Liseo Boneriano
EXAMENboekje Havo 5 en Vwo 6 2013 - 2014
INHOUDSOPGAVE
Inleiding
3
Examentips
4
Wat niet en wat wel
5
Programma tot het einde van het schooljaar
6
Regels
7
Slaagregeling
11
Rooster centrale examens eerste tijdvak havo
12
Rooster centrale examens eerste tijdvak vwo
13
Hulpmiddelen bij het examen
14
Lijst van examenkandidaten havo
16
Lijst van examenkandidaten vwo
18
INLEIDING Nog even en het is zover: het centraal schriftelijk examen. De laatste test waarmee je je examenjaar afsluit. En niet alleen je examenjaar sluit je hiermee af, maar ook je hele middelbare schooltijd en waarschijnlijk zelfs ook de tijd dat je op Bonaire hebt gewoond! Je staat op de drempel van een nieuw leven, voor sommigen een leven ver weg in Nederland of Amerika, voor anderen iets minder ver weg op Curaçao of elders in het Caribisch gebied. Twee jaar lang heb je je voorbereid op dit moment: het ene na het andere hoofdstuk bestudeerd en de ene na de andere toets gemaakt om te laten zien dat je het kunt. Het schoolexamen is nu afgerond, de eerste helft is voorbij. Maar, of je er nu goed of minder goed voor staat, iedereen is gespannen voor deze tweede helft. Voor het examen dat voor alle bijna 40.000 vwo-examenkandidaten en bijna 50.000 havokandidaten in Nederland en op de voormalige Nederlandse Antillen hetzelfde is. Maar hoe spannend het ook is, laat je niet gek maken, want uiteindelijk heb je het allemaal al eens eerder geoefend: de teksten met vragen bij de talen of de opgaven bij de exacte vakken. Gebruik die spanning om voor het laatst het beste uit jezelf te halen. Maak een goede planning om de laatste weken te oefenen met de stof. Zorg voor een rustige werkomgeving. Voor sommigen kan het samen met anderen voorbereiden van een examen ideaal zijn, anderen zullen dat het liefst alleen willen doen. En vergeet niet dat ontspanning tussendoor, bijvoorbeeld sporten, ook noodzakelijk is om goed te kunnen presteren. We wensen alle examenkandidaten ontzettend veel succes. Wij, het team van Liseo Boneriano, zijn ervan overtuigd dat jullie het kunnen en rekenen erop dat je het ook zullen halen! Hopi exito! Joost Latiers unitdirecteur VH
Handige sites voor meer informatie over het examen: http://www.examen.nl/ http://www.alleexamens.nl/alleexamens/welkom/ http://www.examenbundel.nl/ http://www.laks.nl/
Examentips 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
15. 16. 17. 18. 19. 20.
Maak een goede planning voor de komende weken. Indien je nog vragen hebt over het examen, neem z.s.m. contact op met je examinator of een medeleerling. Maak gebruik van de examentraining! Oefen zo veel mogelijk oude examens ter voorbereiding en vraag, zolang dat nog kan, extra uitleg bij je leraar. Maak een korte samenvatting van de meest belangrijke onderdelen per vak. Bestudeer de samenvatting(en) zodanig dat je de hoofdlijnen beheerst. Leer niet te lang achter elkaar, neem af en toe pauzes. Zoek een rustige plek op om te leren. Neem elke ochtend tijd om gezond te ontbijten. Neem drinken mee naar het examen. Controleer tijdens de examendagen je etui en kijk of alle schrijfgerei en andere hulpmiddelen er zijn. Neem één of twee reserve pennen en reservebatterijen mee. Plak je examenrooster op een zichtbare plek in je kamer. Controleer elke ochtend in welk vak je examen moet doen en hoe laat het begint. Zorg dat je minstens 15 minuten voor aanvang van het examen aanwezig bent in het examenlokaal. Controleer of je telefoon uit staat. Je mag geen telefoon bij je hebben tijdens het examen en als hij in je tas zit, moet hij uit zijn. Als je telefoon afgaat tijdens het examen, word je verwijderd. Ook alle andere elektronica is verboden. Blijf altijd kalm en geconcentreerd gedurende het examen. Lees de vragen indien nodig twee keer. Onderstreep de kernwoorden. Blijf niet te lang bij één opdracht. Gebruik je tijd zo efficiënt mogelijk. Probeer alle vragen te beantwoorden, ook meerkeuzevragen (multiple choice). Schrijf netjes en vergeet niet om je naam en examennummer te vermelden op alle blaadjes die je inlevert. Is er nog tijd over, controleer dan je antwoorden.
Wat niet en wat wel Niet
Wel
Besef dat het examen onderdeel is van een groter geheel; het Tot het laatste moment doorleren. resultaat hangt niet af van laatste uren. Opgejaagd de examenopgaven maken.
Verdeel de tijd, pauzeer tussendoor, neem wat te eten, drinken, snoepen mee.
Laten opjutten door anderen: 'Ben Negeren of krachtig verzoeken je al zenuwachtig', 'Vorige keer had met deze negatieve praatjes op meer dan de helft onvoldoende', enz. te houden. Zelfvertrouwen opbouwen; Van anderen afhankelijk zijn voor denk aan alle voorbereiding, je gevoel van zekerheid. toetsen, enz. In paniek raken als je iets niet meteen weet.
Tijd gebruiken om na te denken.
Blijven hangen aan een vraag/ opgave die je niet weet.
Doorgaan naar de volgende vraag en later de echt moeilijke opgaven oplossen.
PROGRAMMA TOT HET EINDE VAN HET SCHOOLJAAR * Woensdag 16 + Donderdag 17 april Proefexamens. Geen lessen, maar je maakt voor twee vakken naar keuze een proefexamen. Tijden: 07.30 – 10.30 uur. Vrijdag 18 april t/m Zondag 4 mei Paasvakantie Niet alleen vakantie vieren: zo veel mogelijk examens oefenen! Maandag 5 t/m Donderdag 8 mei Facultatieve lessen. Tijdens deze lessen worden de proefexamens die door de docenten zijn nagekeken met jullie besproken. De lessen op deze 4 dagen zijn niet verplicht. Vrijdag 9 t/m Dinsdag 27 mei Centraal schriftelijk examen, tijdvak 1 Dinsdag 27 mei 11.00 – 12.30 uur Boeken inleveren Woensdag 28 mei Sportdag (facultatief) Donderdag 12 juni Uitslag CSE tijdvak 1 Vanaf 15.00 uur kun je door je mentor gebeld worden als je gezakt bent. Vanaf 16.30 uur is de uitslag voor iedereen te verkrijgen (inclusief je voorlopige cijferlijst) op Liseo, natuurlijk met champagne! Vrijdag 13 juni Vóór 09.00 uur opgave bij teamleider voor deelname aan herkansing; je mag slechts één vak (1) herkansen. Dinsdag 17 t/m Donderdag 19 juni Centraal schriftelijk examen, tijdvak 2 (= Herkansingen) Woensdag 25 juni Uitslag CSE tijdvak 2 na 15.00 uur Donderdag 3 juli Diploma uitreiking 19.00 uur * wijzigingen voorbehouden
REGELS Regels voor de examenkandidaat voor, tijdens en na het examen. Lees deze regels goed door en houd je eraan!!!!! Wanneer je je niet houdt aan de regels kan dit uitsluiting van het examen tot gevolg hebben. 1. Kleding Tijdens de examens gelden dezelfde regels als tijdens de lessen. Je komt dus gewoon met je schooluniform. Slippers zijn niet toegestaan. 2. Op tijd aanwezig Zorg dat je minstens 15 minuten vóór aanvang van het schriftelijk examen aanwezig bent bij het examenlokaal. 3. Hulpmiddelen Rekenmachines zijn toegestaan, raadpleeg hiervoor het examenrooster. Bij sommige vakken zijn tabellenboeken of woordenboeken toegestaan. Raadpleeg hiervoor het examenrooster. Tassen, cellulairs, i-pods, petjes e.d. behoren in het examenlokaal niet binnen jouw bereik te zijn. Als je een cellulair in je tas hebt, is deze uitgeschakeld. 4. Examenwerk Het examenwerk wordt onder toezicht van unitdirecteur, leraren en/of surveillanten gemaakt. 5. Schrijfmateriaal Het werk wordt met (blauwe of zwarte) pen gemaakt, niet met potlood. Dit is niet van toepassing op tekeningen en grafieken. Zorg zelf voor een goede pen, een potlood, gum, geodriehoek, rekenmachine, correctiestift etc. Tijdens het examen mag er niets worden doorgegeven.
6. Papier Het werk moet gemaakt worden op papier, gewaarmerkt en verstrekt door de school. De school verstrekt ook kladpapier. Je mag dus geen papier meenemen naar het examenlokaal. Je vermeldt op het papier op de aangegeven plaats je naam en je examennummer. Alle papieren dienen te worden ingeleverd. 7. Deelname / bijzonderheden Als je deelneemt aan een examenzitting, blijft het eenmaal gemaakte werk geldig. Als er bij jou thuis zeer bijzondere familieomstandigheden zijn (ernstige ziekte, overlijden) en/of eigen ziekteverschijnselen, dan dien je dat voor de examenzitting bij de directeur te melden (tel. 7173851). De volgende dag dien je een briefje van de dokter in te leveren. 8. Verlaten examenlokaal Gedurende één uur, volgende op het tijdstip van opening van de enveloppen, worden de examenopgaven niet buiten het examenlokaal gebracht. Zelf mag je ook binnen één uur na opening van de enveloppen het lokaal niet verlaten. Ook de laatste 15 minuten van het examen mag je de zaal niet verlaten. Dan blijf je dus rustig zitten tot het einde van het examen! Moet je om dringende redenen gebruik maken van het toilet, dan word je begeleid door een surveillant.
9. Te laat Als je te laat komt, word je uiterlijk tot een half uur na het tijdstip van opening van de enveloppen tot het examenlokaal toegelaten. Je levert je werk wel in op het tijdstip dat voor iedereen geldt.
10. Mededelingen Omtrent de opgaven van het examen mogen geen mededelingen of inlichtingen van welke aard of door wie dan ook worden verstrekt (dus ook niet door de surveillanten). Uitgezonderd hiervan zijn de officiële mededelingen die van het Examenbureau komen. 11. Einde examen Gedurende het laatste kwartier mag niemand meer het examenlokaal verlaten. Aan het einde blijf je gewoon zitten totdat een toezichthouder het sein geeft om op te staan en de zaal te verlaten. 12. Inleveren examenwerk Je levert je werk in bij een van de toezichthouders voor of achter in de zaal. Denk erom dat je dan ook de aanwezigheidslijst tekent. Hierna mag je natuurlijk niet meer aan het betreffende examenwerk gaan werken. Je verlaat dan het lokaal (tenzij dat niet mag).
13. Onregelmatigheden Indien het schriftelijke examen niet op rechtmatige wijze heeft plaatsgehad of twijfel is gerezen of dit op rechtmatige wijze heeft plaatsgehad, kan de directeur van het departement besluiten dat het geheel of gedeeltelijk voor één of meer kandidaten opnieuw wordt afgenomen.
14. Herkansing In geval van een voorlopige uitslag heeft de kandidaat het recht een herkansing aan te vragen van het examen in ten hoogste één vak. Hiervoor geldt de volgende procedure: 1. De kandidaat doet een schriftelijk verzoek daartoe aan de unitdirecteur, binnen 24 uur na de voorlopige uitslag. De aanvraagformulieren zijn op het unitkantoor VH te verkrijgen. 2. Indien een kandidaat niet tijdig herkansing heeft aangevraagd, wordt de voorlopige uitslag definitief. 3. De herkansing van een schriftelijk examen geschiedt op dezelfde wijze als het normale schriftelijke examen. Het hoogste van de cijfers behaald bij de herkansing en bij het eerder afgelegde schriftelijke examen geldt als definitief cijfer voor het schriftelijk examen. 4. Na afloop van de herkansing wordt de uitslag definitief vastgelegd. SLOTBEPALING: Indien een kandidaat vanwege een geldige reden (ernstige ziekte of sterfgeval in het gezin) niet heeft kunnen deelnemen aan het examen, kan de examencommissie hem/haar toestaan het examen op een later tijdstip af te leggen. In gevallen van verhindering wegens ziekte is een medische verklaring vereist. In gevallen waarin dit besluit niet voorziet en waar omtrent een onmiddellijke beslissing noodzakelijk is, beslist de voorzitter van de examencommissie samen met de inspecteur.
SLAAGREGELING Havo/Vwo Er zal om te beginnen een combinatiecijfer worden berekend dat voor de Havo kandidaten bestaat uit het rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van de vakken anw, asw en het profielwerkstuk. Voor de VWO kandidaten komt hier ook het cijfer van GLO bij. Dit combinatiecijfer dient vervolgens gebruikt te worden bij de bepaling of de leerling geslaagd dan wel afgewezen is. De kandidaat die centraal examen heeft afgelegd en al zijn eindcijfers heeft behaald binnen een schooljaar, is geslaagd indien: a. alle eindcijfers (inclusief het combinatiecijfer) zes of hoger zijn; of b. er één eindcijfer vijf voorkomt en de andere eindcijfers een zes of hoger zijn ; of c. er één eindcijfer vijf of één eindcijfer vier voorkomt, terwijl het gemiddelde van alle cijfers 6,0 of hoger is; of d. er twee maal een eindcijfer vijf of één maal een eindcijfer vier en één maal een eindcijfer vijf voorkomt, terwijl het gemiddelde van alle cijfers 6,0 of hoger is én e. de vakken cav en lo moeten als voldoende zijn beoordeeld. f. geen van de cijfers, dus ook niet van de deelcijfers van het combinatiecijfer, mag lager zijn dan een 3,5.
3. Toelichting 3.1. Woordenboek Nederlands Met ingang van het centraal examen 2007 is een eendelig verklarend woordenboek Nederlands toegestaan bij alle schriftelijke examens. In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. 3.2. Woordenboek bij Moderne Vreemde talen Bij de moderne vreemde talen is een woordenboek vanuit én een woordenboek naar de moderne vreemde taal toegestaan, in één band of in twee afzonderlijke delen. Een woordenboek naar de vreemde taal is bij
examens zonder schrijfvaardigheid (alle talenexamens havo en vwo) niet erg zinvol maar ook niet verboden. Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. 3.3 De eenvoudige rekenmachine Bij de vakken zonder grafische rekenmachine is een machine met de basisbewerkingen voldoende. Meer bewerkingen zijn toegestaan, maar: Niet toegestaan is het gebruik van apparaten die: a. op het lichtnet aangesloten moeten worden b. tijdens het examen opgeladen moeten worden c. geluidsoverlast bezorgen d. zijn voorzien van een schrijfrol, alarminstallatie, dan wel zend- en/of ontvangstmogelijkheden e. alfanumeriek zijn f. grafieken kunnen weergeven in het afleesvenster 3.4 De grafische rekenmachine De meest recente toegestane grafische rekenmachines zijn: - Casio FX-9750GIIs, CFX-9850Gplus, GFX-9860G / FX-9860GII of fx9860G SD/ FX-9860GII SD, CG10, CG 20 - Hewlett Packard 38G of 39G+ - Sharp EL 9600, EL 9650 en EL 9900 - Texas Instruments 83, 83 plus, 84 of 84 plus silver edition - Texas Instruments TI-Nspire en TINSpire CX, alleen de versie zonder CAS (de TI-Nspire CAS is niet toegestaan) Oudere typen zijn ook toegestaan maar de kans bestaat dat sommige examenopgaven daarmee niet of minder goed te maken zijn Verder geldt het volgende. a. Een grafische rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden aangesloten of met andere apparatuur worden verbonden. b. Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de grafische rekenmachine van een andere kandidaat. c. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee grafische rekenmachines. d. Het is niet nodig dat het geheugen van een grafische rekenmachine wordt gewist voor de aanvang van een zitting van het centraal examen. 3.5 Binas errata e Voor de Binas uitgave (5 druk) voor havo/vwo is een erratum uitgegeven. Het is toegestaan deze fouten in Binas te verbeteren 3.6 Atlas Bij het examen Aardrijkskunde havo en vwo 2014 is net als vorig jaar de 53e druk van de Grote Bosatlas nodig.
Examenkandidaten en hun examennummers
Havo 5A 171
Marvin Abdul
185
Oliver Kern
172
Hazel-Angela Alberto
186
Havanna Klamm
173
Eduard Arends
187
Bernice Lourens
174
Daneyda Bomba
188
Ulson Mercera
175
Alberseeto Cecilia
189
Justin Michel
176
Arnd Chirino
190
Jeny Molina
177
Ruwently Coffie
191
Boy Ottens
178
Ryan Coffie
192
Mayra Quispe Narvaes
179
Shardiën Concincion
193
Isha Sewcharan
180
Cristely Cranston
194
Celeste Sint Jago
181
Chantal Dortalina
195
Leann Werleman
182
Laura van Erp
196
Bonny Wu Zheng
184
Jeuri Gonzalez Valdez
197
Kaming Yan
Havo 5B 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212
Santiago Alvarez Pinto Angelica Arboleda Rueda Calvin Castillo Laura Chaparro Lizarazo Ruben van Eldik Ryda-Luz Emer Relanio Emerenciana Samson Evertsz Emily Fischer Karman Frans Michelle Gumbs Jenilva Jasin Maria Leon Roldan Charles Martijn Jernelys Martina
213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226
Judmarie Martina Neburny Muringen Miguel Pietersz Alexandra Plantijn Keith Razab-Sekh Andrea Sanchez Inga Sabine Schleper Lorenzo Silié Selene Sint Jago Javienne Sof Rivania Thielman Elvis Thode Mavelly Velandia Jose Zambrano
Vwo 6 227
Keval Bissessar
236
Ahida Kabbara
228
Giovanni Castro Tasé
237
Cindy Lopez Bautista
229
Aygeron Chirino
238
Eliana Makaai
230
Marijn van Erp
239
Sùney Martijn
231
Kelly Ferreira de Lima
240
Georvan Mensché
232
Jean-Carl Frans
241
Keila Mensché
233
Rudina Gomez
242
Petrus Noordermeer
234
Diomira Janga
243
Jemuël Richards
235
Shivaira Joomun
244
Johan Schreurs