Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
Maandag, 17 augustus Bij het opstaan kregen we een lichtblauwe lucht te zien vol met kleine witte schapenwolkjes. Het was een typische nazomerochtend waarbij door dauw en mistflarden het gras kletsnat was geworden. Later in de morgen liep de temperatuur snel op tot 23ºC en kwam de zon ook regelmatig achter de wolken tevoorschijn. Om 11.30 uur werden de fietsen weer op de drager gezet en reden we naar het bezoekerscentrum van landgoed Staverden, mooi gelegen in de bossen tussen Elspeet en De fietstocht begon op het landgoed Staverden waarbij dit Ermelo. Daar parkeerden we de auto en fietsten kasteel hoort. Nee, ik ben niet de kasteelheer! in westelijke richting langs en door de uitgestrekte Ermelose Heide. Aan de rand van de paarsgekleurde heide stonden opvallend veel grote lijsterbesbomen en -struiken. De volle trossen rode bessen staken mooi af tegen het paars en groen van de heidevelden. We gebruikten onze lunch bij de authentieke schaapskooi ‘de Schapendrift’ aan de rand van de heide. Helaas waren de schapen en de herder al vertrokken. Wel hadden we er een paar leuke gesprekken met wat andere 60 plussers, waaronder met een echtpaar uit het Brabantse Uden die wist te vertellen dat de bekende zandverstuiving ‘de Bedafse Bergen’ bij Uden door de plaatselijke bevolking de ‘Blote Kont’ wordt genoemd. Voor Ermelo draaiden we met het fietspad mee naar het noordoosten en kwamen in het bosgebied Sparrendaal. Daar stopten we even bij een meer dan 4000 jaar geleden aangelegde De uitgestrekte Ermelose Heide die 343 hectaren groot is. grafheuvel. Rond het jaar 1900 is het Ermelose Zand aangepland met dennen en sparren t.b.v. de houtwinning. Bovendien was het beplanten hard nodig om het stuifzand in te perken dat was ontstaan door overvloedig plaggen van de heide door de Veluwse boeren. Die gebruikten de heideplaggen als strooisel in hun potstallen en om het land te bemesten.
Hier is goed te zien dat deze beuken in het Leuvenumse Bos op zandduinen zijn gepland.
Verderop reden we door het Leuvenumse Bos waarin veel statige eiken- en beukenbomen staan die voor een deel zijn aangepland op de hellingen van de vroegere zandduinen. Na een tocht van ongeveer 30 kilometer waren we weer bij landgoed Staverden waar we eerst nog een wandeling maakten door de prachtige paden en lanen van het landgoed. Het bestaat uit een kasteel, een waterkorenmolen en een aantal boerderijen. Idyllisch gelegen in de bossen naast het kasteel staat ook nog een kerkje. In een voormalige boerenschuur is het bezoekerscentrum gehuisvest waar alle informatie over de streek te verkrijgen was. 1
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
’s Avonds lukte het de zon niet meer de wolken open te breken. Toch was het nog warm genoeg om onder de luifel het avondeten te gebruiken.
Dinsdag, 18 augustus Het weer in de vroege morgen kreeg het rapportcijfer 10. De lucht was mooi blauw gekleurd, het was windstil en de ochtenddauw had het gras een diepgroene kleur gegeven met hier en daar in de zon oplichtende spinraggen. Bij zomerse temperaturen van boven de 25ºC vertrokken we met fietsen op de auto naar Heerde voor een fietstocht in die omgeving. We reden eerst in westelijke richting naar Veessen aan de IJssel. In dat plaatsje bij het uitkijkpunt IJsselzicht gebruikten we onze lunch, pal onder de wieken van de windmolen op een tafel gemaakt van een molensteen. We hadden er een prachtig uitzicht op de IJssel en het kleine jachthaventje. De tocht gingen in noordelijke richting verder tot aan Wijhe aan de andere IJsseloever. Daar draaiden we naar westelijke richting en kwamen door de gehuchten Vorchten, Wolbert en Hoorn. Drie De windmolen van Veessen aan de IJssel Helemaal onder zit Diny aan een tafel plaatsjes gemaakt van een molensteen. waar we nog nooit van gehoord hadden. In het centrum van Heerde bezochten we Johanneskerk met zijn in de 15de eeuw gebouwde toren, een terrasje en natuurlijk ook de braderie met kleedjesverkoop die jaarlijks vanwege de zogenaamde Hessendagen gehouden wordt.
De kudde bestaande uit 145 Veluwse Heideschapen van de Renderklippen.
Vanuit Heerde fietsten we nog een lus, nu aan de westkant van Heerde. Via de landerijen van het Horsthoekerveld en het Bakhuisveld kwamen aan bij de authentieke schaapskooi op de paarse heidevelden van de Renderklippen. Vanaf grote afstand zagen we de herder met zijn 3 honden en 145 Veluwse heideschapen over de heide
naar de schaapskooi trekken. Een geweldige ervaring om zo’n kudde op je af te zien komen en er even later middenin te staan. Een tafereel dat ruim 60 jaar geleden in Reusel, in meerdere gehuchten, iets van alle dag was. Ook campingbeheerder Jan van Vemde heeft in zijn jonge jaren in Hoog Buurlo zo’n kudde onder zijn hoede gehad, vertelde hij mij. We fietsten om het heidegebied heen en verderop beklom ik nog even de Renderklippen, een langgerekte heuvelrug die oprijst uit het vlakke en in deze tijd prachtige paarse heidelandschap. Vermoedelijk zijn de klippen een overblijfsel van de laatste ijstijd. Bovenop had ik een prachtig
Diny fietst hier onder een prachtige vliegden door op de heide van de Renderklippen bij Heerde.
2
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
uitzicht tot aan de schaapskooi waar we eerder waren geweest. Toen we weer in Vaassen op een terrasje zaten was de temperatuur boven de 28ºC uitgekomen. De avond was nog lange tijd aangenaam warm, geschikt om lange tijd buiten te blijven.
Woensdag, 19 augustus Al vroeg in de morgen kreeg de camping en omgeving een uitbundig zonnebad over zich heen. Door de bomen heen werden door de zon lange schaduwen getekend op het dauwnatte gras. Het Wij zeilden met deze botter, de EB17, even samen over het beloofde een warme dag te worden met water van de voormalige Zuiderzee bij Elburg. temperaturen die de 30ºC zullen overschrijden. Om 11.30 vertrokken we richting Veluwemeer voor een heuse bottertocht die vanuit de haven van Elburg van wal zou gaan. We parkeerden onze auto in het centrum van het plaatsje Doornspijk. Vandaar fietsten we door de warme polder en langs een uitloper van het Veluwemeer naar het vestingstadje Elburg dat in de vorige eeuw nog pal aan de Zuiderzee lag. Eerst kochten we bij de VVV van Elburg kaartjes voor de tocht waarna we een koel plaatsje in een park aan het water opzochten voor onze lunch. Om 13.20 uur werden we ontvangen door de schipper en 2 Hier heb ik het helmhout vast van het roer van de botter bemannin EB39. Blijkbaar heb ik moeite de volgende boei te zien. Met mijn bovenbeen hou is de roerbalk tegen waar veel kracht op gsleden stond. van de markante authen-tieke vissersbotter de EB39. Even later staken we van wal. Aanvankelijk werd de boot aangedreven door een dieselmotor maar op het open water werd de motor uitgeschakeld en het grote bruine zeil hoog in de mast gehesen waardoor we volledig op windkracht verder zeilden. De schipper vertelde ons het een en ander over de boot en gaf verklaringen over diverse spreekwoorden uit het schipperslatijn zoals: “Met de kloten voor het blok staan” en “Het loopt de spuigaten uit”. Na een paar instructies mocht ik van de schipper het helmout van het roer een tijdje overnemen. Het was een kwestie van de boeien in de gaten te houden en dan van boei tot boei te zeilen. Ook moest ik erop letten het roer langzaam bij te sturen want zo’n botter reageert veel trager en draait nog even door. Ook was het een kwestie het helmhout stevig vast te houden want met de wind schuin in de zeilen kwam er veel kracht opstaan. Toen ik het een beetje doorhad gleed de botter Diny als geroutineerde zeeschuimer. soepel door het water.
3
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
De binnenkant van de kazematten op het ronddeel ‘het Zwanegat’ aan de Vischpoort van Elburg.
Toch mooi om zo’n grote logge botter door het water te mogen loodsen. Ik kreeg de complimenten van de schipper die zei dat ik als roerganger geslaagd was. Het overstag gaan is een heel spektakel waarbij je moet uitkijken niet een klap van de zeilbalk te krijgen. Ja, om te kunnen zeilen met een botter moet je van wanten weten. Gelukkig stonden de schipper en zijn 2 mannen hun mannetje en kwamen we veilig in de haven van Elburg terug. Na een kleine 2 uur konden we onze voeten weer op de vaste wal zetten en genoten we, bij onze fietsen aangekomen, nog even na van het botteravontuur.
Daarna bezochten we de kazematten van Elburg aan de authentieke Vischpoort. Het is een onderaards stelsel van gangen in het ronddeel ‘het Zwanegat’ aan de haven. In de 15de t/m 17de eeuw hebben de kazematten gediend om de vijand te beschieten die de stadsgracht wilde oversteken. Het viel ons op dat vroeger de soldaten klein zijn geweest. Wij konden namelijk nergens rechtop door de ondergrondse gewelven lopen. Na een kort verblijf op een Elburgs terrasje fietsten we weer terug naar Doornspijk waar de fietsen weer op de drager gingen. Op de camping was het warm en windstil. Dit in tegenstelling tot Elburg waar een briesje stond om het zeilen mogelijk te maken en voor afkoeling te zorgen.
Donderdag, 20 augustus Ook vandaag kreeg de camping in alle vroegte al Voor het thema ‘Kamperen op de Veluwe’ was zelfs een een uitbundig zonnebad. Volgens de Renault 4 van stal gehaald. voorspellers zou dat in de loop van de voormiddag of middag drastisch gaan veranderen. Er zou zwaar weer komen met mogelijk windstoten en onweer. Voor we er op uittrokken braken we eerst de luifel af omdat we er niet zeker van waren dat deze bestand was voor het verwachte weer. Om 13.30 uur vertrokken we onder tropische omstandigheden, de temperatuur had de 35ºC benaderd, naar het CODA-museum in het stadscentrum van Apeldoorn. We bezochten er een paar interessante thematentoonstellingen zoals ‘Vakantie op de Veluwe’. Dit was een speelse nostalgische expositie over het kamperen op de Veluwe van de afgelopen 150 jaar. Tenten, primussen, trekkersliedjes, de verkennerij van de vorige eeuw en zelfs een Renault 4 was van stal gehaald om e.e.a. uit te beelden. Ook de expositie van natuurfotograaf Jan Vermeer genaamd ‘De Veluwe van Vermeer’ vond ik heel interessant en leerzaam. Er waren Mooie natuurfoto’s van Jan Vermeer. 4
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
prachtige foto’s te zien van de Veluwse bossen, heidevelden, zandverstuivingen en dieren, gemaakt in de vier jaargetijden. Allemaal onderwerpen die ik de afgelopen weken ook vaak heb vastgelegd! Het thema ‘Schilders op de Veluwe´ was indrukwekkend. Uit de schilderijen is goed te zien dat de Veluwe voor het jaar 1900 een ander meer woester landschap had toen de massale aanplant van dennen en sparren voor de houtwinning nog niet was uitgevoerd. De schilderijen maakte ook duidelijk dat het vroeger voor de gewone man hard werken was om op de Posters om het kamperen in vroegere tijden op de Veluwe in Veluwe het hoofd boven water te kunnen goede banen te leiden. houden. Er waren nog veel meer thema´s te zien, teveel om allemaal te vermelden. De airco bij CODA was wel erg koud afgesteld we waren doorkoud toen we na ruim 2 uur weggingen. Dat veranderde echter snel toen we buiten weer in de bakoven kwamen. ´s Avonds is het noodweer aan ons voorbij gegaan. Op afstand hoorden we wel de donder rommelen en er stak een flinke wind op. Nadien ging het over in langdurige regen en onweer op afstand. Hopelijk is het morgen weer droog want dan moeten we de tent afbreken en alles inpakken en daar kunnen we geen waterlanders bij gebruiken.
Vrijdag, 21 augustus De dag van vandaag stond in het teken van afbreken, inpakken en vertrek. Veel is er van zo’n dag niet te melden behalve dan dat we mooi droog weer hadden en zonder problemen behouden thuis zijn gekomen.
Slot Deze vakantie heeft vooral in het teken gestaan van fietsen in de indrukwekkende afwisselende Veluwse natuur. We hebben ongeveer 440 kilometer achter de pedalen zitten en dat zonder elektrische traphulp waar veel leeftijdsgenoten tegenwoordig gebruik van maken. Veel hebben we gezien en meegemaakt tijdens ons gevarieerd, actief vakantieprogramma. Elke dag hebben we wel iets ondernomen! Als ik dan toch hoogtepunten moet aanwijzen dan denk ik aan het tegenkomen van de roedel edelherten in de vrije natuur op landgoed ‘Het Aardhuis’, de ontmoeting met de kudde Veluwse heideschapen op de prachtige paarse heide van de Renderklippen en het helmout van het roer bedienen van de zeilbotter EB39, een grote platbodem met indrukwekkende bruine zeilen die vroeger voor de visserij op de Zuiderzee gebruikt is. Ook wil ik de gastvrijheid van de campingbeheerders Jan en Wilma van Vemde en de uitstekende voorzieningen van camping ´de Roerganger zijn op de botter EB39 en Helfterkamp´ noemen. Omdat we daar zo tevreden over zijn zeilen op het Veluwemeer was een van hebben we volgend jaar weer 3 weken gereserveerd. Dat zegt de hoogtepunten van deze vakantie. genoeg!.
Hieronder volgen enkele de foto’s van maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus. 5
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
In deze voormalige boerenschuur van landgoed Staverden. Is De aandrijving van de waterkorenmolen op landgoed het bezoekerscentrum gehuisvest. Staverden. Het water valt boven op het rad, een zogenaamde bovenlader. Hier is de molen in uitgeschakelde toestand!
Het mooi gelegen kasteel op landgoed Staverden. In de Middeleeuwen stond op deze plaats ook al een kasteel. Let op de schaduwen in het water.
De uitgestrekte Ermelose Heide die tot aan de horizon reikt.
De schaapskooi van de schapendrift aan de Ermelose Heide. Kunst in het bosgebied Sparrendaal bij de parkeerplaats kruising Drieërweg/Grieteweg te Ermelo. Het voorste Hiervoor staat ook nog een bezoekerscentrum. kunstwerk is een bank met daarop een tegelmozaïek over de Veluwse natuur. Deze zogenaamde ‘Wildbank’ is bekleed door Henny Verburgt-Tomassen. In Ermelo staan meer van degelijke tegelmozaïeken.
6
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
Het haventje van Veessen aan de IJssel. We genoten er van een prachtig uitzicht.
Diverse groepen witte- en brandganzen op de uiterwaarden aan de IJssel in de buurt van Wijhe.
Het orgel met neo-barokke kas gebouwd in 1843-1845 van de De authentieke schaapskooi van de Renderklippen. Johanneskerk van Heerde.
Deze dennen markeren de plaats van de schaapskooi op de Renderklippen.
De 145 Veluwse Heideschapen komen vanuit de heide naar de schaapskooi. Een prachtig tafereel om van dichtbij mee te maken!
7
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
Hier is de eendrachtige samenwerking tussen de herdershonden te zien.
De kudde wordt door de honden keurig bij elkaar gehouden.
Deze prachtige wilde eend (vrouwtje) bij het Pluisjesven bij Heerde wilde even met ons praten of zou ze toch liever wat brood hebben.
De paarse heide gezien vanaf de hoogte van de Renderklippen. Op de achtergrond de authentieke schaapskooi.
Rechts vooraan de vissersbotter de EB39 waarmee we in Elburg van wal staken.
We vaarden de haven van Elburg uit met 13 opvarenden en kwamen er ook weer met 13 terug.
8
Vakantie camping ‘de Helfterkamp’ 2009 te Vaassen Deel 5 (slot), maandag 17 augustus t/m vrijdag 21 augustus
Hier naderde onze platboot met gehesen zeil het Veluwemeer.
De schipper geeft uitleg over de botter en het bijbehorende schipperslatijn.
Het imposante bruine zeil van de EB39 wordt gehesen. De mast is van grenenhout vanwege de lange vezel van die houtsoort.
De Vischpoort van de vesting Elburg. Hier kwam alle vis die de Elburgers op de Zuiderzee vingen door naar binnen.
Klik hier voor het verslag van de vakantiedagen, deel 1.
9