MEDEDELINGEN DECEMBER

MEDEDELINGEN

DECEMBER 2011

MEDEDELINGEN

Editie Open Dag 2012

HET AMSTERDAMS LYCEUM Algemeen bijzonder Gymnasium en Atheneum onderwijs met als mogelijkheid versterkt Spaans, Engels of Italiaans.

MEDEDELINGEN DECEMBER 2011 EDITIE OPEN DAG VAN DE RECTOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 DE ANATOMISCHE LES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 VERTROUWENSCOMMISSIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 VAN SCHOOLONDERWIJS NAAR WETENSCHAPPELIJK BÈTAONDERZOEK . 4

Rector: R. Schoonveld Spreekuur: na telefonische afspraak

DE KLAS IN 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 HET AMSTERDAMS LYCEUM BESTAAT 95 JAAR! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 NEW YORK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 MET DE BUS NAAR VIA APPIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Valeriusplein 15 1075 BJ Amsterdam T: 020 5747744 F: 020 6756861 [email protected]

FOTOWEDSTRIJD V5 TIJDENS DE ROMEREIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 DE PRAAGUITWISSELING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 HALLELUJAH EN TURKSE MARS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 GIPHART OVER CAMPERT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 ANDRÉE VAN ES BEZOEKT ONZE SCHOOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

MEDEDELINGEN CURSUS 2011-2012 SCHOOLJAAR 95 Redactie M.S. Kuyper H.S. Rudolph T.E. van Veen L. de Vries

GYMNASIUMACTIVITEITEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 POËZIEPROJECT V5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 SINTERKLAAS 1-E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 DE ACTIVITEITENWEEK V4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 HET MOORDPROJECT VAN DE EERSTE KLASSEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 HET KUNSTWERK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 DE VREK - TONEELGROEP AMSTERDAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 GELUKSZOEKERS EN FLASH FORWARD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 NA SCHOOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Eindredactie M.S. Kuyper Dr ukwer k F. Vonk vormgeving + omslagfoto Papyro Drukwerkproducties

Foto's in dit nummer zijn o.a. van: Victoria Azavedo, Alice Drosterij, Tom van Veen, Sam Buffing, Fleur de Waal, Marthe Wouters, Tessa Glimmerveen, Julia ter Veld, Nina Kempers, Martine Kuyper, Loren de Vries, Simone de Ruijter, Henk Besselink, Jet Rudulph, Roland Boelen.

amsterdamslyceum.nl 1

VAN DE RECTOR Het vwo-onderwijs in Amsterdam Het aanbod voor voorbereidend wetenschappelijk onderwijs in Amsterdam is zeer groot. In onze gemeente bieden tientallen scholen gymnasium- en of atheneumonderwijs, in een behoorlijke spreiding over de stad. De scholen bieden tezamen ruim voldoende plaats om vwo-leerlingen goed onderwijs te kunnen bieden, ook als we de scholen met een onvoldoende van de inspectie voor het vwo niet meetellen. Toch is er heel wat te doen over het aanbod van scholen, er zijn steeds meer leerlingen die na de aanmelding worden uitgeloot, en dan is ook vaak op de tweede school van keuze geen plaats meer. Dit levert in menig gezin onevenredig veel spanningen op. Het verschil in populariteit tussen de scholen lijkt steeds groter te worden: de vwo-opleidingen die niet in het centrum of het zuiden van de stad staan, hebben vaak moeite om genoeg leerlingen te krijgen en ook binnen dat gebied zijn er een paar die het vooral moeten hebben van de uitgelote leerlingen van andere scholen. Eigenlijk is dat vreemd, omdat het aantal leerlingen dat een vwo-advies krijgt de laatste tien jaar zo’n beetje is verdubbeld. Leerlingen fietsen vanuit de buitenwijken soms enorme afstanden naar de school van hun keuze, terwijl de school om de hoek veel moeite moet doen om voldoende vwo-leerlingen te krijgen.

• Dat leerlingen veel aan beweging doen is uitstekend, maar dat hoeft niet per se met een lange fietstocht te worden gedaan. Het is van belang dat er in vele gedeelten van de stad redelijk gevulde, kwalitatief goede vwo-scholen of –afdelingen ontstaan. Daarom heb ik in het overleg tussen de schoolbesturen in Amsterdam het initiatief genomen een actie te beginnen om vwo-afdelingen van de scholen in de buitenwijken te gaan ondersteunen. Als die actie succes heeft, zal de druk op de populaire vwo-scholen wat afnemen, waardoor hopelijk ook de loting minimaal zal worden. De actie sluit goed aan bij het initiatief dat april jl. in Amsterdam Noord is genomen: daar is het Bredero Lyceum begonnen met de oprichting van “Hyperion” om de uitgelote leerlingen met een vwo-advies op te vangen in twee klassen in een apart gebouwdeel. De zelfstandige gymnasia en onze school ondersteunen dit initiatief met adviezen. Natuurlijk kunnen we ons daarbij baseren op onze eigen ervaringen, omdat we zelf een aantal jaren geleden besloten om categoraal vwo te worden. Mijn initiatief lijkt niet aan dovemans oren te zijn geuit, want inmiddels hebben ook al drie andere scholen zich tot mij gewend voor ondersteuning op dit gebied. In Amsterdam Zuid-Oost begint de SG Reigersbos met een of twee aparte vwo-klassen onder de naam “Exellius” en in Amsterdam Nieuw West zijn ook al gesprekken gaande met twee scholen om gemeenschappelijk een sterke vwo-afdeling te beginnen. De ondersteuning bestaat onder meer uit contacten tussen docenten van de andere scholen en die van onze school om op die manier te zorgen dat de andere scholen een goed vwo-niveau bereiken en daardoor meer leerlingen zullen trekken. Hopelijk zal dat er toe leiden dat langzamerhand in Amsterdam een gezondere situatie zal ontstaan, met minder lotingen. Het moet toch mogelijk worden dat vrijwel alle leerlingen terecht kunnen op de school van hun eerste keuze.

Om een aantal redenen vind ik deze situatie niet gezond: • De verschillen in kwaliteit tussen de scholen wordt “in de wandelgangen” zwaar overdreven, dat blijkt ook als je de inspectierapporten goed bestudeert. De kwaliteit staat voor de scholen in de buitenwijken vooral onder druk omdat het aantal leerlingen met een vwo-advies zo laag is. Dat heeft natuurlijk zijn uitwerking op het karakter van de school, maar het betekent niet dat het onderwijs slecht is. • Er wordt in toenemende mate aan strategische schoolkeuze gedaan: sommigen gaan bij voorbaat al niet naar de school die wat betreft een aantal criteria de meest logische zou moeten zijn (in de buurt van het woonhuis of het specifieke vakkenaanbod), omdat de kans op uitloting daar groot is.

2

De Anatomische Les Het staat buiten kijf, dat van alle natuurwetenschappen de biologie momenteel de stormachtigste ontwikkeling doormaakt. Geen wonder dus, dat het AMC al bijna twee decennia de zogenaamde Anatomische Les in het Concertgebouw verzorgt, waarin voor een breed publiek de voortgang in een bepaald onderdeel van de biologie en de medische wetenschap wordt belicht. De naam is natuurlijk een verwijzing naar het gelijknamige schilderij van Rembrandt. Ook middelbare scholen worden hierbij betrokken, met naast de traditionele Anatomische Les een scholierensymposium voor examenkandidaten VWO in het AMC, dat een hele dag duurt. Uiteraard geeft Het Amsterdams hierbij acte de présence want wij dragen het bevorderen van de belangstelling voor de Bètawetenschappen bij onze leerlingen hoog in het vaandel. Daarbij horen ook contacten met universiteiten en het gebruik maken van alles wat zij ons aan verdieping kunnen bieden. Op 28 oktober bezochten wij met onze V6-leerlingen met biologie in het profiel het symposium. Het Amsterdams kwam van de aanwezige scholen met veruit de grootste delegatie, iets waarop ik wel trots ben natuurlijk, maar aan de andere kant is het jammer dat er niet meer belangstelling voor is dan er al is, want dat is het symposium beslist waard. Diverse onderwerpen kwamen aan bod, zoals delier bij bejaarden, celveroudering, progeria, de genetische achtergronden van mensen die zeer oud worden en daarbij ook nog eens zeer vitaal blijven, lichamelijke veroudering en dementie. Zelfs een bijdrage van de heer Rinnooy Kan, voorzitter van de SER, over de maatschappelijke gevolgen van de vergrijzing voor

onder andere de pensioenen ontbrak niet. Het gebodene kon onze leerlingen wel bekoren, al waren er twijfels over de bijdrage over celveroudering. Die was de meeste leerlingen te simpel, want ‘hoe vanuit de celkern de eiwitsynthese in het cytoplasma geregeld wordt, dat weten we onderhand wel’ aldus Erik Bosch. Toch mooi om te merken, dat niet alleen oude zeurpieten, maar ook onze leerlingen zelf betrokkenheid voelen bij het niveau van het onderwijs... Na een goed verzorgde lunch was er uitgebreid gelegenheid tot discussie, waarbij vooral Ayoub Abdelkhalek zich niet onbetuigd liet met indringende vragen aan Rinnooy Kan over de gevolgen van de Griekse schuldencrisis. Met enkele tientallen leerlingen bezochten we vervolgens de

Anatomische Les op 3 november. Het Concertgebouw was weer zeer vol, met naar mijn schatting zo’n 1500 genodigden of meer. Die hebben natuurlijk niet allemaal verstand van biologie, zodat het spektakel met wat cultuur wordt opgeluisterd, in dit geval een bespreking van een schilderij van Brueghel en de uitvoering van een pianosonate van Beethoven. Wat bij onze leerlingen nogal wat hilariteit veroorzaakte, was dat sommige oudere bezoekers de neiging hadden hierbij weg te dommelen. Onze leerlingen gelukkig niet, want die werden daarna vergast op een boeiende en grafisch goed ondersteunde lezing van professor Linda Partridge, een evolutionair gerontologe aan de universiteiten van Londen en Keulen, over de evolutionaire achtergronden van veroudering en de mogelijkheden tot beïnvloeding ervan. Al met al twee zeer geslaagde dagen, waarvan onze V6-kandidaten heel wat zullen hebben opgestoken. Volgend jaar zijn we zeker weer van de partij. Hans Pompe (docent biologie)

vertrouwenscommissie Isabelle Slot, Pippi van Ommen, Wieger Stroo, Lucy van Raalte, Justina Abdalla, Anna Carine de Waard.

3

Van schoolonderwijs naar wetenschappelijk bètaonderzoek Het Amsterdams staat bekend als taal- en cultuurschool, maar op bètagebied timmeren wij ook aan de weg. In dit stukje leest u over ons bètastandaardpakket en een bètapareltje: het HiSPARC project.

Sinds 2002 doen wij mee met dit ‘High School Project on Astrophysics Research with Cosmics (HiSPARC). Op het dak van onze school staan door onze leerlingen zelfgebouwde detectoren voor het bestuderen van deze hoogenergetische kosmische deeltjes. Samen met andere scholen en universiteiten in Amsterdam vormen wij een netwerk. Ons netwerk wordt beheerd door het Nikhef, het Nationaal instituut voor subatomaire fysica. Op deze manier is er een directe link met het hoger onderwijs. In mijn tijd, als oud-leerling van het Amsterdams, heb ik zelf mogen meebouwen aan een set HiSPARC-detectoren. Dit project vormde voor mij de aanleiding tot de keuze voor een bètastudie. Ik kwam in aanraking met hoogleraren die mijn honger naar kennis konden stillen, maar tot mijn verbazing ook niet op iedere vraag een antwoord wisten. Na iedere wetenschappelijke ontdekking komt er een lijst met nieuwe onbeantwoorde vragen. Via HiSPARC ontdekte ik dat de wetenschap geen boek met alle antwoorden is.

DEELTJES UIT DE RUIMTE Wij worden op aarde voortdurend gebombardeerd met kosmische deeltjes uit het heelal, meestal protonen. Af en toe zitten daar protonen bij met een hele hoge energie. Ter illustratie: we hebben het over de bewegingsenergie van een bowlingbal die de kegels raakt, maar dan geconcentreerd in één superklein deeltje. Hoe klein een proton is blijkt uit de volgende vergelijking. Als we een proton opschalen naar de grootte van een appel, is de appel zo groot geworden als ons gehele zonnestelsel. Zoveel energie in zo’n klein deeltje is gigantisch! Waar deze deeltjes vandaan komen en waar ze hun energie verkrijgen? Niemand weet het… Via HiSPARC proberen wij antwoorden op deze vragen te vinden. Als een supersnel proton op onze atmosfeer botst, worden nieuwe deeltjes gecreëerd, die op hun beurt weer andere deeltjes genereren. Op deze manier ontstaat er een ‘douche’ van deeltjes (zie afbeelding).

Ook Floris Keizer, die vorig schooljaar zijn diploma behaalde, vond via HiSPARC zijn weg naar de wetenschap. HiSPARC heeft eveneens een set detectoren op het dak van de universiteit van Cambridge. Met contacten van HiSPARC kon Floris een zomerstage doen in Engeland, een ervaring die medebepalend zou zijn voor zijn studiekeuze. Floris studeert nu natuurkunde in Cambridge. Op deze manier leveren wij een bijdrage aan hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek. HiSPARC stelt ons in staat de schoolnatuurkunde af en toe te ontstijgen en de wetenschap in de klas te brengen.

Of de deeltjesdouche het aardoppervlak bereikt, is afhankelijk van de oorspronkelijke energie van het primaire proton. Meestal zal de douche stranden in de atmosfeer. Bij de meest hoogenergetische protonen kan onze school wel gehaald worden. De diameter van een dergelijke deeltjesdouche kan enkele vierkante kilometers bedragen. En deze afstand komt aardig overeen met de afstanden tussen middelbare scholen.

WEERSTATION Via HiSPARC heeft onze school ook een weerstation aan kunnen schaffen dat nauwkeurig genoeg is voor het doen van onderzoek. Op ons dak prijkt het station, waarmee variabelen als luchtdruk, temperatuur en zonnestraling te meten zijn.

4

Het Amsterdams onderscheidt zich wel door het aanbieden van BNW, dat staat voor: Basis Natuurwetenschappen. Extra bèta in de eerste klas! In samenwerking met anderen is dit vak speciaal op ons lyceum ontwikkeld. Leerlingen leren hier onderzoek doen volgens de natuurwetenschappelijke onderzoeksmethode: experimenteren, voorspellen, observeren en concluderen. Dit vak gaat zijn vijfde jaar in en wordt ieder jaar bijgesteld op grond van de ervaringen uit de klas. Niet zelden zijn leerlingen rondom de school te zien, terwijl ze hun onderzoekjes uitvoeren. Deze maand waren de BNW-leerlingen nog aan het onderzoeken of de automobilisten op de Apollolaan zich wel aan de snelheidslimiet hielden. Dit bleek niet altijd het geval te zijn… In de bovenbouw kunnen de leerlingen de vakken NLT (Natuur Leven en Technologie) en wiskunde D volgen. Het invoeren van deze vakken was niet verplicht, maar een bewuste keuze van de school. Landelijk biedt 40% van de scholen NLT aan en 71% wiskunde D.

In het kader van mijn afstudeeronderzoek heb ik software geschreven die de weerdata uitleest en verzendt naar de database van HiSPARC. Sinds dit schooljaar worden onze weergegevens hier bewaard. Daarnaast heb ik software geschreven die het voor leerlingen mogelijk maakt deze gegevens te analyseren. Dit kan in het kader van een praktische opdracht, een profielwerkstuk en in eenvoudige vorm wellicht in de les. Zou de luchtdruk van invloed kunnen zijn op het aantal deeltjes dat wij meten in de kosmische deeltjesdouche? Zou de hoeveelheid regen van invloed kunnen zijn, of wellicht de temperatuur? Vragen die leerlingen zelf kunnen beantwoorden. Vanaf volgend jaar willen wij onze HiSPARC voorzieningen meer bij onze lessen betrekken. Zou het niet prachtig zijn de leerstof over temperatuur en druk te behandelen aan de hand van metingen die een week oud zijn, gedaan op jouw eigen school? Hiervoor moet lesmateriaal ontwikkeld worden. Dit gebeurt in samenwerking met het Nikhef.

Bij NLT worden de bètavakken gecombineerd. Het vak wordt gezamenlijk gegeven door docenten natuurkunde, scheikunde, aardrijkskunde en biologie. De stof van NLT behelst onderwerpen uit het dagelijks leven, zoals rijden onder invloed, sportprestaties en forensische technieken. Maar onderwerpen die verder van onze belevingswereld af staan, komen ook aan bod. Zo krijgen de vijfdeklassers dit jaar les over de relativiteitstheorie van Einstein.

WAT ER NOG MEER GEBEURT. Net als iedere school biedt het Amsterdams de vakken biologie, wis-, schei- en natuurkunde aan. Biologie en wiskunde starten in de eerste klas, natuurkunde begint in de tweede en in de derde klas komt daar scheikunde bij. Daarnaast volgen alle leerlingen in de bovenbouw het bètavak ANW (Algemene Natuur Wetenschappen). In deze lessen komt wetenschapsgeschiedenis en -filosofie aan de orde in de context van onderwerpen als: het zonnestelsel, de anticonceptiepil en de ontdekking van penicilline. Ook hier verschilt ons beleid niet met dat van andere scholen.

NLT is bedoeld als kers op de taart van één van de natuurprofielen en als oriëntatie op een studiekeuze in de bètarichting. NLT kan in de bovenbouw gekozen worden vanaf de vierde klas. Wiskunde D wordt aangeboden als keuzevak in het profiel Natuur en Techniek. Het vak biedt verbreding en verdieping op de verplichte wiskunde. Zo worden onderwerpen behandeld als kegelsneden en complexe getallen.

PROJECTEN Het Amsterdams organiseert tal van bètaprojecten waar leerlingen geprikkeld worden kritisch en opmerkzaam te zijn. Bij biologie gingen de leerlingen uit V4 naar Artis om gedragingen van dieren te bestuderen. Maakt een flamingo zich altijd schoon nadat hij gegeten heeft? Doen de vrouwtjes dit meer dan de mannetjes? Bakenen de mannetjes hun territorium af? Wederom voorbeelden van eenvoudig wetenschappelijk onderzoek! Onze eersteklassers kropen onlangs zelf in de huid van ware CSI-onderzoekers om een ‘moord’ op te lossen in het kader van het moordproject. De tweedeklassers maakten in de activiteitenweek 3D-brillen en hebben spelenderwijs de principes van de schijnbare diepte doorgrond. Over beide projecten valt verderop in dit nummer meer te lezen. LdV

5

DE KLAS IN 3D Ook in de afgelopen activiteitenweek gingen de tweedeklassers 3D-brillen maken. Het werd een herhaling van het succes van het voorgaande jaar. Na het maken van een proefwerk kwam wetenschap met een knutselsausje kennelijk als geroepen.

De middag begon met enige theorie over de 3D-techniek. Omdat onze ogen circa zes centimeter uit elkaar staan, ziet elk oog de wereld net even anders. Hierdoor zijn wij in staat diepte te zien. Een 3D-foto bestaat eigenlijk uit twee foto’s genomen

vanuit een verschillend camerastandpunt, namelijk zes centimeter uit elkaar. Deze foto’s zijn over elkaar heen geplakt. De linkerfoto is groen afgedrukt, de rechterfoto is rood gemaakt. Zet je een 3D-bril op, dan zie je met je ene oog alleen de groene foto en het

andere oog ziet alleen de rode foto. Elk oog ziet dus een net wat andere foto van hetzelfde voorwerp en dit schept de illusie van diepte. De 3D-technieken die tegenwoordig in de bioscoop gebruikt worden, werken niet met rood en groen, maar het principe is hetzelfde. Door twee verschillende filters voor de ogen te plaatsen, wordt de illusie van diepte gecreëerd. Na de theorie knutselden de leerlingen er driftig op los en na een klein uur prijkte er op de neus van iedere leerling een 3Dbril. Het knutselen werd afgesloten met groepsfoto’s. Daarna kregen de leerlingen een stuk 3D-film voorgeschoteld, waar ze met hun zelfgemaakte 3D-bril naar konden kijken. Tijdens de film bewerkte de docent de groepsfoto’s tot 3D en na de film kon de klas zichzelf bewonderen in 3D! LdV

Het Amsterdams Lyceum bestaat 95 jaar! Daarom kunt u van zondag 5 tot en met donderdag 9 februari komen kijken naar de lustrumvoorstelling TAKE NINETY-FIVE, een spectaculaire show in de aula, aanvang 20.00 uur. Maar liefst 95 personen zullen hieraan meewerken: docenten, schoolleiding, ondersteunend personeel en (oud-)leerlingen verfraaien de avond met hun zang, dans, sketches, muziek, kleinkunst, cabaret, vertellingen, projecties, decor, geluid en licht. En dit alles zal op de één of andere manier verbonden zijn door 95 jaar film. Mis het niet! Kaarten zijn verkrijgbaar vanaf maandag 16 januari, de toegangsprijzen worden begin januari bekend gemaakt. TAKE NINETY-FIVE is de vijfennegentigste opname voor een nog te maken film: filmregisseurs, floormanagers, cameramensen, acteurs, grimeurs en de catering zijn allemaal in de weer om de beste opname ‘ever’ te maken. TAKE NINETY-FIVE is een aaneenschakeling van podiumacts en een avondvullende voorstelling, die maar eens in de vijf jaar geproduceerd wordt.

6

New York We lopen in Lower Manhattan en krijgen de gigant in aanbouw in zicht die de herinnering aan het oude World Trade Centre moet wegvagen. Ook al is het financieringstekort van de Verenigde Staten tot ongekende hoogte gestegen en stuitert het land van crisis naar crisis, we gaan toch nog wat hoger, nog wat groter, nog wat megalomaner. Nee jongens, we laten ons niet kennen. Osama is dood, Guantanamo Bay nog steeds gezellig vol, en wij bouwen tot voorbij de wolken dit keer. Op een steenworp afstand van het nieuwe WTC en Wall Street (niet gooien, want je wordt direct in je kraag gegrepen) is het parkje waar al geruime tijd een steeds groter wordende groep ontevreden Amerikanen bivakkeert. Zij protesteren tegen de graaicultuur van de één procent van de Amerikaanse bevolking die zich naast hun megasalarissen ook nog vorstelijke bonussen en andere privileges toe-eigent en slechts een (in vergelijking met Europese landen) bescheiden percentage belasting betaalt, terwijl de overige 99 procent in steeds grotere financiële problemen raakt. De leerlingen van Het Amsterdams Lyceum die genieten van de tweede helft van de uitwisseling met hun New Yorkse vrienden, zien dat dit geen verlopen hippie-groep is in dat parkje, maar vertegenwoordigers uit alle lagen van die 99 procent. Inventieve spandoeken, een bijzondere saamhorigheid, een gedreven sfeer. ‘Hoe komt het dan dat mijn host, die toch zeker tot die 99 procent behoort wel een supersize televisie in de kamer heeft staan?’ Een leerling kan die veronderstelde armoede niet rijmen met het feit dat vrijwel iedereen een ultramodern mobieltje heeft.

Tsja, daar zit nou juist de ellende van het systeem. Kopen, kopen, kopen… en daarvoor moet je lenen, lenen, lenen. Lenen voor je auto, lenen voor je huis, lenen voor je mobieltje, lenen voor een overdreven grote televisie. En als je de lening niet kan afbetalen, lenen we nog wat meer, totdat de boel in elkaar duvelt. Een van de begeleiders van onze partnerschool Gregorio Luperon Highschool vertelt dat veel Dominicaanse immigranten juwelen huren om in de zomervakantie naar het geboorteeiland af te reizen en met hun nieuwe ‘bezittingen’ te pronken en zo te bewijzen dat zij een geslaagde immigrant zijn. Foto’s van de supersize televisie vormen het sluitstuk van het succesbewijs. Bij thuiskomst in New York worden de juwelen weer teruggebracht. Om de uitwisseling te bekostigen worden door de New Yorkse school allerlei acties opgezet, van de verkoop van koekjes tot een loterij, met prijzen die bij meer gefortuneerde schoolsympathisanten worden losgepeuterd. Het resultaat is een enorme trots dat ze het voor elkaar hebben gekregen en een langdurige vriendschap met een groep Amsterdammers. Een prachtige funky avond in het zwarte muziekwalhalla,

7

het Apollo Theatre in Harlem, een American Football wedstrijd (waarvan de Americana-buitenkant opwindender is dan het saaie veldspel), alle sights die de reisgids verplicht stelt, de feestjes bij de leerlingen thuis, hotdogs bij de befaamde Nathan’s op Coney Island (die de tamelijk walgelijke hotdogvreetwedstrijden organiseert), de fietstocht langs de Hudson, en (om een van de begeleiders een plezier te doen) op de verjaardag van John Lennon even naar het kleine herdenkingsplantsoen Strawberry Fields in Central Park. We hebben het allemaal gedaan, en zo moet het ook. Maar dat economielesje, dat intieme inkijkje van tien dagen in een andere cultuur, en de vriendschap, dat zijn toch de meest waardevolle souvenirs van de uitwisseling.

Patrick van den Hanenberg (Begeleider van de New York uitwisseling en docent geschiedenis)

MET DE BUS NAAR VIA APPIA DE ROMEREIS 2011 Flirten met de knappe jongens van het Italiaanse nationale voetbalteam onder de 21 jaar in het vliegtuig. Op je knieën de heilige trap op. Eerst een sjaal omknopen zodat blote armen en benen bedekt zijn op heilige plaatsen. Je vergapen aan al het goud aan het plafond van de Santa Maria Maggiore. Een muntje gooien in de Trevifontein. In de lunchpauze een pizza verorberen in een echt Romeins restaurantje met een héél leuke ober. En wat een heerlijk weer was het in Rome toen de vijfde klas half oktober een week in de eeuwige stad doorbracht. Het was zo warm en zonnig dat wij constant in zomerkleding rondliepen, zelfs in de avonduren. De achttien groepjes leerlingen en begeleiders waren verdeeld over vier hotels die zich allemaal in de buurt van Stazione Termini bevonden. Op de vrije avonden liepen de leerlingen vaak naar het plein naast de imposante Basilica di Santa Maria Maggiore toe. Hier vonden de jongens en meisjes die overdag in andere groepjes liepen en ’s nachts in verschillende hotels sliepen elkaar. Hier werd gelachen, gezoend, gekletst en een biertje gedronken. Niet teveel bier, want bij terugkomst in het hotel moesten de leerlingen steekproefsgewijs “blazen”; we hadden heuse alcoholtesters bij ons. Op andere avonden ging men per hotel op pad. De ene keer hield dit in dat de groep de bus pakte naar de oude wijk Trastevere, de volgende dag ging een hotel naar de Spaanse trappen. Of er volgde een wandeling richting Het IJspaleis, een prachtige, ouderwetse ijssalon met heerlijk ijs in alle mogelijke smaken (ik raad iedereen de smaak rijst, riso, aan). En overdag liepen leerlingen en begeleiders natuurlijk alle beroemde en minder beroemde kerken, pleinen, paleizen, monumenten en ruïnes af. Soms was dat best doorbijten voor diegenen

die na vijf kerken niet graag een zesde wilden bekijken. Een fresco van Andrea del Pozzo, ook al is de trompe-l'oeil heel bijzonder, weegt dan niet meer op tegen kijken naar de katten op het forum of een ijsje bij La Palma. Teruglopend vanuit deze beroemde ijssalon werpen de leerlingen zonder problemen een geïnteresseerde blik op het Pantheon, dat imposante gebouw waar heel wat beroemde Italiaanse zonen begraven liggen. Op zondag ging iedereen naar Ostia, een plaatsje vlak buiten Rome, dat ooit een belangrijke havenstad was, na de vijfde eeuw langzaam helemaal verlaten raakte. Grinnikend hield een leerling een monoloog in het prachtige theater dat Marcus Agrippa ruim 2000 jaar geleden liet bouwen. Verschillende groepjes waren op zoek naar de geheimzinnige tempels ter ere van Mithras, die mooi bewaard zijn gebleven. Een meisje maakte foto’s van de mozaïeken bij de thermen. Na afloop waren de leerlingen vrij; de meeste vertrokken per trein naar het Lido di Ostia, het dichtstbijzijnde strand. Rozig en een beetje verbrand keerden zij aan het eind van de middag terug naar de stad. De groepjes Hoogeveen en Kuyper maakten nog een ander

8

uitstapje: met de bus ging de tocht naar de via Appia Antica, een weg waaraan al eeuwen voor Christus gebouwd werd. Toen we na een minuut of twintig uit de bus stapten, stonden we opeens op het platteland: opzij van de weg zag je louter cipressen, korenvelden en ruïnes van wat oorspronkelijk graftombes waren (de oude Romeinen begroeven hun doden buiten de stadspoorten). Op weg naar de catacomben van Sint Sebastiaan passeerden we een café en alle leerlingen grepen naar hun mobiel. Eindelijk! Gratis internet! Als dorstigen uit de woestijn bij een oase omringden ze de uitspanning. Toen we aankwamen bij de catacomben, wachtten ons daar een claustrofobische maar bijzondere tocht door de ondergrondse krochten van de kerk die is opgericht ter ere van de mooie heilige die immer door pijlen doorboord wordt afgebeeld. In die onderaardse gangen lagen duizenden Romeinen begraven, maar gelukkig zijn de nissen nu niet meer gevuld. Net als zoveel plaatsen in Rome grossiert de kerk in klinkende wapenfeiten: Sebastiaans graf is hier ondergebracht, Petrus en Paulus zouden hier ooit (als doden) tijdelijk “gelogeerd” hebben en de afdruk van Jezus’ voeten is te bezichtigen. Niet mis allemaal. Het was een geweldige Romereis. Leuke leerlingen, ontspannen docenten en een prachtige, warme, unieke, charmante, interessante en overdonderende stad. Eentje om nooit te vergeten. MK

FOTOWEDSTRIJD V5 TIJDENS DE ROMEREIS

★

De eerste prijs: Sam Buffing, De tweede prijs: Fleur de Waal, De derde prijs: Tess Glimmerveen, Marthe Wouters en Julia ter Veld

★

1

2

★ 3

★ 3

★ 3

Activiteitendag van donderdag 9 februari Via de mail krijgt u het verzoek om mee te helpen bij de activiteitendag van donderdag 9 februari. Dit in het kader van het lustrum. Vele ouders reageerden al. Veel dank voor uw reacties. Wij kunnen echter nog meer hulp gebruiken. Heeft u een goed idee voor een workshop die dag en wilt u meehelpen? En heeft u zich nog niet opgegeven geef u dan op bij Martine Kuyper. [email protected]

Oproep Bibliotheek De bibliotheek zoekt ouders voor de vrijdag. Geïntresseerde ouders kunnen zich wenden tot Ellen Stinis, [email protected] Rest ons nog om u allen een gelukkig 2012 te wensen namens de redactie. Martine Kuyper, Jet Rudolph, Tom van Veen en Loren de Vries

9

DE PRAAGUITWISSELING Menig leerling is er ’s ochtends met zijn hoofd nog niet bij als er van hem verwacht wordt het eerste lesuur ingewikkelde lesstof tot zich te nemen. En als je dan nog vroeger klaarwakker moet zijn omdat je om vijf uur ’s ochtends op Schiphol wordt verwacht, dan is het dus niet verwonderlijk dat je dan per ongeluk je koffer op de stoep voor je huis vergeet of per ongeluk je paspoort samen met je koffer incheckt. Maar gelukkig komt het allemaal goed en zo vertrekken we gewoon op tijd en vol spanning richting Praag.

Het voordeel van zo’n vroege vlucht is dan weer wel dat je de hele dag nog voor je hebt om je gastgezin te leren kennen, bij te kletsen met je uitwisselingsleerling en alvast de stad te verkennen voordat het officiële programma begint. In één van de typisch Tsjechische, gezellige kroegen spreken we af om het programma voor de komende dagen door te nemen. Als eerste staat natuurlijk een wandeling langs de meest bekende bezienswaardigheden in de planning. Bij stralend mooi nazomerweer bekijken we het uitzicht over Praag vanaf het bekende kasteel Praz˘sky hrad. De Tsjechische leerlingen hebben de rol van gids op zich genomen en

één voor één vertellen ze wat er te zien valt. Natuurlijk nemen we ook een kijkje in de beroemde St. Vitus-kathedraal. Via de gezellige straatjes van Malá Strana lopen we over de Karelsbrug naar de Grote Markt. Daar zien we de astronomische klok van het raadhuis, maar helaas is het volle uur net geweest en zo missen we de optocht van de apostelen. ’s Avonds zitten we dankzij connecties in het ijshockeystadion en zien Sparta Praag winnen van Oceláfii Tfiinec. Sommigen hebben deze overwinning wat uitvoeriger gevierd en zo lukt het niet iedereen om ’s ochtends op tijd aanwezig te zijn voor de schoollessen. Na een conver• 10

satieles Engels bij John uit Schotland volgt de muziekles bij Thomas. Met moeite slaagt hij erin ons in het Tsjechisch te laten zingen (Rybiãka maliãka), maar nog meer moeite kost het de Tsjechische leerlingen met ‘er zit een aapje met een rokje achter moeders keukendeur.’ Interessanter dan de lessen zelf is de gang van zaken op de Tsjechische school. Sommige leerlingen nuttigen in de les hun eerste of tweede ontbijt, niemand kijkt ervan op als een leerling heel laat nog binnen komt wandelen, een schoolbel hebben we de hele week niet gehoord, na elke les is er een pauze van tien minuten en überhaupt lijkt alles er heel relaxed aan toe te gaan. Voor de lunch moeten we een stukje lopen naar een basisschool in de buurt. De kwaliteit van het eten doet de Tsjechische keuken geen eer aan, maar veel ouders zijn blij dat hun kinderen de mogelijkheid hebben om voor weinig geld een warme maaltijd op school te krijgen. Als we klaar zijn, zitten de basisschoolkinderen netjes met hun slofjes aan te wachten totdat ook zij op mogen opscheppen. ’s Middags moeten we een stukje met de tram om bij de gymzaal te komen. Terwijl de meeste jongens gretig naar de floorballsticks grijpen willen de meiden wel op de bovenverdieping op grote gymballen balanceren. Dinsdagochtend verzamelen we weer op school voor een korte les Duits die vervolgens over gaat in een les Tsjechisch voor beginners voor ons. Daarna presenteren de

Tsjechische leerlingen de plaatsen die we later die dag zullen zien. Met de bus vertrekken we eerst richting Terezin (Theresienstadt) om het doorgangskamp te bezoeken. Voor veel leerlingen is het de eerste keer dat ze een kamp bezoeken en ze zijn dan ook onder de indruk van de erbarmelijke omstandigheden waaronder mensen tijdens de oorlog hier leefden. Vanuit Terezien gaan we verder naar Melnik. In het kasteel van de familie Lobkowicz wacht ons een heerlijke lunch in het restaurant vanuit waar we een prachtig uitzicht hebben op de vlakte waar de rivier Labe (Elbe) en Vltava (Moldau) samenkomen. We bezichtigen de gerestaureerde kamers met Tsjechische barokmeubels en schilderijen en brengen ook een bezoek aan de wijnkelder en de wijngaarden. De volgende dag regent het aardig in Praag en helaas moeten we het outdoor-klimmen om die reden afzeggen. Maar gelukkig zijn er snel alternatieven gevonden. ’s Ochtends brengen we eerst een bezoek aan de staatsopera. Via de artiesteningang en achterlangs het podium lopen we door de verschillende verdiepingen van het gebouw, bekijken de loges en ontvangstruimtes. Als toppunt van het bezoek mogen we even een stukje van de generale repetitie van Phantom of the Opera zien. Iedereen zit stil en ademloos te kijken. Na de lunch zien we elkaar weer bij een bouldercafé. In drie ruimtes achterin is alles bekleed met klimgrepen en op de grond liggen dikke matrassen. Al zijn

de ruimtes niet hoog, het blijkt toch snel dat het niet zo makkelijk is als een soort spiderman van de ene kant naar de andere te komen. Sommigen lukt het even om ondersteboven aan het plafond te hangen, maar al gauw blijkt dat je veel spieren en vooral kracht in je vingers nodig hebt om zo lang van de grond te blijven. Per trein vertrekken we de volgende ochtend voor de overnachting in de bergen. Als we uitstappen heeft Erik, de reisleider, een verrassing voor ons in petto. Voor het station staat een oude bus uit de jaren ’70 op ons te wachten. Onder veel belangstelling rijden we naar Nymburk om daar de oude stadsmuur te bekijken en een stukje Tsjechische cake te eten. Na een kort bezoek aan de plaatselijke markt rijden we verder naar de brouwerij van Nymburk. Deze is vooral bekend door de Tsjechische schrijver Bohumil Hrabal die in zijn werken het vaak over brouwerijen heeft. Voor ons is het maken van het bier, van de grondstoffen tot het vullen van flessen en vaten veel interessanter met als hoogtepunt natuurlijk het proeven van het bier zelf. Bij zo’n uitwisseling gaan natuurlijk ook wel eens dingen mis en zo ook bij deze reis. Bij de busfabriek van de Tsjechische stadsbussen zouden we zelf de mogelijkheid krijgen om eens achter het stuur te mogen kruipen en zo’n groot gevaarte te besturen, maar helaas kon dat door een misverstand niet doorgaan. Wél hebben we gezien hoe zo’n bus gemaakt wordt, maar dat boeit niet iedereen. Om het een beetje

11

goed te maken gingen we die avond vanuit ons hotel onderaan in het Reuzengebergte een potje bowlen. De volgende ochtend beginnen we aan een flinke wandeling van 1100 meter hoogte naar 1602 meter hoogte, oftewel 14 kilometer van Malá Úpa naar het hoogste punt van Tsjechië,

de Sne˘z˘ka, een weer naar 1390 meter in Ruzova hora. De prachtige natuur en de blik over Polen en Tsjechië lieten ons de inspanning en kou (-4°C) snel vergeten en iedereen was het erover eens dat het zeker de moeite waard is geweest. Moe maar voldaan stapten we in de bus richting Praag en ’s avonds was iedereen weer fit voor de goodbye party. De week in Tsjechië was erg geslaagd, een goede mix van cultuur en sport, maar er was ook veel gelegenheid om kennis te maken met de inheemse gebruiken en gang van zaken. Na shledanou!!

Melanie Martens (begeleider van de Praaguitwisseling en docent Duits)

HALLELUJAH EN TURKSE MARS D E M U Z I E K AVO N D 2 0 11 Wanneer de Sint het land heeft verlaten, zorgt mijnheer Spoorman voor een muziekavond. Dat is tenminste een principe waarop je kunt bouwen, want het is altijd raak: de tweede week van december vullen de klanken van accordeon, klarinet, hoorn en saxofoon het gebouw. Zo ook vrijdag 9 december.

hij zijn prachtige études speelde. Daarna kwam een drietal meisjes op de bühne: de zusjes Krommendijk en opnieuw Nina Temme. Hun saxofoon, klarinet en cello en de contrabas van Richard, medewerker op Het Amsterdams, waren een gouden kwartet. Bij het volgende nummer verscheen Pam Witsenboer met een origineel instrument: de hoorn. Ze maakte er een indrukwekkend geluid mee. Dorian Franicevic begeleidde haar goed op de piano. Het nummer Home van Sharpe werd zeer origineel gespeeld en gezongen door Rachel, Lieve en Simone uit V5 (helaas was Frederike ziek). Deze dames traden vorig jaar al op bij Pop & Poëzie en toen vond iedereen ze ook al geweldig. Wieger Stroo sloot het eerste deel van de avond indrukwekkend af met een prelude van Bach. Meteen na de pauze genoot de zaal van het ensemble van onze school. Deze leerlingen spelen inderdaad echt samen. En toen was het tijd voor de tweede accordeon, bespeeld door Mink Spronk. Wat is hij vaardig! Dat geldt trouwens ook voor Romeo Zeph, maar hij speelt jojo. En hoe! Hij laat dit speeltje dansen, vliegen, springen en tollen. Hoe doet hij dat zo snel? Toevallig weet ik dat hij de hele dag oefent. Als het zou kunnen zelfs in de klas! Het volgende duo betrof zoon en moeder. Cellist en

De opening kwam voor rekening van Marthe Wouters, Kiriko Mechanicus en Anne Wouters; dit drietal is al heel wat jaartjes aanwezig bij muziekavonden. Anne heeft het afgelopen jaar haar diploma gehaald, maar dat maakt haar niets uit: ze blijft, gelukkig voor ons, gewoon optreden op school. Met zijn drieën zongen en speelden ze heel mooi onder andere Release me van Agnes. Daarna volgden een paar goede nummers elkaar snel op. Laurens Beijnen speelde Hallelujah van Leonard Cohen (iemand in de zaal zong zelfs mee!), Bas Roelofs speelde prachtig op de accordeon en Jules van der Hoek en Nina Temme temden Beethoven op de klarinet. Dat Antonia van der Grinten een talentvolle zangeres is, wisten wij al van het Eerste Klas Toernooi vorig jaar; het was opnieuw goed te horen tijdens het langzame nummer Superwoman. Presentator Marten Kircz, gehuld in een mooi jasje en met een aardig woord voor elke deelnemer, verzocht om stilte bij het gitaarnummer van Emiel Koridon, omdat zijn klassieke gitaar niet versterkt zou worden. De zaal was muisstil terwijl • 12

eersteklasser Thijs van Paridon werd op de piano begeleid door zijn moeder Elisabeth. Samen lieten zij een stuk van Saint-Saëns prachtig klinken. Goede samenwerking! Dat gold ook voor A.L.Vocal, een koortje van leerlingen van onze school. Gehuld in het zwart-wit zongen zij aanstekelijk en meerstemmig nummers van Sting en Michael Jackson. Opnieuw speelde Dorian een mooi pianostuk, dit keer van niemand minder dan Mozart en toen was het ein-de-lijk tijd voor 1F. Wat was het lang wachten voor deze jongens en meisjes! Maar daar gingen ze dan: drie mooie liedjes zongen zij, vóór het laatste nummer halverwege onderbroken door rector Roel Schoonveld, die Ben Spoorman, Marten Kircz, de deelnemers, het AC en DB hartelijk bedankte voor al het moois dat te horen was geweest. MK

ROMEREIS 2011

13

G I P H A RT OV E R C A M P E RT Vrijdag 24 september had klas V5D een iets andere schooldag dan op andere dagen. Een picknick in het Vondelpark en een masterclass van Ronald Giphart over het boek van Remco Campert, Het leven is Vurrukkulluk. Bijna een miljoen exemplaren van dit boek worden dit jaar via de bibliotheken verspreid in het kader van Nederland Leest.

Ronald Giphart begon zijn lezing met de vraag aan de leerlingen of Het Amsterdams Lyceum nou al eens eindelijk de Artistieke Interlyceale had gewonnen (ja, dat hebben we). Had hij zich dusdanig goed voorbereid op zijn publiek of was er een andere verklaring voor die sterke opening? Nou, die was er. Giphart is oud-leerling van Het Baarnsch Lyceum, vandaar. En nog oud-

regent ook, al heet dat daar anders. En tijdens zijn periode bij de “Seniores” had hij alles op alles gezet om de AI te winnen. En dat was gelukt. Tijdens zijn tijd op Het Baarnsch was hij ook voor het eerst in contact gekomen met Remco Campert. Campert op zijn beurt is namelijk een oud-leerling van Het Amsterdams Lyceum en toen

14

Giphart met zijn seniores ronddoolde in de krochten van Het Baarnsch, vonden ze daar oude schoolkranten van Het Amsterdams. Ze wisten dat Campert in de HALO geschreven had en gingen meteen op zoek naar stukjes van zijn hand en vonden die ook. Toen Campert kort daarop in de buurt van Baarn een lezing gaf, gingen Giphart en zijn

vrienden daar naartoe om hem de oude HALO’s aan te bieden. Dit alles vertelde Giphart in het Vondelpark aan onze leerlingen die genoten van het mooie weer en zijn verhaal. Kruisverbanden waren er dus te over. Dat hadden de leerlingen zich de dag daarvoor ook al gerealiseerd. Tijdens een les over Campert en zijn roman bekroop iedereen in het lokaal het gevoel dat hij of zij zat waar Campert had gezeten. Campert en zijn vrienden gingen ongetwijfeld naar het Vondelpark net zoals zij zelf dat nu deden. Datzelfde Vondelpark waarin de drie vrienden Boeli, Mees en Panda in Het Leven is Vurrukkelluk de dag doorbrengen. Het taalgebruik van Campert is bovendien helemaal niet zo ver verwijderd van dat van De Jeugd van Tegenwoordig.

Giphart vertelde de leerlingen ook nog over de rol van de verwondering in de kunst en literatuur. Lezen, zo betoogde hij tenslotte, maakt je slimmer. Het is wetenschappelijk vastgesteld dat het de hersenen stimuleert.

Wil je dus de kans vergroten dat je volgend jaar slaagt, lees dan! Daarna was het tijd voor de picknick en spraken schrijver en leerlingen ontspannen verder. TvV

ANDRÉE VAN ES BEZOEKT ONZE SCHOOL

Op vrijdag 25 november was Andrée Van Es op bezoek op Het Amsterdams Lyceum. Andrée van Es is wethouder van de gemeente Amsterdam en beheert onder andere de portefeuilles Participatie, Diversiteit en Integratie en Inburgering. In het kader van een werkbezoek sprak ze over met name integratie met leerlingen van onze school. De leerling-geleding van de medezeggenschapsraad en het dagelijks bestuur van de leerlingenvereniging waren hiervoor uitgenodigd. De wethouder wilde van de leerlingen weten hoe ze over deze zaken dachten en welke ervaringen ze ermee hadden. Na afloop was iedereen het erover eens dat het een vruchtbaar en aangenaam gesprek was. TvV

15

GYMNASIUMACTIVITEITEN De docenten klassieke talen ondernemen regelmatig activiteiten met hun leerlingen. Hieronder een verslag van wat de gymnasiumleerlingen de afgelopen maanden buiten de reguliere lessen hebben gedaan. LATIJNSE INSCRIPTIES Rome barst van de inscripties. Vele daarvan zijn in het Latijn. Tijdens de Romereis hebben de gymnasiasten met Latijn in hun pakket speciale aandacht besteed aan Latijnse inscripties op allerlei gebouwen, zuilen en triomfbogen. Daar was een maand voorbereiding aan voorafgegaan: in de lessen Latijn tot aan de Romereis hadden de leerlingen aan de hand van een speciaal voor dit doel gemaakt boekje van de heer Schuddeboom talloze inscripties vertaald en geïnterpreteerd. En zo konden ze in Rome hun groepsgenoten en begeleiders laten delen in hun pas verworven kennis. VERTAALWEDSTRIJD LATIJN Aan de jaarlijkse vertaalwedstrijd Latijn voor Amsterdams scholieren deden dit jaar voor het eerst leer-

lingen van onze school mee. Op donderdag 17 november zaten zes van onze vijfde klassen op het Vossius te midden van vooral Barlaeanen, Vossianen en Ignatianen enkele uren lang te zwoegen op de vertaling van een niet eerder geziene Latijnse tekst. Dat waren Maxim Allaart, Iris Bakker, Jordi Heemskerk, Elana Meijer, Lucas Roeleveld en Isabelle Slot. Hoe ze het gedaan hebben? De uitslag is nog niet binnen. G2A OP WOLKENLAND De eerste G2-klas heeft zijn Wolkenlandweek alweer achter de rug. Onder leiding van de docenten Krijnen en Breunesse brachten de leerlingen eerst, op maandag, een bezoek aan het Archeologische Park Xanten, net over de grens in Duitsland. Xanten biedt een goede kennis-

Sterk in bètavakken

16

making met een Romeinse stad. Alle typisch-Romeinse gebouwen, zoals een tempel, een amfitheater en een thermen-complex, zijn daar dicht bij elkaar te vinden. Het veel grotere Trier, waar ze volgend jaar naar toe gaan, is zo beter te begrijpen. Om over het nog veel grotere Rome in de vijfde klas nog maar te zwijgen. De rest van de week stond het Odyssee-toneelproject centraal. Zeven beroemde avonturen van Odysseus werden door zeven groepjes leerlingen bewerkt tot toneelstukjes. Zelf moesten ze de rollen verdelen, nadenken over de aankleding etc. En veel oefenen! Donderdagavond resulteerde dit in een toneelvoorstelling met zeven scènes. Verbazend hoeveel je in zo’n week kunt bereiken!

R. Deinema (docent klassieke talen)

POËZIEPROJECT V5

STUK VOOR STUK OP DE WEG NAAR HET GELUK Carpe Diem. Dat was het thema van het vakoverstijgende poëzieproject dat V5 op 20 december voorgeschoteld kreeg. Filosofie, tekenen, handvaardigheid, toneel, muziek, Nederlands, klassieke talen, Spaans, Frans, Engels en Duits kwamen samen in dichterlijke lessen en meeslepende workshops. Bij de opening van de dag zong oud-leerling Laura Johannes en haar band prachtige songs over liefde en hondjes met een truitje. Na afloop van dit bijzondere optreden keken de leerlingen naar de grappige, hartstochtelijke, poëtische en droeve film Dead poets society, waarin het motto Carpe Diem zo belangrijk is. Pluk de dag. Daarover gingen ook de lessen van de moderne en klassieke talen die later op de dag op het programma stonden. Prachtige regels waren het resultaat. Leest u maar het volgende gedicht, geschreven door Nina, Jelle, Simone en Anne bij Spaans.

Vive hoy. Por que es posible que no esté manaÀ a. Atrevete hacer de ciciones. Y no tienes que te ner miedo. Escucha a tu cora zón y no a tu cabe za. Sé que tú eres y riè a la vida. Adora la vida y la vida te adora. La vida es de ti, vi ve tu vida. Sophia, Elana en

Carpe Diem Vives ahora ana No esperes el mañ a a con una Cervez fiesta, fiesta, fiest Viva la vida cielo Las estrellas en el que bueno La terra y la luna son como el sol carpe carpe diem

Het laatste deel van de dag stond in het teken van verschillende workshops. Poëzie bleef hierbij de rode lijn. Wat is het verband tussen gedichten en filosofie? Dat een belangrijk filosofisch begrip als “tegenstelling” in poëzie opgeheven wordt. En wat doe je met rijm bij handvaardigheid? Je maakt een prachtig doosje en daar stop je het in. Bij muziek maak je met een groep leerlingen zelf een lied. Bij toneel declameer je dichtregels in een willekeurige klas. En bij tekenen zoek je beelden bij woorden en andersom.

17

Diego

Ook waren er projectlessen van medewerkers van de Amsterdamse stichting School der Poëzie, die poëzieonderwijs geeft op scholen. En echte dichteres als Diana Ozon vertelt de leerlingen over de noodzaak om niet te rijmen en wel gebruik te maken van beeldspraak. Twee groepen sloegen aan het dichten in het kader van een heuse wedstrijd, genaamd Y’Poetry. Het gaat hier om een internationaal Y’POETRY 2012, een internationaal project voor jongeren in Amsterdam, Antwerpen, Berlijn en Londen. Het thema is De stad. Jongeren lezen en analyseren de gedichten en worden zelf aan het schrijven gezet. De mooiste gedichten worden voorgedragen in een van de voorrondes. In het voorjaar vindt de finale plaats in Amsterdam. Wij hopen natuurlijk dat leerlingen van onze school daaraan mee zullen doen. De gedichten die 20 december werden geschreven zien er in ieder geval veelbelovend uit. Wat te denken van de regels van Otis:

stuk voor stuk op de weg naar het geluk dat ergens ligt verborgen tussen al het steen gevuld door mensen

18

En wat te denken van Quico’s fascinerende metafoor van een stad?

De stad is een moeder, leerzaam, verzorgend, streng en gevaarlijk. Ook Eline schuwt de beeldspraak niet:

Reclameborden vinden zoekende blikken Op sluitingstijd spreken ze af in cafés langs de vertrapte randen van de straat stroomt de menigte voldaan naar huis Denken aan de stad leidt niet altijd tot idyllische gedachten, dat blijkt wel uit de volgende regel van Veerle:

langzaam verzuur ik, zure regen. Maar er zijn ook positieve geluiden te horen. Denkend aan het Bos en Lommerplein dicht Jannesh:

warmte stroomt naar binnen en ik weet het heb geduld en doorbreek de dag pluk de dag maar wacht tot hij rijp is

MK

19

r 5 decembe

Friso van Loen

s a a l k inter

S

Isabella Huisman

in 1-E Jobeleen Perez

Eva Boevink

Sophie Pickkers

20

D E A C T I V I T E I T E N W E E K V4 Veel designen toegepaste kunst Buiten de bijbellessen van Marten Kircz, die hierin op geheel eigen wijze de geheimen van het heilige boek ontrafelt, en de "flash mob dance" workshops van oud-leerling Henk Bakboord, draaide de CKV-week dit keer voornamelijk om design en toegepaste kunst.

deringen werd genoemd en in de huidige tijd als "pieces" op buitenmuren word gespoten. Ook hier werden mooie designs gemaakt onder leiding van twee ervaren graffitikunstenaars. Vervolgens werden er in de stad echte pieces gefotografeerd en kregen ze, ter vergelijking, de opdracht om ook foto's te maken van wat lelijke kliederwerken op zojuist gerenoveerde monumenten. In de workshops Chinees werd geleerd hoe de Chinese tekens zijn ontstaan en schilderden de leerlingen met echte Chinese inkt op rijstpapier hun eigen tekens. Het lukte enkelen om op authentieke manier de penseel te draaien, waardoor er onmiskenbare Oosterse kalligrafieën ontstonden.

Aanleiding waren de rondleidingen in en om het recent geopende museum Het Schip van architect Michel de Klerk, een van de mooiste voorbeelden van een gebouw in de "Amsterdamse School" stijl. Het Schip heeft een nog vrijwel authentiek interieur met fraaie voorbeelden van toegepaste kunst, zoals geglazuurd tegelwerk, baksteenversieringen, verlichting, meubilair en karakteristieke belettering. Aan de overkant van het museum werd een bezoek gebracht aan de "tuin", waar een opstelling te vinden is van straatmeubilair, zoals brieven-

bussen, lantaarns, bankjes, een krul etc. Dit alles uitgevoerd in prachtig gietijzer, net als de prachtige brugleuningen uit die tijd. Hadden ze dit straatmeubilair, net als de brugversieringen, maar gewoon laten staan! In en om ons eigen schoolgebouw zijn vele elementen van de Amsterdamse School terug te vinden en derhalve waren er dit jaar veel opdrachten in de eigen omgeving. De leerlingen maakten prachtige fotoverslagen van de architectuur in de omgeving van de school, en maakten glas-in-lood ontwerpen, die helaas te duur zijn om te laten uitvoeren......... In de workshop Graffiti tekenen werd een ander aspect van toegepaste kunst beoefend, hetgeen vroeger wandschil-

21

Zoals gebruikelijk werd de CKV-week afgesloten met een actuele film in bioscoop Rialto. Dit jaar was dat de Iraanse film Circumstance, waarin onze leerlingen konden zien hoe hun Iranese leeftijdgenoten in het geniep vertier zoeken in besloten clubs en altijd op hun hoede moeten zijn niet verraden te worden en door ouders, imams of broers ter verantwoording worden geroepen voor hun "losbandig" gedrag. Schrijnend is de opbloeiende, vanzelfsprekend verboden, liefde tussen twee meisjes, waarvan de een uiteindelijk trouwt met de broer van haar geliefde, om toch maar in haar buurt te kunnen zijn. Een dramatisch aflopende, prachtig gespeelde film, die helaas niet te zien is voor de Iranese jeugd zelf. JR

HET MOORDPROJECT VAN DE EERSTE KLASSEN Het wordt al bijna een traditie: wanneer het buiten koud en guur wordt, krijgen de eerste klassen twee dagen lang de gelegenheid een moord op te lossen. Dat zorgt steeds weer voor veel spanning en sensatie in onze school, ook al weten de leerlingen uit de eerste via oudere leerlingen en docenten meestal wel dat het om een fictieve misdaad gaat. Het slachtoffer is elk jaar een ander. Dit jaar ging het om een heel belangrijk persoon. En dat nog wel in het lustrumjaar! In de portemonnee van het dode lichaam vinden ze een rijbewijs, vermoedelijk van het slachtoffer. Op de foto is een vriendelijk lachende man met grijs haar te zien. Hij heet Roel Schoonveld. Wanneer conciërge Jan erbij wordt gehaald, deinst hij meteen terug wanneer hij het bleke gezicht van de man ziet: Het gaat om de rector van de school! Dit is de verbijsterende ontdekking die conciërge Jan ten Raa en rechercheur Groen deden op dinsdag 6 december 2011. Nadat Jan een lijk had aangetroffen in de middengang, werd de politie gewaarschuwd. Eerst volgt dan een verslag van een vergadering de dag ervoor waarbij motieven van de tien verdachten om de rector te vermoorden beschreven worden. De een wil graag zelf rector worden, de ander had een relatie met de heer Schoonveld en is aan de kant gezet en de derde heeft geldproblemen als gevolg van zijn handelen. Een interview met een buurvrouw van de school en de broer van het slachtoffer maken het plaatje compleet: bijna iedereen had redenen om de heer Schoonveld iets slechts toe wensen. Nu is het de beurt aan 1A tot en met 1F. Op 6 en 7 december moesten zij aan de slag met diverse practica, een logigram, cryptogram, sectierapport en een verhaalanalyse. Bij de practica (bloed-, vezel- en

22

pollenonderzoek) kwamen vooral de docenten biologie en de Technische Onderwijs Assistenten (TOA’s) Agaath Jacobs en Niek Lieshout in actie. Zij legden uit wat bloed is, welke bloedgroepen er zijn en hoe je de bloedgroep door middel van microscopen kunt vaststellen. Ook deden de leerlingen vezelonderzoek, waarbij de samenstelling van vezels onder andere door de brandproef werd vastgesteld. Bij het practicum over pollen keken de eersteklassers door de microscoop naar de pollen van verschillende bloemsoorten. Het ging er bij deze les om vast te stellen wie van de verdachten sporen bij zich droeg van een IJslandse lelie, die in het biologielokaal stond tijdens de fatale avond. Het sectierapport en de theorie over de gerechtelijke sectie is wel wat taai, maar leveren toch veel interessante weetjes en gedachtewisselingen over de juridische en medische kant van (gerechtelijke) schouwing. In vergelijking daarmee is het verhaal met alle intriges en roddels over en van de docenten en medewerkers van onze school toch een stuk smeuïger. Laat echter duidelijk zijn: alles is verzonnen! De cryptogram en de logigram zijn het meest weggelegd voor de wiskundehoofden onder onze eersteklassers. Bij de eerste les kregen ze het volgende raadsel te ontcijferen: () SNAMPLSDVGKBQUFIFFBO. Zie

daar maar eens uit te komen! Gelukkig waren er wiskundeleraren voorhanden om hulp te bieden. Bij de logiquiz moest men vooral logisch nadenken (het

woord zegt het al). Het ging erom om hints over geboorteplaats, lengte en hobby van de vrouwelijke verdachten zo in een diagram te zetten dat het klopt. Uit alle projectlessen kwam informatie die één of meer verdachten uitsloot, waardoor er uiteindelijk slechts één persoon overbleef, de dader. Dat bleek Laurens Vollenbronck te zijn.

deze klas wist de meeste goede informatie te verwerken in het schema met de resultaten dat elke klas inleverde. Bravo 1A! MK

1B was erg geschrokken dat hun mentor tot zo’n afschuwelijke misdaad in staat was. Deze klas wist trouwens net als 1A, 1C en 1 E de echte moordenaar te vinden. 1A deed dat het allerbeste:

Het Kunstwerk Elk nummer van De Mededelingen staat er een bijzonder kunstwerk centraal dat is gemaakt door een leerling van Het Amsterdams. Dit keer worden er twee werken getoond: de een is van Rosa Snijders, de ander van Pien Kars. Beide leerlingen zitten in V5H.

Pien Kars

Rosa Snijders

23

De Vrek - Toneelgroep Amsterdam 10 november gingen de drie vijfde klassen die Frans hebben naar het toneelstuk De Vrek van Molière in de Stadsschouwburg. Voor veel leerlingen was het de eerste keer dat ze in de Stadsschouwburg kwamen, voor sommige leerlingen zelfs de allereerste keer dat ze op het Leidseplein waren! Rome hadden ze weleens bezocht, maar het Leidseplein... Het stuk werd gespeeld door Toneelgroep Amsterdam. Omdat het een modern toneelgezelschap is, kun je van alles verwachten, als het gaat om een stuk uit de zeventiende eeuw. Hoe zouden ze het aangepakt hebben? Zouden ze weer naakt op het podium gaan staan, zoals ze meestal graag doen? Of zouden ze het in de traditionele sfeer houden. Hmmm... Nee. Hans Kesting zal je natuurlijk niet snel over het podium zien rennen met een pruik met pijpenkrullen op. Het stuk was inderdaad vertaald naar de moderne tijd. Dat werd vooral gedaan door middel van het decor. Een modern appartement, overal computers, iPads, telefoons en flatscreens. En een hippe zoon

en dochter voor Harpagon, het hoofdkarakter uit De Vrek. Op een aantal verschillen na bleven de acteurs trouw aan de originele tekst. De ‘ouderwetse’ tekst in combinatie met het moderne decor leverde enkele absurde situaties op. Zoals een vader die zijn dochter uithuwelijkt en het huwelijk diezelfde avond nog voltrokken wil zien. Dat is in de huidige tijd, waarin het decor zich bevindt, natuurlijk ondenkbaar. Het maakt het stuk op een andere manier grappig dan de originele versie. Overigens is De Vrek geen komedie. Er zitten veel grappige situaties en absurditeiten in, maar het stuk kent ook veel tragische momenten. Harpagon is rijk en wil dat graag blijven. Daarom bepaalt hij met wie zijn kinderen

24

zullen trouwen en hoeveel, of eigenlijk hoe weinig er uitgegeven mag worden. Aan het eind pleegt Harpagon zelfmoord. Je blijft achter met een gevoel van leegte en dat allemaal om geld. De rol van Harpagon werd gespeeld door Hans Kesting en hij bewees eens temeer dat hij een van de beste acteurs is uit zijn generatie. Hij straalde zoveel energie uit, dat je wel naar hem moest kijken. Ook de rol van Frosine werd met veel verve gespeeld door Marieke Heebink. De prestaties van Heebink en Kesting zorgden er wel voor dat de andere acteurs minder indruk maakten. Na afloop waren onze leerlingen, op een enkeling na, zeer te spreken over de avond, de schouwburg en het toneelstuk. Velen zeiden dat ze iets heel saais verwacht hadden, maar het tegendeel bleek het geval. Op zoek naar een nieuw stuk dus! Selly Vermeijden, (Docent Frans)

GELUKSZOEKERS EN FLASH FORWARD spel-en dansplezier op Het Amsterdams In oktober leverde David Meyer in het Rozentheater en Van Ostade theater zijn voorstelling Gelukszoekers af, waarin onze leerlingen hun Certificaat B konden halen. Flash Forward was de CKV-voorstelling die begin december te zien was. FLASH FORWARD De tweede voorstelling van David Meyer dit najaar was de CKV-voorstelling Flash Forward, met als thema: iedere beslissing die je neemt, is bepalend voor de rest van je leven. Een goede keuze voor middelbare scholieren, die al op hun vijftiende een belangrijke keuze moeten maken voor hun verdere studie en beroep. Maar wat blijkt? In deze voorstelling lijkt iedere beslissing te leiden tot eenzelfde eindresultaat. In drie parallelle locaties, een kantoor, een bordeel en een gevangenis, spelen zich dezelfde scènes af, met dezelfde dialogen en in eenzelfde Kafkaiaanse atmosfeer. Overal kom je binnen met pasjes, bots je op dezelfde mensen en ben je onderdeel van een strakke hiërarchie.

GELUKSZOEKERS De commissie, bestaande uit Marijn van der Jagt, Jet van Boxtel, Liesbeth Colthof en Laura Johannes voor toneel en Wies Bloemen, Richard Rodermond en Monique Duurvoort voor dans, kenden alle kandidaten (met cijfers tot 8.8!) hun certificaat toe. Een prachtige prestatie! Het was geheel terecht om de enthousiaste groep te belonen, want wat was het een inspirerende en geestige voorstelling. De zoektocht naar geluk en succes vond plaats in een setting, waar Wim Wenders jaloers op zou zijn: een oude, stoffige stad met een saloon, in the middle of nowhere, met een gedesillusioneerde eigenaar als leidsman voor de dolende bezoekers. Hun zoektocht naar zichzelf en hun liefdes lijkt doelloos en toevallig, maar de ontmoetingen zijn dramatisch en vaak hilarisch. In enkele scènes excelleren de acteurs: Kiriko Mechanicus in haar ton of op haar "zelfmoord" richel, Jorrit Herrera, wanhopig ondergedompeld in een onafzienbare rij reflectanten op een huwelijksadvertentie en vele andere scènes, waarin de kandidaten het uiterste uit zichzelf haalden.

Kortom, welke keuze je ook maakt, je komt allemaal terecht in de voor jou klaarstaande, gereguleerde maatschappij. Flash Forward blijkt een waarschuwing in zich te hebben: gebruik je eigen geest, je eigen fantasie, de wereld is geen cybermaatschappij zoals in je computergames en zorg dat je terecht komt op de plek die voor jou als individu bedoeld is! Het stuk werd in een mooi tempo en met veel inzet gespeeld door de meiden van de toneelklas C, iedereen was goed in dit echte ensemblespel! JR

De afwisselende dansen werden krachtig en expressief uitgevoerd, wat de voorstelling als geheel tot een groots kijkspel maakte. Of, zoals de commissie concludeerde: ‘Al met al stond op de vloer een hechte groep met aan elkaar gewaagde spelers, die de voorstelling met verve droegen.’ Gefeliciteerd allemaal!

25

NA SCHOOL Gianni Grot

Het Nederlandse en Belgische publiek zag het fout. Op zondag 6 november vloog Gianni aka The Body uit de populaire dansshow So you think you can dance, tot grote verbazing van de professionele jury. Het publiek had in onvoldoende mate op hem gestemd. Op school was al duidelijk dat Gianni een formidabele danser is, al liet hij dat niet op het schoolpodium zien. Maar in de gymzaal en de wandelgangen wel! Een salto (al dan niet via een muur) was snel gemaakt. Gianni miste regelmatig school om te kunnen dansen, vaak ook in het buitenland. Maar arrogant was hij nooit, en bij terugkomst was er regelmatig een kleine souvenir voor de afdelingsleider die de afwezigheid had toegestaan. Gianni is een vriendelijke, bescheiden jongen, en bijzonder charmant. Een vermakelijke figuur en nooit uit zijn humeur, zelfs niet toen een blindedarmontsteking hem uit de musical Tarzan hield. Hieronder volgt een interview met deze charmante oud-leerling. HET AMSTERDAMS ‘Na school heb ik eerst een paar maanden rechten gedaan op de VU, maar dat was op dat moment te vroeg voor mij om serieus te worden, dus ik besloot op avontuur te gaan. Ik ben naar London verhuisd, zonder daar

07. amenjaar: 20 u Gianni Grot, Ex Yo k in n So You Th Deelnemer aa 11. Can Dance 20

ooit eerder naar toe te zijn geweest. Ik heb me daar op de universiteit ingeschreven. In het begin studeerde ik alleen Drama maar later bleek ik ook te kunnen schrijven, dus ben ik dat erbij gaan studeren. Het Amsterdams was een ervaring die ik nooit en te nimmer zal vergeten. Toen ik daar op school zat, wist ik niet hoe snel ik van school wilde, maar nu mis ik het af en toe heel erg! Ik heb daar de

26

tijd van m'n leven gehad! SO YOU THINK YOU CAN DANCE 2011 Het was heel bijzonder maar ook “eens en nooit meer”. We hebben tijdens de opnames veel leuke tijden gekend en naast het werken veel plezier gemaakt. Je zult de kijkers moeten vragen waarom ik niet verder ben gekomen, of de leerlingen op school (hahaha). Maar ik ben daar totaal niet boos over want ik zie het helemaal niet als verliezen. Ik zit al zolang in het danswereldje, soms win je, soms niet. Zo gaat dat. BN’ER Hahahhahaha BN’er? Ik word wel herkend op straat, dat is soms grappig maar daar gaat het uiteindelijk niet om. Het is tof als mensen laten weten dat je ze geïnspireerd hebt, maar daar blijft het bij. DE TOEKOMST Er ligt eigenlijk al best veel in het verschiet, dus ik heb het aardig druk! Ik ga naar Parijs om te werken, de theatertour van So You Think komt er nog aan en ik ga een eigen productie doen. Kortom, jullie gaan nog van me horen!’ TvV

Jingle bells chime and jingle bells time! gezond & vrolijk 95e schooljaar

www.amsterdamslyceum.nl