Nederlands burgerlijk procesrecht prof. mr. HJ. Snijders mr. M. Ynzonides mr. GJ. Meijer
W.EJ.TjeenkWillink ZwoUe 1993
INHOUDSOPGAVE Afkortmgen Verkort geciteerde Hteratuur 1 1.1 1.2
1.3
1.4
1.5
Algemene inleiding Terreinverkenning Functies en desiderata 1.2.1 Inleiding 1.2.2 Rechtsverschaffingsfunctie 1.2.3 Bedreigingsfunctie 1.2.4 Politionele functie 1.2.5 Rechtsontwikkelingsfunctie 1.2.6 Rechtseenheidsfunctie 1.2.7 Desiderata Kenbronnen 1.3.1 Inleiding 1.3.2 Internationaal verdragsrecht 1.3.3 Grondwet 1.3.4 Overige wetgeving 1.3.5 Jurisprudentie 1.3.6 Literatuur 1.3.7 Gewoonte 1.3.8 Plaatselijke gerechtsregeling Hoofdbeginselen 1.4.1 Inleiding 1.4.2 Hoofdbeginsel van behoorlijk gedrag 1.4.3 Hoofdbeginsel van controle, eenheid en ontwikkeling 1.4.4 Hoofdbeginsel van de externe toegankelijkheid Algemene leerstukken 1.5.1 Inleiding 1.5.2 Goede procesorde 1.5.3 Proceseconomie 1.5.4 Misbruik van procesrecht 1.5.5 Belang bij actie 1.5.6 Gezag van gewijsde 1.5.7 Ne bis in idem
XVIII 1 1 7 7 7 8 9 10 12 12 14 14 14 15 15 18 19 19 19 20 20 23 43 44 45 45 45 46 47 47 48 51
VII
1.5.8 2 2.1 2.2 2.3
Goedetrouw
52
2.6 2.7
Hoofdrolspelers en hun bevoegdheden Overzicht Partijen Rechter 2.3.1 Inleiding 2.3.2 Staatsrechtelijke competentie 2.3.3 Internationaal-publiekrechtelijke rechtsmacht 2.3.4 Internationaal-privaatrechtelijke rechtsmacht 2.3.5 Sectorcompetentie 2.3.6 Arbitrale competentie 2.3.7 Absolute competentie 2.3.8 Relatieve competentie 2.3.9 Verwante ontvankelijkheidsvragen 2.3.10 Rechterlijke indeling 2.3.11 Aantal rechters per zaak 2.3.12 Terminologie van uitspraken 2.3.13 Opleiding, benoeming en toezicht 2.3.14 Kwantitatieve gegevens Griffier Advocaat en procureur 2.5.1 Inleiding 2..S.2 Organisatie, tuchtrecht en gedragsregels Deurwaarder Openbaar ministerie
53 53 55 63 63 65 68 68 72 74 75 82 85 S6 86 87 87 #9 S5> 91 91 94 95 98
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Kosten Algemeen Vaste rechten Rechtsbijstandshonoraria Deurwaardershonoraria Verschütten (onkosten) Kostenveroordeling
100 100 70/ 102 104 205 105
4
Ongecompliceerde dagvaardingsprocedure voor rechtbank in eerste aanleg Algemeen Voorfase en dagvaarding 4.2.1 Voorfase 4.2.2 Algemene aspecten van dagvaarding 4.2.3 Nietigheden 4.2.4 Betekening van de dagvaarding
110
2.4 2.5
4.1 4.2
VIII
HO 112 112 113 114 115
4.3 4.4
4.5 4.6
5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5
5.6
4.2.5 Inhoud van de dagvaarding 4.2.6 Dagvaardingstermijn Rol 4.3.1 Inschrijving op de rol 4.3.2 Behandeling ter rolle Conclusiewisseling en comparitie na antwoord 4.4.1 Conclusie van eis 4.4.2 Conclusie van antwoord 4.4.3 Comparitie na antwoord 4.4.4 Conclusie van repliek 4.4.5 Conclusie van dupliek 4.4.6 Nadere conclusies Verdere partijhandelingen Vonnis 4.6.1 Totstandkoming en vormgeving 4.6.2 Soorten vonnis en afschrift 4.6.3 Tussentijdse beeindiging
117 119 120 120 121 124 124 124 128 131 132 132 133 135 135 137 139
Complicaties bij dagvaardingsprocedure voor rechtbank in eerste aanleg Algemeen Verstek Wijziging van eis Eis in reconventie Tussenvonnis 5.5.1 Inleiding 5.5.2 Preparatoir vonnis 5.5.3 Interlocutoir vonnis 5.5.4 Provisioneel vonnis 5.5.5 Incidenteel vonnis 5.5.6 Tussenvonnis, deelvonnis en eindbeslissing Incidenten 5.6.1 Inleiding 5.6.2 Gedwongen partijdeelname 5.6.3 Interventie 5.6.4 Verwijzing en voeging van zaken 5.6.5 Exceptie van onbevoegdheid 5.6.6 Exceptie van beraad 5.6.7 Inlichtingen over buitenlands recht 5.6.8 Zekerheidstelling voor proceskosten 5.6.9 Provisionele vordering 5.6.10 Schorsing en hervatting van het rechtsgeding 5.6.11 Desaveu
140 140 140 144 145 147 147 148 149 149 150 150 752 152 153 756 157 158 160 160 161 161 161 162 IX
5.7 6 6.1 6.2
6.3 7 7.1 7.2
7.3 8 8.1
8.2
8.3
X
5.6.12 Afstand van instantie 5.6.13 Verval van instantie 5.6.14 Wraking en verschoning van rechters 5.6.15 Rechtsweigering 5.6.16 Prejudiciele beslissing Verkorte bodemprocedure
163 164 165 165 166 166
Bewijs in dagvaardingsprocedure voor rechtbank in eerste aanleg Algemeen Bewijs en bewijsincidenten 6.2.1 Inleiding 6.2.2 Taakverdeling tussen rechter en partijen 6.2.3 Te stellen en te bewijzen feiten en rechten 6.2.4 Bewijslastverdeling 6.2.5 Bewijsmiddelen 6.2.6 Bewijswaardering Voorlopige bewijslevering
168
Dagvaardingsprocedure voor kantongerecht in eerste aanleg Algemeen Ongecompliceerde dagvaardingsprocedure 7.2.1 Dagvaarding 7.2.2 Verdere verloop Complicaties bij de dagvaardingsprocedure
193
Rechtsmiddelen bij dagvaardingsprocedure Algemeen 8.1.1 Inleiding 8.1.2 Instelling van beroep 8.1.3 Termijnen 8.1.4 Schorsende werking 8.1.5 Uitvoerbaarverklaring bij voorraad 8.1.6 Tussentijdse beeindiging van de beroepsprocedure 8.1.7 Berusting Verzet 8.2.1 Omschrijving, functie en opposabiliteit 8.2.2 Termijn 8.2.3 Wijze van instelling 8.2.4 Procedure Appel
168 169 169 170 170 175 178 188 190
193 195 195 198 200 203 203 203 204 206 206 208 210 211 211 211 213 215
215 217
8.4
8.5 8.6 8.7 8.8 9 9.1 9.2
9.3
9.4
10 10.1 10.2 10.3 10.4
8.3.1 Omschrijving, functie en appellabiliteit 8.3.2 Beperkingen in appel 8.3.3 Procedure Cassatie 8.4.1 Omschrijving, functie en cassabiliteit 8.4.2 Beperkingen in cassatie 8.4.3 Procedure 8.4.4 Cassatie in het belang der wet Revisie Derdenverzet Request civiel Samenloop van rechtsmiddelen
217 223 225 232 232 234 239 244 245 245 246 247
Rekestprocedure Algemeen Ongecompliceerde rekestprocedure in eerste aanleg 9.2.1 Inleiding 9.2.2 Rekest 9.2.3 Verweerschrift 9.2.4 Mondelinge behandeling 9.2.5 Geen rol, geen akten, wel produkties 9.2.6 Beschikking 9.2.7 Intrekking van het rekest Complicaties bij de rekestprocedure in eerste aanleg 9.3.1 Inleiding 9.3.2 Verstek 9.3.3 Wijziging van het verzoek 9.3.4 Tegenverzoek 9.3.5 Tussenbeschikking 9.3.6 Incidenten 9.3.7 Bewijs Rechtsmiddelen bij de rekestprocedure 9.4.1 Inleiding 9.4.2 Appel 9.4.3 Cassatie 9.4.4 Samenloop
249 249 253 253 253 254 256 258 258 260 260 260 260 260 261 262 263 265 266 266 267 274 276
Kort geding en andere voorlopige voorzieningen Algemeen Rechtbank Kantongerecht Kort geding 10.4.1 Inleiding
278 278 278 279 283 283 XI
11 11.1 11.2
11.3
11.4
10.4.2 Procedure
288
10.4.3 Rechtsmiddelen
292
Bijzonder procesrecht voor specifieke rechtsgebieden Algemeen Personen- en familierecht 11.2.1 Inleiding 11.2.2 Scheiding 11.2.3 Overige personen-en familierecht Overeenkomstenrecht 11.3.1 Inleiding 11.3.2 Abstracte toetsing van algemene voorwaarden 11.3.3 Arbeidsrecht 11.3.4 H u u r - e n pachtrecht Handelsrecht 11.4.1 Inleiding 11.4.2 Beperking van de aansprakelijkheid van
294
scheepseigenaren 11.4.3 Verkeersmiddelen en vervoer 11.4.4 Rechtspersonen 11.4.5 Aandeelhouders 11.4.6 Jaarrekeningen enjaarverslagen 11.4.7 Recht van enquete 11.4.8 Ondernemingsraden 11.5 Faillissements- en surseancerecht 12 Particuhere rechtsgangen 12.1 Algemeen 12.2 Arbitrage 12.2.1 Arbitrage-overeenkomst 12.2.2 Arbitrabiliteit 12.2.3 Benoeming van arbiters en samenstelling van het scheidsgerecht 12.2.4 Hierarchische structuur van het arbitrageprocesrecht 12.2.5 Hoofdbeginselen van arbitrageprocesrecht 12.2.6 Plaats van arbitrage 12.2.7 Arbitrale procedure 12.2.8 Arbitraal vonnis 12.2.9 Arbitraal appel, rectificatie en aanvulling 12.2.10 Functies van overheidsrechter bij arbitrage 12.2.11 Arbitrage buken Nederland XII
294 294 294 25»5 301 302 302 303 304 306 309 309 309
310 310 311 311 372 372 3 73
318 318 320 320 321 322 324 325 326 327 329 330 337 335
12.3 Bindend advies
337
13 13.1 13.2 13.3 13.4
341 341 342 343 347 347 352 353 354 357 358 360 360 363 364 364 364 364 365 365 365 370
13.5 13.6
13.7
13.8
13.9
Conservatie- en executierecht Verkenning Algemene aspecten van conservatierecht Algemene aspecten van beslagrecht Algemene aspecten van executierecht 13.4.1 Executoriale titel en exequatur 13.4.2 Verhaalsexecutie 13.4.3 Parate executie 13.4.4. Reele executie 13.4.5 Directe en indirecte executie 13.4.6 Oneigenlijke executie Executie- en conservatiegeschillen 13.5.1 Executiegeschillen 13.5.2 Conservatiegeschillen Andere conservatoire maatregelen dan beslag 13.6.1 Verzegeling 13.6.2 Boedelbeschrijving 13.6.3 Gerechtelijke bewaring 13.6.4 Onderbewindstelling Conservatoir beslag 13.7.1 Algemeen 13.7.2 Conservatoir beslag in handen van de schuldenaar 13.7.3 Conservatoir derdenbeslag 13.7.4 Conservatoir beslag op onroerende zaken 13.7.5 Conservatoir vreemdelingenbeslag 13.7.6 Overige conservatoire beslagen Executoriaal beslag 13.8.1 Inleiding 13.8.2 Executoriaal beslag op roerende zaken 13.8.3 Executoriaal derdenbeslag 13.8.4 Executoriaal beslag op onroerende zaken 13.8.5 Overige executoriale beslagen Andere executoriale maatregelen dan beslag 13.9.1 Inleiding 13.9.2 Dwangsom 13.9.3 Lijfsdwang
14 Supranationaal procesrecht 14.1 Algemeen 14.2 Benelux
372 376 377 378 380 380 381 382 384 385 385 385 386 388 3^7 391 392 XIII
14.2.1 Inleiding 14.2.2 Samenstelling van Benelux-Gerechtshof 14.2.3 Taken van Benelux-Gerechtshof 14.2.4 Procedure 14.2.5 Uitspraak 14.3 Europese Gemeenschappen 14.3.1 Inleiding 14.3.2 Samenstelling en taken van Hof 14.3.3 Samenstelling en taken van EG-Gerecht van eerste aanleg 14.3.4 Procedure bij EG-Hof 14.3.5 Procedure en uitspraak EG-Gerecht van eerste aanleg 14.3.6 Beroep tegen uitspraak van EG-Gerecht van eerste aanleg 14.3.7 Uitspraak van EG-Hof 14.4 Raad van Europa 14.4.1 Inleiding 14.4.2 Samenstelling van Commissie en Hof 14.4.3 Europese Commissie 14.4.4 Europese Hof
392 392 393 394 395 397 397 397 400
Registers Artikelen Jurisprudentie Trefwoorden
411 413 434 447
XIV
401 403 404 404 406 406 406 407 408