KIJK OP VERMOGEN. Najib Nakad en Mark Kwakkenbos bezochten bedrijven in Hongkong

KIJK OP VERMOGEN Uitgave van Hof Hoorneman Bankiers NV | voorjaar 2013 | nummer 51

meerwaarde in vermogensbeheer hof • hoorneman bankiers

meerwaarde in beleggingsstijl hof • hoorneman bankiers

meerwaarde in maatwerk hof • hoorneman bankiers

meerwaarde in persoonlijke aandacht hof • hoorneman bankiers

meerwaarde in langjarige ervaring hof • hoorneman bankiers

meerwaarde in beleggingskennis hof • hoorneman bankiers

meerwaarde in beleggingshorizon hof • hoorneman bankiers

meerwaarde op lange termijn hof • hoorneman bankiers

meerwaarde in value investing hof • hoorneman bankiers

Op zoek naar beleggingskansen

meerwaarde in uw beleggingsportefeuille

hof • hoorneman bankiers

Najib Nakad en Mark Kwakkenbos bezochten bedrijven in Hongkong

Real Estate Value Fund

meerwaarde voor u

hof hoorneman bankiers Internationale vastgoedmarkten: een vaak vergeten beleggingscategorie •

Kantoren Hof Hoorneman Bankiers

Kantoor Gouda

2

Oosthaven 52 2801 PE Gouda Telefoon: 0182-597777

Kantoor Blaricum

Kantoor ,s-Hertogenbosch

Binnendoor 5 1261 EG Blaricum Telefoon: 035-5436937

Verwersstraat 26 5211 HW 's-Hertogenbosch Telefoon: 073-7514133

Kantoor Arnhem

Kantoor Maastricht

Velperweg 160 6824 MD Arnhem Telefoon: 026-3619690

Wilhelminasingel 113 6221 BJ Maastricht Telefoon: 043-3252178

KIJK OP VERMOGEN | Hof hoorneman bankiers | VOORJAAR 2013

inhoud

INHOUD

Voorwoord

Inhoud

De terugkeer van de Nieuw gezicht in Arnhem

8

Een nadere kennismaking met Jan Wilpshaar, die zijn functie van beleggingsadviseur in Gouda verruilde voor die van relatiebeheerder in Arnhem.

Real Estate Fund

14

Het Hof Hoorneman Real Estate Fund speelt in op kansen die internationaal opererende vastgoedondernemingen bieden.

Klant aan het woord

belegger

16

De hele wereld kent Boley openhaarden. Het geheim achter het succes: creativiteit, verder kijken dan de landsgrens, persoonlijk contact en vertrouwen.

Het herstel in 2012 op de beurzen, en vooral in uw portefeuilles en fondsen, heeft doorgezet in de eerste maanden van dit jaar. Is dit een geval van ‘Eén zwaluw maakt nog geen zomer’ of zijn dit de eerste stappen in het herstel na de crisis? In deze editie treft u een aantal analyses aan over dit onderwerp. Eén van de onderscheidende kenmerken van onze bank is dat we voor onze beleggingen alle research zelf doen. Daarom bezoeken we bedrijven zelf alvorens erin te beleggen. Ook al zitten die bedrijven in China. In dit nummer ziet u een foto-impressie van het bezoek dat onze beleggers Najib Nakad en Mark Kwakkenbos in april brachten aan bedrijven daar. Hun conclusie is onder meer dat de opkomst van de consumentenmarkt in China nog steeds mooie beleggingskansen biedt. Het herstel in de beurs zien we ook terug in de toenemende belangstelling van cliënten en nieuwe relaties. Op de recent gehouden traditionele jaarlijkse beleggingsbijeenkomst in Arnhem – deze keer onder de titel ‘De terugkeer van de belegger’ –mochten we een recordaantal gasten verwelkomen. Ook een bedrijfsbezoek aan de fabriek van Quooker in Ridderkerk was een groot succes. Het is indrukwekkend om te zien hoe de broers Peteri het idee van hun vader nu aan het uitbouwen zijn tot een internationaal succes. Een sterk staaltje Nederlands ondernemer-

schap tegen de stroom van het economische getij in! In deze editie komen weer twee ondernemers aan het woord. Harry Boley kent u wellicht van de gelijknamige openhaarden en Hans Hofhuis is de eigenaar van een drukkerij die onder andere dit exemplaar van de Kijk Op Vermogen heeft geproduceerd. Ook zij bewijzen dat een goed ondernemer kansen kan benutten in een economisch uitdagende omgeving. En dat is precies wat wij nastreven bij het beheer van uw vermogen! Ik wens u veel plezier toe bij het lezen van deze Kijk Op Vermogen. Met vriendelijke groet, Fried van ‘t Hof

Hongkong 18

Najib Nakad en Mark Kwakkenbos bezochten van 6 tot en met 13 april jl. namens Hof Hoorneman Bankiers 27 bedrijven in Hongkong. Een fotoselectie van hun bezoek.

En verder ... Marktverwachting Kansen op de aandelenmarkt Beleggen in de bv IVA Groep Over op IBAN Beleggingsadvies Fund update

4 6 10 12 15 22 24

KIJK OP VERMOGEN | hof hoorneman bankiers | VOORJAAR 2013

Colofon Kijk op Vermogen is een uitgave van Hof Hoorneman Bankiers NV Oosthaven 52 Postbus 3155 2800 CG Gouda T 0182 597777 www.hofhoorneman.nl [email protected] Contactpersoon Hof Hoorneman Bankiers Marjan Beuzenberg Redactionele productie en vormgeving LVB Networks, Amersfoort

Fotografie Hof Hoorneman Bankiers NV Drukwerk IVA Groep, Rotterdam © Hof Hoorneman Bankiers NV, Gouda. Alle rechten voorbehouden. Kijk op Vermogen bevat informatie die met de meeste zorgvuldigheid is samengesteld. Hof Hoorneman Bankiers NV en/of een van de aan haar gelieerde ondernemingen en/of medewerkers en/ of de bij deze uitgave betrok-

ken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit de in deze uitgave opgenomen informatie. Voor alle in deze uitgave genoemde beleggingsrendementen geldt dat de waarde van beleggingen kan fluctueren en dat rendementen uit het verleden geen garantie bieden voor toekomstig te behalen rendementen.

3

marktverwachting

2013: De terugkeer van de belegger

Door fried van ‘t Hof

In 2012 zagen we een behoorlijk herstel op effectenbeurzen. Ook het nieuwe jaar is positief begonnen. Het lijkt erop dat de markten de eurocrisis van zich af hebben geschud en dat beleggers met meer vertrouwen kijken naar de toekomst. Of is het een geval van ‘Een zwaluw maakt nog geen zomer’ en is wat er nu in Cyprus gebeurd is een voorbode van opnieuw oplaaiende crisis? In dit artikel beschrijven we het verloop van de crisis in een model dat bestaat uit drie fasen van herstel. Onze conclusie is dat de paniekfase voorbij is en dat er aantrekkelijke kansen zijn voor beleggers.

I

n juli 2011 stortte de markt in, omdat op dat moment de angst heerste dat Griekenland, Portugal, Ierland en Spanje niet meer aan hun verplichtingen zouden kunnen voldoen. Dit zou leiden tot het ineenstorten van het financiële systeem in Europa, het uiteenvallen van de Europese muntunie waarna de problemen zich, als een omvallende reeks dominostenen, zouden uitbreiden over de rest van de wereld. De situatie die toen ontstond, laat zich het best beschrijven als blinde paniek. Dit is de fase waarin elke rationaliteit verdwijnt en die gekenmerkt wordt door een massale vlucht naar als veilig veronderstelde havens. Duitse en Nederlandse staatsleningen, de Noorse kroon en de Zwitserse Frank zijn hiervan de traditionele exponenten. Periode van crisismanagement In de tweede helft van 2011 zijn de ECpolitici, onder sturing van het IMF en de ECB (samen de Trojka genoemd) aan de slag gegaan om maatregelen te nemen om de crisis te bezweren en het vertrouwen in de integriteit en soliditeit van het financiële systeem te herstellen. Dit leidde aanvankelijk

4

niet tot een robuust herstel van vertrouwen in de markt, doordat de halfzachte maatregelen, die werden overeengekomen in vele ‘Tops der Toppen’, de markt niet wisten te overtuigen. Dit beeld prevaleerde ook nog in de eerste helft van 2012. Aarzelend herstel maakte tegen de zomer weer plaats voor grote twijfel over het voortbestaan van de euro, met name door te wankelmoedig optreden van politici. Naar onze mening werd een beslissend moment gevormd door het optreden van ECB-president Draghi, toen hij eind juli aankondigde dat hij alles, maar dan ook alles in het werk zou stellen om het voortbestaan van de euro te verdedigen (‘And believe me, it will be enough’). Deze uitspraak had grote overtuigingskracht en droeg naar onze mening bij aan de eerste fase van het herstel. Fase 1: het wegebben van de paniek Dit is de fase waarin beleggers zien dat er, geleidelijk maar zeker, effectieve maatregelen worden genomen die ervoor zorgen dat het financiële systeem en de euro intact zullen blijven. Beleggers gaan weer met rationele ogen naar de markt kijken en zien dan dat

waarderingen historisch laag zijn, en dat beleggingen in aandelen en bedrijfsobligaties een wel zeer hoge risicopremie bieden boven een belegging in deposito’s of Duitse staatsobligaties. Vertrouwen in herstel van de economie is er weliswaar nog niet, daarom belegt men liever in de zogenoemde defensieve aandelen van zeer grote en solide ondernemingen. Dit was te zien aan het feit dat aandelen van bedrijven in de voedingen farmaciesector het in 2012 relatief goed deden. Fase 2: het terugkeren van liquiditeit Bij het doorzettend herstel van vertrouwen in de soliditeit van het financiële systeem en in het voortbestaan van de euro realiseren steeds meer institutionele beleggers zich dat beleggingen in aandelen en bedrijfsobligaties onontbeerlijk zijn om de rendementen te behalen die nodig zijn om te kunnen voldoen aan toekomstige verplichtingen. De ervaring leert dat in deze zogenoemde liquiditeitsgedreven fase van het beursherstel geld steeds verder de markt indaalt op zoek naar aantrekkelijke rendementen. Dat betekent dat beleggers eerst hun oog laten vallen op


marktverwachting

aantrekkelijk gewaardeerde effecten van zeer grote, solide gefinancierde en goed verhandelbare ondernemingen (de zogenoemde Large Caps), maar geleidelijk ook hun aandacht richten op de middelgrote en kleine bedrijven (Mid- en Small Caps). De aandelen van grote ondernemingen hebben de grootste koersstijgingen laten zien. Op dit moment zijn we in deze tweede fase, waarin liquiditeit verder de markt indaalt. Dat betekent dat beleggers, op zoek naar rendementen, steeds verder gaan kijken in de markt, en zo aanlanden bij de middelgrote en kleinere ondernemingen. Fase 3: de markt anticipeert op economisch herstel Dit is de traditionele herstelfase na een periode van een conjuncturele recessie. De eerste signalen van een aantrekkende economie worden dan zichtbaar en de markt loopt dan vooruit op een verder aantrekkend economisch herstel. Daar is nu nog geen sprake van. Wij verwachten dat de economische groei nog jaren zeer gedrukt zal blijven doordat overheden, om te voldoen aan begrotingsnormen, zullen blijven bezuinigen, gekoppeld aan verhogingen van de belastingdruk. De overheid geeft minder uit en ook de consument krijgt minder te besteden. Resultaat is een remmende invloed op de vraagzijde van de economie. Ook in de Verenigde Staten zullen dit soort maatregelen genomen moeten worden om het begrotingstekort terug te dringen. De VS en Europa zijn de twee grote economische blokken waar door deze situatie de economische groei onder druk zal staan. Bij een herstel waarin de beurs vooruit loopt op een aantrekkende economische groei is dat te zien aan koersstijgingen van de zogenoemde vroeg-cyclische aandelen. Dat zijn aandelen van bedrijven die als eersten profiteren van verbeterende economische vooruitzichten. Voorbeelden hiervan zijn aandelen van uitzendbedrijven of van producenten van

grondstoffen voor de verwerkende industrie. Dat zijn juist de sectoren die nog het minste herstel hebben laten zien. Ook van de bankensector moet de economie het niet hebben: banken zijn druk bezig hun balansen te versterken teneinde te voldoen aan de strengere solvabiliteitseisen die zijn vastgelegd in het Basel III-akkoord. Banken zijn daardoor zeer terughoudend met het verstrekken van kredieten, en dat zorgt voor een behoorlijke rem op investeringen door bedrijven. Ook de woningmarkt zit in het slop vanwege de geringe bereidheid van banken om hypothecaire leningen te verstrekken. De inflatie blijft laag De belangrijkste potentiële bron voor inflatie wordt, in diensteneconomieën als die in Europa en de VS, gevormd door de loonkosten. In de huidige arbeidsmarkt lijkt inflatoire druk nog in geen velden of wegen te bekennen. De zwakke economische groei zet ook een rem op kosten van grondstoffen en producten. Vanuit de vraagzijde lijkt inflatoire dreiging dus niet aanwezig. Inflatie zal naar onze verwachting pas weer gaan ontstaan als alle monetaire stimulering van de laatste jaren via banken zijn weg gaat vinden naar de reële economie. Anders gezegd: pas als banken meer geld gaan uitlenen komt er meer geld in de circulatie, en dan kan inflatie gaan stijgen. De rente kan toch omhoog tenderen Toch kan de rente in de komende periode eerder gaan stijgen dan uit hoofde van inflatieontwikkeling valt te verwachten. Zowel particuliere als institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeraars, zitten op grote bergen met kasgeld en staatsobligaties. Als door het toenemende vertrouwen in de markt, gekoppeld aan de wens om rendementsdoelstellingen te realiseren, dit geld wordt vrijgemaakt om te worden belegd in aandelen en bedrijfsobligaties, zullen de koer-


sen van zowel korte als lange staatsobligaties gaan dalen. Dit betekent dat de rentecurve over het hele looptijdenbereik kan gaan stijgen, met als gevolg dat rentetarieven meer genormaliseerd worden. Staatsobligaties, althans van de zeer kredietwaardige landen als Nederland en Duitsland, zijn in dit scenario zeer risicovol, en moeten naar onze mening dan ook worden vermeden. Voor obligaties van banken en bedrijven wordt dit renterisico naar onze verwachting voldoende gecompenseerd door de verwachte koersstijgingen zodra beleggers meer geld gaan investeren in deze categorie (in vakjargon heet dit een ‘inkomende spread’). Conclusie Wij kijken terug op een jaar waarin de beschreven eerste fase van het herstel op beurzen geleid heeft tot een goed en bemoedigend herstel op beleggingsmarkten. Wij kijken met gematigd optimisme vooruit, omdat wij verwachten dat het herstel volgens bovenbeschreven scenario nog een tijd kan voortduren. Naar onze analyse, volgens bovenstaand driestappenscenario, bevinden de markten zich nu in de tweede fase van het herstel, dat is dus de fase waarin steeds meer liquiditeit de markt in komt, op zoek naar betere rendementen dan de lage rentevergoedingen op staatsobligaties en deposito’s. Met name voor value beleggers zijn er bij de huidige waarderingen bijzonder goede mogelijkheden. Herstel gaat echter nooit in een rechte lijn. Politieke en andere gebeurtenissen zullen altijd voor tijdelijke verrassingen en tegenvallers kunnen zorgen. Ons beleid, dat is gebaseerd op gedegen onderzoek naar de fundamentele waardering van effecten, vormt naar onze overtuiging de beste methode om risico’s te beheersen. Uiteraard blijven daarbij uw doelstellingen en risicohouding leidend. We helpen u er graag bij om voor uw vermogen de best bij u passende strategie te bepalen. K

5

aandelen

Kansen

op de aandelenmarkt

In het afgelopen kwartaal hebben de obligatiemarkten een duidelijke positieve ontwikkeling doorgemaakt. De risicobereidheid in de markt is langzaamaan toegenomen en dit heeft ertoe geleid dat hoogrentende leningen steeds meer gewild werden, met stijgende koersen tot gevolg. Deze ontwikkeling kwam goed tot uiting in het mooie rendement van het HH Income Fund (+31,6%) in 2012, dat vooral in de tweede helft van het jaar bewerkstelligd werd. Maar hoe zit het eigenlijk met aandelen? Zijn daar ook geen mooie mogelijkheden? Het Hof Hoorneman Bankiers beleggingsteam vindt van wel.

Vraag aan een belegger hoe hij naar het beleggingsklimaat kijkt, en je krijgt vaak het antwoord ‘gematigd positief ’. Er zijn namelijk altijd wel bedreigingen, maar ook mogelijkheden. Het is een kwestie om je middelen zo te gebruiken dat je om de bedreigingen heen belegt en juist wel profiteert van de mogelijkheden die de markt biedt. Dit is dan ook precies wat wij bij Hof Hoorneman Bankiers proberen. Maar wat zijn de mogelijkheden? En wat de bedreigingen? Hiervoor kijken wij naar de recente macro-economische ontwikkelingen. Zoals in de afgelopen edities van Kijk Op Vermogen is beschreven, zijn wij hier gematigd optimistisch over. De grootste angst ebt weg uit de markt, investeerders lijken bereid om steeds meer risico te accepteren in hun zoektocht naar rendement en verschuiven zodoende hun geld geleidelijk richting hoogrentende leningen

6

en aandelen. Bovendien is er veel gesproken over de ‘Great Rotation’, waarbij veel geld vanuit obligaties de aandelenmarkt op gaat stromen. Een klassiek herstel Bij een klassiek herstel nemen beleggers, naarmate de risico’s in de markt verder afnemen, steeds risicovollere beleggingen in portefeuille om extra rendement te genereren. Dit betekent dat beleggers als eerste in veilige bedrijfsobligaties zullen beleggen, totdat de geboden rendementen hier niet meer interessant zijn. Vervolgens zijn de risicovollere hoogrentende obligaties aan de beurt, waarna de draai gemaakt zal worden naar aandelen van defensievere bedrijven. Als het herstel verder doorzet, zullen de meer volatiele en conjunctuurgevoelige bedrijven meer interesse genieten, waarna uiteindelijk de geldstroom zich richting de opkomende markten zal bewe-

gen. Deze ontwikkeling heeft al enigszins plaatsgevonden; de meer defensieve bedrijven hebben in de afgelopen maanden een sterke performance laten zien en de aandelenmarkten staan over de hele genomen weer hoger dan medio 2012. De echte koopjes zijn in onze ogen dan ook wel weer uit de markt verdwenen. Bovendien zijn er nog steeds (kleine) bedreigingen voor het economisch herstel. Dit betekent echter niet dat wij negatief zijn over het aandelenklimaat. Integendeel! Het is in deze markt echter wel belangrijk dat je een duidelijke beleggingsstrategie volgt. Onze Value-filosofie is dus ook in deze tijden een extra toegevoegde waarde. Hoe passen wij deze dan toe? Hierna lichten wij drie belangrijke aspecten – eigen fundamentele analyse is essentieel, stabiele trends en spreiding, spreiding, spreiding – bij het beleggingsproces van Hof Hoorneman Bankiers toe. • Eigen fundamentele analyse is essentieel Bij het zoeken naar beleggingen passen wij een fundamentele analyse toe. Omdat de waarde van een aandeel in onze ogen een afspiegeling is van de waarde van het onderliggende bedrijf, kan toegevoegde waarde gecreëerd worden door bedrijven van top tot teen te kennen. Hierbij passen wij diverse criteria toe. Allereerst zoeken wij naar bedrijven die fundamenteel gezond zijn. Dat wil zeggen: de balans is solide, het management is capabel en ze hebben een marktpositie waarin ze niet teveel afhankelijk zijn van andere marktspelers en waarin ze wellicht zelfs hun marges kunnen verhogen (oftewel, ze hebben pricing power). In de afgelopen jaren


aandelen

0.4 0.3 0.2 0.1 0 -‐0.1

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

Waarde van verkochte consump@egoederen

van de middenklasse – deze is al jaren stabiel en deze zal naar verwachting nog tenminste tien jaar zo doorgaan – door te beleggen in bedrijven die producten verkopen gericht op de Chinese consument. Zowel het HH Value Fund als het HH Emerging Markets Fund profiteren hiervan. In het Verenigd Koninkrijk spelen wij in op de toegenomen outsourcing. De overheid moet daar bezuinigen om het begrotingstekort terug te brengen en doet dit door steeds meer diensten, zoals beveiliging en infrastructuur, uit te besteden. Voor bedrijven als Interserve betekent dit dat de potentiële markt opeens een stuk groter wordt, en dit biedt goede mogelijkheden. Het vinden van juiste, stabiele trends is in onze ogen een goede manier om mooie aandelenbeleggingen te vinden. • Spreiding, spreiding, spreiding Iets dat vaak vergeten wordt, is spreiding. Volledig ten onrechte. Door beleggingen te spreiden, zowel geografisch als per soort belegging, kunnen tegenvallers makkelijker worden opgevangen. Wij zien iedere belegging als een mogelijkheid, maar geen zeker-


2004

2003

Export

2002

2001

2000

1999

-‐0.2

1998

• Stabiele trends Hoewel wij van nature bottom-up beleggers zijn, is het niet onbelangrijk om trends te vinden waar wij op in kunnen spelen. Dit hebben wij bijvoorbeeld gedaan door te beleggen in achtergestelde bankleningen en zo in te spelen op de trend van versterkende bankbalansen en het herstel van de bancaire sector. Ook in het aandelensegment proberen wij trends te vinden die gunstig uitvallen voor bepaalde bedrijven. In China spelen wij bijvoorbeeld in op de groei

Jaarlijkse Groei in Export en Consump5e China

1997

hebben wij gezien dat bedrijven met veel schuld op de balans het erg moeilijk kregen wanneer de markt iets tegenzit. Daarom houden wij scherpe criteria aan wanneer wij de balans van bedrijven analyseren. Ten tweede is het ons beleid om eerst met het management van een bedrijf te spreken voordat wij erin gaan beleggen. Zo kunnen wij een beter oordeel vellen over de kwaliteit van het management en beperken wij het risico om voor negatieve verrassingen te komen staan. Ten derde is het essentieel dat het verdienmodel van de bedrijven maar in beperkte mate afhankelijk is van externe factoren en dat het bedrijf redelijkerwijs haar eigen prijs kan bepalen, of eventuele extra kosten kan doorberekenen aan haar klanten. Bovendien zijn wij actief op zoek naar bedrijven die het potentieel hebben om hun marges te kunnen verbeteren. Dit laatste zien wij veel terug in onze beleggingen in Chinese bedrijven. Enerzijds in bedrijven die voorheen voor derden produceerden (bijvoorbeeld kleding voor Westerse merken en producten als maïsolie) en nu hun eigen merk in de markt gezet hebben. Anderzijds ook in bedrijven die in een uitstekende positie zitten om te profiteren van strengere regelgeving in hun desbetreffende industrie. Dit soort bedrijven heeft in onze ogen het potentieel om sterk in waarde toe te nemen.

heid. Een bedrijf als Interserve biedt een fantastische mogelijkheid tot waardevermeerdering. Echter, het zou onjuist zijn om er blind vanuit te gaan dat dit ook gaat gebeuren. Daarom moet je als belegger ook niet te zeer afhankelijk zijn van slechts een paar beleggingen. Door degelijke, geconcentreerde portefeuilles na te streven, vol met bedrijven die wij van top tot teen geanalyseerd hebben, profiteren wij zowel van de voordelen van een goede eigen analyse als van de voordelen van spreiding van je risico’s. Conclusie Al met al zijn wij bij Hof Hoorneman Bankiers dus gematigd positief over het aandelenklimaat. Op macro-economisch niveau zien wij nog steeds ruimte voor een verder herstel van de economie. Dit herstel gaat, zoals eerder gezegd, niet zonder horten en stoten. Daarom is het essentieel om een duidelijke beleggingsstrategie te hebben. Door gezonde en solide bedrijven te selecteren die profiteren van een duidelijke trend en door onze beleggingen goed te spreiden, zien wij genoeg mooie mogelijkheden voor het beleggen in aandelen.

K 7

kantoor arnhem

Jan Wilpshaar: nieuw gezicht in historische omgeving

Kantoor Arnhem was jarenlang de thuisbasis van relatiebeheerders Léon van der Maesen de Sombreff en Bart Flentge, tot de laatste naar Gouda vertrok. Maar inmiddels is het kantoor weer ‘compleet’: Jan Wilpshaar verruilde kantoor Blaricum voor kantoor Arnhem, en zijn functie van beleggingsadviseur voor die van relatiebeheerder. Een nadere kennismaking.

‘Trots op groei’

Het vergt lef, een kantoor openen aan de start van een crisis. Toch heeft het kantoor Arnhem een gezonde groei laten zien. In vijf jaar tijd profileerde de vestiging zich als hét expertcentrum voor value investing in het oosten van het land, bijvoorbeeld via het jaarlijkse Bronbeek-seminar. ‘Seminar Bronbeek’ is een kennis- én netwerkevenement. Dit jaar vond het evenement plaats op 4 april, met het thema “de terugkeer van de belegger”. Jan Wilpshaar, die bij de organisatie betrokken was: ‘We bevinden

8

ons nog steeds in een economische crisis. Beleggers zijn voorzichtig, maar de rust keert gelukkig langzamerhand terug. Tijdens ons seminar gingen we in op de waarde van value investing, ontwikkelingen op de aandelen- en obligatiemarkt en bedrijven uit onze beleggingsportfolio. Onder meer in presentaties van Hof Hoorneman Bankiers-directeur Fried van ’t Hof en directeur beleggingen Najib Nakad. We wilden laten zien dat het team achter value investing groter is dan kantoor Arnhem alleen. We werken samen aan hetzelfde doel.’

Een mooie nieuwe uitdaging, zo noemt Jan Wilpshaar zijn nieuwe functie. De Hengeloër was voorheen vijf jaar lang beleggingsadviseur op kantoor Blaricum, waarbij hij de ontwikkelingen op de financiële markten nauwgezet volgde. ‘Op kantoor Blaricum hield ik me vooral bezig met het volgen van de financiële markten en de invulling van de effectenportefeuilles van onze adviesrelaties. Ik was onderdeel van een team van vier goed op elkaar ingespeelde beleggingsadviseurs. Samen waren we verantwoordelijk voor de volledige verzorging van het beleggingsadvies bij Hof Hoorneman Bankiers. Tot 2012, toen dit werd ondergebracht op het hoofdkantoor in Gouda. De reden: beleggingsadviseurs en analisten zitten daar dichter bij elkaar, waardoor ze sneller ideeën kunnen uitwisselen. Al hun adviezen, ook voor vermogensbeheer, baseren ze op de value-principes van Hof Hoorneman Bankiers. Omdat Bart Flentge graag verder wilde als beleggingsadviseur, kwam er voor mij de mogelijkheid om als relatiebeheerder aan de slag te gaan in Arnhem. Dit kwam goed uit. Na vijf jaar was ik toe aan een volgende stap.’


kantoor arnhem

De volgende stap bleek een functie als relatiebeheerder in een historisch koetshuis op het voormalige landgoed Sacré Coeur bij Arnhem. Een andere tak van sport dan die van beleggingsadviseur. ‘Financiële markten volg ik nog steeds, maar minder intensief dan voorheen. In mijn nieuwe functie speelt het klantcontact en vermogensstructurering een grotere rol. De functie van relatiebeheerder draait vooral om vertrouwen winnen van de relatie. Dat gaat niet over één nacht ijs. Het vergt een persoonlijke benadering, veel bezoeken afleggen en contact onderhouden. Elke relatie heeft andere voorkeuren en behoeftes. Daar moet je als relatiebeheerder inzicht in krijgen. En dat kan alleen met een proactieve aanpak.’ Daarbij krijgt hij hulp van zijn kantoorgenoot Léon van der Maesen de Sombreff. Inmiddels is ook dit team goed op elkaar ingespeeld. ‘Léon en ik vullen elkaar goed aan. Hij heeft met name een acquisitieve rol en zorgt voor bekendheid van Hof Hoorneman Bankiers in de omgeving van Arnhem. Ik ondersteun hem met mijn beleggingsachtergrond op

het gebied van de inrichting van effectenportefeuilles voor relaties. Ook ben ik verantwoordelijk voor de groei van Hof Hoorneman Bankiers in de Oostelijke en Noordelijke regio’s van Nederland. Vooral in Twente. Dit is voor mij geen vreemd gebied: van oorsprong ben ik een echte Tukker en ik woon er alweer een heel aantal jaren. Wilpshaar ziet het als een uitdaging mee te werken aan een verdere groei van kantoor Arnhem. ‘Vanwege de financiële crisis zijn relaties terughoudend met beleggen, maar het ziet ernaar uit dat we het dieptepunt van de crisis achter de rug hebben. Het vertrouwen in de euro is aan het opkrabbelen nadat de Europese Centrale Bank heeft aangekondigd alles in het werk te stellen om de munt te redden. En negatieve ontwikkelingen als in Cyprus lijken een beperkt negatief effect te hebben. Ik zie daarom ook nog steeds groeikansen voor kantoor Arnhem. Daar werken we als kantoor ook hard aan. We grijpen alle middelen aan om met cliënten in contact te komen. Leon heeft wildbeheer als passie en gaat veelvuldig met relaties het veld in.


Naam: Jan Wilpshaar Leeftijd: 43 jaar Burgerlijke staat: gehuwd, twee dochters Woonplaats: Hengelo Functie: relatiebeheerder Locatie: kantoor Arnhem Sinds: juli 2012 Was: beleggingsadviseur op kantoor Blaricum Sporten: hardlopen en golf Houdt van: piano spelen, literatuur, reizen. Sterke punten: proactief, onderhouden van relaties, analytisch ingesteld

Ik ben zelf actief op de Twentsche Golfclub. Verder organiseren we elk jaar een seminar in Bronbeek waar we zo’n honderd relaties en andere geïnteresseerden bijpraten over actuele ontwikkelingen. En tijdens kleinere sessies met als titel “De waarde van…..” worden relaties bijgepraat door specialisten; op het gebied van value investing, fiscale thema’s tot en met de kunstwereld. Zo hopen we als kantoor relaties te boeien en te binden.’ K

9

beleggen

Beleggen in de bv:

Onverwacht hoog belast? mr. Rudolf Janssen, director Deloitte

De Successiewet werd op 1 januari 2010 ingrijpend gewijzigd.

2009 een bedrag van € 189.635 aan successierecht verschuldigd zijn geweest. Maar wat als mevrouw Tegelaars in 2013, dat wil zeggen na de wijzigingen in de belastingwetgeving, zou zijn overleden?

Maar op die datum werd ook een andere wetswijziging doorgevoerd. Deze wetswijziging heeft in de media echter veel minder gekregen, hoewel zij voor veel beleggers uiterst relevant is. Waar had die wijziging betrekking op? Wat was de grote verandering? Ik illustreer dat graag aan de hand van een voorbeeld.

De wijzigingen in de Successiewet

Zoals u weet, werd op 1 januari 2010 de Successiewet ingrijpend gewijzigd. Een groot aantal bepalingen werd bij die gelegenheid vereenvoudigd en gestroomlijnd. Veel aandacht ging uit naar de ‘verlaging’ van de tarieven. Het maximale erfbelastingtarief dat kinderen moeten betalen indien zij van hun ouders erven ging van 27% naar 20%. Ook het tarief dat onder andere van toepassing is op een verkrijging door een neef van zijn tante werd verlaagd: van 68% naar 40%. Voor een deel ging het hier om ‘cosmetische’ verlagingen. Immers, een erfgenaam komt eerder dan voorheen met het hoogste tarief in aanraking, zodat met name de middelgrote erfenissen per saldo zwaarder belast worden. De kranten stonden er indertijd vol van.

10

S

tel, mevrouw Tegelaars belegt in een besloten vennootschap waarvan zij alle aandelen heeft. Het belegde vermogen is het resultaat van de verkoop van haar bedrijf aan een buitenstaander/opvolger of aan een familielid/ opvolger. De bezittingen van de bv bestaan uit diverse soorten beleggingen, waarbij de asset allocation naadloos aansluit op haar profiel als belegger. Aangezien mevrouw Tegelaars indertijd de aandelen – met daarin toen nog de onderneming – van haar ouders heeft geërfd, hebben de aandelen een lage (historische) verkrijgingsprijs, die we in het voorbeeld hierna op nihil stellen. De waarde van de aandelen bedraagt € 1.000.000. Zou mevrouw Tegelaars op 30 december 2009 zijn overleden, dan zou er uitsluitend successierecht verschuldigd zijn over de waarde van de aandelen. Deze waarde mocht overigens nog verminderd worden met een latente (‘slapende’) inkomstenbelastingclaim, gefixeerd op 6,25% van, in dit geval, € 1.000.000. Het successierecht werd dus berekend over € 937.500. Zou het enige kind van mevrouw Tegelaars, haar dochter, deze waarde hebben geërfd, dan zou zij in

Vervreemdingswinst De grote nieuwigheid komt erop neer dat mevrouw Tegelaars voortaan geacht wordt haar aandelen bij haar overlijden te hebben vervreemd en dat zij over een eventuele vervreemdingswinst inkomstenbelasting verschuldigd is, hetgeen de nalatenschap verkleint. Deze inkomstenbelasting wordt tegen een tarief van 25% (box 2) berekend over de vervreemdingswinst. Deze vervreemdingswinst is gelijk aan de waarde van de aandelen (€ 1.000.000) verminderd met de oorspronkelijke verkrijgingsprijs (in ons voorbeeld: nihil). Kortom, er is € 250.000 inkomstenbelasting verschuldigd. Deze inkomstenbelasting mag voor de heffing van de erfbelasting in aftrek worden gebracht. De door de dochter verschuldigde erfbelasting wordt berekend over het saldo van € 750.000. Hierover zou de dochter € 134.267 aan erfbelasting verschuldigd zijn. In totaal is er dan acuut, dat wil zeggen zonder enig uitstel, € 384.267 aan belasting verschuldigd ten opzichte van € 189.635 in 2009. Dit is dus een ‘fiscaal nieuwigheidje’ dat, zoals gezegd, veel minder aandacht heeft gekregen dan de ‘verlaging’ van de successietarieven. Ondernemingsvermogen Een opmerking terzijde over de belastingdruk op ondernemingsvermogen bij overlijden. Zou mevrouw Tegelaars het bedrijf niet hebben verkocht, dan kunnen de aandelen in haar bv als ondernemingsvermogen kwa-


beleggen

Mr. Rudolf Janssen lificeren. In dit geval hoeft er naar aanleiding van haar overlijden geen inkomstenbelasting betaald te worden en zakt het tarief erfbelasting voor de dochter onder voorwaarden naar nihil. Dat scheelt. Dat scheelt zelfs dusdanig veel dat de Rechtbank Breda in juli 2012 zich op het standpunt stelde dat dit verschil in heffing onvoldoende is onderbouwd door de wetgever en discriminatoir is. Het gevolg hiervan zou zijn dat iedereen in beginsel van het verlaagde tarief gebruik zou kunnen maken, hetgeen tot een ware zondvloed aan bezwaarschriften heeft geleid bij de Belastingdienst. Hopelijk spreekt de hoogste rechter zich snel uit over dit vraagstuk. Zodra dat het geval is, zult u daarover ongetwijfeld vernemen in de media. Terug naar ons voorbeeld, waarin ongeveer 40% van de waarde van de geërfde aandelen aan de Belastingdienst betaald dient te worden: inkomsten- én erfbelasting. Hiertoe zullen beleggingen te gelde gemaakt moeten worden. Wellicht betreft het beleggingen waarin sprake is van een stille reserve (een verschil tussen de hogere werkelijke waarde en de lagere fiscale boekwaarde). Bij verkoop zou een dergelijke stille reserve belast kunnen zijn met vennootschapsbelasting, hetgeen de totale acute belastingdruk op het vermogen ten gevolge van het overlijden van mevrouw Tegelaars nog eens verhoogt.

Oplossingsrichtingen U zult zich als lezer afvragen wat hieraan te doen is. Een (beperkt!) aantal oplossingsrichtingen kan hierbij onderzocht worden, waarbij gedacht kan worden aan: • Emigratie naar een land dat een lagere belastingdruk kent dan Nederland op beleggingen in een bv, waarbij België vaak in beeld komt. Het is zaak een emigratie niet anders dan weloverwogen in te zetten. De spelregels zijn niet altijd even duidelijk en als een emigratie fiscaal niet wordt gevolgd, kunnen de gevolgen onaangenaam zijn. • Vermindering van de belastingdruk in de bv in plaats van vermindering van de belastingdruk op de bv, bijvoorbeeld door de heffing van vennootschapsbelasting in de bv terug te brengen tot een minimum.


De vennootschap kan onder strikte voorwaarden worden omgevormd in een zogenoemde Vrijgestelde Beleggingsinstelling (VBI) of haar zetel verplaatsen naar een fiscaal zonniger oord. • Opheffen van de bv, hetgeen naast de heffing van vennootschapsbelasting leidt tot heffing van 25% inkomstenbelasting, waarna het resterende vermogen in box 3 wordt belegd en daar jaarlijks wordt belast met 1,2%. Afhankelijk van het behaalde rendement kan dit zelfs voordeliger zijn dan de heffing van vennootschapsbelasting in combinatie met heffing van inkomstenbelasting in box 2. Daarnaast hoeft er voortaan geen aangifte vennootschapsbelasting meer opgesteld en ingediend te worden, hetgeen tot kostenbesparing leidt. Ook hoeft er voortaan niets meer gepubliceerd te worden in het handelsregister. Dat kan een geruststellende gedachte zijn. Een gewaarschuwd belegger telt voor twee Hoe dan ook, een gewaarschuwd belegger telt voor twee. De aanzienlijke verhoging van de heffingen over beleggingen in bvvorm met ingang van 1 januari 2010 is reeds voor velen als een verrassing gekomen en zal nog menigeen verrassen. Als u belegger bent in een bv is deze wijziging relevant, omdat die de beleggingsstrategie kan beïnvloeden en bepaalde beleggingen minder interessant kan maken, bijvoorbeeld vanwege het gebrek aan liquiditeit. Het aantal te nemen maatregelen is beperkt, maar het loont de moeite het rijtje af te lopen en te bezien of een ingreep mogelijk en wenselijk is. K

Heeft u vragen naar aanleiding van dit verhaal? Wend u dan tot de adviseurs van Deloitte. Zij beschikken over uitgebreide kennis en ervaring op het gebied van advisering aan familiebedrijven, ondernemers en vermogende particulieren. Als u geïnteresseerd bent in hun persoonlijke aanpak, kunt u director Marc Pieters benaderen voor een nadere kennismaking (088-2885342/[email protected]). Overigens organiseert Hof Hoorneman Bankiers in samenwerking met Deloitte binnenkort een bijeenkomst over dit onderwerp. Aanmelden kan via mr. Frans Schalk, [email protected].

11

klant aan het woord

Directeur Hans Hofhuis van IVA Groep:

‘Lever snelheid en kwaliteit, dan blijf je overeind’ In Voor Alles. Daar staat IVA voor. Niet onterecht. Want deze van origine copyshop voor studenten heeft zich sinds de start in 1985 steeds meer verbreed. Hierdoor is het Rotterdamse bedrijf inmiddels uitgegroeid tot een full service bureau dat alles voor kantoor en communicatie levert. Van print en drukwerk tot aan kantoormeubilair en copiers.

D

rukkerijen, bedrijven die kantoorartikelen leveren en ontwerpbureaus. Het zijn allemaal voorbeelden van bedrijven die door de economische crisis moeite hebben om het hoofd boven water te houden. Een faillissement ligt op de loer. Gelukkig gaat deze vlieger voor IVA Groep niet op. Het bedrijf weet zich aardig door de

12

crisis heen te slaan. Hoe is dit mogelijk? Hans Hofhuis, directeur van IVA Groep, legt uit: ‘Tijd wordt steeds belangrijker in Nederland. Tijd is tenslotte geld. Ook moeten we steeds meer doen in dezelfde tijd. Dat betekent dat je als leverancier klanten moet ontzorgen. En dat doen wij als geen ander. We zijn namelijk gespecialiseerd in spoedklussen zonder dat het

ten koste gaat van de kwaliteit. Zo kent onze repro-afdeling zelfs een klaar-terwijl-u-wachtservice. Menig student en bedrijf maakt hier al jaren gretig gebruik van!’. Uitbreiden Hofhuis neemt het woord student in de mond. Dé doelgroep waar IVA Groep in de


klant aan het woord

beginjaren als copyshop zijn omzet vandaan haalde. Enkele jaren later kwam er ook het bedrijfsleven bij. Een bewuste keuze. ‘Als ondernemer wilde ik groeien met mijn bedrijf. Bedrijven besteden nu eenmaal grotere opdrachten uit, met meer omzet tot gevolg.’ Het was ook het bedrijfsleven dat Hofhuis ertoe aanzette om zijn dienstverlening uit te breiden. Hofhuis: ‘Er kwam steeds meer vraag naar drukwerk, gevolgd door kantoorartikelen, -meubilair en -machines. Ik ben er toen direct op ingesprongen. Ik wilde mijn klanten tenslotte optimaal van dienst zijn. Vanuit die gedachte zijn IVA Print & Drukkerij, IVA Communicatie, IVA Supplies Rotterdam, IVA Kantoormachines, IVA Kantoormeubelen Rotterdam en IVA ICT opgericht.’ Elke nieuwe deelorganisatie zette Hofhuis zelf op. ‘Wat dat betreft ben ik een echte ondernemer. Ik houd ervan kennis op te doen, nieuwe uitdagingen aan te gaan en zelf aan het roer te staan. Als het eenmaal loopt, dan zoek ik mensen die het stokje van me overnemen en ga ik op zoek naar iets nieuws.’

Hans Hofhuis

Uit de koker van nieuwe uitdagingen is begin deze eeuw ook het IVA Sponsor Plan gerold. Met het IVA Sponsor Plan sponsort IVA Groep verenigingen, goede doelen, scholen, evenementen en kerken in Nederland. De sponsoring gebeurt niet in de vorm van een financiële bijdrage, maar in de vorm van producten, korting of publiciteit. ‘We geven bijvoorbeeld gratis kantoormeubilair, printers en kopieerapparaten weg. Daarnaast bieden we kortingen op al onze diensten en producten en zorgen we via ons netwerk met 16.000 relaties en social media voor publiciteit. Het enige dat we ervoor terugvragen is dat de partij die wij sponsoren een link van IVA Groep op zijn website plaatst’, licht Hofhuis toe. Hofhuis draagt alle organisaties die hij sponsort een warm hart toe, maar er is een speciaal plekje weggelegd voor Stichting Pameijer. ‘Deze stichting biedt kwetsbare mensen met een verstandelijke beperking of met psychosociale of psychische problemen ondersteuning, zodat ze een plek in de samenleving vinden’, vertelt Hofhuis. ‘Onze hulp richt zich op het adviseren en het beter laten functioneren van de drie kopieerbedrijven waar cliënten van Pameijer zinvolle werkzaamheden verrichten. Daarnaast leggen wij geregeld handwerk bij deze copyshops neer en besteden zij spoedklussen op het gebied van print en drukwerk bij ons uit. Een perfecte samenwerking’ Gunningsfactor Uitdagingen. Het is al eerder gezegd, Hofhuis zoekt ze graag op. Maar ook als het hem ‘overkomt’, zoals de economische crisis, gaat hij ze niet uit de weg. Integendeel. Hij vindt zelfs dat het ondernemen er door de crisis leuker op is geworden. ‘In de jaren tot 2009 ging het te makkelijk in Nederland.


IVA Groep Glashaven 16/28 3011 XJ Rotterdam 010-4331400 [email protected] IVA Groep is vanaf 2013 de huisdrukker van Hof Hoorneman Bankiers. Deze editie van Kijk Op Vermogen is de eerste editie van de hand van dit Rotterdamse full service bedrijf.

Alles kon en alles mocht. Mensen waren alleen maar met zichzelf bezig. Nu zitten we in een tijdperk waarin je je moet bewijzen als ondernemer. Je moet achter je bureau vandaan komen, met bestaande klanten praten en prospects benaderen. Je hebt elkaar nodig, je moet het tenslotte samen doen. Ik vind dat mooi. Ondernemers die de crisis doorstaan, hebben mijns inziens twee zaken goed voor elkaar: ze leveren snelheid en kwaliteit én hebben een hoge gunfactor.’ De door Hofhuis genoemde punten waren voor Hof Hoorneman Bankiers ook reden om hun drukwerk te verplaatsen naar IVA Groep. Een ontwikkeling die Hofhuis logischerwijs met veel enthousiasme begroette. ‘Extra werk is altijd leuk. Maar bovenal vind ik het prettig om een naam als Hof Hoorneman Bankiers aan onze klantenkring toe te mogen voegen. De reden? Hof Hoorneman Bankiers staat garant voor kwaliteit en de factor mens speelt bij hen een belangrijke rol. Zaken die ik ook hoog in het vaandel heb staan. Daarnaast weten ze waar ze over praten, het kennisniveau is hoog. Niet voor niets ben ik al tien jaar lang een zeer tevreden cliënt van Hof Hoorneman Bankiers’, besluit Hofhuis. K

13

Real Estate Fund

Kansen

in beursgenoteerde vastgoedondernemingen?! Door mark de bruijne

De internationale vastgoedmarkten draaien beduidend beter dan de Nederlandse. Lage rentestanden, degelijke balansen en goede kasstromen maken vastgoedondernemingen op deze markten een interessante maar vaak vergeten beleggingscategorie. Het Hof Hoorneman Real Estate Value Fund speelt in op de kansen die internationaal opererende vastgoedondernemingen bieden.

I

n gesprekken over vastgoed komen meestal al snel de bekende problemen op de Nederlandse vastgoedmarkt aan bod. De huizenprijzen dalen al een groot aantal jaren, de leegstand in de kantorenmarkt bereikt recordhoogtes en lijkt voor een deel zelfs structureel te zijn en bijna één miljoen mensen heeft een hypotheek die onder water staat. Daarnaast zijn er in de afgelopen jaren diverse vastgoedfraudezaken geweest die de sector een slechte naam hebben bezorgd. Hierbij wordt er vaak aan voorbij gegaan dat deze problemen vooral op Nederland betrekking hebben en dat vastgoedmarkten een sterke lokale dynamiek kennen, met uitzondering van een aantal internationale toplocaties. Zo draait de Duitse woningenmarkt evenals de commerciële vastgoedmarkt prima. Ook de kantorenmarkt in onder meer Londen en Parijs laat nog weinig tekenen van verzwakking zien, mede dankzij interesse van kopers

14

uit onder meer Noord-Amerika, Rusland en het Midden-Oosten. Verder draaien logistieke vastgoedondernemingen goed. In het bijzonder in de opkomende markten, maar ook dichterbij in West-Europa. Wat over de hele lijn wel opvalt, is dat kwalitatief hoogwaardig vastgoed het eigenlijk nog bijna overal goed doet. Vastgoed van mindere kwaliteit heeft het daarentegen lastig. Hoe te beleggen in beursgenoteerde vastgoedondernemingen? Met het Hof Hoorneman Bankiers Real Estate Value Fund wordt belegd in beursgenoteerde aandelen en obligaties van ondernemingen die vastgoed exploiteren. Het betreft hierbij eigenaren van kantoren, winkelcentra, logistiek vastgoed, verzorgingsvastgoed en woningen. Het gros van de beleggingen zijn aandelen van vastgoedondernemingen in Noordwest-Europa, Groot-Brittannië en in Azië. Het fonds belegt niet in gestructureerde

producten, vastgoed CV’s, bouwondernemingen en bedrijven die enkel gericht zijn op vastgoedontwikkeling. Met het fonds wordt gezocht naar waarde in vastgoedbeleggingen, met als doel om een hoog dividend of hoge obligatiecoupon te ontvangen, gekoppeld aan een positief koersrendement. Bij het tot stand komen van de portefeuille wordt gefocust op hoge en stabiele cashflows in combinatie met een hoge onderliggende waarde ten opzichte van de marktkapitalisatie om zo het neerwaartse risico van het fonds te beperken. Factoren die verder een rol spelen zijn het businessmodel, kwaliteit en diversiteit van het vastgoed, financieringsaspecten en soliditeit van de balans, kwaliteit van het management en ondernemingsspecifieke kansen en bedreigingen. Naast de bedrijfsspecifieke aspecten wordt ook de betreffende deelmarkt(en) waarin een beursge-


museum

Over op IBAN en nieuwe BIC-code

waarde bedraagt ongeveer 15%. Over 2012 bedroeg het rendement 19,4% en over het eerste kwartaal van 2013 was het rendement 1,8%.

Mark de Bruijne noteerde onderneming actief is onder de loep genomen, zoals verhuurmogelijkheden, locatie, percentage leegstand, koopgedrag van de consumenten en aanwezige infrastructuur. Accent op Noordwest-Europees en Aziatisch vastgoed Het fonds is medio november 2011 opgericht en inmiddels bestaat de portefeuille uit 29 aandelen en een obligatie. Het zwaartepunt van de portefeuille betreft vastgoedondernemingen die actief zijn in Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Hongkong en Singapore. Daarnaast zijn er bedrijven in portefeuille die actief zijn in Oost-Europa en Scandinavië. Vastgoedondernemingen die uitsluitend in Nederland beleggen zitten niet in de portefeuille. Ook maken bedrijven onderdeel uit van de portefeuille die voor een deel in Nederland beleggen, zoals Corio, Vastned en Wereldhave. Ondernemingen die uitsluitend in Spanje of Italië beleggen behoren niet tot de portefeuille van het fonds. Wel zitten er bedrijven in zoals Corio, Eurocommercial Properties en Vastned die een deel van de portefeuille in Spanje en/of Italië hebben. Het rendement uit dividend en rente in het fonds bedraagt ruim 5,5% en de gemiddelde korting op de intrinsieke

De komende periode gaan we in Nederland over op IBAN (International Bank Account Number). Na 1 februari 2014 gebruiken we alleen nog maar IBAN als rekeningnummer. Iedereen in Europa betaalt dan op dezelfde manier.

Vooruitzichten voor het lopende jaar Voor 2013 verwachten we dat het huidige klimaat van lage economische groei, lage rente en een ruim monetair beleid zal aanhouden. Wel zal de Europese schuldencrisis van tijd tot tijd de aandacht weer op zich vestigen, zeker met een aantal verkiezingen in grote eurolanden, waaronder Duitsland, voor de deur. Hoewel dit op korte termijn de markten kan beïnvloeden, heeft de opstelling van de ECB als ‘lender of last resort’ een structurele verandering bewerkstelligd. In combinatie met het verbeterde beleggerssentiment blijft dit goede perspectieven bieden voor ondernemingen die zich richten op kwalitatief goed vastgoed. Waarom beleggen in het Hof Hoorneman Real Estate fonds? Het Hof Hoorneman Real Estate Fund is in veel opzichten anders dan de meeste onroerendgoedfondsen. Het fonds hanteert een voorzichtig beleggingsbeleid en belegt wereldwijd met de focus op Europa en Azië. Het rendement bedraagt sinds de start van het fonds ongeveer 20%. Het verwachte dividendrendement op de portefeuille bedraagt circa 5,5% per jaar, terwijl het rendement op Europese staatsleningen van de meest kredietwaardige landen nog geen 2% bedraagt. Het toevoegen van Real Estate effecten zorgt voor diversificatie en risicospreiding van de portefeuille. De verwachte beweeglijkheid van de rendementsontwikkeling ligt doorgaans lager dan bij aandelen en hoger dan in vergelijking met kredietwaardige bedrijfsobligaties.


Onze beheerrelaties gebruiken vanaf 23 maart 2013 hun nieuwe IBAN. Deze bestaat uit hun oude rekeningnummer, aangevuld met wat letters en cijfers. Met de rapportage over het 1e kwartaal 2013 zijn de relaties hierover persoonlijk geïnformeerd. BIC-code Daarnaast heeft Hof Hoorneman Bankiers vanaf 23 maart een nieuwe BIC-code (HHBANL22). Voor onze relaties kan het probleem optreden dat het nog enige tijd duurt voordat deze overal juist is verwerkt. * Adresboeken in elektronisch bankieren, u dient deze waar schijnlijk handmatig aan te passen. * Diverse websites die IBANs controleren/omzetten gebruiken ook nog de oude BIC en zijn dus niet bruikbaar. We hebben de nieuwe situatie doorgegeven, maar nog niet alle sites zijn aangepast.

K

Meer informatie over de overgang naar IBAN is te vinden op een speciale site www.overopiban.nl/consumenten.

15

klant aan het woord

Openhaardengoeroe vol vertrouwen

Boley-haard is goud waard Een

Geïnteresseerd in een openhaard? Dan kom je al snel uit bij het hartverwarmend design van Boley openhaarden. De hele wereld kent Boley. In zestien landen zijn Boley openhaarden te koop. De Veghelse ontwerper en producent van openhaarden is toonaangevend. Het geheim achter het succes? ‘Creativiteit, verder kijken dan onze landsgrens, persoonlijk contact en vertrouwen.’

A

Harry Boley (68) Oprichter Boley-openhaarden 40 medewerkers Verkooppunten in: Noorwegen, Letland, Italië, Turkije, Oekraïne, Rusland, Nederland, Oostenrijk, Luxemburg, Frankrijk, Engeland, Duitsland, Denemarken, China, België en Griekenland

16

ls een piramide. Zo stelt Boley openhaarden zich de markt voor. ‘De economische onzekerheid zorgt voor een bescheiden bouwactiviteit. Op dat gebied is momenteel alleen een bestedingspatroon te zien bij de top van die piramide. Dat zijn mensen die zich volledig laten begeleiden door een interieurarchitect. Mensen die niet zelden meerdere openhaarden in hun woning laten aanleggen. Helaas, want de markt daaronder is zeker zo leuk’, vertelt Harry Boley, voormalig directeur van het gelijknamige bedrijf dat luxueuze openhaarden op maat ontwerpt, produceert en verkoopt. Nu de bestedingen in met name Europa hard teruglopen richt Boley zich nog meer op regio’s waar de bestedingen juist sterk toenemen. Ondernemen betekent voor Boley immers sinds jaar en dag ook inspelen op ontwikkelingen in markten, ook ver buiten Nederland. Hart voor metaal Harry Boley startte zijn onderneming toen hij in 1970 van de academie Industriële

Vormgeving in Eindhoven kwam. Inmiddels heeft hij zijn onderneming overgedragen aan zijn zoon Niels. ‘Ik was interieurarchitect. En die werkten eigenlijk altijd bij meubelzaken en dergelijke. Maar dat was niets voor mij. Ik moest dingen maken! Liefst van metaal. Want metaal heeft mijn hart gestolen. Daar voel ik iets bij, daar kan ik iets mee. Uit metaal komt kracht en dynamiek voort. Helemaal mijn ding.’ Als eerste ontwikkelde Harry Boley een metalen vuurbol. ‘In openhaardenland was er niets. Een openhaard was destijds niets meer dan een gat in de muur met een balk erboven. Van die betonnen gegoten bakjes. En van verkooppunten voor fraai ontworpen haarden had nog niemand gehoord.’ Zijn creatie bleek het begin van een succesvolle onderneming. Nu, zo’n 43 jaar later, kijkt iedereen naar Boley. Waar dan ook ter wereld, geen haard lijkt zo fijn als een haard van Boley. Het bedrijf staat aan de wieg van metalen haarden, glashaarden, gashaarden en lange vuren. ‘Het succes heeft ertoe geleid dat Boley openhaarden tot de meest gekopieerde openhaarden in de wereld behoren.’


klant aan het woord Event xxx

China Al in 1975 trad hij over de landsgrenzen met zijn haarden. Inmiddels heeft Boley verkooppunten in elke hoofdstad van Europa, zit het al vijftien jaar in Rusland – zelfs Vladimir Poetin, de president van Rusland, heeft een openhaard van Boley – en betrad het onlangs de Chinese markt waar het een winkel heeft in Beijing. ‘China is onze meest recente move, maar daar zijn we wel al meer dan anderhalf jaar mee bezig om dat voor elkaar te krijgen. Je kunt niet op eigen benen zomaar even in bijvoorbeeld China of Rusland zaken doen. Dat lukt als Nederlander zelfs nog niet in België. Dat heeft te maken met cultuurverschillen. Je moet weten hoe je dingen in het betreffende land aanpakt, hoe hun manier van zakendoen is. En of er markt is voor jouw product, jouw ontwerp en of dat aansluit bij de lokale wensen. Daar moet je je in verdiepen, persoonlijk. Het gaat erom dat je proeft wat er speelt, wat er leeft. Dat doe je niet op afstand vanuit Nederland. Daar moet je voor naar China toe! Dat hoort bij je onderzoek. Én je

hebt lokale mensen nodig. Die kennen de gebruiken. Die mensen moet je leren kennen. Hun vertrouwen winnen. Wij werken daarom altijd met lokale franchisenemers die we zelf opleiden. In onze business draait het om persoonlijk contact en vertrouwen. Persoonlijk naar je franchisenemers toe en richting de klant.’ Een goed gevoel Volgens Harry Boley is de parallel met de aanpak van Hof Hoorneman Bankiers overduidelijk. ‘Mijn eerste kennismaking met Hof Hoorneman Bankiers was op de golfbaan. Daar had ik een aantal keren contact met Frans Schalk van kantoor ’s-Hertogenbosch. Omdat daar vertrouwen uit sprak, heb ik een aantal lezingen en presentaties van de bank bijgewoond. Dat beviel uitstekend. Het vertrouwen was groot, het persoonlijke contact precies zoals ik dat zelf ook voorsta en in de aanpak herken ik me. Wat Hof Hoorneman Bankiers nadrukkelijk goed doet, is wereldwijd zoeken naar kansen en vervolgens Reino onderzoek


uitvoeren op locatie. Uitvoerig lichten de analisten van de bank de bedrijven waarin zij beleggen en hun management door. En natuurlijk gaat het dan wel eens een keertje fout, maar meestal is dat dan minder hard. In 2011 heeft mijn portefeuille ook gedipt. Inmiddels zijn de verliezen van toen weer goedgemaakt en levert de portefeuille mij een prima dividendrendement op. Wat ik waardeer, is dat ik ook in die tijd ben bijgepraat. Ik kreeg uitleg over het marktbeeld en hoe de bank daarop inspeelde. Dat is prima. Je weet dan wat er speelt. Ik heb geloof in het kunnen van de mensen bij Hof Hoorneman Bankiers. Uit de behaalde rendementen blijkt dat hun aanpak werkt. Uiteindelijk telt dat rendement. En een goed gevoel. Wat dat betreft is het net als een openhaard in het interieur.’ K

17

hongkong

Op bezoek in

China

Najib Nakad en Mark Kwakkenbos bezochten van 6 tot en met 13 april jl. namens Hof Hoorneman Bankiers 27 bedrijven in Hongkong. Zij zijn zowel op bezoek geweest bij bedrijven waar Hof Hoorneman Bankiers al in belegt, als bij ondernemingen waar wij eventueel beleggingskansen zien. Op de volgende pagina’s ziet u een fotoselectie van hun bezoek.

18


hongkong

D

opwaartse druk op hun kostenbasis door de oplopende loonkosten in China en de sterker wordende Chinese munt. Anderzijds hebben ze te maken met een zwakke afzetmarkt in de VS en Europa. Deze combinatie levert druk op de marges en beperkte groei.

Hierbij zijn we terughoudend met het investeren in bedrijven die enkel hun productie in China hebben, maar verder afhankelijk zijn van hun afzetmarkt in Europa en de Verenigde Staten. Deze ondernemingen hebben enerzijds

De stijgende loonkosten in China zijn weliswaar een last voor deze producerende bedrijven, maar spelen bedrijven die afhankelijk zijn van de consumentenbestedingen in China in de kaart. Om die reden is de toenemende bestedingskracht van de Chinese consument het centrale thema bij onze investeringen in de Chinese markt. Tijdens de reis bezochten wij dan ook een divers palet aan bedrijven die profiteren van deze beweging. Deels zijn dit bedrijven die reeds onderdeel

e Chinese economie heeft de laatste jaren een hoge groei doorgemaakt en zal die naar verwachting in de komende jaren, weliswaar op een lager niveau, voortzetten. Daarbij komt dat China op dit moment voor de belangrijke uitdaging staat zich minder afhankelijk te maken van export en investeringen. Het creëren van een grotere middenklasse met een hoger besteedbaar inkomen is daar een oplossing voor en biedt naar ons idee dan ook uitzonderlijke beleggingsmogelijkheden.


van onze portefeuilles zijn, maar deels zijn het ook bedrijven die daar in de toekomst onderdeel van zouden kunnen gaan uitmaken. Gedacht moet worden aan bedrijven die direct profiteren van de toenemende bestedingskracht zoals een retailer van schoenen of kleding of een producent van zakdoekjes en toiletpapier. Maar ook aan toeleveranciers van verpakkingsmateriaal aan de voedingsindustrie of basismaterialen aan fabrikanten van cosmetica en schoonmaakmiddelen. In de volgende editie van Kijk op Vermogen gaan we nader in op één of meerdere van de bezochte bedrijven.

19

hongkong

Op de eerste dag een bezoek aan de paardenrennen, een zeer populair tijdverdrijf in Hongkong. De eerste dag houden we altijd vrij om aan het tijdsverschil te wennen en om bij te komen van de nachtvlucht Amsterdam-Hongkong, waarbij je eigenlijk nooit echt slaapt.

Op woensdag bezochten we Shenzhen om een aantal winkelbezoeken af te leggen. We wilden graag de marktpositionering van een aantal merken nader onderzoeken. We bezochten niet alleen een aantal Chinese warenhuizen en supermarkten, maar ook een Walmart.

20


fund hongkong update

Beelden van Victoria Harbour en de Cruise Terminal die binnenkort verplaatst wordt. Foto is genomen vanuit het restaurant waar wij een lunchmeeting hadden.

Elk beursgenoteerd bedrijf aan de beurs van Hongkong heeft een vestiging dan wel het hoofdkantoor in Hongkong. Hier spraken wij gedurende de week een kleine 30 bedrijven.


21

Adviesdesk

Beleggingsadvies

‘The

Value way’

door Erwin Blok en bart flentge

De Beleggingsadviesdesk van Hof Hoorneman Bankiers blikt in deze editie van Kijk Op Vermogen terug op een onrustig eerste kwartaal van 2013.

D

oorgaans beginnen beurzen positief aan een nieuw boekjaar en ook begin 2013 lieten beleggers zich verleiden om in de markt te stappen. Dit positivisme werd in februari opgevolgd door terughoudend bedrijfsnieuws wat betreft de verwachting voor het huidige boekjaar, individuele tegenvallers als de nationalisatie van SNS Bank en een boekhoudschandaal bij Imtech. Met lagere beurskoersen tot gevolg. Herijking beleggingsstrategie Er was dus voor het adviesteam van Hof Hoorneman Bankiers werk aan de winkel, want de nationalisatie van SNS Bank en SNS Holding begin februari door de Neder-

landse Staat vergde een herijking van onze beleggingsstrategie. Beleggen in achtergesteld papier van banken en verzekeraars is namelijk al een paar jaar een succesvol thema in onze portefeuille. Naast een aantrekkelijke rentevergoeding hebben onze relaties veelal ook nog eens kunnen profiteren van forse koersstijgingen van dit type papier. Door het achtergestelde karakter kleven er echter bepaalde risico’s aan zo’n belegging. De nationalisatie en daarop volgende onteigening van delen van SNS Reaal, waarin ook achtergestelde obligatiehouders werden onteigend, mag toch wel beschouwd worden als een ‘watershed event’. Aansluitend hebben wij al onze beleggingen in dit segment

Bart Flentge (links) en Erwin Blok

22

nog eens zorgvuldig tegen het licht gehouden. Een verkoop van de posities in het achtergestelde papier van HSH Nordbank is daar het recente voorbeeld van. Goed nieuws Gelukkig was er ook goed nieuws, getuige de tender (bod van 91%) en aansluitend een call (aflossing) van twee achtergestelde leningen van het Belgische Ageas, waarin wij flinke posities hebben opgebouwd. De koopaanbevelingen zijn respectievelijk op 3 en 31 augustus 2012 aan u gecommuniceerd middels een Weekly. Begeleidingsvergoeding Tot slot, Hof Hoorneman voert per 1 april 2013 voor al haar klanten de tariefstructuur met begeleidingsvergoeding in, een structuur waar ongeveer de helft van onze adviesklanten al eerder voor gekozen had. Reden hiervoor is dat de toezichthouder, AFM, van de beleggingsadviesbranche verlangt dat er niet meer wordt verdiend aan individuele transacties. Veel transacties zorgen immers voor veel inkomen voor de adviseur en dat is mogelijkerwijs niet in het belang van de cliënt. Voor de adviesrelaties van Hof Hoorneman Bankiers betekent dit een vaste begeleidingsvergoeding per kwartaal in combinatie met een zeer lage vergoeding per transactie die rechtstreeks naar depotbank Binck Bank gaat. Dit laat onverlet dat onze advisering nog steeds volledig gericht is op de kwaliteit van de beleggingen en het gewenste rendement. Maar dat bent u van ons gewend, dus in zoverre is er niets veranderd. K


Anonimisering Adviesdesk

Rendementsoverzicht In het onderstaande rendementsoverzicht treft u een overzicht van alle Weekly’s – wekelijkse adviezen per e-mail – die de Adviesdesk tot nu toe heeft uitgebracht. Voor vragen of opmerkingen over deze adviezen houden wij ons aanbevolen voor uw reactie.

Overzicht Weekly’s HHB Adviesdesk Positie

Adviesdatum

13% Lloyds TSB Bank PLC perpetual 8% Ageas Hybrid perpetual Oracle Wereldhave Carillion ASM International 9% Delta Lloyd Leven 2042 Depfa Bank Var % 05-15 Capgemini 9% SNS Reaal Leven 2041 Bosideng Intl. Holding Ltd 6.352% Commerzbank perpetual Ahold Intel Corp 10% ASR Var perpetual Teva Pharmaceuticals (ADR) 5,5% Royal Bank of Scotland Pearson Vastned Retail

23 jul. 12 2 aug. 12 10 aug. 12 7 sep. 12 14 sep. 12 29 sep. 12 5 okt. 12 9 nov. 12 16 nov. 12 23 nov. 12 30 nov. 12 7 dec. 12 14 dec. 12 1 feb. 13 8 feb. 13 15 feb. 13 22 feb. 13 1 mrt. 13 8 mrt. 13

Koers 119,0% 88,0% $31,38 € 42,00 £2,94 € 26,25 102,0% 76,0% € 30,75 90,5% HK$2,36 79,5% € 10,18 $21,20 112,0% $28,92 77,50% £11,50 € 32,35

Huidige koers(**) Rendement (*) 147,9% 100,4% $31,95 € 53,81 £2,74 € 25,90 110,2% 79% € 35,16 94% HK$2,41 90,3% € 11,90 $21,83 116,0% $30,91 71,71% £11,95 € 32,50

(*) Rendement sinds adviesdatum, inclusief opgelopen rente, couponnen en valutaresultaat.

23,9% 20,5% -1,9% 28,1% -11,5% -1,3% 13,1% 3,7% 14,3% 3,9% 6,0% 13,6% 17,1% 9,7% 5,4% 11,4% -6,3% 6,2% 0,4%

(**) 28 maart 2013

HHB Adviesdesk - Rendementen gesloten posities Positie AKZO Nobel 11.875% Lloyds TSB Bank PLC 2021 Volkswagen AG 6.5% Enterprise Inns 2018 5.125% Ageas Hybrid Tesco HSH Nordbank Var. 2017

Adviesdatum 26 okt. 12 17 aug. 12 27 jul. 12 21 sep. 12 31 aug. 12 12 okt. 12 19 okt. 12

Aankoop koers € 41,50 111,0% € 125,00 88,0% 59,0% £3,13 72,0%

Adviesdatum 4 jan. 13 11 jan. 13 18 jan. 13 25 jan. 13 8 mrt. 13 15 mrt. 13 25 mrt. 13

Verkoop koers € 50,25 128% € 165,10 100,0% 91,0% £3,90 66,0%

(*) Rendement sinds adviesdatum, inclusief opgelopen rente, couponnen en valutaresultaat.


Rendement (*) 21,1% 17,7% 32,0% 15,7% 59,0% 14,0% -8,0%

28 maart 2013

23

fund update

fun

Van rust naar onrust

Q

rkets Fund

ua macro-economische ontwikkelingen kan het eerste kwartaal van 2013 in twee delen opgesplitst worden: rustige januari- en februarimaanden en een woeliger maart. Deze ontwikkelingen werden, zoals al ruim anderhalf jaar het geval is, gedicteerd door de Europese schuldencrisis. Afgelopen najaar zagen wij al dat de grootste angst over het uiteenvallen van de euro aan het wegebben was. Tegen deze achtergrond werden er dan ook mooie beleggingsresultaten behaald in de eerste maanden van 2013. De markten werden echter onrustiger na de Italiaanse verkiezingen en de crisis op Cyprus. Phoenix Fund

Waar de Europese markten in maart weer enigszins angstig leken, was daar in de rest van de 115% groeit het optimisme met de dag en wereld niet al te veel van te merken. In de Verenigde Staten waren de macro-economische indicatoren verrassend 110% positief. Met het gevoel dat de crisis nu echt achter hen ligt, consumeren Amerikanen steeds meer en ook de huizenmarkt trekt aan. Tel hierbij het 105% optimisme op dat voortvloeit uit de steeds sterker wordende Amerikaanse concurrentiepositie door de relatief 100% goedkope energiekosten, en je hebt een prima beursklimaat. De risico’s van de ‘fiscal cliff’ en, even later, de ‘sequester’, leken wellicht iets te zijn overdreven. Dit werd goed weergegeven door de Indices van New York: de Dow Jones Index 95% behaalde zijn hoogste stand ooit en de S&P 500 Index was hier half maart slechts 1 procent vanaf. Al met al biedt het herstel in de VS hoop voor de wereldeconomie, en droeg dit bij90% aan de positieve koersontwikkelingen in de verscheidene fondsen. EMF

85%

MSCI EM

Het Hof Hoorneman Value Fund kende ondanks een moeilijke start in januari een redelijk eerste kwartaal met een resultaat van 3,6%. Het Value Fund profiteerde van de aanhoudende goede koersontwikkeling onder high-yield obligaties en een verbeterd beleggerssentiment in China. De achtergestelde leningen van banken die staatssteun hadden ontvangen en mogelijk meer geld nodig hebben, drukten het uiteindelijke resultaat.

ue Fund

Er hebben gedurende het eerste kwartaal diverse mutaties plaatsgevondenIFbinnen het fonds. Allereerst betekent de onteigening Iboxx High Yield van de achtergestelde SNS leningen van de bank en holding dat deze niet meer in de portefeuille zitten en er alleen nog claims resteren. De problemen bij Imtech in Polen en Duitsland hebben de performance van het fonds niet geraakt. Voordat de problemen naar buiten kwamen was de helft van onze positie met winst verkocht. Het restant is bij de bekendmaking verkocht. De aandelen van Binck Bank zijn verkocht omdat het koersherstel een goed moment was om de stukken te verkopen. Verder is de achtergestelde lening in ABN Amro verkocht. De lage opslag van de lening vanaf de call datum maakt het onzeker of deze lening vervroegd wordt EVF

24

Phoenix 80%

Hof Hoorneman

Value Fund Value Fund

125% 120% 115% 110% 105% 100% 95% 90% 85%

VF

80%

afgelost. Op het huidige koersniveau is het Obligatie Fonds neerwaarts risico groter dan de opwaartse 120% Een van de grootste posities in de potentie. portefeuille, de 5,125% perpetuele lening van Ageas is getenderd en volledig toegewezen 115% op een koers van 91 waardoor er een mooie winst is genomen. 110%

Het fonds kent een aantal nieuwe posities. Ahold is aan de portefeuille toegevoegd 105% samen met twee posities in Hongkong, te we-

ten Chaowei Power Holdings en Bosideng. De eerste is een leverancier van batterijen met name voor elektrische scooters. Dit bedrijf kent een sterke balans en een indrwukwekkende groei. Bosideng is een producent van (merk)kleding waarbij ingespeeld wordt op de toenemende consumentenbestedingen in China. Beide ondernemingen handelen op aantrekkelijke koers-winstverhoudingen. Nieuw in de portefeuille zijn ook de aandelen van WS Atkins en Oracle. OF IBOXX

100%


110%

100%

105% 95%

100% 95%

90%

90% 85%

EMF

Emerging Markets Fund

85%

MSCI EM

80% 130%

115%

125%

110%

120%

Hof Hoorneman 115%

Het Hof Hoorneman Income Fund liet in het eerste kwartaal van 2012 een rendement zien van 4,1%. Dit rendement is inclusief het effect van de nationalisatie van SNS Reaal en de SNS Bank. Het Income Fund had slechts een zeer kleine positie (0,58%) in de onteigende effecten en een groter belang in de levensverzekeraar SR Leven. Deze posities in de leventak van SNS zijn niet onteigend en hebben het goed gedaan. Het eerste kwartaal was wederom overwegend positief voor hoogrenderende obligaties, mede dankzij de aanhoudende lage rentestanden en aantrekkelijke risico-opslagen.

105%

Income Fund

100%

125% 90% 120% EMF

85% 115%

MSCI EM

110% 80% 105%

115%

100%

110%

95%

105%

90%

100% 95%

Value Fund

95%

100% 140% 95% 135% 90% 130% 85% 125% 80% 120%

Income Fund

90%

In het afgelopen kwartaal is de positie in Cable & Wireless door de opgelopen koers verkocht. Het resterende rendement lag onder de bandbreedte van het rendement dat in het Income Fund wordt nagestreefd. Daarnaast zijn de kleine posities in de TFS Corporation en F&C Finance verkocht,

105%

Income Fund 110%

Phoenix Fun

fund update 80%

IF Iboxx High Yield

85%

Value Fund

80%

140%

125%

135%

120%

130%

115%

125% respectievelijk onduidelijke voorvanwege 120% European Valuelage Fund uitzichten en het relatief resterende 115% rendement. Een van de grootste posities in 125% 110% de portefeuille, de 5,125% perpetuele lening 120% 105% 115% 100% 110% 95% 105% 90% 100%

fund update xxxx van Ageas is getenderd en volledig toege110% wezen op een koers van 91 waardoor er105% een Obligatie Fo mooie winst is genomen. 120% 100% 95% 115% 90% IF Iboxx High Yield

85% 80% 110%

95% 90% Hoorneman Hof

Het Hof Hoorneman European Value Fund heeft over de eerste drie maanden van 2013 een rendement behaald van 9,8%.

European Value Fund 80% 75%

In het eerste kwartaal is besloten de posities in Binck Bank, GDF Suez, Imtech en STMicroelectronics in zijn geheel te verkopen. De posities in Kier Group, Bayer, Akzo Nobel, BAM, Electrocomponents, Paragon en Grafton zijn verkleind nadat de wegingen van deze ondernemingen na goede prestaties waren opgelopen. Tevens past dit in ons beleid om meer kas in de portefeuille aan te houden.

European Value Fund

EVF

100%

Obligatie Fo

120%

125% 120% 115%

115%

110% 105% 100%

130% 110% 125%

95%

120%

90%

115% 105% 110%

85% 80%

Nieuw in de portefeuille zijn Cape, WS Atkins, ASML, Zumtobel en Pearson. Cape levert diensten aan de gas en olie-industrie en, ondanks enkele kostoverschrijdingen en problemen in Australië, is de verhouding tussen het risico en rendement zeer aantrekkelijk. Na de publicatie van de onderliggend goede jaarcijfers is de positie, na aankoop, verder vergroot. WS Atkins is een Engelse engineer met activiteiten in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Europa, het Midden-Oosten en Azië. De hoge mate van diversificatie, de sterke balans en het aantrekkelijke dividendrendement zorgen voor een mooie aanvulling in de portefeuille. ASML

105%

85%

75%

EVF

HHREVF

105% 100% 100% 95% 90% 85%

heeft nagenoeg een monopolie op installaties die cruciaal zijn voor de efficiency van chipfabrikanten. Deze uitermate sterke positie, de innovatiekracht en een sterke balans maken de onderneming een aantrekkelijke toevoeging voor de portefeuille. De Oostenrijkse fabrikant van lichtarmaturen Zumtobel is na Philips de grootste fabrikant in Europa. Na een aantal lastige jaren lijkt de onderneming nu optimaal gepositioneerd voor de groei van LED toepassingen voor de professionele


80% markt. Pearson is ’s wereld grootste uitgever 130% van studieboeken en online leeroplossingen. 125% Een bekend onderdeel is de Financial Times. Opnieuw, en in lijn met onze criteria, zijn120% de 115% balans, waardering en dividend bovengemid110% deld aantrekkelijk.

HHREVF

105%

100% De posities in GFT Technologies, Impellam, 95% BP, Total en Phoenix Group Holdings zijn 90% vergroot op basis van hun aantrekkelijke 85% verhouding tussen risico en rendement. 80%

25

115% 110% 105% 100% 95%

fund update

90% IF Iboxx High Yield

fun

85%

VF

80%

ue Fund

Het Hof Hoorneman Obligatie Fonds heeft over het eerste kwartaal een resultaat behaald van 1,1%. Ook na het uitstekende resultaat van vorig jaar en de huidige lage rente blijft het Obligatie Fonds stabiel doorgroeien en een mooi resultaat opleveren ten opzichte van het lage risico. Door de aanhoudende onzekerheid binnen de EU blijft de vraag naar “Investment Grade” obligaties hoog. In de portefeuille blijven we invulling geven aan het beleid met het opnemen van relatief kortlopende leningen van bedrijven in landen die er verhoudingsgewijs economisch goed voorstaan. Het effectief rendeEVF ment van de portefeuille bedraagt 2,5% en het couponrendement bedraagt 4,3%. Er zijn gedurende het eerste kwartaal diverse wijzigingen in het fonds doorgevoerd. Nieuw in de portefeuille zijn leningen van ABN AMRO, DAA, Henkel en Delhaize. DAA is de beheerder van een drietal Ierse luchthavens waaronder Dublin Airport. Het bedrijf is onderdeel van de Ierse staat. De positie is goed vergelijkbaar met Heathrow Funding, de beheerder van Heathrow. De Duitse multinational Henkel is een producent van ondermeer persoonlijke ver-

Hof Hoorneman

Obligatie Fonds Obligatie Fonds

120%

115%

110%

105%

OF IBOXX

100%

HHREVF

zorgingsproducten, schoonmaakmiddelen, 130% kleefstoffen en reinigingsmiddelen. Bekende 125% zijn Persil, Schwarzkopf en Loctite. merken De 120% onderneming heeft sterke marktposities 115%zeer sterke balans. en een 110% 105% Groep is een Belgische internatiDelhaize 100% onale voedingsdistributeur met activitei95% ten in elf landen op drie continenten. De 90% hoofdactiviteit van Delhaize is het beheren 85% van supermarkten. 80%

Hof Hoorneman

Binnen de portefeuille zijn de posities in Aegon, Repsol, Hammerson, Unicredito en BNP Paribas verkocht, voornamelijk omdat deze hun koersdoel bereikt hadden of omdat er betere alternatieven voorhanden waren.

HHREVF EPRA

maanden een oordeel vellen of beleggers nog recht hebben op een schadevergoeding, en hoe hoog deze dan is.

Phoenix Fund Phoenix Fund

Nieuw in de portefeuille is de positie in de 12,5% Allied Irish Banks. Deze lening slaat al enige jaren de rentebetaling over maar met de recente rehabilitatie van de Ierse banken, met als hoogtepunt de overtekende uitgifte van een achtergestelde lening door de Bank of Ireland, lijkt het een mooie kans te zijn voor de portefeuille gezien de lage koers waar deze lening nog op handelt.

115% 110% 105% 100% 95% 90% 85% Phoenix

EM

80%

Value Fund Het rendement van het Phoenix Fund bedroeg over het eerste kwartaal 2012 2,5%. 125% Dit ondanks het verlies op drie achtergestelde 120% leningen van SNS Reaal groep en SNS

Bank. Door de onteigening van de achtergestelde SNS leningen van de bank en holding zitten er alleen nog claims in de portefeuille. De Ondernemingskamer zal in de komende

Verder zijn we doorgegaan met het verhogen van de weging in leningen van Lehman Brothers. De afwikkeling van het faillissement verloopt voorspoedig, en recent zijn er weer tussentijdse uitkeringen geweest op onze posities. Ook is de weging in A-tec verhoogd. Het grootste deel van deze faillissementsafwikkeling is geweest, echter de korting op de potentiele resterende uitkering is aanzienlijk.

115% 110%

26

105% 100%


110% 105% 100% 95% 90% EMF

Phoenix

MSCI EM

Het eerste kwartaal van 2013 leverde voor het Hof Hoorneman Emerging Markets Fund een resultaat op van 3,7%. Het Emerging Markets Fund heeft als doelstelling in opkomende economieën te beleggen door middel van aandelen en trackers. De regionale indeling van het fonds is hierdoor flexibel en afhankelijk van onze inschatting van de actuele macro-economische situatie aldaar. Een goed voorbeeld hiervan is onze relatief kleine blootstelling aan de Indiase markt. Regio’s waar wij wel positief over zijn zitten dan ook relatief zwaar in het fonds. Een voorbeeld hiervan is China, waar een sterk groeiende middenklasse steeds meer IF te besteden krijgt. Wij spelen hierop in door Iboxx High Yield te beleggen in Chinese bedrijven die zich richten op deze nieuwe consumenten. Verder heeft het fonds een lichte overweging van de posities in Zuid-Korea en Polen.

lue Fund

fund update xxxx

85%

Gedurende het eerste kwartaal zijn er verschillende nieuwe posities in het fonds bijgekomen. Allereerst is Chaowei Power aangekocht, leverancier van batterijen voor met name elektrische scooters. Urbanisatie, hogere bestedingskracht en achterblijvende infrastructuur (files en matig openbaar vervoer) maken dit een snelgroeiend product

80%

Hof Hoorneman

Emerging Markets Fund Emerging Markets Fund

130%

Value Fund

115%

125%

110%

120% 125%

105%

115% 120% 110% 115% 105% 110% 100% 105% 95% 100% 90% 95% 85%

100% 95% 90% EMF

85%

MSCI EM

90% 80% 85%

80%

VF

80%

in China. Hiernaast kent het een sterke Fund balans en Income een indrukwekkende groei. Een tweede nieuwe positie is Petrobras. Besloten Obligatie Fonds is om deze Braziliaanse oliegiganten toe 140% 120% aan de portefeuille, vanwege de te voegen 135% niet130% onaantrekkelijke waardering en omdat 125% een mooie aanvulling is op onze dit bedrijf 115% 120% weerspiegeling van de Braziliaanse econo115% mie. Ten derde is er een kortdurende positie 110%in Golden Wheel Tiandi, een Chinese 110% geweest 105% vastgoedontwikkelaar met een aantal mooie 100% 105% 95%

assets. Deze ontwikkelaar kwam gedurende Value Fund het eerste kwartaal naar de beurs en er is geprofiteerd van de stijging kort na de eerste handel. Hierna is de positie met een mooie 125% winst verkocht. Tenslotte is besloten om, 120% vanwege de zeer aantrekkelijke waarderingen, 115% een aantal posities in Hongkong te verhogen. 110% Tussen deze namen zitten bijvoorbeeld be105% drijven als Le Saunda, Art Textile Technolo100% gies en PYI Corp. 95% 90% IF

OF Iboxx High Yield IBOXX

90%

EVF

85% 80%

100%

Hof Hoorneman

Het rendement van het Real Estate Value Fund bedroeg over het eerste kwartaal 2012 1,8%. Het Real Estate Value Fund profiteerde enerzijds van overwegend solide kasstromen en anderzijds van verder afnemende financieringslasten. Hoewel de Nederlandse vastgoedmarkt in zwaar weer verkeert, zijn er volop categorieën te vinden die nog steeds goed draaien. Onder meer de brede Duitse en Franse vastgoedmarkten en nichemarkten zoals de Londense kantorenmarkt, logistiek vastgoed en kwaliteits winkelcentra. De jaarcijfers die de bedrijven in portefeuille in de afgelopen maanden hebben gerapporteerd waren, op enkele uitzonderingen na, overwegend in lijn met de verwachtingen. In de portefeuille is Nieuwe Steen verkocht naar aanleiding van de jaarcijfers. Hieruit blijkt dat de afwaarderingen van het vastgoed nog steeds doorgaan en de schuldpositie van de onderneming aan de (te) hoge kant blijft. Het aangepaste dividendbeleid viel te verwachten,

Phoenix Fun

Real Estate Value Fund HHREVF European Value Fund

130% 125%

Obligatie Fo 120%

125% 120% 120% 115% 115% 110% 110% 105% 105% 100% 100% 95% 95% 90% 90% 85% 85% 80% 80% 75%

maar per saldo is de ruimte voor fouten laag en zijn de risico’s hoog. Hiermee is de blootstelling naar Nederlands vastgoed verder verlaagd. Daarnaast is ook de positie van Cambridge Industrial Trust verkocht nadat het Singa-

115%

110%

105% HHREVF EPRA EVF

100%

porese logistiek vastgoedfonds zijn koersdoel 130% had bereikt. Voor de rest zijn er kleine mutaties geweest in de wegingen van de aandelen in125% de 120% portefeuille en is een aantal posities opgehoogd.

HHREVF

115% 110% 105% 100%


95% 90%

27

DE

OV ERTUIGENDE

RENDEMENTEN HOORNEM A N

VA N

HOF

BA NK IER S

Fonds

Rendement

2012*

Rendement 1e kwartaal 2013

Risico

Hof Hoorneman Value Fund

26,3%

3,2%

6

Hof Hoorneman Income Fund

31,6%

3,5%

5

Hof Hoorneman European Value Fund

21,8%

10,8%

7

Hof Hoorneman Obligatie Fonds

10,5%

1,2%

3

Hof Hoorneman Phoenix Fund

25,5%

3,1%

6

Hof Hoorneman Emerging Markets Fund

13,7%

4,8%

6

Hof Hoorneman Real Estate Value Fund

21,0%

0,9%

7

Bron: Morningstar. *Totaal rendement over 2012 = koersontwikkeling + herbelegd dividend

U W IS

V ERMOGEN HE T

WA A RD

Bent u op zoek naar een bank die overtuigende rendementen weet te realiseren? Een solide, actieve bank die gespecialiseerd is in beleggen en waar persoonlijke aandacht vanzelfsprekend is. Hof Hoorneman Bankiers is zo’n bank. Wij zijn al 25 jaar gespecialiseerd in het beheren van individuele vermogens en beleggingsfondsen. Met een Hof Hoorneman Rekening kunt u via internet zonder transactiekosten kopen en verkopen en de ontwikkeling van uw fondsen dagelijks volgen. Zo’n rekening openen kan heel simpel via onze website. Wilt u meer informatie? Bel naar 0182 59 77 77 of kijk op onze website www.hofhoorneman.nl. Hof Hoorneman Bankiers, de bank voor vermogensbeheer.

H O F ∙ HO O RN E MAN BANKI E R S

Oosthaven 52, 2801 PE Gouda — 0182 - 59 77 77 — www.hofhoorneman.nl

KIJK OP VERMOGEN. Najib Nakad en Mark Kwakkenbos bezochten bedrijven in Hongkong

Recommend Documents