jaargemiddelde ten opzichte van de geluidsgrens per vlucht die hier de leidende rol zou moeten zijn in de ontwerp-beschikking. Helaas zijn hier geen wettelijke normen voor. Daarom verzoeken wij u hiertoe een extern onafhankelijk bureau een deskundigenadvies over te laten uitbrengen, dat de grens van een aanvaardbare geluidbelasting voor het woonmilieu hiervoor bepaalt. De optelsom met de hinder van deze nieuwe luchthaven met de bestaande hinder ten gevolge van het wegverkeerslawaai is voor ons niet acceptabel. Op 14 kilometer afstand van de GAVI-kavel bevindt zich de nationale luchthaven Rotterdam The Hague Airport, waar ook helikopters mogen landen en opstijgen. De naam van de luchthaven geeft al aan dat met deze luchthaven, die eveneens voor de regio Haaglanden is bestemd binnen de regio Den Haag in luchtvaarttermen nu 2 luchthavens zullen zijn. Het gaat daarbij om een zeer kleine onderlinge afstand van ca. 14 km. De luchthavens zouden 'bij elkaar om de hoek' komen te liggen. Ook over de weg is de afstand klein. Beide locaties liggen nabij rechtstreekse snelwegen. Door de opening binnenkort van de

318, 354, 355


Pagina 67 van 127

Reactie de afstand van de luchthaven tot de woning is het echter aannemelijk dat de helikopter op dat moment reeds de kruishoogte heeft bereikt. Het vliegen boven woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Wij verwijzen u voor meer informatie naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.8. Het is correct dat op grond van de Wet luchtvaart de geluidbelasting wordt berekend in dB(A) Lden en niet per start of landing. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Wij vinden dat nader onderzoek niet noodzakelijk is.

Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven op deze locatie is afkomstig van de aanvrager. Omdat de locatie past binnen het provinciaal beleid en tevens nauwelijks sprake is van extra milieubelasting als gevolg van de luchthaven, is het niet aan ons om een andere locatie voor te stellen. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar

Naam/nr.

Zienswijze nieuwe rijksweg Den Hoorn - Schiedam zal de verkeersdruk op de A13 aanzienlijk verminderen, waardoor die snelle verbinding ook qua files geen geweld meer zal worden aangedaan. Uw college zou deze aspecten expliciet mee moeten wegen in de behandeling van de aanvraag van HeliPlan V.0.F. De ter inzage gelegde stukken vermelden hier echter niets over. Omwonenden verdienen een goed inzicht in de redenen en afweging van uw college waarom zij in de buurt van een huidige luchthaven, er nog één wil laten vestigen te midden van woonwijken.

318, 354, 355

In artikel 6, lid 4 van die ontwerp-beschikking liggen voorts de richtingen vast voor invliegen en uitvliegen. Echter niet over welke afstand deze richtingen door gebruikers gehandhaafd moeten worden. Gebruikers van de luchthaven zijn dus vrij om tot of vanaf enkele meters afstand van de luchthaven in iedere richting of hoogte te vliegen. Het rapport van To70 geeft geen enkele indicatie wat dit betekent voor de leefomgeving, voor wat betreft geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's. Immers, de in- en uitvliegroutes die in de illustraties in dit rapport zijn aangegeven en als uitgangspunt voor berekeningen in het rapport zijn gehanteerd, zijn niet gereguleerd in de ontwerpbeschikking. De eenmaal opgestegen helikopters zijn heel wendbaar en vrij om de woningen laag en dichtbij te passeren. Bovendien bepaalt de betalende passagier die een rondvlucht boekt boven welke woningen hij nu weer wil vliegen. Ook hier houdt het bureau To70 in voornoemd rapport geen rekening mee. Gebruikers worden niet beperkt in hun vliegroutes van en naar de luchthaven.


Pagina 68 van 127

Reactie per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. Gebruikers van de luchthaven zijn vrij om na het verlaten van de uitvliegroute te vliegen waar ze willen. Dit geldt ook voor de vlucht voordat de invliegroute wordt gevolgd om te landen. Hierover is niets in het rapport van To70 opgenomen omdat luchtvaartuigen die zich in de lucht bevinden, buiten de in- en uitvliegroutes, niet aan de luchthaven worden toegerekend. Provinciale staten zijn niet bevoegd hierover bepalingen in de luchthavenregeling op te nemen. Het vliegen boven woonbebouwing is niet verboden, onder de voorwaarde dat de wettelijk bepaalde minimale vlieghoogte wordt aangehouden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die deze minimale vlieghoogte aanhouden mogen vliegen. Wij verwijzen u voor meer informatie naar

Naam/nr.

Zienswijze

318, 354, 355

Ook attenderen wij uw college er op, dat er door de ligging van onze Vinex woonwijk gekneld tussen de A4, A12 en A13 reeds zeer regelmatig politie- en traumahelikopters aan- en afvliegen. Deze noodzakelijke overlast moeten wij uit sociale overwegingen accepteren maar vormt geen enkele rechtvaardiging om 800 stijg- of landingsbewegingen per jaar hier aan toe te voegen uit commerciële overwegingen voor extra helikoptervluchten en ook omdat het gemeentebestuur van Den Haag deze extra luchthaven kennelijk zo interessant vindt. Het college van B&W van Den Haag schreef immers op 15-11-2011 aan het gemeenteraadslid I.M. Vianen ter zake hierover: "Het college is van mening dat Den Haag voor zijn internationale bereikbaarheid onder meer als Internationale stad van Vrede en Recht en als vestigingsplaats van het staatshoofd, de regering en tal van internationale hoofdkantoren van bedrijven en instellingen ook via de lucht uitstekend bereikbaar moet zijn. Op dit moment is dat het geval, omdat helikopters naar hun aard 'overal' kunnen landen en opstijgen. Op het moment dat in de markt voor helikoptervluchten de behoefte ontstaat gebruik te maken van een landingsplaats met voorzieningen (een helihaven) wil het college in deze vraag voorzien. Het is de ambitie van het college om één van de twee Zuid-Hollandse helihavens in Den Haag gevestigd te laten zijn. De daadwerkelijke realisatie van deze ambitie is aan de markt." In die brief schreef het college van B&W ook: "Het gebruik van de huidige locatie (het Norfolkterrein) past voor incidentele vluchten in Den Haag niet in het recent (eind 2010) aangescherpte beleidslijn van de provincie vanwege de nabijheid van woningen en een Natura2000 gebied." Uw college en het college van B&W werken nu echter mee aan deze luchthaven naast het groene ecologische gebied van TNO het zogenaamde Tedingerbroek, omsloten door de Spoorlaan en de Tedingerbroekplas en zeer verweven met de Vlietzone en onze woongebieden. In de toelichting van uw college in de ontwerp-beschikking wordt over genoemde aangescherpte beleidslijn van uw college in de onderhavige stukken

318, 354, 355

118, 318, 321 t/m 325, 354, 355


Pagina 69 van 127

Reactie hoofdstuk 2, paragraaf 2.8. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing.

In tegenstelling tot het Westduinpark, dat een Natura2000-gebied is, zijn Tedingerbroek, de Tedingerbroekplas en de Vlietzone niet beschermd op grond van de Natuurbeschermingswet.

Door de luchthaven gaat geen natuurgebied verloren. Wij verwijzen hiervoor naar hoofdstuk 2,

Naam/nr.

318, 354, 355

Zienswijze wat ons betreft ten onrechte vermeld dat de luchthaven /V/ET is gelegen in of binnen de buffergebieden van een Natura2000-gebied, in een milieubeschermingsgebied voor stilte, een belangrijk weidevogelgebied, een belangrijk ganzenfouragegebied, een beschermd natuurmonument of de Ecologische Hoofdstructuur. Wij zijn van mening dat de bestaande ecologie en groenstructuur van het zeer grote terrein van TNO met waterrijke belendingen houtwallen met heel veel ganzen en fazanten wel degelijk een zeer waardevol natuurterrein is. Het heeft door zijn afgesloten ligging de kenmerken en potentie van een milieubescherminggebied voor stilte, een belangrijk weidevogelgebied, een belangrijk ganzenfouragegebied en een beschermd natuurmonument. Voor de Ecologische Hoofdstructuur kan het gebied geografisch worden doorgetrokken naar de Vlietzone en de Plas van Reef. Het handhaven van het Tedingerbroekgebied is van een enorme waarde voor de bewoners van Ypenburg en Leidschenveen. Voorts wordt in de natuurparagraaf van de ontwerp-beschikking niets aangegeven over de eisen die de Flora- en faunawet ter zake van deze aanwezige natuurgebieden stelt. Uit geen enkel onderzoek blijkt dat er mogelijk beschermde soorten op grond van die Wet op de onderhavige terreinen aanwezig zijn. Wij nodigen u van harte uit om ter plaatse het bestaande (stilte)gebied te komen bekijken. Dit zou er dan tevens toe kunnen leiden dat het gebied binnenkort terecht tot Natura2000-gebied door uw college wordt aangewezen! Het college van B&W heeft terecht recent nieuwe wandelpaden langs het gebied aangelegd! Het college van B&W van Den Haag beloofde in eerdergenoemde brief dat omwonenden op een passende manier zullen worden geïnformeerd en betrokken bij eventuele toekomstige besluitvorming. "Rond vergunningaanvragen in het recente verleden is dat ook steeds gebeurd, onder meer door middel van een informatiedag in Ypenburg en het uitvoeren van een proefvlucht, beide in 2006." Als omwonenden van de te vestigen luchthaven zijn wij nimmer door het college geïnformeerd. Ook dit feit willen wij u als bestuursorgaan en bevoegd gezag, wettelijk boven de gemeente Den Haag aangesteld, melden.


Pagina 70 van 127

Reactie paragraaf 2.4.

Een eventuele toezegging door de burgemeester maakt geen deel uit van deze procedure. Wij zijn op grond van de Provinciewet niet bevoegd de gemeente op dit punt te corrigeren.

Naam/nr. 318, 354, 355

Zienswijze Uit het bij de stukken gevoegde rapport van de brandweer blijkt dat de Gavikavel niet toegankelijk is voor (hun) voertuigen. Dit is vooral desastreus in geval er een calamiteit is en er ter plaatse repressie dient plaats te vinden.

318, 354, 355

De impact van deze luchthaven heeft zeer vergaande consequenties en is eveneens in strijd met het huidige vigerende bestemmingsplan. Tegen een (al dan niet tijdelijke ontheffing) van die strijdigheid door het toestaan van het gemeentebestuur van Den Haag van de luchthaven met een tijdelijke ontheffing van het bestemmingsplan maken wij gezien het vorenstaande eveneens ernstig bezwaar en verzoeken u van uw controlerende bevoegdheid gebruik te maken om die tijdelijke ontheffing van de strijdigheid met het vigerende bestemmingsplan niet toe te staan. Ingevolge artikel 1, eerste lid, van de Algemene termijnenwet is het mogelijk en in tegenstelling tot hetgeen de bekendmaking vermeldt, tot en met 2 januari 2015 een zienswijze in te dienen. In de eerste plaats vragen wij ons af of alle stukken als bedoeld in artikel 3:11, eerste lid, van de Awb met de ontwerpregeling ter inzage zijn gelegd. Enkel het onderzoek van To70 (april 2014) en de aanvraag van Heliplan V.O.F. (een gedeelte daarvan) zijn ter inzage gelegd. Verdere gegevens als bijvoorbeeld een duidelijke topografische kaart waaruit tevens de beoogde indeling van de luchthaven valt op te maken, ontbreken. In het verlengde hiervan vragen wij ons af in hoeverre door aanvrager is voldaan aan de indieningvereisten neergelegd in artikel 5 van de Luchthavenverordening Zuid-Holland. In dit verband verzoeken wij u hierbij de stukken als genoemd in voornoemd artikel zo spoedig mogelijk toe te sturen. Eveneens verzoeken wij u een afschrift toe te sturen van het provinciaal beleid (provinciaal programma mobiliteit) waarnaar in de ontwerp besluitvorming wordt verwezen. Voorts merken wij op dat de ontwerpregeling niet rept over een luchthavengebied als bedoeld in artikel 8.64, vierde lid, van de Wet Luchtvaart. Ingevolge voornoemd artikel dient het luchthavengebied in de

318, 319, 354

318, 319, 354

318, 319, 354


Pagina 71 van 127

Reactie Bij de aanvraag voor een luchthavenregeling is geen rapport van de brandweer overgelegd. Mogelijk is/wordt dit rapport betrokken bij het verlenen van de ontheffing van het bestemmingsplan. De aanvrager heeft bij de gemeente Den Haag een ontheffing van het bestemmingsplan aangevraagd. Indien die ontheffing wordt verleend, staat daartegen beroep open. De ontheffing van het bestemmingsplan maakt geen deel uit van deze procedure.

Dit is correct. Zienswijzen ingediend op of voor 2 januari 2015 zijn ontvankelijk. De aanvrager heeft voldaan aan alle indieningsvereisten van artikel 5 van de Luchthavenverordening Zuid-Holland. De kaart is op A4 formaat ter inzage gelegd. De huurovereenkomst tussen de gemeente Den Haag en de aanvrager is niet ter inzage gelegd, in verband met bedrijfsgevoelige informatie. Dat aan de overige punten is voldaan blijkt uit het rapport Geluid- en Externe veiligheid helihaven Den Haag.

Artikel 3 van de luchthavenregeling bepaalt dat de luchthavenregeling van toepassing is op de luchthaven aan de Spoorlaan te Den Haag.

Naam/nr.

318, 319, 354

318, 319, 354

Zienswijze luchthavenregeling te worden vastgesteld. Voor zover met artikel 3 van de ontwerpregeling wordt beoogd het luchthavengebied vast te stellen merken wij zoals vermeld op dat onder andere de vereiste topografische kaart ontbreekt en voorts volstrekt geen inzicht bestaat in de indeling en dus de (beoogde) omvang van het luchthavengebied. Ten derde biedt het eerder genoemde onderzoek van To70 geen dan wel onvoldoende grondslag voor de ontwerpregeling. Hoewel het onderzoek aangeeft dat de veiligheids- en geluidcontour binnen de “beoogde begrenzing van het heliterrein vallen”, valt dit op basis van de beschikbare informatie geenszins te concluderen. Hierbij nemen wij aan dat met ‘heliterrein’ hetzelfde wordt bedoeld als luchthavengebied in de zin van de Wet Luchtvaart. Er bestaat immers in het geheel geen inzicht in de indeling van het luchthavengebied. Ook over de beoogde bedrijfsvoering bestaat totaal geen helderheid nu onder andere een gebruiksplan ontbreekt. Daarbij vragen wij ons af in hoeverre het onderzoek is verricht conform de berekeningenvoorschriften neergelegd in de Regeling Burgerluchthavens (en bijbehorende bijlagen). De wijze van berekenen wordt niet dan wel zeer summier beschreven. Overigens gaat het onderzoek uit van een reeds verouderde indelingslijst van vliegtuigcategorieën. Inmiddels bestaat in dit verband 13.2

Daarnaast wordt in het onderzoek enkel uitgegaan van twee typen helikopters terwijl in artikel 6 van de ontwerpregeling het gebruik voor de helihaven wordt opengesteld voor alle helikopters die worden genoemd in de “appendix categorieën 010 en 011”. Hoewel uit de ontwerpregeling niet direct valt op te maken wat hiermee wordt bedoeld, is er in elk geval sprake van ander gebruik in dit verband dan waarvan in het onderzoek is uitgegaan.


Pagina 72 van 127

Reactie Daarbij verwijst dit artikel naar de kaart van bijlage 1. Daarin is het luchthavengebied opgenomen.

Het luchthavengebied is opgenomen in bijlage 1, waarnaar wordt verwezen in artikel 3 van de luchthavenregeling. De invoergegevens zullen met de definitieve luchthavenregeling ter inzage worden gelegd. Dit geldt ook voor een kaart van de indeling van het luchthavengebied. Het is correct dat de Appendices inmiddels zijn gewijzigd en dat versie 13.2 sinds oktober 2014 van toepassing is. De berekeningen zijn in maart 2014 uitgevoerd met versie 13.1. De wijzigingen ten opzichte van voorgaande versie 13.1 zijn niet van invloed op de uitgevoerde berekeningen (conform Geluidsniveaus, prestatiegegevens en indeling naar categorie Versie 13.2, NLR-CR96650 L - Versie 13.2.). Een appendix categorie bevat verschillende typen helikopters met soortgelijke specificaties. Zolang een type helikopter op grond van de Appendix is ingedeeld in categorie 10 of 11, mogen met deze starts en landingen worden uitgevoerd op de luchthaven. De types genoemd in het akoestisch onderzoek zijn voorbeelden uit de betrokken categorieën. Er is derhalve geen sprake van ander gebruik dan waarvan in het onderzoek is uitgegaan.

Naam/nr. 318, 354 319,

Zienswijze Voorts maakt de ontwerpregeling het gebruik mogelijk tijdens de ‘uniforme daglichtperiode’ terwijl het onderzoek enkel de periode 7.00 – 19. 00 uur en 19.00 – 23.00 uur in ogenschouw heeft genomen. Zoals u bekend fluctueren de daglichtperioden door het jaar heen. Daarbij sluit artikel 6, tweede lid, van de ontwerpregeling het gebruik van de helihaven gedurende de periode dat de zon onder is, niet uit. Ook wat betreft het voorschrift met betrekking tot de invliegen uitvliegroute deugt de ontwerpregeling niet. Niet in de laatste plaats nu niet duidelijk is waar de landingsplaats is beoogd en als zodanig binnen het luchthavengebied wordt vastgesteld.

318, 319, 354

Daarnaast bevat de ontwerpregeling, behoudens artikel 7, geen andere voorschriften ten aanzien van het gebruik terwijl dit wel noodzakelijk moet worden geacht. In dit verband kan worden gedacht aan voorschriften ten aanzien van het aantal vluchten per dag (lichtperiode) en ten aanzien van het gebruik van de helikopters binnen het luchthavengebied.

318, 319, 354

Eveneens stelt de ontwerpregeling geen voorschriften wat betreft het registreren van het aantal vluchten per gebruiksjaar.

318, 319, 354

Ook ontbreken er voorschriften voor wat betreft de situatie dat het gebruik leidt tot overschrijding van de geluiden veiligheidscontour en dus een


Pagina 73 van 127

Reactie Het is correct dat geen berekeningen zijn uitgevoerd voor de nachtperiode, terwijl in de zomer de uniforme daglichtperiode samen kan vallen met de nachtperiode. De aanvrager heeft aangegeven de openingstijden van de luchthaven te willen veranderen in van 7:00 uur tot 23:00 uur. Dit wordt in de definitieve luchthavenregeling aangepast. De landingsplaats is beoogd op de locatie waar de in- en uitvliegroutes samenkomen. De aanvrager heeft 400 starts en 400 landingen op jaarbasis aangevraagd, zonder specificatie. Wij zien geen reden ambtshalve, in afwijking van de aanvraag, een maximaal aantal starts en landingen per dag op te nemen in de luchthavenregeling. Artikel 9 van de luchthavenregeling bepaalt dat de exploitant elk kwartaal een rapportage dient te overleggen. Conform het derde lid van dat artikel dient de rapportage te voldoen aan de bepalingen daarover in de Regeling burgerluchthavens (Rbl). Artikel 13, tweede lid Rbl verwijst naar bijlage 7. Daarin is opgenomen dat moet worden gerapporteerd over het aantal luchtvaartbewegingen. Ter verduidelijking zal dit artikel redactioneel worden aangepast. Overigens zijn deze gegevens ook meegenomen in het door de provincie vastgestelde format. Indien het gebruik leidt tot (een dreigende) overschrijding van de geluiden

Naam/nr.

Zienswijze luchthavenbesluit als bedoeld in de Wet Luchtverkeer dient te worden aangevraagd.

318, 319, 354

Tenslotte geven de ontwerpregeling en onderliggende stukken geen blijk van een belangenafweging waarin het belang van omwonenden bij een aanvaardbaar woon –en leefklimaat is betrokken.

318, 319, 354

De aanvraag dient, voor zover door aanvrager niet aan de eerder genoemde indieningvereisten is voldaan, buiten behandeling te worden gesteld dan wel gelet op het vorenstaande te worden geweigerd. Een luchthaven voor helikopters dichtbij bewoonde gebieden veroorzaakt veel geluidbelasting en heeft gevolgen voor de externe veiligheid. In de toelichting bij de ontwerp luchthavenregeling wordt slechts gesteld dat de geluidscontour en de externe veiligheidscontour zich niet buiten het luchthavengebied zullen uitstrekken zonder verdere onderbouwing. Ook het ter inzage gelegde rapport ‘Geluid- en externe veiligheid helihaven Den Haag van To70 (1 april 2014) biedt geen verdere helderheid, zeker niet buiten de directe omgeving van de luchthaven. Bovendien ontbreken de bladzijden 10 tot en met 16 van het rapport ‘Geluid- en externe veiligheid helihaven Den Haag van To70in de ter inzage gelegde

320

320


Pagina 74 van 127

Reactie veiligheidscontouren, zal hiertegen handhavend worden opgetreden. Tevens kunnen gedeputeerde staten op grond van 8.64, lid 6 Wet luchtvaart in samenhang met artikel 8.45 Wet luchtvaart een maatregel voorschrijven. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Wij zijn van mening dat de aanvraag voldoet aan de indieningsvereisten. Op grond van de Wet luchtvaart dient ten aanzien van een luchthavenregeling te worden onderzocht of de geluiden veiligheidscontouren binnen het luchthavengebied vallen. Geen berekening hoeven te worden uitgevoerd op de gevel van nabij gelegen woningen. Het is dan ook correct dat het rapport van To70 daarover geen inzicht biedt. Helaas is een fout gemaakt bij het nummeren van de pagina’s. Het rapport bevat 9 pagina’s. Deze

Naam/nr. 320

320

320

Zienswijze stukken. Behalve de in- en uitvliegroutes in artikel 6, vierde lid, worden de verdere vliegroutes van de helikopters met de ontwerp luchthavenregeling niet gereguleerd of beperkt. Het rapport ‘Geluid en externe veiligheid helihaven Den Haag’ van het bureau To70 biedt op dit punt geen houvast. Immers, behalve de in- en uitvliegroutes die in de illustraties in dit rapport zijn aangegeven en als uitgangspunten voor berekeningen in het rapport zijn gehanteerd, zijn de routes daarbuiten niet gereguleerd in de ontwerp luchthavenregeling. Buiten de in- en uitvliegroutes lijken de helikopters vrij te zijn om hun route te kiezen en in de buurt van bebouwing te vliegen. Het rapport van To70 bevat hierover geen informatie en geeft derhalve geen indicatie over wat dit betekent voor de leefomgeving wat betreft geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's. Verder zullen de helikopters vlak over of langs de zeer nabij gelegen rijkswegen A4 en A12 vliegen en daarmee een risico vormen voor de verkeersveiligheid op de weg.

Wat betreft de luchtkwaliteit maak ik u attent op een brief van de Minister van VROM van 10 april 2007 aan de besturen van de provincies en gemeenten inzake Helihavens. Daarin staat over een onderzoek van het Nationaal Luchtvaart- en Ruimtevaartlaboratorium de volgende zin: ’Uit het NLRrapport blijkt dat de omgeving van een helihaven mogelijk geconfronteerd wordt met een niet onbelangrijke milieubelasting’. Verder staat er in die brief over het onderzoek van onderzoeksbureau CE (Emissies van helikopters vergeleken met andere vervoerswijzen (oktober 2006)) het volgende: ‘Uitkomst van de studie is dat de helikopter per passagierskilometer veruit de hoogste NOx-emissies veroorzaakt. Ten opzichte van de auto en trein zijn de NOx-emissies van een helikopter ruwweg een factor 3 tot 5 hoger. Helikoptervervoer gaat ook over


Pagina 75 van 127

Reactie zijn allemaal ter inzage gelegd. In artikel 6, vierde lid van de luchthavenregeling is bepaald dat voor het in- en uitvliegen de daar opgenomen richtingen moeten worden gebruikt. Het niet volgen van de in- en uitvliegrichtingen is strafbaar, tenzij de veiligheid dit vereist. Wij zijn van mening dat voldoende onderzoek is uitgevoerd.

Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen. De bijdrage van de luchthaven aan een verslechtering van de luchtkwaliteit is bijzonder klein. We verwijzen hiervoor naar hoofdstuk 2, onder A., paragraaf 1.3

Naam/nr.

320

320

320

Zienswijze het algemeen gepaard met de hoogste CO2-emissies.’ In de ontwerp luchthavenregeling noch in de overige stukken wordt ingegaan op bovenbedoelde emissies en de gevolgen daarvan voor de leefomgeving. Ook wordt niet duidelijk in hoeverre de beoogde luchthaven past binnen het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) en of hieraan aandacht is besteed bij het opstellen van de ontwerp luchthavenregeling. Gezien de aanzienlijke uitstoot door helikopters van voor de luchtkwaliteit schadelijke stoffen zou m.i. de relatie van de voorgenomen luchthaven met het NSL bezien moeten worden. In artikel 6, eerste lid, wordt bepaald dat onverminderd de bepalingen uit weten regelgeving, de luchthaven uitsluitend mag worden gebruikt door helikopters in de appendix categorieën 010 en 011. In het rapport van To70 is bij de berekeningen ervan uitgegaan dat 80% van het gebruik van de luchthaven wordt uitgevoerd met de lichtste variant van categorie 010 (in het rapport: EC120) en 20% met de zwaarste variant (in het rapport: EC-130). Het gebruik van zwaardere helikopters vallend binnen de appendix categorie 010 wordt met artikel 6 echter niet beperkt. Ook het gebruik van helikopters van categorie 011 wordt niet gereguleerd. Deze constatering leidt tot de conclusie dat een wijziging van de verdeling tussen het gebruik van zware en lichte helikopters binnen de ontwerp luchthavenregeling mogelijk is. Dit zou m.i. gevolgen kunnen hebben voor de geluidbelasting en zou in dat geval afbreuk doen aan de onderbouwing van de luchthavenregeling. Geen inzicht wordt gegeven in de gevolgen voor de leefomgeving van de extra vervoerbewegingen van personen en goederen van en naar de voorgenomen luchthaven. Behalve dat dit extra geluidbelasting en uitstoot van stoffen met invloed op de luchtkwaliteit tot gevolg zal hebben, gaat het ook om het vervoer van gevaarlijke stoffen, in ieder geval de brandstof voor de helikopters. Niet duidelijk is of hiermee rekening is gehouden. Het rapport van het bureau To70, voor zover ter inzage gelegd, gaat hier niet op in. De rapportageverplichtingen richten zich op het gebruik van de luchthaven. Niet


Pagina 76 van 127

Reactie

In het rapport van To70 is gesteld dat de verwachting is dat 80% van het gebruik van de luchthaven wordt uitgevoerd met de lichtste variant (in het rapport: EC-120). Voor de EV- en geluidberekeningen is echter uitgegaan van 100% starts en landingen met een helikopter uit de zwaarste categorie. De verwachting is daarom dat de daadwerkelijke geluidcontouren kleiner zullen zijn dan bepaald in de luchthavenregeling. Immers, helikopters in categorie 10 hebben een grotere geluidbelasting dan categorie 11. Door een maximaal aantal starts en landingen op te nemen, zijn we zeker dat geen overschrijding van de EV- en geluidcontouren zal plaatsvinden. Dit is correct. Verkeer van en naar de luchthaven maakt geen onderdeel uit van de procedure tot het vaststellen van een luchthavenregeling.

Artikel 9 van de luchthavenregeling bepaalt dat de

Naam/nr.

Zienswijze duidelijk is wat de inhoud is van de regeling, bedoeld in artikel 9, derde lid. Ook de toelichting geeft daarover geen duidelijkheid. Rapportageverplichtingen over het gebruik van het luchtruim door gebruikers van de luchthaven ontbreken. Gebruikers worden, afgezien van de in- en uitvliegroutes, niet beperkt in hun vliegroutes en daar hoeft niet over gerapporteerd te worden. Het is onwenselijk als na ingebruikname van de luchthaven klachten van bewoners over geluidsoverlast niet naast rapportages over gebruikte vluchtroutes kunnen worden gelegd.

320

De ontwerp luchthavenregeling biedt m.i. onvoldoende zekerheid voor de bescherming van de belangen van omwonenden. In de toelichting bij de ontwerpbeschikking staat dat de Provincie Zuid-Holland als leidend uitgangspunt zoekt naar de balans tussen het belang van de luchtvaart enerzijds en de bescherming van de kwaliteit van de leefomgeving anderzijds. In de toelichting wordt niet ingegaan op het belang van de luchtvaart vanaf de luchthaven, bedoeld in de aanvraag. Niet duidelijk is wat ‘nut en noodzaak’ zijn van de voorgenomen luchtvaart op de locatie Gavi-kavel. Nu een beschrijving van dit belang afwezig is, blijkt evenmin dat er sprake is geweest van een afweging ten opzichte van het belang van de bescherming van de kwaliteit van de leefomgeving. Verder, zo staat in de toelichting, zal de provincie uitgaan van maatwerk en per initiatief een nadere afweging maken, waarbij het totaal aantal luchthavens op een vergelijkbaar niveau blijft als in 2013. De conclusie is: ‘Het afgeven van een nieuwe luchthavenregeling is mogelijk omdat het aantal luchthavens ten opzichte van 2013 op een vergelijkbaar niveau blijft.’ Deze stelling wordt niet onderbouwd. Indien bedoeld is dat sinds 2012 de Gavikavel al in gebruik is op grond van ontheffingen, dan merk ik op dat op grond van ontheffingen m.i. sprake is van een veel beperkter gebruik dan het gebruik


Pagina 77 van 127

Reactie exploitant elk kwartaal een rapportage dient te overleggen. Conform het derde lid van dat artikel dient de rapportage te voldoen aan de bepalingen daarover in de Regeling burgerluchthavens (Rbl). Artikel 13, tweede lid Rbl verwijst naar bijlage 7. Daarin is opgenomen dat moet worden gerapporteerd over het aantal luchtvaartbewegingen. Ter verduidelijking zal dit artikel redactioneel worden aangepast. Overigens zijn deze gegevens ook meegenomen in het door de provincie vastgestelde format. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd een daadwerkelijke gebruik van maken. Het gebruik van de GAVI-Kavel op grond van een tug-ontheffing valt niet onder het aantal luchthavens. Van twee andere luchthavens, waarvoor in 2009 een beschikking is verleend door (thans) Inspectie Leefomgeving en

Naam/nr.

Zienswijze dat is voorzien in artikel 7 van de ontwerp luchthavenregeling.

320

Niet duidelijk is of voor deze luchthaven een milieueffectrapport is of moet worden opgesteld. Indien dat niet het geval is, is het m.i. wenselijk dat gedeputeerde staten, om zorgvuldig te kunnen besluiten op de aanvraag van HeliPlan V.O.F., een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren naar het effect van de luchthaven op de leefomgeving en de belangen van omwonenden. Temeer daar het rapport van To70 in opdracht van HeliPlan V.O.F. lijkt te zijn opgesteld. Belanghebbenden zouden de mogelijkheid moeten hebben om van de onderzoeksresultaten kennis te nemen en hun zienswijzen kenbaar te maken.

320

Verder merk ik op dat er m.i. een goed alternatief aanwezig is. Op ongeveer 12 kilometer afstand van de GAVI-kavel bevindt zich een internationale luchthaven, waar ook helikopters kunnen landen en opstijgen, namelijk Rotterdam The Hague Airport. De naam van de luchthaven geeft aan dat deze luchthaven mede voor de regio Haaglanden bestemd is. Uit de stukken wordt niet duidelijk of het gebruik van de bestaande luchthaven in beschouwing is genomen en waarom hiermee niet kan worden volstaan. Gedeputeerde staten zouden dit aspect expliciet mee moeten wegen in de behandeling van de aanvraag van HeliPlan V.O.F. De ter inzage gelegde stukken vermelden hier echter niets over. Omwonenden verdienen een goed inzicht in de redenen en afweging van gedeputeerde staten waarom zij in de buurt van de bestaande luchthaven, nog een nieuwe luchthaven willen toestaan te midden van woonwijken.


Pagina 78 van 127

Reactie Transport, worden luchthavenregelingen geweigerd. Ten aanzien uw opmerking over de milieueffectrapportage verwijzen wij u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.8. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Omdat de locatie voldoet aan het provinciale beleid, zien wij geen reden een andere locatie voor te stellen. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een

Naam/nr.

Zienswijze

320

Ik woon in een dichtbevolkte streek met veel vervoerbewegingen en andere milieubelastende activiteiten. Ik wil niet dat de geluidbelasting, milieuschade en veiligheidsrisico's in mijn leefomgeving verder toenemen en de luchtkwaliteit verder afneemt door de vestiging van een luchthaven in de buurt van mijn woonwijk.

118, 321 t/m 325, 68 Vereniging Heliniet

In de toelichting op het voorgenomen besluit onder 'Situatie', tweede paragraaf, wordt vermeld dat Heliplan sinds 2012 in samenspraak met de gemeente Den Haag de GAVI-kavel gebruikt om helikopterstarts en -landingen te faciliteren. Dit blijkt niet uit de stukken van de aanvraag die ter inzage zijn gelegd. Een beschrijving van- met toelichting op dit gebruik van aanvrager of de gemeente Den Haag zou ter inzage moeten worden gelegd. Immers, dit is belangrijke informatie voor belanghebbenden voor het formuleren van een zienswijze ter zake. In de ter inzage gelegde stukken is geen verklaring van de aanvrager of de gemeente Den Haag gevoegd, waaruit bovenstaande blijkt. Wat zijn de overwegingen van de gemeente Den Haag op basis waarvan zij bereid is de hierboven aangehaalde ontheffing van het bestemmingsplan te verlenen? Voor belanghebbenden is dit belangrijke informatie voor het formuleren van een



Pagina 79 van 127

Reactie goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de milieugevolgen voor de omwonenden aanvaardbaar zijn. De eerder verleende tug-ontheffingen voor de GAVI-Kavel zijn niet relevant voor de onderhavige procedure. Alleen stukken die leiden tot de luchthavenregeling dienen te worden gepubliceerd.

De argumenten om ontheffing te verlenen van het bestemmingsplan maken geen deel uit van deze procedure. Alleen stukken die leiden tot de luchthavenregeling dienen te worden gepubliceerd.

Naam/nr. 118, 321 t/m 325, 68 Vereniging Heliniet

Zienswijze zienswijze op de ontwerpbeschikking. In de stukken van de aanvrager die ter inzage zijn gelegd ontbreekt een verklaring met toelichting dat de exploitant een omgevingsvergunning bij de gemeente Den Haag heeft aangevraagd. Voor belanghebbenden is dit belangrijke informatie voor het formuleren van een zienswijze ter zake.


In de ter inzage gelegde aanvraag wordt onder 'Toegevoegde bijlagen' de bijlage Toestemming grondeigenaar m.b.t. het gebruik van het terrein als luchthaven genoemd. Deze bijlage ontbreekt in de ter inzage gelegde stukken. Voor belanghebbenden is deze toestemming en de overwegingen daartoe belangrijke informatie voor het formuleren van een zienswijze. Is de grondeigenaar overigens een bedrijf of een overheid (bijvoorbeeld de gemeente Den Haag)? In het laatste geval zou de gegeven toestemming, met ovenwegingen en in strijd met het vigerende bestemmingsplan, kenbaar moeten zijn gemaakt aan belanghebbenden. Dit om ervoor te zorgen dat laatstgenoemden tijdig rechtsmiddelen kunnen inzetten voor het zekerstellen van hun belangen.


De ondertekening van de ter inzage gelegde aanvraag is gedateerd 29-4-2014. De aanvraag en ontwerp beschikking zijn op 21 november 2014 ter inzage gelegd. Bijna zeven maanden later. Welke informatie heeft de Provincie in deze periode verzameld voor het behandelen van de aanvraag: • Heeft aanvrager de aanvraag mondeling of schriftelijk aangevuld of toegelicht? Zo ja, dan zouden deze aanvullingen, bijvoorbeeld stukken en/of gespreksverslagen, ook ter inzage moeten worden gelegd. Immers, dit is belangrijke informatie voor belanghebbenden voor het formuleren van een zienswijze ter zake.


Pagina 80 van 127

Reactie Een luchthavenregeling kan worden vastgesteld zonder dat het bestemmingsplan wordt aangepast. Een luchthavenregeling heeft immers geen ruimtelijke consequenties. Om die reden is geen verklaring dat de exploitant een omgevingsvergunning bij de gemeente Den Haag heeft aangevraagd ter inzage gelegd. De gemeente Den Haag is grondeigenaar van de GAVI-Kavel. Heliplan huurt een deel van de GAVIKavel van de gemeente door middel van een privaatrechtelijke overeenkomst. Wij zijn van mening dat de inhoud van de huurovereenkomst bedrijfsgevoelige informatie bevat. Om die reden is deze niet ter inzage gelegd. Tegen een privaatrechtelijke overeenkomst staan geen (bestuursrechtelijke) rechtsmiddelen open. Indien de omgevingsvergunning voor ontheffing van het bestemmingsplan wordt verleend, staat hiertegen wel beroep open. Dit betreft echter een aparte besluitvormingsprocedure en maakt geen onderdeel uit van onderhavige procedure. In de tussengelegen periode zijn adviezen opgevraagd inzake het veilig gebruik van het luchtruim, ruimtelijke ordening en natuur. Tevens is contact geweest met enkele omliggende gemeenten en natuurlijk met de gemeente Den Haag. De uitkomsten hiervan zijn opgenomen in de toelichting van de luchthavenregeling. Uitzondering hierop is het advies inzake het veilig gebruik van het luchtruim. Dit betreft zogenaamd

Naam/nr.

Zienswijze • Indien de Provincie Zuid-Holland met andere particuliere partijen of bestuursorganen over deze aanvraag heeft gecommuniceerd, dan zou deze communicatie ook ter inzage moeten worden gelegd, Immers, ook dit is belangrijke informatie voor belanghebbenden voor het formuleren van een zienswijze ter zake.


Voor een het goed kunnen formuleren van een zienswijze op de ontwerpbeschikking door belanghebbenden, is het belangrijk dat de ter inzage gelegde stukken worden aangevuld met de hiernavolgende informatie van aanvrager/exploitant. In de ter inzage gelegde aanvraag ontbreekt informatie over kennis en vaardigheden waar de exploitant over beschikt: • voor het exploiteren van een luchthaven; • met betrekking tot luchtvaart regelgeving en het handhaven van protocollen die wettelijk of in de sector worden voorgeschreven, danwel gebruikelijk zijn; • kennis en vaardigheden voor het reguleren van helikoptervluchten van gebruikers van de luchthaven, onder meer met het oog op het bevorderen van een goede leefomgeving; • voor het voorkomen van ongelukken en rampen veroorzaakt door hemzelf of gebruikers van zijn luchthaven en het mitigeren van de gevolgen indien deze calamiteiten zich toch voordoen. Informatie van aanvrager/exploitant over hoe hij belanghebbenden betrekt bij de exploitatie van de luchthaven, ontbreekt bij de ter inzage gelegde stukken. Stelt hij een klachtenregeling beschikbaar met een eenvoudig bereikbaar klachtenloket. Is hij bereid om gebruikers het gebruik van zijn luchthaven te ontzeggen als zij bij het inrichten van hun vluchten onvoldoende de leefbaarheid van de omgeving bevorderen? Welke transparante regelingen is de aanvragen bereid te treffen? Indien de aanvrager tot dit soort maatregelen bereid is, is dan bijvoorbeeld één klacht voldoende voor het uitsluiten van een gebruiker van gebruik van de luchthaven of bijvoorbeeld duizend klachten? Waar kunnen klagers klagen als aanvrager/exploitant onvoldoende de


Pagina 81 van 127

Reactie een pré-advies. Het uiteindelijke advies wordt, conform de Wet luchtvaart, pas aangevraagd bij Inspectie Leefomgeving en Transport nadat de luchthavenregeling is vastgesteld. Het advies wordt te zijner tijd gepubliceerd in de Staatscourant. De aanvrager faciliteert al vele jaren starts en landingen voor helikopters in Zuid-Holland, zonder dat hierover klachten zijn ingediend. Op grond van de Wet luchtvaart hoeven de door u genoemde gegevens inzake de exploitant niet te worden aangeleverd bij de aanvraag voor een luchthavenregeling. Om die reden beschikken wij niet over die gegevens. De exploitant beschikt zelf niet over helikopters. Gebruikers zullen vooral Nederlandse helikopterbedrijven zijn. Als gevolg van de uitvoering van de luchtvaarttaken is de provincie wel bekend met de meeste aanbieders van helikoptervluchten in Nederland. Dit betreft ongeveer 15 bedrijven. De ervaring is dat dit een professionele branche is, die veiligheid en beperking van overlast hoog in het vaandel heeft staan. Eventuele klachten kunnen worden ingediend bij de provinciale milieutelefoon (0888-333 555). Klachten inzake luchtvaart komen dan terecht bij DCMR, die deze registreert. Of er wel of geen klachten zijn, gedeputeerde staten zullen in het kader van toezicht regelmatig contact hebben met de exploitant. In deze

Naam/nr.

Zienswijze leefbaarheid (van gebruikers van de luchthaven) van de woonomgeving bevorderd? Is de Provincie bereid om in deze gevallen in te grijpen, eventueel de luchthavenregeling in te trekken? Zo ja, wanneer kan dit het geval zijn: al na bijvoorbeeld één klacht of pas na bijvoorbeeld duizend klachten?


Aanvrager heeft geen informatie aangeleverd over de mate waarin hij in staat is om in voorkomende gevallen schade (als gevolg van het gebruik van zijn luchthaven) te vergoeden. Wat zijn de financiële middelen van aanvrager hiertoe. Welke eisen stelt hij op dit gebied aan de gebruikers van zijn luchthaven. Dit is van groot belang. Immers, er bevinden zich tienduizenden woningen, bedrijven en mensen in de omgeving. Indien, als gevolg van de luchthaven (of zijn gebruikers), zich een calamiteit voordoet dan kan de schade in de (tientallen/honderden) miljoenen lopen. Kan aanvrager (of gebruikers van de luchthaven) eventuele aansprakelijkheid van deze omvang financieel dragen en vergoeden? Aanvrager heeft geen informatie aangeleverd over het verdienmodel van de luchthaven. Hoe denkt de aanvrager de luchthaven te exploiteren en gebruikers te werven? Bij welk gebruik is de luchthaven winstgevend? Welke continuïteit in de bedrijfsvoering kan aanvragen garanderen? Kan dit met de voorgelegde ontwerpbeschikking of is de kans aanwezig dat de aanvrager uitbreiding van het gebruik aanvraagt om winstgevend te worden of te blijven? Indien aanvrager onvoldoende kan aantonen dat hij een winstgevend verdienmodel heeft bij het aangevraagde gebruik van de luchthaven, dan dient de aanvraag afgewezen te worden om handel (eventueel via overdracht van rechtspersonen) in luchtvaartregelingen te voorkomen.



Pagina 82 van 127

Reactie overleggen zullen ook ontvangen klachten worden besproken. Indien daartoe aanleiding is zal, naar aanleiding van klachten, direct contact worden opgenomen met de exploitant. Wij merken wel op dat wij geen bevoegdheden hebben met betrekking tot waar helikopters vliegen, nadat zij de uitvliegroute hebben verlaten of voordat zij de invliegroute oppakken. Wij kunnen klachten inzake overvliegen dan ook enkel doorgeven aan het daarvoor bevoegde gezag (Inspectie Leefomgeving en Transport). Op grond van de Wet luchtvaart hoeft de aanvrager hierover geen informatie aan te leveren. Wij beschikken om die reden niet over deze informatie.

Op grond van de Wet luchtvaart hoeft de aanvrager hierover geen informatie aan te leveren. Wij beschikken om die reden niet over deze informatie. Indien een ander dan de aanvrager exploitant van de luchthaven wordt, is deze eveneens gebonden aan de luchthavenregeling.

Naam/nr. 118, 321 t/m 325, 68 Vereniging Heliniet

Zienswijze Welk risico ontstaat er voor de leefomgeving indien aanvrager zijn activiteiten overdraagt aan een andere partij? Danwel dat aanvrager/exploitant wordt overgenomen door een andere partij?


Bovenstaande informatie dient de Provincie (eventueel te verzamelen en) ter inzage te leggen bij de ontwerpbeschikking, omdat dit belangrijk is voor belanghebbenden bij het formuleren van een zienswijze ter zake. In juli van dit jaar heeft Provinciale Staten van Zuid-Holland het Programma mobiliteit vastgesteld. Daaruit valt af te leiden dat Provinciale Staten ervoor kiest om de leefomgeving te beschermen en een terughoudend beleid te voeren met betrekking tot nieuwe helikopterhavens. Helikopterhavens voor hulpdiensten krijgen in dit beleid meer ruimte dan commerciële luchthavens. Belanghebbenden, die vertrouwen op een juiste uitvoering door de Provincie van haar eigen beleid, zouden bij de ontwerpbeschikking dan ook een grondige en complete analyse moeten kunnen inzien van alle gevolgen van de ontwerpbeschikking op de leefomgeving. En een goede, complete en transparante toelichting op de afweging die de Provincie maakt tussen belang van de luchtvaart aan de ene kant en bescherming van de kwaliteit van de leefomgeving aan de andere kant. Dit is belangrijke informatie voor belanghebbenden bij het formuleren van een zienswijze ter zake.



De Provincie dient hierbij onder meer het volgende te betrekken. Het gevolg voor groepsrisico's (als gevolg van combinatie van risico's) door vestiging van een luchthaven op de GAVI-kavel. Daarbij dient de samenloop met andere risico's in de omgeving, onder meer risico's in combinatie met (files


Pagina 83 van 127

Reactie De aanvrager faciliteert al jaren starts en landingen in Nederland. Wij hebben dan ook niet de verwachting dat anderen dan de aanvrager de luchthaven zal gaan exploiteren. Het is echter niet onmogelijk. Een eventuele volgende exploitant is gebonden aan de luchthavenregeling. Wij zijn van mening dat voldoende onderzoek is verricht. Wij zien geen aanleiding de door u genoemde informatie te verzamelen. Uit het rapport van To70 blijkt voldoende dat wordt voldaan aan de wettelijke bepalingen ten aanzien van geluid en externe veiligheid. De locatie van de luchthaven is dusdanig gekozen dat geen sprake is van verstoring van beschermde natuurgebieden. Naar aanleiding van de zienswijzen is tevens aangetoond dat geen sprake is van noemenswaardige toename van de luchtvervuiling en deze tevens onder de wettelijke grenswaarden blijft. Wij zijn dan ook van mening dat voldoende is aangetoond dat de luchthaven past in het provinciale beleid. Gelet hierop, en op het feit dat de vluchten voorzien in een vraag en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter, wordt de luchthavenregeling vastgesteld. Ten aanzien van het groepsrisico verwijzen wij u naar Hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.2.

Naam/nr.



Zienswijze op) de drukke snelwegen in de nabijheid van het kavel en het dichtbijgelegen ADO-stadion expliciet meegenomen te worden. Er is reeds veel geluidsoverlast door het wegverkeerslawaai in en rondom woningen in Ypenburg, Leidschenveen, Nootdorp-Pijnacker, VoorburgLeidschendam en Delft van de nabij gelegen snelwegen A4, A12 en A13. Wij betwijfelen ernstig of in voor alle woningen in deze plaatsen (of wijken) de leefomgeving wel voldoet aan de huidige normen van de Wet Geluidhinder. U zou als handhaver van de Wet Geluidhinder dit onderzoek moeten initiëren en mogelijk moeten vaststellen dat u destijds (rond 1996-1998) ten onrechte ontheffing(en) voor hogere grenswaarden heeft verleend ter realisering van de huidige woningbouw. Het extra belasten van deze leefomgeving met een luchthaven, past daar niet bij. De GAVI-kavel ligt binnen de veiligheidszone van 600 meter, die geldt voor het aanwezige TNO-terrein. De gevolgen hiervan op risico's voor de leefomgeving moeten goed onderzocht worden. De resultaten van dit onderzoek zijn belangrijk voor belanghebbenden om hun zienswijze ter zake te kunnen formuleren.

118, 321 t/m 325, 68 Vereniging Heliniet, 374

Het lijkt de bedoeling te zijn dat de luchthaven tijdelijk in gebruik wordt genomen. Immers, artikel 5 van de ontwerpbeschikking zegt dat er gebruik kan worden gemaakt van het terrein zolang er een huurcontract bestaat. Dit is rechtsonzeker voor belanghebbenden, gebruikers van de luchthaven en voor de Provincie Zuid-Holland. Dit kan namelijk bijvoorbeeld 1 jaar zijn, maar bijvoorbeeld ook 50 jaar. Bij een terughoudend provinciaal beleid voor helikopterhavens (zie hierboven) past in deze situatie alleen afwijzen van de aanvraag van HeliPlan V.O.F.

326

Dat we vlak naast snelwegen wonen wisten we vooraf, maar een luchthaven op


Pagina 84 van 127

Reactie

De provincie is niet het bevoegde gezag ten aanzien van de (geluidbelasting vanwege de) rijkssnelwegen. Deze vallen onder het bevoegde gezag van de minister van I&M. Wij zullen daarom geen metingen uitvoeren. Vanwege de luchthaven worden geen hogere grenswaarden vastgesteld. De geluidbelasting vanwege de luchthaven blijft binnen de wettelijke grenswaarden. Dit is correct. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.1. voor een reactie op uw zienswijze. De berekende kans voor een overlijden als gevolg van een helikopterongeval buiten het luchthavengebied bedraagt kleiner dan 1 op 1 miljoen. De nabijheid van TNO is voor ons geen aanleiding de luchthavenregeling te weigeren. De exploitant kan van de luchthaven geen gebruik maken indien de grondeigenaar, de gemeente Den Haag, de toestemming voor het gebruik van de grond heeft ingetrokken. Om die reden is artikel 5 in de luchthavenregeling opgenomen. Als de huurovereenkomst voor de grond is beëindigd, vervalt de luchthavenregeling van rechtswege. Omdat de exploitant als partij is betrokken bij de huurovereenkomst met de gemeente Den Haag, is geen sprake van rechtsonzekerheid. Het initiatief voor het exploiteren van een

Naam/nr.

Zienswijze Ypenburg, dat was echt voltooid verleden tijd. Hoe betrouwbaar is een overheid die een gebied met een luchtvaartbestemming omzet in een woonwijk, hier reclame voor maakt met kreten als "rust en ruimte" en na verkoop van de woningen bedenkt dat een deel eigenlijk best weer een luchtvaartbestemming kan krijgen? En dat niet één keer, maar al voor de tweede keer binnen enkele jaren.

Reactie luchthaven op deze locatie is afkomstig van de aanvrager. De gemeente Den Haag omschrijft de GAVI-kavel als een ontwikkellocatie. De ruimtelijke invulling van de GAVI-kavel en de reclame die daarvoor is of wordt gemaakt, maakt geen deel uit van deze procedure.

326

Wat is het economisch belang terwijl er al een commerciële luchthaven op circa 12 km afstand aanwezig is en hoe verhoudt zich dit tot het welzijn van duizenden burgers. Neemt de overheid ons als burgers wel serieus als ontheffing op het bestemmingsplan wordt verleend?

Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Omdat de locatie voldoet aan het provinciale beleid, zien wij geen reden een andere locatie voor te stellen. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Hoewel de ontheffing van het bestemmingsplan geen onderdeel uit maakt van onderhavige procedure, merken wij op dat uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming.


Pagina 85 van 127

Naam/nr. 326

Zienswijze Hoe gezond en veilig is een luchthaven dichtbij- ofte midden van bewoonde gebieden? Een luchthaven dichtbij- ofte midden van bewoonde gebieden veroorzaakt veel overlast van vertrekkende- en aanvliegende helikopters. Dit wordt in de toelichting bij de ontwerpbeschikking niet voldoende onderkend en hoort absoluut te worden meegenomen in de besluitvorming. Helikopters maken veel lawaai tijdens het vliegen. Dat ervaren wij regelmatig als een politiehelikopter over komt, maar dat is acceptabel omdat dit een bijzondere reden heeft. Stelselmatige helikopterbewegingen boven onze woonwijk is echter iets anders. Dit heeft bijzonder veel negatieve invloed op onze leefomgeving. De ter inzage gelegde stukken bevatten geen analyse, indicatie of weging van deze invloed, zeker niet buiten de directe omgeving van de luchthaven. Bij een eerdere aanvraag voor een luchthaven in Ypenburg is een proefvlucht uitgevoerd. Bij metingen tijdens die proefvlucht bleek er een verschil tussen de papieren werkelijkheid en de daadwerkelijk gemeten geluidsoverlast.

326

Op welke wijze voorkomt u in de ontwerpbeschikking overlast voor ons en andere bewoners van de wijk Leidschenveen-Ypenburg? Hoe reguleert of beperkt u de vliegroutes van de helikopters bijvoorbeeld voor het gehele luchtruim boven en direct naast de woonwijk? Welke garantie kunt u ons geven en hoe wordt dit geborgd?

326

Hoe zit het met de verkeersveiligheid op de snelweg aangezien de aan- en uitvliegroute over het verkeersknooppunt Prins Clausplein loopt?

326

Leidschenveen-Ypenburg is een stadsdeel waarin met name veel gezinnen wonen met jeugd tot 20 jaar. Grote groepen van deze jongeren fietsen dagelijks over een bij het Valutapad gelegen fietspad om vervolgens via de Spoorlaan richting Prins Clausplein te gaan. Zowel het fietspad als de Spoorlaan lopen direct langs de beoogde helihaven en kruisen de beoogde in- en uitvliegroutes


Pagina 86 van 127

Reactie De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Gelet op het beperkte aantal starts en landingen, zijn wij van mening dat de geluidbelasting vanwege de luchthaven aanvaardbaar is. Eventuele metingen zijn niet in opdracht van ons uitgevoerd. De resultaten zijn ons niet bekend. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. De Inspectie Leefomgeving en Transport is hiervoor bevoegd gezag. De provincie zal handhavend optreden indien de 400 starts en 400 landingen worden overschreden. De in- en uitvliegroutes voldoen aan artikel 23 van de Regeling veilig gebruik luchthavens en andere terreinen.. De berekende risico-contouren liggen op het luchthavengebeid. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2. Wij zijn van mening dat de risico’s aanvaardbaar zijn.

Naam/nr.

326

326

Zienswijze dus direct aan de rand van de luchthaven (fietsroute met rood ingetekend in figuur 1 en de veiligheidscontouren) op het randje van de ingetekende risicocontour. Op dit moment is onze oudste dochter een van deze jongeren en binnen vier jaar moeten alle drie onze dochters dagelijks langs deze locatie op weg naar en terug van school. Wij vinden het bezwaarlijk dat op de veilige weg naar school onnodige extra risico's worden geïntroduceerd. Welke garanties kunt u ons en onze dochters geven? Het aantal vliegbewegingen en de hele vergunningaanvraag is toegerekend naar wat "net mag" als er alleen maar met lichte relatief stille helikopters wordt gevlogen. Artikel 6 moeten borgen dat er géén zwaardere helikopters landen en opstijgen. Met welke nadere afspraken en maatregelen is dat verder ingevuld? En wat nu als de exploitant dit niet doet of een andere (internationale) luchtvaartregel vereist dat er toch zwaardere helikopters kunnen landen en opstijgen?

Op welke wijze worden de beloftes van en verplichtingen voor de exploitant en gebruikers van de luchthaven gehandhaafd? Welke registratie is straks


Pagina 87 van 127

Reactie

Door de term ‘onverminderd’ te gebruiken wordt bedoeld te bereiken dat voor het starten en landen met helikopters in de appendix categorieën 010 en 011 het bepaalde in de luchtvaartwetgeving van toepassing blijft. Aangezien dit tot verwarring leidt, zal de formulering worden aangepast. In het rapport van To70 is gesteld dat de verwachting is dat 80% van het gebruik van de luchthaven wordt uitgevoerd met de lichtste variant (in het rapport: EC-120). Voor de EV- en geluidberekeningen is echter uitgegaan van 100% starts en landingen met een helikopter uit de zwaarste categorie. De verwachting is daarom dat de daadwerkelijke geluidcontouren kleiner zullen zijn dan bepaald in de luchthavenregeling. Immers, helikopters in categorie 10 hebben een grotere geluidbelasting dan categorie 11. Door een maximaal aantal starts en landingen op te nemen, zijn we zeker dat geen overschrijding van de EV- en geluidcontouren zal plaatsvinden. Niet de risic0contour, maar de 56dB(A) geluidcontour houdt op bij het fietspad.

Naam/nr.

Zienswijze voorhanden bij eventuele klachten van ons en andere omwonenden? Welke sancties kunt u de exploitant bij overtreding opleggen? De huidige ontwerpbeschikking biedt geen garanties en borging en komt over als een "papieren werkelijkheid". Het toerekenen naar wat "net nog mag" om geen zwaardere procedure te krijgen en het plotten van een risicocontour zodat die precies bij de rand van het fietspad op lijkt te houden versterken dat gevoel.

326

Als de Provincie voornemens is om op deze aanvraag te besluiten en haar burgers serieus neemt, dan verwachten wij eerst een zorgvuldig onderzoek naar het effect van de luchthaven op de leefomgeving en andere belangen van belanghebbenden. Daarnaast verwachten wij bij een eventueel positief besluit dat de handhaving van belangen van omwonenden en andere belanghebbenden in de uiteindelijke beschikking voldoende worden geborgd. De huidige ter inzage gelegde stukken en de huidige ontwerpbeschikking achten wij onvoldoende om positief te kunnen besluiten op de aanvraag van HeliPlan V.O.F. Niettegenstaande de geplande maatregelen, ben ik van mening dat deze helihaven tot storende geluidsoverlast zal leiden, welke mijn woon- en leefomgeving nadelig zullen beïnvloeden.

327

329

Helikopters maken veel lawaai en dat heeft veel invloed op de leefomgeving. Het is onaanvaardbaar dat het mogelijk wordt 2 x 400 vliegbewegingen op korte afstand van onze woningen te laten plaatsvinden.

329

Het gebruik van zwaardere helikopters wordt niet beperkt.


Pagina 88 van 127

Reactie Artikel 9 van de luchthavenregeling bepaalt dat de exploitant elk kwartaal een rapportage dient te overleggen. Conform het derde lid van dat artikel dient de rapportage te voldoen aan de bepalingen daarover in de Regeling burgerluchthavens (Rbl). Artikel 13, tweede lid Rbl verwijst naar bijlage 7. Daarin is - onder meer - opgenomen dat moet worden gerapporteerd over het aantal luchtvaartbewegingen en de tijdstippen daarvan. Overigens zijn deze gegevens ook meegenomen in het door de provincie vastgestelde format. Wij delen uw standpunt niet. Wij zijn van mening dat voldoende onderzoek is verricht en dat daaruit blijkt dat de luchthaven voldoet aan het provinciale beleid. Tevens zijn wij van mening dat, gelet op de afstand van de woningen tot de luchthaven, alsmede het beperkt aantal starts en landingen, voldoende rekening is gehouden met de belangen van omwonenden. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Er wordt voldaan aan alle wettelijke grenswaarden ten aanzien van de geluidbelasting vanwege de luchthaven. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.1. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Er wordt voldaan aan alle wettelijke grenswaarden ten aanzien van de geluidbelasting vanwege de luchthaven. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.1. Voor de EV- en geluidberekeningen is uitgegaan

Naam/nr.

Zienswijze

329

Gebruikers van de luchthaven worden niet beperkt in hun vliegroutes. Na ingebruikname van de luchthaven kunnen klachten van bewoners over geluidsoverlast niet worden gelegd naast rapportages over gebruikte vluchtroutes. Er is geen betrouwbaar beeld van het effect van de luchthaven op de leefomgeving. Het is nodig dat de Provincie voor het verlenen van een vergunning zorgvuldig onderzoek laat uitvoeren naar het effect van de luchthaven op de leefomgeving en andere belangen van belanghebbenden. Zoals: Geluidseffecten, Uitstoot, uitlaatgassen, Ongevallen, Gevaarlijke stoffen op het naastgelegen TNO-terrein, Gevaar voor automobilisten door afleiding door vliegende helikopters, Extra wegverkeer o.a. transport chemische stoffen voor helikopters.

329

329

Mijn woninggenot zal dalen. De Provincie dient dit zwaarwegend belang te onderzoeken en mee te wegen.

329

12 km verderop ligt Rotterdam The Hague airport, ook bestemd voor de regio Haaglanden. Met een helikopter is dat "om de hoek". De ter inzage liggende


Pagina 89 van 127

Reactie van 100% starts en landingen met een helikopter uit de zwaarste categorie. De verwachting is daarom dat de daadwerkelijke geluidcontouren kleiner zullen zijn dan bepaald in de luchthavenregeling. Immers, helikopters in categorie 10 hebben een grotere geluidbelasting dan categorie 11. Door een maximaal aantal starts en landingen op te nemen, zijn we zeker dat geen overschrijding van de EV- en geluidcontouren zal plaatsvinden. Dit is correct. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Wij zijn van mening dat voldoende onderzoek is uitgevoerd. De gevolgen van de luchthaven op de leefomgeving zijn voldoende onderzocht. Gelet op de locatie van de luchthaven ten opzichte van de woningen, het beperkte aantal starts en landingen, zijn wij van mening dat de gevolgen vanwege de luchthaven aanvaardbaar zijn. Het initiatief voor het exploiteren van een luchthaven op deze locatie is afkomstig van de

Naam/nr.

Zienswijze stukken melden niet dat dit is meegewogen.

329

Er is geen enkel algemeen belang gediend, slechts een kleine, selecte groep reizigers wordt bediend.

330 t/m 347

Deze luchthaven ligt te midden van en dichtbij bewoonde gebieden, in diverse wijken van Den Haag, Voorburg, Leidschendam, Ypenburg, Pijnacker, Rijswijk en Delft, en zal veel overlast van vertrekkende-en aanvliegende helikopters veroorzaken. Dit wordt in de toelichting bij de ontwerpbeschikking onvoldoende onderkend en lijkt niet te zijn meegenomen in de besluitvorming. Helikopters maken veel lawaai, niet alleen tijdens het landen en opstijgen, maar ook tijdens het vliegen. Dit heeft bijzonder veel invloed op de leefomgeving van omwonenden. Het lawaai wordt immers in de lucht geproduceerd, zonder enige afscherming door bebouwing, begroeiing of geluidschermen. De ter inzage gelegde stukken bevatten geen onderzoek, analyse, indicatie of weging van deze invloed op de leefomgeving van omwonenden, zeker niet buiten de (zeer beperkte) directe omgeving van de luchthaven. Slechts de geluids- en externe veiligheidscontouren in de directe omgeving van de GAVI-kavel komen aan de


Pagina 90 van 127

Reactie aanvrager. Omdat de locatie voldoet aan het provinciale beleid, zien wij geen reden een andere locatie voor te stellen. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. De luchthaven is gelegen op 700 meter van de dichtstbij gelegen woningen. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de

Naam/nr.

330 t/m 347

330 t/m 347

330 t/m 347

330 t/m 347

Zienswijze orde. De ontwerpbeschikking legt aan de exploitant en de gebruikers van de luchthaven onvoldoende voorwaarden op om belangen van omwonenden zeker te stellen. Het is bekend dat de luchtverontreiniging door helikopters relatief groot is. Het rapport van To70, noch de ontwerpbeschikking bevat enige vermelding over luchtverontreiniging door de uitstoot van C02 en NOx door helikopters. In een gebied waar aan alle kanten dichtbebouwde woonwijken zijn, zelfs in de directe omgeving een druk bezocht voetbalstadion en een golfterrein ligt, is het onbegrijpelijk dat de provincie geen aandacht besteedt aan het luchtverontreinigingsaspect. Door de aanwezige druk bereden rijkswegen is die verontreiniging reeds onacceptabel hoog. Verdere (onnodige) toename door helikopters is uit den boze. De rapportageverplichtingen in de ontwerpbeschikking voor de exploitant richten zich louter op het gebruik van de luchthaven (de landingsplaats) en -ten onrechte - niet op het gebruik van het wijdere luchtruim door gebruikers van de luchthaven ontbreken. Gebruikers worden niet beperkt in hun vliegroutes en daar wordt ook niet over gerapporteerd. Na ingebruikname van de luchthaven kunnen klachten van bewoners over geluidsoverlast niet worden gelegd naast rapportages over gebruikte vluchtroutes. Bovendien wordt niet aangegeven hoe wordt gecontroleerd of de rapportages correct de feitelijk vliegbewegingen weergeven. Het rapport 'Geluid en externe leefomgeving Den Haag' geeft geen betrouwbaar beeld van het effect van de luchthaven op de leefomgeving van omwonenden, bezoekers ADO-stadion, golfers, etc. Zoals hierboven is aangegeven beperkt de ontwerpbeschikking de vliegroutes van gebruikers niet tot de routes die als basis voor de berekeningen van To70 hebben gediend.

Daarnaast wordt uitgegaan van gebruik van voornamelijk (80%) lichte helikopters (EC-120) terwijl de ontwerpbeschikking deze beperking niet oplegt.


Pagina 91 van 127

Reactie besluitvorming.

Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.3.

Dit is correct. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen.

Voor het vaststellen van een luchthavenregeling dienen geluiden externe veiligheidscontouren vanwege de luchthaven te worden berekend. Uit het rapport van To70 blijkt dat in die contouren geen woningen zijn gelegen. Tevens is uit onderzoek gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Voor de EV- en geluidberekeningen is echter uitgegaan van 100% starts en landingen met een

Naam/nr.

Zienswijze

330 t/m 347

De ontwerpbeschikking venwijst in artikel 9 lid 3 met betrekking tot de rapportage door de exploitant naar een "format", vast te stellen door GS ZuidHolland. Niet duidelijk is wat daar in komt te staan. Dat geeft onvoldoende waarborg voor omwonenden. In die rapportage zouden de volgende gegevens moeten worden opgenomen: de tijden en aantallen vluchten, de namen van gebruikers, de zwaarte van de toestellen, geluidsgegevens en data over de luchtverontreiniging door uitstoot, de invliegen uitvliegroutes en de herkomst en bestemming van de vluchten. Vervolgens is het de vraag hoe een en ander wordt gecontroleerd en gehandhaafd. Daar is geen aantoonbare mankracht voor, nog afgezien van de kosten daarvan. Wat wordt daarvan openbaar gemaakt?

330 t/m 347

In de ontwerpbeschikking is op geen enkele wijze aandacht besteed aan het aspect verkeersveiligheid. De helihaven op de GAVI-kavel in de "oksel" van het Prins Clausplein ligt op zo'n 20 - 30 meter afstand van de autosnelweg A4, waar deze aansluit op de A12. Ter plekke is de situatie al tamelijk gevaarlijk, omdat het meestal drukke verkeer van Rotterdam/Delft richting Voorburg/Den Haag van rechts naar links en het verkeer uit het Westland (veel vrachtverkeer) en Rijswijk richting Utrecht van links naar rechts van rijbaan moet wisselen en dit in een bocht bij rond 100 km/uur. Ook zonder helihaven zijn hier regelmatig (bijna) ongelukken. Als hier vlak naast de rijbaan helikopters opstijgen of landen, wordt de aandacht van automobilisten afgeleid, wat de situatie nog gevaarlijker


Pagina 92 van 127

Reactie helikopter uit de zwaarste categorie. De verwachting is daarom dat de daadwerkelijke geluidcontouren kleiner zullen zijn dan bepaald in de luchthavenregeling. Immers, helikopters in categorie 10 hebben een grotere geluidbelasting dan categorie 11. Door een maximaal aantal starts en landingen op te nemen, zijn we zeker dat geen overschrijding van de EV- en geluidcontouren zal plaatsvinden. Artikel 9 van de luchthavenregeling bepaalt dat de exploitant elk kwartaal een rapportage dient te overleggen. Conform het derde lid van dat artikel dient de rapportage te voldoen aan de bepalingen daarover in de Regeling burgerluchthavens (Rbl). Artikel 13, tweede lid Rbl verwijst naar bijlage 7. Daarin is opgenomen dat moet worden gerapporteerd over het aantal luchtvaartbewegingen. Ter verduidelijking zal dit artikel redactioneel worden aangepast. Deze gegevens zijn ook meegenomen in het door de provincie vastgestelde format. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer onveilige situaties op dan gebruikelijk.

Naam/nr.

330 t/m 347

330 t/m 347

Zienswijze maakt. Bovendien komen de aan- en wegvliegroutes laag over de A4 en A12 te liggen (zie het kaartje in bijlage 1 van de ontwerpbeschikking. Heeft de provincie hierover overleg gepleegd met Rijkswaterstaat? In de ontwerpbeschikking wordt niet gerept over het nut van en de noodzaak tot een helihaven, laat staan op deze plek. Niet is aangetoond dat een helihaven op deze plek noodzakelijk is. De vraag is wat is de ambitie van de aanvrager, HeliPlan V.O.F.? Als reden voor de aanvraag wordt genoemd het beschikbaar hebben en houden van een helihaven "voor commercieel, privaat, bedrijfsgebonden, nuts- en recreatief gebruik, een openbare heliport, opengesteld voor gebruik op aanvraag door operator/vlieger". Dat klinkt heel ambitieus en is bijzonder ruim. Echter vervolgens wordt de aanvraag beperkt tot 800 vliegbewegingen per jaar, dus 400 landingen en 400 stijgingen. Dat is gemiddeld 1,1 vlucht per dag. Hoe kan een commerciële luchthaven (met liefst drie havenmeesters!) een bestaansrecht hebben voor 1 vlucht per dag? Heeft de provincie inzage in het business plan van HeliPlan V.O.F.?

Door de beperking tot 800 vliegbewegingen per jaar blijft de geluidsoverlast en het veiligheidsrisico in de directe omgeving net binnen de begrenzingen die gelden voor een luchthavenregeling. Waren die contouren daarbuiten dan was een luchthavenbesluit nodig geweest. Wat is hier aan de hand? De aanvraag suggereert een veel ruimer gebruik dan 1.1 vlucht per dag. Wil de aanvrager, als hij eenmaal de vergunning heeft verkregen, het gebruik alsnog uitbreiden tot meer vluchten? Of is het de bedoeling dat de heliport slechts gebruikt gaat


Pagina 93 van 127

Reactie

Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. Wij gaan niet over de wijze waarop de exploitant de luchthaven exploiteert, zolang de voorschriften uit de luchthavenregeling worden nageleefd. Om die reden is geen businessplan opgevraagd. Indien meer dan 400 starts en 400 landingen per jaar worden uitgevoerd op de luchthaven, zal handhavend worden opgetreden. De gevolgen van de luchthaven op de leefomgeving worden niet meer of minder indien slechts sprake is van één gebruiker. Indien blijkt dat de exploitant toch meer starts en

Naam/nr.

Zienswijze worden door een enkel bedrijf of een enkele (vermogende) privé persoon, teneinde in het dagelijks woon-werk verkeer de files te vermijden? Is dit laatste het geval, dan behoort de vergunning te worden geweigerd wegens onevenredige overlast voor de omwonenden en ontbreken van nut en noodzaak. Is het eerste het geval dan dient de provincie zeer op haar hoede te zijn en te blijven, want dan behoort de veel zwaardere procedure voor een luchtvaartbesluit te worden gevolgd.

Reactie landingen wil kunnen faciliteren, zal de luchthavenregeling moeten worden aangepast of een luchthavenbesluit moeten worden aangevraagd. Hiervoor is een nieuwe besluitvormingsprocedure noodzakelijk, met alle inspraakrechten voor omwonenden die op grond van de Algemene wet bestuursrecht gelden.

330 t/m 347

Hierbij wordt verwezen naar de Visie Ruimte en Mobiliteit Provincie ZuidHolland waarin het uitgangspunt is opgenomen dat terughoudend wordt omgegaan met nieuwe locaties voor commerciële en bedrijfsgebonden luchtvaart. Volgens het Beleidsplan Regionale Luchtvaart 2008-2020, dat bij het besluit tot vaststelling van de Verordening Ruimte 2014 is ingetrokken, is dit uitgangspunt ingegeven door het beperkte economisch belang van helikopterhavens in relatie tot de relatief grote geluidsbelasting voor de bewoners van de omliggende wijken, die reeds veel last hebben van verkeerslawaai van A4 en A12.

330 t/m 347

In de ontwerpbeschikking artikel 4 wordt gesproken over "een of meerdere aangewezen gebruikers". Door wie worden deze gebruikers aangewezen? Artikel 5: Wie is de verhuurder van de kavel? Het ziet er naar uit dat dezelfde persoon of personen achter verhuurder en huurder (en gebruiker?) zitten. Artikel 6: In lid 1 en 3 staat het woord "uitsluitend". Dit woord moet ook worden opgenomen in lid 2. De aanvraag rept over de "daglichtperiode", zoals gedefinieerd in de ontwerpbeschikking: "de tijd tussen een kwartier voor zonsopgang en een kwartier na zonsondergang". De berekeningen van To70

Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. De gebruikers krijgen van de exploitant toestemming om de luchthaven te gebruiken. De gemeente Den Haag is, als eigenaar van de grond, tevens verhuurder van de grond. De luchthavenregeling zal hierop worden aangepast.

330 t/m 347 330 t/m 347


Pagina 94 van 127

Naam/nr.

330 t/m 347

Zienswijze gaan echter uit van (blijkbaar door aanvrager opgegeven) operaties tussen 07.00 en 23.00 uur. Dit is in strijd met elkaar. Uit de aanvraag blijkt niet wie de gebruiker(s) zullen zijn van de helihaven. Gemiddeld 1.1 vlucht per dag doet vermoeden dat het gaat om een enkele persoon/onderneming en niet om het veelsoortig gebruik (privé, bedrijf, nut, recreatie) dat in de aanvraag wordt gesuggereerd. Is de provincie bekend met die gebruiker?

330 t/m 347

Duidelijk moge zijn dat de belangen van de tienduizenden omwonenden zwaarder wegen dan die van enkele potentiële reizigers, die zich ook op andere wijze kunnen verplaatsen.

348

Als inwoner van Nootdorp ervaar ik veel last van de snelwegen in dit gebied. Er is regelmatig geluidsoverlast van de A12 of de A13, afhankelijk van de windrichting. Daarnaast zal er hier ongetwijfeld ook een hoog percentage van fijn stof in de lucht zitten met al dat verkeer rondom.


Pagina 95 van 127

Reactie

De aanvrager faciliteert al vele jaren starts en landingen voor helikopters in Zuid-Holland, zonder dat hierover klachten zijn ingediend. Heliplan beschikt zelf niet over helikopters. Gebruikers zullen vooral Nederlandse helikopterbedrijven zijn. Als gevolg van de uitvoering van de luchtvaarttaken is de provincie bekend met de meeste aanbieders van helikoptervluchten in Nederland. Dit betreft ongeveer 15 bedrijven. De ervaring is dat dit een professionele branche is, die veiligheid en beperking van overlast hoog in het vaandel heeft staan. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte

Naam/nr.

Zienswijze De komst van een helihaven hier vlak bij zal een flinke toename van geluidsoverlast voor ons betekenen. Een enkele keer vliegt hier al een helikopter over en om het grof te zeggen, dat is een "rot herrie". Wij zitten hier dus niet op te wachten dat er een helihaven wordt gebouwd. Inmiddels heb ik ook begrepen dat er naast geluidsoverlast ook sprake zal zijn van extra luchtvervuiling. Ook daar zitten we hier in Nootdorp niet op te wachten.

348

Graag had ik meerdere mensen in de buurt hun mening gevraagd, maar daar is het nu te laat voor. Ik ga ervan uit dat er veel mensen tegen een helihaven zijn omdat wij vooral de lasten zullen ervaren en weinig tot geen voordelen. Er vanuit gaande dat de gemiddelde Nootdorper niet per helikopter reist. De aankondiging in de plaatselijke krant heeft kort geleden pas plaats gevonden en ik ben nog een week op vakantie geweest. Die korte periode is ook onderdeel van mijn reactie. U geeft ons als inwoners nauwelijks de tijd om te reageren. Op de eerste plaats zullen de helikoptervluchten veel geluidsoverlast veroorzaken, iets dat in het drukbevolkte gebied van de Randstad sowieso al een fors probleem is. Met een behoorlijke regelmaat hebben wij als omwonenden te maken met helikoptervluchten van de politie. Aangezien dergelijke vluchten een belangrijk doel dienen is de geluidshinder die hierdoor wordt veroorzaakt helaas een noodzakelijk kwaad. Dit kan echter niet worden gezegd over de helihaven waarvoor nu een plan op tafel is gelegd. Als bewoner van een woning die aan de Hofweg in Nootdorp ligt hebben wij al veel geluidshinder door de Randstadrail en het drukke verkeer op deze weg. Vooral degenen die zich op deze weg niet aan de max. snelheid van 50 km p/u houden zorgen voor flinke geluidshinder. Het moge duidelijk zijn dat een toename van (verkeers)geluid bijzonder ongewenst is. Op de tweede plaats zal de toch al aanzienlijke luchtverontreiniging door de

349

349


Pagina 96 van 127

Reactie zijn. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Wij begrijpen uw zorgen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De kennisgeving dat stukken met betrekking tot de luchthaven ter inzage liggen, is op 19 dan wel 20 november 2014 gepubliceerd in de weekbladen "Groot Rijswijk", "Posthoorn Leidschenveen / Ypenburg", "Posthoorn Centrum", "Voorburgse Courant / Leidschendammer en "TelstarEendracht". Daarna had een ieder zes weken de gelegenheid om een zienswijze in te dienen. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de

Naam/nr.

Zienswijze verkeersdrukte nog verder toenemen. Dit zal voor iedereen en zeker voor mijzelf als COPD patiënt niet zonder gevolgen blijven. Het is een gegeven dat de vervuiling door helikopters aanzienlijk is. Op de derde plaats denk ik dat het voor de verkeersveiligheid ook bepaald niet bevorderlijk is omdat een overvliegende helikopter altijd de aandacht trekt. Verkeersdeelnemers op de A12, A13 en A4 en uiteraard ook op andere wegen kunnen worden afgeleid, wat in het drukke verkeer tot extra ongelukken zal leiden.

Reactie luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden.

350, 351

Een luchthaven dichtbij- ofte midden van bewoonde gebieden en naast zeer drukke snelwegen veroorzaakt zeer veel extra (geluids-)overlast, is daarbij sterk milieubelastend en brengt ter plekke een zeer groot veiligheidsrisico niet zich mee. Dit wordt in de toelichting bij de ontwerpbeschikking niet voldoende onderkend en lijkt nauwelijks te zijn meegenomen in de besluitvorming. Een objectief rapport van mogelijke effecten en gevolgen van een helihaven op de geplande locatie ontbreekt. De zeer breed gedragen en vergaande bezwaren lijken niet op te wegen tegen het enkele belang van het commercieel willen exploiteren van "fun"-vluchten.

350, 351

De ter inzage gelegde stukken bevatten geen objectieve analyse, indicatie of weging van de daadwerkelijke geluidsoverlast van 800 vliegbewegingen per jaar, zeker niet buiten de directe omgeving van de luchthaven. Aangezien de reikwijdte van het geproduceerde geluid veel verder gaat, is de rapportage onvolledig en onbetrouwbaar te noemen.

350, 351

Verdere bepalingen in de ontwerpbeschikking komen ook niet overeen met de overige ter inzage gelegde stukken. In artikel 6, lid 1 wordt bepaald dat,

We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Wij begrijpen uw zorgen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het is correct dat het rapport niet in gaat op de geluidbelasting van helikopters buiten de in en uitvliegroutes. Wij zijn namelijk niet bevoegd te bepalen waar helikopters vliegen, wanneer deze op kruishoogte vliegen. Dit maakt de rapportage echter niet onbetrouwbaar. Door de term ‘onverminderd’ te gebruiken wordt bedoeld te bereiken dat voor het starten en landen

349


Pagina 97 van 127

Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen.

Naam/nr.

350, 351

Zienswijze onverminderd de bepalingen uit weten regelgeving, de luchthaven uitsluitend mag worden gebruikt door helikopters in de appendix categorieën 010 en 011. Het gebruik van zwaardere helikopters die binnen de categorieën in deze appendix vallen wordt met deze bepaling niet beperkt. Daar staat tegenover dat in het rapport van To70 er bij de berekeningen van uit wordt gegaan dat 80% van het gebruik van de luchthaven wordt uitgevoerd met de lichtste variant (in het rapport: EC-120). Ook dit vergelijk leidt tot de conclusie dat het rapport geen objectief beeld schetst van de te verwachten overlast en effecten op de omgeving, en dus niet als onderbouwing kan dienen voor verlening van de ontwerpbeschikking.

De geografische locatie van deze helihaven is bijna lachwekkend ongeschikt voor het doel. Het gaat om een terrein wat ingeklemd ligt tussen aan de ene kant een oprit naar het Prins Claus-plein - nog wel aan de kant van het aansluitende Knooppunt Ypenburg; samen zijn deze kruisingen van A4, A12 en A13 ongetwijfeld goed voor een top-5 plaats in de lijst van drukste knooppunten in Nederland - en aan de andere kant het TNO terrein wat toebehoort aan Defensie, en waar zich gevaarlijke stoffen kunnen bevinden (zie ook Ad (c) hieronder). Ook loopt er een fietspad langs dat dagelijks zeer intensief wordt gebruikt door schoolgaande kinderen.


Pagina 98 van 127

Reactie met helikopters in de appendix categorieën 010 en 011 het bepaalde in de luchtvaartwetgeving van toepassing blijft. Aangezien dit tot verwarring leidt, zal de formulering worden aangepast. In het rapport van To70 is gesteld dat de verwachting is dat 80% van het gebruik van de luchthaven wordt uitgevoerd met de lichtste variant (in het rapport: EC-120). Voor de EV- en geluidberekeningen is echter uitgegaan van 100% starts en landingen met een helikopter uit de zwaarste categorie. De verwachting is daarom dat de daadwerkelijke geluidcontouren kleiner zullen zijn dan bepaald in de luchthavenregeling. Door een maximaal aantal starts en landingen op te nemen, zijn we zeker dat geen overschrijding van de EV- en geluidcontouren zal plaatsvinden. De locatie voldoet aan de luchtvaartwetgeving en het provinciale beleid. De woningen zijn gelegen op 700 meter. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.1..

Naam/nr. 350, 351

350, 351

350, 351

Zienswijze Vanuit een andere optiek gezien, namelijk de mogelijkheden tot exploitatie van een helihaven op die locatie, moet opgemerkt worden dat de helihaven zeer slecht bereikbaar zou zijn. Het terrein ligt aan een doodlopende weg (de Spoorweg), hetgeen een smalle "B"-weg is die vanaf de Vliet eerst onder het Prins Clausplein doorvoert, en na een haakse bocht enkele honderden meters verder doodloopt tegen het TNO-terrein. Deze zeer smalle weg was vroeger ongetwijfeld een serviceweg ten behoeve van onderhoud en reparaties aan de snelwegen. Tegenwoordig wordt de Spoorweg vooral door fietsers gebruikt, die bij het eindpunt van de weg, hun weg vervolgen via bovengenoemd fietspad. Dit maakt een normale exploitatie van de helihaven al bijna tot een onmogelijkheid. Eveneens in het kader van de exploitatie, moet deze slechte bereikbaarheid van de locatie worden afgezet tegen de aanwezigheid van een internationale luchthaven, waar ook helikopters mogen landen en opstijgen, namelijk Rotterdam-The Hague Airport (ook bekend als Zestienhoven), op slechts 12 kilometer afstand van de locatie. Deze luchthaven bezit een prima infrastructuur met een snelle aansluiting op het lokale (snel-)wegennet. Als het uiteindelijke doel zou zijn, om centrum Den Haag te bereiken vanaf een helihaven, dan zal het in reistijd waarschijnlijk bijzonder weinig uitmaken of men vanaf Zestienhoven vertrekt of vanaf een welhaast onbereikbare plek aan een doodlopende serviceweg voor een snelwegenknooppunt, hemelsbreed nog zeker 5 kilometer van centrum Den Haag venwijderd. Overigens is er bovenstaande analyse van uitgegaan, dat de gemeente Den Haag niet van plan is om vele miljoenen euro's gemeenschapsgeld te gaan verspillen aan de aanleg van een weg van Ypenburgse zijde, enkel en alleen om HeliPlan V.O.F. te faciliteren! Dat zou neerkomen op een aanvechtbaar misbruik van uitvoerende macht en zou bovendien leiden tot allerlei vragen over eventuele belangenverstrengelingen tussen de Haagse gemeente en de exploitant. Voorts bestaat de omgeving van de geplande locatie voornamelijk uit snelwegen en woonwijken. Hoewel is aangegeven door HeliPlan V.O.F. dat het niet de bedoeling is om vliegroutes over woonwijken te laten lopen, moet goed


Pagina 99 van 127

Reactie De bereikbaarheid van de luchthaven over de weg is een aspect dat wordt meegenomen bij de aanvraag van een ontheffing van het bestemmingsplan.

Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Omdat de locatie voldoet aan het provinciale beleid, zien wij geen reden een andere locatie voor te stellen. Voor zover ons bekend is de gemeente Den Haag niet voornemens om de infrastructuur rondom de GAVI-Kavel drastisch aan te passen. Wij hebben echter geen bevoegdheden op dat punt.

Wij kunnen niet voorkomen dat over woonwijken zal worden gevlogen. Helikopters die dat doen, dienen echter op minimaal 1000 voet te vliegen.

Naam/nr.

350, 351

350, 351

Zienswijze worden ingezien, dat de enige andere keus is, om over snelwegen te gaan vliegen. Zowel voor taxi- als voor "fun" doeleinden lijkt dit toch ook niet de bedoeling te kunnen zijn. Ik concludeer dat er dus wel degelijk over woonwijken gevlogen zal moeten worden. En in ieder geval zal het al dan niet over woonwijken vliegen, en in feite het zich, op wat voor manier dan ook, wel of niet aan de regels houden van de helikopters, totaal oncontroleerbaar zijn. Maar zelfs al wordt alleen over snelwegen gevlogen, dan nog zal de geluidsoverlast voor omwonenden zeer aanzienlijk zijn. Dit is een ervaringsfeit: er worden boven de nabij gelegen snelwegen af en toe politiehelikoptervluchten uitgevoerd, en dit veroorzaakt zeer veel geluidsoverlast bij omwonenden (al heiligt in die gevallen het doel de middelen). Het is goed denkbaar dat de waarde van woningen in de wijken rondom de helihaven als gevolg van dergelijke overlast, op basis van 800 vliegbewegingen per jaar in plaats van incidentele politie vluchten, aanzienlijk zal dalen. Nu al speelt de locatie van de betreffende woonwijken (d.w.z. nabij twee zeer drukke snelwegknooppunten) een rol in de waardebepaling van de huizen. Het gaat hier om een zwaarwegend economisch belang. Immers, de huizenvoorraad in de rondom liggende woongebieden, d.i. de gehele Vinex locatie Leidschenveen-Ypenburg en het aangrenzende Rijswijk-Voorburg, vertegenwoordigt een totaalwaarde van vele miljoenen, zo niet miljarden. Er is geen fonds dat een eventueel waardeverlies compenseert. Bovendien staan veel woningen al onder water als gevolg van de huizen- en bankencrisis. Dit mogelijke maatschappelijke effect, wat ook de gemeente Den Haag zou moeten interesseren, dient de Provincie te onderzoeken en mee te wegen in haar beslissing. Het TNO terrein wat direct naast de geplande locatie ligt behoort toe aan het Ministerie van Defensie. Voor zover mij bekend is, kunnen er op deze locatie gevaarlijke stoffen worden opgeslagen. Ook herbergt het terrein een ballistisch testcentrum, wat momenteel zelfs wordt uitgebreid. Het mag significant heten, dat de afstand van geplande helihaven tot TNO terrein vergelijkbaar is met de afstand, waarbinnen de afgelopen 10 jaar zelfs


Pagina 100 van 127

Reactie Op dat moment (die hoogte) hebben wij geen bevoegdheid meer te bepalen waar de helikopters vliegen. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing.

Een luchthavenregeling is geen ruimtelijk besluit. Eventuele waardedaling van woningen behoeft niet in de besluitvorming voor een luchthavenregeling te worden betrokken.

Dit is correct. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.1. voor een reactie op uw zienswijze. De berekende kans voor een ongeval buiten het luchthavengebied bedraagt kleiner dan 1 op 1 miljoen. De nabijheid van TNO is voor ons geen

Naam/nr.

351

Zienswijze geen woningen gebouwd mochten worden, vanwege het veiligheidsrisico dat dit met zich mee zou brengen! Ik maak me sterk, dat de aanleg van een helihaven op deze plaats alleen al om deze reden a priori moet worden uitgesloten. Het zal niet zo kunnen zijn, dat er om veiligheidsredenen geen woningen, maar wel een helihaven gebouwd zou kunnen worden naast dit TNO terrein. Natuurlijk dient een afweging van belangen, inclusief economische belangen, te worden gemaakt bij de besluitvorming over deze aanvraag. Maar juist in die brede zin moet de vraag worden gesteld, of alle tegenargumenten (veiligheid, milieu, verregaande overlast voor duizenden omwonenden) niet moeten opwegen tegen de economische belangen van een enkel bedrijf, wat een maatschappelijk totaal zinloze activiteit wil gaan ontplooien in een gebied dat daar geheel ongeschikt voor is. Met andere woorden, dat omwonenden het noodzakelijk lawaai van politie- en trauma helikopters zonder klagen ondergaan, mag dan vanzelf spreken; deze mensen hetzelfde aandoen, maar dan 800 keer per jaar en voorde fun, is belachelijk.


Pagina 101 van 127

Reactie aanleiding de luchthavenregeling te weigeren.

De belangen van de omwonenden worden afgewogen tegen die van de luchthaven. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de

Naam/nr.

Zienswijze

351

Dat deze "fun" het Haagse gemeentebestuur wellicht welgevallig is, omdat het op termijn kan uitgroeien tot de zo begeerde "eigen" Haagse helihaven, maakt de zaak eerder slechter dan beter. Werkelijk goede bestuurders zouden zich begaan tonen met het welzijn van duizenden van hun burgers, alsook de gemeentekas, en zich richten op nauwere samenwerking met de bestaande faciliteiten, namelijk die op Rotterdam-The Hague Airport. Het is te hopen, dat de Provincie de verwerpelijkheid van meerdere, slechts 10 kilometer uiteen liggende luchthavens in de reeds zo dichtbevolkte Randstad zal erkennen en de aanvraag ook om die reden zal afwijzen. En anders is over een paar jaar wellicht Leiden aan de beurt. De Vinexwijken Leidschenveen-Ypenburg die ter plekke van de geplande helihaven gebouwd zijn (en tijdens de bouw geannexeerd zijn geworden door de gemeente Den Haag) hebben waarachtig al wel genoeg te verduren wat betreft belastende omstandigheden qua milieu, veiligheid en geluid. Als de gemeente Den Haag het werkelijk zo noodzakelijk vindt dat Den Haag een eigen helihaven krijgt, bijvoorbeeld met oog op de ontplooiing van de zogenoemde "Internationale Zone", laat zij daartoe dan een geschikte locatie binnen de geëigende perimeter ter exploitatie aanwijzen aan HeliPlan V.O.F. dat wil zeggen in de buurt van het centrum en van de Internationale Zone, en niet op een onmogelijke plek in een randgemeente of geannexeerde Vinexwijk.

351

352

Tot mijn verbazing is er na vier jaar alweer een plan om een helihaven in dit drukke deel van Nederland te plaatsen. Een voordeel voor enkele mensen ten koste van zeer veel omwonenden. Uw voorstel omhelst het plan om 800 vliegbewegingen per jaar toe te staan.


Pagina 102 van 127

Reactie besluitvorming. Zoals direct hierboven opgemerkt, worden de juiste belangen afgewogen.

Het initiatief voor het exploiteren van een luchthaven op deze locatie is afkomstig van de aanvrager. De locatie voldoet aan de wettelijke eisen en het provinciale beleid. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De

Naam/nr.

Zienswijze Dat betekent meer fijn stof, minder veiligheid, meer herrie, meer C02. Allemaal zaken die mijn gezondheid aangaan. En U heeft al heel veel toegestaan. 120.000 auto's vlak achter mij op de A13, 12/13.000 auto's naast mij (N470), vliegtuigen over mij heen naar vliegveld Zestienhoven, dramahelikopters, politiehelikopters, sportvliegtuigjes enzovoort, enzovoort, tot aan nachtvluchten toe.

352

We weten ook de vluchtroutes niet. Op het door u geleverde kaartje staan alleen de beginstukjes route. Het verdere verloop kan bebouwd Delft zijn en/of weer over mijn huis.

352

In plaats van het verbeteren van de leefomgeving bent u weer bezig om met negatieve effecten mijn gezondheid aan te tasten. Wilt u daar mee stoppen en dit plan aan de ondernemer terugsturen. Wellicht kan hij maatschappelijk verantwoord gaan ondernemen.

353 Stichting "Mooi Voorburg"

De aanleg van een helihaven zo dicht in de buurt van de dorpskern van Voorburg past totaal niet bij onze doelstellingen. Het toekomstige helikopterverkeer, dat naar verwachting jaarlijks 800 vliegbewegingen met zich mee zal brengen, is een extra belasting van het


Pagina 103 van 127

Reactie veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Voor de cumulatie van de geluidbelasting verwijzen wij u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.1.1. Tot de landing wordt ingezet, of nadat de helikopters de start hebben afgerond, zijn de helikopters vrij om te vliegen waar ze willen. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters vliegen. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De

Naam/nr.

Zienswijze milieu, dat door het wegverkeer op en rond het Prins Clausplein nu al tot gevolg heeft dat het betrokken gebied, dat zich dichtbij woonwijken bevindt, te kampen heeft met een hoge graad van uitstoot van koolstofdioxide (C02), fijn stof en ook een bron van geluidhinder is.


Een uitwerking van de milieueffecten ontbreekt volledig. Er zou een milieueffectrapportage opgesteld moeten worden, zodat beoordeeld kan worden welke negatieve effecten op de omgeving van toepassing zijn.


Uit bovengenoemde stukken kan niet worden opgemaakt, waarom men voor aanleg in een sterk verstedelijkt gebied heeft gekozen, terwijl zich op geringe afstand van iets meer dan slechts 10 km, het zgn. Rotterdam/The Hague Airport (v/h het vliegveld Zestienhoven) bevindt. Het bestuur van de stichting "Mooi Voorburg" is van mening, dat allerminst nut en noodzaak voor een eventuele aanleg van een helihaven zijn aangetoond en wellicht dit voornemen is ingegeven door uitsluitend (commerciële) belangen van een zeer klein aantal potentiële bevoorrechte helikopterpassagiers. Voor de regio Haaglanden en de verdere ontwikkeling van de zgn. "Metropoolregio Rotterdam-Den Haag" en de samenwerkende 24 gemeenten, die hiervan deel uitmaken, zou de behoefte aan mobiliteit, zich niet moeten richten op de beperkte capaciteit en mogelijkheden van helikoptervervoer dat is weggelegd voor enkelen, maar eerder op duurzame vormen van efficiënt en hoogwaardig openbaar vervoer. De beoogde doelstellingen van dit nieuwe regionale en strategische samenwerkingsverband, kortweg MRDH (Metropoolregio Rotterdam-Den Haag) genoemd, voorzien niet in de aanleg van een (reeds lang omstreden) helihaven, integendeel. Inzetten op een "groene economie" en duurzaam ondernemen


Pagina 104 van 127

Reactie veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Een luchthavenregeling is geen ruimtelijk besluit. Om die reden is een m.e.r.-beoordelingsplicht niet voorgeschreven. Zie tevens hoofdstuk 2, paragraaf 2.8. Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Omdat de locatie voldoet aan het provinciale beleid, zien wij geen reden een andere locatie voor te stellen. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot

Naam/nr.

356

356

356

Zienswijze heeft de toekomst en daarin past geen helihaven en is hiermee in strijd! Naar de mening van de stichting "Mooi Voorburg" voegt de aanleg van een helihaven niets toe aan de bereikbaarheid van de regio, want de nabij gelegen vervoersmogelijkheden zijn toereikend en eventuele toekomstige uitbreiding moet worden gezocht binnen het bestaande net van spoor-en snelwegen, sneltrams en "Randstadrailachtige" verbindingen. De Nederlandse Spoorwegen hebben bovendien plannen om het spoorwegnet tussen Rotterdam en Den Haag uit te breiden. Daardoor zullen in de nabije toekomst meer treinen op dit traject ingezet kunnen worden. Daarnaast werkt de HTM aan plannen om de luchthaven Rotterdam/The Hague Aiport een directe aansluiting op het Randstadrailnetwerk te geven, waardoor een directe verbinding met Den Haag ontstaat. Het behoeft weinig uitleg om aan vast te stellen dat helikoptervluchten een significante toename van geluidsoverlast (+/-100 decibel op 100ft) veroorzaken. Wanneer de wind verkeerd staat, geeft het verkeer vanaf de omliggende rijkswegen al behoorlijk wat geluidshinder. Indien daar nog eens het geluid van helikopters bijkomt, wordt het wooncomfort extra schade aangedaan. Opgemerkt moet worden dat ik de laatste jaren door geluidshinder van helikopter al meerdere malen in mijn nachtrust ben gestoord. Waar deze helikopter vandaan komen en van wie ze zijn is mij niet bekend. Ik wil enkel aangeven dat er bij mij al een zeer negatieve ervaring is ontstaan met helikopters boven mijn woning.

Reactie tijd daadwerkelijk gebruik van maken.

Vastgesteld moet worden dat vliegverkeer boven woonwijken een verhoogd risico oplevert voor bewoners. Ik refereer daarbij naar de Bijlmerramp van oktober 1992 waarbij 43 mensen omkwamen. De kans dat een helikopter neerstort is weliswaar klein maar groter dan 0. Volgens het huidige bestemmingsplan is het gebied nabij de Spoorlaan bestemd voor Groen en recreatie. Iets wat in Ypenburg weinig te vinden is. Al eerder heeft een plan voor een park in de woonwijk (Weidevogelpark) moeten wijken voor de bouw van woningen. Iets waar nota bene op dit moment een

De risicocontouren van de luchthaven liggen binnen het luchthavengebied. Maar inderdaad kan niet volledig worden uitgesloten dat een helikopter neerstort. Dit gebeurt echter zelden. Wij gaan niet over de ruimtelijke indeling rondom Ypenburg. Daarvoor is de gemeente Den Haag het bevoegde gezag.


Pagina 105 van 127

We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Er worden echter geen nachtvluchten toegestaan. Helikopters die ’s nachts vliegen zijn meestal politie- of traumahelikopters. De geluidbelasting daarvan is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven aan de Spoorlaan zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing.

Naam/nr.

356

Zienswijze overschot aan is. Ik ben van mening dat de bewoners van Ypenburg recht hebben op meer Groen en Recreatie in plaats van een nutteloos mensen natuurverstorend helikopterplatform. Het aantal vluchten van 800 is aangevraagd. De aanvrager heeft laten weten hier zeker geen gebruik van te maken. Hooguit één en in uitzonderlijke gevallen twee vluchten per (werk) week. Dar zijn er beduidend minder dan 800. Waarom toch vasthouden aan dit aantal?

356

Helikopters vliegen op kerosine hetgeen een zwaar kankerverwekkende stof is voor- en nog erger na verbranding. Er is al zoveel schadelijke uitstoot in de omgeving want Ypenburg is immers omsloten door snelwegen. Zal er dan overal een 80 kilometer zone worden ingericht vergelijkbaar met de A13 te Rotterdam?

356

Al deze ontwikkelen bij elkaar genomen zal een negatief effect hebben op de waarde van mijn woning. Deze mogelijk toekomstige schade zal ik dan ook verhalen bij de verantwoordelijke partijen in deze kwestie.

357

Jaren geleden is besloten om de luchthaven Ypenburg op te heffen en de vliegbewegingen te verplaatsen naar Rotterdam the Hague Airport. Het verbaast ons daarom dat er nu weer een luchthaven in de regio Den Haag moet komen. Schiphol en Rotterdam the Hague Airport liggen beiden op nog geen 50 km van Den Haag een afstand die ook via weg of trein in minder dan een uur is af te leggen. Rotterdam the Hague Airport gaat op korte termijn ook meer vluchten verwerken waardoor er al een grotere druk komt op de luchtkwaliteit en we ook daarvan meer geluidsoverlast kunnen verwachten.


Pagina 106 van 127

Reactie

De aanvrager had eerder voor deze locatie de wens zo’n 10.000 starts en landingen aan te vragen. Mede gelet op de weerstand uit de omgeving, heeft hij een aanvraag ingediend voor 400 starts en 400 landingen. De verwachting is dat deze aantallen de eerste jaren niet zullen worden gehaald. De aanvrager wil echter ruimte houden voor groei. Wij zijn niet bevoegd inzake de maximum snelheden op de rijkssnelwegen, nog op de gemeentelijke wegen. Wij merken wel op dat uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Een luchthavenregeling is geen ruimtelijk besluit. Eventuele waardedaling van woningen behoeft niet in de besluitvorming voor een luchthavenregeling te worden betrokken. Het initiatief van het exploiteren van een luchthaven is afkomstig van de aanvrager. Kennelijk verwacht de aanvrager een rendabele exploitatie. De aanvraag wordt getoetst aan de wettelijke voorschriften en het provinciale beleid. Hieraan wordt voldaan. Dat andere luchthavens in de buurt liggen is geen reden om de aanvraag te weigeren. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een

Naam/nr.

Zienswijze

357

De luchtkwaliteit in Den Haag en Leidschendam-Voorburg voldoet nu nog maar net aan de norm en als er nog meer vliegbewegingen komen wordt die kwaliteit er niet beter op. Het stikstofdioxine gehalte en N02 gehalte zitten boven de grenswaarde (rapportage luchtkwaliteit 2008 Leidschendam-Voorburg). Dit is slecht voor de volksgezondheid. Ook het geluidsoverlast zal flink toenemen, er vliegen nu al regelmatig helikopters over en ook horen we veel vliegverkeer van Schiphol en Rotterdam.

357

358

In de stukken schrijft de aanvrager dat de ook benodigde omgevingsvergunning is aangevraagd bij de gemeente Den Haag. Op de site van de gemeente heb ik dit gecheckt. Er blijkt alleen een vergunning te zijn aangevraagd voor het plaatsen van hekwerk voor de luchthaven. De benodigde vergunning voor het planologisch inpassen van de helihaven is niet aangevraagd nog verleend voor zover ik heb kunnen zien. Positief besluiten over de luchthavenregeling zonder


Pagina 107 van 127

Reactie luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden nabij de woningen rondom de snelweg. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. De geluidscontouren vanwege de luchthaven liggen binnen het luchthavengebied. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor gebruik van de grond in strijd met het bestemmingsplan wordt niet gepubliceerd. Te zijner tijd zal wel een ontwerpomgevingsvergunning worden gepubliceerd. De coördinatieregeling is in dit geval niet wettelijk

Naam/nr.

358

Zienswijze dat planologische inpassing is geschiedt, is bestuurlijk niet wenselijk. Want dan kan geen gebruik worden gemaakt van de regeling. Ik verzoek het college dan ook besluitvorming in samenhang met de planologische besluitvorming te brengen zodat sprake kan zijn van integrale besluitvorming. Hiervoor bestaat een coördinatieregeling die niet is gebruikt. Omdat geen deugdelijke planologische onderbouwing is meegeleverd wil ik het college wijzen op de volgende punten: •een onderbouwing van de locatiekeuze ontbreekt •het planologische besluit is m.e.r-beoordelingsplichtig. •De bestemming luchthaven past niet in de huidige bestemming Deze informatie is relevant (en ontbreekt nu) voor uw besluit in het licht van de hierboven beschreven samenhang in de besluitvorming.

358

Uit de stukken blijkt dat de helikoptervluchten op geringe hoogte boven de openbare weg (het fietspad evenwijdig aan de snelweg) plaatsvinden. Uit de stukken blijkt niet dat rekening is gehouden met de verkeersveiligheid van de vele schoolgaande jeugd en overige fietsers. Het fietspad wordt druk gebruikt door de jeugd uit Ypenburg/Leidschenveen die in Voorburg op school zit (bijvoorbeeld op het Novum college). Hoe kan zeker worden gesteld dat de schoolgaande jeugd niet van hun fiets worden geblazen of anderszins in gevaar komt door schrikreacties?

358

Daarnaast is er nog een punt over de verkeersveiligheid aan te voeren: de snelweg ligt verhoogd. Daardoor zal het wegverkeer met zeer laag overvliegende helikopters worden geconfronteerd. Wat vindt de wegbeheerder


Pagina 108 van 127

Reactie voorgeschreven. Gelet op de fase waarin de besluitvorming zich momenteel bevindt, zien wij geen aanleiding deze alsnog toe te passen.

De locatie wordt bepaald door de aanvrager. De gekozen locatie voldoet aan de eisen van de luchtvaartwetgeving en het provinciale beleid. Er is daarom voor ons geen aanleiding onderzoek te doen naar een andere locatie. Een luchthavenregeling is geen ruimtelijk besluit. Om die reden is een m.e.r.-beoordelingsplicht niet voorgeschreven. Het is ons bekend dat de luchthavenregeling niet past in het huidige bestemmingsplan. Wij zijn daarvoor echter niet bevoegd. Daarom doen wij daar geen onderzoek naar. Nabij gelegen wegen en spoorwegen worden aangemerkt als een obstakel van 5 meter respectievelijk 5,5 meter. Hiermee is bij het bepalen van de in- en uitvliegroutes rekening gehouden. Het door u bedoelde fietspad wordt met voldoende hoogte gepasseerd, zonder dat dit gevaar oplevert voor de gebruikers ervan. Het fietspad is gelegen in open veld, waardoor gebruikers van het fietspad de helikopter zullen zien (of horen) aankomen. Schrikreacties worden daarom niet verwacht. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam

Naam/nr.

Zienswijze Rijkswaterstaat hiervan? Uit de stukken blijkt niet dat wordt ingestemd door dit bestuursorgaan. In de eerder geschetste samenhang besluitvorming moet dan ook de nog aan te vragen Wbr-vergunning van Rijkswaterstaat worden betrokken.

358

Uit de stukken blijkt dat de risicocontouren het gebied van het ADO-stadion raken. Bij een zuidoosten wind kan bij een helikopterongeval een helikopter terecht komen op het stadion. Dit risico wordt kennelijk bewust genomen door de locatie vlak bij het stadion te kiezen. Een alternatieve locatie kent dit risico niet. Voorts is geen rekening gehouden met de volgende items: • Archeologie: • Niet-gesprongen explosieven (in de tweede wereldoorlog is op de locatie gevochten) • Kabels en leidingen In de ontwerpregeling wordt gesteld dat de overlast voor omwonenden beperkt zal blijven, aangezien er geen aaneengesloten woonbebouwing rond de Gavikavel ligt. Op grond van de verplichtte aan- en afvliegroutes, zullen de helikopters wel langs de woonwijken in Ypenburg en Nootdorp komen, met geluidsoverlast tot gevolg. Daarnaast zal de exploitatie van een commerciële Helipad ook leiden tot een toename in bewegingen op de bestaande toegangswegen. Hierdoor zullen 800 vliegbewegingen per jaar leiden tot een significante toename in verstoring voor de omwonenden. Bovendien wordt uit de ontwerpregeling niet duidelijk of voldoende is gekeken naar de cumulatie van fijn stof, die optreedt rond het Prins Clausplein en wat de gevolgen van vermindering van de luchtkwaliteit zijn voor de omwonenden. Uit de ontwerpregeling blijkt eveneens niet dat mitigatie van verstoring en vervuiling plaatsvindt.

358

359

359


Pagina 109 van 127

Reactie The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer onveilige situaties op dan gebruikelijk. Bij Rijkswaterstaat hoeft geen Wbr-vergunning te worden aangevraagd. Dit is niet correct. De externe veiligheidscontouren liggen op het luchthavengebied. De kans dat buiten deze contouren iemand aan de gevolgen van een ongeval komt te overlijden bedraagt kleiner dan 1 op 1 miljoen. Bij het vaststellen van een luchthavenregeling hoeft hiermee geen rekening te worden gehouden.

We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters die reeds op kruishoogte zijn, mogen vliegen. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van

Naam/nr.

Zienswijze

359

Daarnaast wordt in de ontwerpregeling ten onrechte gesteld dat de luchthaven gevestigd aan de Spoorlaan te Den Haag niet gelegen is in een belangrijk ganzenfoerageergebied. Rond de Plas van Reef en in het verlengde van de Guldenlaan bevinden zich 's winters grote groepen ganzen, met name Grauwe Ganzen, Canadese Ganzen en Brandganzen. Veel van deze ganzen broeden ook in het gebied. Ook kunnen er in het voor- en najaar grote groepen kieviten en scholeksters worden waargenomen en broeden er verschillende soorten watervogels in de sloten rond het terrein (zoals fuut, meerkoet en waterhoen). Gelet op de neerwaartse trend voor deze vogelsoorten is verdere verstoring van het broedsucces niet wenselijk. De behoefte van een helihaven is door de initiatiefnemer, HeliPlan v.o.f., nooit aangetoond. Er is geen marktonderzoek gedaan. De gemeente Den Haag heeft het belang van een helihaven voor de gemeente nooit aangetoond. Er is kennelijk ook bij het gemeentebestuur twijfel aangezien men HeliPlan v.o.f. slechts een tijdelijk huurcontract voor de grond wil geven van vijf jaar.

360


Pagina 110 van 127

Reactie de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Uit de toelichting van de ontwerpluchthavenregeling blijkt dat starts en landingen eerder plaatsvonden vanaf het Norfolk-terrein te Scheveningen. Dat is niet langer het geval. Het gebied is niet aangewezen en om die reden ook niet beschermd als ganzenfourageergebied. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.4.

Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken.

Naam/nr.

Zienswijze

360

HeliPlan v.o.f. heeft geen businessplan overlegd. De onderneming claimt slechts te willen faciliteren. Men legt een helihaven aan en dat is het dan. Wie er gebruik van maken en onder welke omstandigheden is kennelijk niet des HeliPlan's. Een nogal vreemd businessmodel. HeliPlan v.o.f. treedt naar buiten via een 'managing partner*, dhr. L. van Manen. De heer L. van Manen heeft geen enkele ervaring in de luchtvaartbranche. De heer L. van Manen is een project manager uit Amsterdam. HeliPlan v.o.f. stelt kantoor te houden op de Prinsengracht 75b te Den Haag. Dat is een appartementencomplex. Ter plaatse is de onderneming niet bekend, HeliPlan v.o.f. is in handen van een tweetal b.v.'s, die elk weer in handen zijn van individuen die geen enkele ervaring noch deskundigheid met de luchtvaart hebben.

360

HeliPlan v.o.f. heeft een vergunning gevraagd voor 800 starts en landingen per jaar. Waarop dit aantal gebaseerd is, is onduidelijk. De heer L. van Manen spreekt publiekelijk over enkele tientallen starts en landingen per jaar. Een aanmerkelijk en onverklaard verschil.

360

Uit provinciale stukken blijkt dat er helikopters op de helihaven mogen starten en landen vanaf een kwartier voor zonsopgang tot een kwartier na zonsondergang. Ongeacht de dag. Met andere woorden: de zondagrust mag verstoord worden. Starts en landingen in het donker betekenen dat er bij de helihaven een lichtinstallatie moet komen. Net als een toegangsweg, parkeerplaats en

360


Pagina 111 van 127

Reactie De gemeente Den Haag heeft een tijdelijk huurcontract gesloten, in verband met het open houden van toekomstige ontwikkelingen op de GAVI-Kavel. Heliplan faciliteert al vele jaren starts en landingen voor helikopters in Zuid-Holland, zonder dat hierover klachten zijn ingediend of ongevallen zijn gebeurd. De exploitant beschikt zelf niet over helikopters. Gebruikers zullen vooral Nederlandse helikopterbedrijven zijn. Als gevolg van de uitvoering van de luchtvaarttaken is de provincie wel bekend met de meeste aanbieders van helikoptervluchten in Nederland. Dit betreft ongeveer 15 bedrijven. De ervaring is dat dit een professionele branche is, die veiligheid en beperking van overlast hoog in het vaandel heeft staan. In en om Den Haag worden al jaren starts en landingen met helikopters uitgevoerd. 400 Starts en 400 landingen is het maximale aantal starts en landingen dan kan worden uitgevoerd zonder dat een luchthavenbesluit dient te worden vastgesteld. De verwachting is dat deze aantallen de eerste jaren niet zullen worden gehaald. De aanvrager wil echter ruimte houden voor groei. Dit is correct.

Op grond van artikel 6, tweede lid van de luchthavenregeling mogen starts en landingen

Naam/nr.

Zienswijze wachtgebouw voor passagiers en/of bemanning. Daarover staat niets in de stukken.

360

Volgens L van Manen komt er ter plekke geen hanger of tankinstallatie. Hoe het staat met veiligheidsvoorzieningen (tegen brandgevaar, explosies of bij het neerstorten van een helikopter) blijkt nergens uit.

360

Uit het concept huurcontract met de gemeente Den Haag blijkt dat HeliPlan zo'n 100 vierkante meter grond 'claimt'. Uit provinciale stukken blijkt dat het om 8000 vierkante meter grond gaat. Voor dat opmerkelijke verschil wordt geen verklaring gegeven.

360

HeliPlan v.o.f., bij monde van L. van Manen, claimt dat men niet over woonwijken mag vliegen en dat men snelwegen volgt. Uit provinciale stukken blijkt dat een vliegroute vanaf de gedachte helihaven de A12 kruist om dan tussen de A4 en het ADO Den Haag stadion naar het noorden te lopen. Een andere route kruist direct ten zuiden van de helihaven de A4 richting de wijk Leeuwenbergh. De routes stroken niet met uitspraken van L. van Manen dat de helihaven ook moet gaan dienen voor toeristische vluchten boven Den Haag. Hoe die vluchten gaan verzorgd gaan worden is een raadsel. Bovendien faciliteert HeliPlan alleen en controleert men niets. Dus ook niet of piloten zich aan vliegroutes houden. Als piloten later, verder weg van de helihaven, naar het


Pagina 112 van 127

Reactie uitsluitend plaatsvinden binnen de uniforme daglichtperiode. Een lichtinstallatie is derhalve niet nodig. Eventuele parkeerplaatsen en bebouwing worden opgenomen in het inrichtingsplan. Dit wordt betrokken bij de verlening van de ontheffing van het bestemmingsplan. Brandveiligheid is geregeld in artikel 20 van de Regeling veilig gebruik luchthavens en andere terreinen en behoeft om die reden niet in de luchthavenregeling te worden opgenomen. Het daadwerkelijk verhuurde terrein is beperkt van omvang. Dit is de genoemde 'circa 100 vierkante meter'. Om van deze landingsplaats gebruik te kunnen maken is een groter terrein nodig, ten behoeve van het aan- en wegvliegen van de helikopters. Dit is de '8.000 vierkante meter grond'. Dit vormt in de termen van de regelgeving het 'luchthavengebied'. Het geheel zal worden ingericht om geschikt te zijn als helikopterlandingsplaats, maar alleen het kleinere stuk is echt in gebruik. In de luchthavenregeling zijn de in- en uitvliegroutes opgenomen, zoals deze door de aanvrager zijn ingediend. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar helikopters, die op kruishoogte vliegen, mogen vliegen. Die bevoegdheid ligt bij de Inspectie Leefomgeving en Transport.

Naam/nr.

360

360

360

360

360

Zienswijze westen afbuigen moeten ze wel over woonwijken vliegen. Datzelfde geldt bij het afbuigen in oostelijke richting, De helikopters die van de helihaven gebruik zouden gaan maken dienen minstens 300 meter boven het hoogste gebouw in de omgeving te vliegen. Bij starts en landingen is dat echter niet zo. Uit de plannen blijkt dat helikopters die de helihaven gaan aandoen vlak over de A4 en A12 scheren met alle gevaar voor schrikkende automobilisten en daardoor plaatsvindende ongelukken op die snelwegen.

Reactie

De helikopters die de helihaven aandoen mogen 56 decibel geluid voortbrengen. Tegelijk claimt HeliPlan bij monde van L. van Manen dat er alleen gebruik gemaakt zal worden van geluidarme helikopters. Hoe HeliPlan zulks wil garanderen is een raadsel aangezien de onderneming geen eigen helikopters heeft en alleen faciliteert en derhalve dus niet controleert. Aan de Spoorlaan, richting het Rijn-Schiekanaal (de Vliet) staan een aantal woningen. Die staan binnen een straal van 500 meter ten opzichte van de gedachte helihaven. Daarmee zou de helihaven geen vergunning mogen ontvangen. De omliggende gemeenten en woonwijken hebben nu al vrijwel dagelijks last van overvliegende helikopters. Het betreft dan toestellen van de politie en het leger (transport leden koninklijk huis), de traumahelikopter en toestellen van de ANWB. Daarnaast ligt Voorburg onder een aanvliegroute van Schiphol. Er is derhalve al sprake van de nodige geluidoverlast door vliegverkeer. Deze heeft niet onnodig vergroot te worden door de aanleg van een helihaven waarvan de noodzaak noch het nut is aangetoond. Uit de stukken blijkt niet op welke dagen de helihaven gebruikt gaat worden.

Helikopters worden ingedeeld op grond van bronvermogen. De helikopters die op de luchthaven mogen starten en landen moeten zijn opgenomen in Appendix categorie 10 of 11.


Pagina 113 van 127

De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft in een pré-advies ten aanzien van de veiligheid opgenomen dat aan de wettelijke eisen met betrekking tot in- en uitvliegroutes wordt voldaan. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen.

In de Visie Ruimte en Milieu is geen minimale afstand van woningen tot een luchthaven opgenomen. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. Voor het overige verwijzen wij u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.1. Dit is correct. De aanvrager heeft hierover niets

Naam/nr.

360

361 Woongemeenschap Ypenburg Groepswonen door Ouderen (GDO)

361 Woongemeenschap Ypenburg Groepswonen door Ouderen (GDO)

Zienswijze 800 starts en landingen op 365 dagen lijkt op papier weinig, maar indien die vliegverkeer geconcentreerd wordt op 1 of 2 dagen per week, ziet het beeld er heel anders uit. Vliegen voor zonsopgang en na zonsondergang betekent een verstoring van de nachtrust.

Ypenburg kent als wijk meer dan gemiddeld fijn stof, omdat de wijk tussen drie snelwegen ingeklemd ligt. Fijn stof is per definitie schadelijk voor de gezondheid, al bij kleine hoeveelheden kan er blijvende schade aangericht worden. Elke ontwikkeling die een toename van nog meer fijn stof kan veroorzaken, moet daarom voorkomen worden. Waaronder dus de aanleg van een helihaven. De woongemeenschap Ypenburg bestaat uit seniorenwoningen waar mensen van 60 jaar en ouder wonen. Een aantal van de bewoners heeft al last van kortademigheid en astma. Wij willen iedere verslechtering hierin voorkomen en vrezen daarom voor de komst van de helihaven. Wat betreft de geluidsoverlast; door de nabijheid van hoofdwegen A4, A12 en A13 vliegen er al geregeld politiehelikopters en traumahelikopters over. Uit ervaring weten we dat dit voor de nodige geluidsoverlast zorgt. Uit gegevens van het RIVM blijkt dat geluidsoverlast een onderschat milieurisico is. Mensen kunnen door langdurig geluidsoverlast problemen ervaren zoals stress, hartproblemen en slaapproblemen. Wij maken dit voor een deel al in de dagelijkse praktijk mee door de huidige helikoptervluchten en maken daarom bezwaar tegen een toename van deze geluidsoverlast.


Pagina 114 van 127

Reactie opgenomen in de aanvraag en wij zien geen aanleiding in afwijking van de aanvraag hierover voorschriften op te nemen. Er mag alleen worden gestart en geland tijdens de uniforme daglichtperiode en bovendien wordt in de definitieve luchthavenregeling bepaald dat de openingstijden tussen 7:00 uur en 23:00 uur zijn. Daarmee vindt geen verstoring van de nachtrust plaats vanwege de luchthaven. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden nabij de woningen rondom de snelweg.

We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. De geluidcontouren als gevolg van de luchthaven liggen binnen het luchthavengebied. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.1. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de

Naam/nr.

Zienswijze

362 Het Bestuur van Luchtverkeersleiding Nederland

De voorziene luchthaven op de Gavi-kavel is gelegen in de "Controle Zone" van Rotterdam The Hague Airport. Vanwege deze ligging is het voor LVNL van belang dat van tevoren afspraken worden vastgelegd over het operationele gebruik van de voorziene luchthaven en de communicatie met de luchtverkeersleiding. Deze afspraken zullen onder andere moeten gaan over het tijdstip van en de manier van communicatie met de verkeerstoren op Rotterdam The Hague Airport, de vlieghoogte en de te volgen vliegroute. Het is wenselijk dat een korte route vanaf de helikopterluchthaven naar de grens van de "Controle Zone" overeen wordt gekomen. Nadat een helikopter in één van beide vertrekrichtingen is opgestegen, dient deze bij voorkeur een noordelijke route naar de grens van de "Controle Zone" te volgen. Bij aankomst kan dezelfde route in omgekeerde richting worden gevolgd. Voordat operationeel gebruik wordt gemaakt van de ontwerpbeschikking Luchthavenregeling, dienen de betreffende afspraken schriftelijk overeen te zijn gekomen. Een eerste verkennende bespreking tussen LVNL en de managing director van Heliplan daartoe heeft al plaatsgevonden. Voorzien wordt dat in de door ILT af te geven Verklaring van geen bezwaar, zal worden verwezen naar deze afspraken. Wellicht kan in de toelichting op de ontwerpbeschikking worden verwezen naar de te maken operationele afspraken tussen de helikopterluchthaven en LVNL. Voor het overige heeft LVNL geen bezwaar tegen de Ontwerpbeschikking Luchthavenregeling. In de Randstad is m.i. geen plaats voor een helihaven. Deze horen hier simpelweg niet thuis. Wij leven in een dicht bevolkt gebied, waar op ieder denkbaar punt woningen in de directe omgeving zijn. Vliegvelden, autowegen en de trein horen daarbij en voorzien in de vervoersbehoefte van bewoners en bedrijven. Dat moet voldoende zijn. Ik heb geen moeite met trauma helikopters, maar de provincie hoort niet mee te werken aan helikopter vluchten voor 'fun'. Hoewel lobbyisten van dit vervoer middel dat graag anders onder uw aandacht willen brengen, maken ze erg veel lawaai op lage vlieghoogten. Dit is geen

363


Pagina 115 van 127

Reactie besluitvorming. Wij zullen in de toelichting hierover een passage opnemen.

Wij begrijpen uw zorgen. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Uit onderzoek is gebleken dat de geluidscontouren binnen het luchthavengebied blijven. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2,

Naam/nr.

Zienswijze Nieuw Zeeland, Australië of de legere stukken van de USA, waar niemand er last van heeft. Dit wordt in de discussies tot nu toe niet voldoende onderkend en lijkt niet te zijn meegenomen in de besluitvorming.

363

De vliegroutes van de helikopters lijken niet gereguleerd of beperkt te worden. Daardoor is het goed denkbaar dat helikopters die vertrekken of landen van de luchthaven dicht langs of zelfs boven woningen vliegen en daar veel overlast veroorzaken. Als inwoner van Delft krijg ik waarschijnlijk dus ook last van deze vliegende lawaaimakers. Ook in 2006 zijn er al pogingen ondernomen een helihaven in Ypenburg te starten. Die poging is toen gelukkig op niets uitgelopen en wat mij betreft is er in de tussen tijd niets veranderd. Er is geen enkele goede reden te noemen nu wel mee te werken. Wij hebben kennisgenomen van de ontwerpbeschikking. Tot het moment dat u deze ontwerpbeschikking en bijbehorende rapporten ons per post heeft toegezonden, was er ambtelijk noch bestuurlijk overleg of contact geweest. Tot op heden is daar nog steeds geen sprake van. Dat verbaast ons. Wij vinden het ongebruikelijk en niet gepast. Dit noodzaakt ons om een zienswijze in te dienen.

363

364 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rijswijk


Het college van burgemeester en wethouders is ongerust over de uitwerking van de helihaven op de verkeersveiligheid van aangrenzende snelwegen (gelet op de ligging) en op de geluidsoverlast en veiligheid boven Rijswijkse woonwijken langs de vliegroutes. Uw rapporten geven onvoldoende inzicht in de vliegroutes van de aanvrager/initiatiefnemer binnen de regio. Wat ons betreft had u dergelijke informatie alsmede de consequenties voor geluid en veiligheid mee moeten nemen in uw overwegingen en deze toe moeten voegen aan uw ontwerpbeschikking.


Pagina 116 van 127

Reactie paragraaf 2.1. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het is correct dat vliegroutes niet gereguleerd of beperkt worden. Wij zijn niet bevoegd te bepalen waar een helikopter die de minimale wettelijke hoogte aanhoudt, mag vliegen. Deze bevoegdheid ligt bij ILT. Een groot verschil met eerdere initiatieven is het aantal aangevraagde starts en landingen. Dit was ooit zo’n 10.000, nu betreft het 400 starts en 400 landingen. Wij betreuren het dat u het ongebruikelijk en ongepast vindt dat vooraf geen ambtelijk contact heeft plaatsgevonden. Gelet op de initiatieven voor een luchthaven in het verleden en uw reactie daarop, zagen wij geen aanleiding vooraf contact met u op te nemen. De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft in een pré-advies ten aanzien van de veiligheid opgenomen dat aan de wettelijke eisen met betrekking tot in- en uitvliegroutes wordt voldaan. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet

Naam/nr.


364 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rijswijk 365

Zienswijze

Reactie meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen.

Wij hebben in uw ontwerpbeschikking kunnen lezen dat aanvrager/initiatiefnemer een 'wabo procedure' zal dienen te starten of gestart is bij de gemeente Den Haag. Daarbij verwachten wij dat een mer-beoordeling moet worden uitgevoerd waarin ook aandacht wordt geschonken aan de milieueffecten op de omgeving. De gemeente Rijswijk zal, gelet op bovenstaande inhoudelijke bezwaren, bij de gemeente Den Haag een zienswijze dan wel een bezwaarschrift indienen tegen de door haar te verlenen (ontwerp)omgevingsvergunning. Voorts verzoeken wij u om binnen afzienbare termijn na dagtekening van deze brief de inhoud van uw ontwerpbeschikking en de overwegingen die u daartoe hebben doen komen mondeling aan ons college van burgemeester en wethouders toe te lichten. Mijn zienswijze is dat er is al veel geluidsoverlast in rondom mijn woning van de nabij gelegen snelwegen A4, A12, A13, goederenvervoer voor bedrijventerreinen en vliegverkeer van Rotterdam The Hague Airport en Schiphol. Daar komt straks de Rotterdamsebaan nog bij. De vliegroute naar het zuiden loopt ongeveer over de lijn woonwijk Park Hoornwijck en Park Leeuwenberg. Een paar helikopter vluchten is natuurlijk heel iets anders dan het wonen onder een vliegroute van een dichtbij gelegen luchthaven. Ik wil niet dat geluidsoverlast, milieuschade en veiligheidsrisico's in mijn leefomgeving verder toenemen door de vestiging van een luchthaven in de buurt van mijn


Pagina 117 van 127

Wij zijn niet bevoegd om te bepalen waar helikopters mogen vliegen voor het landen en na het opstijgen. De geluids- en externe veiligheidscontouren blijven binnen het luchthavengebied. Wij zijn van mening dat dit voldoende is meegenomen in de ontwerpluchthavenregeling. Dit valt onder de bevoegdheid van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Den Haag.

Er zal alsnog ambtelijk contact met uw gemeente worden opgenomen.

Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en

Naam/nr.

365

Zienswijze woonwijk en met een vliegroute ongeveer over mijn woonwijk. Helikopters maken veel lawaai tijdens het vliegen, wat veel invloed heeft op de leefomgeving omdat dit geluid boven de grond geproduceerd wordt en daardoor ver draagt. De ter inzage gelegde stukken bevatten geen analyse, indicatie of weging van deze invloed, zeker niet buiten de directe omgeving van de luchthaven. Een dichtbij gelegen helikopter landingsplaats is vliegveld Rotterdam The Hague Airport, maar nergens in de documentatie blijkt of en hoe helikopters daarheen vliegen, met het gevolg dat het niet mogelijk is om een beoordeling te maken van de overlast die de helikopters geven.

366

Wij zijn op geen enkele manier op de hoogte gebracht van deze plannen, er zou een publicatie geweest zijn in de locale krant, Posthoorn, echter deze wordt bij ons niet bezorgd. Daar ik de stukken niet meer bij een gemeentekantoor kan inzien, zijn overal gesloten, kan ik mijn zienswijze slechts baseren op enkele documenten die ik van deze en gene vanmiddag heb gekregen.

366

Uit de stukken blijkt dat er pal over ons huis gevlogen gaat worden en daardoor ook over het attractiepark Drievliet, ondanks de toezegging dat er niet over huizen en kinderspeelplekken gevlogen zou worden. Ik maak mij derhalve ook zorgen over de toename van het geluid alsmede de veiligheid. De momenteel overvliegende helikopters van politie en trauma, veroorzaken al behoorlijk wat geluidsoverlast en een toename lijkt mij ongewenst. Het argument dat er gevolgen wordt met geluidsarme helikopters, wordt nergens in de vergunning als voorwaarde genoemd.


Pagina 118 van 127

Reactie landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming.

Het is niet bekend waar gebruikers van de luchthaven vandaan komen of naar toe vliegen. Wij zijn niet bevoegd om te bepalen waar helikopters mogen vliegen voor het landen en na het opstijgen. De kennisgeving dat stukken met betrekking tot de luchthaven ter inzage liggen, is op 19 dan wel 20 november 2014 gepubliceerd in de weekbladen "Groot Rijswijk", "Posthoorn Leidschenveen / Ypenburg", "Posthoorn Centrum", "Voorburgse Courant / Leidschendammer en "TelstarEendracht". Daarna had een ieder zes weken de gelegenheid om een zienswijze in te dienen. Wij kunnen niet garanderen dat niet over woningen of speelplekken wordt gevlogen. Wij zijn namelijk niet bevoegd te bepalen waar een helikopter mag vliegen voor het oppakken of na het verlaten van de in- en uitvliegroute. De geluidbelasting van een politiehelikopter en een ambulancehelikopter is groter dan die van de helikopters die van de luchthaven zullen opstijgen. Bovendien zijn de eersten niet gehouden aan een minimum vlieghoogte boven woonbebouwing. In de luchthavenregeling is bepaald dat enkel helikopters uit de Appendix categorieën 10 en 11

Naam/nr.

Zienswijze

366

Het lijkt mij gezien bovengenoemde niet wenselijk om een helihaven op deze locatie te vestigen, er is voldoende gelegenheid op Zestienhoven. De verwachte overlast die deze helikopters dagelijks zullen geven i.v.m. hun vluchten van en naar vermelde luchthaven. De extra vervuiling (fijn stof e.d.) die wij als bewoners van de woonwijken nabij deze luchthaven zullen moeten accepteren. Ons inziens is deze vervuiling al lang over het maximale toelaatbare door de aanwezigheid in onze directe omgeving van de rijkswegen A4, A12 en A13.

367

367

De verkeersveiligheid die door de afleiding die door deze helikoptervluchten verder in het gevaar wordt gebracht.

367

De onrust die het zal geven voor o.a. onze huisdieren en dan in ons geval onze 3 labrador honden die toch al genoeg te verduren hebben.


Pagina 119 van 127

Reactie mogen starten en landen. De politiehelikopter valt onder categorie 15. De aanvrager wenst juist starts en landingen te faciliteren buiten Rotterdam the Hague Airport. Wij begrijpen uw zorgen. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Uit onderzoek is gebleken dat de geluidscontouren binnen het luchthavengebied blijven. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.1. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft in een pré-advies ten aanzien van de veiligheid opgenomen dat aan de wettelijke eisen met betrekking tot in- en uitvliegroutes wordt voldaan. Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van een voertuig dat deze niet raakt afgeleid. Ook bij de luchthavens Schiphol en Rotterdam The Hague Airport is sprake van laag overvliegende luchtvaartuigen. Dit levert in het algemeen niet meer ongevallen op dan gebruikelijk is op (knooppunten van) snelwegen. Huisdieren worden niet beschermd op grond van de Wet luchtvaart. Ook op grond van de Wet

Naam/nr.

Zienswijze

371

Deze nieuwe helihaven biedt geen wezenlijke bijdrage aan de bereikbaarheid van de stad. In uw regeling treffen wij geen onderbouwing voor de verhoogde bereikbaarheid door deze helihaven. Een zeer selectieve groep zal namelijk hiervan gebruik maken. Een meer voor de hand liggende locatie zou Rotterdam-The Hague Airport zijn.

371

De haven komt op korte afstand van onze woning, de te verwachte geluids- en milieuhinder vinden wij onaanvaardbaar. Wij verwachten dat deze waarden boven de geldende normen zullen komen. In uw documenten kunt u niet onderbouwen wat de te verwachten normeringen zijn.

372

geluidsoverlast, niet alleen voor de direct omwonenden, maar ook verder weg. Wij wonen in een ander deel van Rijswijk, maar hebben nu al veel overlast van regelmatig overvliegende helikopters; nog meer erbij wordt echt te veel;


Pagina 120 van 127

Reactie geluidhinder worden dezen niet beschermd. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat aan alle wettelijke vereisten voor een luchthaven is voldaan. Hieruit blijkt tevens dat de milieubelasting

Naam/nr.

Zienswijze de schade aan het milieu van zo'n helihaven op deze plaats; de onveiligheid van deze blijkbaar ook voor sportvliegers en amateurs bedoelde helihaven, wegens de nabijheid van een woonwijk en een groot en druk verkeersknooppunt

372

de overbodigheid van het plan: zo'n helihaven zou op het nabij gelegen vliegveld Rotterdam The Hague Airport veel beter op haar plaats zijn, en aldaar veel beter kunnen worden gecontroleerd en begeleid Geluidsoverlast voor mij en mijn perceel. (destijds heb ik ook bezwaar aangetekend tegen de komst van het politie gebeuren achter mijn huis i.v.m. loeiende sirenes. Er is ons toen beloofd door de gemeente Den Haag en de hoofdcommissaris van de politie dat, alleen in noodgevallen er gebruik gemaakt zou worden van een sirene, maar nu bij vertrek, starten van een politie wagen wordt er kort op de sirene gedrukt. De reden hiervan is mij niet duidelijk).

373


Pagina 121 van 127

Reactie van de luchthaven zeer klein is. De veiligheidsrisico’s blijven beperkt tot het luchthavengebied. De geluidbelasting blijft binnen de wettelijke grenzen. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. De aanvrager wenst juist starts en landingen te faciliteren buiten Rotterdam the Hague Airport. Wij begrijpen uw zorgen. We zullen niet ontkennen dat een overvliegende helikopter hoorbaar zal zijn. Gelet op de afstand tussen de woningen en de luchthaven, zal een overvliegende helikopter minimaal op kruishoogte zijn. Uit onderzoek is gebleken dat de geluidscontouren binnen het luchthavengebied blijven. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.1. Gelet op de afstand van de luchthaven tot de woningen, alsmede het beperkt aantal starts en landingen dat wordt toegestaan, zijn wij van mening dat de belangen van de omwonenden van de luchthaven voldoende zijn betrokken bij de besluitvorming. Het gebruik van de sirene door de politie maakt geen onderdeel uit van deze besluitvormingsprocedure.

Naam/nr. 373

Zienswijze Door de geluidsoverlast waarde vermindering van mijn huis.

373

Neerstortingsgevaar boven dicht bevolkt gebied en boven één van de drukst bereden viaducten/fly-overs van Nederland.

373

Extra vervuiling van de luchtkwaliteit voor de bewoners van de omliggende gemeenten.

373

De voor mij niet aantoonbare noodzaak. Den Haag heeft al een vliegveld, het zgn. Rotterdam/Denhaag Airport op nog geen 10 kilometer afstand van Den Haag. Wie worden de gebruikers van helikopters? Ik kan mij niet voorstellen dat gewone burgers financieel een vlucht kunnen betalen. Dus zullen deze helikopters maar door een kleine selecte groep van mensen gebruikt worden, zoals politici, royalty, zakenlui enz. uit binnen- en buitenland.

373

De economische haalbaarheid is mij niet aangetoond.

373

Gevaar van de opslag van kerosine. Let wel, de luchthaven zal binnen de


Pagina 122 van 127

Reactie Een luchthavenregeling is geen ruimtelijk besluit. Eventuele waardedaling van woningen behoeft niet in de besluitvorming voor een luchthavenregeling te worden betrokken. De risicocontouren blijven binnen de grenzen van het luchthavengebied. De berekende kans voor een overlijden als gevolg van een helikopterongeval buiten het luchthavengebied bedraagt kleiner dan 1 op 1 miljoen. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden nabij de woningen rondom de snelweg. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. Of het initiatief economisch haalbaar is, is voor rekening en risico van de exploitant. Er wordt geen kerosine opgeslagen op de

Naam/nr.

Zienswijze veiligheidszone van 600 meter komen te liggen, die geldt voor het aanwezige TNO, met haar munitie bunkers. De toegangsweg van passagiers, munitie transporten en kerosine tankwagens zal vlak langs TNO lopen dus ook weer binnen de gevaren zone. Ik vraag mij af of TNO in deze gehoord is.

373

Diverse type helikopters. Ik begrijp dat het een heliport wordt voor elk type helikopter, met het gevolg dat het ene type meer lawaai maakt dan de ander, afhankelijk van het type en bouwjaar. Daar ben ik dus niet blij mee.

374

De vergunning wordt verleend voor een maximum van 800 vluchtbewegingen per jaar. Hierop is ook het geluidsrapport gebaseerd. In het geluidrapport wordt dit getal gemiddeld en de Lden hierop gebaseerd en getoetst aan de grenswaarde. De vergunning stelt geen maximum aan het aantal vluchten per dag. Het kan dus voorkomen dat er op een dag 20 vliegbewegingen zijn. De grenswaarden worden dan flink overschreden en de overlast voor de omwonenden zal op zo'n dag groot zijn. Ik verzoek u daarom een maximum te stellen aan het aantal vluchtbewegingen per dag. Op korte afstand van de luchthaven bevindt zich een terrein van TNO met opslag van explosieven. helikopters die over dit terrein vliegen zorgen voor een extra hoog risico. In de vergunning is hier geen rekening mee gehouden. Vanwege het gevaar dat dit met zich meebrengt voor de naastgelegen woonwijk verzoek ik u de vergunning hierom te weigeren. Hoewel de toelichting bij de vergunning spreekt over het toetsen aan de milieugebruiksruimte, wordt er niet getoetst aan de luchtkwaliteit. De Wet luchtvaart heeft dit ook niet opgenomen, maar de Wet stamt al uit lang voordat luchtkwaliteit een issue werd in Nederland. Er zal daarom direct aan de Europese Richtlijn luchtkwaliteit getoetst moeten worden. Uit de vergunning blijkt niet hoe de inrichting van het terrein zal zijn. Het is daarom niet duidelijk of er een omgevingsvergunning milieu nodig is. Uit de toelichting blijkt dat deze niet is aangevraagd. Ik verzoek u de vergunning aan te houden totdat hier meer duidelijkheid over is, danwel een aanvraag of

374

374

374


Pagina 123 van 127

Reactie luchthaven. Een luchthaven is op grond van de wettelijke bepalingen verenigbaar met de activiteiten bij TNO. Wij verwijzen u hiervoor naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.1. Dit is niet correct. Op de luchthaven mogen enkel helikopters uit de Appendix categorieën 10 en 11 landen. Een politiehelikopter bijvoorbeeld is ingedeeld in categorie 15. Het is correct dat het aantal starts en landingen per dag niet is gereguleerd. Dit heeft echter geen gevolgen voor het overschrijden van de geluidcontouren. De aanvrager heeft in de aanvraag geen beperkingen ten aanzien van het aantal starts en landingen per dag opgenomen. Wij zien geen aanleiding dit in afwijking van de aanvraag toch te doen. Een luchthaven is op grond van de wettelijke bepalingen verenigbaar met de activiteiten bij TNO. Wij verwijzen u hiervoor naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.1. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden nabij de woningen rondom de snelweg. Wij verwijzen u naar hoofdstuk 2, paragraaf 2.2.1. Dit is correct. Een inrichtingsplan zal deel uitmaken van de definitieve luchthavenregeling. Er is (vooralsnog) geen omgevingsvergunning voor milieu noodzakelijk. Het Activiteitenbesluit

Naam/nr.

374

376 TNO Corporate Services

Zienswijze melding Activiteitenbesluit is ingediend. Overigens vraag ik mij af of er wel aan de geluidnormen in het Activiteitenbesluit kan worden voldaan. Een helihaven past niet in het huidige bestemmingsplan. Een aanvraag voor een tijdelijke afwijking van het bestemmingsplan is aangevraagd. Het is echter niet duidelijk of deze ook verleend zal worden. Mijn inziens voldoet een helihaven zo dicht bij een grote woonwijk niet aan een goede ruimtelijke ordening. Het maatschappelijk belang van de helihaven is minimaal, terwijl de overlast voor de vele bewoners en de waardedaling van de woningen van Ypenburg groot is. Daarnaast is het de vraag of aan de luchtkwaliteitsregels voldaan kan worden zo dicht bij het Prins Clausplein. Op de woningen en het bedrijfsverzamelpand aan de Spoorlaan zal getoetst moeten worden aan de grenswaarden van onder andere N02 en fijn stof. Bij een overschrijding van de grenswaarden, niet onwaarschijnlijk gezien de locatie, kan er op de woningen geen extra vervuiling bij komen. De afwijking van het bestemmingsplan kan daarom mogelijk niet verleend worden. Ik verzoek u de vergunning aan te houden totdat hier meer duidelijkheid over is.

TNO wil middels deze brief echter wel zijn zorgen uitspreken over deze ontwikkeling. Ter plaatse en in de omgeving van het helikopterplatform is in het bestemmingsplan een nader uit te werken bestemming 'Bedrijven en voorzieningen' opgenomen. De realisatie van deze luchthaven leidt mogelijk tot gewenste verdere ontwikkelingen van dit gebied die wel strijdig kunnen zijn met de uitgangspunten zoals opgenomen in het Barro. In deze procedure en een eerder hiervoor afgegeven tijdelijke ontheffing is geen zichtbare melding/beoordeling gemaakt van de verenigbaarheid van deze ontwikkeling


Pagina 124 van 127

Reactie voor milieu is in dit kader niet relevant. Een luchthavenregeling kan worden verleend zonder dat het bestemmingsplan wordt aangepast. Den Haag is als stad sinds jaar en dag bereikbaar per helikopter. Dit zijn vluchten ten behoeve van reizigers uit het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen. De vluchten voorzien in een vraag, en passen bij het karakter van Den Haag als stad van (inter)nationale hoofdkantoren en als stad met een sterk internationaal karakter. Bij een stad met het internationale profiel van Den Haag hoort een goede bereikbaarheid per helikopter. Partijen die kiezen voor Den Haag als hun thuisbasis (het bedrijfsleven, de ministeries, tribunalen en ten behoeve van congressen en evenementen) vanwege de bereikbaarheid willen hier van tijd tot tijd daadwerkelijk gebruik van maken. Uit onderzoek is gebleken dat de toename van de luchtvervuiling zeer klein is en niet leidt tot overschrijding van de geldende grenswaarden. Wij zullen uw opmerkingen doorgeven aan de exploitant.

Naam/nr.

Zienswijze met de TNO-locatie. TNO wil voorkomen dat zij nu of in de toekomst in haar bedrijfsvoering op enigerlei wijze hinder ondervindt van dergelijke ontwikkelingen en verzoekt daarom in het vervolg tijdig betrokken te worden bij verdere besluitvorming rond dit gebied.


Pagina 125 van 127

Reactie

4. Conclusie Wij zijn van mening dat bij het vaststellen van de luchthavenregeling voldoende rekening is gehouden met de belangen van omwonenden. De ingediende zienswijzen leiden niet tot weigering van de luchthavenregeling.

4.1.

Wijzigingen ten opzichte van de ontwerp-luchthavenregeling

De ingediende zienswijzen hebben geleid tot de volgende wijzigingen in de luchthavenregeling: Onderdeel Oud Artikel 6, aanhef Onverminderd … Artikel 6, lid 2 Artikel 6, lid 2 Uniforme daglichtperiode Artikel 9, lid 3 Verwijst algemeen naar Rbl Toelichting Toelichting LVNL Bijlage Bijlage

Nieuw Onverminderd verwijderd (thans artikel 7) “Uitsluitend” toegevoegd (thans artikel 7) Uniforme daglichtperiode alsmede enkel tussen 7:00 uur tot 23:00 uur (thans artikel 7) De rapportage dient te voldoen aan de vereisten gesteld in artikel 13, tweede lid, Rbl en artikel 22 Rvglt en het format toegevoegd als bijlage 2 (thans artikel 10) Luchtkwaliteit opgenomen Paragraaf over LVNL wordt aangevuld Inrichtingsplan opgenomen Format registratie opgenomen


Pagina 126 van 127

Lijst van gebruikte afkortingen Afkorting 3 µg/m Barro Bevi CTR EHS ILT Lden dB(A) LVNL Ministerie van I&M MTOW NO2 PM10 PR Rbl Rvglt Tug-ontheffing Wabo

Microgram per kubieke meter Besluit algemene regels Ruimtelijke Ordening Besluit externe veiligheid inrichtingen Control Zone (door LVNL gecontroleerd luchtruim) Ecologische Hoofdstructuur Inspectie Leefomgeving en Transport Berekend jaargemiddelde A-gewogen geluidbelasting Luchtverkeersleiding Nederland Ministerie van Infrastructuur en Milieu Maximum Take-Off Weight Stikstofdioxide Fijnstof; in de lucht zwevende deeltjes kleiner dan 10 micrometer Plaatsgebonden risico Regeling burgerluchthavens Regeling veilig gebruik luchthavens en andere terreinen Ontheffing voor tijdelijk en uitzonderlijk gebruik voor het starten en landen met een luchtvaartuig buiten een luchthaven, bedoeld in artikel 8a.51 Wet luchtvaart Wet algemene bepalingen omgevingsrecht


Pagina 127 van 127

Nota van Beantwoording behorende bij

Recommend Documents