Ketogeen dieet bij refractaire epilepsie Liesbeth Rietveld Carly Jansen
Inhoud
Voorstellen
Epilepsie; gevolgen en behandelingen
Ketogeen dieet
Verpleegkundige interventies
Samenvatting
-
NeuroNieuws, 9 april 2009
Epilepsie Tijdelijke verstoring van de hersenactiviteit Epilepsie:
2 of meer epileptische aanvallen binnen een jaar zonder direct duidelijk aanleiding
NeuroNieuws, 9 april 2009
Frequentie epilepsie 1
op de 500 kinderen
NeuroNieuws, 9 april 2009
Gevolgen van epilepsie Verwondingen Concentratie
en aandacht Geheugen leerprestaties Gedrag Psychosociaal Stigmatisering
NeuroNieuws, 9 april 2009
Behandeling epilepsie Juiste balans tussen werking en bijwerking van behandeling
NeuroNieuws, 9 april 2009
Behandelmogelijkheden
Anti-epileptica
Couperen aanval Voorkomen aanvallen
Andere medicatie
gammaglobuline Prednison
Ketogeen dieet Epilepsiechirurgie Nervus Vagus Stimulator
NeuroNieuws, 9 april 2009
Behandelbaarheid 9%
20%
70%
NeuroNieuws, 9 april 2009
Ketogeen dieet
Ketogeen dieet Zeer vetrijke, koolhydraatbeperkte voeding waardoor het lichaam ketonen maakt als alternatieve energiebron voor de hersenen Koolhydraatstofwisseling
NeuroNieuws, 9 april 2009
Vetstofwisseling
Soorten ketogeen dieet Klassiek Ketogeen dieet:
MCT dieet: -
-
-
90 en% LCT vet 5 en% koolhydraten 5 en% eiwit
-
71 60 11 19 10
combinatie van beiden is ook mogelijk
NeuroNieuws, 9 april 2009
en% en% en% en% en%
vet waarvan MCT LCT koolhydraten eiwit
Ketogeen dieet Indicaties
Moeilijk behandelbare epilepsieën Epilepsie bij bepaalde stofwisselingsstoornis Vooral bij kinderen Volwassenen tot 40 jaar (trial)
Contra
indicaties
Bepaalde stofwisselingsziekten Ziekten van lever, pancreas of nieren Gebruik van Topamax en Diamox NeuroNieuws, 9 april 2009
Werking ketogeen dieet
Niet bekend !! Meer dan ketonen alleen Theoriëen energiemetabolisme hersenen energiebeperking positief effect vetzuren mn LC Pufa’s neurotransmitters (GABA, glutamaat )
NeuroNieuws, 9 april 2009
Effect ketogeen dieet 30% aanvalsvrij 30% veel minder aanvallen 30% geen of te weinig verandering
Verbetering cognitie
aanvalsvrij forse reductie aanvallen onvoldoende effect NeuroNieuws, 9 april 2009
Bijwerkingen Honger! Weinig energie, futloos Misselijkheid, buikkrampen Inspanning om dieet vol te houden Dehydratie risico Kans op groeivertraging (vooral bij hele jonge kinderen) Risico nierstenen Sociaal belastend
NeuroNieuws, 9 april 2009
Ketogeen dieet in de praktijk
Instellen op dieet Intake en voorbereiding: poliklinisch Instellen: klinisch, kortdurend
Academisch ziekenhuis Epilepsiecentrum
Kiezen voor klassiek dieet of MCT dieet of combinatie MCT dieet makkelijker toepasbaar voor grotere kinderen
NeuroNieuws, 9 april 2009
Instellen op dieet
Opbouw dieet
3 hoofdmaaltijden 3 tussendoortjes
MCT of klassiek dieet Aanvullende vitamines en mineralen Vastgestelde hoeveelheid caloriëen Verhouding koolhydraten en ketodrankjes Vrij drinken: water, thee, diaranlimonade, drinkbouillon
NeuroNieuws, 9 april 2009
Instellen op dieet Elke
dag meten van ketonen in bloed: streven 2-4 + Aandacht voor: lengte en gewicht glucose in bloed zelfredzaamheid ouders mbv berekenings programma
NeuroNieuws, 9 april 2009
Controle van ketose Bloed Urine
NeuroNieuws, 9 april 2009
Instellen dieet na ontslag Periodieke controle op de polikliniek bij neuroloog, diëtiste en epilepsieverpleegkundige: fine tuning van het dieet! Effect-evaluatie van dieet na 3 maanden proefperiode
Niet effectief: afbouw in 3 weken Wél effectief: voortzetting gedurende 2 jaar, afbouw 3 mnd NeuroNieuws, 9 april 2009
Individueel plan Bij ziekte altijd overleggen met (kinder)arts Iedere patiёnt heeft een persoonlijke dieetlijst met noodplan bij ziekte! Behandeling van acute ziekte heeft voorrang op behouden van ketose!
NeuroNieuws, 9 april 2009
Veel voorkomende problemen
Starten van nieuwe medicijnen Let op suikers of sorbitol Vraag apotheek om advies Tabletten beter dan drankjes Evt infuusvloeistof Antibiotica Zelfmedicatie Vermelding in medicatiesysteem
NeuroNieuws, 9 april 2009
Ketonen te laag Ketonen
Risico: dieet niet voldoende ingesteld
Zoek
1.5+ of lager
oorzaak:
nieuwe medicijn gestart? te veel voeding gehad?
Gevolg:
verminderen voeding volgens dieet lijst
NeuroNieuws, 9 april 2009
Ketonen te hoog Ketonen
5.5 of hoger
Risico: metabole acidose
Zoek
oorzaak:
energiemetabolisme hoger; koorts, ziekte, actiever? slechte eetlust maar wel alle ketodrankjes? Rekenfout?
Gevolg:
volgens dieet lijst extra koolhydraten NeuroNieuws, 9 april 2009
Braken
Meer dan 2 maal braken
Oorzaak:
Risico op uitdroging buikgriep of andere infectie te veel in ketose
Plan:
meet ketose in urine of bloed en glucose in bloed geef ORS naast voeding volgens dieetplan NeuroNieuws, 9 april 2009
Diarree
> 2 keer waterdunne diarree
Oorzaak:
Risico: uitdroging
Buikgriep
Plan:
bepaal ketonen en bloedsuikers Zorg voor voldoende vocht geef ORS via dieetplan NeuroNieuws, 9 april 2009
Weigering eten
Risico:
Plan:
onvoldoende inname vet voor ketose gewichtsverlies niet teveel aandringen! Meer variatie in ketodrankjes en eten. 1 dag minder ketodrankjes is geen ramp!
Bij aanhoudende voedselweigering;
contact met arts/dietist NeuroNieuws, 9 april 2009
Vermoeidheid ,sufheid
NeuroNieuws, 9 april 2009
Vermoeidheid, Sufheid Oorzaak:
Dieet te streng ingesteld? Infectie? Toename lichamelijke activiteit?
Plan:
Controleer ketonen in bloed Controleer bloedglucose Controleer het gewicht Pas dieet aan zoals afgesproken in dieetlijst
NeuroNieuws, 9 april 2009
Rol epilepsieverpleegkundige: ! Voorlichting en informatie Begeleiding bij instellen en volhouden dieet Signalering Motivering Coördinatie
polikliniek-kliniek betrokken disciplines
Laagdrempelig contact Wetenschappelijk onderzoek
NeuroNieuws, 9 april 2009
Samenvatting Ketogeen dieet bij moeilijk behandelbare epilesie Overschakeling op vetstofwisseling Vraagt veel van kind, ouders en begeleiders Goede resultaten Belangrijke taak epilepsieverpleegkundige
NeuroNieuws, 9 april 2009
Vragen?
NeuroNieuws, 9 april 2009
Dank voor jullie aandacht!
NeuroNieuws, 9 april 2009
