WAAROM IS ER LIJDEN EN DOOD? door Ken Ham en dr Jonathan Sarfati
Overal om ons heen is er dood en verdriet!
1
28-2-06, 11:23:35
“Een aardbeving in India eist 10.000 levens”, “Duizenden mensen komen om tijdens een overstroming in Bangladesh”. Er is voortdurend slecht nieuws, waaronder grootschalige ‘zinloze’ rampen waarbij duizenden mensen omkomen, zoals bij de terroristische aanslagen in New York. Dergelijke berichten zijn niet beperkt tot de huidige tijd, het is nog niet zo lang geleden dat een kwaad regime het leven vernietigde van 6 miljoen joden en vele anderen. Het blijft niet beperkt tot de krantenkoppen, een ieder van ons heeft zo nu en dan te maken met
Dutch Death and suffering .indd 1
onverdraaglijke pijn, zoals ziekte, migraine, ongelukken en confrontaties met de dood. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat als de last te zwaar wordt, mensen wanhopig tot God roepen: “Waarom grijpt U niet in? Kan het U dan niets schelen?”.
Hoe kan een almachtige, liefdevolle God zoveel lijden toestaan? Als de schok van een traumatische gebeurtenis eenmaal voorbij is, beginnen mensen zich af te vragen waarom dergelijke dingen gebeuren. Het lezen over oorlogen in het verleden en het bezoek aan militaire begraafplaatsen, zoals in Normandië, roept de onvermijdelijke vraag op: “Hoe kan een liefhebbende God toch toestaan dat er zoveel dood en ellende is?” De alomtegenwoordigheid van het lijden is misschien wel het meest effectieve wapen dat atheïsten gebruiken om het bijbelse beeld van een ‘liefdevolle God’ onderuit te halen. Dat doet men aan de hand van de redelijk lijkende klacht, die ongeveer klinkt als volgt: “Als God liefdevol en almachtig is, waarom gebruikt Hij Zijn macht dan niet om een einde te maken aan het kwaad, het lijden, de pijn en de dood?”.
Massa’s mensen hebben God vaarwel gezegd als gevolg van het lijden!
2
Helaas hebben veel mensen en zelfs christenen, geen overtuigend antwoord op de vraag naar dood en verdriet in deze wereld. Omdat ze geloven dat de
Dutch Death and suffering .indd 2-3
wereld miljoenen of miljarden jaren oud is, hebben ze er problemen mee om een doel te ontdekken achter de schijnbare wreedheden die ze zien.
Charles Darwin wees het christendom af na de dood van zijn dochter. “De harde klap van de dood van zijn dochter Annie deed de resten van Charles’ geloof in een morele, rechtvaardige schepping teniet. Darwin zegt later dat deze periode de definitieve doodsteek was voor zijn christelijk geloof ”, zo meldt een recente biografie. “….hierna nam hij definitief het standpunt in als ongelovige.”1
Darwin is slechts een van de duizenden beroemde mensen die geworsteld hebben met het vraagstuk om hun geloof in God te verenigen met alle dood en lijden om hen heen. Hij kwam tot de conclusie dat dit al miljoenen jaren zo geweest moet zijn. De worsteling van Darwin kwam tot een climax door de dood van zijn dochter Annie. 2
Toen Darwin zijn beroemde boek “Over het ontstaan der soorten” schreef, schreef hij in feite een verhandeling over dood en verdriet. In de laatste alinea van het afsluitende hoofdstuk, getiteld ‘Recapitulering en conclusies’ schreef Darwin dat de moderne wereld ontstaan is “uit de oorlogen van de natuur, uit hongersnood en dood”.3 3
28-2-06, 11:24:09
Op basis van zijn evolutionaire zienswijze kwam Darwin tot de conclusie dat de dood een blijvend onderdeel van de wereld was. De oprichter van CNN, miljardair Ted Turner, heeft gezegd dat hij zijn geloof heeft verloren toen zijn zus stierf. De New York Times publiceerde een ontnuchterend artikel waarin stond: “Turner is een felle ongelovige die zijn geloof verloor nadat zijn zus ... na een pijnlijke ziekte overleden was ...” “Ik had geleerd dat God liefde was en dat God machtig was”, zei Turner, “en ik kon niet bevatten hoe iemand die zo onschuldig was, zo hevig moest lijden.” 4 Een beroemde evangelist verwierp het christendom, mede vanwege al het lijden waarmee hij geconfronteerd werd. De inmiddels overleden Charles Templeton, een voormalig collega van Billy Graham, publiceerde in 1996 het boek “Afscheid van God” 5,6, waarin hij beschrijft hoe hij zijn geloof kwijtraakte en het christendom afwees. Terwijl hij in het verleden door de Amerikaanse National Association of Evangelicals geplaatst was in het rijtje van mensen die het ‘meest door God gebruikt zijn’7, wist Templeton een hele rij argumenten te geven om het christelijk geloof af te wijzen. Bijvoorbeeld: • Genetici beweren dat het onzin is om te geloven dat zonde de “oorzaak is van alle misdaad, armoede, verdriet en kwaad in de wereld”. 8 4
• De harde en onvermijdelijke realiteit is dat “al het
Dutch Death and suffering .indd 4-5
leven berust op de dood. Ieder vleesetend schepsel moet andere schepsels doden en verslinden. Het heeft geen andere keuze.” 9
Templeton had er, evenals Darwin, grote moeite mee om te begrijpen hoe een aarde vol van dood, ziekte en lijden in overeenstemming kan zijn met de liefdevolle God van de Bijbel. Templeton zegt daarover:
“Waarom heeft Gods grote ontwerp schepselen nodig met tanden die gemaakt zijn om ruggen te breken en vlees te verscheuren, klauwen die ontworpen zijn om te trekken en te scheuren, vergif om te verlammen, monden om bloed te zuigen, draden om samen te trekken en te verstikken en zelfs uitrekbare kaken om een prooi in zijn geheel levend op te vreten? ... Volgens Tennyson pakkende uitdrukking is de natuur ‘rood van het bloed en zwart van de dood’ en het leven is een carnaval van bloed.” 10
Templeton komt dan tot de conclusie: “Hoe kan een liefdevolle en almachtige God zulke gruwelen scheppen als die we zojuist hebben aanschouwd?” 11
Templeton is niet de enige die er zo tegenaan kijkt. Als je aan verbitterde mensen vertelt dat de wereld geschapen is door een liefdevolle God, krijg je vaak als antwoord: “Ik zie geen liefdevolle God. Het enige dat ik zie, zijn kinderen die lijden en sterven. Ik zie mensen die doden en stelen. Overal is er dood en verderf. De natuur ziet ‘rood van het bloed en zwart van de dood’. Het is een afschuwelijke wereld. Ik zie jouw liefdevolle 5
28-2-06, 11:24:14
God nergens. Als die God van jou bestaat dan moet Hij een sadistische boeman zijn.”
Heeft een ongelovige recht van spreken? Het is vaak zinvol om degene die de vraag heeft gesteld, te vragen om de houdbaarheid van zijn vraag te beoordelen binnen zijn eigen geloofssysteem. Als een ongelovige klaagt dat de God van de christenen wreed is, dan moet hij kennelijk normen van goed en kwaad hanteren om God te beoordelen. Maar als wij niets meer zijn dan geëvolueerde oersoep afkomstig van een grote plas (en dat is wat een principieel ongelovige wel moet geloven) waar kunnen we dan een objectieve maatstaf voor goed en kwaad vinden? Onze opvattingen over goed en kwaad zijn volgens deze mening slechts het gevolg van chemische processen in de hersenen. En die hebben er bij toeval toe geleid dat wij een voordeel hebben in de strijd om te overleven ten opzichte van onze vermeende aapachtige voorouders. Maar de gedachten in de hersenen van Hitler zijn het gevolg van dezelfde chemische processen als de gedachten in de hersenen van moeder Theresa, dus op grond waarvan zouden haar daden ‘beter’ dan die van Hitler? En om welke reden is dan een terroristische aanslag in New York erger dan een kikker die duizenden vliegen dood?
6
Een overtuigd christen gelooft echter dat er een objectieve morele norm is, die boven de individuele menselijke opvattingen uitsteekt omdat deze gegeven is
Dutch Death and suffering .indd 6-7
door een onpartijdige en alles overschrijdende morele Wetgever die onze Schepper is. Als een ongelovige redeneert tegen God vanwege het kwaad dat te zien is, erkent hij onbedoeld het punt waartegen hij tracht te argumenteren!
Zulke vragen over God komen voort uit een verkeerd begrip van de geschiedenis
Het geloof in evolutie en/of miljoenen jaren geschiedenis impliceert dat de dood al deel uit maakte van de geschiedenis vanaf het moment dat er leven op aarde ontstond. Wie gelooft dat de fossiele lagen (die miljarden dode dingen bevatten) overeenkomen met de geschiedenis van het leven gedurende miljoenen jaren, ziet een heel onaangenaam verhaal, vol van dood, ziekte en lijden.
MILJOENEN JAREN
FOSSIELE LAGEN
DOOD PIJN MOORD ZIEKTE ANGST STRIJD LIJDEN UITSTERVEN 7
28-2-06, 11:24:15
‘Tijd en dood’ De gestorven evolutionaire wetenschapper Carl Sagan gaf een goede beschrijving van Darwins visie op de dood: “De geheimen van de evolutie zijn de tijd en de dood.” 12 Dit is een goede samenvatting van de algemene opvatting over de dood in deze wereld. Volgens deze opvatting: 1. hebben dood, verdriet en lijden in de loop van miljoenen jaren ertoe geleid dat de mens ten tonele verscheen; 2. bestaan dood, verdriet en lijden in deze huidige wereld; 3. zullen dood, verdriet en lijden voortbestaan in de nog onbekende toekomst.
Zolang er leven is, is er dood.
Toekomst
De dood is dus een wezenlijk bestandsdeel van de geschiedenis en is onze bondgenoot in het ‘ontstaan’ van het leven.
Miljoenen en miljoenen jaren
De dood maakt blijvend deel uit van de geschiedenis
Het begin
Leven en dood gaan altijd samen
8
Wat betekent dit voor het lijden als je deze visie hebt op de geschiedenis. Wie gelooft in een geschiedenis van miljoenen jaren, aanvaardt dat deze wereld altijd al een dodelijke plaats is geweest.
Dutch Death and suffering .indd 8-9
Zeer goed
ADAM
Dood
Dood
Heden
Dood
Toekomst
De vraag die we natuurlijk daarbij stellen is “Wie of wat heeft de kanker, de ziekte en het geweld veroorzaakt, dat zichtbaar is in de fossiele lagen?” Christenen die geloven in een geschiedenis van miljoenen jaren hebben daar een ernstig probleem. De Bijbel zegt duidelijk dat God de Schepper is, en dat Hij alles wat Hij gemaakt had ‘zeer goed noemde’. Dit betrof de schepping voordat Adam en Eva geschapen waren, maar ook henzelf voordat de zondeval plaatsvond (Genesis 1:31). Deze situatie is hieronder weergegeven: Verleden Miljoenen jaren
Dood
Als christenen ervan uitgaan dat er al dood, lijden en ziekte was voor de zonde van Adam (en dat is onvermijdelijk als je in miljoenen jaren gelooft), dan is er een wezenlijk probleem met betrekking tot de verkondiging van het Evangelie. Want wat is dan het resultaat van het feit dat de zonde in de wereld is gekomen? Volgens de christelijke leer is dood de straf voor de zonde (Romeinen 6:23) en dit feit is het fundament voor het Evangelie. (1 Korinthe 15:2122,45)! Hoe zal het bovendien mogelijk zijn om alles in de toekomst te ‘herstellen’ tot een situatie waarin geen dood, verdriet of tranen meer zijn (Openbaring 21:4), als er nooit een dergelijke situatie geweest is, waarin de 9
28-2-06, 11:24:18
Wat bent u voor een ‘God van liefde‛? Waarom doet u dit?
Een verkeerde visie
wereld vrij was van dood en lijden? De hele boodschap van het Evangelie valt uiteen als we deze blik op de geschiedenis hebben. Het zou verder ook betekenen dat God zelf schuldig is aan de dood.
De Bijbel schetst het juiste beeld van de geschiedenis en het juiste beeld van God!
10
Gelukkig heeft God ons een ander verslag nagelaten van de geschiedenis van de dood, opgetekend in Zijn Woord, de Bijbel. Dit historische document legt een verband met de wezenlijke zaken van het leven en verklaart duidelijk waarom er zulke verschrikkelijke dingen gebeuren. Het Woord van God geeft veel informatie over de dood.
Dutch Death and suffering .indd 10-11
De dood is een vijand
De dood maakt tijdelijk deel uit van de geschiedenis
SLECHTS DUIZENDEN JAREN
Het begin GEEN DOOD
De zonde van de mens bracht de dood
Toekomst
GEEN DOOD
Er wordt afgerekend met de dood.
‘Zonde en dood’. Deze zin is een samenvatting van de werkelijke geschiedenis van de dood, zoals beschreven in Genesis, het eerste boek van de Bijbel. God schiep oorspronkelijk een volmaakte wereld, die door Hem beschreven werd als ‘zeer goed’ (Genesis 1:31). Mensen en dieren aten planten en geen andere dieren (Genesis 1:29-30). Er was geen geweld of pijn in deze ‘zeer goede’ wereld.
Maar deze smetteloze wereld werd bedorven door de rebellie van de eerste mens, Adam. Zijn zonde liet een indringer binnen in deze wereld: de dood. God had Adam gewaarschuwd dat Hij zonde met de dood zou bestraffen (Genesis 2:17 en 3:19). En zo gebeurde het dat God als het ware Zelf de eerste dode veroorzaakte: een dier werd geslacht om kleren van te maken voor Adam en Eva (Genesis 3:21). Volgend op Gods oordeel over de wereld heeft Hij ons een voorsmaak gegeven van wat een leven zonder Hem inhoudt: een wereld waarmee het bergafwaarts gaat, een wereld vol dood en verdriet. Zoals Romeinen 8:22 het zegt: “Want wij weten, dat het ganse schepsel tezamen zucht, en 11
28-2-06, 11:24:30
tezamen als in barensnood is tot nu toe” — omdat God Zelf de schepping heeft onderworpen aan dood en verval (vers 20). Wat betekent dit voor het lijden als je deze visie hebt op de geschiedenis. Hoe kunnen we een liefdevolle God ontdekken temidden van al het zuchten en lijden van deze wereld? Als we het verslag in Genesis over de zondeval doorgronden, dan weten we dat we te maken hebben met een gevallen, vervloekte wereld.
Dood
Heden
Geen Dood
Toekomst
Vanuit het Bijbelse gezichtspunt op de geschiedenis is de dood een vijand en geen bondgenoot. In 1 Korinthe 15:26 beschrijft de apostel Paulus de dood als ‘de laatste vijand’. De dood was geen onderdeel van Gods oorspronkelijke schepping, die werkelijk ‘zeer goed’ was. Uitgaande van een ongecompliceerde interpretatie van het verslag in Genesis, kunnen we de geschiedenis als volgt weergeven: ZEER GOED Verleden
Dood
ADAM
Geen Dood
12
Dood en verdriet is de straf op de zonde. Toen Adam ongehoorzaam werd aan God, zei hij feitelijk dat hij liever een leven zonder God wilde. Hij wilde
Dutch Death and suffering .indd 12-13
zelf bepalen wat waarheid was, onafhankelijk van God. De Bijbel maakt ons duidelijk dat Adam aan het hoofd staat van het menselijk ras en dat we allemaal zijn afstammelingen zijn en deel hebben aan diezelfde zonde. De apostel Paulus zegt in zijn brief aan de Romeinen (5:12-19) dat wij ‘in Adam’ allemaal gezondigd hebben. Met andere woorden, wij hebben hetzelfde probleem als Adam. Toen Adam rebelleerde tegen God, keerde zich in zekere zin de hele mensheid, vertegenwoordigd door Adam, tegen God door te kennen te geven dat ze liever zonder God zou leven.
God moest Adams zonde straffen met de dood. Hij had Adam al gewaarschuwd dat als hij zou zondigen, hij ‘zeker zou sterven’. Na de zondeval van Adam hebben hij en zijn nakomelingen het recht om te leven verspild. Want God is de maker van het leven. De dood is de natuurlijke straf op een leven zonder God, de gever van het leven. Omdat God heilig en rechtvaardig is, moest er straf volgen op rebellie.
De Bijbel stelt heel duidelijk dat de dood het loon van onze zonde is, niet alleen voor de zonden van Adam. Als je het verslag zoals de Bijbel dat geeft van de geschiedenis, serieus neemt, dan zijn onze eigen zonden — en niet alleen die van ‘die ander’ — de oorzaak van al het sterven en lijden in de wereld! Met andere woorden, het is feitelijk onze schuld dat de wereld is zoals die is. Er is niemand werkelijk ‘onschuldig’. 13
28-2-06, 11:24:46
Romeinen 7:24
Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen uit het lichaam dezes doods?
De juiste visie!
14
God heeft Zijn onderhoudende kracht (tijdelijk) teruggetrokken. Op hetzelfde moment toen God de zonde veroordeelde met de dood, heeft Hij een gedeelte van de kracht waarmee hij de wereld onderhoudt, teruggetrokken. Romeinen 8:22 leert ons dat de hele schepping in al haar delen zucht en in barensnood is. Alles gaat bergafwaarts als gevolg van de zonde. God geeft ons een voorsmaak van een leven zonder Hem, in een wereld vol met geweld, dood, lijden en ziekte. Als God zijn volledige kracht waarmee hij de wereld onderhoudt, zou terugtrekken, dan zou de schepping ophouden te bestaan. Kolossenzen 1: 16-17 leert ons dat alle dingen die in de hemel en op aarde zijn, door Jezus Christus zijn geschapen en aan Hem hun bestaan ontlenen. Maar Hij laat nu nog toe dat bepaalde zaken ‘uit de hand lopen’, zodat wij een idee krijgen wat een leven zonder God betekent. Met
Dutch Death and suffering .indd 14-15
andere woorden, God geeft ons precies dat waar we om vroegen, namelijk een leven zonder Hem (zie Romeinen 1:18-32).
In het Oude Testament kunnen we een glimp opvangen van hoe de wereld er uit zou zien als God het geheel voor 100% zou onderhouden. In Deuteronomium 29:5 en Nehemia 9:21 wordt ons verteld dat de Israëlieten gedurende de 40 jaar lange woestijntocht geen last hadden van slijtage van kleren en schoenen of van gezwollen voeten. Blijkbaar voorkwam God op wonderbaarlijke wijze dat hun kleding en hun schoenen uit elkaar zouden vallen, zoals met de rest van de schepping wel gebeurt. En Hij waakte over de gezondheid van hun voeten. Denk je eens in hoe de wereld eruit zou zien als God op dergelijke wijze elk detail zou onderhouden.
Het boek Daniël (hoofdstuk 3) gunt ons nog zo’n blik in het verhaal van Sadrak, Mesak en Abednego, die in een hevig brandende vuuroven worden geworpen en er met kleren en al ongeschonden uitkwamen. Toen de Heere Jezus Christus, de Schepper van het heelal, hun lichamen en kleren in het vuur beschermde (vers 25), kon niets hun pijn doen of beschadigen.
Deze uitzonderlijke voorbeelden helpen ons om een klein beetje te begrijpen hoe het leven zou zijn als God er tot in het kleinste detail in zou voorzien. Er zou helemaal niets verkeerd gaan.
Maar we leven op dit moment in een heelal waar de 15
28-2-06, 11:24:54
dingen in verval raken. Overal om ons heen zien we ziekte, lijden en dood als gevolg van Gods oordeel over de zonde en het gedeeltelijk terugtrekken van zijn onderhoudende kracht, om ons een voorsmaak te geven van dat waar we om gevraagd hebben: een leven zonder God daarin te betrekken. Als we dus met een ‘Bijbelse bril’ naar de wereld kijken, dan zien we onze zonde in Adam weerspiegeld in tragische gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld terroristische aanslagen. Natuurlijk zijn deze specifieke ernstige daden ook een gevolg van de individuele zonde van de terroristen. Daarentegen kan het lijden als gevolg van een aardbeving in India niet worden toegeschreven aan iemands individuele zonde van dit moment, maar is en blijft het wel de consequentie van zonde in het algemeen (zoals hieronder beschreven).
EEN BIJBELSE BRIL Dood in de wereld • Genesis 2:17, 3:19 • Romeinen 5:12, 8:22
16
• 1 Korinthe 15:22
Dutch Death and suffering .indd 16-17
In tegenstelling tot het idee dat het lijden en de dood al miljoenen jaren lang voortduren, heeft dit bijbelse gezichtspunt op de geschiedenis een heerlijk gevolg voor de toekomst. Eens zal de wereld opnieuw volledig hersteld worden (Handelingen 3:21), zodat er geen geweld en dood meer zal zijn. Volgens Jesaja 11:6-9 zullen dan wolven en lammetjes, luipaarden en geiten, leeuwen en kalveren, slangen en zuigelingen samen in vrede leven. Dit toekomstbeeld is een weerspiegeling van het verloren paradijs en niet van een sprookjesland dat nooit bestaan heeft.
Dus de zonde van Adam is de oorzaak van het lijden in het algemeen, maar hoe zit het dan met al die individuele gevallen waarin sprake is van ‘onnodig lijden’?
De Bijbel geeft aan dat lijden het gevolg is van zonde in het algemeen, maar individuele gevallen waarin leed voor komt, staan niet altijd in verband met specifieke zonden van individuele mensen.
God liet toe dat de rechtvaardige Job leed. Een man genaamd Job, die in zijn tijd de meest rechtvaardige mens op de aarde was, kreeg te maken met zeer diep lijden: hij verloor al zijn kinderen, knechten en bezittingen op een en dezelfde dag. Daarna kreeg hij 17
28-2-06, 11:25:02
ook nog een pijnlijke ziekte. De Heere gaf Job geen specifieke verklaring voor zijn lijden, maar God geeft iedere lezer van het verhaal van Job een buitengewoon kijkje achter de schermen bij de gebeurtenissen in de hemel die Job zelf niet zag. God had er goede redenen voor om Job te laten lijden, maar Hij gaf Job zelf er geen uitleg over en maakte hem duidelijk dat het niet aan hem was om zijn Maker tekst en uitleg te vragen over Zijn wijze van handelen. Mensen vroegen aan Jezus waarom een man blind geboren was. Toen Jezus en Zijn discipelen langs een blinde man liepen, vroegen Zijn discipelen Hem of de blindheid van deze man vanaf zijn geboorte het gevolg was van zijn eigen zonde of van die van zijn ouders. Jezus legde hun uit dat geen van beide de oorzaak was. De man was blind geboren, zodat het handelen van God in zijn leven zichtbaar zou kunnen worden (toen Jezus hem genas, zie Johannes 9:1-7).
18
Jezus besprak ook de gebeurtenis waarbij achttien Joden waren omgekomen als gevolg van het instorten van de toren van Siloam. Jezus zei toen iets dat direct van toepassing is op moderne tragedies, zoals de terroristische aanslagen op het World Trade Center en het Pentagon in de Verenigde Staten op 11 september 2001. Lucas 13:4 geeft in de NBG-vertaling Zijn woorden als volgt weer: “Of meent gij, dat die achttien, op wie de toren bij Siloam viel en die erdoor gedood werden, schuldiger waren dan alle andere mensen, die in Jeruzalem wonen? Nee, zeg ik u.”
Dutch Death and suffering .indd 18-19
Lijden in ons leven is dus niet altijd het gevolg van onze persoonlijke zonde.
Jezus gaat echter verder door tot zijn toehoorders te zeggen dat, tenzij zij zich bekeren, zij allen evenzo zullen omkomen. Het kan zijn dat dit een verwijzing was naar de komende verwoesting van Jeruzalem (in het jaar 70), maar uiteindelijk komt het er toch op neer dat niemand onschuldig is. Wij hebben allemaal gezondigd en zullen als gevolg daarvan ook allemaal sterven. Er zijn duizenden mensen omgekomen bij de ramp in het World Trade Center, maar de honderden miljoenen mensen die deze gebeurtenis gezien en gehoord hebben, zullen op een dag ook sterven. In feite sterven er nu al dagelijks duizenden van hen, omdat alle mensen de doodstraf hebben gekregen als gevolg van de zonde.
De gelijkenis van de rijke man en de arme Lazarus is een sleutel tot het begrijpen van het lijden. De Bijbel gaat in op de vragen die wij hebben met betrekking tot het lijden. Gods oordelen in het verleden kwamen in vrijwel iedere vorm van lijden die wij ons voor kunnen stellen, en Hij bevestigt meermaals Zijn absolute macht en autoriteit over het leven van mensen. Toch geeft Christus, de Zoon van God, in een van zijn meest opmerkelijke toespraken (Lucas 16:1931) de sleutel voor het begrijpen van de klaarblijkelijke onrechtvaardigheid in de wereld.
19
28-2-06, 11:25:26
Het gaat over een slechte rijke man die in welvaart leefde en een trouwhartige bedelaar Lazarus die bij de poort van zijn grote villa zat met zijn lichaam onder de zweren, en die probeerde zijn honger te stillen met wat er bij de rijke man van tafel over bleef. Maar daar eindigt dit verhaal niet. Lazarus kwam terecht in een plaats van zegening, terwijl de rijke terechtkwam in een plaats van pijniging. Er is een eeuwige wereld aanstaande, waarin God alles zal vervolmaken. De hoop van de opstanding is de sleutel om ons lijden te kunnen begrijpen.13 De twintigste-eeuwse atheïstische filosoof Betrand Russell beweerde ooit dat niemand aan de rand van het bed van een kind met een ongeneeslijke ziekte kon zitten en toch geloven in een liefdevolle God. Een hulpverlener die ervaring had met het begeleiden van stervende kinderen (in tegenstelling tot Russell die zijn handen nooit vuil maakte met dergelijke praktische zaken) daagde Russell uit om te vertellen wat hij zo’n kind te bieden had. Een atheïst zou alleen maar kunnen zeggen, “Helaas joh, je hebt je kans gehad en dit is het einde van alles voor jou.” Maar de christen heeft het vooruitzicht dat dit leven niet het einde is.
20
De apostel Paulus had redenen om te ‘roemen in zijn zwakheden’. Als Paulus terugblikt op het lijden in zijn leven, dan noemt hij onder meer martelingen, stokslagen, zweepslagen, gevangenschap, steniging, schipbreuk, berovingen, zwakheden, uitputting, honger, dorst en koude. Zijn brieven laten duidelijk zien dat
Dutch Death and suffering .indd 20-21
de opstanding van Christus de sleutel was voor de zingeving van dit lijden. Paulus schrijft dat het zonder de opstanding zinloos is om Hem bekend te maken en in Hem te geloven en dat als wij alleen voor dit leven onze hoop op Christus hebben gevestigd, wij meer te beklagen zijn dan wie dan ook. (1 Korinthe 15: 14, 19 ).
Soms kunnen we in ons leven niet begrijpen waarom we een bepaald lijden moeten ondergaan, maar de brieven van Paulus bevatten praktische lessen over het lijden van Gods kinderen, zelfs als ze niets verkeerd hebben gedaan. Bijvoorbeeld:
1. Lijden kan ons vormen en volwassen maken naar het beeld van Christus (Job 23:10, Hebreeën 5:8-9).
2. Lijden kan er toe bijdragen dat sommigen Christus leren kennen.
3. Lijden kan ons helpen om meer begrip te hebben en meer te betekenen voor anderen die lijden.
Doet God wel iets aan al dat lijden en sterven?
Mensen die God ervan beschuldigen dat Hij vanuit de hemel zwijgend toeziet op al het lijden op aarde, schieten op een cruciaal punt helemaal mis. In werkelijkheid heeft God alles al gedaan wat je zou willen dat een liefdevolle God zou doen en nog oneindig veel meer!
21
28-2-06, 11:25:27
De zoon van God werd mens en onderging veel lijden en een verschrikkelijke dood omwille van de mensheid. De zonde van Adam liet de mensheid in een zeer hachelijke positie achter. Want hoewel ons lichaam weliswaar sterft, zijn we niettemin gemaakt naar het beeld van God, en hebben we een onsterfelijke ziel. Ons ‘wezen’, ons bewustzijn, zal voor altijd leven. Als God niet zou hebben ingegrepen, zou de zonde van Adam tot gevolg hebben gehad dat wij in eeuwigheid zouden lijden en gescheiden zijn van Hem. De enige manier waarop wij ons leven met God kunnen herstellen, is als we tot Hem komen met het boetegeld voor onze zonde. Leviticus 17:11 legt uit hoe dit tot stand komt. Daar staat: “Want de ziel van het vlees zit in het bloed”. Bloed betekent leven. Het Nieuwe Testament sluit daar bij aan, “…en zonder bloedstorting geschiedt geen vergeving” (Heb 9:22). God maakt ons duidelijk dat, omdat wij wezens van vlees en bloed zijn, de enige manier om de straf voor onze zonde te betalen, is als er bloed vloeit om onze zonde weg te nemen.
22
In de Hof van Eden werden Adam en Eva bekleed met de huid van een dier dat door God zelf was geslacht als voorbeeld van de bedekking van onze zonde. Er was een bloedoffer nodig voor onze zonde. De Israëlieten offerden telkens opnieuw dieren. Maar omdat het bloed van een mens niet hetzelfde is als het bloed van dieren, kon het wel tijdelijk de zonde bedekken, maar uiteindelijk niet wegnemen. (Het Hebreeuwse
Dutch Death and suffering .indd 22-23
woord dat vertaald is met ‘verzoening’ is kaphar, dat ‘bedekken’ betekent.) De oplossing was gelegen in het plan van God om zijn Zoon naar de aarde te sturen. De tweede persoon van de Godheid, de Heere Jezus Christus, werd een mens, een volmaakt mens, die gedood werd als offer voor de zonde.
God de Schepper stapte de geschiedenis in als de persoon van Jezus Christus, een uit een maagd geboren fysieke nakomeling van de eerste Adam, die de laatste Adam wordt genoemd (1 Korinthe 15:45). Omdat Zijn moeder zwanger werd door de Heilige Geest (Lucas 1: 35), was Hij als mens volmaakt, iemand zonder zonde - ondanks het feit dat Hij evenals wij op alle mogelijke manieren tot zonde werd verleid (Hebreeën 4:15). Juist daarom kon Hij Zijn bloed op het kruis laten vloeien om ons van onze zonde te bevrijden.
De eerste vertegenwoordiger van de mensheid, Adam, was verantwoordelijk voor de introductie van zonde en dood in de wereld. En daarom is het mogelijk dat de mensheid nu een nieuwe vertegenwoordiger heeft, de 23
28-2-06, 11:25:28
laatste Adam, die de prijs voor de zonde heeft betaald. Geen enkel zondig mens zou deze prijs voor een ander zondig mens kunnen betalen, maar deze laatste Adam — Jezus Christus — was een volmaakt mens. God, in de gedaante van een mens, was de enige die in staat was om de zonde en de zorgen van deze wereld op zich te nemen.
24
De Zoon van God is uit het graf opgestaan, zodat Hij eeuwig leven zou kunnen geven aan allen die geloven (Johannes 3:16). Na Christus’ lijden en dood is hij opgestaan uit de dood en liet hij zien dat hij de ultieme macht had, de macht over de dood. Daarom kan Hij nu het eeuwige leven geven aan iedereen die dat in geloof aanvaart. (Johannes 1:12, Efeze 2:8-9). De Bijbel laat duidelijk zien dat iedereen die in de Heere Jezus Christus gelooft en gelooft dat God Hem vanuit de dood weer levend heeft gemaakt, en Hem als Heer en Verlosser aanvaardt, in eeuwigheid met God zal leven (1 Korinthe 15:1-4).
Dutch Death and suffering .indd 24-25
De Zoon van God heeft medelijden met ons verdriet. Het lijden en het sterven van Christus betekent dat God zelf met ons lijden kan meevoelen, want Hij weet wat het is. Zijn volgelingen hebben een Hogepriester, Jezus, die kan ”medelijden hebben met onze zwakheden…. Laat ons dan met vrijmoedigheid toegaan tot de troon der genade, opdat wij barmhartigheid mogen verkrijgen, en genade vinden, om geholpen te worden ter bekwamer tijd.“(Hebreeën 4:15-16).
Hoe lang gaat dit lijden en sterven nog door?
Mensen die genoeg hebben van al het lijden op deze aarde, moeten Gods perspectief van tijd leren begrijpen. God verblijft in de eeuwigheid en Hij bereidt in liefde Zijn volk voor om in eeuwigheid met Hem te zijn. De apostel Paulus schrijft daarover: “Want ik houd het daarvoor, dat het lijden van de tegenwoordige tijd niet is te waarderen tegen de heerlijkheid, die aan ons zal geopenbaard worden.” (Romeinen 8:18). De brief aan de Hebreeën zegt dat Jezus zelf zich aan het kruis kon laten slaan en de schande negeren, omdat Hij wist welke heerlijkheid Hem te wachten stond. En nu zit Hij op de ereplaats aan de rechterhand van de troon van God (Hebreeën 12:2).
Het huidige lijden, hoe intens dat soms ook kan zijn, valt in het niet bij de eeuwigheid en de glorie die ons daar te wachten staat. 25
28-2-06, 11:25:29
God heeft voor ons een eeuwig thuis bereid, waar geen lijden en dood meer zal zijn. Wie zijn vertrouwen op Christus als verlosser stelt, heeft de geweldige hoop om de toekomst in eeuwigheid met Zijn Schepper door te brengen op een plaats waar geen dood of verdriet meer zal zijn. “En God zal alle tranen van hun ogen afwissen; en de dood zal niet meer zijn; noch rouw, noch gehuil, noch moeite zal meer zijn; want de eerste dingen zijn weggegaan. (Openbaringen 21:4). De dood is feitelijk de poort die de weg opent naar dit heerlijke oord dat de hemel genoemd wordt. Als we voor eeuwig op de aarde zouden leven, dan zouden we niet in staat zijn om van onze zondige staat af te komen. Maar God wil ons een nieuw verheerlijkt lichaam (1 Korinthe 15:35 e.v.) geven en Hij wil dat wij in eeuwigheid met Hem leven. In de Bijbel staat “Kostelijk is in de ogen van de Heere de dood Zijner gunstgenoten.” (Psalm 116:15). De dood is ‘kostelijk’, omdat mensen die hun vertrouwen op Christus hebben gesteld, daardoor in de aanwezigheid van hun Schepper komen, in een plaats waar rechtvaardigheid heerst. Er is ook een plaats waar mensen voor eeuwig van God gescheiden zijn. De Bijbel waarschuwt ons dat degenen die Christus afwijzen, een ‘tweede dood’ zullen ondergaan in de vorm van het eeuwig verlaten zijn van God (Openbaringen 21:8).
26
De meesten van ons hebben wel eens van de hel gehoord, een plaats van vuur en pijniging.
Dutch Death and suffering .indd 26-27
Het is Jezus geweest, en niemand anders, die vaker heeft gewaarschuwd voor deze plaats, dan dat Hij over de hemel heeft gesproken. Hij maakte daarbij ook duidelijk dat de pijniging van de onrechtvaardigen precies even eeuwig (Grieks: aionios) is als het leven van de rechtvaardigen (Mat. 25: 46).
God heeft geen vreugde in de dood van de onrechtvaardige. ‘Zeg tot hen: Zo waarachtig als Ik leef, spreekt de Heere Heere, zo Ik lust heb in de dood van de goddelozen! Maar daarin heb Ik lust, dat de goddeloze zich bekere van zijn weg en leve. Bekeert u, bekeert u van uw boze wegen, want waarom zoudt gij sterven, o huis Israels?” (Ezechiël 33:11) God heeft geen plezier in de kwellingen en ellende van mensen. Hij is een liefdevolle en genadige God - het is onze eigen 27
28-2-06, 11:25:31
schuld dat de mensheid zich in de huidige situatie van lijden en dood bevindt. Wanneer we geconfronteerd worden met verschrikkelijk lijden dan moeten we beseffen dat de zonde - onze rebellie tegen God - de wortel van deze ellende is. Onze liefdevolle God wil, ondanks onze zondigheid, dat we in eeuwigheid met Hem leven. Christenen moeten een liefhebbende en vertroostende arm uitstrekken naar hen die steun en kracht nodig hebben in een tijd van lijden. Ze kunnen daarbij kracht putten uit de armen van een liefdevolle Schepper Die de dood haat. Op een dag zal deze vijand (de dood) in een vuurpoel worden geworpen (Openbaringen 20:14). Er is geen tegenstrijdigheid tussen de stelling dat ‘God almachtig en liefdevol is’ en het feit dat we ‘leven in een wereld vol kwaad en lijden’. Als God de wereld van het kwade zou moeten verlossen dan zou Hij de wereld moeten ontdoen van ons mensen. Maar God wil daarentegen dat we gered worden van Zijn oordeel dat aanstaande is. Er komt een dag dat God inderdaad de wereld zal ontdoen van het kwade.
28
We hebben twee keuzes: afstand te nemen van onze zonden door in Christus te vertrouwen, en bij God te zijn voor eeuwig; of vast te houden aan onze zonden. Dit laatste betekent dat God ons in overeenstemming met die keuze ons voor eeuwig van Hem zal afscheiden. Daarom zegt Jezus op de dag van het oordeel tegen hen die het kwade doen: “Gaat weg van
Dutch Death and suffering .indd 28-29
Mij…” (Mat. 7:23, Lucas 13:27).
Als we de oorsprong van de dood en het Evangelie van Jezus Christus zoals het in de Bijbel verkondigd wordt, doorgronden, dan begrijpen we waarom de wereld is zoals die nu is en hoe er een liefdevolle God kan bestaan temidden van rampen, geweld, lijden en dood. Welke visie op de dood accepteert u? Is het een visie waarbij u God een boeman maakt die verantwoordelijk is voor miljoenen jaren van ziekte, lijden en dood? Of is het een visie die de schuld legt bij onze zonde en God voorstelt als een liefhebbende, genadevolle Redder Die huilde over de stad Jeruzalem en bij het graf van Zijn vriend Lazarus, en Die huilt over ons allen.
29
28-2-06, 11:25:35
Hier is het goede nieuws Answers in Genesis wil God de heerlijkheid en de eer geven die Hem toekomt als Schepper. Zij wil door haar werk onderstrepen dat de Bijbelse geschiedenis een betrouwbaar beeld schetst van de daadwerkelijke oorsprong en de geschiedenis van de wereld en van de mensheid. Een gedeelte van deze geschiedenis is feitelijk slecht nieuws, namelijk dat de rebellie van de eerste mens Adam tegenover God tot gevolg had dat er dood en lijden in de wereld gekomen is en dat de mens voortaan afgescheiden van God moest leven. We zien de gevolgen daarvan overal om ons heen. Alle nakomelingen van Adam zijn vanaf hun eerste begin al zondaren (Psalm 51:5) en hebben ook zelf persoonlijk deel gekregen aan deze rebellie (zonde). Daarom kunnen zij niet leven met een heilige God, maar zijn zij veroordeeld gescheiden van Hem te leven. De Bijbel zegt dat ’allen gezondigd hebben, en de heerlijkheid Gods derven’ (Romeinen 3:23) en dat allen daarom onderworpen zijn aan een ’eeuwig verderf, van het aangezicht des Heeren, en van de heerlijkheid Zijner sterkte’ (2 Thessalonicenzen 1:9)
30
Maar het goede nieuws is dat God er iets aan gedaan heeft. “Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die in Hem gelooft, niet verloren zal gaan,
Dutch Death and suffering .indd 30-31
maar het eeuwige leven heeft.” (Johannes 3:16). Jezus Christus, de Schepper, heeft, hoewel Hij zelf volkomen zondeloos was, namens de mensheid de straf voor de zonde van die mensheid op zich genomen. Hij heeft dit gedaan om tegemoet te komen aan de rechtvaardige eis van de heiligheid en gerechtigheid van God. Jezus was het volmaakte offer. Hij stierf op een kruis, maar op de derde dag is hij weer opgestaan uit de dood. Hij heeft de dood overwonnen, zodat allen die werkelijk in Hem geloven, berouw hebben en zich afkeren van hun zonde en op Hem vertrouwen (in plaats van op hun eigen verdiensten) in staat zijn om terug te keren naar God en in eeuwigheid samen met hun Schepper te leven.
Daarom staat er: “Die in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld, maar die niet gelooft, is reeds veroordeeld, omdat hij niet heeft geloofd in de Naam van de eniggeboren Zoon van God. (Johannes 3:18). Wat een geweldige Redder en wat voor een ontzagwekkende redding is er voorhanden in Christus onze Schepper!
(Als u wilt weten wat de Bijbel zegt over hoe u het eeuwige leven kunt ontvangen, neem dan contact op met een van de adressen voorin dit boekje)
31
28-2-06, 11:25:36
1. Desmond, A, and Moore, J. Darwin: The life of a Tormented Evolutionist, W.W. Norton & Company, New York, blz. 387, 1991. 2. Desmond, A, and Moore, Ref 1 blz. 387 3. Darwin, C. On the origin of species, Harvard University Press, Cambridge, Massachusets, blz. 490, 1964 (1859) 4. Associated Press, “Ted Turner was suicidal after breakup”, <www.nytimes.com/ aponline/arts/AP-peaople-Turner.html >, 16 april, 2001 5. Templeton, C., Farewell to God, McClelland & Stewart, Inc., Toronto, Canada 1996. 6. Voor een weerlegging van Templetons argumenten, zie ook Ham K., and Byers, S., “The slippery slide to unbelief: A famous evangelist goes from hope to hopelessness”, Creation 22(3):8-13, juni-augustus 2000. 7. Martin, W., A prophet with honor: The Billy Graham story, William Morrow and Company Inc, New York, blz. 110, 1991. 8. Templeton, C., zie [5], blz 30. 9. Templeton, C., zie [5], blz 198. 10 Templeton, C., zie [5], blz 199. 11 Templeton, C., zie [5], blz 201. 12. Sagan C., Cosmos Part 2: One voice in the Cosmic Figure, geproduceerd door de Public Broadcasting Company in Los Angelos in samenwerking met de omroep KCET-TV en voor het eerst uitgezonden in 1980 op PBS stations in de Verenigde Staten.
32
28-2-06, 11:25:36
13. Wilder-Smith, A.E., “Is this a God of Love?” TWFT Publishers, Costa Mesa, California, blz. 43-46, 1991.
Dutch Death and suffering .indd 32