Welkom bij theaterwerkplaats Tiuri! Theaterwerkplaats Tiuri is een werkplaats voor mensen met een (verstandelijke) beperking. De acteurs bezoeken de theaterwerkplaats in het kader van dagbesteding.
Over de naam Tiuri Tiuri is de held in het bekende boek van Tonke Dragt “De brief voor de koning” (1962). Tiuri stapt in een avontuur waarin hij een gevaarlijke reis moet maken om een brief aan de koning van een ander land te brengen. Zijn avonturen vinden plaats in het geheim en hij blijft zoveel mogelijk verborgen. Maar hij doet wat nodig is om zijn doel te bereiken. Bij Theaterwerkplaats Tiuri nemen we je ook mee op avontuur. Je leert al doende jouw verborgen talenten te ontdekken. En trots te zijn op alle spannende uitdagingen die je hier aan gaat en de overwinningen die je door je eigen daden kunt bereiken!
2012
Welkom aanstormend talent! Als aankomend speler of als aankomend stagiair! Welkom ouder, zorginstelling of stagebegeleider! Deze wijzer geeft inzicht in wat Theaterwerkplaats Tiuri doet, inhoudt en voor jou kan betekenen. DEEL 1 van de wijzer is geschreven voor aankomend theatertalent. • Wil je theatermaker worden, dan is dit gedeelte geschikt voor jou. • Ben je onder de 18 en nog te jong om te komen werken, maar wil je wel alvast komen proeven aan het vak, dan is dit deel ook geschikt voor jou! DEEL 2 van de wijzer is geschreven voor ouders, zorg instellingen en stagebegeleiders. Dit deel geeft achtergrond informatie. Theaterwerkplaats Tiuri heeft twee vestigingen, één in Breda en één in Roosendaal. Tussen beide vestigingen is er op organisatorisch vlak geen verschil. 1
DEEL 1 Stage of werken in een theaterdagbesteding (maandag t/m vrijdag) Van maandag t/m vrijdag bieden wij theaterdagbesteding voor mensen die van theater maken hun beroep willen maken. Naast spelplezier hebben is een belangrijk doel van Tiuri het maken van professionele theaterproducties.
aan groeps- of individuele gesprekken, huishoudelijke taken en ontspanning. Voorstellingen vinden meestal ‘s avonds of in de weekenden plaats. Wat past bij jou? Wanneer je als acteur mee wilt spelen in de grote jaarvoor stelling is het belangrijk dat je op minstens 3 aaneengesloten dagen bij Tiuri komt werken. In Breda zijn dat woensdag, donderdag en vrijdag. In Roosendaal zijn dat dinsdag, woensdag en donderdag. Op de andere dagen krijg je speltraining, stemoefeningen, improvisatie en beweging. Je leert samenwerken en je ontwikkelt je sociale vaardigheden. In je Persoonlijke Artistieke Plan beschrijven we samen met jou je persoonlijke leerdoelen. Als je wel graag wilt leren spelen, maar nog niet zo nodig al voor een hele zaal wil optreden kun je op deze andere dagen ook stage komen lopen. In Breda op maandag, dinsdag en woensdag en in Roosendaal op maandag, donderdag en vrijdag.
We werken toe naar één grote voorstelling per jaar en voeren die minstens 4 keer per jaar op voor een zo breed mogelijk publiek in verschillende theaters. Ook geven we workshops en werken we aan presentaties voor scholen of bedrijven! Een werkdag duurt van 9.00 uur tot 16.00 uur. Een deel van de dag wordt besteed aan de ontwikkeling van je theatervaardigheden. De andere momenten worden besteed 2
Als je echt een theatermaker wil worden dan kun je natuurlijk ook de hele week stage lopen of werken! In elk geval verwachten we een serieuze werkhouding van jou als (aankomend) acteur. En moet je er rekening mee houden dat voorstellingen vaak in het weekend en ’s avonds plaatsvinden. Na de zomer, vanaf september/oktober, beginnen we met het werken aan een voorstelling, dus is het belangrijk dat jij je voor werk of stage op tijd aanmeldt. Tiuri Wijzer
DEEL 1 Theater als hobby Wanneer je van toneelspelen houdt, maar het liever als hobby ziet in plaats van werk, kun je in je vrije tijd ook bij Tiuri terecht! In Breda werkt op zaterdag een toneelgroep aan een eigen toneelproductie. Ook kun je in de zomerperiode zowel in Breda als in Roosen daal gedurende 7 weken telkens 1 week kennis maken met één apart theaterthema, bv. Straattheater, muziek, clownerie, film, circus, maskers, kleding enz. De thema’s wisselen per zomer. Ook zijn er workshops en een jongerengroep. Wat zal ik kiezen? • toneel op zaterdag: Als je graag samen met anderen een echte theatervoorstelling wil maken, kun je je aanmelden voor de vrijetijdsgroep in Breda. Hiervoor is eerst een proefperiode om te kijken of je het echt leuk vindt en of je past in de groep. Deze groep werkt van september tot april op zaterdag van 10.30-13.30 uur aan een toneelstuk met alles erop en eraan, wat uiteindelijk tweemaal in een weekend wordt gespeeld in een echte theaterzaal. • zomerweken: Als je nog op school zit heb je vaak lang zomervakantie. Dan kan het leuk zijn om je voor één of meerdere zomerweken in te schrijven bij Tiuri. Je werkt samen met de vaste spelers van Tiuri gedurende een hele week aan een bepaald thema. Aan het einde van de week mag je in een mini-voorstelling aan je ouders, familie, vrienden en kennissen laten zien waar je die week mee bezig bent geweest.
Ook als je niet meer op school zit en eens een keer een ander soort vakantie wilt, ben je van harte welkom!
• workshop: Als je graag zomaar eens een paar keer wilt proeven aan theater maken, kun jij je met enkele vrienden of vriendinnen aanmelden voor een workshop. Dit kan naar jouw eigen wensen worden afgesproken. Bijv. ter ere van je verjaardag? Een workshopgroepje moet minimaal 6 deelnemers hebben.
Het is niet erg als je het spannend vindt, verlegen bent of moeite hebt met tekst en taal. Maar je moet wel willen leren en de opdrachten kunnen volgen.
2011
Ben jij degene die wij zoeken voor Tiuri? • Heb jij passie voor theater? • Heb jij passie voor muziek en beweging en wil je graag in de spotlights staan? • Vind jij het prettig om creatief bezig te zijn?
Ben jij iemand die nieuwsgierig is en samen met anderen wil ontdekken wat je durft? 3
DEEL 1
Waarom is Tiuri een goede plek om te werken/stage te lopen? • Wij kijken naar wie jij bent. • Wij halen je talenten naar boven en helpen je deze verder te ontwikkelen. • Je leert je te uiten via dans, beweging en met woorden. • Wij leren je nieuwe theatervaardigheden. • Je leert om samen te werken. • Wij werken aan je zelfstandigheid en je zelfontplooiing; ontwikkelen van je eigen individu. • Wij proberen je over drempels en door blokkades te helpen. • Wij hebben altijd als doel je te laten schitteren op of naast het podium. • We laten je daarom altijd iets spelen wat dicht bij je zelf ligt en gebaseerd is op wat je goed kunt of iets maken wat binnen je mogelijkheden ligt. • Je komt bij een hechte groep van theatermakers, in een heel sociale en vriendschappelijke sfeer.
• Soepel zittende kleding en turnschoentjes meebrengen. • En denk aan je persoonlijke verzorging; (handdoek, deodorant, tandenborstel, tandpasta etc) Ten slotte: Vraag je je af of Tiuri iets voor je is? Je kunt ons altijd bellen of mailen met vragen, opmerkingen, ideeën of om een afspraak te maken om een keertje te komen kijken. Tot ziens, we zien je graag!
Wat moet je zelf doen? • Zorgindicatie regelen. • Vervoer regelen • Een lunchpakket verzorgen. 4
Tiuri Wijzer
DEEL 2 Visie Theaterwerkplaats Tiuri gelooft dat ieder mens talenten heeft. En dat die talenten zichtbaar gemaakt moeten worden. In het bijzonder bij mensen met een beperking, want zij zijn tot veel, heel veel in staat! Missie Primair doel van de theaterwerkplaats is het onzichtbare talent van mensen met een beperking – op eigenzinnige wijze – zichtbaar te maken op het podium. Door het organiseren van veelzijdige theateractiviteiten wordt aan mensen met een (verstandelijke) beperking de mogelijkheid geboden om zich blijvend te ontwikkelen binnen een breed maatschappelijk kader. Dit gebeurt zowel binnen de functie van zorg/dagbesteding als binnen een educatieve functie.
Alle activiteiten van Theaterwerkplaats Tiuri verhouden zich binnen een energetische driehoek: THEATER – ZORG – ONDERWIJS waarin Theater natuurlijk het belangrijkste is! Deze driehoek noemt Theaterwerkplaats Tiuri een ‘permanente ontwikkelplaats’.
Theater
Wat houdt “breed maatschappelijk kader” in? Tiuri spelers staan midden in de samenleving en nemen hier actief aan deel. Door zich op verschillende podia te presteren geven zij mensen / de samenleving een andere kijk op hun beperking.
Permanente ontwikkelplaatsen
Zorg
Onderwijs
Onder leiding van professioneel geschoolde theatermakers, artiestenbegeleiders en docenten maken we theaterproducties, organiseren we theaterworkshops voor verschillende groepen, in de werkplaats zelf en op verschillende externe locaties. Er wordt gewerkt vanuit de eigen belevingswereld van de spelers. Daarvoor wordt er veel gebruik gemaakt van fysiek theater, waarbij de acteur het uitgangspunt is van de rol en de voorstelling.
2011
5
DEEL 2 Voor wie Om bij Tiuri te kunnen komen werken is vooral belangrijk of iemand kan komen tot spelplezier, tot samenspel, tot initiatief en of hij of zij een persoonlijke inbreng in het productieproces kan hebben. Heeft hij/zij mogelijkheden zich – met de nodige ondersteuning – verder te ontwikkelen in het theaterwerk? Het niveau van de beperking is niet doorslaggevend. Samen met de aspirant-acteur gaan we op zoek naar zijn/haar mogelijkheden op het gebied van: expressiviteit, gevoelsrijkdom, inleving, rolbeleving en rolopbouw. Hoe is zijn: lichaamsbewustzijn, beweeglijkheid, conditie, coördinatie, concentratie, verbale mogelijkheden en muzikaal gevoel. Misschien zijn er andere specifieke talenten? Medewerkers Binnen Theaterwerkplaats Tiuri zijn zowel medewerkers afkomstig uit de zorg (SPH-CMV) als medewerkers uit de theaterwereld werkzaam. Over het algemeen hebben beiden
6
affiniteit met zowel de zorg als het theater. Naast de vaste medewerkers zijn er stagiaires vanuit beide richtingen, zowel op MBO als HBO niveau aanwezig. Daarnaast is er op beide locaties een (parttime) administratieve kracht aanwezig. Ook wordt er regelmatig gebruik gemaakt van freelancers om extra aandacht te besteden aan specifieke diciplines zoals bijv. stemcoaching. Een dag bij Tiuri Een dag bij Theaterwerkplaats Tiuri heeft globaal steeds dezelfde indeling. De spelers komen aan op de locatie en drinken gezamenlijk koffie of thee. Tijdens dit eerste half uurtje vindt de overdracht plaats tussen de begeleiders en worden afspraken voor die dag gemaakt. Dan krijgt de groep instructie over wat er die dag gaat gebeuren en is er ruimte om bijzonderheden van de voorgaande dag, het weekend etc. te bespreken.
Tiuri Wijzer
DEEL 2 Aansluitend gaat de hele groep onder begeleiding naar de zaal. De activiteiten in de zaal starten altijd met het vinden van de basishouding, de acteurs aarden letterlijk in de zaal en nemen langzaam meer ruimte in. Afhankelijk van waar men staat in het creatieve proces rondom het maken van een voorstelling gaat men vervolgens aan de slag met repetitie of improvisatie. De stukken ontstaan veelal spontaan, er wordt niet gewerkt met een vooraf geschreven script of teksten. Er wordt door de regisseur wel een thema/ titel aangedragen waarbinnen de acteurs al spelende scènes creëren. Zo ontstaat gedurende het jaar een voorstelling, die een aantal keren wordt gespeeld. Rond de middagpauze trekken de acteurs hun denkbeeldige theaterjas uit en laten ze het spel in de speelzaal. Dat is een proces wat voor een aantal deelnemers heel bewust moet worden doorlopen om de emoties van het spel niet mee naar buiten te nemen. Na de gemeenschappelijke lunch gaan de spelers opnieuw de theaterzaal in. Soms om opnieuw aan het stuk te werken, maar vaak is er ook ruimte voor improvisatie, dans of worden er tableaus gemaakt. Regelmatig komen er ook uitnodigingen voor kleine optredens bij bijv. congressen. Hieraan wordt dan door een kleinere groep acteurs gedurende een paar weken gewerkt. Eénmaal per week vindt een spelersvergadering plaats. Daarnaast doen de spelers huishoudelijke karweitjes. Ontwikkeldoelen • Sociaal emotionele ontwikkeling: Met gevoel voor zelfvertrouwen en zelfwaardering omgaan met eigen mogelijkheden en beperkingen. • Sociaal gedrag: Leren omgaan met anderen. 2011
• Spelontwikkeling: Leren zich in de ruimte oriënteren en verplaatsen door spel. • Leren leren: Werkhouding: leren belangstelling te hebben voor de hun omringende wereld en deze wereld te onderzoeken en taken erin uitvoeren. Leren uiteenlopende strategieën en vaardigheden voor het opnemen, verwerken en hanteren van informatie. Omgaan met media en technologische (hulp)middelen. Praktische redzaamheid, zelfstandigheid realiseren. • Communicatie: Communiceren met woorden, gebaren, picto’s of andere voor hen geschikte middelen. Leren gesproken taal gebruiken en begrijpen. Lezen voor dagelijkse toepassing. Leren gebruik maken van schriftelijke taalvormen. 7
DEEL 2 Tevens Denk aan: inzicht in de opbouw van producties, pr en communicatie, experimenteren en bezoeken van andere vormen van theater; decors - rekwisieten - kleding - maskers schminken enz. Effecten Door het werken in de veilige omgeving van Tiuri en het feit dat ze meer handvatten krijgen om zich te uiten, meer zichzelf te zijn, durven spelers beter voor zichzelf op te komen en leren ze makkelijker contact te maken met anderen. We hebben al van vele verrassende ontwikkelingen getuige mogen zijn. Verder streven we naar een zo groot mogelijke zelfstandig heid van de spelers. Tijdens voorstellingen staan zij zelfstandig op het podium en helpen elkaar achter de schermen. De spelers weten zelf wanneer ze op moeten komen of wie er op welk moment hulp nodig heeft met rekwisieten en kostuums. Door dit alles ontstaat er een hechte groep die elkaar onder steunt, van elkaar leert en vooral ook van elkaar geniet.
Indicatie:* Om te kunnen werken bij Theaterwerkplaats Tiuri is een indicatie nodig. Deze kan worden aangevraagd bij het CIZ. Plaatsen in deze dagbesteding kunnen worden ingekocht via een: PGB = Persoons Gebonden Budget of via een ZIN = Zorg In Natura Hiervoor kan men zich melden bij een zorgstichting in de regio. De cliënt kan kiezen voor zorg in natura bij een zorgstichting of kan via PGB zelf dagbesteding bij Tiuri inkopen. Voor dat laatste kan in de indicatieaanvraag de voorkeur aangegeven worden voor een persoongebonden budget (PGB). Het zorgkantoor bepaalt dan hoe hoog het PGB is en maakt dit bedrag aan de cliënt over. De cliënt kan met dit geld zelf zorg inkopen en organiseren. * De ontwikkelingen van overheveling van AWBZ naar WMO maken deze informatie mogelijk achterhaald.
Locaties Bezoekadres Breda Speelhuislaan 153 4815 CD Breda Telefoon 076-572 92 22 Mobiel 06-52 59 31 17 Bezoekadres Roosendaal Kadeplein 4 4703 GB Roosendaal Telefoon 0165-326 041 Postadres Postbus 9708 4801 LV Breda ING-bankrekening 5206849 KVK 20117369
foto’s:
[email protected] www.theatertiuri.nl
Edmund Messerschmidt Fotografie
8
Tiuri Wijzer
