LEERGANG PENSIOENRECHT NAJAAR 2015

VU LAW ACADeMY

LEERGANG PENSIOENRECHT NAJAAR 2015

Prof. dr. e. lutjens (cursusleider):

“geeFT HelDeR KeNNISKADeR oVeR PeNSIoeN WeT- eN RegelgeVINg”

Leergang Pensioenrecht NAJAAR 2015 U bent juridisch specialist en moet uw klanten adviseren over hun pensioen. Of u bent advocaat en vertegenwoordigt cliënten in zaken over pensioenrecht. In beide gevallen is het van cruciaal belang dat u de wet- en regelgeving op dit rechtsgebied kent en de jurisprudentie volgt. Ook hebt u inzicht nodig in hoe pensioenfondsen de pensioenregelingen in de praktijk uitvoeren. Daarbij kunt u een duidelijk kenniskader goed gebruiken, want het pensioenrecht is ingewikkeld en uitdagend. Het verandert vaak, wortelt in verschillende wetten en heeft raakvlakken met diverse andere rechtsgebieden. Met de leergang Pensioenrecht brengt u uw kennis op een professioneel peil. U leert het wettelijke en juridische kader van pensioenrecht zelfstandig toe te passen op complexe pensioenvraagstukken. Daarnaast oefent u met het onderkennen en oplossen van pensioenjuridische en basale fiscale problemen. De leergang staat onder leiding van prof. dr. E. Lutjens, hoogleraar pensioenrecht aan de Vrije Universiteit, verbonden aan het Expertisecentrum Pensioenrecht. In deze brochure leest u eerst hoe de leergang is ingericht: wat kunt u verwachten? Vervolgens krijgt u een gedetailleerd overzicht van de thema’s op de verschillende opleidingsdagen. Aan het eind van deze brochure vindt u praktische informatie.

Didactische insteek: hoe is de leergang opgezet? In 24 colleges krijgt u een compleet en actueel overzicht van de relevante thema’s in het pensioenrecht en de juridische betekenis daarvan. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan recente rechtspraak of wetsvoorstellen of aan beleidsregels van De Nederlandsche Bank (DNB) of het Ministerie van Financiën. De colleges zijn verdeeld over drie modules, aan het eind waarvan uw concrete kennis steeds schriftelijk wordt getoetst. Nadat u alle colleges gevolgd hebt, schrijft u in de vierde en laatste module een paper over een pensioenrechtelijk onderwerp, daarover geeft u een presentatie.

Betrokken docenten uit wetenschap en praktijk delen tijdens deze colleges hun specifieke kennis en ervaring met de deelnemers. Ook deelnemers delen hun ervaringen en kennis uit praktijk, rechtspraak en literatuur. Ingebrachte casussen worden samen besproken en geanalyseerd. Aan de leergang kunnen maximaal 25 cursisten deelnemen. Het onderwijs wordt ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Hierop vindt u aanvullingen op literatuur, PowerPoint-presentaties en andere relevante stukken. Zo blijft u op de hoogte van de actualiteit op pensioenjuridisch gebied. Ook kunt u via Blackboard contact leggen met medecursisten en de cursusleiding.

Voor wie is de leergang bedoeld? De leergang richt zich op advocaten en andere juristen die zich het pensioenrecht eigen willen maken of hun inzicht in het pensioenrecht verder willen verdiepen. Hiermee is de leergang geschikt voor juristen en academici werkzaam bij orga-

nisaties die met de pensioenwetgeving te maken hebben (pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen, administratiekantoren, vakbonden, werkgeversorganisaties, ministeries, advieslichamen, banken, consultancy-organisaties, actuariële advieskantoren, fiscale advieskantoren, accountantskantoren, deelnemersraden, ondernemingsraden e.d.). Aan deze leergang kunnen ook andere academici deelnemen als zij door opleiding of werkervaring deze leergang op juridisch academisch niveau kunnen volgen. Dit wordt vooraf beoordeeld aan de hand van het c.v. en eventueel een intakegesprek Wilt u deelnemen? Stuur dan uw cv aan [email protected].

Overzicht te behandelen onderwerpen In het overzicht ziet u welk thema in welk college aan bod komt. Zo krijgt u een goed beeld van de onderwerpen waarmee u aan de slag gaat.

De leergang Pensioenrecht biedt een versteviging van de pensioenrechtbasis, een verdieping op specialistische onderwerpen en discussie over de actualiteit. Gerenommeerde docenten uit de wetenschap en de praktijk delen kennis in een informele setting. Dit maakt de leergang Pensioenrecht erg interessant en van toegevoegde waarde voor zowel beginnende als ervaren pensioenjuristen.Ik kijk met veel plezier terug op de leergang: het Pensioenrecht kent voor mij geen geheimen meer!” Mr. drs. Suzanne Kampijon CPL, advocaat Allen & Overy LLP

MODULE 1 COLLEGE 1

Pensioenovereenkomst in de Pensioenwet: begrippen en grondslagen • • • • •

Wat is pensioen? Hoe verhoudt een pensioen zich tot een VUT-regeling? Wat is nodig voor een pensioenovereenkomst? Hoe verhouden uitkering, kapitaal en premie zich tot elkaar? Hoe is een pensioenovereenkomst ingebed in het arbeidsrecht en cao-recht? • Op welke pensioenregelingen heeft de Pensioenwet geen betrekking?

COLLEGE 2

Pensioenovereenkomst in de Pensioenwet: inhoud en verplichtingen • • • •

Wat houdt een pensioenovereenkomst in? Basispensioen en vrijwillige pensioenvoorziening Bruto en netto pensioen Begrip toeslagen

COLLEGE 3

Pensioenuitvoerders: uitvoeringsovereenkomst en bevoegdheden

• Welke pensioenuitvoerders zijn er en wat is hun werkgebied? • Wat houden de uitvoeringsovereenkomst en het uitvoeringsreglement in? • Hoe zijn de taken afgebakend tussen een pensioenfonds en verzekeraars? • Aanmeldingsplicht • Opzegging

COLLEGE 4

Gelijke behandeling bij toetreding tot en inhoud van pensioenregelingen

• Verbod tot ongelijke behandeling op grond van geslacht. • Verbod tot ongelijke behandeling op grond van leeftijd en de rol van actuariële factoren daarbij. • Pensioenregelingen bij deeltijdarbeid, contracten voor bepaalde tijd, handicaps en chronische ziekten. • Bewijsvoering en de rechtvaardigingsgronden. • Aansprakelijkheid van pensioenuitvoerders voor ongelijke behandeling.

COLLEGE 5

Bestuur en beheer pensioenfondsen

• Bestuursmodellen • Intern toezicht • Verantwoording en zeggenschap belanghebbenden

COLLEGE 6

Bestuurdersaansprakelijkheid voor pensioenverplichtingen

• Aansprakelijkheid van bestuurders van pensioenfondsen. • Aansprakelijkheid van werkgevers/ bestuurders voor de besteding van ingehouden pensioenpremies. • Melding betalingsonmacht en hoofdelijke aansprakelijkheid (Wet Bpf 2000, art. 23) tegenover bedrijfstakpensioenfonds.

COLLEGE 7

Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen: achtergrond en werkingssfeer • • • • •

Verplichtstelling van deelneming. Werkingssfeerproblematiek doorsnee premie. Uitvoering van meer dan één regeling. Vrijwillige voorzieningen en verplichtstelling. Uitzendovereenkomsten en payrollbedrijven.

COLLEGE 8

Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen: vrijstellingen

• In welke gevallen kan vrijstelling van deelname worden verkregen? • Wanneer kan die vrijstelling worden ingetrokken? • Casussen en rechtspraak. • Rechtsbescherming.

COLLEGE 9

1 Toezicht en bevoegdheden toezichthouders 2 Actualiteiten, behandeling proefexamen en examentraining

• Rol, taak en bevoegdheden van De Nederlandsche Bank (DNB). • Verhouding in het toezicht tussen DNB en de Autoriteit Financiële Markten. • Beleidsregels, vrijstellingen en sancties. • Rechtsbescherming. • Invullen open normen • Handhavingsinstrumenten

Toets module 1

MODULE 2 COLLEGE 10

Wettelijke sociale zekerheidspensioenen: verzekeringsplicht en uitkeringen

• AOW, Algemene nabestaandenwet (Anw) en kernpunten van de WIA. • Wie zijn gerechtigd uitkeringen uit deze pensioenen te ontvangen? • Samenloopbepalingen. • Internationale aspecten.

COLLEGE 11

Fiscale behandeling: begrip pensioenregeling in Wet op de loonbelasting 1964 • • • •

Toegelaten pensioensystemen. Beschikbare premie- en streefregelingen. Pensioenleeftijd, VUT en prepensioen. Toegelaten uitvoerders, mede in internationaal perspectief.

COLLEGE 12

1 Informatieverplichtingen- welke wanneer en rechtsgevolgen en pensioenregister 2 Aansprakelijkheid voor foutieve informatie en betekenis disclaimer 3 Nabespreking toest module 1

• Welke informatie moeten pensioenuitvoerder en werkgever verstrekken aan een begunstigde van pensioen? • Volgens welke normen kan de pensioenuitvoerder of de begunstigde beoordelen of de te verstrekken of de verstrekte informatie juist is? • Aansprakelijkheid voor foutieve informatie. • Betekenis disclaimer. • Elektronische informatieverstrekking in verband met de veegwet.

COLLEGE 13

Wijziging pensioenregeling: procedure en inhoudelijke vraagstukken

• Welke procedure wordt gevolgd bij het wijzigen van de pensioenregeling? • Welke rollen hebben de ondernemingsraad, het pensioenfonds en de individuele werknemer? • Wat kunnen de gevolgen zijn van een wijziging van een pensioenregeling voor de opgebouwde pensioenen? • Kunnen opgebouwde aanspraken worden aangetast? • Kan een indexatieregeling worden gewijzigd? • Overgangsmaatregelen.

COLLEGE 14

Rechtspraak college

• Selectie van actuele rechtspraak die fijnmazig wordt besproken.

COLLEGE 15 (tot 14.00 uur inclusief lunch) 1 Procesrecht 2 Actualiteiten, behandeling proefexamen en examentraining

• Rechtspraak, arbitrage en (interne) geschillenregelingen. • Procesvoering in pensioenzaken. Bevoegde rechter (civiele rechter, bestuursrechter). • Bijzondere bevoegdheidsvraagstukken. • Bijzondere rechtspleging (arbitrage, bindend advies). • Geschillen met de toezichthouder. • Geschillen met verplichte bedrijfstakpensioenfondsen. • Bevoegdheid van klachtinstanties en interne geschillenregelingen.

Toets module 2

MODULE 3 COLLEGE 16

COLLEGE 22

• • • • • • •

• Toepasselijk recht bij grensoverschrijdende arbeid. • Toepasselijk recht bij grensoverschrijdende uitvoering.

1 Einde deelneming 2 Waardeoverdracht Wanneer eindigt de deelneming? Premievrije aanspraak. Recht op voortzetting. Overnemen premiebetaling door UWV. Vraagstukken over individuele en collectieve waardeoverdracht. Nationale en internationale waardeoverdracht. Recht en bevoegdheid, inclusief invaarproblematiek.

COLLEGE 17

Fusie en overname: gevolgen voor pensioenen

Doorwerking EU-recht in Nederlands pensioenrecht

COLLEGE 23

Mededingingsrecht

• Begrip onderneming. Wat houdt concentratietoezicht in? • Welke betekenis heeft de Mededingingswet voor het pensioenrecht?

• Moet de pensioenregeling bij fusies en overnames worden voortgezet of zijn andere oplossingen mogelijk? • Welke gevolgen heeft een fusie of overname voor de vrijstelling van een bedrijfstakpensioenfonds? • Mogelijkheid tot blijvende aansluiting bij de pensioenuitvoerder. • Formulering van een pensioenartikel in een overnamecontract.

COLLEGE 24

COLLEGE 18 1. Financiële opzet – premie, kostendekkende premie, tekorten en korten, een of gescheiden financieel geheel 2. Nabespreking toets module 2

Toets module 3

COLLEGE 19

Verslaglegging pensioenen: impact regelingen en jaarverslaglegging

• International Accounting Standards (IAS) en Richtlijnen voor Jaarverslaggeving en hun betekenis voor de vormgeving van pensioenregelingen. • De aansprakelijkheid die hieruit volgt. • Relevantie onderscheid tussen defined benefit- en defined contributionregelingen.

COLLEGE 20

Echtscheiding: gevolgen voor pensioenen

• Pensioenverweer, pensioenverevening en andere basisbegrippen in het echtscheidingsrecht. • Wet pensioenverevening bij scheiding: toepasselijkheid en uitzonderingen. • Relatie pensioen en alimentatie.

COLLEGE 21

De Europese pensioeninstellingen: de IORP’s

• Wat zijn IORP’s? • In welk regelgevend kader vallen zij? • Wat zijn grensoverschrijdende hindernissen en welke EU-rechtelijke problemen kunnen zich voordoen? • Wat zijn de meest recente ontwikkelingen bij de herziening van de IORP–richtlijn?

1 Recente ontwikkelingen pensioenrecht: actualiteitencollege 2 Behandeling proefexamen en examentraining

• Actuele ontwikkelingen en inzichten in de Pensioenwet, die voortkomen uit wetgeving, rechtspraak of literatuur.

MODULE 4 Werkstuk schrijven over een pensioenrechtelijk onderwerp, en dit verdedigen

LEERGANG PENSIOENRECHT NAJAAR 2015 | VU LAW ACADEMY

Hoeveel tijd kost het? U volgt elke week college en bereidt zich hierop voor door de vakliteratuur over het te behandelen onderwerp te lezen. Deze voorbereiding kost u ongeveer drie tot vijf uur per week. Daarnaast kost het u nog ongeveer vijftien tot twintig uur om elke toets voor te bereiden. Gemiddeld genomen hebben deelnemers daarnaast nog 55 uur nodig om het paper te schrijven in module 4.

Wanneer krijgt u uw diploma en opleidingspunten

Bent u geen jurist en behaalt u het diploma van deze leergang, dan krijgt u de privaatrechtelijk beschermde titel Certified Pension Consultant toegekend. U mag dan CPC achter uw naam schrijven. U kunt zich ook laten opnemen in het Register van gecertificeerde pensioenconsultants Volgt u de leergang ook voor de punten van De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA)? Dan krijgt u met uw diploma ook 62 opleidingspunten voor de permanente educatie. Voor de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) kunt u op aanvraag opleidingspunten halen.

Welke vakliteratuur hebt u nodig? In principe ontvangt u alle noodzakelijke vakliteratuur van de VU Law Academy. Daarnaast ontvangt u voor de duur van de leergang twee abonnementen: op ‘Pensioenjurisprudentie’ en op het ‘Tijdschrift voor Pensioenvraagstukken’.

Wat kost de leergang U betaalt voor deze leergang 2 10.950, -. Dit is inclusief cursusmateriaal, consumpties, examengelden, literatuur en een abonnement op twee tijdschriften. Deze opleidingskosten zijn vrijgesteld van btw.

* Wijzigingen voorbehouden

Bent u jurist en rondt u deze leergang met succes af, dan krijgt u de privaatrechtelijk beschermde titel Certified Pension Lawyer toegekend. U mag dan CPL achter uw naam schrijven, zolang u blijft voldoen aan de voorwaarden van permanente edu-

catie. U kunt zich ook laten opnemen in het Register van gecertificeerde pensioenjuristen.

INFORMATIE EN INSCHRIJVEN:

T 020 5986255 W WWW.VULA.NL E [email protected]

PWO

42