Faculteit Rechtsgeleerdheid – K.U. Leuven
LEERGANG PENSIOENRECHT NIEUWSBRIEF Nr.
3
Prof. dr. Yves Stevens en Kim De Witte
INHOUDSTAFEL 1. Europees Hof voor de Rechten van de Mens: recht op pensioen valt onder eigendomsbescherming ...........2 2. Hof van Justitie: veroordeling voor onvolledige omzetting IORP Richtlijn ..................................................2 3. Hof van Cassatie.................................................................................................................................2 3.1. Bewijs van betaling van pensioenbijdragen (1) ..............................................................................2 3.2. Bewijs van betaling van pensioenbijdragen (2) ..............................................................................3 3.3. Tussenkomst Sluitingsfonds premies groepsverzekering..................................................................3 3.5. Invaliditeitspensioen als schadevergoeding? ..................................................................................3 4. Lagere rechtspraak .............................................................................................................................4 4.1. Pension extralégale payée à l'étranger à un Belge non-résident en Belgique.....................................4 4.2. Levensverzekering tak 23 en dwaling verzekeringnemer .................................................................4 4.3. Belasting op het pensioen ten laste van overleden belastingschuldige ..............................................4 4.4. Belastbaarheid van in het buitenland opgebouwde pensioen (1)......................................................4 4.5. Belastbaarheid van in het buitenland opgebouwde pensioen (2)......................................................5 4.6. Historisch onderscheid op grond van geslacht in de berekening van het wettelijk rustpensioen ..........5 5. Belgische rechtsleer ............................................................................................................................6 5.1. Discriminatie in aanvullende WAP-pensioenstelsels.........................................................................6 5.2. La taxe belge sur l'épargne ..........................................................................................................6 5.3. Geen Riziv-bijdrage voor grensoverschrijdende aanvullende pensioenen?.........................................6 5.4. Onderscheid op grond van seksuele geaardheid.............................................................................7 5.5 De levensverzekering en de bescherming van het privéleven ...........................................................7 6. Buitenlandse rechtsleer .......................................................................................................................7 6.1. Pension schemes and pension projections in the EU-27 Member States............................................7 6.2. Zijn pensioenontslag en leeftijdsgebonden bedrijfsregelingen 'Europe-proof’? ...................................7 6.3. Discrimination selon la nationalité.................................................................................................7 7. Gelezen in het Belgisch Staatsblad........................................................................................................8 7.1. SIGeDIS start controles op de bijzondere sociale zekerheidsbijdrage ten bedrage van 8,86 % ...........8 7.2. Aanpassing inhoudingen op brugpensioenen .................................................................................8 7.3. Officieuze coördinatie in het Duits ................................................................................................8 7.4. Neerlegging van documenten bij de Nationale Bank door een OFP ..................................................8 7.5. Responsabiliseringsbijdragen ten laste van sommige werkgevers van de openbare sector..................9 7.6. Aanpassing RIZIV-bijdragen sommige geneesheren .......................................................................9 7.7. Bedrijfsvoorheffing op pensioenen ................................................................................................9 7.8. Reglement voor de erkenning van de commissarissen en revisoraatsvennootschappen......................9 7.9. Sectorpensioenen........................................................................................................................9 8. Parlementaire vragen ........................................................................................................................10 8.1. Pensioenen van de ambtenaren van de lokale besturen ................................................................10 8.2. Invloed van de halftijdse vervroegde uittreding op pensioenrechten ambtenaren ............................11 9. RVP Dienstnota’s...............................................................................................................................11 10. CBFA..............................................................................................................................................11 11. CEIOPS ..........................................................................................................................................11
- 1/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
Faculteit Rechtsgeleerdheid – K.U. Leuven
LEERGANG PENSIOENRECHT NIEUWSBRIEF Nr.
3
Prof. dr. Yves Stevens en Kim De Witte
12. Nieuwe Life & Benefits.....................................................................................................................12 13. World Bank.....................................................................................................................................12 14. Czech Republic ...............................................................................................................................13 14. Sweden..........................................................................................................................................13 15. Australia.........................................................................................................................................14
Pensioenopinies ................................................................................................................................ 15
1. EUROPEES HOF VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS: RECHT OP
ONVOLLEDIGE OMZETTING IORP
RICHTLIJN
PENSIOEN VALT ONDER
Een
EIGENDOMSBESCHERMING Een
Poolse
vrouw
krijgt
een
zgn.
2003/41/EG)
werden
niet
de artikelen 8, 9, 13, 15 tot en met 18 en 20, leden
heeft. Het Hof vindt intrekking in strijd met de
2 tot en met 4, van IORP richtlijn ontbreken in de
Protocol
Tsjechische rechtsorde.
EVRM), aangezien klaagster geheel zonder inkomen is komen te zitten en een nieuwe, lagere uitkering
HvJ 14 januari 2010, C-343/08.
pas drie jaar later werd toegekend.
3. HOF VAN CASSATIE
In zijn commentaar bij dit arrest stelt Pennings dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zich de
richtlijn
Het Hof stelt dat de maatregelen om te voldoen aan
is niet zo ziek dat hij permanente verzorging nodig Eerste
IORP
werd hiervoor veroordeeld door het Hof van Justitie.
bij de toekenning een fout is gemaakt: het zoontje
in
bestuursrechtelijke
genomen door de Tsjechische Republiek. Tsjechië
wordt deze ingetrokken omdat vastgesteld werd dat
1
en
op instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening (de
om voor haar zoon te zorgen. Na tien maanden
(art.
wettelijke
betreffende de werkzaamheden van en het toezicht
vroegtijdige
pensioenuitkering voor onbepaalde tijd toegekend
eigendomsbescherming
aantal
maatregelen voor de omzetting van de richtlijn
3.1. Bewijs van betaling van
eigendomsbeschermingsjurisprudentie
pensioenbijdragen (1)
kennelijk niet wil wagen aan een inhoudelijke toets van de vraag of een uitkering terecht is ingetrokken,
Het middel gaat ervan uit dat het arrest van het
en gaat nu in op de excessieve last voor het individu.
Arbeidshof te Gent uitsluitend uit de bij het
De criteria daarvoor zijn echter allesbehalve scherp,
ziekenfonds ingediende ZlV-bijdragebons afleidt dat
zodat hier ongelukkige uitkomsten uit kunnen
voor de jaren 1967 en 1968 de pensioenbijdragen
voortvloeien.
werden afgehouden voor de op die bijdragebons vermelde lonen en arbeidsdagen.
EHRM, 15 september 2009, nr. 10373/05, Moskal v Polen, European Human Rights Cases (NL), 2009/11, 1294-1310, met noot F.J.L. Pennings.
Het arrest leidt dit niet alleen af uit de bedoelde bijdragebons. Het leidt dit tevens af uit zijn
2. HOF VAN JUSTITIE:
vaststellingen
dat
overeenstemming
VEROORDELING VOOR
de zijn
ZlV-bijdragebons met
de
in
overgelegde
loonfiches en fiscale bescheiden en dat uit de - 2/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
overgelegde fiscale documenten, onder meer de
3.3. Tussenkomst Sluitingsfonds premies
fiche
groepsverzekering
281.10
en
aanslagbiljet,
blijkt
dat
de
werkgever de bedrijfsvoorheffing stortte. Artikel 2, §1, van de Sluitingswet 1967 (zoals Het middel dat op een onvolledige lezing van het
gewijzigd bij wet van 28 juli 1971 en later
arrest berust, mist feitelijke grondslag.
vervangen bij wet van 30 maart 1976, voor de opheffing ervan bij artikel 88 van de wet van 26 juni
Cass. 14 december www.belgielex.be.
2009,
2002) bepaalt dat, wanneer bij sluiting van een
S.08.0148.N,
3.2. Bewijs van betaling van
onderneming
de
verplichtingen
tegenover
zijn
zijn
geldelijke
werknemers
niet
nakomt, het Fonds hen dient te betalen:
pensioenbijdragen (2)
de lonen verschuldigd krachtens de individuele of collectieve arbeidsovereenkomsten;
Aux termes de l'article 32, § 1er, b), de l'arrêté royal
du 21 décembre 1967 portant règlement général du
de vergoedingen en voordelen verschuldigd krachtens de wet of CAO.
régime de pension de retraite et de survie des travailleurs salariés, la preuve d'une occupation
Het
donnant ouverture au droit à la pension de retraite
aangevochten
arrest
stelt
vast
dat
de
verweerder en diens werkgever een buiten het PC
est administrée, pour la période postérieure au 31
gesloten CAO van 27 april 1988, die niet werd
décembre 1945, par tout document attestant que
neergelegd bij het Ministerie van Tewerkstelling en
les cotisations de pension ont été retenues ou que
Arbeid, hebben uitgevoerd in die zin dat de erin
le travailleur peut bénéficier des assimilations
bedongen premies voor een groepsverzekering door
prévues aux articles 34, 35 ou 36 du même arrêté.
de werkgever werd uitbetaald tot 1 november 1989 en dat de verweerder zelf de verdere premies
La production d'un document attestant que des
betaald heeft bij het in gebreke blijven hiervan door
cotisations ont été retenues dans un autre secteur,
de werkgever. Het arrest oordeelt dat deze CAO
en l'occurrence celui de l'assurance obligatoire
bindend is voor de werkgever en de verweerder
contre la maladie et l'invalidité, n'apporte pas la
ingevolge de aanvaarding ervan, niet op basis van
preuve nécessaire et suffisante que des cotisations
de CAO-wet, maar wel op basis van de algemene
de pension ont été retenues, en vue d'établir
bepalingen van het verbintenissenrecht. Het arrest
l'existence d'une occupation donnant ouverture au
besluit dat de premies voor groepsverzekering dan
droit à la pension de retraite.
ook verschuldigd waren ingevolge een individueel aangegane overeenkomst.
En décidant que la preuve d'une occupation donnant ouverture au droit à la pension de retraite
Het bestreden arrest beslist dan ook wettig dat de
est établie par un extrait d'une fiche d'assurabilité
door de werkgever verschuldigde betaling van de
établie par un organisme assureur du secteur de
premies voor de groepsverzekering ten laste van
l'assurance contre la maladie et l'invalidité au motif
het Fonds kan worden gelegd binnen de wettelijk
que cela implique aussi que des cotisations sociales
bepaalde begrenzing.
ont été retenues globalement par l'employeur pour être versées à l'Office national de la sécurité sociale
Cass. 16 november www.belgielex.be.
et ensuite réparties entre les différents secteurs de la sécurité sociale, l'arrêt viole l'article 32, § 1er, b),
S.09.0044.N,
schadevergoeding?
moyen est fondé. 2009,
2009,
3.5. Invaliditeitspensioen als
de l'arrêté royal du 21 décembre 1967 précité. Le
Cass. 9 november www.belgielex.be.
werkgever
Wanneer
S.08.0128.F,
de
werkgever
een
werknemer
die
ingevolge de fout van een derde een bestendige arbeidsongeschiktheid heeft opgelopen, vervroegd op pensioen stelt, is het invaliditeitspensioen dat hij - 3/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
zijn
werknemer
uitkeert,
voor
de
pensioen-
afgekochte pensioenen van een echtpaar met de
schuldenaar geen schade.
Nederlandse nationaliteit die Belgisch rijksinwoner zijn. De aanslag wordt gevestigd op naam van de
Cass. 26 mei 2009, R.W. 2009-10, 622-627.
heer en mevrouw V-G op 18 december 1997 terwijl de heer V op dat ogenblik reeds overleden was, nl.
4. LAGERE RECHTSPRAAK
op
4.1. Pension extralégale payée à l'étranger à
kohiere
hof
stelt
dat
worden
gebracht
op
hun
naam
persoon of personen die zich aan de administratie
paiement est fait par une compagnie d'assurance
der directe belastingen hebben bekend gemaakt als
belge, en exécution du règlement d'assurance de
erfgenaam,
groupe créé par l'employeur non résident. Rien ne pension
Het
eventueel gevolgd van de vermelding van de
capital à un Belge, non-résident en Belgique. Le
cette
1997.
voorafgegaan van het woord "Nalatenschap" en
Une pension extralégale est payée sous forme d'un
professionnellement
december
ten laste van overleden belastingschuldigen ten
un Belge non-résident en Belgique
rattache
9
overeenkomstig artikel 133 KB/WIB92 aanslagen
legataris,
begiftigde
of
bijzondere
lasthebber.
à
l'assureur belge. En conséquence cette pension ne
In casu is echter gewoon gehandeld alsof wijlen de
peut être considérée comme étant « à charge d'une
heer V nog leefde. Door het feit dat het kohier een
société résidente » au sens de l’article 228, §2, 6° du CIR 92, et, partant, elle n'est pas soumise à l'impôt des non-résidents.
authentieke
akte
administratie
eenzijdig
uitmaakt een
waardoor titel
tegen
de de
belastingplichtige creëert op basis waarvan tot gedwongen
Arbh. Brussel, 18 juni 2008, J.D.F. 2009, 93-97.
tenuitvoerlegging
overgegaan,
dient
de
kan
vermelding te
van
geschieden.
deze
4.2. Levensverzekering tak 23 en dwaling
belastingplichtige
verzekeringnemer
bestreden aanslag is dan ook nietig.
Levensverzekeringen van de "tak 23" garanderen
Antwerpen 8 september 2009, AR nr. 2006/2835, FiscalNet 2 december 2009.
geen eindresultaat voor het kapitaal bij leven op de
correct
worden
einddatum. Het financieel beleggingsrisico in deze
4.4. Belastbaarheid van in het buitenland
overeenkomsten blijft bij de cliënten liggen, en dat
opgebouwde pensioen (1)
De
risico verschilt in niets van het risico verbonden aan een rechtstreekse belegging in een bevek. In die zin
De
heeft
pensioenuitkeringen
de
verzekeringsonderneming
resultaatsverbintenis.
Een
geen
gemiddelde
belastingplichtige
vennootschap
die
ontving
vanwege
een
belast
in
2000
Nederlandse
werden
in
de
volgens
de
spaarder/belegger weet dat een beleggingsfonds
personenbelasting,
dat in hoofdzaak in aandelen belegt, afhankelijk is
belastingplichtige
van de conjunctuur van de beurzen en de economie.
betalingen gebeurden in zijn uitsluitend en definitief
Dat dit beleggingsfonds per definitie (ernstige)
voordeel.
terwijl
ze
onbelastbaar
zijn
gezien
de
schommelingen kan vertonen, zeker op korte termijn, is dan ook logisch.
Volgens het Hof bestaat er geen betwisting over het feit dat België heffingsbevoegd is zodat aan de hand
Kh. Antwerpen, 27 mei 2009, Bank Fin. R. 2009, afl. 5, 294-296.
van de Belgische interne wetgeving dient te worden nagegaan
of
de
litigieuze
pensioenuitkeringen
effectief belast kunnen worden.
4.3. Belasting op het pensioen ten laste van overleden belastingschuldige
Overeenkomstig
artikel
34
WIB92
worden
De administratie vestigt een bijkomende aanslag in
pensioenen, renten, kapitalen en afkoopwaarden
de
principieel belastbaar gesteld wanneer deze door
personenbelasting
op
de
niet-aangegeven
- 4/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
een levensverzekeringsonderneming of door een
werden vastgelegd in een pensioenbrief. In het jaar
pensioen- of voorzorgfonds werden toegekend.
1993 betaalde deze Nederlandse vennootschap een afkoopsom
aan
eerste
vertegenwoordigde
pensioenuitkeringen
pensioenrechten
ten
belastingplichtigen
opgebouwd
vrijgesteld
belastingplichtige
of
de
indien
persoon
de wiens
de
eiser.
Overeenkomstig artikel 39 §2, 2°, a) WIB92 zijn
Deze
afkoopwaarde voordele
som
van van
door
de de
stortingen
rechtverkrijgenden hij is, het levensverzekerings-
gedaan door de in Nederland gevestigde besloten
contract individueel heeft gesloten en er geen
vennootschap.
vrijstelling van belasting of belastingvermindering op de betaalde premies werd verkregen. De
De betwisting betreft de vraag of de afkoopwaarden
belastingplichtige dient aldus te bewijzen dat het
van deze rechten als een uitgesteld beroepsinkomen
gaat
afgesloten
in toepassing van art. 34, § 1 belastbaar is. De
er
geen
Rechtbank dient na te gaan, aan de hand van de
de
overlegde stukken als daar zijn de pensioenbrief, of
om
een
individueel
levensverzekeringscontract vrijstelling
werd
en
dat
genoten
voor
wat
de premiestortingen in het individuele en definitieve
werknemersbijdragen betreft.
voordeel van de begunstigden werden verricht. Er is sprake van een individueel levensverzekeringscontract indien de werkgeversbijdragen voor de
De
pensioenopbouw in Nederland in het definitief en
pensioenrechten van eerste eiser in zijn uitsluitend
Rechtbank
komt
tot
het
besluit
dat
de
uitsluitend voordeel van de belastingplichtigen zijn
en definitief voordeel werden aangelegd, zodat dit
gebeurd op het ogenblik dat ze werden gestort.
voordeel te beschouwen was als een onmiddellijk en
Wanneer de pensioenopbouw wordt verricht in het
definitief verworven voordeel voor eisers op het
definitief
de
ogenblik van de premiestorting door de werkgever
betrokkenen, dienen zij immers als bezoldigingen te
van eerste eiser. De kapitaalsuitkering kan dan ook
worden beschouwd in hoofde van de werknemer en
niet als een uitgesteld bedrijfsinkomen worden
konden zij op dat moment reeds worden belast.
belast in hoofde van eisers.
en
uitsluitend
voordeel
van
Rb. Hasselt 4 februari 2009, AR nr. 01/711/A,
Uit de feiten blijkt dat de pensioenaanspraken van
FiscalNet 19 november 2009.
de belastingplichtige definitief verworven rechten waren.
Het
Hof
besluit
dat
de
litigieuze
4.6. Historisch onderscheid op grond van
voorzieningen in Nederland in het definitief en
geslacht in de berekening van het wettelijk
uitsluitend voordeel van de belastingplichtige en zijn
rustpensioen
begunstigden werden vastgelegd, zodat deze te beschouwen waren als onmiddellijk belastbaar en
Een man vorderde dat zijn carrière berekend zou
thans
worden in 40/40ste en baseerde zich daarvoor op
kunnen
niet
als
worden
een
uitgesteld
belast
in
bedrijfsinkomen
hoofde
van
de
de gelijke behandeling tussen mannen en vrouwen.
belastingplichtige.
Hij
riep
een
gemeenschapsrecht,
Antwerpen 30 juni 2009, AR nr. 2006/32, FiscalNet 24 november 2009.
schending
in
namelijk
van
van de
het
richtlijn
79/7/EEG betreffende de geleidelijke tenuitvoerlegging van het beginsel van gelijke behandeling
4.5. Belastbaarheid van in het buitenland
van mannen en vrouwen op het gebied van de
opgebouwde pensioen (2)
sociale zekerheid.
Vonnis van de Rechtbank van eerste aanleg van
De arbeidsrechtbank van Verviers gaf de man gelijk
Hasselt
de
door te stellen dat wanneer een lidstaat haar
hun
nationale wetgeving had aangepast om eenzelfde
dd.
Nederlandse
04.02.2009
-
nationaliteit
Eisers maar
bezitten hebben
woonplaats naar België overgebracht. Zij hebben
pensioenleeftijd
pensioenrechten
een
vrouwen, het niet meer naar recht verantwoord is
schriftelijk
om een verschil te behouden in de berekenings-
Nederlandse
opgebouwd
vennootschap
binnen
dewelke
- 5/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
te
voorzien
voor
mannen
en
wijze van het pensioen naargelang het geslacht (zie
welke wetten moeten worden getoetst in een
ook HvJ 1 juli 1993, C.154/92, Van Cant).
discriminatievraag in aanvullende pensioenen. Maar, de discriminatieproblematiek blijft desalniettemin
De RVP ging in beroep bij het arbeidshof van Luik,
een complexe materie. In een uitgebreide en zeer
maar kreeg ook hier ongelijk (arrest van 10
gestoffeerde bijdrage onderzoekt Lut Sommerijns de
november 1995). De RVP heeft een voorziening in
toepassing van de antidiscriminatiewetten van 10
Cassatie ingesteld en het Hof heeft een arrest
mei 2007 op aanvullende pensioenstelsels die vallen
uitgesproken op 4 november 1996 waarin het drie
onder de WAP.
prejudiciële vragen stelde aan het Hof van Justitie. L. Sommerijns, “Discriminatie in aanvullende WAPpensioenstelsels”, T.S.R. 2009, 133-285.
Het Hof van Justitie oordeelde dat wanneer een nationale regelgeving een verschil heeft behouden
5.2. La taxe belge sur l'épargne
in de pensioenleeftijd tussen de mannelijke en de vrouwelijke werknemers, de betrokken lidstaat het
L'administration fiscale belge a publié le 9 juillet
bedrag van het pensioen anders kan berekenen
2009
volgens het geslacht van de werknemer. Het Hof
une
commentant
van Cassatie verbrak dan ook het arrest van het
première le
circulaire
prélèvement
administrative
sur
les
fonds
d'obligations et les fonds qui investissent plus de
arbeidshof te Luik.
40 % en titres à revenus fixes introduit dans le paysage fiscal belge par le fameux article 19bis CIR
Aldus gevat door het beroep van de RVP tegen het
92. Hermand, Delacroix et Protin analysent cette
vonnis van 22 november 1994, gelet op de
circulaire et le contexte entourant son adoption.
verbreking van het arrest van 10 november 1995 van het arbeidshof te Luik, moest het arbeidshof
O. Hermand, P. Delacroix et M. Protin, « La taxe belge sur l'épargne : Partie 3. La circulaire 19bis est publiée ! », R.G.F. 2009, afl. 9, 3-13.
van Brussel antwoorden op de argumentatie van de RVP volgens dewelke de wet van 20 juli 1990 tot instelling van een flexibele pensioenleeftijd voor
5.3. Geen Riziv-bijdrage voor
werknemers het onderscheid tussen mannen en
grensoverschrijdende aanvullende
vrouwen met betrekking tot de pensioenleeftijd niet
pensioenen?
heeft opgeheven, zodat deze voor mannen op 65 jaar bepaald blijft en voor vrouwen op 60 jaar. Het
Sinds de wet van 27 oktober 2006 heeft België een
arbeidshof te Brussel oordeelde dat er geen
nieuwe prudentieel en fiscaal kader dat ons land op
schending plaatsgevond van het Europees recht.
de kaart zet als vestigingsplaats voor pan-Europese pensioenfondsen.
Het arbeidshof, dat niet anders kon beslissen, stelde
grensoverschrijdende
hiermee een einde aan een procedure die reeds
In
het
kader
tewerkstelling
van kunnen
werknemers dan ook wettelijke en/of aanvullende
meer dan vijftien jaar geleden werd ingeleid.
pensioenrechten opbouwen in een land dat niet hun woonland is. Gaat het om werknemers die op het
Arbh. Brussel, 17 september 2009, AR nr. 38.992, HR Today 26 november 2009, bespreking door M. Jourdan.
moment van hun pensionering niet in België wonen, dan rijst de vraag of de Belgische groepsverzekeraar of het Belgische pensioenfonds (OFP) de Riziv- en
5. BELGISCHE RECHTSLEER
solidariteitsbijdragen
moeten
inhouden.
Chantal
Hendrickx gaat op zoek naar een antwoord.
5.1. Discriminatie in aanvullende WAPCh. Hendrickx, “Geen Riziv-bijdrage voor grensoverschrijdende aanvullende pensioenen?”, Internationale fiscale actualiteit 2009, afl. 11, 3-5.
pensioenstelsels De
hervorming
van
de
federale
antidiscrimatiewetten in 2007 heeft als verdienste duidelijkheid te hebben gebracht over de vraag - 6/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
5.4. Onderscheid op grond van seksuele
This paper reviews the public pension schemes and
geaardheid
the pension models used for the projections carried out by the European Commission and the Economic
Stefan Sottiaux bespreekt het arrest Maruko van het
Policy
Hof van Justitie van 1 april 2008 (C-267/06). Het
included in the 2009 Ageing Report. The paper aims
arrest leert ons dat een ongelijke behandeling van
at contributing to the comparability of the pension
gehuwden
en
projections across Member States and to make the
geregistreerde partners van hetzelfde geslacht
projections transparent and better understandable
aanleiding kan geven tot de vaststelling van directe
through country-specific descriptions of the pension
discriminatie op grond van seksuele geaardheid.
systems and the models used for the projection
Voor een bondige samenvatting van het arrest
exercise. Moreover, it provides a detailed account
Maruko, zie onze nieuwsbrief 5 van 2007-2008.
by Member State on the projection results (years
van
verschillend
geslacht
Committee
of
age-related
expenditure
2008 until 2060). S. Sottiaux, « Hof van Justitie, 1 april 2008 », R.W. 2009, 593-594.
Commission (DG ECFIN), Pension schemes and pension projections in the EU-27 Member States — 2008-2060, Brussels, 2009, 409p.
European
5.5 De levensverzekering en de bescherming van het privéleven
6.2. Zijn pensioenontslag en leeftijdsgebonden bedrijfsregelingen 'Europe-
De verzekeraar dient de risico's die hij zal dekken
proof’?
correct te kunnen inschatten. Daartoe moet hij over een correcte en volledige beschrijving van die
De Wet Gelijke Behandeling naar Leeftijd in
risico's beschikken. Die mededelingsplicht van het
Nederland maakt voor pensioenontslag bij 65 jaar
risico is gedefinieerd in artikel 5 van de wet van 25 juni
1992
betreffende
landverzekeringsovereenkomst.
een uitzondering op het discriminatieverbod naar
de
Voor
leeftijd. Onzeker blijft echter of deze wet in
een
overeenstemming is met Richtlijn 2000/78/EG.
verzekeraar die de activiteit leven beoefent en de
Veldman analyseert de gevolgen van een nieuw
daarbij horende risico's dekt, schuilt de moeilijkheid
arrest van het Hof van Justitie (Age Concern) voor
er hoofdzakelijk in dat de gegevens betreffende het
het
risico vallen onder het begrip «persoonsgegevens
Nederlandse
pensioenontslag.
Of
het
pensioenontslag 'Europe-proof’ is, lijkt nog geen
betreffende de gezondheid».
gelopen race. Bovendien dreigt het arrest het gebruik van het leeftijdscriterium op grond van
Dit soort gegevens is in hoofdzaak door drie wetten
legitieme ondernemingsbehoeften te beperken.
beschermd. Deze studie tracht deze teksten te combineren en ze toe te passen op de volledige
A.G. Veldman, Zijn pensioenontslag en leeftijdsgebonden bedrijfsregelingen 'Europe-proof’, T.R.A. 2009, afl. 11, 11-14.
bestaansperiode van de overeenkomst, te beginnen bij de precontractuele fase tot aan de vereffening ervan, alsook tijdens de loop van de gesloten
6.3. Discrimination selon la nationalité
overeenkomst.
Par une décision de 6 novembre 2007, la cour
J-Ch. André-Dumont, « L'assurance vie face à la protection de la vie privée et aux droits du patient », De Verz. 2009, afl. 369, 355-377.
d’appel administrative de Paris juge qu’un fonds de pension néerlandais qui a réalisé une plus-value de cession
6. BUITENLANDSE RECHTSLEER
de
parts
prépondérance
d’une
immobilière
société ne
française saurait
à
être
valablement imposé sur le fondement de l’article 6.1. Pension schemes and pension projections
244 bis A du CGI (Code Générale des Impôts), dès
in the EU-27 Member States
lors que cette taxation, dont ne sont pas redevables les organismes de retraite français réalisant les mêmes - 7/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
opérations,
méconnait
la
clause
conventionnelle de non-discrimination liant les deux Etats ainsi que les dispositions du traité de Rome
De databank 'Opbouw aanvullende pensioenen'
garantissant
werkt deze lacune nu weg. Om te kunnen genieten
la
libre
circulation
des
capitaux.
van een fiscale aftrek, moet de onderneming
Maublanc commente la décision.
immers
aan
de
databank
aangeven
of
een
J.-P. Maublanc, « Non-assujettissement d'un fonds de pension étranger au prélèvement de I'article 244 bis A du CGI en raison d'une discrimination selon la nationalité », A.D.J.I. 2009, 851-854.
aanvullend pensioen wordt opgebouwd. Op basis
7. GELEZEN IN HET BELGISCH STAATSBLAD
december 2009 is in werking getreden op 9 januari
7.1. SIGeDIS start controles op de bijzondere
Programmawet van 23 december 2009, B.S. 30 december 2009.
van deze informatie kan de RSZ voortaan nagegaan of de bijzondere RSZ-inhouding verschuldigd is. Deze bepaling uit de programmawet van 23 2010, tien dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad.
sociale zekerheidsbijdrage ten bedrage van 8,86 %
7.2. Aanpassing inhoudingen op brugpensioenen
De gegevensbank 'Opbouw aanvullende pensioenen' centraliseert informatie over pensioenvoordelen uit de
tweede
wettelijk
pensioenpijler
pensioen),
(aanvulling
verkregen
op
op
het
basis
van
Hoofdstuk 10 van de wet houdende diverse bepalingen van 30 december 2009 bevat een aantal aanpassingen
tewerkstelling die onderworpen is aan de Belgische sociale zekerheid. Ze wordt beheerd door de vzw
vergoedingen
Individuelles Sociales).
of aan hun rechtverkrijgende(n) buitenwettelijke verlenen'. De via een verzekeraar of pensioenfonds
-
die
voor
Algemene wet van 21 juli 1844 op de burgerlijke in het Duits, B.S. 18 december 2009;
-
Bij het bepalen van de bijdragebasis zal de RSZ
in het Duits, B.S. 18 december 2009.
inricht, om vervolgens te bepalen welk bedrag verschuldigd is. Beide controles kunnen op dit
7.4. Neerlegging van documenten bij de
moment echter niet (geautomatiseerd) gebeuren. met
een
Wet van 24 juni 1969 tot verhoging van de werknemerspensioenen. Officieuze coördinatie
eerst nagaan of een onderneming een tweede pijler
werkgever
uitkeringen
en kerkelijke pensioenen. Officieuze coördinatie
bijzondere inhouding.
de
op
Duits:
net als de intern gefinancierde pensioenuitkeringen
Geeft
en
sociale
Volgende wetten zijn nu ook beschikbaar in het
beheerde bijdrage voor een tweedepijlerpensioen is, aan
sommige
7.3. Officieuze coördinatie in het Duits
voordelen inzake ouderdom of vroegtijdige dood te
onderworpen
sociale inhoudingen
Wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen, B.S. 31 december 2009.
werkgevers verrichten 'om aan hun personeelsleden
pijler,
de
andere
invaliditeit.
8,86 procent verschuldigd op alle stortingen die
tweede
bij
zekerheidsuitkeringen
Sinds 1 januari 1989 is een bijzondere bijdrage van
de
en
verschuldigd op brugpensioenen, op aanvullende
SIGeDIS (Sociale Individuele Gegevens - Données
uit
betreffende
zekerheidsbijdragen
Nationale Bank door een OFP
aanvullend
pensioenplan niet aan hoeveel bijdrage hij denkt
De wet van 27 oktober 2006 betreffende het
verschuldigd te zijn, dan kan die fout - behoudens
toezicht
bij inspectie ter plekke - niet worden opgespoord
op
de
instellingen
voor
bedrijfspensioenvoorziening (WIBP) bepaalt dat de
door de RSZ. Bovendien kan men niet nagaan of de
bestuurders van een OFP jaarlijks bij de Nationale
aangegeven bijdrage correct is omdat er geen
Bank van België de volgende documenten moeten
informatie is over de bijdragebasis. - 8/15 -
Leergang Pensioenrecht 2009-2010
neerleggen : (1) de jaarrekening, (2) een stuk met
vastgesteld op respectievelijk 5.035,02 euro en
de naam en voornaam van de bestuurders en van
4.195,97 euro per jaar.
de commissaris(sen) die in functie zijn en (3) het KB van 20 november 2009 tot vaststelling van de door de Dienst voor geneeskundige verzorging van het Rijksinstituut voor ziekteen invaliditeitsverzekering voor sommige geneesheren te storten jaarlijkse bijdrage voor het jaar 2009 en tot aanpassing van de basisbedragen van de rusten overlevingspensioenen, bedoeld in het koninklijk besluit van 6 maart 2007 tot instelling van een regeling van sociale voordelen voor sommige geneesheren, B.S. 1 december 2009.
verslag van de commissaris(sen). Het KB van 7 december 2009 bepaalt nu dat deze documenten moeten worden neergelegd binnen dertig dagen volgend op de goedkeuring door de algemene vergadering van de jaarrekening van het organisme voor de financiering van pensioenen en ten laatste zeven maanden na de datum van afsluiting van het boekjaar.
7.7. Bedrijfsvoorheffing op pensioenen KB van 7 december 2009 betreffende de openbaarmaking van de jaarrekening van de organismen voor de financiering van pensioenen, B.S. 29 december 2009.
De toepassingsregels en schalen voor de berekening
7.5. Responsabiliseringsbijdragen ten laste
2010 worden toegekend, zijn verschenen in het
van sommige werkgevers van de openbare
Belgisch Staatsblad van 11 december 2009.
van
de
bedrijfsvoorheffing
op
bezoldigingen,
pensioenen en brugpensioenen, die vanaf 1 januari
KB van 3 december 2009 tot wijziging van het
sector
KB/WIB 92, op het stuk van de bedrijfsvoorheffing, B.S. 11 december 2009.
Het bedrag van de met toepassing van de bijzondere wet van 5 mei 2003 tot instelling van een
7.8. Reglement voor de erkenning van de
nieuwe berekeningswijze van de wordt voor het jaar 2009 anders vastgesteld. Het KB van 21 december
commissarissen en
2009
revisoraatsvennootschappen
bepaalt
het
bedrag
van
de
responsabiliseringsbijdrage ten laste van sommige werkgevers van de openbare sector. Een nieuwe
Artikel 105 eerste lid van de WIBP bepaalt dat de
berekeningswijze
CBFA, na goedkeuring door de
werd
vastgesteld
door
de
Minister van Economie, het reglement voor de
bijzondere wet van 5 mei 2003. De bijdragen
erkenning van de commissarissen en
moeten uiterlijk op 31 december 2009 bij de
de
Pensioendienst voor de Overheidssector toekomen.
geneesheren De jaarlijkse bijdrage, bedoeld in artikel 2, § 1, a),
7.9. Sectorpensioenen
van het KB van 6 maart 2007 tot instelling van een
KB van 30 september 2009 waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 26 september 2008, gesloten in het Paritair Subcomité voor de betonindustrie, tot vaststelling van de pensioenbijdrage van het aanvullend sectoraal pensioenstelsel, B.S. 12 januari 2010.
regeling van sociale voordelen voor sommige geneesheren, wordt gewijzigd voor het jaar 2009. De basisbedragen van, enerzijds, het rustpensioen in
artikel
4
en,
bedoeld
anderzijds, in
artikel
5
Dit
MB van 14 januari 2010 tot goedkeuring van het reglement van 15 mei 2007 tot wijziging van het reglement van 21 februari 2006 van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen betreffende de erkenning van revisoren en revisorenvennootschappen, B.S. 21 januari 2010.
7.6. Aanpassing RIZIV-bijdragen sommige
overlevingspensioen
vastlegt.
gebeurt met het MB van 14 januari 2010.
KB van 21 december 2009 tot vaststelling van de bedragen van de responsabiliseringsbijdragen voor het jaar 2009, B.S. 30 december 2009.
bedoeld
revisoraatsvennootschappen
het van
hetzelfde besluit, worden vanaf 1 januari 2009
- 9/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
KB van 19 november 2009 waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 23 december 2008, gesloten in het Paritair Comité voor de zeevisserij, tot wijziging en vervanging van de collectieve arbeidsovereenkomst van 19 januari 2006 houdende invoering van een sectoraal pensioenstelsel ten behoeve van de erkende zeevissers, B.S. 15 januari 2010.
van 2,50% betekent. Het tekort dat zo wordt
8. PARLEMENTAIRE VRAGEN
werden bestemd voor het dekken van de tekorten
gecreëerd, zal worden aangevuld met financiële middelen waarover de RSZPPO reeds beschikt. Wat betreft de reserves van het Fonds voor egalisatie
van
de
aangeslotenen en door het gemeenschappelijk pensioenstelsel van de plaatselijke besturen (= pool 1) werden opgelopen tot de afsluiting van het jaar 2009.
De heer Ducarme stelt dat volgens een bericht in Le Soir van zaterdag 26 september 2009 er volgend
De RSZPPO beschikt daarentegen over nog enkele
jaar ongeveer 130 miljoen euro te kort zou zijn om
andere financiële middelen
de pensioenen van zowat 47.000 gepensioneerde
die meer bepaald
voortkomen uit de overschotten die nog beschikbaar
ambtenaren van de Belgische lokale overheden te
zijn in de sector kinderbijslag, uit bepaalde sommen
betalen.
die nog niet werden bestemd, en uit de intresten op deze bedragen die bedoeld zijn om de pensioenen
In het artikel luidt het ook dat de grote steden 11
te financieren. Een beslissing van de federale
procent meer zouden moeten bijdragen aan het
overheid zal leiden tot de bestemming van deze
pensioenfonds van de Rijksdienst voor sociale van
de
provinciale
en
bedragen voor de dekking van het tekort van het
plaatselijke
stelsel
overheidsdiensten om dat gat te dichten. Zonder dreigt het bijdragepercentage met betrekking tot
euro voor Charleroi en met 6 miljoen euro voor Luik.
de
merendeel van de grote steden (onder andere
enerzijds
jaren,
met
als
doel
de
met werd
alle
evenwicht
(gelijke
sociale
bereikt,
partners
met tussen
basisbijdragevoet),
name
een het
solidariteit en
een
verhoogde responsabilisering anderzijds.
benadrukken dat volgens de ramingen die door de gemaakt,
RSZPPO
geformuleerde
hun
statutaire medewerkers zijn aangesloten, wenst te werden
komende
overeenkomst
Brussel, Antwerpen, Gent, Charleroi en Luik) voor
PDOS
de
zal uitgaan van de basisprincipes, waarover binnen
Rijksdienst aangeslotenen (= pool 2), waarbij het
de
financiering van de lokale pensioenen op te stellen inwerkingstelling op 1 januari 2011. Dit voorontwerp
betreft het pensioenstelsel van de nieuwe bij de
en
Rijksdienst
een voorontwerp van wet tot hervorming van de voor
De minister van Pensioenen antwoordt dat hij, wat
van
de
besturen. Inmiddels gelastte de ministerraad mij
met 9,5 miljoen euro voor Brussel, met 10 miljoen
pensioenen
bij
voordele van de pensioenstelsel van de plaatselijke
verhoging met 33,5 miljoen euro voor Antwerpen,
de
nieuwe
brengen zijn om in 2010 tussen te komen ten
46 procent in 2010. Dat betekent concreet een
van
de
De federale overheid zal er in geen geval toe te
dat pensioenfonds op te lopen van 34,5 procent tot
financiering
van
aangeslotenen voor 2010.
een tegemoetkoming van de federale overheid
RSZPPO
percentage
die door het stelsel van de nieuwe bij de Rijksdienst
lokale besturen
de
het
gebracht, bevestig ik dat deze reeds integraal
8.1. Pensioenen van de ambtenaren van de
zekerheid
van
pensioenbijdragen dat bij de RSZPPO tot stand werd
de
Het voornaamste element inzake beheersbaarheid
pensioenlast van 42% van de totale loonmassa in
van de pensioenlasten betreft de billijke spreiding
2009 tot 46% in 2010 zal stijgen.
van de lasten onder alle deelnemende besturen, wat ik beschouw als het enige alternatief t.o.v. loutere
Wat de in werkelijkheid toegepaste bijdragevoet
bijdrageverhogingen. De nieuwe wet ter financiering
betreft: deze zal van 34,50% van de loonmassa in
van de pensioenen van de lokale sector moet het
2009 tot 37% in 2010 toenemen, wat een stijging
mogelijk maken die besturen, die niet langer - 10/15 -
Leergang Pensioenrecht 2009-2010
volwaardig participeren omwille van een inkrimping Vr. en Antw. Kamer 2009-2010, QRVA 52 86, 19 november 2009, vragen nr. 12, 311-313.
van de loonmassa, ten minste ten dele aan te spreken voor de pensioenlasten die zij vanuit een vroeger personeelsbestand voor vele jaren in de
9. RVP DIENSTNOTA’S
toekomst blijven veroorzaken. Vandaar het in de nieuwe wet na
te streven
evenwicht tussen De RVP vaardigde volgende dienstnota’s uit:
solidariteit en responsabilisering.
- Dienstnota
2009/17:
Verhoging
van
de
inkomensgarantie voor ouderen op 1.01.2010
Vr. en Antw. Kamer 2009-2010, QRVA 52 89, 30 december 2009, vragen nr. 28, 63-65.
- Dienstnota 2009/18: Invloed van de uitoefening van een beroepsbezigheid en van het recht op
8.2. Invloed van de halftijdse vervroegde
sociale voordelen op de toekenning en de
uittreding op pensioenrechten ambtenaren
betaling van het pensioen - Dienstnota 2010/01: Aanpassing van de bedragen
Perioden van afwezigheid in het kader van de
die overeenkomstig art. 1409 van het Gerechtelijk
halftijdse vervroegde uittreding en de vrijwillige
Wetboek kunnen worden overgedragen of in
vierdagenweek - net zoals perioden van gehele of
beslag genomen
gedeeltelijke loopbaanonderbreking, niet-bezoldigde met
- Dienstnota 2010/02: Tabellen voor de berekening
dienstactiviteit gelegen na 31 december 1982 en
van de pensioenen die ten vroegste op 1 januari
perioden
2010 ingaan (definitieve tabellen)
perioden
van
afwezigheid
van
verlof
(of
gelijkgesteld
terbeschikkingstelling)
voorafgaand aan de op ruststelling – worden voor
10. CBFA
de berekening van het overheidspensioen slechts opgenomen tot een bepaald percentage van de werkelijk gepresteerde diensten.
Op de website van de CBFA verschenen volgende documenten:
Hierbij moet opgemerkt worden dat perioden van afwezigheid
in
vervroegde
het
kader
uittreding
van
en
de de
- Mededeling CBFA/2009/35 over de financiële
halftijdse
toestand
vrijwillige
vierdagenweek - in tegenstelling tot perioden van
- Circulaire
overschrijden - altijd gratis aanneembaar zijn voor
diensten
niet
overschrijdt.
- Circulaire
in
dat de realisatie van een loopbaangegevensbank
documenten verschenen:
voor de overheidssector voorziet tegen eind 2010.
- Second
de
betreffende
de
bi-annual
report
on
the
financial
aan
alle
conditions and financial stability of the insurance
overheidssector
een
and occupational pension fund sector in the
pensioendienst de
aan
Op de CEIOPS website zijn volgende nieuwe
tevens worden verwezen naar het project Capelo
van
en
11. CEIOPS
te vinden op de website van de PDOS. Daarbij moet
de
levens-
de solvabiliteitsmarge.
Gedetailleerde informatie over het bovenstaande is
zal
de
kwartaalrapportering over de financiële staten en
geboortedatum van de betrokken ambtenaar.
personeelsleden
voor
december
aan
CBFA/2009/37
verzekeringsondernemingen
Dit
percentage varieert tussen 20 en 25% volgens de
Hierdoor
31
arbeidsongevallenverzekeringen;
bepaald
percentage van het geheel van de werkelijke gepresteerde
op
CBFA/2009/36
voorziening
sector, op voorwaarde dat het geheel van de een
instellingen
verzekeringsondernemingen over de aanvullende
de berekening van het pensioen van de openbare afwezigheden
de
2009;
loopbaanonderbreking die de duur van één jaar
hogervermelde
van
bedrijfspensioenvoorziening
EU/EEA.
loopbaanoverzicht en een pensioenraming kunnen aanbieden in een min of meer nabije toekomst. - 11/15 -
Leergang Pensioenrecht 2009-2010
zijnde materie. Een recente en zeer interessante
- Consultation Paper no.78 - Draft Advice for Level 2
Implementing
Measures
on
Solvency
beslissing
II
illustreert
die
stelling
omdat
zij
Technical criteria for assessing 3rd country
verschillende actuele onderwerpen op het vlak
equivalence in relation to reinsurance (art. 172)
van aanvullende pensioenen aansnijdt. C. Merla
and group supervision (art. 227 and 260). Until
licht de beslissing toe en raadt werkgevers, die in
05 February 2010, 12.00 CET, CEIOPS invites
dezelfde onderneming verschillende pensioenen
stakeholders
naast elkaar laten bestaan, aan hun werknemers
to
send
comments
using
the
goed te informeren en de keuzemogelijkheden te
template provided by CEIOPS.
documenteren. The
report
covers
developments
(re)insurance
and
occupational
markets
the
periods
for
2007
in
the
pension
fund
and
13. WORLD BANK
2008.
Furthermore, observations and an outlook for 2009
The World Bank recently released Pensions in Crisis:
and beyond are also provided. The consultation
Europe and Central Asia Regional Policy Note, which
paper invites stakeholders to send comments until 5
analyzes the impact of the global financial crisis on
February 2010.
pension systems in Europe and Central Asia, reviews the policy responses implemented by individual
12. NIEUWE LIFE & BENEFITS
governments, and provides recommendations for
In Life & Benefits 2009/10 lezen we:
report, the financial crisis has had a significant
- Polissen
impact on first-pillar, pay-as-you-go (PAYG) pension
strengthening pension systems. According to the
met keuzemogelijkheden hebben streepje voor. Er valt wel wat voor te zeggen dat een
reserveoverdracht
beleggingsverzekering
van
een
naar
een
tak
programs
2l-
en dus mogelijk belastbaar is. Maar uit een fiscale
The report notes that a number of governments
uit waarom polissen met keuzemogelijkheden een
across the region implemented policies in response
streepje voor hebben.
to the crisis that may have unintended long-run
- In welk type verzekering brengt zelfstandige het
consequences.
best zijn medischekostendekking onder? P. Van aangewezen
De
groei
van
and
run PAYG programs. Although such a reduction increases state revenues in the short run, the report
- Mag werkgever meerderepensioenplannen naast
bestaan?
Lithuania,
programs, while increasing the rates to their state-
te brengen.
laten
Latvia,
rates to their second-pillar individual account
fiscaaljuridisch
regime om een medischekostendekking in onder
elkaar
Estonia,
Romania, for example, have all reduced contribution
Eesbeeck gaat voor de zelfstandigen op zoek meest
report warns that the financial crisis will have far
countries.
L.
Vereycken licht de wettelijke regeling toe en legt
het
through a decrease in asset values. However, the
as those currently experienced in the worst-hit ECA
worden met een afkoop, waarop dan mogelijk
naar
contribution
lead to pension system deficits three times as high
zelfs een verlenging van de looptijd gelijkgesteld is.
in
aging over the next 60 years, which is projected to
wijziging van de gewaarborgde intrestvoet en
verschuldigd
decrease
less impact in the long run than rapid population
ruling van 9 juni 2009 blijkt nu dat ook een
voorheffing
a
second- and third-pillar individual account programs
nieuwe
overeenkomst gelijkgesteld wordt met een afkoop,
roerende
through
revenues and an increase in expenditures and on
argues that in the long run it could lead to higher
de
expenditures on state-run PAYG programs to
aanvullende pensioenen en het toenemende
compensate for lower second-pillar pensions.
belang dat werknemers eraan hechten worden
To improve the long-run sustainability of pension
weerspiegeld in de toename van het aantal
systems in the ECA, the report recommends that
geschillen. Die maken de ontwikkeling mogelijk
these countries :
van een rechtspraak die vooralsnog schaars is in een vrij ingewikkelde en voorturend in evolutie - 12/15 -
Leergang Pensioenrecht 2009-2010
Bron: SSA, International Update, January 2010
- Index public pensions to inflation, rather than wage growth. Inflation indexation not only helps
14. SWEDEN
pensioners in the short run by maintaining the purchasing power of their pensions, but also improves the long-run fiscal sustainability of
In a report made public on November 30, an
these programs.
independent committee within the Ministry of Finance recommended the merger of Sweden’s
- Increase retirement ages of men and women to
pension buffer funds in order to take advantage of
age 65 or older. Currently, workers in most ECA
economies of scale and to improve returns. Buffer
countries can retire younger than age 65.
funds in Sweden are intended to even out
- Promote public awareness of pension issues.
temporary fluctuations during periods when social
Financial literacy and information awareness cam-
insurance pension contributions are insufficient to
paigns are important to increase public support
cover pension disbursements. Under the current
for pension reform and to encourage individuals
system of social insurance, four identical buffer
to save more for retirement.
funds were created to diversify risk management, increase competition to the system, ensure funds
Bron: SSA, International Update, January 2010 and “Pensions in Crisis: Europe and Central Asia Regional Policy Note”, World Bank, November 12, 2009.
are not so large as to interfere with the operation of domestic financial markets and reduce the risk from possible political influence on the governance of Swedish enterprises (whose shares would be held
14. CZECH REPUBLIC
by buffer funds). According to the report, most of these arguments
On 1 January 2010 changes to the Czech Republic’s
for operating several buffer investment funds rather
social insurance system went into effect that raise
than one large fund no longer exist. Specifically, the
the retirement age, increase the years of service
report notes that—
required to obtain an old-age pension, increase the
- Financial markets have developed in many ways
annual earnings contribution ceiling, and expand the
during the past 10 years, with new financial
definition of disability. According to the government,
instruments and the introduction of new invest-
the changes are meant to stabilize the country’s
ment strategies, so there is minimal risk that a
state-run, pay-as-you-go system. The changes :
merger of the funds would disturb the functioning
- raise gradually the retirement age to 65 by 2028
of financial markets.
for men and for women without children. Women
- Competition among buffer funds appears to have
with children will be able to retire from ages 62 to
resulted in very similar portfolios, reflecting a
65, according to the number of children.
herd mentality, which increases (not diversifies)
- Increase gradually the number of years of
the total risk in the system.
covered employment required for an old-age
- Fund management performance does not appear
pension from 25 to 35 years by 2019.
to have improved as a result of competition;
- Increase the maximum annual earnings for
although there has been pressure to reduce costs
contribution calculation purposes for employees
in the system, the net results from active fund
and employers from 48 to 72 times the national
management (2001–2008) have been poor in all
average monthly wage.
funds.
The Czech Republic’s social insurance system covers
The report also suggests replacing current invest-
all employed and self-employed persons and is
ment restrictions, including limits on private equity
financed by employee contributions of 6.5 percent
investments and a prohibition on commodity invest-
of monthly covered earnings (28 percent for the
ing,
self-employed) and employer contributions of 21.5
(restricting portfolio investments to those a prudent
percent of monthly payroll.
person seeking reasonable income and preservation
with
a
more
“prudent-person”
approach
of capital might buy) to create conditions for more
- 13/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
efficient fund management. In its review of issues affecting
governance,
the
report
- Disconnected members : those who joined an
recommends
employer-sponsored plan more than 2 years ago
forming a parliamentary panel to oversee buffer
whose account has been inactive for the past 5
funds similar to the way the central bank is run,
years. As of June 2008, the government reported
allowing this new panel to select all board members
6.4 million of these so-called “lost accounts,”
and improving board member qualifications.
representing about one in five of all superannuation accounts. The report suggests placing these
Bron: SSA, International Update, January 2010
disconnected members in a low-cost fund with a conservative investment strategy and the highest
15. AUSTRALIA
level of protection against loss.
On 14 December 2009 the government-appointed
-
the
“Super System Review panel” issued a preliminary
of
investment
fund
for
their
percent of members do not make a choice. The
Clearer Super Choices: Matching Governance Solutions. The panel was formed in May
entitled
report suggests that these individuals be in a fund with a single diversified investment strategy
2009 to examine the country’s nearly 20-year-old
(such as life cycle) where the member is not
superannuation system; it will release a preliminary
required to make any choices. Fees would also be
report on operation and efficiency around March– April–May 2010. The final report on all three topics
type
superannuation account. Currently, some 90
report on governance of superannuation funds
April 2010 and another report on structure around
Universal members : those who do not choose
relatively low. -
Choice members : those who actively choose their funds and type of investments. The report
is due on June 30, 2010.
suggests that an appropriate fund for individuals
The preliminary report on governance finds that the
in this group would offer a potentially unlimited
current “one-size-fits-all” regulatory infrastructure of
menu of options for investment. Choice members
the superannuation industry does not protect the
would pay proportionately higher fees and
interests of all members and may be too complex
assume
and too costly for certain groups. (A member is
substantial
responsibility
for
their
investment and fund choices.
anyone with a superannuation account.) The panel suggests a shift away from this single model of fund
Bron: SSA, International Update, January 2010
governance to one that takes into account the different types of members, which include the following groups:
Nummer 3 afgesloten op 23 januari 2010 www.law.kuleuven.be/leergangpensioenrecht Deze niet periodieke nieuwsbrief is verbonden aan de leergang pensioenrecht en wordt in functie van recente ontwikkelingen opgesteld. Het doel is de studenten te informeren over de allerlaatste ontwikkelingen in het pensioenrecht in zijn meest ruime benadering. De nieuwsbrief is verwijzend en moet de studenten op pad zetten naar nieuwe bronnen. De redactie berust integraal bij Yves Stevens en Kim De Witte. Zowel studenten als docenten in de leergang pensioenrecht zijn vrij om suggesties te geven naar de inhoud. Reacties zijn welkom
[email protected] of
[email protected].
- 14/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
PENSIOENOPINIES
bedenkingen bij recente evoluties
Gelijk hebben of gelijk krijgen? Er is een groot verschil tussen gelijk
jongere van minder dan 18 jaar met een
hebben en gelijk krijgen. Probleem is vaak het
arbeidsovereenkomst. Die valt wel onder de ZIV
bewijs. Enkel met het juiste bewijs wordt gelijk
regeling, jaarlijkse vakantie, gezinsbijslag en
hebben ook gelijk krijgen. In deze nieuwsbrief
werkloosheid. Maar dus niet onder pensioenen.
wordt verwezen naar twee arresten van het Hof
Een ZIV-bijdragebon bewijst dus niet altijd alles
van Cassatie (3.1. en 3.2.). Beide arresten
en zeker geen pensioen.
handelen
het
Vandaar dat het vaste rechtspraak is
bewijs van tewerkstelling voor het rustpensioen.
over
dezelfde
problematiek:
van het Hof van Cassatie dat men niet alleen
In het merendeel van de gevallen
maar met ZIV-bijdragebons kan afleiden dat er
wordt het bewijs geleverd door de zogenaamde
ook pensioenbijdragen zijn betaald. Het Hof van
“individuele rekening”. Dit is een overzicht van
Cassatie vraagt meer. Loonfiches en fiscale
de
oorspronkelijk
documenten zijn ideaal als extra document. Dat
bijgehouden werd door de ASLK, daarna door
loopbaangegevens
is de reden waarom in de zaak onder 3.2. het
CIMIRE en momenteel door SIGeDIS. De
Hof van Cassatie zegt dat het bewijs afdoende
meeste
individuele
is en in de zaak onder 3.1. niet. Het is slechts
rekening door de zogenaamde (althans in de
een ogenschijnlijke tegenstelling. Bij de zaak
volksmond) jaarlijkse “pensioenfiche”.
onder 3.1. was er meer voorhanden dan louter
mensen
dat
kennen
hun
Maar wat als er jaren ontbreken op de
een ZIV-bijdragebon.
individuele rekening? Dan zegt de wet dat het
Uit heel dit verhaal zijn er volgens mij
bewijs kan gebeuren door elk bescheid dat
minstens twee lessen te leren.
bewijst dat de pensioenstortingen werden afgehouden. Zo opent zich het recht alsnog.
enerzijds de fiscale administratie en anderzijds
Ten eerste zou een koppeling tussen
Over wat die “bescheiden” zijn, is al
de sociale zekerheidsdiensten veel ellende
heel wat inkt gevloeid. Een van de belangrijkste
hebben kunnen vermijden. Nu zijn mensen
vragen is de volgende: is een ZIV bijdragebon
quasi verplicht om te procederen. Ten tweede raken deze zaken zowat
zulk een bescheid waaruit de inhouding van pensioenbijdragen
ZIV-
het fundament van onze sociale zekerheid. De
bijdragebon is de bon die bij het ziekenfonds
kan
blijken?
De
RVP werpt zich op als de beschermer van het
aantoont dat er sociale zekerheidsbijdragen
verzekeringsmechanisme.
betaald zijn voor “ziekte en invaliditeit”.
(lees:
Sinds de Besluitwet van 1944 was het
betaalde
Juridisch
premies)
heeft
de
principieel immers zo dat er met één bijdrage te
verzekeringsgedachte
betalen toegetreden werd tot de gehele sociale
beleidsvraag
zekerheid.
bewezen
primeert welke
pensioen.
gelijk:
mate
de
nog.
De
dit
nog
verdedigbaar is, als blijkt dat één derde van de gerealiseerde pensioenopbouw gelijkgestelde
voor
historische
periodes zijn en de pensioenopbouw al lang
opsplitsing in de verschillende takken van de
niet meer exclusief gebaseerd is op bijdragen.
sociale zekerheid maakt het mogelijk dat men
Het is nogmaals aangetoond dat het hoog tijd is
alleen
om ons pensioenstelsel te evalueren. Al dan
aangesloten
Maar
was
of
de
bij
geen
RVP
het
pensioen.
betaling
in
stortingen
ziekenfonds gold dan ook als bewezen betaling het
Een
is
Zonder
is
voor
een
welbepaalde tak. Het klassieke voorbeeld is een
niet in witte of groene boeken.
- 15/15 Leergang Pensioenrecht 2009-2010
YS
