Jaarverslag Voor zelfstandige ondernemers in de detailhandel

Jaarverslag 2013

Voor zelfstandige ondernemers in de detailhandel

Inleiding Ondernemen

Ondernemerschap – en de ondersteuning van het onderscheidende vermogen van zelfstandige ondernemers - is en blijft één van de belangrijkste thema’s binnen het Vakcentrum. De verkiezing van de beste supermarktondernemer van Nederland is daar een goed voorbeeld van. Edward Koornneef en Marieke Vijverberg sleepten de prestigieuze ZO2Z Award in 2013 in de wacht. Zij staan als geen ander voor het zelfstandige ondernemerschap en onderscheiden zich daar waar mogelijk. Maar ook buiten de supermarktbranche zijn tal van fantastische ondernemers aan de slag. Het Vakcentrum is trots op iedere ondernemer!

Diensten

Vele nieuwe Vakcentrumdiensten zagen in 2013 het levenslicht. Zij zijn ontwikkeld om ondernemers te ondersteunen in hun dagelijkse activiteiten. Van een huurverlagingsproduct tot het aanbieden van voordelige energietarieven en van de Arbo professionaliseringdienst tot de klant- en medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Ze hebben allemaal gemeen dat leden er behoorlijk geld mee kunnen besparen.

Belangen behartigen

Ook in 2013 is het Vakcentrum op alle overheidsniveaus actief geweest in het behartigen van ondernemersbelangen. Samen met de koepelorganisaties Koninklijke Vereniging MKB-Nederland, Detailhandel Nederland, Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, alsmede de Europese koepels, is een groot aantal dossiers aangepakt en zijn de belangen van de zelfstandige detaillisten in food en fast moving consumer goods, daar waar nodig, onder de aandacht gebracht. Belangrijk worden de discussies rond de toekomstige contouren van belangenbehartiging. Het besluit om het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) op te heffen heeft hierbij ook een grote rol gespeeld. In 2013 zijn belangrijke stappen gezet voor de herpositionering. In dit verslag staan we met name stil bij zaken die direct betrekking hebben op de winkeliers.

mr. Patricia E.H. Hoogstraaten RAE, directeur

Inhoud Het Vakcentrum is een zeer actieve brancheorganisatie voor zelfstandige detaillisten in de foodsector en de fast moving consumer goods. Supermarkten, kaas & delicatessenzaken, natuur- & reformhuizen, convenience stores, drogisterijen en slijterijen hebben bewezen dat gezamenlijk optrekken voor iedereen voordeel oplevert. Het Vakcentrum heeft zich ontwikkeld tot kenniscentrum op het gebied van zelfstandig ondernemerschap. Op elk terrein bundelt het Vakcentrum de krachten van haar leden tot een stevige vuist. Rechtstreeks of via koepelorganisaties als Koninklijke Vereniging MKB-Nederland, Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, Detailhandel Nederland, EuroCommerce of de International Federation of Grocers’ Associations. Het Vakcentrum geeft inhoud en vorm aan het bedrijfs- en vakmatige ‘gezicht’ van de branches. Het Vakcentrum biedt ondersteunende activiteiten op tal van gebieden. Deze activiteiten zijn terug te voeren tot een zestal thema’s.

Thema’s: 1. Lokale meerwaarde / duurzaamheid

pagina 6

2. Innovatie en groei

pagina 7

3. Ondernemen

pagina 8

4. Winkel

pagina 10

5. Personeel

pagina 12

6. Consument

pagina 14

Bijlage Vertegenwoordigingenlijst

pagina 15

5

1. Lokale meerwaarde / duurzaamheid Duurzaamheid is een term waar vandaag de dag iedereen de mond vol van heeft. De ene keer terecht, de andere keer onterecht. Veel bedrijven en ondernemers willen nieuwe klanten trekken of bestaande klanten paaien, door hen te verzekeren dat duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Hierdoor bestaat het risico, dat de term duurzaamheid aan kracht inboet. Gezien de inspanningen van de aangesloten zelfstandige ondernemers, zal dit echter niet gebeuren.

Lokale betrokkenheid Lokale betrokkenheid is het belangrijkste onderscheidende kenmerk voor de zelfstandige ondernemer. Hierdoor kan hij zich onderscheiden in de markt. Veel van de activiteiten vanuit het Vakcentrum geven vorm en inhoud aan deze lokale betrokkenheid. Een initiatief dat uitgelicht kan worden is de ‘DOE tank’. Met het oog op de vergrijzing en veranderingen in de zorg zullen ouderen langer thuis blijven wonen. Een leefomgeving die hierop aansluit is een belangrijke voorwaarde. Detailhandel kan daarbij een belangrijke rol spelen. Samenwerking tussen zorg en detailhandel is hierbij een eerste vereiste. De eerste gesprekken over de invulling hiervan zijn gevoerd binnen Koninklijke Vereniging MKB-Nederland. ZO2Z Edward Koornneef en Marieke Vijverberg zijn tijdens de Dag van het Vakcentrum op 28 mei uitgeroepen tot winnaar van de ZO2Z Award 2013-2014. Met name de maatschappelijke bijdrage van het ondernemersechtpaar aan de lokale omgeving is groot. Een duidelijk voorbeeld van grote lokale betrokkenheid. Het is een familiebedrijf dat ook lef toont door zeer grote investeringen. Super Supermarkt Keurmerk (SSK) Het Super Supermarkt Keurmerk is een merk dat in 2013 verder is geladen. Veel van de activiteiten konden dan ook op 12 november in Baarn voor het voetlicht worden gebracht. Zo ontving Edward van den Tweel van Albert Heijn Bennekom het 150e keurmerk. Het aantal ondernemers met het SSK certificaat is in één jaar tijd gestegen met meer dan 50 ondernemers. Convenanten met Voedselbanken Nederland en AllesToegankelijk werden tijdens de bijeenkomst ondertekend. De mogelijkheden voor communicatiemiddelen is het hele jaar uitgebreid en onder de aandacht van de ondernemers gebracht. Foodspecialiteiten In juni is de vernieuwde versie van de Certificering Foodspecialiteitenwinkels van start gegaan. Een auditor van de Stichting KDWN bezoekt de winkel vervolgens bezoeken en beoordelen of de winkel inderdaad gecertificeerd wordt. De wedstrijd is verplaatst naar voorjaar 2014.

6

2. Innovatie en groei Het winkel- en koopgedrag van consumenten verandert ingrijpend. Het gebruik van nieuwe technologieën, met name mobiel internet, leidt er toe dat consumenten in toenemende mate anders winkelen. Consumenten willen vaak voor een dubbeltje op de eerste rang zitten en gebruiken hun vaste computer thuis, hun tablet of smartphone om gerichte informatie te zoeken en te vinden over bijvoorbeeld beschikbaarheid en prijzen.

Workshops Individuele trajecten, maar ook een grote bijeenkomst op 20 november 2013 in De Meern brachten de (on)mogelijkheden van ‘online ondernemen’ onder de aandacht van een groot aantal leden. Belangrijke boodschap richting ondernemers was om - op wat voor manier dan ook - initiatief te nemen. Het is juist van belang om er nu op in te spelen. Afhaalpunten kwamen nadrukkelijk aan de orde. Masterclass Bijblijven en meer dan dat moet het uitgangspunt zijn voor elke ondernemer. Groei is hierdoor mogelijk. Het is goed nieuws dat er opnieuw een lichting Masterclass Foodretail kon worden gestart. De eerste lichting is in oktober ‘afgestudeerd’.

7

3. Ondernemen Het Vakcentrum pleit voor openheid en transparantie. De discussie over contracten en daarin de afbakening van wat wel en wat niet mag, is daar een goed voorbeeld van. Het Vakcentrum en Koninklijke Vereniging MKB-Nederland hebben in 2013 deze discussie ook op Europees niveau gevoerd om meer duidelijkheid te krijgen. Een enorme overwinning voor het zelfstandig ondernemerschap is de Ontwerpresolutie van het Europees Parlement over het Europees actieplan inzake detailhandel in het belang van alle betrokken partijen. Het voltallige Europees Parlement heeft dit rapport van Europarlementariër Dennis de Jong (SP) aangenomen. Het rapport moet ervoor zorgen dat zelfstandige winkeliers een gelijkwaardige positie krijgen en niet verdrongen worden door de macht van de grote retailers. Niet om zelfstandigen te bevoordelen, maar om hen een eerlijke, gelijkwaardige kans te bieden.

Franchising Onafhankelijkheid is cruciaal in de advisering. In de praktijk kwamen weer voldoende voorbeelden naar voren waaruit bleek dat het gebrek aan onafhankelijkheid grote misstanden kan veroorzaken. Misstanden in de pre-contractuele, contractuele en post-contractuele fase. Zo liet andermaal de informatievoorziening aan de beginnende ondernemer te wensen over. Gekleurd en zeker niet objectief ingestoken. ‘Gekleurde’ prognoses van retailorganisaties, waarbij de broodnodige objectiviteit niet of nauwelijks in acht werd genomen. De misstanden zoals huurkoppelingbedingen, multifranchiseverboden, eenzijdige wijzigingsbedingen en oneerlijke concurrentiebedingen zijn slechts enkele voorbeelden van misstanden in de contractuele en post-contractuele fase. Agenda Ook in Nederland werd de detailhandel op de politieke agenda gezet. Zo voerde Patricia Hoogstraaten samen met een delegatie uit de detailhandel in juli overleg met minister Henk Kamp van Economische Zaken. Tijdens dit overleg nam de minister het Actieplan Detailhandel van Detailhandel Nederland in ontvangst. Onderwerpen kwamen aan bod die in 2013 al veel aandacht kregen van het Vakcentrum. Minister Kamp werd gewezen op de nadelige gevolgen van de verhoging van de btw en de accijnzen. Enerzijds houden consumenten hierdoor de handen langer op de knip, anderzijds kopen zij door het prijsverschil vaker in het buitenland. Onderzoek door het Vakcentrum bevestigde dat beeld. Tijdens het overleg stond ook locatiebeleid op de politieke agenda. De minister is erop gewezen dat er tempo gemaakt moet worden met het ‘opknappen’ van winkelmeters. Slechte meters moeten zo nodig worden gesaneerd. Nieuwbouwplannen kunnen alleen doorgevoerd worden wanneer deze in de plaats komen van bestaand winkeloppervlak (nieuw voor oud). Het bespreken van de problematiek zorgde er in 2013 zowaar voor dat projectontwikkelaars en detaillisten een gelijk standpunt hadden. Een onderwerp dat niet werd besproken maar wel veel aandacht vroeg van het Vakcentrum was de discussie rond afhaalpunten. In de ogen van het Vakcentrum moeten deze gezien worden als detailhandel, waarbij een afhaalpunt in de regelgeving ook als zodanig moet worden behandeld. Uiteraard werd ook gesproken over lastenverlichting. Zo wordt door de uniformering van het loonbegrip de detailhandel onevenredig zwaar getroffen.

8

Belastingconvenant In 2013 heeft het Vakcentrum overleg gevoerd met de Belastingdienst. Gesproken is over een structurele invulling van beheersingsmaatregelen tussen franchisegever en franchisenemer, zonder het zelfstandig ondernemerschap in deze relatie te beperken. Deze maatregelen kunnen in de vorm van een convenant per formule vorm worden gegeven. Bestuur Tijdens de Dag van het Vakcentrum op 28 mei 2013 werd de herbenoeming van Harrie ten Have als voorzitter van het Vakcentrum voor een periode van 4 jaar bekrachtigd. De heren Roel Heerschap en Wout van der Wal zijn tijdens dezelfde bijeenkomst ook herbenoemd voor een volgende periode. De heer Wim Maassen van den Brink is eveneens herbenoemd als voorzitter voor het branchebestuur Kaas en Delicatessen. De heer Ric de Louw is afgetreden.

9

4. Winkel Diverse wetten en regels stonden ter discussie. Deze hebben vaak een grote impact op alledaagse activiteiten in winkels. Op aandringen van onder meer het Vakcentrum verlengde de overheid de VKB-regeling en de subsidieregeling voor slachtoffers van overvallen. Winkeliers konden het gehele jaar gebruik maken van de regeling. Succes werd ook geboekt voor de werkkostenregeling. Hoewel de overheid had aangekondigd te stoppen met de deze regeling is dankzij een krachtige lobby hierover formeel nog steeds geen beslissing gevallen. Het Vakcentrum is positief gestemd over de uitkomst van de nog steeds lopende discussie.

Buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) De pilot met zogenaamde winkelboa’s is tot volle tevredenheid van het Vakcentrum geëindigd. Minister Opstelten concludeerde dat de test met het toekennen van bevoegdheden aan boa’s om op te treden bij eenvoudige misdrijven, geen bijdrage levert aan de lokale leefbaarheid. Sterker nog: het kan zelfs leiden tot taakverzwaring bij de politie. Het Vakcentrum is van mening dat veiligheid een publieke taak is en niet thuishoort bij winkelboa’s of particuliere bedrijven. Betalingsverkeer In 2013 was er veel te doen rond de nieuwe incasso’s waarmee ondernemers te maken kregen door de aanstaande invoering van IBAN. Ten onrechte impliceerden leveranciers dat alleen de zakelijke b-2-b incasso van toepassing was op zakelijke transacties. Dit is zeker niet het geval. Het Vakcentrum heeft haar leden hier uitgebreid over geïnformeerd en bijgestaan in lopende discussies. Het convenant tussen banken en toonbankinstellingen liep per 1 januari 2014 af. Gesprekken zijn gevoerd om de (on)mogelijkheden te onderzoeken. In ieder geval dienen de kosten voor contant geld, 24/7 en storingen onderdeel uit te maken van het convenant. Eind 2013 werd het nieuwe Convenant Betalingsverkeer in concept gelanceerd. Het principeakkoord bevat onder meer nieuwe afspraken over tariefgaranties en kortingen met het oog op de overgang naar Europees betalingsverkeer. Ook bevat het plannen om storingen in het betalingsverkeer te voorkomen. Pinnen stond ook in 2013 weer volop in de aandacht. Pinnen is goedkoper en veiliger voor winkeliers. Mede daarom is pinnen een van de peilers tijdens de Week van de Veiligheid, die ieder jaar in week 41 wordt georganiseerd. Uit periodiek onderzoek van de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen blijkt dat een pintransactie gemiddeld drie cent goedkoper is dan een contante transactie. Dit komt onder meer door de stijging van de kosten voor contant geld. Volgens het Vakcentrum is dit een oneigenlijke stimulering van pinnen. Dat ondernemers zich massaal achter deze betaalwijze schaart, blijkt wel uit de overweldigende hoeveelheid aanmeldingen van Vakcentrumleden die in december bezocht wilden worden door de pin-karavaan die de 1 miljardste pintransactie in de supermarktbranche najaagde.

10

Drank- en Horecawet De leeftijdsgrens waarop jongeren lichtalcoholische drank mogen kopen is op 1 januari 2014 verhoogd van 16 naar 18 jaar. Na een uitgebreide lobby is er voor gekozen om de leeftijdsverhoging voor alcohol- en tabaksproductgroepen op 1 januari 2014 plaats te laten vinden en niet gefaseerd, zoals de overheid eerst van plan was. De communicatiecampagne rond de leeftijdsverhoging startte in november. Veel gemeentes waren in 2013 in overleg met gemeentes over de invulling van de nieuwe Drank- en Horecawet (DHW). Het Vakcentrum hield deze overleggen en de naleving van de DHW nauwlettend in de gaten. Indien noodzakelijk, maakte het Vakcentrum ook bezwaar tegen plannen van gemeentes, zoals het verbieden van prijsacties op alcohol van meer dan 30%. Accijnsverhoging De gevolgen van de accijnsverhogingen namen in 2013 voor de gehele detailhandel toe. Zo bleek dat in de eerste maand van het jaar 17% minder sigaretten werd verkocht. Ondernemers in de grensstreek zien een significant deel van hun omzet wegvloeien over de grens. Het Vakcentrum verzet zich met andere branches tegen deze verhoging. Een voorgenomen tweede accijnsverhoging op tabak is door de overheid in 2013 afgeblazen na lobby vanuit de brancheverenigingen. Milieu Producenten en/of importeurs die meer dan 50.000 kilo verpakkingen verbruiken, dienen zich per 1 januari 2013 aan te melden bij het nieuwe Afvalfonds Verpakkingen. Zij moeten de zogeheten Afvalbeheersbijdrage Verpakkingen betalen. Het aantal leden dat boven die grens komt is zeer beperkt. Het Vakcentrum is daarom blij met deze grens.

11

5. Personeel Een belangrijke activiteit van het Vakcentrum is het voeren van CAO-onderhandelingen. Het is niet gelukt om in 2013 een nieuwe CAO af te sluiten met de vakbonden. Diverse overleggen hebben plaatsgevonden, maar zonder resultaat. Om de medewerkers tegemoet te komen in de inflatie, hebben werkgevers eind 2013 eenzijdig besloten om per 1 januari 2014 medewerkers 1,25% salarisverhoging te geven. Hiermee onderstrepen zij hun eigen verantwoordelijkheid voor de medewerkers.

Medewerkerstevredenheid Na een succesvolle introductie van de medewerkerstevredenheidsonderzoeken als onderdeel van de ZO2Z verkiezing, stelt het Vakcentrum deze onderzoeken aan al haar leden kosteloos beschikbaar. Hiermee krijgen de leden een handvat aangereikt voor het versterken van de winkelorganisatie. Drogisterijcertificaten Op verzoek van het Vakcentrum heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport alle onduidelijkheid weggenomen omtrent de noodzaak van een certificaat of keurmerk van het CBD. Een brief aan het Vakcentrum laat geen ruimte voor misverstanden: een dergelijke certificering of keurmerk is niet nodig om UAD-geneesmiddelen te mogen verkopen. Vanzelfsprekend heeft het Vakcentrum deze boodschap gedeeld met de leden zodat zij hiermee hun voordeel kunnen doen. RI&E Het Vakcentrum heeft de RI&E opnieuw laten erkennen. Hierdoor blijft de vrijstelling voor bedrijven met niet meer dan 25 medewerkers gehandhaafd. Om ondernemers te ondersteunen, lanceerde het Vakcentrum in september de gratis dienst Arbo Professionalisering. Een gratis RI&Eabonnement maakt hier onderdeel van uit. Verder ontzorgt het ondernemers drie jaar lang op het gebied van Arbozorg. Het inventariseren van arborisico’s is een wettelijke verplichting. De RI&E van arbeidsomstandigheden dient schriftelijk te zijn vastgelegd. Veranderende ziektewet Hoewel de nieuwe wetgeving pas in 2014 in ging, communiceerde het Vakcentrum het gehele jaar over de aanstaande veranderingen in de ziektewet: de BeZaVa (Wet Beperking Ziekteverzuim en Arbeidsongeschiktheid Vangnetters). Deze wetsverandering heeft namelijk grote consequenties voor ondernemers. Om de negatieve gevolgen enigszins op te vangen, startte het Vakcentrum met onder meer de Stichting van de Arbeid met het opzetten van een pilot ‘Vangnetters’. Deze pilot heeft tot doel langdurig zieke uitzendkrachten en flexwerkers te laten re-integreren door de verschillende brancheloketten. In december bleef het UWV in gebreke door het niet kunnen aanleveren van namen van vangnetters. Het Vakcentrum heeft deze omissie neergelegd bij minister Ascher. De verwachting is dat de pilot in 2014 toch kan worden opgestart.

12

Pensioenfonds De ontwikkeling van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Levensmiddelen (BPFL) was in 2013 vergelijkbaar met die van 2012. De dekkingsgraad was ruim voldoende. Deze bedroeg ultimo 2013 112%. Het jaar 2013 stond voor belangrijk deel in teken van de voorbereiding van belangrijke veranderingen per 1 januari 2014. Het ging daarbij om de opname van de bij OPF Super de Boer opgebouwde aanspraken, de nieuwe fiscale spelregels per 1 januari 2014 (premie wordt verhoogd van 18,5% tot 20,2%) en de voorbereiding op de nieuwe eisen aan het bestuursmodel per 1 juli 2014. Slachtofferhulp In 2013 zijn de voorbereidingen gestart voor een vernieuwde, gratis opzet van slachtofferhulp: Slachtofferhulp Nederland. De activiteiten zijn overgenomen van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel door Detailhandel Nederland. Betrokken organisaties zetten een systeem op dat naast emotionele opvang de winkeliers ook juridische ondersteuning biedt. Slachtofferhulp Nederland wordt 24 uur per dag en 7 dagen per week bereikbaar.

13

6. Consument Iedere ondernemer wil tevreden klanten. Daarom hebben zij veel baat bij het houden van klanttevredenheidsonderzoeken. Om deze voor iedereen toegankelijk te maken, stelt het Vakcentrum de onderzoeken gratis beschikbaar aan al haar leden. Na een succesvolle introductie van de klanttevredenheidsonderzoeken als onderdeel van de ZO2Z verkiezing, stelt het Vakcentrum ook deze onderzoeken kosteloos beschikbaar aan al haar leden. Hiermee krijgen leden een handvat aangereikt voor het versterken van de winkelorganisatie.

Super Supermarkt Keurmerk (SSK) Door de stevige groei van het aantal SSK gecertificeerde supermarkten, is de naamsbekendheid van het Super Supermarkt Keurmerk onder consumenten sterk gestegen. Veel ondernemers zien de toegevoegde waarde in van het keurmerk om zich er lokaal mee te kunnen onderscheiden. Daarom wordt het SSK keurmerk ook in toenemende mate gebruikt door ondernemers in hun marketingcommunicatie. In maart verscheen het consumentenmagazine van SSK genaamd SuperLeven . Dit magazine is verspreid door heel Nederland en bereikte met een oplage van 400.000 exemplaren maar liefst een miljoen consumenten. Lekker De beste Kaas en Delicatessenwinkels van Nederland waren prominent zichtbaar in het consumentenmagazine Lekker. In deze restaurantgids dat zich richt op culinaire liefhebbers werd uitgelegd wat de certificering van Foodspecialiteitenwinkels inhoudt en wat consumenten mogen verwachten wanneer zij in een gecertificeerde speciaalzaak producten kopen. Hemdtasjes Klanten krijgen geen hemdtasjes meer bij de kassa van een supermarkt. Dit heeft de branche afgesproken met de overheid. De hemdtasjes worden niet verbannen van de AGF-afdeling omdat ze hier beschouwd worden als verpakkingsmateriaal. Jaarlijks worden in Europa miljarden hemdtasjes verspreid. Het blijft wel toegestaan om plastic boodschappentassen bij de kassa te verkopen.

14

Bijlage Vertegenwoordigingenlijst (status per 31-12-2013) VAKCENTRUM Hoofdbestuur (* Lid Dagelijks Bestuur) Harrie B.M. ten Have* (voorzitter) Steven Huibers* (penningmeester) Christ-Jan van Bedaf Roel N.C. Heerschap Casper W.P. Heine* Henry Hubers Bram (A.)P.J. de Jong* Wim Maassen van den Brink Anrico H. Maat Henri P. Schouten Gert Smit Joop J.M. Verbeeten Jan van Vliet Wout van der Wal mr. Patricia E.H. Hoogstraaten RAE* (directeur) Bestuur branche Biologische Speciaalzaken (voorheen branche Natuurvoeding & Reform) Janet van den Broek (voorzitter) Wim G.M. te Brinke Harrie B.M. ten Have Roosmarijn Saat Rina H.R. van der Stok Joop M.J.C. Goossens (secretaris) Bestuur branche Kaas & Delicatessen Wim Maassen van den Brink (voorzitter) Ed R.E. Boele Hester de Groot Harrie B.M. ten Have Ad A.M. Kuijten Anne-Wies van Oosten Piet Renkema Henri J. Stoffelsen Joop M.J.C. Goossens (secretaris) Forum Detaillistenverenigingen Harrie B.M. ten Have (voorzitter) mr. Patricia E.H. Hoogstraaten

drs. Theo P.M. Urselmann Hoofdbestuursleden en bestuursafgevaardigden van de detaillisten- / franchiseverenigingen Ere-leden Herman H. van der Geest – erevoorzitter Wout Arxhoeck Meint Boonstra Sjoerd Boonstra Jacq H.H. Cuypers Hans G.J. Geveling Klaas van Heest Frits van der Heide D. Joppe † P. Knol Wahle Koornneef Mans Koster Piet A. Kruiver Jan R. Leussink Jan P.A. Liebreks Adrie M. van der Pas Cor Pieren Henk Ploegmakers Piet M.H. Quist Hans Starreveld A. Struik † H.J. Tabak Henk van der Veer Riet van der Vegt Ger Winnubst

RECHTSTREEKSE BENOEMINGEN Stichting Vakcentrum Food Consult Bedrijfsadvies Bestuur Harrie B.M. ten Have Herman H. van der Geest Steven Huibers Jan R. Leussink mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (directeur)

15

Stichting Varena Bestuur Janet van den Broek (voorzitter) Wim G.M. te Brinke Harrie B.M. ten Have Roosmarijn Saat Rina H.R. van der Stok Joop M.J.C. Goossens (directeur) Stichting Kaas- en Delicatessenwinkels Nederland Bestuur Wim Maassen van den Brink (voorzitter) Ed R.E. Boele Hester de Groot Harrie B.M. ten Have Ad A.M. Kuijten Anne-Wies van Oosten Piet Renkema Henri J. Stoffelsen Joop M.J.C. Goossens (directeur) Stichting Super Supermarkt Keurmerk (SSK) Bestuur Harrie B.M. ten Have (voorzitter) Steven Huibers Jan R. Leussink mr. Patricia E.H. Hoogstraaten RAE (directeur) Raad van Advies Rob Benjamens (voorzitter) drs. ing. Henk J. Gianotten prof. dr. ir. Kitty Koelemeijer Ruud Koornstra drs. Jan-Peter M_ller mr. Peter Vogelzang prof. dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Certificeringsraad Roel N.C. Heerschap Casper W.P. Heine Henry Hubers Steven Huibers

16

Bram (A).P.J. de Jong Joop Verbeeten Stichting Sociaal Fonds Levensmiddelenbedrijf Bestuur Herman H. van der Geest mr. Patricia E.H. Hoogstraaten drs. Theo P.M. Urselmann (plvv) Steven Huibers (plvv) Syntrus Achmea Raad van Advies mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (plvv) Klantenraad Herman H. van der Geest Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf (BPFL) Bestuur Herman H. van der Geest Harrie B.M. ten Have mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Froukje Sloot-Mulder (aspirant bestuurslid) Pensioencommissie (voorheen Financiële commissie) Herman H. van der Geest mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Beleggingsadviescommissie (BAC) Harrie B.M. ten Have Verantwoordingsorgaan Henk Ploegmakers Werkgroep Communicatie Froukje Sloot-Mulder (aspirant bestuurslid)

Stichting Vervroegd Uittreden Levensmiddelenbedrijf Bestuur Herman H. van der Geest mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (plvv) Georganiseerd Overleg Levensmiddelen CAO-onderhandelingsdelegatie Harrie B.M. ten Have mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Redactiecommissie CAO mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Adviescommissie Arbeidsvoorwaarden mr. Patricia E.H. Hoogstraaten CAO Nalevingsinstrument (CNI) mr. Jurry Teunissen Werkgroep Pensioenen Harrie B.M. ten Have mr. Patricia E.H. Hoogstraaten International Federation of Grocers’ Associations (IFGA) Board mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (secretary general) General Assemblee mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Bionext Bestuur Roosmarijn Saat (namens bestuur Biologische Speciaalzaken)

Bestuur mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Harrie B.M. ten Have Stuurgroep Medewerkers en Veiligheid Harrie B.M. ten Have (voorzitter) drs. Theo P.M. Urselmann Stuurgroep Consumentenzaken en Kwaliteit mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Steven Huibers Stuurgroep CAO Winkels mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Harrie B.M. ten Have Projectgroep Voedselveiligheid en Certificering Carline de Jong MSc Werkgroep Duurzaamheid Carline de Jong MSc Taskforce Cashloze Supermarktbranche Joop Verbeeten St. Museum voor het Kruideniersbedrijf Herman H. van der Geest (voorzitter) Productschap Wijn Bestuur Herman H. van der Geest Stichting Nedvang Algemeen Bestuur mr. Patricia E.H. Hoogstraaten

BENOEMINGEN VANUIT HET CBL: CBL Dagelijks Bestuur Harrie B.M. ten Have

17

BENOEMINGEN VANUIT DE KONINKLIJKE VERENIGING MKB-NEDERLAND:

Stichting Maatschappelijk Ondernemen MKB Herman H. van der Geest

Koninklijke Vereniging MKB-Nederland Hoofdbestuur mr. Patricia E.H. Hoogstraaten

Sociaal Economische Raad (SER) mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (lid)

Algemene Ledenvergadering MKB-Nederland (ALV) mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Herman H. van der Geest

Commissie Consumenten Aangelegenheden (SER CCA) mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (lid)

CAO commissie mr. Patricia E.H Hoogstraaten

Detailhandel Nederland Bestuur mr. Patricia E.H. Hoogstraaten

Hoofdbeleidscommissie Sociale Zaken mr. Patricia E.H. Hoogstraaten drs. Theo P.M. Urselmann

Stuurgroep Betalingsverkeer mr. Patricia E.H. Hoogstraaten drs. Theo P.M. Urselmann (plvv)

Hoofdbeleidscommissie Economische en Fiscale Zaken mr. Patricia E.H. Hoogstraaten drs. Theo P.M. Urselmann

Stuurgroep Europa mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (voorzitter)

Hoofdbeleidscommissie Omgevingsvraagstukken drs. Theo P.M. Urselmann Hoofdbeleidscommissie Milieu en Energie drs. Theo P.M. Urselmann Werkgroep Winkellocatiebeleid drs. Theo P.M. Urselmann Winkeltop mr. Patricia E.H. Hoogstraaten MKB Commissie Europa mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Nationale Winkelraad mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (voorzitter)

18

Stuurgroep Vestigingszaken drs. Theo P.M. Urselmann Stuurgroep Sociale zaken mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Deskundigenoverleg Pensioenen mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Stuurgroep Winkelcriminaliteit drs. Theo P.M. Urselmann Werkgroep Toegankelijkheid en Bereikbaarheid drs. Theo P.M. Urselmann Stichting Afrekenen met winkeldieven mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Stichting Fraude Aanpak Detailhandel Bestuur Harrie B.M. ten Have

Klankbordgroep drs. Theo P.M. Urselmann

Verenigingsprofessionals Nederland (VPN) mr. Patricia E.H. Hoogstraaten RAE(voorzitter)

Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen Werkgroep MKB / Horeca drs. Theo P.M. Urselmann EuroCommerce Steering Committee mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Board of Administration/General Board mr. Patricia E.H. Hoogstraaten SME Committee mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) Algemeen Bestuur mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Dagelijks Bestuur mr. Patricia E.H. Hoogstraaten Vereniging O3D drs. Theo P.M. Urselmann Bestuurscommissie Werken drs. Theo P.M. Urselmann Adviescommissie Stop Winkelcriminaliteit Herman H. van der Geest (voorzitter) Adviescommissie mkb-supermarkten Herman H. van der Geest (voorzitter) mr. Patricia E.H. Hoogstraaten (lid) drs. Theo P.M. Urselmann (lid) Adviescommissie Innovatie & Duurzaam Ondernemen mr. Patricia E.H. Hoogstraaten

19

Met het Vakcentrum staan ondernemers niet alleen! Het Vakcentrum is de brancheorganisatie van de zelfstandige detaillist in de foodsector en de fast moving consumer goods. Het Vakcentrum heeft zich ontwikkeld tot kenniscentrum op het gebied van zelfstandig ondernemerschap.

Blekerijlaan 1 3447 GR Woerden T (0348) 41 97 71 F (0348) 42 18 01 E [email protected] I www.vakcentrum.nl