Nummer 8 - December 2015
Kids Magazine L. a. the wolf Pag. 6
Kr. woordpuzzel Pag. 8 (antw. p. 13)
De 80-j. oorlog Pag. 10 Strip: Zoopi Pag. 19
Neutraal_cover_07140927100119_136969.indd 1
1/14/2016 6:57:14 PM
Eigenpagina_professionele_Opmaak140927112039.indd 1
9/27/2014 11:33:19 AM
C
olofon
Hoofdredacteur Benjamin Varzideh Adjunct-Hoofdredacteur Nina Varzideh Fotografen/Modeontwerpsters Sabrine el Alami, Loris Becks, Kelsey Okhuysen, Zehra Zer Webmasters Amirmohammad Ashofteh, Benjamin Varzideh, Nina Varzideh Striptekenaars Benjamin Varzideh, Nina Varzideh, Sarah Varzideh Gamemasters Reinhard Lasscher, Casper Philips, Lutfi Unal, Benjamin Varzideh, Nina Varzideh Mediamanagement Amirmohammad Ashofteh, Dylan Meijer, Benjamin Varzideh, Nina Varzideh Moppenmanagement Benjamin Varzideh, Nina Varzideh Administratie Nina Varzideh Uitgevers Benjamin Varzideh, Nina Varzideh Art Direction/Vormgeving Benjamin Varzideh, Nina Varzideh, Sarah Varzideh Bladmanagement/Acquisitie Myra van der Elst Redactionele medewerk(st)ers Alle medewerk(st)ers zijn redactionele medewerk(st)ers
Bijna kerst Gescheiden stroomt ons bloed door afstand die enkel uit tijd bestaat en door gebroken woorden zijn gespleten, waarheid is een gegeven die niet spreekt uit twijfel gedeeld is ons vlees dat liefde ment zoals een paard raast door veld en hei voorkeur en behoedzaamheid, het passen in dezelfde straat, vreugde huist niet in mijn hart wellicht heeft het mij voorgoed verlaten .. stem en zucht, gebroken liefde dat is wat iemand aan zich bindt
Verschijning Kids Magazine verschijnt 2x per jaar Jaarabonnementen en losse nummers Kijk daarvoor op de onderstaande link. www.kidsmagazinehilversum.nl
3
Neutraal_tekst_beeld_20140927100810_136970.indd 1
10/12/2015 2:02:18 PM
Inhoudsopgave
Learn about the wolf Pag. 6
De 80-jarige oorlog Pag. 10
Zakelijk_index_05140927043545_137012.indd 1
Kruiswoordpuzzel
Artiest vd keer Pag. 9
Pag. 8 (met antw. op pag. 13)
Test je kennis met blologie Pag. 14
Zoopi Pag. 19
1/14/2016 7:09:43 PM
Eigenpagina_professionele_Opmaak141123023701.indd 1
11/23/2014 2:37:53 PM
Dieren
LEARN ABOUT DE WOLF
Foto: Kelsey Okhuysen, Redactie: Myra van der Elst, Benjamin Varzideh
Wat is een wolf? Wolven behoren bij de hondenfamilie, met fonkelende, gele ogen en een slank, gespierd lichaam. Er zijn zevenendertig soorten hondachtigen, waaronder wolven, jakhalzen, coyotes, vossen en wilde en tamme honden. Hondachtigen komen op alle continenten voor behalve op Australië en Antarctica. Het zijn vleeseters (carnivoren) die goed kunnen horen en ruiken. Wolven en wilde honden jagen op prooien, die ze met hun scherpe tanden doden. Maar er zijn ook hondachtigen die plantaardig voedsel en insecten eten. Deze beesten behoren tot de intelligentste dieren. Sommige, zoals wolven leven in groepen van ongeveer acht tot twintig dieren. Elke groep heeft een rangorde en wordt geleid door het sterkste mannetje of vrouwtje. Natuurlijke vijanden Wolven en wilde honden zijn krachtige jagers, maar in het wild worden ze door veel gevaren bedreigd. De grootste dieren waar ze op jagen, zoals elanden, bizons en muskusossen, zijn ook hun natuurlijke vijanden. De scherpe hoeven en hoorns zijn dodelijke wapens. Een keer mistrappen en een wolf kan vertrapt worden. Wolven worden bedreigd door verwoestingen van hun leefgebied. In veel gebieden op de wereld waarin de wilde honden vrij rond zwerven word steeds kleiner. Mensen hebben het land nodig om schapen te laten grazen. Bossen worden gekapt voor hout of om plaats te maken voor steden en wegen. Nog een andere bedreiging komt door dodelijke ziektes zoals hondenziektes, miltvuur en hondsdolheid.
Lichaamsvormen Wolven behoren bij de gewervelden. De ruggengraat beschermt het ruggenmerg, de voornaamste zenuwbaan van het lichaam. Het skelet ondersteunt het lichaam. Wolven en wilde honden hebben een ander skelet dan andere zoogdieren. Wolven en wilde honden hebben een lange schedel met grote tanden, een lange nek en lange, sterke pootbotten. Hun sleutelbeenderen zijn klein waardoor ze slank en gestroomlijnd zijn en snel kunnen rennen. Omdat ze vrij draaiende schouder- en heupgewrichten hebben zijn ze heel behendig. Wolven, vossen en wilde honden hebben meestal een lange staart. Bij vele heeft de staart een duidelijke vorm waaraan het dier ook op grote afstanden te herkennen is. Het skelet van een vos is kleiner dan dat van een wolf. Zijn botten zijn korter. Vossen vangen prooien kruipend en sluipend door de ondergroei in plaats van rennend over de vlakte. Wolven zijn de grootste hondachtigen, afgezien van de grootste tamme honden. Wolven kunnen twee meter lang worden en tachtig kilogram wegen. Hun gestroomlijnde lichaam is geschikt om snel te rennen. Dankzij sterke pootbotten zijn het onvermoeibare jagers.
6 Eigenpagina_professionele_Opmaak141123024458.indd 1
11/23/2014 2:45:32 PM
Ijzige woestenij Wolven waren ooit op het noordelijk halfrond. Door de uitbreiding van de menselijkheid werden wolven teruggedrongen tot meer afgelegen gebieden als het hoge noorden.
In het bos Ten zuiden van de toendra ligt op het noordelijk halfrond een gordel van dichte naaldbossen. Deze gordel bedekt grote delen van Canada, Noord-Europa en Rusland. Grasland en woestijn Graslanden komen op alle continenten voor behalve Antartica. Op de grasvlakten leven verscheidene hondachtige, waaronder mannenwolven, zadeljakhalzen en hyenahonden. Coyotes, dingo’s en verschillende soorten vossen, leven in de woestijn. Levenscyclus Wolven en wilde honden paren in een periode van het jaar, aan het eind van de winter. De jongen worden twee maanden later geboren, in de lente. De grootte van de worp is verschillend per soort. Manenwolven krijgen de minste jongen, slechts twee. Een wolf krijgt tussen de drie en acht jongen. Hyenahonden krijgen Max. zestien worpen. Ongeveer zes weken na de paring zoekt het vrouwtje een grot, holle boom of een ondergrondse hol. Daar zullen de jongen geboren worden. Bij de geboorte zijn de jongen klein en hulpeloos. Pasgeboren jongen zijn eenentwintig centimeter. Hun ogen zijn dicht en ze kunnen niets horen of op hun zwakke pootjes staan. Ze kruipen tegen hun moeder aan om warm te blijven. Zoals alle zoogdieren krijgen ze moedermelk te drinken. Na twee weken gaan de ogen open. Na acht weken zijn jonge wolven levendig. Hun snuit is langer geworden en lijken meer op volwassenen wolven. Wanneer ze het veilige hol verlaten, komen andere leden van de troep kijken. Met hun gaan ze naar een plek en daar oefenen ze met jagen.
7 Eigenpagina_professionele_Opmaak140928090926.indd 1
9/28/2014 9:10:24 AM
Spelletjes
KRUISWOORDPUZZEL Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar onderstaande vakken. Indien de puzzel correct is opgelost, ontstaat er een oplossing.
↓
kwart
↓
onderwijzeres
verkeersstagnatie
↓ houtplaat
stoet
poreus
4
↓
→
luitenant
→
voordien zwaardwalvis 10
8
voedsel
→
↓
→
irriteren
Duitse nv prestatielijst
inzet van geld
↓ 11
→
waterlelie
↓
→
5
bordspel kleur
fraaie kleding
armee
schaakterm
oplawaai
→ ↓
1
→
keukengerei
kwaal
kever
→
verlegenheid
↓
↓
2
7 heilige
→ 6
→
gebogen priem 3
→
2
→
7
8
9 alleenrecht
1
landtong
↓
3
4
→
5
6
9
10
11
Antwoorden op pag. 13 8 Eigenpagina_professionele_Opmaak141008073040.indd 1
10/18/2014 1:41:45 PM
Amusement
ARTIEST VAN DE KEER
Namen (voluit): René Schuman Geboortedatum: dinsdag 05 december 1967 Geboorteplaats: Geleen, Nederland Heb je nog broers of zussen? Nee, ik ben enigs kind.
Sinds wanneer zing je? Ik zing sinds 1986. Wat is de titel van je allereerste singel? But Where My Love. In welk jaar kwam je allereerste singel uit? In 1986.
9 Eigenpagina_professionele_Opmaak141019073748.indd 1
10/19/2014 7:38:51 PM
Geschiedenis
DE 80-JARIGE OORLOG
Foto: Zehra Zer, Benjamin Varzideh
Nederland en Europa van toen De 16e eeuw, ook wel de Renaissance genoemd, was een overgangsperiode tussen de Middeleeuwen en de “nieuwe tijd”. Er waren veel ontwikkelingen in de wetenschap en de kunst & cultuur. Maar de 16e eeuw was ook de tijd van oorlogen, de reformatie en de eerste oloniale expansie. In het begin van de 17e eeuw, de Gouden Eeuw genoemd, krijgt Nederland een wereldwijde plaats dankzij een economische en culturele bloei. Wat betekent de reformatie? Gedurende deze periode was Spanje de dominante macht in Europa. Spanje was een strengkatholiek land. Het katholicisme werd al sinds de Romeinse tijd, rond het jaar 400, verplicht gesteld. Sindsdien en onder invloed van Spanje was het katholicisme het enige toelaatbare geloof in Europa. Veel mensen kwamen toch in opstand tegen het katholicisme, omdat veel priesters enorme rijkdommen en luxe levens hadden. Daarom wilde een aantal mensen “hervormers” de kerk opnieuw vormen. Luther en Calvijn, waren de bekendste hervormers en hun aanhang waren protestanten. Zo ontstond de protestantisme. In het begin van de 16e eeuw was Karel de Vijfde niet alleen maar de koning van Spanje maar ook van Duitsland en Nederland. Hij moest veel oorlog voeren om zijn rijk te beschermen. Nederland was toen verdeeld in gewesten die zelfstandig waren. Maar Karel de Vijfde wilde van Nederland een land maken, dus hij ging oorlog tegen de gewesten voeren. Uiteindelijk won hij de oorlog. Karel verkleinde de macht van de adel, van de gewesten en van de steden. Hij ging de belasting verhogen en het volk werd steeds armer. Tegelijkertijd herkent Karel in zijn rijk maar één kerk: de rooms-katholieke kerk. Daarom ging hij veel protestanten in de gevangenis zetten. Karel V vervolgde deze ketters. In 1522 stelt Karel V zelfs een speciale rechtbank in die protestanten moest gaan vervolgen: de zogenaamde Inquisitie (ketters werden op brandstapel vermoorden). Moe van de moeilijk situatie in 1550 trad hij af zodat zijn zoon Filips II koning werd. Filips II regeerde heel anders dan zijn vader. Hij was streng katholiek en trok hardere lijnen dan zijn vader! Wanneer en waarom begon de Nederlandse opstand? De Spanjaarden gingen hard tegen de protestanten aan. Ze gingen steeds mensen vermoorden. In 1566 liep dit uit tot “De Beeldenstorm” in Nederland en Frankrijk en zelfs eerder in andere Europese landen. De protestanten gingen in veel kerken, heilige beelden en andere religieuze objecten vernielen. Filips 2 werd daardoor woedend! Hij gaf de adel hiervan de schuld, en stuurde de hertog van Alva naar de Nederlanden om orde op zaken te stellen. Die stelde de Raad van Beroerten in, die hard optrad tegen ketters en ook bij katholieken impopulair was. Duizenden vluchtten naar het buitenland. Hij voerde vele veranderingen in Nederland voor Filips 2. Hij ging ook de belastingen nog strenger uitvoeren. Door al deze maatregelen werden Alva en Filips 2 niet populair en het volk wilde van de Spanjaarden en de tirannie af! 10 Eigenpagina_professionele_Opmaak141112090353.indd 1
11/12/2014 9:05:22 PM
De Nederlandse opstand De bekende leider van de opstand was in het begin Willem van Oranje. In 1567 vluchtte hij naar Duitsland. Alva ging zijn bezit nemen. Willem ging zijn land verkopen en met het geld ging hij een legertje bij elkaar vormen. In 1568 won hij hiermee een veldslag tegen de Spanjaarden. Vanaf dit moment was de 80 jarige oorlog officieel begonnen. Het duurde van 1568 tot 1648. Willem van Oranje stuurt kaperbriefen naar alle Nederlanders die gevlucht waren. Er stond o.a. dat ze Spaanse schepen mochten kapen. Zo onstond de “watergeuzen”. Na verdere onrust, lukte het de watergeuzen in 1572 een opstand te ontketenen in Holland, Zeeland en een aantal steden elders in de Nederlanden. Een deel van de Statenvergadering van Holland riep Willem van Oranje uit tot stadhouder. Filips II was Oranje zat, iedereen mocht hem ongestraft doden. Balthasar Gérard ging Willem van Oranje op gruwelijke wijze doden. In 1585 viel Antwerpen weer in Spaanse handen en de zoektocht naar een staatshoofd leverde niets op. Engelse steun gaf de opstandige gewesten de kans gaf zich te herstellen. Juist toen de opstand verloren leek, besloten de Spanjaarden een invasie in Engeland voor te bereiden, waardoor de strijd in de Nederlanden op een laag pitje werd gezet. De Spanjaarden vormden een enorme oorlogsvloot, de Spaanse Armada, maar in 1588 ging deze ‘onoverwinnelijk geachte’ vloot toch ten onder. De opstandige gewesten maakten van het moment gebruik door zelfs nog een stap verder te gaan dan in 1581: ze besloten niet langer op zoek te gaan naar een andere landsheer, maar zelfstandig verder te gaan als Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In de jaren daarop slaagde de Republiek erin terrein terug te winnen, vooral omdat Filips II op veel fronten tegelijk oorlog voerde. Conclusie: Wanneer is de oorlog beëindigd en wat zijn de gevolgen ervan? De soevereiniteit van de Republiek werd in 1596 door Engeland en Frankrijk erkend, maar pas in 1648, met de vrede van Münster, werd de internationale erkenning algemeen. Door de oorlog werd Nederland in 2 geplitst. Het zuidelijke deel bleef onder het bestuur van de Spanjaarden. In het noord onstond de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Dit conflict resulteerde van het ontstaan van een federale calvinistische republiek.
11 Eigenpagina_professionele_Opmaak141112092709.indd 1
11/12/2014 9:29:01 PM
Eigenpagina_professionele_Opmaak141112093304.indd 1
11/12/2014 9:33:49 PM
Spelletjes
ANTWOORDEN KRUISWOORDPUZZEL Hieronder vindt u de antwoorden van de kruiswoordpuzzel van pagina 8. Ook staat de oplossing er.
↓
kwart
V
verkeersstagnatie
F
↓
I
↓
L
poreus
4
→
↓
onderwijzeres
L
E
E
R
stoet
luitenant
→
S
houtplaat
L
T
E
R
E
I
voordien
E
zwaardwalvis
10
→
R
O
E
inzet van geld
A
voedsel
→ Duitse nv
R
waterlelie
A
schaakterm 1
Z
kwaal gebogen priem
→
D
O
E
T
E L
E 1
Z
3
G
E
E
S
V
S
alleenrecht
4
3
L
E
O
L
kleur
→ oplawaai
↓
kever
F
M
→
L
↓
X
A
landtong
9
6
G
G
O
G
E
R
E
R
heilige
E
→
6
L
P 5
T
↓
E
I
E →
R
verlegenheid 2
7 keukengerei
U
2
P
bordspel
armee
fraaie kleding
→
P 5
L
N
I
↓ irriteren
↓ 11
→
↓
→
→
8
K prestatielijst
D
T 7
M
→
N
E
S
E
N
T
8
A
↓
9
A
10
K
11
T
13 Eigenpagina_professionele_Opmaak141112093416.indd 1
11/12/2014 9:37:45 PM
Wetenschap
TEST JE KENNIS MET BIOLOGIE Hieronder leest u vragen met antwoorden over biologie, waarmee u uw kennis kan testen.
1. Wat is biologie? Biologie is de leer van het leven.
2. Wat zijn de 7 levensverschijnselen? De 7 levensverschijnselen zijn: *ademhalen * voeden * uitscheiden * groeien
4. Waar scheidt het middenrif de romp van de mens? * In de borstholte en de buikholte. * Organen in de borstholte: o.a. slokdarm, luchtpijp, longen, aorta, holle ader en hart. * Organen in de buikholte: o.a. slokdarm, maag, lever, dunne darm, dikke darm, nieren, aorta en holle ader.
* waarnemen * bewegen * voortplanten
3. Wat zijn organen en weefsels? * Organen: een deel van een organisme met een of meer functies. * Organenstelsel: een groep samenwerkende organen die gezamenlijk een bepaalde functie hebben.
5. Welke organen zitten er in de stelsels? * Veteringsstelsel: o.a. slokdarm, maag, lever, dunne darm en dikke darm.
* Spierstelsel: o.a. biceps, buikspier en dijspier. * Bloedvatenstelsel: o.a. hart, aorta en holle ader. * Ademhalingsstelsel: o.a. Luchtpijp, bronchie en long. * Zenuwsstelsel: o.a. Hersenen, ruggenmerg en zenuwen.
14 Eigenpagina_professionele_Opmaak141122014247.indd 1
11/22/2014 1:44:09 PM
Eigenpagina_professionele_Opmaak141231114802.indd 1
12/31/2014 11:52:19 AM
Eigenpagina_professionele_Opmaak150121115558.indd 1
1/21/2015 11:56:43 AM
Eigenpagina_professionele_Opmaak150121014835.indd 1
1/21/2015 1:51:11 PM
Eigenpagina_professionele_Opmaak150121015151.indd 1
1/21/2015 1:56:32 PM
Strip
ZOOPIE
Tekeningen: Benjamin Varzideh
Eigenpagina_professionele_Opmaak150725104713_166336.indd 1
19
7/25/2015 10:49:04 AM
©2015
Eigenpagina_professionele_Opmaak141113032925.indd 1
11/13/2014 3:31:28 PM
