KERNCIJFERS PER DIVISIE

VERDELING VAN DE GECONSOLIDEERDE OMZET 2003 Per activiteitssector 27% 27% 17% 16%

■ ■ ■ ■

Minerale chemie Kunststofverwerking PVC & compounds Natuurlijke organische producten 13% ■ Fijnchemie

KERNCIJFERS PER AANDEEL

Per verbruikersmarkt 34% ■ Bouwsector & openbare werken 31% ■ Meststoffen & veevoeders 14% ■ Gezondheid & hygiëne 13% ■ Industrie 8% ■ Huishouden

2003

2002

2001

(in éénheden)

EUR

EUR

EUR

Nettowinst per aandeel (EPS)

1,60

2,62

2,41

Nettocashflow per aandeel

5,96

7,66

6,25

27,93

27,57

26,39

0,85

0,85

0,85

27 113 352

26 975 013

29 347 124

Eigen vermogen per aandeel Nettodividend per gewoon aandeel Aantal maatschappelijke aandelen

TESSENDERLO GROUP IN EEN NOTENDOP Tessenderlo Group is een gediversifieerde Belgische groep die internationaal actief is in verschillende takken van de scheikundige industrie en kunststofverwerking. De activiteiten bouwden zich uit rond een doorgedreven vakkennis binnen de pijlers chloor en zoutzuur. Begin 2004 telde de groep zowat 8 300 werknemers, verspreid over 115 vestigingen in 22 landen. De groep realiseerde in 2003 een geconsolideerde omzet van 1 972 miljoen EUR. De nettowinst bedroeg 43,5 miljoen EUR, de nettowinst per aandeel 1,60 EUR. Het nettodividend per aandeel werd net zoals in 2000, 2001 en 2002 vastgesteld op 0,85 EUR. Leiderschap

KERNCIJFERS PER DIVISIE Per land van productie 37% 25% 14% 9% 6% 5% 4%

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

België Frankrijk Groot-Brittannië Verenigde Staten Nederland Italië Andere landen

Per land van bestemming 26% 15% 8% 8% 7% 4% 7% 5% 10% 10%

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Minerale chemie

Frankrijk Groot-Brittannië Duitsland Nederland België Italië Andere EU-landen Andere Europese landen Verenigde Staten Andere landen

Fijnchemie

(miljoen EUR)

2003

2002

(miljoen EUR)

2003

2002

Omzetcijfer

534

611

Omzetcijfer

261

264

Ebitda

39

71

Ebitda

22

34

Materiële investeringen

18

20


21

14

1 816

2 005

997

1 067

Personeelsbestand

PVC & compounds

Verdeling van de geconsolideerde omzet 2003 (% en miljoen EUR)

■ Fijnchemie ■ Natuurlijke organische producten

■ PVC & compounds ■ Kunststofverwerking ■ Minerale chemie

2000 1800

13%

1600

16%

Personeelsbestand

2003

2002

(miljoen EUR)

2003

2002

Omzetcijfer

341

298

Omzetcijfer

523

500

Ebitda

-2

15

Ebitda

88

86


19

15


36

29

796

748

2 761

2 567

Personeelsbestand

1400

2001 • overname van Acordis Fine Chemicals te Leek (Groot-Brittannië) en van de chloortolueen activiteiten van Atofina in Widnes (Groot-Brittannië). • acquisitie van John Davidson Pipes, één van de belangrijkste verdelers van kunststofleidingsystemen in Groot-Brittannië. 2002 • overname van de Franse compounder Saplast.

17%

1200

Natuurlijke organische producten

1000 27%

800 600 400

27% 200 0 94

Op Europees niveau is Tessenderlo Group: – de belangrijkste producent van glycine; – de nummer twee inzake kaliloog; – de vijfde grootste fabrikant van compounds; – de zesde grootste leverancier van PVC. Recente acquisities

Kunststofverwerking

(miljoen EUR)

Personeelsbestand

Voor een groot deel van haar producten bekleedt Tessenderlo Group een leiderspositie. Zo is de groep op wereldvlak: – de grootste producent van zoutzuur, vloeibare zwavelhoudende meststoffen en natriumsulfhydraat en van benzylalcohol, benzylacetaat, benzylchloride, fenylazijnzuur en zijn zouten; – de tweede grootste leverancier van fosfaten voor veevoeding en van kaliumsulfaat voor gespecialiseerde meststoffen; – de derde fabrikant van hoogwaardige gelatines.

(miljoen EUR)

2003

2002

Omzetcijfer

313

261

Ebitda

57

53


25

32

1 853

1 547

Personeelsbestand 95

96

97

98

99

00

01

02

03

2003 • Tessenderlo Group neemt productievestigingen voor gelatine over in de Verenigde Staten van Amerika (Davenport) en Argentinië (Santa Fe) (april 2003). • de groep koopt de overgebleven aandelen op van zijn Chinese vestiging in Taile (juli 2003) en van Fairbrook plc. (Groot-Brittannië) (april 2003) en wordt hierdoor hun enige aandeelhouder.

DE GROEP IN ENKELE GRAFIEKEN Omzet

Ebitda

(miljoen EUR)

(miljoen EUR)

2000

1972

300 250

0,6

204

200 150 100

(%)

1000 0,56

Tessenderlo Group voert sinds jaren een consequente strategie, die als volgt kan worden samengevat:

20

800

756

0,5

16

0,4

600

12

0,3

400

8

200

4

50

0,1

0

0,0

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Return on equity

5,7

0,2

500

0

Eigen vermogen (miljoen EUR)

0,7

1500

1000

Enterprise Value/omzet

0

0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

STRATEGIE EN TROEVEN VAN DE GROEP

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

– wereldwijd streven naar een leiderspositie in nichemarkten; – acquisities met een hoge toegevoegde waarde realiseren, meer bepaald binnen de divisies ‘fijnchemie’ en ‘kunststofverwerking’; – een beleid voeren met een minimum aan risico; – de middelen die de aandeelhouders ter beschikking stellen optimaal laten renderen; – onafgebroken aandacht hebben voor kostenbesparingen; – een hoog rendement op het aandelenvermogen nastreven.

Op basis van deze strategie wil Tessenderlo Group de volgende doelstellingen realiseren: Nettowinst

Nettowinst/omzet

(miljoen EUR)

(%)

100

Enterprise Value/ nettowinst

8

80

24

60 43

0

28 21

12

14

6

7

9

2,2

0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Netto financiële schulden/eigen vermogen

Evolutie van het nettodividend per aandeel

(%)

6

3

200 162

2

2,13

100 50

0

0

0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

44,84 40

0,8

30

0,6

20

0,4

10

0,2

0,85

4

2

1

(EUR)

1,0

50 5,4

0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

0,0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

– maximale aandacht hebben voor het milieu, en voor de veiligheid en gezondheid van elk individu – zowel binnen als buiten het bedrijf; – de klanten kwaliteitsproducten en een uitmuntende service bieden; – een werkomgeving creëren waarin teamwork centraal staat, en die de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers stimuleert; – een gestage winstgroei realiseren om het vertrouwen van de aandeelhouders verder te verstevigen.

De strategie heeft de voorbije jaren haar vruchten afgeworpen, mede dankzij een aantal extra troeven waarover Tessenderlo Group beschikt:

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Enterprise Value/ebitda

5,7

3

0

0

Netto financiële schulden/cashflow

(miljoen EUR)

150

12 31

18

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Geconsolideerde cashflow

Interestdekking

6

0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

250

25,02

(%)

4

2

20

35

30

6

40

Netto financiële schulden/ Enterprise Value

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

– het wereldleiderschap – en minstens het Europees leiderschap – voor het overgrote deel van haar gediversifieerd productgamma, voornamelijk in nichemarkten; – de industriële integratie van de verschillende productieprocessen, waarbij bepaalde restproducten op hun beurt grondstoffen worden voor nieuwe producten. Dit betekent een aanzienlijke kostenbesparing; – de klemtoon die gelegd wordt op specialiteiten (60% van de omzet), waarvan de markt minder cyclisch is; – de oriëntatie naar producten met een hoge toegevoegde waarde; – het belang van de export. +90% van de productie wordt verbruikt buiten België; – de gezonde financiële situatie; – de jaarlijkse investeringen ter waarde van gemiddeld 130 miljoen EUR; – de toewijding van ervaren en hooggekwalificeerde medewerkers.

INHOUDSTAFEL

Financiële kalender Tessenderlo Group in een notendop Kerncijfers Strategie en troeven Recente acquisities

kaft uitvouw uitvouw uitvouw uitvouw

Woord van de Voorzitter

pagina

4

Bestuur, directie en toezicht

pagina

7

Tessenderlo Group op de wereldkaart

pagina

8

Het aandeel Tessenderlo Chemie en relaties met investeerders

pagina

12

Markten en toepassingen

pagina

20

Overzicht van de activiteiten • minerale chemie • fijnchemie • PVC & compounds • kunststofverwerking • natuurlijke organische producten

pagina pagina pagina pagina pagina

22 30 34 40 46

Human resources

pagina

54

Milieu en veiligheid

pagina

56

Onderzoek en ontwikkeling

pagina

66

Deugdelijk bestuur

pagina

72

Groepsstructuur

pagina

78

Jaarrekening 2003 – geconsolideerd – NV

pagina 82 pagina 110

Algemene inlichtingen – adressen – index

pagina 118 pagina 126

1

1

Dyka Polen Jelcz-Laskowice POLEN

De divisie ‘kunststofverwerking’ – voornamelijk actief in de sector van PVC-raamprofielen en kunststofleidingsystemen – wil naast het bestendigen van haar marktaandeel in bestaande markten, haar aanwezigheid verder opdrijven in Oost-Europese groeimarkten.

WOORD VAN DE VOORZITTER

Geachte mevrouw, geachte heer, 2003 was voor Tessenderlo Group ongetwijfeld een van de slechtste jaren sinds lange tijd. De scheikundige sector in het algemeen had het erg moeilijk, en daarbovenop kenden enkele van onze belangrijkste producten hun eigen, specifieke problemen. In vergelijking met vorig jaar is de omzet met 2% gestegen, naar 1 972 miljoen EUR. De prijsdalingen binnen de divisies ‘minerale chemie’ en ‘PVC’ en de zwakke dollar zorgden weliswaar voor een daling van de omzet, maar die kon worden omgebogen in een lichte stijging dankzij de opname van de overgenomen gelatinefabrieken in de consolidatiekring. De nettowinst daalde met 38,5 procent. Dit is grotendeels te verklaren door de prijsinstorting van de fosfaten voor veevoeders en een nieuwe inkrimping van de PVC-marges. Over het algemeen was het economisch klimaat voor de verschillende markten van de divisie ‘minerale chemie’ in 2003 vrij zwak. Een verhoogd aanbod van fosfaten voor de veevoederindustrie, gekoppeld aan een verminderde vraag in Europa, leidde tot een spectaculaire prijsafbrokkeling. Die had een grote impact op de resultaten van de groep. Ondanks het evenwicht tussen vraag en aanbod bleven de prijzen van natronloog in Europa onder het wereldniveau, waardoor zij een negatieve invloed hadden op de cijfers van de elektrolyseafdeling. De markten van de sulfaten voor meststoffen zijn stabiel gebleven. Zij zijn erin geslaagd de negatieve gevolgen van de lagere dollarkoers en de hoge transportkosten gedeeltelijk te beperken. Enkel de ijzerchloriden in Europa en de vloeibare zwavelhoudende meststoffen in de Verenigde Staten kenden een positieve ontwikkeling. De prijzen van PVC en MVC schommelden sterk in de loop van 2003. In het begin van het jaar haalden ze een bevredigend niveau, maar in het tweede trimester zijn ze opnieuw ingestort. Nadat in de zomermaanden goede volumes gerealiseerd werden omdat de klanten hun voorraden aanvulden, begonnen de prijzen en de marges in het laatste trimester geleidelijk weer op peil te komen. Maar aangezien het prijsniveau van de grondstoffen het hele jaar door hoog bleef, zijn de marges aanzienlijk gedaald in vergelijking met 2002. Daarmee is 2003 voor de derde opeenvolgende keer een teleurstellend jaar voor PVC. Binnen de divisie ‘fijnchemie’ kampten de tolueenderivaten met de Aziatische concurrentie, die kon profiteren van de lage dollarkoers. Omdat de prijzen in deze markt onder druk staan, konden we de hoge grondstoffenprijzen niet doorrekenen. Ook deze sector was mee verantwoordelijk voor de lagere resultaten van de groep, zij het in mindere mate dan de sectoren waarover ik het hierboven had. 4

Gérard Marchand Voorzitter

‘Hoewel 2003 een moeilijk jaar was, werden belangrijke beslissingen genomen voor de toekomst van de groep en haar verdere ontwikkeling.’

De gelatineproductie deed het daarentegen aanzienlijk beter, enerzijds door de goede prestaties in Europa en anderzijds dankzij de twee overgenomen bedrijven in Noord- en Zuid-Amerika. Die leverden reeds in het eerste jaar van hun integratie een erg positieve bijdrage tot de resultaten. De gelatineproductie compenseerde daarmee de lagere verkoopcijfers van de activiteit dierlijke bijproducten. Daarvan werd de werking dit jaar bemoeilijkt door de toepassing van nieuwe regelgevingen. De divisie ‘kunststofverwerking’ zette haar gestage groei verder. Zij leverde de grootste bijdrage tot de winst van de groep. De activiteit van de kunststofleidingsystemen breidde zich uit via ons distributienetwerk in Groot-Brittannië, evenals in Polen. Ook de profielen kenden hun sterkste groei in Groot-Brittannië. De inspanningen om de rentabiliteit van de Amerikaanse vestiging te vergroten, worden onverminderd voortgezet. Dankzij de overname van de twee productie-eenheden – één in de Verenigde Staten en één in Argentinië – hebben we in 2003 onze positie op de gelatinemarkt verstevigd. We zijn de derde grootste leverancier op de wereldmarkt, met een goede geografische spreiding. In 2003 nam Tessenderlo Group ook de aandelen over van de minderheidsaandeelhouder in de dochtermaatschappijen Fairbrook (kunststofverwerking) in GrootBrittannië en Taile (organische chloorderivaten) in China. Daardoor werden we telkens voor 100% eigenaar. Ondanks deze belangrijke investeringen is de schuldenlast van de groep maar licht gestegen. Zij bevestigt daarmee dat zij ook in een moeilijk jaar, los van de lopende investeringen, over een voldoende cashflow kan beschikken. Op het einde van het jaar verkregen we de milieuvergunning voor de nieuwe elektrolyse-eenheid in Tessenderlo. We kunnen dus van start gaan met deze investering, die zo belangrijk is voor onze Limburgse vestigingen. Ondanks het lagere nettoresultaat, en in overeenstemming met onze dividendpolitiek, zal de raad van bestuur aan de algemene vergadering voorstellen het nettodividend op 0,85 EUR per gewoon aandeel te handhaven. Tot slot wil ik, in naam van de raad van bestuur, alle 8 244 arbeiders, bedienden en kaderleden van harte danken voor de inspanningen die zij het voorbije jaar geleverd hebben.

5

Matteusz Dubinski

Christian Vrebosch

6

Philippe Pôlet

Jozef Housen

Adrien Carton de Wiart

Gérard Marchand

Eddy Vandenbriele

David Poynton

BESTUUR, DIRECTIE EN TOEZICHT

1. Raad van bestuur Voorzitter

Gérard Marchand

Bestuurders

Pierre-Louis Boutonnat Pierre-François Couture Claude Niedergang Valère Croes Paul de Meester Bernard Pache Thierry Piessevaux Karel Pinxten Marc Lambrechts († augustus 2003)

Commissaris Burgerlijke Coöperatieve Vennootschap (KPMG)

Vaste vertegenwoordiger

Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren L. Ruysen

2. Algemene directie van Tessenderlo Group (op 31 december 2003) Voorzitter van het management committee: Gérard Marchand Lid van het management committee: Divisie ‘minerale chemie’

Matteusz Dubinski

Lid van het management committee: Divisie ‘natuurlijke organische producten’

Jozef Housen

Lid van het management committee: Divisies ‘PVC’ en ‘kunststofverwerking’

Philippe Pôlet

Lid van het management committee: Divisie ‘fijnchemie’

David Poynton*

Secretaris-generaal:

Adrien Carton de Wiart

IT-, organisatie- en personeelsdirecteur:

Eddy Vandenbriele

Financieel Directeur:

Christian Vrebosch

* Pierre Ducuroir tot 31.3.2003

7

TESSENDERLO GROUP OP DE WERELDKAART

CANADA 2

VERENIGDE STATEN 16

Fabrieken: 69 Verkoopkantoren in: Argentinië België Chili Denemarken Duitsland Frankrijk Groot-Brittannië Hongarije Italië Libanon

8

Mexico Nederland Peru Polen Spanje Tsjechië Turkije Verenigde Staten Zwitserland

BRAZILIË 2

ARGENTINIË 1

GROOT-BRITTANNIË 7 BELGIË 7

NEDERLAND 4 DUITSLAND 1 POLEN 2 FRANKRIJK 23 ITALIË 3

CHINA 1

9

2

Thermoplastiques Cousin-Tessier Tiffauges FRANKRIJK

Het Franse Cousin-Tessier maakt TPE’s (thermoplastische elastomeren) en PVC-mengsels of ‘compounds’ voor bekabeling, schoenzolen en de automobielindustrie. Tessenderlo Group is de vijfde grootste producent van PVC-compounds in Europa.

HET AANDEEL TESSENDERLO CHEMIE EN RELATIES MET INVESTEERDERS Het aandeel Het aandeel Tessenderlo Chemie is sinds 17 augustus 1937 genoteerd op de Beurs van Brussel. Het wordt verkocht op de continu markt en maakt deel uit van de indexen ‘Next 150’ en ‘NextPrime’. Op 31 december 2003 werd het kapitaal van Tessenderlo Chemie NV vertegenwoordigd door 27 113 352 aandelen zonder aanduiding van nominale waarde, waarvan 5 226 551 met VVPR-strips. De aandelen aan toonder zijn uitgegeven in coupures van 1, 10, 50 en 100. Eind 2003 waren er 12 360 012 aandelen op naam ingeschreven in het aandelenregister, met inbegrip van de effecten die in het bezit zijn van het personeel. Eind december 2003 was de beurskapitalisatie van het aandeel Tessenderlo Chemie opgelopen tot 757 818 188 EUR. De ‘velociteit’ (het aantal verhandelde aandelen over 12 maanden t.o.v. het totaal aantal aandelen) binnen het ‘Next 150’-segment bedroeg 23,07%, de aangepaste velociteit binnen de ‘BEL20’-index 43,17%. Het liquiditeitscontract dat de ondersteuning van de handel en de liquiditeit van het aandeel garandeert, is inmiddels aan zijn derde jaargang toe. Het aandeel Tessenderlo Chemie is ook op de Amerikaanse markt vertegenwoordigd door middel van American Depository Receipts (ADR). Vijf ADR’s stemmen overeen met één aandeel Tessenderlo Chemie. De koers van het gewone aandeel schommelde het voorbije jaar tussen 24,13 en 29,5 EUR, met een slotnotering van 27,95 EUR op 31 december 2003. Begin 2004 werd Tessenderlo Chemie NV opgenomen in de ‘Kempen SNS Smaller European SRI Index’. Enkel die bedrijven die welomschreven standaards in acht nemen inzake ethisch handelen, personeelsbeleid en milieu worden opgenomen in deze index.

12

Beurskapitalisatie (miljoen EUR)

Nettodividend per aandeel (EUR)

Dividend/Netto geconsolideerd resultaat (%) 80

1,0

2000

0,8

71

70

0,85

60

1500

50

0,6

40

1000

0,4

500

0,2

0

0,0

30 20 10

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

0

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Omzet Beurskapitalisatie Eigen vermogen

Beursgegevens (geconsolideerde jaarrekening) op 31 december 1999 Kapitaal (miljoen EUR) Aantal effecten Waarvan eigen aandelen

2000

2001

2002

2003

128,90

130,14

131

132

133

29 137 316

29 232 548

29 347 124

26 975 013

27 113 352

1 178 454

2 473 639

2 473 639

0

0

38,50 / 52,85

29,75 / 55,45

20,55 / 32,20

23,00 / 35,00

24,13 / 29,5

Uiterste koersen Gewoon aandeel Sluitingskoers Continumarkt Gemiddeld dagvolume

51,50

31,65

26,60

28,6

27,95

27 400

23 845

17 556

24 097

24 120

27,93

Gegevens per aandeel* Waarde van het eigen vermogen

23,68

25,49

26,39

27,57

Geconsolideerde nettowinst

2,49

3,38

2,41

2,62

1,6

Nettocashflow

6,44

7,88

6,25

7,66

5,96

Nettodividend per gewoon aandeel

0,72

0,85

0,85

0,85

0,85

1 500,6

925,2

780,6

771,5

757,8

Kapitalisatie einde jaar

* Zonder rekening te houden met de eigen aandelen op 31/12 van ieder jaar

13

De kapitaalstructuur De vennootschap ontving gedurende het boekjaar 2003 geen verklaring van drempeloverschrijding. Sinds 1985 wordt jaarlijks een kapitaalverhoging doorgevoerd ten voordele van het personeel. In 2003 werden 138 339 aandelen onderschreven. Wanneer rekening gehouden wordt met de 414 312 aandelen op naam die zijn ingeschreven in het register, vertegenwoordigen de personeelsleden 1,52% van het totale aandeelhouderschap. Op 6 november 2003 werd de tweede schijf van een obligatielening met warrants uitgeschreven voor de belangrijkste managers van de groep. Deze lening heeft een looptijd van 7 jaar. Zij bestaat uit 1 250 obligaties van elk 25 EUR waaraan telkens 40 warrants zijn gehecht. De jaarlijkse intrest bedraagt 4%. Elke warrant geeft recht op de aankoop van een aandeel aan de uitoefenprijs van 26,45 EUR. De opties die zijn uitgegeven in de vorm van een obligatielening, en die door de topmanagers van de groep kunnen worden gelicht, vertegenwoordigen op dit ogenblik minder dan 0,5% van het totaal aantal uitgegeven aandelen.

Het dividend Op 1 juni 2004 zal aan de algemene vergadering van de aandeelhouders een nettodividend van 0,85 EUR worden voorgesteld. Dit stemt overeen met een brutodividend van 1,1333 EUR. Voor de coupons met aangehechte VVPR-strips zal het nettodividend 0,9633 EUR bedragen. Het nettodividend van 0,85 EUR betekent een status-quo ten opzichte van het boekjaar 2002, 2001 en 2000.

14

Financiële communicatie en relaties met investeerders De financiële nieuwsbronnen verspreiden de informatie over Tessenderlo Group onder de volgende codes: – Bloomberg: – Reuters: – Datastream: – TBM: – SEDOL: – ALPHA:

TESB BB TESBt.BR B:TES 23IT081 4-884-006 TES

Reeds tien jaar publiceert Tessenderlo Group driemaandelijks de financiële resultaten. De publicatiedata voor 2004 worden vermeld in de ‘Financiële kalender’, aan de binnenzijde van de voorpagina. Deze gegevens zijn ook – samen met volledige informatie over de groep – terug te vinden op de webstek www.tessenderlogroup.com waar eveneens kan worden ingeschreven op een verzendlijst voor de ontvangst van de persberichten van Tessenderlo Group via e-mail. De halfjaarlijkse resultaten worden gepubliceerd in een brochure. De koers van het aandeel van Tessenderlo Chemie kan worden geconsulteerd op de webstek van de groep www.tessenderlogroup.com (zie Corporate – Investors Relations – Stock Information) en op deze van Euronext, www.euronext.com. De prestaties van Tessenderlo Group worden gevolgd door analisten van de volgende financiële instellingen (in alfabetische volgorde): Bank Degroof, Bank de Maertelaere, Delta Lloyd Securities, Dexia Securities, Fortis Bank, HSBC Dewaay Bank, ING Financial Markets, KBC Securities, Petercam, Puilaetco en Rabo Securities. De financiële directie, die ook verantwoordelijk is voor de investor relations, neemt elk jaar deel aan tal van manifestaties voor institutionele en particuliere investeerders in binnen- en buitenland. Daarbij wordt zij ondersteund door de dienst corporate communication. Tussen de verschillende ‘roadshows’ in (onder meer in Amsterdam, Genève, Londen, Milaan, Parijs en Zürich) worden ontmoetingen met analisten en bedrijfsbezoeken voor analisten en investeerders georganiseerd. Het doel van al deze initiatieven is de groep nog beter bekend te maken bij de beleggers.

15

De voorlopige kalender voor 2004 ziet er als volgt uit: 20 maart 2004 27 maart 2004 27 en 28 april 2004 15 mei 2004 8 en 9 juli 2004 22 en 23 september 2004 19 en 20 november 2004

Beleggershappening – VFB – te Antwerpen (B) Dag van het Aandeel – Cash – te Brussel (B) Midcap Event te London Financial brunch – Investa – Euronext – te Luik (B) Europlace te Parijs Midnext te Parijs Actionaria te Parijs

Financiële diensten De financiële diensten met betrekking tot het aandeel Tessenderlo Chemie worden geleverd door de volgende financiële instellingen: Bank Degroof, Deutsche Bank, Dexia, Fortis Bank, ING, KBC Bank en Petercam Beursvennootschap.

Tessenderlo Chemie vs. European peers (rebased)

34 32 30 28 26 24 22 20 31

-12

03 03 03 03 03 02 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 03 -20 1-20 1-20 2-20 2-20 3-20 3-20 4-20 4-20 5-20 5-20 6-20 6-20 7-20 7-20 7-20 8-20 8-20 9-20 9-20 0-20 0-20 1-20 1-20 2-20 2-20 2-20 -1 -0 8-0 1-0 -0 0-0 3-0 -1 2-1 6-1 -0 1-0 -0 8-0 2-0 -1 4-1 -0 1-0 5-0 9-0 -0 6-0 9-0 3-0 7-1 1 30 2 0 14 06 1 0 18 25 1 2 2 2 25 21 0 1 0 0 17 2 0 12 0 2

Tessenderlo

16

FTSE Chemicals

DJ STOXX Chemicals

Koersverloop aandeel Tessenderlo Chemie

34 32 30 28 26 24 22 20 03 03 03 03 03 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 003 004 03 03 02 03 03 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -2 -20 -20 -20 -20 -20 -20 -20 -20 -20 -20 -12 4-01 8-01 1-02 5-02 1-03 5-03 8-04 2-04 6-05 0-05 3-06 7-06 1-07 5-07 9-07 2-08 6-08 9-09 3-09 7-10 1-10 4-11 8-11 2-12 6-12 0-12 6-01 1 1 0 3 0 0 1 0 2 2 0 1 2 0 1 2 2 1 2 0 0 2 1 1 2 0 1 3 2

Rendement met opnieuw geïnvesteerde dividenden (index = 100)

420 340 260 180 100 20

94

95

96

97

98

99

00

01

02

03

Bron: Moneyline

17

3

Tessenderlo Kerley Coffeyville vestiging VERENIGDE STATEN

Tessenderlo Group is, via haar Amerikaans filiaal Tessenderlo Kerley, de grootste producent van vloeibare zwavelhoudende meststoffen ter wereld. De groep heeft een aandeel van 55 procent op de Amerikaanse markt voor dit type van hoogwaardige meststoffen.

MARKTEN EN TOEPASSINGEN

Tessenderlo Group: Bringing Chemistry to Life Tessenderlo Group vervaardigt een waaier van producten die niet meer uit het dagelijkse leven weg te denken zijn – hoewel de meeste consumenten zich hier niet van bewust zijn. Achter de vaak ingewikkelde scheikundige namen gaan immers stoffen schuil die gebruikt worden in uiteenlopende toepassingen, gaande van veevoeders tot antibiotica en dashboards van auto’s. Ook in kauwgom, parfums, batterijen, bloedzakjes, waspoeders en raamprofielen – om maar enkele voorbeelden te noemen – is telkens een stukje Tessenderlo Group aanwezig. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste producten en hun toepassingen. Deze laatste kunnen worden gebundeld in een vijftal markten:

De bouwnijverheid Natriumsulfaat en -carbonaat: PVC & compounds:

Zeolieten:

glas leidingsystemen, deuren raamprofielen, gevelbekleding, telecommunicatie, kabelisolatie, vloerbekleding, verandas dubbele beglazing

De landbouw Ammonium- en kaliumthiosulfaat: Dicalciumfosfaat: Glycine en afgeleide producten: Kaliloog: Kaliumsulfaat:

Zwavelzuur:

vloeibare meststoffen voor grootschalige teelten veevoeders veevoeders, agrochemicaliën tuinbouw, meststoffen voor irrigatiesystemen gespecialiseerde meststoffen die bijzonder geschikt zijn voor de bloemen-, tabaks- en fruitteelt meststoffen

De industrie Acetaten: Elektrolyseproducten: Gelatine:

20

antivriesproducten voor bijvoorbeeld landingsbanen fotografie, leerlooierij, waterzuivering fotografie, wijnproductie

IJzerchloride: afvalwater- en drinkwaterbehandeling Kaliloog: batterijen, textielbehandeling Kaliumbicarbonaat: vuurdovend poeder Kaliumcarbonaat: glas, TV- en computerschermen Natriumsulfhydraat en natronloog: papier, pulp Natronloog: aluminium, rayon Organische chloorderivaten: verf, fotografie PVC en PVC-compounds: dashboards, meubilair, schoenzolen, dekzeilen, elektronica, kabels Zwavelzuur: batterijen, autoruiten, biljartballen

Gezondheid en hygiëne Chloor: Farmaceutische tussenproducten: Gelatine: Kaliumcarbonaat: Natriumhypochloriet (javel) Natriumsulfaat en natronloog: Organische chloorderivaten: PVC:

PVC, waterzuivering, desinfectans antibiotica, penicilline capsules voor – onder andere – geneesmiddelen shampoos, zepen waterzuivering, bleken, ontsmetting detergenten, zepen antibiotica, diverse farmaceutische producten voor mens, plant en dier, parfum, cosmetica, shampoos, UV-bestendige zonnelotions bloedzakjes, infuuszakken en –leidingen, katheters, handschoenen, verpakkingen voor douchezeep en badschuim

Het huishouden Dierlijke vetten: Elektrolyseproducten: Gelatine:

petfood detergenten voedingsmiddelen zoals melk- en ‘light’ producten, snoepgoed, energierepen en -drankjes Glycine: voedingsmiddelen, petfood Kaliumbicarbonaat: bakpoeders Natriumsulfhydraat en natronloog: detergenten PVC: verpakkingsfolies, tafelkleden, douchegordijnen, opblaasbare artikelen als ballen, zwembanden, zwembaden, boten en dergelijke Zeolieten: waspoeders

21

MINERALE CHEMIE

Activiteiten en producten De divisie ‘minerale chemie’ van Tessenderlo Group omvat de productie van anorganische zouten en alkalische basen verkregen door elektrolyse. Zij wordt gekenmerkt door een geïntegreerd productieproces, waarbij de diverse eind- en bijproducten intern worden gevaloriseerd om een maximale toegevoegde waarde te creëren. De twee pijlers van dit proces zijn de productie van zoutzuur en van chloor.

Activiteiten en producten van de minerale chemie De divisie ‘minerale chemie’ heeft wereldwijd een leidende rol op diverse afzetmarkten. Zo is de groep ’s werelds tweede grootste producent van kaliumsulfaat. Dit is als meststof bijzonder geschikt voor gebruik in droge gebieden, en voor teelten die erg gevoelig zijn voor de kwaliteit van de gebruikte bemesting, zoals bloemen, tabak, fruit en groenten. De groep speelt ook een vooraanstaande rol op de markt van natriumsulfaat, dat voornamelijk terug te vinden is in detergenten. Een bijproduct van de fabricage van sulfaten is zoutzuur. Tessenderlo Group is hiervan de grootste producent ter wereld. Het zoutzuur wordt verkocht, maar het wordt ook intern gevaloriseerd via de productie van fosfaten, die diverse toepassingen kennen in de veevoeder- en de meststoffenindustrie. De groep bekleedt de tweede plaats op de wereldmarkt van fosfaten voor veevoeder. Het gamma fosfaatproducten is zo uitgebreid dat Tessenderlo Group kan beantwoorden aan de eisen van bijna alle voedertoepassingen. Daarnaast is Tessenderlo Group de grootste wereldproducent van vloeibare zwavelhoudende meststoffen (waaronder ammoniumthiosulfaat). Die worden vooral in Noord-Amerika aangewend voor de teelt van granen en eiwitrijke gewassen, en voor de verbetering van natriumhoudende gronden. De andere zwavelhoudende derivaten, natriumsulfide en natriumsulfhydraat worden onder meer gebruikt in de mijnbouw, de fotografie, de papierindustrie en de leerlooierij. Een ander belangrijk product zijn zeolieten, die grotendeels de fosfaten vervangen in waspoeders.

22

Matteusz Dubinski, directeur van de divisie ‘minerale chemie’

‘In een internationale context waar nieuwe en geduchte concurrenten zoals China de kop op steken, blijven het verbeteren van de productiviteit en het verlagen van de productiekosten de sleutels tot succes. Het voorbije jaar is binnen de divisie onafgebroken gewerkt om aan deze uitdaging het hoofd te bieden. Als we die inspanningen blijven volhouden, ben ik ervan overtuigd dat Tessenderlo Group op termijn haar positie nog zal kunnen verstevigen.’

Minerale chemie

Omzet (miljoen EUR) 700

Omzetcijfer

2002

534

611

39

71

300

18

20

200

1 816

2 005

(miljoen EUR)

Ebitda (miljoen EUR)

Materiële investeringen (miljoen EUR)

Personeelsbestand

600

2003

534

500 400

100 0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Activiteiten en producten van de elektrolyse De elektrolyseafdelingen van Tessenderlo Group produceren jaarlijks 300 000 ton chloor. Die wordt hoofdzakelijk intern gebruikt voor de aanmaak van monovinylchloride (MVC), de basis van polyvinylchloride (PVC), en voor de chlorering van tolueen en benzeen. Bij de chloorproductie komt tevens zowat 100 000 ton kaliloog en meer dan 235 000 ton natronloog vrij. Kaliloog wordt hoofdzakelijk aangewend voor de productie van kaliumnitraat en kaliumfosfaten, naast toepassingen in voeding en meststoffen, alkalibatterijen, ontdooiproducten voor luchthavens, detergenten en de chemische industrie. Natronloog wordt gebruikt voor waterzuivering en bij de productie van zepen en detergenten. Daarnaast vindt het ook toepassing in sectoren als de chemie en de aluminium- en de papierindustrie. Deze basisproducten van de elektrolyse hebben bovendien verschillende derivaten met een waaier van toepassingen, gaande van de fotografie en de voedingssector tot waterzuivering en ertsontginning. Naast de klassieke elektrolyseproducten worden op basis van chloor ook ijzerchloride en aluminiumchloride aangemaakt. Beide zijn onmisbaar in de sterk groeiende sector van de waterbehandeling.

23

De belangrijkste vestigingen (*) De minerale chemie BELGIË De vestigingen van Tessenderlo Chemie in Ham en Tessenderlo verwerken jaarlijks 2 miljoen ton grondstoffen waaronder zwavel, ruw fosfaat, kaliumchloride en natriumchloride. Tessenderlo Chemie in Ham produceert een aanzienlijk deel van de calciumfosfaten voor de veevoederindustrie. Het procédé waarbij zoutzuur inwerkt op natuurlijke fosfaatertsen, is door de groep zelf ontwikkeld. Het gamma fosfaten voor veevoer dat in België geproduceerd wordt, wordt aangevuld door de producten van de Nederlandse en Italiaanse vestigingen. De productie-eenheid Zeoline in Engis, nabij Luik, produceert zeolieten in een jointventure met Prayon (50/50). EUROPA Het Franse filiaal Aliphos in de Elzas vervaardigt kaliumcarbonaat en kaliumbicarbonaat, hoofdzakelijk voor de productie van beeldbuizen. Het Franse filiaal Produits Chimiques de Loos (PCL) in Loos, nabij Rijsel, produceert natriumsulfaat en minerale chloriden (ferri-, ammonium-, zink- en aluminiumchloride). Tessenderlo Chemie Rotterdam produceert veevoederfosfaten door de chemische reactie van gezuiverd fosforzuur en een calcium-, magnesium- of ammoniumbron. De productie is ten dele bestemd voor de export. Tessenderlo Italia (Italphos) in Cologna Veneta maakt eveneens veevoederfosfaten op basis van gezuiverd fosforzuur. De productie gaat naar de markt in Italië en de omringende landen.

(*) Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopkantoren binnen de groep vindt u op blz. 118

24

NOORD-AMERIKA Het Amerikaanse filiaal Tessenderlo Kerley Inc. (TKI) is gevestigd in Phoenix, Arizona. TKI is wereldwijd de belangrijkste producent van ammoniumthiosulfaat (ATS) en kaliumthiosulfaat (KTS). TKI telt 13 productiecentra in de Verenigde Staten. Die centra bevinden zich meestal in de buurt van raffinaderijen waarvan ze de zure gassen verwerken tot vloeibare zwavelhoudende meststoffen en derivaten. Het overgrote deel daarvan (60%) gaat naar de landbouw.

De elektrolyse BELGIË De vestiging Tessenderlo Chemie in Tessenderlo huisvest de grootste elektrolyseeenheid van de groep, waar zowel natron- als kaliloog worden aangemaakt. Zij heeft een jaarlijkse capaciteit van 250 000 ton chloor. EUROPA Een tweede elektrolyse-eenheid is operationeel bij PCL in het Franse Loos, met een totale capaciteit van 18 000 ton chloor. Zij produceert kaliloog en kaliumhydroxideschilfers. Tessenderlo Italia te Pieve Vergonte, ten noorden van Milaan, heeft een capaciteit van 40 000 ton chloor die voornamelijk bestemd is voor intern gebruik.

25

Trends en feiten in 2003 De minerale chemie In 2003 werd in diverse vestigingen het startsein gegeven voor investeringen die in de loop van 2004 operationeel zullen zijn: – bij Tessenderlo Chemie in Tessenderlo (België) wordt tegen midden 2004 de capaciteit voor ijzerchloride met 25 000 ton uitgebreid; – bij PCL in Loos (Frankrijk) wordt de capaciteit voor ijzerchloride verhoogd met 60 000 ton. Deze operatie – die eveneens zal afgerond zijn medio 2004 – gaat gepaard met een aanpassing van het productieproces. Daarbij zal de grondstof ijzerschroot deels vervangen worden door ijzeroxide; – bij Tessenderlo Chemie in Ham (België) zullen eind 2004 nieuwe installaties klaar zijn voor de aanmaak van in water oplosbaar kaliumsulfaat. De huidige productie in Tessenderlo zal dan naar Ham worden overgebracht. Het actieplan dat in 2002 in de Belgische vestigingen te Ham en Tessenderlo werd gelanceerd om de vaste kosten te drukken, werd ook in 2003 voortgezet. Hierdoor zal in de komende jaren de rentabiliteit kunnen verhoogd worden. Wat de buitenlandse vestigingen betreft, bleef Tessenderlo Kerley als geheel de vruchten plukken van de diversifiëring naar dienstverlening aan de petroleumindustrie, wat het minder afhankelijk maakt van de meststoffenmarkt. De diverse markten vertoonden in 2003 over het algemeen een weinig rooskleurig beeld: – de verkoop van fosfaten van minerale oorsprong aan de producenten van dierenvoeders daalde, als gevolg van een hoger aanbod en een lagere vraag in Europa. Het eerste halfjaar werd de productie opgedreven door de komst van nieuwe producenten – vooral in het Middellandse-Zeegebied – en door capaciteitsverhogingen bij bestaande marktspelers. Dit leidde in eerste instantie tot een verheviging van de concurrentiestrijd, en tot een sterke prijsdaling in Spanje die zich over de rest van Europa verspreidde in het tweede semester. Toen kon van een heuse prijsinstorting gesproken worden. Tegelijk daalde de vraag naar fosfaten, voornamelijk in de Benelux waar in de loop van 2003 vogelgriep werd vastgesteld. Bovendien wordt Europa steeds minder concurrentieel op het gebied van vlees van gevogelte, waardoor deze productie geleidelijk naar buiten de Europese grenzen verschuift; – wat de productie van kaliumsulfaten voor de meststoffenmarkt betreft, kon de negatieve impact van de lage dollarkoers worden beperkt door de aanvoer van

26

kaliumchloride te herschikken. Een belangrijk deel daarvan werd in dollar aangekocht. De andere grondstoffen – zwavel en zwavelzuur – kenden een prijsstijging die moeilijk in de verkoopprijs kon worden doorgerekend; – de markt van natriumsulfaat was ook in 2003 stabiel. De verkoop bleef op hetzelfde peil als in 2002 maar de prijzen zijn nog steeds onbevredigend. De prijsstijging van de grondstoffen kon slechts gedeeltelijk aan de klanten worden doorgerekend. Daarnaast heeft deze markt traditioneel te kampen met schommelingen en steeds veranderende formuleringen in de wasmiddelensector; – op het gebied van de vloeibare zwavelhoudende meststoffen bevestigde 2003 de gunstige trend in de verkoop van ammoniumthiosulfaat (ATS).

De elektrolyse Tessenderlo Chemie te Tessenderlo (B) verkreeg eind december 2003 een milieuvergunning voor de bouw van een nieuwe elektrolyse-eenheid. Daarbij zal de oudste van de huidige elektrolysezalen worden vervangen door een eenheid met moderne membraantechnologie, ‘Ely III’. Hierdoor zal de totale productiecapaciteit van de site groeien van 250 000 ton chloor naar 400 000 ton. Na deze omschakeling zal drievierde van de productie gebeuren op basis van de nieuwe membraantechnologie. Ely III zal midden 2006 operationeel zijn. (In het hoofdstuk ‘Milieu en Veiligheid’ leest u meer over de lozingsvergunningen die tegelijk met de milieuvergunning aan Tessenderlo Chemie werden toegekend.) Bij PCL in Loos (Frankrijk) werd de productie van kaliloog in schilfervorm uitgebreid met 8%. Natron- en kaliloog kenden een moeilijk jaar op het gebied van prijzen: – de prijzen van natronloog daalden tot en met het derde kwartaal. Na een lichte stijging in het vierde kwartaal van 2003 begon 2004 opnieuw met een neerwaartse trend. Als gevolg van deze evolutie optimaliseerde Tessenderlo Chemie het gebruik van de voornaamste grondstof, namelijk elektriciteit; – de prijzen van kaliloog stonden eveneens onder druk, maar hier bleef de erosie beperkt.

27

Strategie en vooruitzichten Vooruitzichten voor 2004 In het eerste semester van 2004 kenden de prijzen van de fosfaten een heropleving. Het is echter onzeker of deze prijsstijgingen voldoende zullen zijn om de scheefgegroeide situatie recht te trekken. Hoewel de strategie voor de aanvoer van kaliumchloride wordt aangehouden, zullen de marges van de kaliumsulfaten ook in 2004 onder druk staan. Enerzijds door de toenemende zwakte van de dollar, anderzijds door de duurdere transporten over zee als gevolg van de sterke groei in de Chinese handel. Beide factoren kunnen moeilijk in de verkoopprijzen worden opgevangen. De evolutie van de elektriciteitsprijzen zal een almaar grotere bekommernis worden. Na een aanvankelijke prijsdaling bij het begin van de geliberaliseerde energiemarkt, werd elektriciteit in 2003 aanzienlijk duurder. Die trend lijkt zich ook in 2004 voort te zetten. De Belgische belastingplannen, die begin 2004 werden bijgestuurd, zullen zelfs indien ze de grote industriële gebruikers minder zwaar treffen dan aanvankelijk werd gevreesd, een belangrijke impact hebben op de kosten. De elektriciteitsmarkt evolueert naar een werking geënt op een beursgericht systeem. Daardoor zullen de prijsschommelingen en bijgevolg ook de onzekerheid nog toenemen. Tessenderlo Chemie zal de elektriciteit in de toekomst dan ook op een meer gesofisticeerde manier moeten beheren. Samengevat kunnen we stellen dat ook 2004 een moeilijk jaar zal worden voor de divisie ‘minerale chemie’. De prijzen van de grondstoffen kennen een cyclische beweging en gaan weer omhoog. Het feit dat die stijgingen zich met de nodige vertraging vertalen in de verkoopprijzen én de lage dollarkoers vormen de twee grootste uitdagingen voor de divisie, vooral dan met betrekking tot kaliumsulfaat. Het directoraat generaal voor de mededinging van de Europese Commissie voert sinds het begin van 2004 een onderzoek naar de naleving van de regelgeving inzake mededinging binnen de markt van de veevoederfosfaten. Tessenderlo Group wacht de conclusies van het onderzoek af.

28

Strategie Zoals hierboven vermeld, moet Tessenderlo Group het hoofd bieden aan verschillende uitdagingen met betrekking tot haar sulfaten- en fosfatenactiviteiten: – – – –

een stagnerende vraag in Europa naar meststoffen; stijgende grondstoffenprijzen; een lagere dollar; een verlies aan afzetgebieden door de opkomst van nieuwe producten en producenten in landen met lage productiekosten.

Precies daarom moet de groep haar productiviteit verder verbeteren en haar productiekosten verlagen teneinde haar Limburgse vestigingen te versterken. De belangrijke investering in een nieuwe elektrolyse, Ely III, gaat in die richting. Deze zal in de toekomst het hele geïntegreerde productieapparaat van Tessenderlo Group in West-Limburg ten goede komen. Wanneer meer chloor kan vervaardigd worden, verhoogt de flexibiliteit van Tessenderlo Chemie Tessenderlo, Tessenderlo Chemie Ham en de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM). Hierdoor kunnen de diverse productgroepen hun aanmaakritme nog beter dan voorheen op elkaar afstemmen. Met het verkrijgen van de milieuvergunning voor Ely III te Tessenderlo is een belangrijke stap gezet. De nieuwe elektrolyseafdeling, goed voor een investering van 150 miljoen euro, onderstreept tevens de ambitie van Tessenderlo Group om zijn positie te versterken op de markt van kaliloog. Zoals gezien, werkt de groep tegelijk aan de uitbreiding van de productie van ijzerchloride in Tessenderlo (België) en Loos (Frankrijk). Beide behoren tot de voornaamste productiecentra in Europa en zijn gevestigd in groeimarkten voor waterbehandelingschemicaliën. Met het oog hierop zullen in de eerste plaats de processen in de eigen centra herzien worden, met de bedoeling de productiecapaciteit te verhogen.

29

FIJNCHEMIE

Activiteiten en producten De divisie ‘fijnchemie’ van Tessenderlo Group steunt op drie grote pijlers: organische chloorderivaten, tussenproducten bestemd voor de farmaceutische industrie en de parfumnijverheid, en glycine. Voor verschillende specialiteiten bekleedt Tessenderlo Group een leidende positie op de wereldmarkt.

Organische chloorderivaten Tessenderlo Group maakt benzeen- en tolueenderivaten, evenals een aantal afgeleide producten zoals benzylalcohol, benzaldehyde, fenylazijnzuur en benzoylchloride. In totaal gaat het om zo’n 100 000 ton op jaarbasis. De procédés die in de verschillende fabrieken worden toegepast, leveren uiterst zuivere producten op die geschikt zijn voor de farmaceutische en de fytosanitaire sector, de fotografie, de parfumindustrie en de fijnchemie in het algemeen.

Tussenproducten voor de farmaceutische industrie en de parfumnijverheid Tessenderlo Group maakt organische tussenproducten en actieve stoffen voor de farmacie en de parfumindustrie. Twee fabrieken, met name Calaire in Frankrijk en Farchemia in Italië, leveren tussenproducten voor antibiotica en zijn bevoorrechte leveranciers van internationale farmaceutische bedrijven. Tessenderlo Fine Chemicals in Groot-Brittannië is gespecialiseerd in synthetische producten voor de parfumnijverheid. De drie genoemde sites gebruiken grondstoffen die binnen Tessenderlo Group vervaardigd worden, en plukken zo de vruchten van de synergieën binnen de geïntegreerde groep.

Glycine en derivaten Tessenderlo Group is de enige Europese producent van glycine. Met een productiecapaciteit van 5 à 6 000 ton is zij ook op wereldniveau een belangrijke speler op de glycinemarkt. Dankzij zijn eigenschappen als antioxidant, bewaarmiddel en zoetstof kent glycine heel wat toepassingen in voedingsmiddelen voor mens en dier. Daarnaast wordt het gebruikt in de geneesmiddelenindustrie en de agrochemie.

30

David Poynton, directeur van de divisie ‘fijnchemie’

‘Door onze technologische knowhow en onze marktpositie ten volle uit te spelen over alle productie-eenheden heen, zullen we nieuwe groeimogelijkheden kunnen creëren binnen de divisie ‘fijnchemie’.’

Fijnchemie


Omzetcijfer

2003

2002

250

261

264

200

22

34

21

14

997

1 067

261

(miljoen EUR)


100


Personeelsbestand

150

50 0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

De belangrijkste vestigingen (*) Organische chloorderivaten Chemielim in Maastricht, in Nederland, produceert benzylalcohol en benzylacetaat. Die worden verkregen op basis van benzylchloride afkomstig van de fabriek te Tessenderlo. Taile Chemical Factory in het Chinese Lianyungang is de voornaamste producent van benzylchloride en benzaldehyde in China. Tessenderlo Chemie in het Belgische Tessenderlo levert benzylchloride en bepaalde derivaten. De fabriek beschikt eveneens over een belangrijke pilooteenheid waar industriële processen verfijnd kunnen worden, en waar kleine series worden geproduceerd vooraleer zij in een later stadium op grotere schaal kunnen worden aangemaakt. In Pieve Vergonte, ten noorden van Milaan, is Tessenderlo Italia gespecialiseerd in aromatische chloorproducten die voornamelijk gebruikt worden bij de vervaardiging van geneesmiddelen en landbouwchemicaliën. In Groot-Brittannië maakt Tessenderlo UK in Widnes benzylalcohol en chloortolueen, evenals diverse organische chloorderivaten.

(*) In alfabetische volgorde per business unit. Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopkantoren binnen de groep vindt u op blz. 118

31

Tussenproducten voor de farmaceutische industrie en de parfumnijverheid In Calais, in Frankrijk, synthetiseert Calaire fijnchemische producten voor de farmaceutische industrie. Hier wordt onder andere fenylazijnzuur – een tussenproduct voor de aanmaak van antibiotica – vervaardigd uit benzylchloride afkomstig van Tessenderlo. In Loos, nabij het Franse Rijsel, produceert Chemilyl oxalylchloride en derivaten voor de fijnchemie en de farmacie. In Treviglio, nabij het Italiaanse Bergamo, vervaardigt Farchemia tal van tussenproducten en actieve stoffen voor de farmaceutische industrie. Tessenderlo Fine Chemicals in Leek, in Groot-Brittannië, levert producten die bestemd zijn voor de parfum- en de tabaksindustrie en de farmaceutische sector. Ook hier zijn de grondstoffen grotendeels afkomstig van andere fabrieken binnen Tessenderlo Group.

Glycine Tessenderlo Chemie in Tessenderlo is de enige producent van glycine en glycinederivaten in Europa, en een belangrijke speler op de wereldmarkt.

Trends en feiten in 2003 Een aantal van de markten waarin de divisie ‘fijnchemie’ van Tessenderlo Group actief is, stond in 2003 onder druk. In de sector van de organische chloorderivaten werden zowel tolueen als benzeen fors duurder. Dit had een negatieve impact op de marges omdat de prijsverhogingen niet konden worden doorgerekend. Vooral de concurrentie vanuit China duwde de verkoopprijzen omlaag. Bij de tussenproducten voor de farmaceutische sector werd het verlies van enkele tussenproducten op de markt van de generische middelen deels gecompenseerd door de stijgende verkoop van een tussenproduct dat cruciaal is bij de aanmaak van een gepatenteerd geneesmiddel en waarvoor Tessenderlo Group wereldfaam geniet. Een product dat gebruikt wordt bij de fabricage van auto’s met een aluminium koetswerk, evolueerde van de ontwikkelingsfase naar volwaardige productie op de site van Tessenderlo Fine Chemicals.

32

Wat glycine betreft, blijft Tessenderlo Group geconfronteerd worden met de erg lage prijzen die de Chinese producenten hanteren. Om de impact op de rentabiliteit op te vangen, werden kostenbesparende maatregelen genomen. Door overname van de resterende aandelen van haar Chinese partner, verwierf Tessenderlo Group het volledige aandeelhouderschap in de voormalige joint-venture in Taile. In de verschillende vestigingen werden investeringen doorgevoerd om de flexibiliteit van enkele productieeenheden te vergroten, en om de aanmaak van nieuwe derivaten mogelijk te maken. Bij Tessenderlo UK werd de herstructurering voortgezet. Zij moet de productie van chloortoluenen binnen Tessenderlo Group optimaliseren. In de fabriek van Widnes werd begin 2004 een nieuwe productie-eenheid opgestart voor de vervaardiging van benzylalcohol. Benzylalcohol is een niet-giftig additief dat onder meer in verf en parfums, en bij diverse industriële processen gebruikt wordt. De nieuwe eenheid zal beschikken over de allermodernste technologieën. Het is meteen de eerste investering van Tessenderlo Group in Widnes sinds de overname in 2001.

Strategie en vooruitzichten Tessenderlo Group zal de productie blijven verhogen op de bestaande sites, waar zij beschikt over faciliteiten voor de behandeling van reststoffen. Tegelijk zal de aanmaak van derivaten van de belangrijkste grondstoffen worden uitgebreid. Net als in het verleden zal de groep blijven zoeken naar mogelijkheden om outsourcing-faciliteiten aan te bieden aan de producenten van geneesmiddelen en aromachemicaliën. Bij de introductie van nieuwe producten, en bij de verbetering en uitbreiding van de bestaande technieken en processen, zullen de verschillende business units ondersteund worden door het centrale onderzoekslaboratorium en door de lokale technische teams. Tessenderlo Group blijft geïnteresseerd in de overname van bedrijven die aanzienlijke synergieën opleveren met de huidige productie-eenheden.

33

PVC EN COMPOUNDS

Activiteiten en producten De divisie ‘PVC & Compounds’ omvat de business units monovinylchloride (MVC), polyvinylchloride (PVC) en compounds.

MVC De belangrijkste grondstoffen voor de productie van MVC zijn chloor of zoutzuur en ethyleen. Chloor en zoutzuur worden door de divisie ‘minerale chemie’ op dezelfde site geproduceerd, en via een intern leidingsysteem aan de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) geleverd. Hiermee worden transporten over de weg voorkomen. Ethyleen wordt aangevoerd via de Aethylen Rohrleitung Gesellschaft (ARG). Chloor wordt vervaardigd in de elektrolyseafdelingen van de groep, terwijl zoutzuur een bijproduct is van de aanmaak van sulfaten. Zo wordt een unieke integratie van grondstoffen gerealiseerd. De jaarlijkse MVC-productiecapaciteit van Tessenderlo Group bedraagt 550 000 ton.

PVC De polymerisatie van MVC tot PVC gebeurt op twee lokaties, in Nederland en Frankrijk. Deze twee fabrieken behoren tot de grootste productie-eenheden van Europa. Met een totale capaciteit van 450 000 ton bekleedt Tessenderlo Group de zesde plaats op de Europese PVC-markt. PVC, zoals het binnen Tessenderlo Group geproduceerd wordt door LVM, is een van de veelzijdigste kunststofharsen ter wereld. De toepassingsmogelijkheden zijn zeer uitgebreid en variëren van kunststofleidingsystemen, raam- en deurprofielen, soepele en harde folies tot mantels voor kabels en draden. Daarnaast heeft LVM zich, in nauwe samenwerking met de divisie ‘kunststofverwerking’ van Tessenderlo Group, toegelegd op de ontwikkeling van nieuwe kwaliteiten voor spitstechnologische toepassingen in onder meer de auto-industrie en de elektronicasector.

34

Philippe Pôlet, directeur van de divisie ‘PVC en Compounds’

‘Na drie zwakke jaren op rij lijken de markten en de prijzen eindelijk beterschap te vertonen. Het recente verleden heeft echter geleerd dat we voorzichtig moeten blijven. Daarom moeten we onafgebroken onze productiviteit blijven verbeteren. Als we daarenboven de klanten kwaliteitsproducten en een dito service kunnen garanderen, is de hoop op een betere toekomst verantwoord.’

PVC & Compounds


2003

2002

341

298

350

341

300

Omzetcijfer (miljoen EUR)

Ebitda

-2

15

19

15

796

748

(miljoen EUR)


Personeelsbestand

250 200 150 100 50 0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Compounds De noemer ‘compounds’ groepeert diverse gebruiksklare PVC-mengsels en mengsels van thermoplastische elastomeren, die hoofdzakelijk bestemd zijn voor de injectie- en de extrusiemarkt. Zij worden vooral gebruikt in de bouwnijverheid, de automobielsector en de schoenindustrie. De divisie ‘PVC & Compounds’ heeft een totale capaciteit van 155 000 ton compounds per jaar. Tessenderlo Group is daarmee de vijfde grootste producent in Europa. De verkoop van PVC en compounds gebeurt via een internationaal netwerk van eigen verkoopkantoren en lokale exclusieve agenten.

35

De belangrijkste vestigingen (*) MVC De productie-eenheid van Tessenderlo Group voor de aanmaak van MVC, met name de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) in het Belgische Tessenderlo, heeft een capaciteit van 550 000 ton MVC per jaar. Zij is de grootste in Europa.

PVC LVM Limburg in Beek, in Nederland, verwerkt MVC tot PVC. De MVC wordt aangevoerd via de langste MVC-pijpleiding ter wereld voor dit type transport. LVM Limburg heeft een capaciteit van 225 000 ton per jaar. Ook de Société Artésienne de Vinyle (SAV) in het Franse Mazingarbe polymeriseert MVC tot PVC, eveneens met een capaciteit van 225 000 ton. De MVC wordt vanuit Tessenderlo geleverd via bloktreinen.

Compounds Naast haar activiteiten in de sector van de kunststofverwerking produceert het Franse Plastival uit Clerval, voor rekening van LVM, ook Marvyflo®, een compound bestemd voor dashboards voor auto’s. Saplast uit Straatsburg in Frankrijk en dochteronderneming Europolymers hebben een compoundingcapaciteit van ongeveer 75 000 ton op jaarbasis. Saplast produceert uitsluitend PVC-compounds in korrelvorm of als premix voor harde en geplastificeerde toepassingen, voornamelijk in de bouwsector en voor de aanmaak van kabels. TCT Polska in het Poolse Sochaczew, nabij Warschau, produceert jaarlijks 10 000 ton PVC-compounds.


36

De productie van Technicompound, in het Franse Doué-la-Fontaine nabij Nantes zal in de loop van 2004 overgeheveld worden naar de andere compound productievestigingen van de groep. Het betreft een jaarlijkse capaciteit van 15 000 ton gebruiksklare PVC-mengsels en mengsels van thermoplastische elastomeren, die hoofdzakelijk bestemd zijn voor de injectie- en extrusiemarkt. In Tiffauges, eveneens in Frankrijk, is het filiaal Thermoplastiques Cousin-Tessier gespecialiseerd in PVCcompounds en thermoplastische elastomeren voor de auto-industrie, de bouwsector en de schoennijverheid. De capaciteit bedraagt er 55 000 ton per jaar.

Trends en feiten in 2003 MVC en PVC Qua volume bleven de Europese markten globaal gesproken op het niveau van 2002, hoewel de situatie sterk verschilde van maand tot maand. De prijzen van PVC en MVC kenden in de loop van 2003 opmerkelijke schommelingen, voornamelijk om geopolitieke redenen. In het begin van het jaar haalden zij een redelijk niveau. Dit was toe te schrijven aan de oorlogsdreiging in Irak, waardoor de klanten voorraden aanlegden. Hierdoor steeg de vraag, maar tegelijk werden de grondstoffen duurder. Als gevolg van deze ‘hamsterwoede’ gingen de PVC- en MVC-prijzen in vrije val zodra de oorlog in Irak officieel ten einde was, in het tweede kwartaal. De grondstoffenprijzen bleven daarentegen hoog. In juli en augustus moesten de voorraden opnieuw worden aangevuld, terwijl de prijzen tijdens de zomermaanden ineenstortten. Daarna begonnen de prijzen geleidelijk aan te trekken, waardoor slechts in het vierde kwartaal break-even werd gedraaid.

37

Wat de investeringen betreft, heeft Tessenderlo Group ook in 2003 de strategie van productiviteitsverbetering voortgezet: – het meerjarenplan voor MVC met betrekking tot de veiligheid en de aanpassing van de installaties aan de eisen van de Vlaamse milieuwetgeving VLAREM, werd verder afgewerkt; – op het gebied van PVC werd bij de Société Artésienne de Vinyle (SAV) in Mazingarbe de derde productielijn overgeschakeld naar ‘gesloten’ reactortechnologie, die onder meer veel milieuvriendelijker is. Samengevat mogen we stellen dat 2003 voor PVC en MVC voor het derde jaar op rij een teleurstellend jaar was – ondanks de gunstige vooruitzichten eind 2002. De tegenvallende cijfers zijn voornamelijk toe te schrijven aan de erg zwakke resultaten in het tweede en het derde kwartaal.

In het algemeen gingen de markten voor compounds in West-Europa achteruit. Ook de vraag naar compounds voor de schoenindustrie bleef dalen, als gevolg van de toenemende import van afgewerkte schoenen vanuit Azië. In de automobielsector daarentegen versterkte de divisie ook dit jaar haar positie in de nichemarkt van onder meer dashboardhuiden en airbagafdekkingen. De rehabilitatie van PVC in de automobielsector is in volle gang, wat bijvoorbeeld resulteerde in toepassingen in luxemodellen als de Porsche Cayenne en de Volkswagen Phaeton. Met name de verkoop van Marvyflo® lag fors hoger. Na de overname van het Franse Saplast in juli 2002, werden in 2003 investeringen doorgevoerd om de installaties aan te passen aan de hoge eisen die Tessenderlo Group stelt qua veiligheid, productiviteit en milieuvriendelijkheid.

38

Range Rover

Compounds

Strategie en vooruitzichten MVC en PVC Op basis van de gegevens van de eerste maanden van 2004 mag worden aangenomen dat de MVC- en PVC-activiteiten na drie magere jaren een betere toekomst tegemoet gaan. In het laatste kwartaal van 2003 begonnen de prijzen te stijgen, en ook begin 2004 was de algemene trend positief. Wanneer de markt op wereldniveau wordt bekeken, blijkt dat de productiecapaciteit is achtergebleven op de groei van de markt, waardoor de capaciteitsgraad in 2004 wereldwijd zal stijgen. De komende jaren zal LVM zijn positie als specialist op het gebied van suspensie-PVC verder uitbouwen. Ook in de toekomst streeft Tessenderlo Group binnen de divisie ‘PVC & Compounds’ naar het behoud van een zo hoog mogelijke productiviteit, gekoppeld aan een constante verbetering van de kwaliteit van de producten. Tegelijk wil de groep de klanten een hoogwaardige service bieden, die op al de behoeften inspeelt.

Compounds De optimalisatie en rationalisatie van het industriële apparaat, die in 2003 werden ingezet na de acquisitie van Saplast en Europolymers, zullen in 2004 worden voortgezet. Hiervan zal de divisie in 2005 de vruchten kunnen plukken. De commerciële diensten van de dochtermaatschappijen Saplast en Thermoplastiques Cousin-Tessier zijn sinds 1 januari 2004 volledig geïntegreerd. Hierdoor kan optimaal aan de wensen en behoeften van de klanten worden beantwoord, wat eveneens zal bijdragen tot gunstigere resultaten.

39

KUNSTSTOFVERWERKING

Activiteiten en producten Sinds bijna 20 jaar voert Tessenderlo Group een beleid van stroomafwaartse integratie. In Europa en de Verenigde Staten werden met dat doel diverse PVC-verwerkende bedrijven overgenomen die talrijke octrooien en gedeponeerde handelsmerken bezitten. Zij produceren voornamelijk buizen en hulpstukken voor de aan- en afvoer van water, evenals leidingsystemen voor onder meer gas en telecommunicatie. Daarnaast worden ook allerlei PVC-profielen voor de bouw gemaakt, zoals deuren raamprofielen. Naast PVC verwerken deze bedrijven ook andere grondstoffen, waaronder polyethyleen en polypropyleen. Globaal gezien zijn de bouwen renovatiesector goed voor vrijwel de volledige omzet van de divisie ‘kunststofverwerking’ van Tessenderlo Group.

De belangrijkste vestigingen (*) Profielen Chelsea Building Products (CBP), in Oakmont in de Verenigde Staten, is een van de belangrijkste Amerikaanse producenten voor deuren raamprofielen in PVC. Tessenderlo Group is eveneens in Canada aanwezig via Dynaplast-Extruco, een filiaal van de Wymar dat gespecialiseerd is in PVC-raamprofielen en andere profielen voor diverse sectoren. In Groot-Brittannië bekleedt Fairbrook een leiderspositie op de markt van de PVCprofielen. Onder de merknaam Eurocell Profiles produceert Fairbrook raam- en deurprofielen. Geschuimde profielen die gebruikt worden als dakelementen en gevelbekleding worden op de markt gebracht als Eurocell Building Plastics. Onder de naam HL Plastics vervaardigt Fairbrook op bestelling profielen voor uiteenlopende sectoren, waaronder de bouw en de meubelnijverheid. In samenwerking met de Braziliaanse vennootschap Medabil Plasticos werd in Brazilië het filiaal Medabil Tessenderlo opgericht, dat gespecialiseerd is in de productie en de commercialisering van PVC-profielen. Medabil Tessenderlo staat in voor de introductie van PVC-raamprofielen op de Zuid-Amerikaanse markten.

(*) In alfabetische volgorde per business unit. Sinds begin 2002 maken de compounds deel uit van de PVC divisie. Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopkantoren binnen de groep vindt u op blz. 118

40

Kunststofverwerking


2003

2002

500

523

500

400

88

86

36

29

2 761

2 567

Omzetcijfer

523

(miljoen EUR)


200


Personeelsbestand

300

100 0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

In het Franse Clerval maakt Plastival raam- en deurprofielen, naast profielen voor omheiningen en gevelbekleding, en voor diverse industriële toepassingen. Nog in Frankrijk commercialiseert Profex, een filiaal van Wymar, raamprofielen die Wymar in België vervaardigt. Wymar in het Belgische Oeselgem produceert PVC-profielen voor ramen en deuren en vervolgt haar ontwikkeling op Oost-Europese markten, als Polen, Hongarije, Roemenië en de Tsjechische Republiek.

Kunststofleidingsystemen Het Nederlandse Dyka BV in Steenwijk produceert PVC-buizen en –hulpstukken. Dyka Plastics in Overpelt, in België, is een fabrikant van PVC- en polyethyleenbuizen voor de bouw en de burgerlijke bouwkunde. Dyka Polska in het Poolse Jelcz Laskowice maakt PVC-buizen, naast buizen van polyethyleen en polypropyleen. In Groot-Brittannië is John Davidson Pipes één van de belangrijkste verdelers van kunststofleidingsystemen met een twintigtal depots die verspreid zijn over het hele land.

41

In Frankrijk heeft dochtermaatschappij Sotra-Seperef twee vestigingen. In SainteAustreberthe worden PVC-materialen voor de bouwindustrie en putboringen gefabriceerd. De fabriek in Quincieux produceert een gamma PVC- en polyethyleenleidingen voor de aan- en afvoer van water. Dit gamma wordt aangevuld met allerlei accessoires, en is vooral bestemd voor de sector van de openbare werken.

Trends en feiten in 2003 Profielen Wymar kende een goed jaar, zowel in de Benelux als in Oost-Europa. In de Benelux konden de volumes op het niveau van 2002 gehandhaafd worden. In Rusland stabiliseerde de vraag na een eerdere daling in 2002, terwijl in de overige Oost-Europese markten – en vooral in Polen – de verkoop steeg. In Frankrijk kon het commercieel filiaal Profex eveneens een groei optekenen. Nog in Frankrijk had Plastival in het begin van het jaar te lijden onder de zwakke conjunctuur in de bouwsector. Een herstel in het tweede semester zorgde er echter voor dat de resultaten over heel 2003 gezien behoorlijk zijn. Fairbrook slaagde erin verder te groeien in Groot-Brittannië, mede dankzij de uitbreiding van het distributienetwerk. Het succes van de profielen voor de bouw van veranda’s bleef aanhouden. Ook de verkoop van de overige nieuwe producten die in 2002 werden gelanceerd, kwam op kruissnelheid. Chelsea Building Products (CBP) ging vooral in de eerste helft van het jaar gebukt onder het zwakke economische klimaat in de Verenigde Staten, dat nog werd versterkt door de oorlog in Irak. Bovendien is het bedrijf vooral actief in het noordoosten van de VS, en daar was de winter begin 2003 langer en strenger dan normaal. In het tweede semester verbeterde de situatie, maar dit kon niet beletten dat 2003 als geheel middelmatig was voor CBP. Het nieuwe productengamma dat op de Amerikaanse markt werd geïntroduceerd, werd weliswaar gunstig onthaald maar de verkoop was lager dan verhoopt.

42

Wat Brazilië betreft, was 2003 een relatief slecht jaar als gevolg van de algemene economische recessie. Eindbalans: 2003 was voor de profielen een goed jaar, vooral dankzij de Europese markt die de aanhoudende moeilijkheden op het Amerikaanse continent ruimschoots compenseerde. De verkoopcijfers bleven er op een hoog peil of stegen nog verder, ondanks de zwakke bouwsector.

Kunststofleidingsystemen In 2003 kwam een einde aan de dalende vraag naar kunststofleidingsystemen in België en Nederland. In het tweede semester was zelfs sprake van een lichte opbloei. De sluiting van de vestiging in het Nederlandse Goor, in 2002, leidde tot een hogere rentabiliteit in de Benelux. Dyka Polska, dat een deel van de productie van Goor overnam, werkte verder aan de uitbouw van zijn distributienetwerk. De groei van de verkoopcijfers beantwoordde er aan de verwachtingen. 2003 was een goed jaar voor de leidingsystemen in Groot-Brittannië. De integratie van de activiteiten van Dyka UK en John Davidson Pipes Ltd werd afgerond, waarbij de synergieën optimaal werden benut. John Davidson Pipes kon ook gebruik maken van het gunstige klimaat op de Britse bouwmarkt om zich verder te ontwikkelen. Hoewel in Frankrijk de verkoop lichtjes daalde, slaagde Tessenderlo Group erin de prijzen op het niveau van 2002 te behouden. Niettemin blijven die te laag om een voldoende rentabiliteit te garanderen. De strijd tussen de producenten die vechten voor hun marktaandeel, woedde ook in 2003 voort. Frankrijk blijft een erg moeilijke markt door de lage prijzen en het erg geconcentreerde distributieapparaat. Globaal gezien kon de activiteit van de kunststofleidingsystemen haar resultaten op het niveau van 2002 behouden. Tegelijk verbeterde de rentabiliteit dankzij kostenbesparende maatregelen. Als conclusie kunnen we stellen dat de omzet van de divisie ‘kunststofverwerking’ lichtjes hoger lag dan in 2002, en dat de resultaten grotendeels die van het jaar voordien evenaarden.

43

In 2003 werd in totaal voor 36 miljoen EUR geïnvesteerd, tegenover 29 miljoen EUR het jaar voordien: – Bij Eurocell Profiles, een onderdeel van Fairbrook, wordt een nieuwe extrusiehal gebouwd op de site in Alfreton (Groot-Brittannië). Zij zal operationeel zijn tegen eind 2004. Daarmee vergroot Eurocell Profiles zijn productie- en opslagcapaciteit; – Wymar International investeerde in een nieuwe productielijn van PVC-profielen voor ramen en deuren met een verhoogde thermische en akoestische isolatie. Ook de productiecapaciteit wordt verhoogd. Met deze investering wil Wymar het marktaandeel in de Benelux en Frankrijk bestendigen en zijn aanwezigheid in de Oost-Europese groeimarkten opdrijven; – Chelsea Building Products gaat in de Verenigde Staten verder met de vernieuwing van het productengamma, meer bepaald voor nieuwbouw en renovatie.

Strategie en vooruitzichten Strategie De strategie van de divisie ‘kunststofverwerking’ omvat voornamelijk: – – – –

de consolidatie van de bestaande posities; de verbetering van de rendabiliteit; de bevordering van de interne groei; de versterking van de aanwezigheid op opkomende markten, voornamelijk in Oost-Europa; – de aandacht voor acquisities. Bedrijven die hiervoor mogelijk in aanmerking komen, worden telkens streng beoordeeld op hun eigen verdiensten en op hun synergieën met de overige ondernemingen binnen Tessenderlo Group. De klemtoon ligt hierbij op de sector van de profielen, zonder evenwel overnames in de markt van de buizen en hulpstukken uit te sluiten.

44

Via investeringen wil de divisie: – de evolutie van de markten op de voet volgen, en er zoveel mogelijk op anticiperen; – aan de technologische spits blijven; – instrumenten ontwikkelen om de groei in de opkomende markten te verzekeren.

Vooruitzichten Wat de profielen betreft, is de verwachting dat de situatie op het Amerikaanse continent zal verbeteren, met hogere volumes in zowel de Verenigde Staten als Brazilië. Ook in Europa wijst alles op een verdere groei van de markt. Op het gebied van de kunststofleidingsystemen zullen de markten zich in 2004 wellicht verder stabiliseren. Tessenderlo Group is vol vertrouwen dat 2004 voor de hele divisie opnieuw een beter jaar zal worden dan 2003. Dat optimisme wordt gerechtvaardigd door: – – – –

de gunstige evolutie op de markt van de profielen; het nieuwe gamma profielen dat Wymar sinds begin 2004 op de markt brengt; de vernieuwing van het productengamma in de Verenigde Staten die in 2004 haar vruchten zal afwerpen; het groeiend economisch optimisme dat vooral de bouwsector ten goede zal komen.

Deze positieve verwachtingen werden in de eerste maanden van 2004 alvast bevestigd.

45

NATUURLIJKE ORGANISCHE PRODUCTEN

Activiteiten en producten De divisie ‘natuurlijke organische producten’ van Tessenderlo Group is de derde grootste producent ter wereld van een volledig gamma hoogwaardige gelatines op basis van diverse grondstoffen. Ongeveer tweederde van de productie is bestemd voor de voedingsnijverheid, de overige productie wordt verdeeld over de farmaceutische en de fotografische industrie. Daarnaast speelt Tessenderlo Group een rol bij de inzameling en de verwerking van dierlijk afval. Een derde, weliswaar kleinere activiteit is het formuleren en produceren van voedingsingrediënten voor de eetwarenindustrie.

Gelatine De productie van gelatine gebeurt door de hydrolyse van collageen uit restproducten van slachthuizen, meer bepaald de beenderen en huiden van varkens en runderen. De beenderen worden eerst ontvet en door de inwerking van zoutzuur gedemineraliseerd, zodat collageen overblijft in de vorm van osseïne, wat een basisgrondstof is voor gelatine. Deze osseïne wordt gewassen en verder met zuur of kalk behandeld. Voor huiden en zwoerden wordt een gelijkaardig procédé toegepast, vanaf het stadium van de hydrolyse. Gelatine is een uitermate zuiver product. Ter illustratie: de vereiste zuiverheidnormen zijn tien- tot honderdmaal strenger dan die voor zuigelingenmelk, en dit ongeacht de bestemming van de gelatine. Vandaar dat de strengste criteria worden gehanteerd bij: – de selectie van de grondstoffen: alle gelatine wordt uitsluitend geproduceerd van varkenszwoerden, huiden of beenderen die afkomstig zijn van gezonde dieren die na officiële en interne keuring zijn vrijgegeven voor menselijke consumptie; – het productieproces: dit combineert de onderdompeling in een zuurbad met het weken in kalkmelk (alleen voor de beendergelatine), gevolgd door UHT-sterilisatie van de gezuiverde gelatineoplossing op 140°C. Gelatine kent diverse toepassingen, die alle gebaseerd zijn op de typische kenmerken van gelatine, namelijk de geleerkracht, de viscositeit en de zuiverheid:

46

Jozef Housen, directeur van de divisie ‘natuurlijke organische producten’

‘De acquisitie van de twee Amerikaanse vestigingen heeft van Tessenderlo Group een volwaardige wereldspeler gemaakt op de gelatinemarkt. Hoewel de beide fabrieken amper negen maanden tot de groep hoorden, leverden zij in 2003 al een belangrijke bijdrage tot de resultaten – een uitzonderlijke prestatie.’



Omzetcijfer

2002

313

261

57

53

150

25

32

100

1 853

1 547

(miljoen EUR)



Personeelsbestand

300

2003

313

250 200

50 0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

– in de voedingsindustrie: bij de vervaardiging van suikerwaren, desserten, melkproducten, gelei en ‘light’ producten, energierepen en -drankjes, bij het conserveren en semi-conserveren van vlees, en bij het klaren van wijnen; – in de farmacie en de parafarmacie: bij de aanmaak van harde en zachte capsules; – in de fotografie: gelatine wordt verwerkt om de fotoactieve zilververbindingen te binden, en in de verschillende lagen van films, fotopapier en papier voor inktjetprinters; – micro-encapsulering: microscopisch kleine capsules die bijvoorbeeld inkt kunnen bevatten voor kopieerpapier of vitamines die in veevoeder gemengd worden.

Bijproducten van dierlijke oorsprong Via de Franse dochteronderneming Caillaud speelt Tessenderlo Group een belangrijke rol bij de inzameling en verwerking van dierlijke bijproducten. De jaarlijkse capaciteit bedraagt 950 000 ton. Caillaud is actief in twee welbepaalde sectoren: – als vilbeluik zorgt het voor de ophaling en de verwerking van risicoafval, dat voornamelijk door de cementindustrie als brandstof gebruikt wordt. Deze activiteit is goed voor 36% van de omzet. Het betreft een openbare dienstverlening, en Caillaud wordt hiervoor betaald door de Franse staat; – de opwaardering van dierlijke materialen, afkomstig van dieren die geschikt zijn voor menselijke consumptie, tot: • beenderen die klaar zijn voor de aanmaak van gelatines; • proteïnen en dierlijke vetten voor gebruik in petfood; • vetten voor de zeepindustrie en de lipochemie; • diepgevroren verwerkte dierlijke bijproducten voor de aanmaak van ‘vochtig’ petfood.

47

Voedingsadditieven Een derde activiteit van de divisie ‘natuurlijke organische producten’ is het formuleren en produceren van voedingsingrediënten. Deze worden samengesteld volgens de individuele behoeften van de klant. Zij worden in vaste en in vloeibare vorm aangeboden, zowel voor ‘zoete’ als voor ‘zoute’ toepassingen. In het gamma vinden we bijvoorbeeld: – – – – – –

kruidenmixen; ingrediënten die onder meer suikers, eiwitten en zetmelen bevatten; bereide sauzen in poedervorm; aromaten in vloeibare vorm; zoete mengsels voor de productie van bavarois, gebak, roomijs en dergelijke; zoute mengsels met smaakstoffen voor de bereiding van vleeswaren.

De belangrijkste vestigingen (*) Gelatine In België maakt PB Gelatins in Vilvoorde zure gelatine uit zwoerden. In de beenderontvettingsinstallatie worden varkensbeenderen van alle vet ontdaan. Daarna worden ze in de afdelingen ‘verzuring’ en ‘kalking’ verder verwerkt tot osseïne. PB Gelatins GmbH in het Duitse Nienburg maakt gelatine op basis van de osseïne uit Vilvoorde, evenals uit runderhuiden en varkenszwoerden. Ook PB Gelatins UK in het Britse Treforest verwerkt de osseïne uit Vilvoorde tot gelatine. Nabij Santa Fe in Argentinië produceert PB Leiner Argentina gelatine uit runderhuiden. PB Leiner USA in Davenport, in de Amerikaanse staat Iowa, produceert gelatine uit varkenszwoerden.


48

Bijproducten van dierlijke oorsprong In Frankrijk beschikt Caillaud over 12 verwerkingsbedrijven (4 vilbeluiken en 8 fabrieken voor de valorisatie van dierlijke materialen) en 28 ophaalcentra.

Voedingsadditieven Nog in Frankrijk produceert PB Gelatins France in Fürdenheim, nabij Straatsburg, kruidenmengsels voor de voedingssector.

Trends en feiten in 2003 De divisie ‘natuurlijke organische producten’ presteerde het voorbije jaar op hetzelfde niveau als in 2002. De lagere cijfers van de activiteit ‘bijproducten van dierlijke oorsprong’ werden gecompenseerd door de vooruitgang van de gelatineactiviteit. PB Gelatins zette aanzienlijk betere cijfers neer dankzij de acquisitie van twee productie-eenheden, één in de Verenigde Staten en één in Argentinië, begin 2003. Zij maakten beide deel uit van de gelatineafdeling van het Australische Goodman-Fielder. De vestigingen in Davenport (VS) en Santa Fe (Argentinië) hebben respectievelijk een capaciteit van 10 000 ton en 5 000 ton gelatine. De geproduceerde gelatine wordt gebruikt in de voedingsnijverheid en in de farmaceutische industrie. De fabrieken in de VS en Argentinië werden snel geïntegreerd in de groep, zodat zij onmiddellijk een positieve bijdrage hebben geleverd tot de resultaten. Door deze overname versterkte Tessenderlo Group haar positie als derde grootste leverancier op de internationale markt, met 12% van de mondiale productie. Dankzij de fabrieken in Noord- en Zuid-Amerika werd PB Gelatins een speler op alle wereldmarkten, en kan het voortaan ook tegemoet komen aan de wensen van klanten die een wereldwijde levering van gelatine vragen. In de nasleep van de BSE-crisis in Europa bleef de vraag naar gelatine uit varkenszwoerden stijgen. Om die toenemende vraag te kunnen opvangen, werd de capaciteit van varkenszwoerdgelatine in de vestiging in het Duitse Nienburg begin 2003 verhoogd. De meeste gelatinemarkten evolueerden ook in 2003 in de goede richting: – de markt van de voedingsgelatine is maar weinig conjunctuurgevoelig, en kende een lichte groei van 2 à 3%. De mogelijkheid om gelatine met lage geleerkracht (de zogenaamde ‘Bloom-waarde’) te verkopen, werd bemoeilijkt door het verbod op het gebruik van rundgelatine bij de micro-encapsulatie van vitamines voor veevoeding; – de vraag naar harde capsules voor geneesmiddelen kende ook in 2003 een sterke groei. Hier is een verschuiving te merken van rundgelatine naar gelatine die gewonnen wordt uit andere grondstoffen, vooral varkenszwoerden en -beenderen; 49

– ondanks het stijgend succes van de digitale fotografie bleef de markt van de fotografie voor PB Gelatins licht stijgen, met name in de sector van het fotografisch papier; – de verkoop van de zachte capsules bleef daarentegen op het lage niveau van 2002. Deze worden vooral gebruikt voor het capsuleren van voedingssupplementen en in bepaalde toepassingen zoals badparels en ‘paintballs’. Deze markten zijn erg conjunctuurgevoelig. Wat de grondstoffen voor gelatine betreft, evolueerde 2003 tot een vrij bewogen jaar. De prijzen van de runderhuiden stonden reeds van in het eerste kwartaal onder druk. De beschikbaarheid van dergelijke huiden daalt namelijk omdat de ledernijverheid geleidelijk wegtrekt uit Europa, waardoor de prijzen stijgen. In het laatste kwartaal werden ook varkenszwoerden en –beenderen duurder. Voor Caillaud werd het boekjaar 2003 opnieuw gekenmerkt door voortdurende wijzigingen in de wetgeving. Die hadden een impact op de volumes en op de omstandigheden waarin moest gewerkt worden. Zo werden nieuwe sanitaire regels opgelegd voor de ophaling en de verwerking van dierlijke bijproducten. Ook de gevolgen van de hervorming van het Europees landbouwbeleid beginnen voelbaar te worden in de evolutie van de veeteeltsector. In Frankrijk werd de overheidssteun aan vilbeluiken en slachthuizen voor de verwerking van hun dierlijke bijproducten geleidelijk verminderd. Op 1 januari 2004 werden de subsidies zelfs volledig geschrapt. Door deze evolutie zag Caillaud zich in de loop van het jaar gedwongen haar geleverde prestaties aan de slachthuizen hoger aan te rekenen. Intussen lijkt de Franse overreglementering op gezondheidsgebied te worden teruggeschroefd. Toch staan de veeteeltbedrijven in Frankrijk nog altijd onder veel zwaardere druk dan in de andere landen van de Europese Unie. De wetgeving met betrekking tot de milieubescherming wordt dan weer steeds strenger. Dit alles heeft tot gevolg dat de resultaten van de groep Caillaud in 2003 gevoelig lager liggen dan in de vorige boekjaren. Toch heeft de groep zich onafgebroken ingespannen om haar werking aan te passen aan de nieuwe wetgeving, en om de daartoe noodzakelijke investeringen uit te voeren. Net voor de zomermaanden ging in Javené een nieuwe fabriek van start voor de productie van droog petfood. Op het einde van 2003 werden de activiteiten in de productie-eenheid van Montcoutant stopgezet.

50

Strategie en vooruitzichten Volgens de verwachtingen zullen de gelatineverkopen van PB Gelatins in 2004 blijven groeien, vooral op het gebied van de voedingsgelatine en de harde capsules. De gevolgen van de aanhoudend lage koers van de dollar ten opzichte van de euro zullen beperkt blijven. De beide Amerikaanse bedrijven werken hoofdzakelijk voor de eigen markt, waardoor zij niet gevoelig zijn voor de lagere dollar. Eind 2003 werd in Noord-Amerika een geïsoleerd geval van BSE, de zogenaamde ‘gekkekoeienziekte’ gesignaleerd, maar dit heeft geen impact op de gelatineactiviteiten van Tessenderlo Group op het Amerikaanse continent: de vestiging in Davenport produceert op basis van varkenszwoerden, en die in Santa Fe op basis van runderhuiden waarvan geweten is dat zij BSE niet kunnen overdragen. De verhoogde productie van varkenszwoerdgelatine in de vestiging in het Duitse Nienburg zal ook in 2004 worden aangehouden (zie ook ‘Trends en feiten in 2003’). Intussen wordt het programma voor de verstrenging van de hygiënische vereisten verder afgewerkt. Dankzij opleidingen en investeringen kunnen de regels inzake risicoanalyses met betrekking tot de voedselveiligheid, de zogenaamde HACCP-regels, nog rigoureuzer worden toegepast. Sinds de overname van de twee Amerikaanse vestigingen mag PB Gelatins zich een volwaardige wereldspeler op de gelatinemarkt noemen. Die rol zal het in de toekomst verder blijven uitbouwen. Tegelijk wordt getracht de concurrentiepositie op de markt te verbeteren, door te streven naar een nog hogere kwaliteit van de gelatine en door, waar mogelijk, ook de verkoopservice nog te optimaliseren. Ook in 2004 zal Caillaud zijn inspanningen voortzetten om strikt te beantwoorden aan de regelgeving. Deze inspanningen zijn er ook op gericht de specialisatiegraad van zijn activiteiten verder te ontwikkelen, enerzijds in de sector van de veilige verwerking van risicoafval, en anderzijds in de opwaardering van bijproducten afkomstig van gezonde dieren. Door een aantal commerciële initiatieven zal de dienstverlening aan de slachthuizen en de producenten van dierenvoeding op basis van dierlijke bijproducten verder uitgebreid worden. Caillaud zal er in het bijzonder op letten dat de productiecapaciteiten worden aangepast aan de globale evolutie van de te behandelen volumes, en dat zij optimaal verdeeld worden tussen de activiteiten voor de vernietiging en de opwaardering van bijproducten van dierlijke oorsprong. Hiermee zullen in 2004 in totaal voor 24,3 miljoen EUR investeringen gepaard gaan.

51

4

PB Leiner Argentina Santa Fe ARGENTINIË

Door de overname van PB Leiner USA en PB Leiner Argentina verstevigt Tessenderlo Group haar positie als derde grootste leverancier op de internationale markt voor gelatines. De groep staat in voor 12 procent van de mondiale gelatineproductie.

HUMAN RESOURCES

Tewerkstelling Eind 2003 was het aantal werknemers bij Tessenderlo Group opgelopen tot 8 244. Ondanks het herstructureringsplan ‘Focus’ voor de Limburgse vestigingen – waardoor de tewerkstelling bij Tessenderlo Chemie en LVM in de loop van het jaar verder daalde – steeg het globaal aantal personeelsleden van de groep met 310. Net zoals in de vorige jaren nam de divisie ‘kunststofverwerking’ een deel van deze groei voor haar rekening. De gevolgen van de bedrijfssluiting door Dyka BV in Goor (Nederland) werden daarbij ruimschoots gecompenseerd door de groei van de activiteiten, vooral van Fairbrook in Groot-Brittannië. Het personeelsbestand nam echter vooral toe binnen de gelatineactiviteiten. Dit is volledig te verklaren door de overname van de Amerikaanse en Argentijnse productieeenheden in het begin van 2003.

Sociale relaties Het voorbije jaar werd in België een aantal collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) opnieuw onderhandeld. In de buitenlandse filialen verliep de verlenging van de bestaande CAO’s zonder noemenswaardige problemen. Rond de jaarwisseling 2003-2004 werd nog een akkoord voor vijf jaar afgesloten bij PB Leiner USA, waarmee het geslaagde integratieproces na de acquisitie werd afgerond.

Beleid inzake Human Resources In 2003 is onverminderd verder geïnvesteerd in de opleiding van het personeel, zowel op technisch gebied als op het vlak van managementvaardigheden en leiderschap. Steeds meer belang wordt gehecht aan de bovenwettelijke voordelen zoals pensioenen en verzekeringen. Tevens werd in de Belgische vestigingen van Tessenderlo Chemie en LVM gestart met de implementatie van de SAP-Human Resources module. De betere toegankelijkheid van de informatie moet op termijn leiden tot een optimaler personeelsbeleid.

54

Tewerkstelling per divisie

Tewerkstelling per land

3000

3000 2500 2000

1816

1500

1500

997

1000

1000

796

Frankrijk België Groot-Brittannië Verenigde Staten Nederland Italië Zuid-Amerika Andere landen Duitsland China

PVC & compounds

Fijnchemie

0

Minerale chemie

0


500

Kunststofverwerking

500

Evolutie gemiddeld geconsolideerd personeelsbestand en omzet* 2000 1972 1500

Kapitaalverhoging ten voordele van het personeel Voor het vijftiende opeenvolgende jaar voerde Tessenderlo Group in 2003 een kapitaalverhoging door die uitsluitend was voorbehouden aan de personeelsleden van de groep.

1000

10000 8000

252 122 101 79

1853

604 560 370

2000

1344

2500

2628 2163

2761

2186

6000 5975 4000

Deze nieuwe aandelen werden aangeboden met een prijsvermindering van 20%. Meer dan 92% ervan werd onderschreven. In vergelijking met 2002 betekent dit een stijging van de hoeveelheid aandelen met 35%, terwijl het aantal geïnteresseerde werknemers nagenoeg constant bleef.

2000 0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

Buitenland België Omzet (miljoen EUR) *Sinds 2003 worden de verkoopkantoren geconsolideerd

55

MILIEU EN VEILIGHEID

Duurzaam ondernemen met aandacht voor mens en milieu Produceren op een manier die verantwoord is voor het milieu, de veiligheid en de gezondheid van de werknemers en de bevolking, is een basisvoorwaarde voor de industriële activiteiten van Tessenderlo Group. Tessenderlo Group onderschrijft de ‘Responsible Care’-verbintenis die de chemische industrie wereldwijd is aangegaan om verantwoord en zorgvuldig om te springen met milieu, veiligheid en gezondheid. Binnen dit principe van ‘duurzaam ondernemen’ engageert de groep zich al het nodige te doen om: – de impact van de activiteiten op milieu en gezondheid verder te verminderen; – de veiligheid en gezondheid van werknemers, toeleveranciers en omwonenden te garanderen; – de wettelijke richtlijnen strikt na te leven, en indien mogelijk bijkomende maatregelen te nemen; – een verdere afvalvermindering na te streven. De afvalverwerking gebeurt binnen de wettelijke normen en op een veilige en milieuvriendelijke manier; – natuurlijke grondstoffen en energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken; – een open en eerlijke dialoog te voeren met de overheid en andere betrokken partijen. Zo werkt Tessenderlo Group volgens het principe van de ‘Beste Beschikbare Technieken’. Dankzij permanent overleg tussen het milieudepartement, de laboratoria en de productie- en onderhoudsdiensten, worden de productieprocessen voortdurend aangepast aan de nieuwste technologische kennis. Hiervoor maakt de groep jaarlijks aanzienlijke middelen vrij. De ontwikkeling van milieuvriendelijke en duurzame technieken, en de optimalisatie van de installaties, zijn echter slechts haalbaar wanneer elke werknemer nauw bij het milieubeleid betrokken wordt. Tessenderlo Group investeert daarom ook in gerichte opleidingen voor haar medewerkers, zodat de ‘Beste Beschikbare Technieken’ dagelijks ook zorgvuldig toegepast worden. Tessenderlo Group is zich ook bewust van de sociale taak die zij te vervullen heeft. Daarom worden diverse inspanningen gedaan naar de lokale gemeenschap rondom de verschillende vestigingen toe. Tessenderlo Group vindt het tevens belangrijk om een goede samenwerking met het onderwijs uit te bouwen. Zo hebben bij Tessenderlo Chemie in Tessenderlo en Ham jaarlijks tal van bedrijfsbezoeken plaats. Vaak gaat het om leerlingen van scholen uit de omgeving. Die kunnen op deze manier

56

kennismaken met de wereld van de chemie, haar veelzijdige toepassingen in het dagelijks leven, en ook met de milieu-inspanningen van de groep. In totaal bezochten 75 groepen de West-Limburgse vestigingen in de periode 2000-2003. Medewerkers van Tessenderlo Chemie zetelen op hun beurt in lokale schoolraden om de samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven te bevorderen. Tessenderlo Chemie neemt ook actief deel aan het project ‘Chemie & Jeugd’ van Fedichem, de federatie van de chemische nijverheid in België. In het kader hiervan bezoeken een twintigtal medewerkers van het bedrijf scholen om er de leerlingen te vertellen over het dagelijks leven en de werkgelegenheid in de onderneming. In 2003 werden in totaal 32 voordrachten gehouden. Daarnaast verleent Tessenderlo Chemie steun aan allerlei caritatieve en culturele initiatieven in de plaatselijke gemeenschap. Bij steun aan sportverenigingen wordt bijzonder belang gehecht aan het engagement van deze clubs naar de jeugd toe.

Milieuzorg: een kwestie van volgehouden inspanningen (*) Tessenderlo Group besteedde de voorbije 10 jaar ruim 160 miljoen EUR aan leefmilieuprojecten in de verschillende vestigingen. Dankzij deze investeringen werden de zuiveringsprocessen verder geoptimaliseerd. Dit leidde tot een gevoelige verbetering van de afvalwaterkwaliteit en tot een aanhoudende vermindering van de atmosferische uitstoot. Ook wat de bodem en de geluidsemissie betreft, werd een belangrijke vooruitgang geboekt. Daarnaast worden de vaste afvalstoffen op een ecologisch verantwoorde wijze verwijderd. Nadat de geleide emissies in de lucht tijdens de voorbije decennia sterk werden teruggedrongen, wordt de jongste jaren meer en meer aandacht besteed aan de ‘niet-geleide’ emissies. Door adequate metingen en een gericht onderhoudsprogramma worden bij de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) de fugitieve emissies op een gestructureerde wijze verder verminderd. Door de toegepaste zuiveringsmethoden worden de aanwezige verontreinigende stoffen verregaand uit het water verwijderd. Bij de bedrijven van Tessenderlo Group in West-Limburg blijven de afvalwaters vergelijk-

(*) De resultaten van de milieu-inspanningen van Tessenderlo Group in West-Limburg worden uitgebreid toegelicht in het milieurapport, dat op regelmatige basis wordt gepubliceerd. Het rapport kan ook worden geraadpleegd op de webstek: www.tessenderlogroup.com. De bezoeker vindt hier tevens tabellen en grafieken van de meest recente milieumetingen.

57

baar met zeewater, door de aanwezigheid van zouten. Maar ook in dit verband zijn er de voorbije jaren gunstige berichten. De impact van de zoutlozingen op de kwaliteit van het rivierwater blijft namelijk beperkt. Deskundigen van de Universiteit Antwerpen hebben uitgebreid onderzoek verricht naar de visstand in de Nete. Daaruit blijkt dat de lozing van deze zoute afvalwaters geen invloed heeft op het visbestand in de Nete. Zowel vóór als na de monding van de Laak – die het zoute water in de Nete voert – komen er evenveel gezonde zoetwatervissen voor. In samenwerking met de overheid en met externe deskundigen loopt een aantal projecten voor de sanering van de bodem op de sites in Tessenderlo en Ham. Op de terreinen van Tessenderlo Chemie Ham zijn saneringsmaatregelen in uitvoering. De divisies ‘PVC’ en ‘kunststofverwerking’ spannen zich permanent in om de gunstige aspecten van PVC op milieuvlak bij het publiek en de media bekend te maken. Tessenderlo Group ondertekende in 1995 mee het ‘Vrijwillige Charter’ voor de productie van MVC en suspensie-PVC. Hierin verbinden de deelnemende bedrijven zich ertoe dat zij bij de productie milieunormen naleven die strenger zijn dan de lokaal of nationaal geldende voorschriften. In navolging van het charter onderschreef Tessenderlo Group in maart 2000 de zogenaamde ‘Vrijwillige Verbintenis’. Deze verenigt alle betrokken partijen van de PVCketen: zowel de producenten van PVC als die van de weekmakers en de stabilisatoren, evenals de PVC-verwerkers. De ‘Vrijwillige Verbintenis’ bevat formele en controleerbare doelstellingen in relatie tot de hele levenscyclus van PVC. In oktober 2001 werd de oorspronkelijke ‘Vrijwillige Verbintenis’ verbeterd na overleg met de Europese Commissie. Dit resulteerde in de publicatie van ‘Vinyl 2010’. Tessenderlo Group werkt mee aan de verwezenlijking van de doelstellingen door de financiering van ‘Vinyl 2010’-projecten, zoals de recyclage van PVC na gebruik. De groep is ook actief betrokken bij het opzetten van nationale inzamel- en recyclagesystemen voor PVC-afval. De Europese Commissie heeft, na de publicatie in 2000 van haar ‘Groenboek PVC en Milieu’, nog geen officieel standpunt ingenomen. De PVC-industrie ziet de ‘Vrijwillige Verbintenis’ (Vinyl 2010) als het meest doeltreffende antwoord op de vragen die gesteld worden in het ‘Groenboek PVC en Milieu’, en verwacht dat dit ook bevestigd wordt door de Commissie.

58

COD-concentratie*, mg/l, jaargemiddelden afvalwater TCT/LVM

Stikstofconcentratie, mg/l, jaargemiddelden afvalwater TCT/LVM

200

24

150

18

100

12

50

35

6

6

0

0 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

94 95 96 97 98 99 00 01 02 03

* COD: chemisch zuurstofverbruik

Feiten in 2003 Eind december kende de Vlaamse minister van Leefmilieu een milieu- en een lozingsvergunning toe aan Tessenderlo Chemie: – de milieuvergunning betekent het startsein voor de bouw van de nieuwe elektrolyse-eenheid Ely III in Tessenderlo. Ely III zal chloor produceren op basis van de vooruitstrevende membraantechnologie, die tal van voordelen biedt op milieuvlak. Zo maakt zij geen gebruik van kwikcellen en wordt er minder elektriciteit verbruikt. Drievierde van de totale chloorproductie in Tessenderlo zal overschakelen op deze nieuwe technologie. De geplande eenheid zal ook verbeteringen met zich brengen op het gebied van veiligheid en mobiliteit. Het aangevoerde zout voor Ely III zal bijvoorbeeld tussen Ham en Tessenderlo niet met vrachtwagens getransporteerd worden, maar wel via een pijpleiding; – de lozingsvergunning van Tessenderlo Chemie werd geactualiseerd. Zij bepaalt dat ten laatste in 2011 de basiskwaliteit voor zoet oppervlaktewater in de Laak en de Winterbeek moet gehaald worden. Een diepgaande studie zal alle mogelijke scenario’s onderzoeken. (Zie ook: ‘Vooruitzichten en strategie’). In de loop van 2003 werd een historische verontreiniging als gevolg van vroegere lozingen van Tessenderlo Chemie vastgesteld langs de oevers van de Laak en de Winterbeek. Het betreft hier lozingen uit de periode 1920-1986 waarvoor Tessenderlo Chemie aan de toen geldende lozingsnormen voldeed. In overleg met de overheid wordt een oplossing uitgewerkt.

59

De afdeling Milieu-inspectie van Aminal, de Vlaamse milieuadministratie, heeft een onderzoek uitgevoerd naar het besparingspotentieel van het bedrijfsafvalwater bij Tessenderlo Chemie Ham (TCH), met daaraan gekoppeld een mogelijke daling van de geloosde zoutvracht. De studie concludeerde: – dat de procesvoering bij TCH reeds zodanig is geoptimaliseerd dat met een vrijwel minimaal waterverbruik wordt gewerkt; – dat een verdere reductie van de zoutvracht technisch wel maar economisch niet haalbaar is. In 2003 werd een beschrijvend bodemonderzoek voor LVM uitgevoerd om de bestaande bodem- en grondwaterverontreiniging nauwkeurig in kaart te brengen, en om mogelijke saneringsmaatregelen voor te bereiden. In samenwerking met de Universiteit Gent loopt bij LVM een project voor de toepassing van een nieuwe milieutechnologie voor bodem- en grondwatersanering met behulp van bacteriën. Onderzoekers van de universiteit zijn erin geslaagd uit bodemstalen een bacterie te isoleren die in aanwezigheid van zuurstof het aanwezige dichlooretaan zeer snel afbreekt, en dit zonder de vorming van ongewenste nevenproducten. In overleg met de Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) wordt de praktische toepasbaarheid van deze ontdekking verder onderzocht. In oktober 2003 besliste PB Gelatins in Vilvoorde ruim een miljoen euro te investeren om de geurhinder voor de omwonenden nog verder terug te dringen. Deze beslissing volgde op een studie door het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO) in opdracht van de afdeling Milieu-inspectie van Aminal. De investeringen hebben vooral betrekking op de overdekking van het bufferbekken van het afvalzuiveringsstation, de uitbreiding van de afzuiginstallaties en de behandeling van de afgezogen lucht. Al deze maatregelen zullen tegen midden 2004 operationeel zijn. Wat de divisie ‘PVC’ betreft, is de publicatie van het derde vooruitgangsverslag in april 2003 een essentieel onderdeel van de ‘Vrijwillige Verbintenis’ van de PVCindustrie. Het verslag beschrijft de stand van zaken betreffende de vooropgestelde doelen en projecten. Een onafhankelijke verificatie door Det Norske Veritas (DNV) geeft de betrokken partijen extra vertrouwen. Dit toont aan dat de PVC-industrie op een open manier wil samenwerken met alle betrokken partijen.

60

Aandacht voor energie bij Tessenderlo Group Recent zijn er voor Tessenderlo Group belangrijke ontwikkelingen opgetreden in de Europese wetgeving over energie, met name: de uitvoering van het klimaatbeleid vanaf 2005 (EU-richtlijn Verhandelbare emissierechten) en de gefaseerde liberalisering van de elektriciteitsen gasmarkten (sinds 2000). Het energiebeleid van Tessenderlo Group wordt gekenmerkt door het continu streven naar een reductie van het energieverbruik door energie efficiënt te produceren en door de aanwending van de Beste Beschikbare Technieken. Dit streven naar een minimaal energieverbruik wordt ondersteund door een weloverwogen aankoopbeleid.

Energieverbruik Tessenderlo Group verbruikt in diverse divisies belangrijke hoeveelheden energie. Binnen de groep zijn de grootste energieverbruikers gesitueerd in België. In de elektrolyse-afdelingen, vooral deze van Tessenderlo, wordt veel elektrische energie gebruikt voor de bereiding van chloor en loog. Voor de fossiele brandstoffen zijn vooral het aardgasgebruik bij de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) en het stookoliegebruik voor de sulfaatproductie van belang. Verder verbruiken de afdelingen fijnchemie en LVM een aanzienlijke hoeveelheid stoom voor distillatieprocessen. Gezien het belangrijk aandeel van energie in het productieproces en de productiekosten is er een actief beleid van energiebesparing, waar mogelijk. In diverse processen wordt warmte gerecupereerd: direct door productintegratie of via uitwisseling van stoom. Op sites met een overschot aan stoom wordt deze omgezet in elektriciteit, zoals bij Tessenderlo Chemie Ham. Daar waar het lokaal stoomprofiel van een productiesite het toelaat, wordt co-generatie van stoom en elektriciteit aangewend (zoals b.v. bij het Franse SAV). Op de site van Pieve Vergonte (Italië) wordt elektriciteit opgewekt uit eigen, recent gemoderniseerde waterkrachtcentrales.

Energie en Klimaatbeleid De Vlaamse productievestigingen van Tessenderlo Group hebben het Benchmarking convenant energie efficiëntie ondertekend in september 2003. In deze eenheden wordt het overgrote deel van de energie verbruikt.

61

Hiermee engageren deze vestigingen zich om ten laatste tegen 2012 tot de wereldtop te behoren op het vlak van energieverbruik. Het energieverbruik van deze sites wordt gecontroleerd door externe benchmarking en audits. De overheid gebruikt deze gecontroleerde studies als basis voor de uitvoering van het klimaatbeleid, zoals de CO2 emissierechtenverdeling en de energietaksen. Hierdoor wordt het economisch CO2 reductiepotentieel van de industrie bepaald en worden de lasten gelijk verdeeld. De capaciteitsbenutting en –uitbreiding van de industrie wordt hierdoor mogelijk op de meest energie-efficiënte wijze. In 2003 werden voor de diverse productie-installaties van de Vlaamse vestigingen van Tessenderlo Group energiestudies uitgevoerd door externe auditeurs. Deze studies zijn ingediend bij het verificatiebureau en meerdere ervan zijn ondertussen goedgekeurd. Zij vormen de basis voor het energie efficiëntie plan waarin voor de verschillende vestigingen wordt weergegeven welke acties zullen ondernomen worden om wereldleider te blijven of te worden tegen uiterlijk 2012. Aldus heeft Tessenderlo Group een duidelijk zicht op haar huidige energieprofiel en het pad dat gevolgd zal worden in de nabije toekomst. De recente beslissingen om in Tessenderlo een nieuwe elektrolyse-eenheid met membraantechnologie (ELY3) en een energiebesparende directe chlorering bij LVM te bouwen, dragen bij tot het verwezenlijken van het energiebeleid van Tessenderlo Group.

Aankoop op de geliberaliseerde markten Door de trapsgewijze vrijmaking in de verschillende lidstaten van de Europese Gemeenschap zal Tessenderlo Group in 2004 meer dan 90% van zijn elektriciteitsen gasverbruik op de vrije markt aankopen. Tessenderlo Group stuurt dit lokaal aan met een centrale ondersteuning. België (en ook Italië) vormen qua elektriciteit nog steeds een relatief afgeschermde prijszone door de te beperkte competitiemogelijkheden. Van een ééngemaakte Europese markt is nog niet echt sprake. Tessenderlo Group verwacht van de regulatoren dat ze op een verbetering van de marktwerking toezien. In België werden de overheden aangesproken om de meerkosten van hun energiebeleid op een economisch correcte manier toe te wijzen aan de diverse marktspelers.

62

Vooruitzichten en strategie Tessenderlo Group streeft ernaar om de impact van haar activiteiten op het leefmilieu zoveel mogelijk te beperken, en gaat hierin verder dan wat wettelijk wordt verplicht. Ook in de toekomst zullen grote inspanningen geleverd worden om de installaties aan de huidige stand van de techniek aan te passen, en om de atmosferische emissies en de afvalwaterlozingen tot de haalbare minima te reduceren. Zo zal in de loop van 2004 een studie worden uitgevoerd naar de lozingen, in overeenstemming met de lozingsvergunning die eind december 2003 werd goedgekeurd. Deze studie dient goed onderbouwd te zijn en de verschillende lozingsscenario’s moeten worden bekeken, gaande van oplossingen binnen het productieproces tot de impact van alternatieve lozingen. Het onderzoek kan de basis vormen voor een duurzame oplossing voor het probleem van de zoutlozingen. Het moet eind 2004 klaar zijn, zodat tegen 2011 de nodige maatregelen kunnen getroffen worden. Naar aanleiding van de vastgestelde verontreiniging langs de oevers van de Laak en de Winterbeek, die grotendeels het gevolg is van vroegere lozingen, is Tessenderlo Chemie bereid mee te werken aan het verdere bodem- en grondwateronderzoek. Tessenderlo Chemie heeft de voorbije jaren herhaaldelijk bewezen dat het bereid is zijn verantwoordelijkheid op te nemen inzake leefmilieu, en wil ook meewerken om een deel van het maatschappelijk milieupassief uit het verleden op te ruimen. Bij LVM zal vooral aandacht besteed worden aan een verdere beperking van de fugitieve emissies en zullen saneringsmaatregelen in verband met de bodem- en grondwaterverontreiniging voorbereid worden. Wat tenslotte PVC betreft, gaat Tessenderlo Group samen met de PVC-industrie verder met de invulling van de doelstellingen die zijn vastgelegd in de ‘Vrijwillige Verbintenis’. De jaarlijkse vooruitgangsverslagen zijn hiervan het bewijs. Zo tracht de PVC-industrie een duidelijk signaal te geven naar de Europese Unie met betrekking tot haar inspanningen op het vlak van duurzame ontwikkeling.

63

Veiligheid Recente verwezenlijkingen en permanente inspanningen Vanaf 1997 werd het veiligheidsbeleid voor de Belgische sites van Tessenderlo Group herwerkt tot een gestructureerd en dynamisch veiligheidsmanagementsysteem. Dit systeem beoogt ook voor de komende jaren een verdere daling van het aantal ongevallen en incidenten.

De verschillende productievestigingen hebben een jaarlijks veiligheidsactieplan dat gedestilleerd is uit een vijfjaarlijks Globaal Preventieplan, en dat aangevuld wordt met verbeteringsacties voor het beheersen van specifieke risico’s. Voor een aantal bedrijven van Tessenderlo Group is een Europese ‘Seveso’-richtlijn van kracht om mens en milieu te beschermen tegen de gevolgen van incidenten met gevaarlijke stoffen. Concreet worden bijkomende eisen aan de veiligheidsrapporten en het veiligheidsmanagementsysteem gesteld. De toezichthoudende overheden voeren regelmatig audits uit, en zij inspecteren en controleren frequent de installaties en de veiligheidsmaatregelen. De dynamische aanpak rond veiligheid binnen deze bedrijven van de groep wordt gunstig beoordeeld. In geval van een incident dienen alle medewerkers te weten hoe zij moeten reageren. Met dat doel worden jaarlijkse oefeningen gehouden om de paraatheid te testen. Soms gebeuren de oefeningen in samenwerking met externe hulpdiensten. De opleidings- en trainingsprogramma’s zijn – net als de beschikbare middelen voor de interventieploegen – afgestemd op de specifieke ongevallenscenario’s van elke fabriek. De Belgische sites van Tessenderlo Group hebben ook een samenwerkingsakkoord ondertekend met het overheidsproject ‘Belintra’. Dit is een Belgisch gestructureerd systeem voor hulpverlening vanuit de chemische sector bij ongevallen met het transport van gevaarlijke producten. Tessenderlo Chemie werkt mee met de officiële hulpdiensten en stelt indien nodig gespecialiseerd personeel en materieel ter beschikking.

64

Foto M. Dalemans

Alle ongevallen kunnen voorkomen worden. Daarom worden niet enkel die met werkverlet systematisch onderzocht, maar worden ook de verzorgingen en incidenten geanalyseerd zodat de noodzakelijke preventiemaatregelen kunnen genomen worden. Indien nodig worden de getrokken lessen aan de zusterbedrijven meegedeeld. Op elke site wordt ook de melding van bijna-ongelukken gestimuleerd. Dit is immers een sleutelelement voor de ‘lerende organisatie’. In de tabel op pag. 65 vindt u een statistiek van de arbeidsongevallen in de Belgische vestigingen van de groep.

Frequentiegraad arbeidsongevallen in België 36

27

18

11,01 8,86

33,79 24,84

14,45 8,01

36,30 10,26

TC Ham

LVM

TC Vilvoorde

0

TC Tessenderlo

9

2002 2003

Op de West-Limburgse platformen is een controle- en preventiesysteem actief ter voorkoming van ongevallen op de weg. Vervoerders worden systematisch gecontroleerd op mogelijke inbreuken op de Europese wetgeving met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke goederen over de weg (de zogenaamde ‘ADR-wetgeving’). Daarnaast verzorgt Tessenderlo Chemie ADR-opleidingen voor zowel het eigen personeel als voor externen.

Feiten in 2003 Dankzij de strikte preventiemaatregelen bleef Tessenderlo Group ook het voorbije jaar gevrijwaard van ernstige arbeidsongevallen. Voor alle Belgische sites is de frequentiegraad van de arbeidsongevallen met werkverlet sterk gedaald (zie de tabel). Evenmin vielen er grote schadegevallen te rapporteren. Ook in 2003 werden trouwens belangrijke inspanningen geleverd om het veiligheidsniveau van de verschillende vestigingen van Tessenderlo Group te verhogen. De ploegleiders van de interne interventieploegen van de ‘Seveso’-bedrijven TCT en LVM kregen een gespecialiseerde opleiding in industriële brandbestrijding. Het percentage inbreuken door transporteurs op de ADR-reglementering bedroeg 2,76%. Daarmee scoort Tessenderlo Chemie beter dan het landelijk gemiddelde.

65

ONDERZOEK EN ONTWIKKELING

Het totale budget voor onderzoek en ontwikkeling benadert 27,4 miljoen EUR, met inbegrip van de lonen van een driehonderdtal medewerkers. Gerichte investeringen staan borg voor modern uitgeruste labs en pilootlabs, die Tessenderlo Group in staat moeten stellen onafhankelijk de eigen toekomst te verzekeren. Het onderzoek binnen Tessenderlo Group wordt grotendeels gestuurd vanuit de onderzoekslaboratoria in Tessenderlo. Daar werken zowat 140 mensen aan de voortdurende optimalisatie van de bedrijfseigen processen om de slagkracht van de groep op de markt te versterken. Daarnaast wordt een aantal procédés bestudeerd voor de productie van derivaten die nieuw zijn voor de groep, en die meestal nauw aansluiten bij het bestaande gamma. Dit gebeurt in samenwerking met kleinere onderzoeksgroepen in het buitenland, voornamelijk in Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië. Het grootste deel van het budget wordt besteed aan toegepast onderzoek, en aan technische bijstand aan de commerciële dienst en de productie. Daartoe beschikt Tessenderlo Group over een aantal pilootlabs die vlug en flexibel aanzienlijke hoeveelheden van nieuwe producten kunnen aanmaken. Door zeer snel de fase van het laboratoriumonderzoek te overstijgen en commerciële hoeveelheden aan te bieden, kan efficiënt op de vragen van de markt gereageerd worden. Het fundamenteel onderzoek gebeurt grotendeels in coöperatie met universiteiten en onderzoekscentra in binnen- en buitenland. Hier wordt gewerkt aan nieuwe technologieën die op middellange termijn het arsenaal technieken waarover de groep beschikt, zullen aanvullen. Het gaat onder meer om hydrogenaties, gasfasereacties en enzymatische reacties. Deze zullen Tessenderlo Group in staat stellen verder te evolueren in de richting van eindproducten met een hogere toegevoegde waarde. Door meer fundamentele research naar de aard en de stabiliteit van de suspensie tijdens de polymerisatie van PVC, moet op termijn de productie van PVC beter beheerst en constant gehouden worden. Hierna volgen de voornaamste aandachtspunten binnen de verschillende divisies in 2003:

Minerale chemie Om de kwaliteitsschommelingen in de productie te verminderen, introduceerde de onderzoeksgroep – in samenwerking met de kwaliteitscontrole – een online-systeem van statistische procescontrole in alle minerale afdelingen van het West-Limburgse

66

Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in 2003: 27,4 miljoen EUR 40 36% 33% 30 22%

20

10

9%


Minerale chemie

PVC en Kunststofverwerking

Fijnchemie

0

platform. Dit zal op termijn de bedrijfszekerheid verhogen en de productiekosten doen dalen. Bovendien zal het helpen de minerale activiteiten in deze regio te consolideren. Continu gericht onderzoek naar veevoederfosfaten met de beste verteerbaarheid (de ‘bio-availability’) moet Tessenderlo Group in staat stellen aan de steeds hogere eisen van de klanten te beantwoorden. In het pilootlaboratium werd een nieuw procédé voor de aanmaak van ijzerchloride op punt gesteld, dat gebruik maakt van alternatieve en minder dure grondstoffen. Dit zal in 2004 leiden tot een investering in één van de filialen.

Fijnchemie In 2003 werd een grote inspanning geleverd om de kwaliteit van de gechloreerde tolueenderivaten in GrootBrittannië te verhogen en beter af te stemmen op de markteisen. Dit heeft een dubbel voordeel. Ten eerste kan een aantal klanten rechtstreeks vanuit het filiaal in Widnes (Groot-Brittannië) bediend worden. Daarnaast kan de nieuwe benzylalcoholeenheid in Widnes, die begin 2004 werd opgestart, vanuit dezelfde site bevoorraad worden met een optimale ‘in huis’ geproduceerde grondstof. Deze operatie verliep erg snel dankzij een goede coördinatie tussen onderzoek en productie. Tegelijk werd voor Widnes de mogelijkheid bestudeerd om een aantal andere gechloreerde producten van kleiner tonnage, maar met een hogere toegevoegde waarde, in de bestaande eenheid aan te maken. Enkele daarvan zullen reeds in 2004 geproduceerd worden.

67

Een minder gebruikelijke methode om benzaldehyde te maken uit gechloreerde tussenproducten zorgde voor een groter evenwicht in het productengamma, dat hierdoor beter werd afgestemd op de marktverhoudingen. Dit bood meteen de mogelijkheid om een reeks nieuwe zuurchlorides te fabriceren zonder grote investeringen. De kwaliteit van de benzaldehyde in Groot-Brittannië wordt beter afgestemd op de kwaliteit van die uit Tessenderlo, waardoor de Britse klanten de kans krijgen rechtstreeks vanuit Widnes bevoorraad te worden. Een nieuwe hydrodehalogenatie-eenheid, waarvan de techniek ontwikkeld werd in het laboratorium, werd met succes opgestart in Italië. Het onderzoeksteam is er trouwens van overtuigd dat het rendement van de installatie nog kan verhoogd worden. Een aantal afvalstromen kan zo op een ecologisch verantwoorde wijze worden verwerkt, wat bovendien een besparing meebrengt op het verbruik van grondstoffen. Met diezelfde techniek wordt de verhouding tussen de gechloreerde eindproducten beter afgestemd op de vraag van de markt. Daarnaast werd in 2003 de ontwikkeling van een aantal geurstoffen voortgezet. Zij zullen in de loop van 2004 op pilootschaal worden geproduceerd. Op korte termijn moeten deze hoogwaardige parfumadditieven op industriële schaal kunnen bereid worden. Ook in 2003 werden in de farmaceutische filialen Farchemia (Italië) en Calaire Chimie (Frankrijk) enkele nieuwe actieve bestanddelen, of tussenproducten ervan, in productie genomen. Een aantal hiervan werd in eigen beheer ontwikkeld, andere werden aan Tessenderlo Group toevertrouwd door de farmaceutische bedrijven. Kleine aanpassingen hebben geleid tot meer performante processen of een hoger rendement. Tenslotte werden de pilootinstallaties van de divisie vorig jaar uitgebreid om het toepassingsdomein te verruimen.

Natuurlijke organische producten In de voedingstoepassingen werden nieuwe recepten ontwikkeld, vooral op het gebied van de ‘speciality’ gelatines. Deze werden voorgesteld aan een aantal klanten voor de verdere ontwikkeling van marktrijpe producten. Proeven voor specifieke cosmeticatoepassingen werden gestart. De eerste fase van een studie naar het gebruik van minder klassieke grondstoffen voor gelatine werd op laboratoriumschaal afgerond.

68

Een eerste reeks productieproeven rond een alternatieve receptuur voor de aanmaak van hydrolysaten werd uitgevoerd in de vestiging van Nienburg (D). In combinatie met een reeks verfijningen van de bestaande productie- en toepassingsrecepten zal hierdoor een kwaliteit bereikt worden die voldoet aan de hoge eisen qua optische en organoleptische eigenschappen. De eerste uitwisseling van knowhow met het Amerikaanse filiaal PB Leiner USA rond de productie van hydrolysaten begint reeds vruchten af te werpen. De ontwikkeling van hydrolysaten voor farmaceutische toepassingen (plasma-expander) is na een reeks pilootproeven op productieniveau gebracht. De klant kan nu verder werken aan de kwalificatie van zijn eindproduct. Hiervoor moesten nieuwe analysemethoden ontwikkeld worden. Voorts zorgde het kwaliteits- en onderzoeksteam voor de nodige steun en technische adviezen aan de productie en de commerciële dienst. Dit was nodig om te kunnen inspelen op de permanente veranderingen op het gebied van kwaliteitseisen en wetgeving. 2003 werd gekenmerkt door een verdere introductie van nieuwe gelatinekwaliteiten bij een Europese producent van fotografisch materiaal. De gelatine van PB Gelatins wordt eveneens met succes gebruikt voor papier voor de nieuwste inktjetprinters. De gelatinedivisie besteedt ook erg veel aandacht aan de kwaliteitseisen van bijproducten als vet en beendermeel. Door enkele productieparameters te optimaliseren, wordt de afzetmarkt verzekerd en zelfs uitgebreid.

PVC en PVC-compounds Op het gebied van PVC werd de productiviteit in het voorbije jaar gevoelig verhoogd. Dat gebeurde zonder bijkomende investeringen. Louter het inzetten van nieuwe, efficiëntere en goedkopere polymerisatiehulpstoffen heeft geleid tot een vermindering van de productiekosten. Een intensieve samenwerking tussen de verschillende onderzoeksgroepen en de productieteams resulteerde in een productiviteitstoename van bijna 10% en een verlaging van de additiefkosten per kilogram PVC. Dit alles was slechts mogelijk door een grondige voorbereiding in de pilootinstallaties en door begeleiding in de labs voor toegepast onderzoek en productontwikkeling – zowel tijdens de voorbereiding als bij de implementatie. De constante productkwaliteit was daarbij een voortdurende bekommernis. Een gevoelige verbetering inzake milieu en veiligheid werd gerealiseerd door het stapsgewijs in dienst nemen van nieuwe technieken op reactorniveau, en door het gebruik van een efficiëntere reactiestopper. De integratie van de diensten voor fundamenteel en toegepast onderzoek moet leiden tot een directere beschikbaarheid van wetenschappelijke inzichten en pragmatische kennis. De centralisatie van de PVC-compoundactiviteiten bleef niet zonder gevolgen voor de onderzoeksploeg. De nadruk werd gelegd op de technische ondersteuning van een bredere klantenkring, met meer producttypes. De opleiding van nieuwe verkoopsmedewerkers was prioritair. Belangrijke realisaties situeren zich op het ge-

69

bied van kunststoftextielen (‘coated fabrics’) en afdichtingsprofielen voor ramen (Marvylex® compounds met rubberachtige eigenschappen). Het aantal automodellen dat gebruik maakt van de PVC-dashboard compound van Tessenderlo Group blijft stijgen. Marvyflo® groeide voor het vierde jaar op rij. Dit is vooral het gevolg van de lancering van nieuwe automodellen. De lichte, kritische en moeilijk te produceren kleuren winnen aan populariteit, wat de ontwikkeling van een betere inkleuring nodig maakte. Deze ontwikkelingen beantwoorden aan de wensen van de klant en worden in nauwe samenwerking met de automobielfabrikanten uitgewerkt. Zij hebben tot doel de grenzen van het gebruik van PVC in autointerieurs te blijven verleggen.

Kunststofverwerking De samenwerking tussen de PVC-activiteiten en de kunststofverwerkende dochterondernemingen moet op termijn leiden tot een beter begrip van de verwerkingstechnieken, en tot het ontwikkelen van recepten met bredere toepassingsmogelijkheden. De PVC-industrie is een vrijwillige verbintenis aangegaan om stapsgewijs alle lood uit PVC-mengsel te verbannen. Tegen deze achtergrond werden nieuwe stabilisatoren voor PVC in formulaties voor raamprofielen, buizen en dichtingmaterialen getest op eindeigenschappen en verwerkbaarheid. Industriële proeven zullen de inzetbaarheid van deze producten optimaliseren.

Controlelabs en kwaliteit Gericht onderzoek is een garantie voor de slagkracht van Tessenderlo Group. Modern uitgeruste en efficiënte controlelaboratoria zijn hiervoor een onmisbaar instrument. Het voorbije jaar werd in het centrale controlelab verder gewerkt aan de invoering van de zogenaamde ‘Good Laboratory Practices’ (GLP) en de kwaliteitsnorm ISO 9001: 2000 versie. Ook een vlotte communicatie tussen de verschillende controlelabs over de grenzen heen blijft onontbeerlijk.

70

In 2003 werd in de controlelaboratoria vooral gewerkt aan de verhoging van de efficiëntie. Het Laboratorium Informatica Managementsysteem (LIMS), dat reeds in het milieucontrolelab was ingevoerd en een belangrijke verdere stap naar efficiëntie en kwaliteit betekende, zal nu ook gebruikt worden voor productieanalyses en analyses voor de filialen. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de verdere automatisering door de koppeling van analysetoestellen aan het LIMS, waardoor nu al diverse toestellen een automatische overdracht van resultaten mogelijk maken. Het milieucontrolelab van Tessenderlo Group ontving begin 2003 van Beltest zijn ISO 17025-accreditatiecertificaat voor de uitvoering van emissiemetingen. Hiermee bewijst het zijn technische competentie op internationaal niveau. Dit kwaliteitssysteem wordt verder uitgebouwd voor wateranalyses. Overigens zijn ook de water- en emissiemeetmethoden van het milieucontrolelab goedgekeurd in het kader van de Vlaamse milieuwetgeving VLAREM (B), en dit voor alle filialen die aan deze wetgeving moeten voldoen. In de loop van het voorbije jaar heeft de kwaliteitsdienst verschillende afdelingen begeleid bij het op punt stellen, invoeren of in stand houden van een kwaliteitsmanagementsysteem volgens de internationaal erkende EN-ISO 29 000 norm en het bekomen van de vereiste productcertificaties. Alle bestaande systemen werden aangepast aan de nieuwe vereisten van de ISO 9001: 2000 versie vóór de limietdatum van 15 december 2003. Zoals de norm vereist, werden alle onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten opgenomen in de kwaliteitsmanagementsystemen. De integratie van ‘Good Manufacturing Practices’ (GMP) in onze kwaliteitssystemen en de uitvoering van de risicoanalyses met betrekking tot voedselveiligheid (HACCP), biedt een bijkomende kwaliteitsgarantie die de klanten ten zeerste op prijs stellen. Bij PB Gelatins werden de EDQM-certificaten – die onontbeerlijk zijn voor de farmaceutische gelatines – geactualiseerd. Er werden stappen ondernomen om dit ook voor de in 2003 overgenomen filialen in Noord- en Zuid-Amerika te realiseren.

71

DEUGDELIJK BESTUUR

Een transparant beheer In overeenstemming met de aanbevelingen van de beursautoriteiten en van de Belgische Commissie van Corporate Governance, zorgt Tessenderlo Group ervoor dat het bestuur en het beheer van de onderneming beter worden afgestemd op de principes van ‘deugdelijk bestuur’. Dit is een basisvoorwaarde om de financiële middelen die de aandeelhouders ter beschikking stellen van het bedrijf, optimaal te gebruiken. Door het invoeren van organisatie- en werkingsregels wordt het beslissingsproces in de raad van bestuur en de verschillende comités transparanter. Tevens wordt ervoor gezorgd dat rekening wordt gehouden met de belangen van de aandeelhouders, en met die van alle belanghebbenden die rechtstreeks of onrechtstreeks bij de onderneming betrokken zijn, ‘de stakeholders’. Ook de kwaliteit van de informatie draagt bij tot deze doelstelling, aangezien dit een essentieel element van de bedrijfscommunicatie is. Op basis van de financiële agenda die bij elke jaarlijkse algemene vergadering van de aandeelhouders wordt meegedeeld, worden de geconsolideerde financiële resultaten, samen met een activiteitenverslag van de verschillende divisies, via een persmededeling verspreid. Deze wordt gelijktijdig gepubliceerd op de webstek van Tessenderlo Group: www.tessenderlogroup.com. De jaarverslagen van de algemene vergadering worden naar alle aandeelhouders gestuurd die aandelen op naam hebben, en op aanvraag naar investeerders en andere geïnteresseerden. Ook de jaarverslagen kunnen worden geraadpleegd op de webstek: www.tessenderlogroup.com.

De vergoeding van de bestuurders en de leden van het management committee De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur bestaat voor het overgrote deel uit winstaandelen. Sinds 2000 zijn die voor elke bestuurder op hetzelfde peil gebleven, goed voor een totaal bedrag van 506 416 EUR in het boekjaar 2003. Geen enkele maatschappij binnen de groep heeft een lening of een waarborg toegekend aan een bestuurder. Het loon van de leden van het management committee is deels vast, en deels veranderlijk in functie van de groepsresultaten of van de individuele prestaties. Dit variabele deel kan gemiddeld tot 20% van het vaste loon bedragen. Daarnaast genieten zij de voordelen van een stock option plan. In totaal werden hen in 2003 19 400 warrants

72

toegekend in het kader van dit plan. Die warrants geven elk recht op de aankoop van één nieuw aandeel. Dit hele pakket is goedgekeurd door het vergoedingscomité.

De raad van bestuur In overeenstemming met artikel 15 van de statuten, telt de raad van bestuur minimum drie leden die worden aangeduid door de algemene vergadering van de aandeelhouders. Hun mandaat heeft een duur van zes jaar.

De samenstelling van de raad van bestuur De raad van bestuur van Tessenderlo Chemie is als volgt samengesteld (situatie eind december 2003): – Voorzitter, uitvoerend bestuurder: Gérard Marchand (einde mandaat juni 2004) – Bestuurders zonder uitvoerende functie, vertegenwoordigers van de referentie-aandeelhouder: • Pierre-Louis Boutonnat (einde mandaat juni 2007); • Pierre-François Couture (einde mandaat juni 2006); • Claude Niedergang (einde mandaat juni 2007); – Onafhankelijke bestuurders zonder uitvoerende functie: • Valère Croes (einde mandaat juni 2009); • Paul de Meester (einde mandaat juni 2007); • Thierry Piessevaux (einde mandaat juni 2007); • Karel Pinxten (einde mandaat juni 2007); • Bernard Pache (einde mandaat juni 2007); • Marc Lambrechts (†26 augustus 2003). De raad van bestuur wordt bijgestaan door de secretaris-generaal, Adrien Carton de Wiart. Het mandaat van commissaris wordt uitgeoefend door Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren (KPMG), vertegenwoordigd door Ludo Ruysen. De commissaris ontving een bedrag van 60 359 EUR vanwege Tessenderlo Chemie NV als vergoeding voor bijzondere opdrachten.

73

De regels met betrekking tot de samenstelling en de taak van de raad van bestuur De raad van bestuur is bevoegd om alle handelingen te verrichten die nodig of nuttig zijn om de doelstellingen van de onderneming te realiseren, behalve wanneer de wet of de statuten bepalen dat de materie uitsluitend onder de bevoegdheid van de algemene vergadering valt. De vennootschap is geldig vertegenwoordigd door de voorzitter van de raad van bestuur of door twee bestuurders. Op dit ogenblik telt de raad van bestuur negen leden. In overeenstemming met de bepalingen van de wet van 2 augustus 2002 en zoals bevestigd door de algemene vergadering van aandeelhouders van 3 juni 2003 zetelen onafhankelijke bestuurders naast vertegenwoordigers van de referentieaandeelhouder, de Franse groep Entreprise Minière et Chimique (EMC). De raad kan slechts rechtsgeldig delibereren en beslissen wanneer minstens de helft van de bestuurders aanwezig of vertegenwoordigd is. De beslissingen van de raad worden genomen bij een gewone meerderheid van stemmen van de aanwezige of vertegenwoordigde leden. Bij staking van stemmen is de stem van de voorzitter doorslaggevend. In de loop van het boekjaar 2003 heeft de raad van bestuur vijfmaal vergaderd. Naast de aanwezigheid van onafhankelijke bestuurders staan ook een aantal comités borg voor een goede en onafhankelijke werking van de raad. Zij zijn uitsluitend samengesteld uit bestuurders zonder uitvoerende functie. Sinds 1999 heeft de raad van bestuur drie gespecialiseerde comités opgericht: – het auditcomité; – het benoemingscomité; – het vergoedingscomité.

74

Het auditcomité Het auditcomité bestaat uit vier leden, waarvan drie onafhankelijke bestuurders. Het wordt bijgestaan door de secretaris van de raad. De leden van het comité zijn: – – – –

Valère Croes (voorzitter); Claude Niedergang; Thierry Piessevaux; Marc Lambrechts.

Het auditcomité heeft als doel de raad van bestuur bij te staan in zijn toezichthoudende functie, meer bepaald met betrekking tot: – financiële informatie die wordt verspreid aan de aandeelhouders en de personeelsleden en – meer algemeen – alle financiële informatie die publiek wordt gemaakt; – de interne audit en het interne controlesysteem, evenals de bestaande of nieuwe controleprocedures; – de externe audit. Bij het uitvoeren van zijn taak raadpleegt het comité de verantwoordelijken, met name de financieel directeur, de beheerscontroleur van de groep, de interne auditor en de commissaris. Het comité vergadert minstens tweemaal per jaar om de halfjaarlijkse en jaarlijkse rekeningen na te kijken, en daarnaast wanneer de omstandigheden dit vereisen. In 2003 is het auditcomité driemaal samengekomen.

Het benoemingscomité Het benoemingscomité werd opgericht om de raad van bestuur te adviseren over benoemingen die worden voorgedragen aan de algemene vergadering, evenals over eventuele voorstellen voor de vervanging van een bestuurder door coöptatie. Het comité is als volgt samengesteld: – Pierre-François Couture; – Paul de Meester; – Marc Lambrechts. Het benoemingscomité vergadert wanneer de omstandigheden dit vereisen.

75

Het vergoedingscomité Het vergoedingscomité is belast met voorstellen over de bezoldiging van de uitvoerende en de niet-uitvoerende bestuurders, en met het verlenen van advies over het loonbeleid dat de groep voor haar topmensen voert. Het comité is samengesteld uit drie bestuurders zonder uitvoerende functie: – Valère Croes; – Paul de Meester; – Karel Pinxten. Tijdens het boekjaar 2003 is het vergoedingscomité éénmaal samengekomen.

Het management committee (*) De raad van bestuur heeft de dagelijkse leiding van de onderneming toevertrouwd aan één van zijn leden, Gérard Marchand, die tevens de functie bekleedt van voorzitter van het management committee. Naast de voorzitter telt het management committee vier leden: – – – –

Matteusz Dubinski, divisie ‘minerale chemie’; Jozef Housen, divisie ‘natuurlijke organische producten’; Philippe Pôlet, divisies ‘PVC’ en ‘kunststofverwerking’; David Poynton, divisie ‘fijnchemie’.(**)

De maandelijkse vergaderingen van het management committee worden eveneens bijgewoond door: – Adrien Carton de Wiart, secretaris-generaal; – Eddy Vandenbriele, IT-, organisatie- en personeelsdirecteur; – Christian Vrebosch, financieel directeur. Net als de belangrijkste directeuren van de groep ontvangen de leden van het management committee een vaste vergoeding. Daarnaast krijgen zij een variabele toeslag die rekening houdt met hun individuele prestaties en met de resultaten van de groep.

(*) Zie ook de foto op blz. 6 (**) Pierre Ducuroir tot 31 maart 2003

76

Het dividendbeleid Het dividendbeleid blijft ongewijzigd. Een derde van het geconsolideerd nettoresultaat wordt gemiddeld als dividend uitgekeerd, het resterende bedrag wordt besteed aan de financiering van de groepsexpansie. Dit beleid kan echter worden aangepast zodat een stijging van het dividend, of tenminste de stabiliteit ervan, wordt verzekerd. De verdeling die voor het boekjaar 2003 aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, vertegenwoordigt 71% van de geconsolideerde winst. Dit komt overeen met een nettodividend per aandeel van 0,85 EUR, zoals in 2002. Ter vergelijking: de dividenden die voor het boekjaar 2002 verdeeld werden, bedroegen 44% van het geconsolideerd nettoresultaat.

77

TESSENDERLO CHEMIE NV

WYMAR INTL (BE)

IMMO WATRO (BE)

DYNAPLAST EXTRUCO (CA) 33%

TESSENDERLO PARTICIP (BR)

LVM HOLD (NL)

MEDABIL (BR) 50%

PB LEINER ARGENTINA (AR)

PBG UK (GB)

FAIRBROOK (GB)

TC ROTTERDAM (NL)

TESSENDERLO FINE CHEMICALS (GB)

TESSENDERLO UK (GB)

PROFEX (FR)

TESSENDERLO HOLDING UK (GB)

DYKA BV (NL)

DYKA UK (GB)

LVM LIMBURG (NL)

LEGENDE HOLDING

FIJNCHEMIE

MINERALE CHEMIE

PVC & COMPOUNDS

NATUURLIJKE, ORGANISCHE PRODUCTEN

KUNSTSTOFVERWERKING

TESSENDERLO GROUP

TESSENDERLO PARTICIP (IT)

TEFIPAR (FR)

TESSENDERLO S.A.V. (FR)

SAPLAST (FR)

ITALIA (IT)

TESSENDERLO USA (US)

PB LEINER USA (US)

LVM (BE)

TCI (BE)

CHEMIELIM (NL) PC LOOS (FR)

CALAIRE CHIMIE (FR)

CHELSEA B.P. (US) TAILE (CN)

PLASTIVAL

(FR)

SOTRASEPEREF (FR)

CHEMILYL (FR)

CAILLAUD (FR)

JUPITER SULPHUR (US) 50%

PBG FRANCE (FR)

TESSENDERLO DAVISON CHEMICALS (US) 50%

THERMOPLASTIQUES

COUSINTESSIER (FR)

TECHNICOMPOUND (FR)

TESSENDERLO KERLEY (US)

ALIPHOS (FR)

ALKEMIN (US) 49%

FARCHEMIA (IT)

PBG GmbH (DE)

TCT POLSKA (PL)

DYKA PLASTICS (BE)

DYKA POLSKA (PL)

ZEOLINE (BE) 50%

TERELUX (LU)

5

Taile Chemical Factory Lianyungang CHINA

De vestiging in Lianyungang is de voornaamste Chinese producent van benzylchloride en benzaldehyde, voornamelijk bestemd voor de farmaceutische industrie. De ‘fijnchemie’ divisie heeft 30 procent van de wereldmarkt in handen voor een belangrijk tussenproduct voor de aanmaak van penicilline.

GECONSOLIDEERDE BALANS

2003 ACTIVA VASTE ACTIVA Oprichtingskosten (1) Immateriële vaste activa (2) Consolidatieverschillen (3) Materiële vaste activa (4) A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw G. Vooruitbetalingen V. Financiële vaste activa (5) A. Vennootschappen waarop vermogensmutatie wordt toegepast 1. Deelnemingen B. Andere venootschappen 1. Aandelen en deelbewijzen 2. Vorderingen

(in duizend EUR)

I. II. III. IV.

Totaal activa

( ) Zie commentaar pag. 87 en volgende.

82

785.398

760.019

10.213 63.012 45.011 647.903

13.547 68.771 21.542 635.737

194.488 388.997 11.033 302 20.260 30.706 2.117

185.236 392.518 10.222 377 20.325 25.291 1.768 19.259

20.422

13.451

10.897

3.500 2.308

7.233 2.292

VLOTTENDE ACTIVA VI. Vorderingen op meer dan één jaar A. Handelsvorderingen B. Andere vorderingen C. Uitgestelde belastingen (6) VII. Voorraden en bestellingen in uitvoering (7) A. Voorraden 1. Grond- en hulpstoffen 2. Goederen in bewerking 3. Afgewerkte producten 4. Handelsgoederen VIII. Vorderingen op ten hoogste één jaar (8) A. Handelsvorderingen B. Andere vorderingen IX. Geldbeleggingen B. Overige beleggingen (11) X. Liquide middelen (11) XI. Overlopende rekeningen

2002

803.294

842.254

36.678 25 1.400 35.253

32.864 148 1.007 31.709

297.939 84.683 16.769 176.399 20.088

306.061 85.094 15.538 191.233 14.196

417.091 361.288 55.803

447.108 393.156 53.952

1.044 1.044

2.279 2.279

46.858 3.684

45.946 7.996

1.588.692

1.602.273

GECONSOLIDEERDE BALANS

2003 PASSIVA EIGEN VERMOGEN (9) I. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal II. Uitgiftepremies IV. Reserves V. Consolidatieverschillen VI. Omrekeningsverschillen VII. Kapitaalsubsidies

(in duizend EUR)

756.342

VOORZIENINGEN, UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES

Totaal passiva

132.000 132.000

32.602 598.869 1.353 -10.384 902

30.753 586.645 359 7.053 1.130

402

14.326

114.779

120.595

68.651 40.630 2.718 – 25.303

SCHULDEN X. Schulden op meer dan één jaar (11) A. Financiële schulden 2. Niet achtergestelde obligatielening 3. Leasing- en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen XI. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen (11) B. Financiële schulden (11) 1. Kredietinstellingen 2. Overige leningen C. Handelsschulden (12) 1. Leveranciers 2. Te betalen wissels D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen E. Fiscale en loonschulden (12) 1. Schulden met betrekking tot belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden (12) XII. Overlopende rekeningen

757.940

133.000 133.000

VIII. BELANGEN VAN DERDEN

IX. Voorzieningen en uitgestelde belastingen (10) A. Voorzieningen voor risico’s en kosten 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 2. Belastingen 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 4. Overige risico’s en kosten B. Uitgestelde belastingen en belastinglatenties

2002

92.113 32.743 1.308 5.586 52.476

46.128

28.482

717.169

709.412

116.196

163.252

40.098 751 13.195 62.152

40.080 48.969 74.203 590.413

531.474

1.017

2.120

196.296 73.697

128.207 57.924

192.648 912 1.507

200.983 2.562 5.606

27.211 50.073 47.052

32.002 47.774 54.296 10.560

14.686

1.588.692

1.602.273


83

GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING

2003

2002 (in duizend EUR)

I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet (13) B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking, afgewerkte producten en bestellingen in uitvoering (toename +, afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, gronden hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename - , afname +) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F. Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten H. Geactiveerde exploitatiekosten

1.985.382 1.933.878

-13.590 3.242 23.533

-7.924 3.765 31.799 1.903.198

V. Financiële kosten A. Kosten van schulden C. Kosten uit vlottende activa D. Andere financiële kosten Financieel resultaat (15) VI. Winst uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting


84

1.846.647

919.127 9.376 443.078 369.961

865.371 -3.686 452.889 363.279

134.628

135.973

108

3.250

-12.907 39.827 -

7.730 38.532 -16.691

III. Bedrijfswinst (14) IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten

1.961.518

1.972.197

82.184

114.871

8.638 2.294 1.892 4.452

7.162 829 2.517 3.816

22.858 15.625 7.233

23.022 14.902 17 8.103

-14.220

-15.860

67.964

99.011

GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING

2003


VII. Uitzonderlijke opbrengsten (16) A. Terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa D. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten E. Meerwaarden op realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke opbrengsten VIII. Uitzonderlijke kosten (16) A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa C. Waardeverminderingen op financiële vaste activa D. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten E. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke kosten

18.908

4.994

12.107

-

58 484 6.259

297 291 4.406 10.205

3.264 1.994 33 4.914

Uitzonderlijk resultaat

6.359

22 779 79 5.479 8.703

-1.365

IX. Winst vóór belastingen

76.667

97.646

X. Uitgestelde belastingen (17) A. Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen en belastinglatenties B. Overboeking naar uitgestelde belastingen en belastinglatenties

-8.846

7.117

XI. Belastingen (17) A. Belastingen B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen vóór belastingen XII. Winst van de geconsolideerde ondernemingen XIII. Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop een vermogensmutatie is toegepast XIV. Geconsolideerde winst A. Aandeel van derden B. Aandeel van de groep (18)

4.346

8.979

-13.192

-1.862 -29.354

-34.991

-31.059

-40.577

1.705

5.586 38.467

69.772

4.975

5.396

43.442 -16 43.458

75.168 4.530 70.638


85

GECONSOLIDEERDE FINANCIERINGSTABEL

2003


Exploitatie-activiteiten Geconsolideerd resultaat van de groep Geconsolideerd aandeel van derden Aandeel in resultaat van onderneming waarop vermogensmutatie is toegepast Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Waardeverminderingen op financiële vaste activa en andere vorderingen op meer dan 1 jaar Voorzieningen voor risico’s en kosten Uitgestelde belastingen

43.458 -16

70.638 4.530

-4.975 134.628

-5.396 135.973

1.994 -22.260 8.846

8.023 -7.117

161.675

206.651

14.507 26.792

9.193 15.068

202.974

230.912

Investering in materiële en immateriële vaste activa Investering in financiële activa – deelnemingen

-121.872 -91.400

-132.133 -33.818

Totaal investeringen

-213.272

-165.951

Overdrachten van materiële en immateriële vaste activa Vermindering financiële activa – deelnemingen

3.803 182

1.138 1

Totaal van de overdrachten

3.985

1.139

-209.287

-164.812

Kapitaalsverhoging Variatie kapitaalsubsidies Verhoging (+), Vermindering (-) schulden lange termijn Nieuwe leningen en vorderingen lange termijn Terugbetalingen leningen en vorderingen lange termijn Uitkering dividenden Dividenden uitgekeerd aan derden

2.848 -228 -47.056 -2.027 929 -31.234 -1

2.616 -83 87.207 -689 1.896 -31.104 -1.158

Wijziging in de thesaurie voor financiering

-76.769

58.685

-83.082

124.785

Cashflow Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Wijzigingen in de consolidatiekring en omrekeningsverschillen Wijziging in de thesaurie voor exploitatie Investeringsactiviteiten

Wijziging in de thesaurie voor investeringen Financieringsactiviteiten

Totale wijziging in de beschikbare middelen

86

Bespreking van de geconsolideerde rekeningen BALANS (in miljoen EUR) (1) Oprichtingskosten De oprichtingskosten omvatten de kosten voor herstructureringen en de kosten voor kapitaalsverhoging. De herstructureringskosten worden op 5 jaar afgeschreven en het netto bedrag op het einde van het boekjaar 2003 bedraagt 10,0 miljoen EUR.

(2) Immateriële vaste activa Deze posten omvatten de kosten voor onderzoek en ontwikkeling, waarden van octrooien en licenties evenals het handelsfonds. Deze rubriek vertoont een daling van 5,7 miljoen EUR die als volgt verklaard kan worden: – investeringen 3,1 – uitbreiding van de perimeter van de groep 5,4 – afschrijvingen van het boekjaar – 8,6 – omrekeningsverschil – 5,6 – 5,7

(3) Consolidatieverschillen Deze rubriek vermeldt de positieve consolidatieverschillen; namelijk het verschil tussen de betaalde prijs en de eventueel geherwaardeerde eigen middelen van de geconsolideerde ondernemingen. Consolidatieverschillen worden afgeschreven tussen 10 en 20 jaar. De evolutie van de rubriek is als volgt: Nettowaarde eind 2002 Verwerving van nieuwe activiteiten Afschrijvingen van het boekjaar Nettowaarde eind 2003

21,5 28,6 – 5,1 45,0

De verwerving situeert zich voornamelijk bij de divisies kunststofverwerking en natuurlijke organische producten.

(4) Materiële vaste activa Deze rubriek omvat de nettowaarde van de materiële vaste activa die bestaan uit de aanschaffingswaarde van nieuwe activa en de investeringen van de groep, na aftrek van de gecumuleerde afschrijvingen. De netto verhoging van de boekwaarde van deze rubriek is voornamelijk te wijten aan de gedane investeringen van het boekjaar voor 118,6 miljoen EUR en de uitbreiding van de consolidatieperimeter ter waarde van 28,5 miljoen EUR na aftrek van de afschrijvingen van 108,1 miljoen EUR en de negatieve omrekeningsverschillen van 25,9 miljoen EUR.

87

Deze investeringen zijn per divisie als volgt verdeeld: – Minerale chemie – Fijnchemie – PVC & compounds – Kunststofverwerking – Natuurlijke organische producten

18 21 19 36 25 119

(5) Financiële vaste activa Vennootschappen waarop vermogensmutatie wordt toegepast: Deze post groepeert de geconsolideerde participaties waarop een vermogensmutatie wordt toegepast en geeft een verhoging, die voortvloeit uit de verbetering van het geconsolideerde resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast. Andere vennootschappen: Deze rubriek omvat de niet-geconsolideerde participaties die worden gewaardeerd volgens de historische waarde, na aftrek van de waardeverminderingen. De vermindering is het gevolg van de opname in de consolidatieperimeter van de verkoopkantoren.

(6) Actieve uitgestelde belastingen De actieve uitgestelde belastingen zijn hoofdzakelijk het resultaat van de boeking van de fiscale voordelen tengevolge van de over te dragen fiscale verliezen. Een waardevermindering is doorgevoerd op het gedeelte van het fiscaal verlies dat niet kan gerecupereerd worden binnen een periode van 5 jaar. Het bedrag van de waardevermindering op actieve fiscale latenties van het boekjaar bedraagt 7,2 miljoen EUR. (Zie punt C. VI van de waarderingsregels).

(7) Voorraden Niettegenstaande de uitbreiding van de consolidatieperimeter en van de omzet vertonen de voorraden een daling van 8,2 miljoen EUR.

(8) Vorderingen De handelsvorderingen zijn met 31,9 miljoen EUR gedaald ten opzichte van 2002. Het gemiddelde toegestane klantenkrediet is met 7 dagen verminderd en bedraagt 66 dagen. De andere vorderingen stijgen met 1,9 miljoen EUR en omvatten BTW, andere te recupereren belastingen en de waarde van de ‘overfunding’ van het pensioenfonds.

88

(9) Eigen kapitaal – aandeel van de groep De variatie van het eigen vermogen wordt als volgt ontleed: Op 31/12/2002 757,9 Verhoging van het kapitaal voor het personeel 2,8 Resultaat van het boekjaar – aandeel groep 43,5 Winstverdeling – 31,2 Omrekeningsverschillen – 17,4 * Consolidatieverschillen 1,0 Kapitaalsubsidies – 0,3 Op 31/12/2003 756,3 *De vermindering van de omrekeningsverschillen is hoofdzakelijk te wijten aan de USD en de GBP.

(10) Uitgestelde belastingen en provisies Alle provisies werden herzien volgens de nieuwe IAS-IFRS-normen en enkele daarvan moesten hernomen worden: Deze rubriek daalt met 5,8 miljoen EUR. – Verhoging van de provisie voor pensioenen 7,9 miljoen EUR; alle voorzieningen voor pensioenen in het kader van IAS nr. 19 werden bijgewerkt in de filialen van de groep en de nodige bedragen werden gestort of de nodige provisies werden aangelegd tijdens het boekjaar 2003. – Verlaging van de provisie voor grote herstellingen en groot onderhoud 5,6 miljoen EUR. – Vermindering van de provisie voor andere risico’s en kosten 27,2 miljoen EUR; deze daling is het gevolg van de overdracht van de herstructureringskosten van 16,7 miljoen EUR, aangelegd vorig jaar, naar de rubriek provisies voor pensioenen en anderzijds de afbouw van de milieuvoorzieningen in de mate dat zij niet voldoen aan wettelijke verplichtingen. – Verhoging van de provisie voor uitgestelde belastingen en fiscale latenties met 17,6 miljoen EUR.

(11) Netto financiële schulden De netto financiële schulden van de groep, die 339,3 miljoen EUR bedragen in vergelijking met 303,3 miljoen EUR voor het vorige jaar, is het resultaat van de compensatie tussen de financiële schulden op lange en korte termijn 387,2 miljoen EUR en het geheel aan beleggingen en van de beschikbare middelen 47,9 miljoen EUR. De verhoging is voornamelijk het gevolg van de gedane investeringen en de acquisities van het boekjaar. De sterke koers van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar zorgde voor een afname van de schulden uitgedrukt in USD. Het totaal van de schulden vervalt op minder dan 5 jaar en wordt verdeeld als volgt: 30 % in USD, 30% in GBP en 40% in EUR, voornamelijk in thesaurie-bewijzen. De privé-leningen van 40 miljoen EUR en 60 miljoen USD zijn aan een vaste rente en vervallen in december 2007. De schulden op korte termijn zijn aan een variabele intrestvoet.

89

(12) Schulden De handelsschulden dalen met 14,0 miljoen EUR. De fiscale en loonschulden zijn eveneens gedaald. De te betalen dividenden en tantièmes zijn in rubriek inbegrepen voor 31,2 miljoen EUR.

RESULTATEN (13) Omzet De omzet is verbeterd met 2% en verhoogt van 1.933,9 miljoen EUR tot 1.972,2 miljoen EUR. Het omzetcijfer zou een daling weergeven van 1% met een constante perimeter. De omzet per divisie: Minerale chemie Fijnchemie PVC & compounds Kunststofverwerking Natuurlijke organische producten

2003 534 261 341 523 313 1.972

2002 611 264 298 500 261 1.934

(14) Bedrijfswinst, ebitda en cashflow In het exploitatieresultaat werden voorzieningen teruggenomen voor grote herstellingen en groot onderhoud 6,2 miljoen EUR en andere voorzieningen voor milieu 8,6 miljoen EUR, zoals hierboven vermeld. Er werden dotaties gedaan aan de voorzieningen voor pensioenen 8,2 miljoen EUR volgens de IAS norm nr. 19. De bedrijfswinst daalt met 28,5% van 114,9 miljoen EUR naar 82,2 miljoen EUR. De cashflow is verminderd van 206,7 miljoen EUR naar 161,7 miljoen EUR. Ebitda per divisie: Minerale chemie Fijnchemie PVC & compounds Kunststofverwerking Natuurlijke organische producten

2003 39 22 –2 88 57 204

2002 71 34 15 86 53 259

(15) Financieel resultaat Deze post omvat de inkomsten uit niet-geconsolideerde participaties en financiële vorderingen. De financiële lasten zijn verbeterd met 1,6 miljoen EUR van 15,9 miljoen EUR naar 14,2 miljoen EUR ten opzichte van het vorige boekjaar. Dat is te wijten, ondanks de licht gestegen financiële schulden, door een verlaging van de intrestvoeten ten opzichte van vorig jaar.

90

(16) Uitzonderlijke nettoresultaten De uitzonderlijke resultaten geven een nettowinst van 8,7 miljoen EUR. – Terugneming van versnelde en degressieve afschrijvingen 12,1 miljoen EUR. – Uitzonderlijke afschrijvingen 3,3 miljoen EUR. Productie eenheden die structureel negatieve resultaten voorleggen werden onderworpen aan een uitzonderlijke afschrijving voor immateriële en materiële activa.

(17) Belastingen Op de actieve uitgestelde belastingen werd een waardevermindering ten laste genomen van 7,2 miljoen EUR als gevolg van de interne regels tot beperking van 5 jaar op de fiscale tegoeden (zie punt C. VI Waarderingsregels). De huidige belastingvoet vóór de fiscale herbewerking gaat van 36% naar 38%.

(18) Geconsolideerd resultaat van de groep Het netto geconsolideerde resultaat van de groep is van 70,6 miljoen EUR gedaald tot 43,5 miljoen EUR namelijk een vermindering van 38% in vergelijking met vorig jaar.

91

BIJLAGE I. CONSOLIDATIECRITERIA 1. Definitie van de consolidatiekring De regels die de consolidatiekring vastleggen zijn de volgende: – maatschappijen die aan een dubbele vereiste voldoen, worden geconsolideerd; – verwantschap tot de groep en representativiteit binnen het geheel van de dochterondernemingen die de groep samenstellen. Worden van deze consolidatiekring uitgesloten, alle maatschappijen die niet aan deze twee criteria beantwoorden, hetzij omdat hun belang te verwaarlozen is of onbestaand, hetzij omdat het toevoegen van hun rekeningen geen enkele bijkomende informatie bevat, m.a.w. ze geven geen getrouwer beeld van de groep. Kwantitatieve criteria (zoals daar zijn omzet, totaal van de balans of het personeelsbestand) werden niet weerhouden voor de consolidatie der rekeningen. Hieruit vloeit voort dat dochterondernemingen waarvan de activiteiten vreemd zijn aan de chemische activiteit van de groep eveneens zouden kunnen uitgesloten worden in die mate dat hun belang of relatie tot het geheel van de groep niet voor de hand ligt. De meeste van de aldus weerhouden vennootschappen zijn vennootschappen van industrieel belang, die voor rekening van de moedermaatschappij een portefeuille met een louter industrieel karakter houden of die in de groep een specifieke rol spelen.

2. Wijziging van de consolidatiekring De wijzigingen zijn de volgende: – Tijdens het jaar 2003 werden twee fusies gerealiseerd binnen de Caillaud-groep: • Fondoir Romanais SAS en Union de la Boucherie Lyonnaise SAS • Progilor SAS en Bouvart SAS – De acquisities van volgende maatschappijen: PB Leiner USA Corp. en PB Leiner Argentina SA werden in de consolidatiekring opgenomen volgens de globale integratie vanaf 4 april 2003. – In volgende maatschappijen werd het aandeel in bestaande deelnemingen verhoogd: • De groep Fairbrook van 75% naar 100% • Medabil van 28,57% naar 50%

92

• Dynaplast-Extruco van 25% naar 33% • Lianyungang Taile van 65% naar 100% – Al de verkoopkantoren, die niet op basis van commissie werken, werden in de consolidatiekring opgenomen.

3. Consolidatiemethode – Globale integratie: vennootschappen die rechtstreeks of onrechtstreeks gecontroleerd worden, in rechte of in feite. – Proportionele integratie: vennootschappen die gezamenlijk gecontroleerd worden. – Integratie door vermogensmutatie: dochterondernemingen waarop de door de groep een bepaalde invloed wordt uitgeoefend.

93

II. GECONSOLIDEERDE ONDERNEMINGEN A. Integraal geconsolideerde dochterondernemingen Nr.BTW

94

Groepsbelang

– Aliphos SAS, FR-75013 Paris (Frankrijk)

FR61338.966.872

100,0%

– Baert-Verlee & Zoon BVBA, BE-1050 Brussel (België)

BE419.875.683

100,0%

– Baert-Verlee NV, BE-1050 Brussel (België)

BE435.921.463

100,0%

– Britphos Ltd, GB-Yeadon, Leeds LS19 7BY (Groot-Brittannië)

GB343.187.654

100,0%

– Ets. Caillaud SAS, FR-61400 Saint-Langis-les-Mortagne (Frankrijk)

FR73536.550.056

100,0%

– Calaire Chimie SAS, FR-62100 Calais (Frankrijk)

FR58309.084.663

100,0%

– Ets. Charvet Père et Fils SAS, FR-91490 Milly-La-Forêt (Frankrijk)

FR35316.826.775

99,9%

– Chelsea Building Products Inc., US-Oakmont, Pennsylvania 15139 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

100,0%

– Chemielim NV, BE-1050 Brussel (België)

BE414.699.348

100,0%

– Chemilyl SAS, FR-59120 Loos (Frankrijk)

FR58380.358.226

100,0%

– Cofipar NV, NL-4854 MT Bavel (Nederland)

–

100,0%

– Compagnie Financière de Tessenderlo NV, BE-1050 Brussel (België)

BE407.247.372

100,0%

– Dyka BV, NL-8331 LJ Steenwijk (Nederland)

NL00.68.44.200.B.01

100,0%

– Dyka GmbH, DE-14513 Teltow (Duitsland)

DE159.812.055

100,0%

– Dyka Plastics NV, BE-3900 Overpelt (België)

BE414.467.340

100,0%

– Dyka Polska Sp.zo.o., PL-55-221 Jelcz-Laskowice (Polen)

NIP 899-22-72-101

100,0%

– Dyka s.r.o., CZ-27351 Unhost (Tsjechië, Rep.)

030/45792950

100,0%

– Dyka U.K. Ltd, GB-Longtown-Carlisle-Cumbria CA6 5LY (Groot-Brittannië)

GB373.837.324

100,0%

– Eurocell Building Plastics Ltd, GB-Alfreton-Derbyshire DE55 4RF (Groot-Brittannië)

GB616.751.731

100,0%

– Eurocell Profiles Ltd, GB-Alfreton-Derbyshire DE55 4RF (Groot-Brittannië)

GB616.751.731

100,0%

– Fairbrook plc, GB-Alfreton–Derbyshire DE55 4RF (Groot-Brittannië)

GB616.751.731

100,0%

– Farchemia srl, IT-24047 Treviglio (BG) (Italië)

IT01903340162

100,0%

– France Gras SA, FR-56300 Le Sourn (Frankrijk)

FR71860.500.438

– H.L. Plastics Ltd, GB-Alfreton-Derbyshire DE55 4RF (Groot-Brittannië)

GB616.751.731

100,0%

– Immo Watro NV, BE-1050 Brussel (België)

BE463.391.467

100,0%

– John Davidson Holding Ltd, GB-EH2 4NE Edinburgh (Groot-Brittannië)

–

100,0%

– John Davidson Pipes Ltd, GB-EH2 4NE Edinburgh (Groot-Brittannië)

GB265.136.463

100,0%

– Kerley Trading Inc., US-Phoenix – Arizona 85008-3279 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

100,0%

– Lianyungang Taile Chemical Factory Ind. Co.Ltd., Lianyungang City – 222023 CN-Jiangsu Province (China)

–

100,0%

– Limburgse Rubber Produkten NV, BE-3620 Rekem-Lanaken (België)

BE415.296.392

100,0%

97,0%

95

96

– Limburgse Vinyl Maatschappij NV, BE-1050 Brussel (België)

BE415.505.042

100,0%

– LVM Holding BV, NL-4854 MT Bavel (Nederland)

–

100,0%

– LVM Italia srl, IT-20159 Milano (Italië)

IT050.835.401.52

100,0%

– LVM Kunststoffe GmbH. & Co. KG, DE-40878 Ratingen (Duitsland)

DE121.647.162

100,0%

– LVM Limburg BV, NL-6167 RZ Geleen (Nederland)

NL95.50.975.B.01

100,0%

– LVM Nederland BV, NL-4854 MT Bavel (Nederland)

NL428.164.18478

100,0%

– LVM United Kingdom Ltd, GB-St. Albans, Hertfordshire AL1 1HD (Groot-Brittannië)

GB378.292.021

100,0%

– MPR Europe BV, NL-1075 AD Amsterdam (Nederland)

–

100,0%

– MPR Services Inc., US- Phoenix – Arizona 85008-3279 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

100,0%

– PB Gelatins France SAS, FR-67117 Furdenheim (Frankrijk)

FR17465.501.385

100,0%

– PB Gelatins GmbH, DE-31582 Nienburg/Weser (Duitsland)

DE116.150.784

100,0%

– PB Gelatins UK Ltd, Treforest-Mid Glamorgan GB-CF 375 SQ (Groot-Brittannië)

GB484.264.428

100,0%

– PB Leiner Argentina SA CC108-S3016WAC – Santo Tomé AR-Santa Fe (Argentinië)

–

100,0%

– PB Leiner USA Corp. US-Davenport, Iowa 52809 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

100,0%

– Plastival SAS, FR-25340 Clerval (Frankrijk)

FR44622.820.553

100,0%

– Ets. Point SAS, FR-01440 Viriat (Frankrijk)

FR20758.200.729

100,0%

– Produits Chimiques de Loos SAS, FR-59120 Loos (Frankrijk)

FR81327.744.108

100,0%

– Profex SAS, FR-62210 Avion (Frankrijk)

FR64328.898.564

100,0%

– Progilor-Bouvart SAS, FR-55100 Charny sur Meuse (Frankrijk)

FR22846.880.102

99,9%

– Saplast SAS, FR-67100 Strasbourg (Frankrijk)

FR56608.501.417

100,0%

– Société Artésienne de Vinyle SAS, FR-75013 Paris (Frankrijk)

FR82351.563.978

100,0%

– Société Rhodanienne de Produits Alimentaires SAS, FR-69960 Corbas (Frankrijk)

FR14779818244

100,0%

– Sotra-Seperef SAS, F-69650 Quincieux (Frankrijk)

FR05383.115.110

100,0%

– T.C.T. Polska Sp.zo.o., PL-96-500 Sochaczew (Polen)

NIP016.303.68

100,0%

– Tarpey – Harris Ltd, GB-Alfreton Derbyshire DE 55 4RF (Groot-Brittannië)

GB616.751.731

100,0%

– Technicompound SAS, FR-49700 Doué-la-Fontaine (Frankrijk)

FR57.343.991.600

100,0%

– Tefipar SA, FR-75013 Paris (Frankrijk)

–

100,0%

– Térélux SA, LU-GD 2633 Luxembourg (Luxemburg)

–

100,0%

– Tessenderlo Chemie NV, BE-3980 Tessenderlo (België)

BE412.101.728

– Tessenderlo Chemie Hungaria Kft, HU-1141 Budapest (Hongarije)

HU10618725.2.01

100,0%

– Tessenderlo Chemie International NV, BE-1050 Brussel (België)

BE432.184.686

100,0%

– Tessenderlo Chemie Rotterdam BV, NL-3133 KA Vlaardingen (Nederland)

NL66.97.550B.01

100,0%

– Tessenderlo Chemie Schweiz AG, CH-5330 Zurzach (Zwitserland)

CH504752

100,0%

– Tessenderlo Fine Chemicals Ltd, GB-ST13 8UZ Leek, Staffordshire (Groot-Brittannië)

GB765.365.404

100,0%

moederbedrijf

97

98

– Tessenderlo Holding UK Ltd, GB-CF 375 SU Treforest (Groot-Brittannië)

GB484.264.428

100,0%

– Tessenderlo Italia srl, IT-20159 Milano (Italië)

IT09921480159

100,0%

– Tessenderlo Kerley Inc., US-Phoenix-Arizona 85008-3279 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

100,0%

– Tessenderlo Kerley Latino Americana SA, CL-9358 Santiago Chile (Chili)

–

100,0%

– Tessenderlo Kerley Mexico SA de CV, MX-85000 Ciudad Obregon,Sonora (Mexico)

–

100,0%

– Tessenderlo Kerley Peru SAC, PE-Arequipa-Peru (Peru)

–

96,7%

– Tessenderlo Kerley Services Inc., US-New Mexico-88 220 Carlsbad (Verenigde Staten Van Amerika)

–

100,0%

– Tessenderlo Kerley Yildiz, TR-80300 Gayrettepe Istanbul – Turkey (Turkije)

–

100,0%

– Tessenderlo Partecipazioni SpA, IT-20122 Milano (Italië)

IT12118590152

100,0%

– Tessenderlo Participações Brasil Ltda, BR-São Paulo, Brazil (Brazilië)

–

100,0%

– Tessenderlo Polska Sp.zo.o., PL-60-462 Poznan (Polen)

NIP788.17.88.462

100,0%

– Tessenderlo Services SAS, FR-75013 Paris (Frankrijk)

FR14444.424.642

100,0%

– Tessenderlo U.S.A. Inc., US-Phoenix-Arizona 85008-3279 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

100,0%

– Tessenderlo UK Ltd, GB-Widnes, Cheshire, WA8 ONY (Groot-Brittannië)

GB775.893.071

100,0%

– Thermoplastiques Cousin-Tessier SAS, FR-85130 Tiffauges (Frankrijk)

FR95063.200.604

100,0%

– Union de la Boucherie Lyonnaise SAS, FR-69960 Corbas (Frankrijk)

FR27957.503.204

94,2%

– Wymar International NV, BE-8720 Oeselgem (België)

BE437.458.023

100,0%

– Wymar Polska Sp.zo.o., PL-62-100 Wagrowiec Poland (Polen)

PL766.16.24.439

100,0%

– Wymar Systems Ltd, GB-DY13 9EZ Worcestershire (Groot-Brittannië)

–

100,0%

B. Verbonden ondernemingen waarop de vermogensmutatie-methode is toegepast – Alkemin S de RL de CV, MX-Mexico D.F. 11700 (Mexico)

–

49,0%

– Jupiter Sulphur LLC, US-Phoenix-Arizona 85008-3279 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

50,0%

– Tessenderlo Davison Chemicals LLC, US-Rustson, LA 71270 (Verenigde Staten Van Amerika)

–

50,0%

C. Evenredige geconsolideerde dochterondernemingen – Dynaplast-Extruco Inc., CA-G7X OB6 Jonquière – Québec (Canada)

–

33,0%

– Medabil Tessenderlo SA, BR-CEP 90200-290 Porto Alegre RS (Brazilië)

–

50,0%

– Scanphos A/S, DK-3460 Birkerod (Denemarken)

DK76143218

50,0%

– Siram sarl, FR-50390 St Sauveur le Vicomte (Frankrijk)

FR10322.883.091

50,0%

– Zéoline SA, BE-4480 Engis (België)

BE441.266.658

50,0%

99

VI. WAARDERINGSREGELS A. 1. OPRICHTINGSKOSTEN De oprichtingskosten omvatten de kosten van herstructureringen en de kosten voor kapitaalsverhoging. Deze worden op 5 jaar afgeschreven.

2. MATERIELE VASTE ACTIVA Materiële vaste activa worden gewaardeerd aan aanschaffingswaarde. De afschrijvingen worden toegepast op basis van de lineaire methode tegen de volgende percentages: – terreinen 0,00% – gebouwen, woningen, constructies en herwaarderingsmeerwaarden 3,00% – gebouwen in huurfinanciering, herwaarderingsmeerwaarde op meubilair, vast materieel en installaties 5,00% – meubilair, vast materieel, installaties, aanpassingswerken aan gebouwen 10,00% – pilootinstallaties 20,00% – wagenpark 25,00% – milieu-investeringen 33,33% – informaticamateriaal 33,33%

B. CONSOLIDATIEVERSCHILLEN De vastgestelde verschillen voor de in de loop van het boekjaar verworven dochterondernemingen worden ingeschreven onder de rubriek ‘consolidatieverschillen’. Consolidatieverschillen werden weerhouden en vertegenwoordigen het verschil tussen de aankoopprijs van een participatie die in consolidatie wordt opgenomen of de inventariswaarde ervan in portefeuille en het overeenkomstige evenredige aandeel in het netto eigen vermogen van een vennootschap op het tijdstip van de eerste consolidatie. Wanneer dat verschil niet kan worden ingeschreven op de activa en/of passiva wordt het hernomen op de geconsolideerde balans onder de rubriek ‘consolidatieverschillen’. Deze consolidatiegoodwill leidt tot afschrijvingen. Het afschrijvingsplan hangt af enerzijds van een voorzichtige raming van de economische duur van deze immateriële activa, gebaseerd op de specifieke economische voordelen van elke aankoop en anderzijds van de geschatte tijd van de recuperatie van de betaalde meerprijs. De consolidatieverschillen worden momenteel afgeschreven tussen 10 en 20 jaar. Alle rekeningen van de geconsolideerde dochterondernemingen zijn afgesloten op 31 december 2003.

100

De balansen van de buitenlandse dochterondernemingen in vreemde munten werden gewaardeerd aan de slotkoers van ieder jaar en de resultatenrekening volgens de gemiddelde koers. 2003 GBP/EUR USD/EUR CAD/EUR RMB/EUR PLN/EUR BRL/EUR CHF/EUR CZK/EUR DKK/EUR HUF/EUR

Slotkoers 0,7048 1,2630 1,6234 10,4536 4,7019 3,6520 1,5579 32,4100 7,4450 262,5000

Gemiddelde koers 0,6920 1,1312 1,5817 9,3627 4,3996 3,0740 1,5212 31,8459 7,4307 253,6200

2002 Slotkoers 0,6505 1,0487 1,6550 8,6801 4,0210 3,7066 1,4520 / / 236,2899

De koersschommelingen in de eigen middelen van de buitenlandse dochterondernemingen werden onder de rubriek ‘omrekeningsverschillen’ geboekt en beïnvloeden rechtstreeks de eigen middelen van de groep. De voorstelling van de rekeningen van de buitenlandse dochterondernemingen werd herschikt om ze in overeenstemming te brengen met het Belgisch boekhoudplan. Transacties en saldi tussen groepsondernemingen werden geëlimineerd volgens de gebruikelijke methode.

C. WIJZIGING VAN DE WAARDERINGSREGELS 1. Waardeverminderingen op actieve belastinglatentie voor fiscale verliezen. De belastinglatenties werden geboekt op de actieve fiscale verliezen voor zover er fiscale winsten zijn in de toekomst over een periode van 5 jaar. De berekening van de toekomstige fiscale winsten houdt rekening met de eventuele locale beperkingen inzake verrekening van de verliezen met toekomstige fiscale winsten. Wanneer de actieve belastinglatentie hoger is dan de toekomstige fiscale winsten over een periode van 5 jaar wordt voor het verschil een waardevermindering geboekt. Voor het boekjaar 2003 werd er een waardevermindering geboekt voor 7,2 miljoen EUR.

2. Waardering van immateriële en materiële vaste activa In afwachting van de IAS-IFRS-normen worden productie-eenheden die structureel negatieve resultaten voorleggen onderworpen aan een test volgens IAS norm nr. 36 (Bijzondere waardeverminderingen van activa).

101

Het bedrag dat ten laste genomen is als uitzonderlijke afschrijving op immateriële en materiële vaste activa bedraagt 3,3 miljoen EUR.

3. Voorzieningen voor milieu Als gevolg van de toepassing van de IAS norm nr. 37 (voorzieningen voorwaardelijke verplichtingen en voorwaardelijk activa) werden de in het verleden aangelegde voorzieningen voor milieu verminderd met 8,6 miljoen EUR; gezien zij niet conform zijn met de hier bovenvermelde IAS/IFRS norm.

4. Voorzieningen voor grote herstellingen en onderhoudswerken Alle voorzieningen werden hernomen gezien deze niet conform zijn met de reglementering gehanteerd door IAS nr. 37, voor een netto bedrag van 5,6 miljoen EUR.

5. Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen De implementatie van de norm IAS nr. 19 (personeelsbeloningen) werd voor alle dochterondernemingen ingevoerd. Ten laste genomen in het boekjaar 2003: 8,2 miljoen EUR.

6. Herbewerking van de versnelde en degressieve afschrijvingen De versnelde en degressieve afschrijvingen werden herbewerkt voor de consolidatie volgens de lineaire afschrijvingen conform de waarderingsregels van de groep. Het bedrag geboekt in 2003 bedraagt 12,1 miljoen EUR.

102

VII. OPRICHTINGSKOSTEN Per einde van het vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Nieuwe kosten Afschrijvingen Netto boekwaarde per einde van het boekjaar

13.547 137 -3.471 10.213

VIII. IMMATERIELE VASTE ACTIVA Onderzoeks en ontwikkelingskosten

Concessies, octrooien en licenties

Goodwill

TOTAAL

21.407

10.508

132.442

164.357

73

6.249

6.322

16.679

800 -114 7.320 -132 18.455

670 -36.046 -985 -8.339 93.991

3.152 -36.235 0 -8.471 129.125

-16.422

-7.148

-72.016

-95.586

-13.965

-39 -1.808 52 -5.776 49 -14.670

-844 -4.172 35.962 733 2.859 -37.478

-883 -8.641 36.089 0 2.908 -66.113

2.714

3.785

56.513

63.012

a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: – Wijziging consolidatiekring – Aanschaffingen met inbegrip van geproduceerde vaste activa – Overdrachten en buitengebruikstellingen – Overboeken van posten – Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar b) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: – Wijziging consolidatiekring – Geboekt – Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen – Overboeken van posten – Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar c) Netto boekwaarde per einde van het boekjaar

1.682 -75 -6.335

-2.661 75 5.043

103

IX. MATERIELE VASTE ACTIVA Terreinen en Installaties, gebouwen machines en uitrusting

a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorig boekjaar 338.583 Mutaties tijdens het boekjaar: – Wijziging consolidatiekring 9.332 – Aanschaffingen met inbegrip van geproduceerde vaste activa 11.108 – Overdrachten en buitengebruikstellingen -5.718 – Overboekingen van een post naar 6.442 een andere – Omrekeningsverschillen -7.237 Per einde van het boekjaar 352.510

Meubilair en rollend materieel

Leasing en soortgelijke rechten

Overige materiële vaste activa

Activa in aanbouw.vooruitbetaling

TOTAAL

1.460.226

43.489

13.279

79.795

27.059

1.962.432

30.049

3.084

199

366

43.030

64.912

4.372

9.228

28.964

118.584

-38.501

-2.192

-6.630

-121

-53.162

26.825 -35.467 1.508.044

2.802 -1.753 49.802

-10.420 2.859

-2.933 -379 79.280

-22.716 -728 32.824

0 -45.564 2.025.320

-33.267

-12.902

-59.470

-1.326.695

-1.880 -5.116

-76

-939 -7.046

-13.174 -108.087

6.438

50.920 0 19.619 -1.377.417

b) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorig boekjaar -153.347 -1.067.708 Mutaties tijdens het boekjaar: – Wijziging consolidatiekring 133 -10.488 – Geboekt -11.509 -84.340 – Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 5.534 36.868 – Overgeboekt van een post naar een andere -44 -10.559 – Omrekeningsverschillen 1.211 17.179 Per einde van het boekjaar -158.022 -1.119.048 c) Netto boekwaarde waaronder: – terreinen en gebouwen

104

194.488

388.997

2.080 -1.687 1.101 -38.769

10.421 -2.557

1.869 128 -59.020

11.033

302

20.260

302

32.824

647.903

X. FINANCIELE VASTE ACTIVA A1. Deelnemingen met vermogensmutatie Per einde van het vorig boekjaar Resultaat van het boekjaar Omrekeningsverschillen Netto boekwaarde per einde van het boekjaar

10.897 4.975 -2.421 13.451

Verbonden ondernemingen

Andere

TOTAAL

B1. Aandelen en deelbewijzen Per einde van het vorig boekjaar Wijziging Netto boekwaarde per einde van het boekjaar

6.579 -3.861 2.718

654 128 782

7.233 -3.733 3.500

C2. Schuldvorderingen Per einde van het vorig boekjaar Wijziging Netto boekwaarde per einde van het boekjaar

182 220 402

2.110 -204 1.906

2.292 16 2.308

XI. STAAT VAN DE RESERVES EN HET OVERGEDRAGEN RESULTAAT A. Eigen middelen van de groep

Op 31/12/2002 Kapitaalsverhoging Resultaat boekjaar Winstverdeling Omrekeningsverschillen Variatie subsidies Consolidatieverschil Op 31/12/2003

Kapitaal

Uitgiftepremies

132.000 1.000

30.753 1.848

Resultaten Consolidatie- Omrekeningsen reserves verschillen verschillen 586.645

359

7.053

Kapitaalsubsidies

Netto situatie

1.130

757.940 2.848 43.458 -31.234 -17.437 -228 994 756.341

43.458 -31.234 -17.437 -228 133.000

32.601

598.869

994 1.353

-10.384

902

B. Belangen van derden Op 31/12/2002 Resultaat boekjaar Wijziging van de consolidatiekring Op 31/12/2003

14.326 -16 -13.908 402

105

C. Voorzieningen en uitgestelde belastingen Voorziening: voor sociale uitgaven voor fiscale lasten voor grote onderhouds- en herstellingswerken voor overige risico’s en kosten uitgestelde belastingen

2003

2002

40.630 2.718 0 25.303 46.128 114.779

32.743 1.308 5.586 52.476 28.482 120.595

XII. STAAT VAN DE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN EN DE VERMOGENSMUTATIE Consolidatieverschil Positief Negatief 21.541 359 28.534 1.243 -5.064 -249 45.011 1.353

Netto boekwaarde aan het begin van het boekjaar Nieuwe aanschaffingen Afschrijvingen Netto boekwaarde op het einde van het boekjaar

XIII. FINANCIELE SCHULDEN

Schulden van huurfinanciering Kredietinstellingen Andere leningen Niet achtergestelde obligatieleningen

Schulden op ten hoogste één jaar

Schulden tussen één en vijf jaar

417

752 13.080 62.152 40.098 116.082

600 1.017

Schulden op meer dan vijf jaar

114

114

XIV. RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR EN VAN HET VORIG BOEKJAAR A. 1. Zakencijfer per divisie (in miljoen EUR) – Minerale chemie – Fijnchemie – PVC & compounds – Kunststofverwerking – Natuurlijke organische producten

2. Zakencijfer volgens geografische markt – Frankrijk – UK – Nederland – België – Duitsland – Andere landen van EU Tot. EU Buiten EU

106

2003

2002

534 261 341 523 313 1.972

611 264 298 500 261 1.934

26% 15% 8% 7% 8% 11% 75% 25% 100%

B.

Gemiddeld personeelsbestand en personeelskosten 1.

2.

Gemiddeld bestand – Arbeiders – Bedienden – Directieleden

Personeelskosten – Lonen en wedden – Patronale bijdragen en verzekeringspremies – Andere kosten

2003

2002

5.279 2.821 61 8.161

5.259 2.616 67 7.942

2003

2002

260.262 81.531 28.168 369.961

251.086 83.644 28.549 363.279

XV. RECHTEN EN VERPLICHTINGEN BUITEN DE BALANS 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Waarborgen gesteld door derden voor onze rekening Waarborgen gesteld voor rekening van derden Waarborgen verkregen van derden Leasing: aankoop overeenkomst Leasing: gebruiksrecht op lange termijn Deviezen verkocht op termijn Deviezen aankoop op termijn

2003

2002

14.310 4.401 13.588 2.634 0 6.000 369

14.298 310 1.596 3.334 1.780 0 0

XVI. FINANCIELE BETREKKINGEN MET DE BESTUURDERS OF ZAAKVOERDERS VAN DE GECONSOLIDERENDE ONDERNEMING A. Totaal bedrag van de toegekende bezoldigingen (zonder tantièmes) aan de bestuurders van de consoliderende onderneming uit hoofde van hun werkzaamheden is 302.893 EUR.

107

Verslag van de Commissaris over de geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2003 gericht tot de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Tessenderlo Chemie NV Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij U verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2003, met een balanstotaal van 1 588 692 000 EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van 43 458 000 EUR. Deze geconsolideerde jaarrekening is, opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vennootschap. De jaarrekeningen van een aantal vennootschappen, opgenomen in de consolidatie voor een totaal activa van 340 188 000 EUR en met een geconsolideerd resultaat van 6 965 000 EUR, werden gecontroleerd door andere revisoren; wij hebben ons gesteund op hun verklaring. Wij hebben eveneens de controle van het jaarverslag uitgevoerd.

Verklaring over de geconsolideerde jaarrekening, zonder voorbehoud Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de groep, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen gekregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatiegrondslagen, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat onze werkzaamheden en de verslagen van onze confraters, die de rekeningen van de dochters hebben gecontroleerd, een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Op basis van onze controles en de verslagen van onze confraters, zijn wij van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening van Tessenderlo Chemie NV afgesloten op 31 december 2003, een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de groep, in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en dat een passende verantwoording wordt gegeven in de toelichting.

108

Bijkomende verklaring en inlichting Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende bijkomende verklaring en inlichting. Deze zijn niet van aard om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen. – Het geconsolideerde jaarverslag bevat de gegevens die vereist zijn door de wet, en het stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. – Zoals aangeduid in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening, zijn de waarderingsregels die zijn toegepast bij het opstellen van de financiële staten, gewijzigd tegenover het voorgaand boekjaar ter voorbereiding van de toepassing van IFRS in de geconsolideerde jaarrekening vanaf het boekjaar dat zal afsluiten op 31 december 2005. Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren Commissaris vertegenwoordigd door Ludo Ruysen, Bedrijfsrevisor Antwerpen, 3 mei 2004

109

TESSENDERLO CHEMIE NV - BALANS

2003 ACTIVA VASTE ACTIVA II. Immateriële vaste activa III. Materiële vaste activa A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen IV. Financiële vaste activa A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen a) Geconsolideerde ondernemingen c) Andere verbonden ondernemingen C. Andere financiële vaste activa 1. Aandelen en deelbewijzen 2. Andere vorderingen en borgtochten in contanten

(in duizend EUR)

Totaal Activa

110

1.067.097

970.341

2.952 120.355

4.892 122.223

32.839 75.968 2.185 302 133 8.928

33.515 78.256 2.788 377 144 7.143 943.790

843.226

942.560 299

842.042 299

635 296

635 250

VLOTTENDE ACTIVA VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden: 1. Grond- en hulpstoffen 2. Goederen in bewerking 3. Afgewerkte producten 4. Handelsgoederen VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen B. Andere vorderingen IX. Liquide middelen X. Overlopende rekeningen

2002

208.016

201.154

58.045

58.856

26.290 808 29.509 1.438

26.575 1.017 30.553 711 142.131

105.694 36.437

137.094 132.217 4.877

6.746 1.094

4.612 592

1.275.113

1.171.495

TESSENDERLO CHEMIE NV - BALANS

2003 PASSIVA EIGEN VERMOGEN I. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal II. Uitgiftepremies IV. Reserves A. Wettelijke reserve B. Onbeschikbare reserve 2. Andere C. Belastingvrije reserve V. Overgedragen winst VI. Kapitaalsubsidies

(in duizend EUR)

612.408

A. Voorzieningen voor risico’s en kosten A1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen A3. Grote herstellings- en onderhoudswerken A4. Overige risico’s en kosten B. Uitgestelde belastingen

Totaal passiva

132.000 132.000

32.601 17.020

30.753 17.019

13.300

13.200

933 2.787

933 2.886 429.523 264

410.652 288

34.665

36.964

34.122 11.826 2.265 20.031

SCHULDEN VIII. Schulden op meer dan één jaar A. Financiële schulden 2. Niet-achtergestelde obligatieleningen 5. Overige leningen IX. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen C. Handelsschulden 1. Leveranciers E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen

590.712

133.000 133.000

VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN VII.

2002

36.357 5.106 3.221 28.030

543

607

628.040

543.819

131.783

127.547

98 131.685

80 127.467 495.442

415.081

19.139

20.155

1

355

54.872

60.416

6.345 15.300 399.785

8.583 16.073 309.499 815

1.191

1.275.113

1.171.495

111

TESSENDERLO CHEMIE NV - RESULTATENREKENING

2003


I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking, afgewerkt product en bestellingen in uitvoering (toename +, afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten (-) A. Handelsgoederen, gronden hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F. Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten

526.450 541.336

-1.253 1.722 22.754

-2.138 2.161 19.897 509.949 268.616 -1.821 125.968 102.470

21.240

23.232

99

864

-2.236 4.892

5.000 4.885 16.501

IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten

22.668 22.543 66 59

V. Financiële kosten A. Kosten van schulden C. Andere financiële kosten

12.157 1.029

Financieel resultaat

XIII. Te bestemmen winst van het boekjaar

112

16.540 15.233 1.307

9.482

5.012

25.983

37.054

23.769

IX Bis A. Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen B. Overboeking naar de uitgestelde belastingen

XII. Onttrekking aan de belastingvrije reserves Overboeking naar de belastingvrije reserves

21.552 21.353 146 53

–

23.769

IX. Winst vóór belasting

XI. Winst van het boekjaar

32.042

13.186

VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting

X. Belastingen A. Belastingen B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen

529.214

254.468 -350 131.644 100.192

III. Bedrijfswinst

VII. Uitzonderlijke opbrengsten D. Meerwaarden op de realisatie van vaste activa

561.256

503.227

49.752

37.054

64 -

77 -519

290 -3.150

-4.717 -8.001

3.440

3.284 50.106

31.895

99 -

90 -981

50.205

31.004

WINSTVERDELING Uw Raad stelt u voor te verdelen – De winst van 2003, zijnde – Verhoogd met de overdracht van het vorige boekjaar zijnde een totaal van:

50.205 410.652 460.857

op de volgende wijze: – – – –

Toevoeging aan de wettelijke reserve Tantièmes Dividenden Over te dragen winst zijnde een totaal van:

100 506 30.728 429.523 460.857

Indien dit voorstel tot winstverdeling wordt goedgekeurd, zou het bruto dividend 1,1333 EUR bedragen; dit geeft recht op een netto dividend van 0,85 EUR voor de 27.113.352 gewone aandelen en voor de VVPR dividenden een netto bedrag van 0,9633 EUR, mits voorlegging van coupon nr. 67.

VIII. STAAT VAN HET KAPITAAL A. MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL 1. Geplaatst kapitaal (post 100 van de passiva) – Per einde van het vorige boekjaar Wijzigingen tijdens het boekjaar: – Kapitaalverhoging – Per einde van het boekjaar 2. Samenstelling van het kapitaal 2.1. Soorten aandelen Gewone aandelen Z.V.N.W. Voornaamste aandeelhouder: EMC Parbel NV: 40,34% Troonstraat 130 – 1050 Brussel Datum van aangifte: 20/07/1998 2.2. Aandelen op naam of aan toonder Op naam Aan toonder Fluctuaties van de aandelen Aantal aandelen op 31/12/2002 Verhoging voorbehouden voor het personeel Totaal op 31/12/2003 E. TOEGESTAAN, NIET GEPLAATST KAPITAAL

Bedragen (in duizend EUR)

Aantal aandelen

132.000

26.975.013

1.000 133.000

138.339 27.113.352

133.000

27.113.352

12.360.012 14.753.340 26.975.013 138.339 27.113.352 122.717

113

XX. WAARDERINGSREGELS ACTIVA Oprichtingskosten: afschrijving 100% Immateriële vaste activa: – Afschrijving 20% – Opzoekingskosten 100% of rekening houdend met de fiscale bepalingen tot aanmoediging van het wetenschappelijk onderzoek. Materiële vaste activa: Deze worden op de actiefzijde van de balans ingeschreven tegen hun aankoopwaarde, daarin inbegrepen de bijkomende kosten en de niet-recupereerbare taksen, of tegen hun kostprijs of tegen hun inbrengwaarde. De afschrijvingen worden toegepast op basis van de lineaire methode tegen de volgende tarieven: – terreinen – gebouwen, woningen, constructies en herwaarderingsmeerwaarde – gebouwen in huurfinanciering, herwaarderingsmeerwaarde op meubilair, vast materieel en installaties – meubilair, vast materieel, installaties, aanpassingswerken aan gebouwen – pilootinstallaties – wagenpark – informaticamaterieel

0,00% 3,00% 5,00% 10,00% 20,00% 25,00% 33,33%

De versnelde of degressieve afschrijvingen worden toegepast rekening houdend met de fiscale bepalingen. Financiële vaste activa: • Deelnemingen en andere financiële vaste activa: Deze worden ingeschreven op de actiefzijde van de balans tegen hun aankoopprijs, daarin inbegrepen de bijkomende kosten, of verwervingskosten en rekening houdend met de overblijvende, eventueel nog te storten bedragen. Op het einde van het boekjaar maken de deelnemingen en de effecten het voorwerp uit van een individuele waardering gebaseerd op hun vermogenswaarde, te weten het boekhoudkundig netto actief aangepast door de voorzichtig geschatte latente meer- of minderwaarden, en rekening houdend met de potentiële economische waarde van het betrokken bedrijf en met de rentabiliteitsperspectieven, in normale economische omstandigheden. De weerhouden regels sluiten alle uitzonderlijke of misleidende waarderingselementen uit. De Raad zal, zo hij het nuttig oordeelt, de zekere en vaststaande meerwaarden laten registreren.

114

De eventuele vastgelegde minderwaarden zullen het voorwerp uitmaken van een waardevermindering zo de Raad oordeelt dat ze blijvend zijn. Een terugneming van waardevermindering wordt uitgevoerd wanneer een blijvende meerwaarde wordt vastgesteld bij deelnemingen en effecten die voorheen het voorwerp hadden uitgemaakt van een dergelijke vermindering. • Vorderingen op langer dan één jaar: De schuldvorderingen worden gewaardeerd tegen hun nominale waarde. Indien zij opgesteld zijn in vreemde munten, zullen zij omgerekend worden voor hun tegenwaarde in EUR, tegen de koers van de dag van de operatie. Op het einde van het boekjaar zullen zij gewaardeerd worden volgens de waarderingsregels vastgesteld voor de deelneming en effecten (zie voorafgaand). • Voorraden: De voorraden op het einde van het boekjaar worden gewaardeerd tegen de geïndividualiseerde verwervingsprijs, bijkomende kosten inbegrepen, voor wat de aangekochte goederen betreft en tegen de geïndividualiseerde kostprijs voor wat de afgewerkte producten betreft. De kostprijzen van de afgewerkte producten worden bepaald in functie van de directe fabricagekosten met toevoeging van een quotum van indirecte kosten. De toegestane methode is deze van de gewogen gemiddelde prijs. Bij de afsluiting van het boekjaar maken de voorraden van de grondstoffen en de afgewerkte producten het voorwerp uit van een individuele waardering in functie van de marktprijzen of van de realisatiewaarden. Indien deze waardering in vergelijking met de inventariswaarde een waardevermindering vertoont, wordt een waardeaanpassing doorgevoerd. De goederen in bewerking worden gewaardeerd volgens de kosten van de grondstoffen en de directe kosten. • Vorderingen op ten hoogste één jaar: Deze worden in de boekhouding opgenomen tegen hun nominale waarde. De vorderingen in vreemde munten worden omgerekend tegen de laatste wisselkoers van het boekjaar. Een waardevermindering wordt doorgevoerd wanneer de realisatiewaarde op de datum van de afsluiting van het boekjaar lager ligt dan de boekhoudkundige waarde, een waardevermeerdering in het omgekeerde geval: de aldus vastgestelde omrekeningsverschillen worden opgenomen in het resultaat van het boekjaar. • Liquide middelen: Worden gewaardeerd tegen nominale waarde en omgerekend aan de laatste wisselkoers van het boekjaar voor de liquide middelen in vreemde valuta.

115

PASSIVA • Voorzieningen en uitgestelde belastingen: Bij de afsluiting van elk boekjaar onderzoekt de Raad van Bestuur met voorzichtigheid, oprechtheid en te goeder trouw de voorzieningen die moeten opgesteld worden, om o.a. te dekken: – de risico’s voortvloeiend uit waarborgen – andere risico’s zo deze voorhanden zijn. De voorzieningen met betrekking tot vorige boekjaren worden regelmatig herzien en hernomen in de resultaten indien zij zonder voorwerp geworden zijn. • Schulden op langer dan één jaar: Worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De schulden in vreemde munten worden behandeld op dezelfde wijze als de vorderingen. • Schulden op ten hoogste één jaar: Worden ingeschreven in de boekhouding tegen de nominale waarde. De schulden in vreemde munten worden gewaardeerd tegen de laatste wisselkoers van het boekjaar. Een waardeverbetering wordt geboekt en in het resultaat van het boekjaar opgenomen.

RESULTATENREKENING • Wisselkoersverschillen: De wisselkoersverschillen worden opgenomen in de financiële resultaten behalve wanneer deze wisselresultaten of resultaten uit de omrekening van vreemde valuta op specifieke wijze verband houden met andere posten uit de resultatenrekening en op grond daarvan er worden aan toegerekend.

XXI. AANVULLEND PENSIOENREGIME Een aanvullend pensioenregime werd opgericht in het kader van een regime ‘te bereiken doel’ waarvan de prestaties worden berekend in functie van de bezoldiging en de anciënniteit. Voor het loontrekkend personeel werd een contract van gemengde kapitaalverzekering afgesloten tot garantie van een pensioenkapitaal berekend op basis van de anciënniteit. Conform de wetgeving worden het jaarverslag van de Raad van Bestuur, de jaarrekeningen van Tessenderlo Chemie NV en het verslag van de commissaris gedeponeerd bij de Nationale Bank van België. Zij kunnen aangevraagd worden bij Tessenderlo Chemie NV, Troonstraat 130, B-1050 Brussel.

116

Verslag van de Commissaris over het boekjaar afgesloten op 31 december 2003 gericht tot de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Tessenderlo Chemie NV Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar afgesloten 31 december 2003, met een balanstotaal van 1 275 113 000 EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van 50 106 000 EUR. Deze jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vennootschap. Wij hebben eveneens de bijkomende specifieke controles uitgevoerd die door de wet zijn vereist.

Verklaring over de jaarrekening, zonder voorbehoud Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften met betrekking tot de jaarrekening. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschap, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel, rekening houdend met de toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, geeft de jaarrekening afgesloten 31 december 2003, een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting.

Bijkomende verklaringen en inlichtingen Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende bijkomende verklaringen en inlichtingen. Deze zijn niet van aard om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen. – Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en is in overeenstemming met de jaarrekening. – De resultaatbestemming die u wordt voorgesteld is in overeenstemming met de statuten en het wetboek van vennootschappen. – Wij hebben geen kennis van verrichtingen of beslissingen die een inbreuk vormen op de statuten of op het wetboek van vennootschappen. – Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, wordt de boekhouding gevoerd en werd de jaarrekening opgesteld overeenkomstig de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften die daarop van toepassing zijn in België. Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren Commissaris vertegenwoordigd door L. Ruysen Bedrijfsrevisor Antwerpen, 23 april 2004

117

KERNCIJFERS PER DIVISIE

Recommend Documents