LOB- nieuwsbrief aan ouders en leerlingen
september 2013
In Nederland zijn er 14 universiteiten en 51 hbo-instellingen die samen meer dan 300 verschillende studierichtingen aanbieden. Dit zijn alleen nog maar de hoofdrichtingen en deze waaieren uit tot duizenden verschillende opleidingen op hbo- en wo-niveau. Veel leerlingen hebben moeite om tot een goede keus te komen. Bij de keuze voor een vervolgstudie spelen de tutor en decaan, leeftijdsgenoten, rolmodellen een rol. Jongeren geven echter aan dat de rol van ouders als groot en belangrijk wordt beschouwd in de keuze voor een vervolgstudie. Thuis praten zij veel over de vervolgstudie. De invloed van ouders kan eruit bestaan dat jongeren nadenken over en leren ontdekken wat bij hen past. Via deze nieuwsbrief willen we u informeren over wijze waarop het studiekeuzeproces op het Gymnasium Novum is georganiseerd. Dit gaat ook naar de leerlingen en de tutoren toe. Zeker verderop is het bericht dan ook vaak qua taal aan de leerling gericht. Veel leesplezier! Met vriendelijke groet, Jan Karel van den Haak (decaan lj4), Richard Hermsen (decaan lj 5 en 6) en Karlijn Hendriks (voor het laatste jaar decaan 5 en 6) De tutor en de decaan We hebben op Novum gekozen voor een tweedelijnsdecanaat. Dat wil zeggen dat de tutor de eerstelijnsbegeleiding doet (monitoren, stimuleren, gesprekken over studiekeuze). We hebben hiervoor gekozen omdat de tutor op school degene is die de leerling het beste kent en het vaakst spreekt. De decanen zijn op de achtergrond aanwezig. Zij ondersteunen de tutoren, informeren ouders en leerlingen over activiteiten en regelgeving en organiseren lobactiviteiten (zoals de LOB-Novumdag in klas 4 en de studie-en beroepenavond). De decanen zijn ook de experts die door zowel tutoren als leerlingen om raad gevraagd kunnen worden. Als een leerling na een traject met de tutor vastloopt, kan hij in gesprek met de decaan. Deze kan ook aanvullende informatie verstrekken over opleidingen, bijvoorbeeld handzame overzichten van de verschillen tussen een bepaalde studie in verschillende steden. Voor de (3e en) 4e klas is de decaan Jan Karel van den Haak en voor klas 5 en 6 is het Richard Hermsen. Wij stimuleren de tutoren om regelmatig te informeren naar het studiekeuzeproces bij hun tutorleerlingen. Hiertoe heeft een aantal tutoren deze maand een training gevolgd bij een studiekeuzebureau, hetzelfde bureau dat ook een training aan leerlingen aanbiedt. Leerlingen die dat nodig hebben worden gestimuleerd om te gaan kijken bij opleidingen, maar ook om zich op zo’n dag voor te bereiden. De leerling moet zich bewust zijn van de dingen die hij belangrijk vindt in een opleiding. Is dat de hoeveelheid contacturen, de toekomstperspectieven, de sfeer van de instelling, de begeleiding, de verhouding praktisch/theoretisch…. etc. De tutor maar de ouders kunnen de leerling helpen te reflecteren op zo’n bezoek. Wat vond je van de dag, voor- en nadelen? Wat wil je verder nog weten? Op het formulier ‘verslag open dagen’ staan allerlei vragen die de leerlingen moeten beantwoorden maar het is ook goed om er samen over te praten en waar nodig ook kritische vragen te stellen, net zolang totdat een leerling zijn keuze goed kan legitimeren en uitleggen. De studie- en beroepenavond Op 13 januari 2014 organiseren de decanen voor het derde jaar op rij de studie- en beroepenavond. Op deze avond worden alle lokalen hier gevuld door studenten (vaak oud-
leerlingen van onze school) en ouders. Zij vertellen over hun studie resp. hun (loop)baan. Dit is een mooie gelegenheid om over diverse studies en beroepen te horen en ook vragen te kunnen stellen. Bronnen a. b. c.
d.
e. f. g.
Alle open dagen hangen op de ruit van het decanaat (zichtbaar vanuit het atrium) en worden gemaild aan de leerlingen Deze data staan ook op de website www.studiekeuze123.nl. Hier kun je ook alle opleidingen vinden. Op het decanaat zij van alle wo- en hbo-opleidingen in Nederland folders aanwezig. Een leerling kan uit de voorraadmappen meeneemexemplaren halen. Het handigst is om dit op donderdagochtend te doen, dan zijn er zeker decanen aanwezig om te helpen. Boeken met alle studies staan in de kast onder naslagwerken: Studiegids, Selectie en Studiewegen. Handig om een bepaalde opleiding in diverse steden met elkaar te vergelijken. We hebben ook een abonnement op de digitale versie hiervan; de tutoren hebben hier toegang toe. In de kast aan de korte kant ligt onderin een stapeltje TKMST: gidsen met alle opleidingen erin. Handig om door te bladeren. Op de Novumsite onder onderwijs > decanaat staan talloze links naar meeloopdagen etc. en naar allerlei andere handige websites. Tevens staan hier overzichten van opleidingen met numerus fixus en van de instroomeisen per opleiding. Evt. tests (zie link site) http://www.icares.com/signup.html en https://www1.noaonline.nl/studiekeuze123/ Regelgeving: www.duo.nl. Natuurlijk kun je heel eenvoudig alle opleidingen googlen. Het kan handig zijn om heel concreet de studiegids van een opleiding op te zoeken, zodat je de vakken van het curriculum kunt bekijken: lijken die vakken de leerling interessant?
Als een leerling aan het begin van zijn keuzeproces staat -‐
-‐
-‐
Tutorgesprek: Het gekozen vakkenpakket is een goed aanknopingspunt. De leerlingen hebben in de derde een zelfportret geschreven. In een tutorgesprek kun wordt hierop doorgevraagd. Waarom heb je hiervoor gekozen, waar ligt je belangstelling wel/niet, wat vond je belangrijk in de keuzes? Open dagen. Voor deze leerling is het bezoeken van open dagen handig. Er zijn twee rondes met open dagen: oktober/ november en februari. Ze zijn meestal op zaterdag maar soms ook op vrijdag. Een open dag (ook bachelordag genoemd) is erg algemeen van aard. De leerlingen krijgen een algemene indruk van de instelling en het studentenleven in de stad en er zijn voorlichtingsrondes. Het praatje wat ze daar krijgen, is vaak een beetje een promopraatje (al wordt dat wel steeds minder) en biedt weinig meer informatie dan een folder of een website. Je vindt een overzicht van de open dagen op www.123studiekeuze.nl. Leerlingen kunnen toestemming krijgen om tijdens schooltijd een open dag te bezoeken (aanvragen bij de decaan). Het verslag dat ze hiervan maken komt in het dossier van de leerling. Tests. Er zijn voor deze leerling ook studiekeuzetests te vinden, die wellicht een beeld geven: http://www.icares.com/signup.html en https://www1.noaonline.nl/studiekeuze123/. Een dergelijke test is meer een aanknopingspunt voor een gesprek met de tutor of decaan dan een einduitslag.
-‐
-‐
Online module voor twijfelaars tussen universiteit en hbo: De Universiteit van Leiden en de TU Delft bieden samen de ‘aansluitingsmodule studievaardigheden’ aan. Hier maak je kennis met het wetenschappelijk onderwijs en denken in brede zin. Je kunt er ontdekken of wetenschappelijk onderwijs bij jou past. Er is een algemeen deel en een profieldeel. De totale studielast is 20 uur en de cursus vindt plaats van 21 oktober tot en met 14 december vanaf de eigen pc. Meld je aan voor 14 oktober via www.aansluitingsmodule.nl. Dit is kan ook worden gedaan tijdens de Novumband (in overleg met de tutor uiteraard). Studiekeuzetraining van September Advies. Vorig jaar hebben we voor het eerst gewerkt met deze organisatie. Het doel is om leerlingen een concreet stappenplan te geven waarmee ze een studiekeuze kunnen bepalen. De training vindt op school plaats en duurt twee middagen. De ervaringen van de leerlingen waren positief. We willen het jaarlijks aanbieden, in oktober (zodat leerlingen nog open dagen etc. kunnen gaan bezoeken). M.n. geschikt voor 6V en evt. 5V. Ouders, leerlingen en tutoren zijn deze mogelijkheid bericht in september. Er hangt wel een prijskaartje aan (139 euro).
De leerling die zich wil verdiepen in bepaalde studies •
Online proefstuderen. Vanaf de eigen computer maak je kennis met een bepaalde studie. Dit kan, in overleg met de coördinator van de novumband en de tutor, tijdens een Novumband plaatsvinden. Het kost meestal zo’n 20 uur. De Universiteit Leiden (vindt plaats tussen 21 oktober en 14 december; aanmelden voor 14 oktober!) heeft een groot aanbod: • • • • • • • • • • • • • •
Archeologie Bestuurskunde Biomedische Wetenschappen Chinastudies Culturele Antropologie/Ontwikkelingssociologie Duitse taal en cultuur Engelse taal en cultuur Film- en literatuurwetenschap Geneeskunde Nederlandse taal en cultuur Pedagogische Wetenschappen Psychologie Rechtsgeleerdheid Wijsbegeerte/Filosofie
Bij de Rijksuniversiteit Groningen heten het webklassen. De inschrijving opent op 27 september en wees er snel bij; vol = vol! Kunst- en Architectuurgeschiedenis Kunsten, Cultuur en Media Gedrags- en maatschappijwetenschappen Sociale Geografie & Planologie en Technische Planologie Rechtsgeleerdheid Informatiekunde Sterrenkunde Scheikunde Bedrijfskunde
Geneeskunde Godsdienstwetenschap : Religie en conflict Theologie: Heilige tekst Wijsbegeerte Geschiedenis Minorities and Multilingualism International Business International Relations and International Organization Ook de UvA heeft een aanbod maar dat is vooral wiskunde, taalwetenschappen en diverse talen. Het heet hier ook webklassen. http://www.webklassen.nl/portal/site/webklas/page/11af23c5-c0a9-47bb-00316b71225c3cde TU Eindhoven biedt voor 4 opleidingen online proefstuderen aan (zij noemen het digitaal proefstuderen): Bouwkunde, Sustainable Innovation, Technische Bedrijfskunde en Technische Natuurkunde. http://www.tue.nl/studeren/studiekeuze-en-studievoorlichting/voor-middelbarescholieren/digitaal-proefstuderen/
•
•
•
•
Proefstuderen. De meeste instellingen en opleidingen bieden deze mogelijkheid aan. Dit is een heel goede manier om te ervaren hoe het is om een bepaalde studie te volgen, al dient wel gezegd te worden: ook voor een proefstudeerdag worden de leukste docenten gevraagd. Het is één dag of meerdere dagen of dagdelen. Ook de Nijmeegse Tweedaagse, Junior TU Delft en Lapp Top (Leiden) kun je hier onder scharen; de communicatie voor die laatste twee dingen doet de coördinator Novumplusactiviteiten Saskia Muller. Op de website onder decanaat vind je links. Voor veel proefstuderen moet je je snel aanmelden, want vol = vol. De data worden aan de leerlingen gemaild. Soms heet het ook ‘een dagje student’. Meeloopdagen. Ook meeloopdagen zijn vaak via de instelling te boeken. Je gaat dan meestal met een groepje studiekiezers mee met een student naar echte colleges. Om de sfeer te proeven is dit dus ook bij uitstek geschikt. Meelopen met een oud-leerling. Op het decanaat houden we een database bij wat alle oud-leerlingen studeren. De meeste oud-leerlingen vinden het hartstikke leuk om Novummers een dagje mee op sleeptouw te nemen. Het is het handigst om even langs de decaan te gaan voor de contactgegevens. Digitale studiekeuzecoach TU Delft. De TU Delft biedt leerlingen hulp bij hun studiekeuze adhv twee vragenlijsten. Zie: http://www.tue.nl/studeren/studiekeuze-enstudievoorlichting/voor-middelbare-scholieren/digitale-studiekeuzecoach/
De leerling die mee wil doen aan een selectieprocedure of loting (informatie van www.rijksoverheid.nl) -‐
Loting bij Numerus Fixus. Voor bepaalde opleidingen en studies in het hoger onderwijs komen meer aanmeldingen binnen dan er plaatsen zijn. Studenten krijgen toegang tot deze studies via een loting. Bij lotingsopleidingen kunnen maar een beperkt aantal studenten worden toegelaten. Dat komt door het beperkt aantal opleidingsplaatsen. Of omdat een overschot dreigt in een bepaalde sector van de arbeidsmarkt. Er zijn 3 mogelijkheden voor toelating via loting: directe toelating, decentrale selectie of gewogen loting. Na loting is het soms mogelijk om uw toelatingsplaats te ruilen. Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) maakt elk jaar bekend voor voor welke hbo en universitaire opleidingen een loting geldt. Het
-‐
-‐
geldt voor steeds meer opleidingen: ook rechten, psychologie, werktuigbouwkunde in Delft…. Je wordt bij een numerus fixus direct toegelaten tot de opleiding of instelling van de eerste voorkeur met een gemiddeld eindexamencijfer van 8,00 of hoger. Alleen het hoogste vak van het vrije deel hoef je mee te laten tellen; verder wegen alle vakken even zwaar. Heb je geen 8 gemiddeld, dan moet je loten. De loting is gewogen. Op basis van het gemiddelde eindexamencijfer val je in een bepaalde lotingsklasse. Hoe hoger de lotingsklasse, hoe meer kans je maakt op inloting. Je kunt in totaal 3 keer mee loten per opleiding. Je kunt per jaar maar aan 1 loting meedoen. Decentrale selectie voor opleiding met numerus fixus. Bij decentrale selectie selecteren universiteiten en hogescholen zelf de studenten voor een numerus fixus-opleiding. Ze bepalen zelf de voorwaarden en moeten deze op tijd bekendmaken. Eindexamencijfers mogen daarbij geen rol spelen, maar schoolexamencijfers doen dat meestal wel. Om toelating te krijgen via decentrale selectie moet je wel voldoen aan alle eisen die ook gelden voor gewogen loting. De leerlingen kunnen het beste zelf zoeken naar de decentrale selectie van de studie van hun keuze. Voor geneeskunde kun je die gemakkelijk vinden via www.ikwildokterworden.nl. Voor de Universiteit Leiden geldt het diploma van PRE-University als een vrijwel gegarandeerd entreebewijs voor alle opleidingen daar. Selectie aan de poort. Er zijn ook opleidingen die alleen bepaalde, goede leerlingen aannemen. Dat zijn kunstacademies en conservatoria maar ook de studies Bestuur- en organisatiewetenschappen (Utrecht), International Business Administration (EUR) en de University Colleges.
Open dagen najaar 2013 Datum 18 en 25 september
Begin oktober
Diverse data in oktober 2 oktober
Universiteit of Hogeschool Hotelschool The Hague
Activiteit Open dag
(Den Haag en Amsterdam)
Universiteit Leiden
Wageningen Universiteit TU Delft (ook in november) Leiden University College Hotelschool The Hague
3 en 9 oktober
Data voor proefstuderen worden medio oktober bekend gemaakt. Hou de website in de gaten want je moet je snel inschrijven! Proefstuderen vindt vervolgens plaats in febr 2014. Meeloopdagen. Je kunt je nu al aanmelden. Open avond Open dag
(Den Haag en Amsterdam) Nijmeegse Tweedaagse 14-17 oktober Half oktober
Radboud Universiteit Nijmegen Erasmus Universiteit Rotterdam
AANMELDEN via de website! Data voor proefstuderen worden medio oktober bekend gemaakt.
Rijksuniversiteit Groningen 17 + 18 oktober 18 + 19 + 21 oktober
Tilburg University TU Delft
Hou de website in de gaten want je moet je snel inschrijven! Open dag Open dag
19 oktober
TU Eindhoven Universiteit Leiden
Begin november
Universiteit van Amsterdam
Diverse data in november
Vrije Universiteit (A’dam)
Open dag Data voor proefstuderen worden begin november bekend gemaakt. Hou de website in de gaten want je moet je snel inschrijven! Dagje studeren. Je kunt je nu al aanmelden.
Vrije Universiteit (A’dam) 2 november
Radboud Universiteit Nijmegen
Open dag
8 november 9 november
Haagse Hogeschool Rijksuniversiteit Groningen Maastricht University Universiteit van Amsterdam
Open dag Open dag
16 november
Open dag Wageningen Universiteit Universiteit Utrecht
22 en 23 november
Open dag TU Twente
