Leidraad Wel of geen ongehuwden AOW? De gevolgen voor het AOW-pensioen en de eigen bijdrage AWBZ als uw partner in een verpleeg- of verzorgingshuis verblijft.
Deze leidraad is bedoeld voor echtparen waarvan één van beiden blijvend opgenomen is in een verpleeg- of verzorgingshuis. De ander blijft in de eigen koop- of huurwoning achter. Het kan in dat geval financieel voordelig zijn om als duurzaam gescheiden levend van elkaar te worden aangemerkt. Maar dit is sterk afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Voor de AOW bijvoorbeeld bent u dan ongehuwd. De AOW voor een ongehuwde is hoger dan de AOW voor een gehuwde. Vaak stuurt de Sociale Verzekeringsbank (SVB) een brief waarin zij u op deze mogelijkheid wijzen. Daarin staat ook dat het niet in alle gevallen positief uitpakt. Het is dus belangrijk dat u de financiële gevolgen van deze mogelijkheid goed onderzoekt, voordat u de keuze maakt. Deze brochure is bedoeld om u hierbij te ondersteunen. U kunt aan de uitkomst van de rekensom echter geen rechten ontlenen. Let op! De SVB hanteert als beleidslijn dat een eenmaal gemaakte keuze definitief is. Kiest u voor duurzaam gescheiden leven, dan kunt u alleen als u weer met uw partner gaat samenwonen de gehuwdenstatus voor de AOW terugkrijgen. In de meeste gevallen zal hervatting van de samenwoning echter niet mogelijk zijn. Het maken van de juiste keuze is dus belangrijk! Deze informatie is gemaakt op basis van de huidige regelgeving. Veranderingen, die op stapel staan en die mogelijk op korte of langere termijn worden ingevoerd zijn in deze publicatie niet meegenomen. Duurzaam gescheiden leven Van duurzaam gescheiden leven is –kort samengevat- sprake als twee echtelieden niet meer bij elkaar wonen, alsof zij niet meer gehuwd zijn. Eén van beiden beschouwt deze situatie als duurzaam (definitief). Meestal is dit het geval wanneer één van beiden een indicatie heeft van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) voor langdurige zorg met verblijf. Dat betekent dat terugkeer naar de gezamenlijke woning niet meer mogelijk is. Deze leidraad stelt u in staat te berekenen of duurzaam gescheiden leven voor u en uw huwelijkspartner financieel voordeel oplevert. Uiteraard is het financiële aspect niet het enige dat u in de besluitvorming moet betrekken. Emotionele aspecten zijn minstens zo belangrijk. Daarvoor kunnen wij natuurlijk geen leidraad opstellen. Die aspecten kunt u zelf het beste beoordelen. De indeling is als volgt: per onderwerp treft u eerst een korte uitleg aan, met daarna één of meerdere vragen of een situatieschets. Op de volgende bladzijden kunt u in de tabel het betreffende bedrag invullen. Vaststaande bedragen hebben wij al ingevuld. De volgende onderwerpen komen aan bod:
1
-
AOW-pensioen Ander pensioen Heffingskortingen voor de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen Eigen bijdrage zorg met verblijf (AWBZ) Eigen bijdrage zorg zonder verblijf (Wmo) Aanvullende bijstand of langdurigheidstoeslag Kwijtschelding of vermindering lokale en regionale belastingen Huurtoeslag Zorgtoeslag
Belangrijk: Kiezen voor duurzaam gescheiden leven heeft geen gevolgen voor uw fiscale positie. Woont u op verschillende adressen (bijvoorbeeld in een verzorgingshuis en op een particulier adres), dan beschouwt de fiscus u nog steeds als fiscaal partner. Pas bij een ingediend verzoek om echtscheiding eindigt het fiscaal partnerschap. Dit kan gevolgen hebben voor uw besluit om als duurzaam gescheiden te gaan leven. Woont u op verschillende adressen, maar u hebt nog geen verzoek om echtscheiding gedaan, neemt u dan contact op met de ANBO Advieslijn (0348 46 66 88).
2
A.
AOW-pensioen
De hoogte van het AOW-pensioen hangt af van de gezinssamenstelling. Er zijn bedragen voor gehuwden, die allebei de AOW-leeftijd hebben bereikt, voor gehuwden van wie de één wel de AOW-leeftijd heeft maar de ander nog niet, voor alleenstaanden en voor alleenstaanden die in het gezin nog een kind jonger dan 18 jaar verzorgen. Het AOW-pensioen voor een gehuwde is gebaseerd op 50% van het minimumloon, voor een alleenstaande 70%. Een echtpaar ontvangt dus samen 100% minimumloon, bij duurzaam gescheiden leven zou dit 140% kunnen zijn. Bij deze leidraad zijn wij ervan uitgegaan dat u beiden aanspraak maakt op het volledige AOW-pensioen. Hebt u een AOW-hiaat (korting wegens niet-verzekerde jaren), neemt u dan contact op met de ANBO Advieslijn (0348 46 66 88). Hebt u allebei AOW, vul dan uw gegevens in op de bijlage. Heeft één van u AOW, maar de ander nog niet, neemt u ook dan contact op met de ANBO Advieslijn (0348 46 66 88). B.
Ander pensioen
De meeste bedrijfspensioenen die naast het AOW-pensioen worden uitbetaald, veranderen niet als u duurzaam gescheiden gaat leven. Het pensioen is namelijk of van u of van uw partner. Het pensioen wordt dan ook meegerekend bij degene die het ontvangt. Informeer voor de zekerheid bij uw pensioenfonds of pensioenverzekeraar. Vraag duidelijk naar het verschil in het netto pensioen dat u ontvangt in beide situaties. C.
Heffingskortingen voor de inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen
Op het totaal van de belasting die u moet betalen, gaat een heffingskorting af. De hoogte van die korting hangt af van uw persoonlijke situatie. U hebt recht op de alleenstaande ouderenkorting als u in het betreffende jaar in aanmerking komt voor een AOW-pensioen voor een alleenstaande. In de rekentabel is de aanvullende ouderenkorting weergegeven. D.
Eigen bijdrage zorg met verblijf (AWBZ)
Voor de eigen bijdrage gelden twee regelingen; de hoge eigen bijdrage en de lage eigen bijdrage. Duurzaam gescheiden leven wordt in deze regelingen gelijk gesteld met ongehuwd. Ongehuwden (dus ook duurzaam gescheiden levend) betalen meestal een eigen bijdrage op grond van de hoge eigenbijdrageregeling. Gehuwden zijn doorgaans een eigen bijdrage verschuldigd op grond van de lage eigen bijdrageregeling. In de lage eigen bijdrageregeling wordt rekening gehouden met het feit dat voor de achterblijvende partner de kosten van de (voormalige gezamenlijke) huishouding doorlopen. De hoge eigen bijdrageregeling gaat er van uit dat er geen kosten meer zijn van een zelfstandige huishouding. Het Centraal Administratiekantoor (CAK) stelt uw eigen bijdrage vast. U kunt op de website van het CAK (www.hetcak.nl) een proefberekening maken van beide situaties. U kunt het CAK ook schriftelijk verzoeken om een berekening te maken. In deze leidraad vindt u een voorbeeldbrief die u aan het CAK kunt sturen. De eigen bijdrage wordt berekend op basis van inkomensgegevens van 2 jaar terug (het peiljaar). De eigen bijdrage AWBZ 2014 gebeurt op basis van het verzamelinkomen 2012; voor 2013 op basis van het verzamelinkomen 2011.
3
Daarom is het raadzaam om het eerste volledige jaar dat u een alleenstaanden-AOW ontvangt, een herziening aan te vragen. Dit verzoek wordt alleen gehonoreerd als u verwacht dat het huidige jaarinkomen (2014) ten minste € 2.500, - lager is dan het inkomen in het peiljaar (2012). E.
Eigen bijdrage Wmo
Als u zorg of hulp in uw eigen woning hebt, is daarvoor ook een eigen bijdrage verschuldigd. Die hoeft niet te worden betaald als uw partner in een verzorgings- of verpleeghuis is opgenomen. Kiest u voor duurzaam gescheiden leven, dan vervalt deze vrijstelling. U bent de bijdrage dan wel verschuldigd. Dat geldt ook als u nu niet gebruik maakt van deze vorm van zorg, maar in de toekomst wel. Hebt u thans vrijstelling van de eigen bijdrage Wmo, dan vult u het bedrag dat u nu niet hoeft te betalen in bij de nieuwe situatie. Is het bedrag u niet bekend, informeer dan bij uw gemeente. Of maak een proefberekening op de website van het CAK (www.hetcak.nl). F.
Aanvullende bijstand / langdurigheidstoeslag
Als uw inkomen en vermogen (o.a. uw woning/ banksaldo) beneden een bepaalde grens komt, bestaat er mogelijk recht op aanvullende bijstand. Soms komt u tevens in aanmerking voor de zogenaamde langdurigheidstoeslag. Hebt u nu recht op bijstand of de langdurigheidstoeslag, dan kan het duurzaam gescheiden gaan leven hier verandering in brengen. Informeer bij de gemeente of dat zo is, en zo ja, om welke bedragen het gaat. Andersom is ook mogelijk. U hebt nu geen recht op bijstand of langdurigheidstoeslag, maar als u als ongehuwde wordt aangemerkt wel. Ook hiervoor kan de gemeente u inlichtingen geven. Neem de opgave van de gemeente over in de tabel. G.
Kwijtschelding of vermindering lokale en regionale belastingen
Bij een laag inkomen is het mogelijk dat u geheel of gedeeltelijk vrijgesteld bent van het betalen van gemeentebelasting, waterschapsbelasting e.d. Dit kan wijzigen als u duurzaam gescheiden gaat leven. Informeer bij de gemeente of dat zo is, en zo ja, om welke bedragen het gaat. Andersom is ook mogelijk. U hebt nu geen recht op vrijstelling of vermindering, maar als u als ongehuwde wordt aangemerkt wel. Ook hiervoor kan de gemeente u inlichtingen geven. Neem de opgave van de gemeente over in de tabel. Gemeenten kennen ook een regeling voor één- en meerpersoonshuishoudens. Op het moment dat u alleen in de woning woont, kunt u direct bij de gemeente verzoeken om te worden aangemerkt als eenpersoonshuishouden. H.
Huurtoeslag
De huurtoeslag is deels afhankelijk van het inkomen van u en uw partner. De grondslag voor de toeslag verandert bij duurzaam gescheiden leven als u in een huurwoning blijft wonen, nadat uw partner in een verzorgings- of verpleeghuis is opgenomen. U hebt dan geen toeslagpartner meer. De huurtoeslag wordt dan alleen op basis van het inkomen van degene die in de huurwoning blijft wonen, berekend. Mogelijk maakt u nu pas aanspraak op huurtoeslag. U kunt het (nieuwe) bedrag aan huurtoeslag zelf berekenen op
4
www.toeslagen.nl Kies voor ‘Proefberekening’. Neem de oude en nieuwe huurtoeslag over in de tabel. I.
Zorgtoeslag
De zorgtoeslag is deels afhankelijk van het inkomen van u en uw partner. De grondslag voor de toeslag verandert bij duurzaam gescheiden leven. U hebt dan geen toeslagpartner meer. Mogelijk maakt u nu pas aanspraak op zorgtoeslag. U kunt het nieuwe bedrag aan zorgtoeslag zelf berekenen op www.toeslagen.nl Kies voor ‘Proefberekening’. Neem de oude en nieuwe zorgtoeslag over in de tabel. J.
Totaal
U hebt, voor zover op u van toepassing, bedragen in de gele vlakken vermeld. Soms zijn het bedragen in de plus, en soms in de min. € € €
Tel alle plusbedragen bij elkaar op Tel alle minbedragen bij elkaar op Verschil
Is het verschil positief, dan levert in uw situatie het duurzaam gescheiden gaan leven u nu een financieel voordeel op. Als de uitkomst negatief is, hebt u dat voordeel niet. Wat het financiële aspect betreft kunt u beter alles bij het oude laten.
5
Bijlage Alle al ingevulde bedragen gelden in 2014. Elk jaar worden deze bedragen aangepast. Gehuwd: hiermee wordt de huidige situatie bedoeld, de situatie voor een samenwonend echtpaar. DGL: Dit is het bedrag dat van toepassing zou zijn als u zich laat registreren als duurzaam gescheiden levend. DGL is de afkorting voor duurzaam gescheiden leven. A. AOW-pensioen. De netto bedragen (met heffingskorting) van het AOW-pensioen zijn al ingevuld. Het verschil is ook meteen zichtbaar.
Uzelf Uw partner
Gehuwd € 718,65 € 718,65
DGL € 1.040,01 € 1.040,01
Verschil + € 321,36 + € 321,36
Verschil totaal
+ € 642,72 B. Ander pensioen. Vul de bedragen in die u bij navraag van uw pensioenfonds hebt ontvangen. Uzelf Uw partner
Gehuwd € €
DGL € €
Verschil +/+/-
Verschil totaal
+/-€ C. Heffingskorting. In deze tabel staat het bedrag van de alleenstaande ouderenkorting
Uzelf Uw partner
Gehuwd €0 €0
DGL € 35,75 € 35,75
Verschil + € 35,75 + € 35,75
Verschil totaal
+ € 71,50 D. eigen bijdrage AWBZ. Vul de bedragen in van de opgave van het CAK (brief of via website).
Uzelf Uw partner
Gehuwd € €
DGL € €
Verschil +/+/-
Verschil totaal
+/-€ E. eigen bijdrage Wmo
Uzelf
Gehuwd €0
DGL €
Verschil -€
Verschil totaal -€
Verschil +/-€
Verschil totaal +/-€
F. aanvullende bijstand / langdurigheidstoeslag
Uzelf
Huidig bedrag €0
DGL €
6
G. Kwijtschelding of vermindering lokale en regionale belastingen
Uzelf
Gehuwd €0
DGL €
Verschil +/-€
Verschil totaal +/-€
Gehuwd €0
DGL €
Verschil +€
Verschil totaal +€
Gehuwd €0
DGL €
Verschil +€
Verschil totaal +€
H. Huurtoeslag
Uzelf H. Zorgtoeslag
Uzelf
7
Aan het CAK Postbus 84015. 2508 AA ‘s-Gravenhage Plaats ……………. Datum …………… Betreft: hoge eigen bijdrage AWBZ - instelling Geachte heer, mevrouw, Hierbij wend ik me tot u met het verzoek om een voorbeeld berekening te maken van de hoge eigen bijdrage AWBZ van mijn partner. Van de Sociale Verzekeringsbank heb ik namelijk een brief ontvangen waarin de mogelijkheid van een wijziging in mijn AOW-pensioen wordt genoemd; namelijk dat mijn partner en ik beiden een ongehuwdenpensioen ontvangen. Dit heeft gevolgen voor de eigen bijdrage voor de zorginstelling waar mijn partner verblijft. Voordat we een keuze maken, wil ik daarom graag weten hoe hoog de eigen bijdrage AWBZ wordt als wij beiden een ongehuwdenpensioen ontvangen. Dit mede gezien het feit dat volgens de beleidsregels van de Sociale Verzekeringsbank een eenmaal gemaakte keuze definitief is. Ik begrijp dat de eigen bijdrage gebaseerd wordt op het peiljaar van het tweede kalenderjaar voorafgaand aan dit jaar. Gaarne ontvang ik een berekening op basis van ieder AOW-pensioen naar de alleenstaandennorm. Gegevens van mijn partner: Naam: …………………………………. Geboortedatum: …………………………………. BSN-nummer (sofi): …………………………………. Gegevens van de zorginstelling: Naam: …………………………………. Plaats: …………………………………. Adres: …………………………………. Onze inkomensgegevens: Naast de AOW hadden we de inkomsten uit aanvullend pensioen bruto per jaar over het peiljaar 2012: Partner € Ondergetekende € Hartelijk dank voor de moeite. Met vriendelijke groeten,
(handtekening) (naam) (adres) (Bewaar een kopie van deze brief voor uw eigen dossier)
8
