Jaarverslag Validatie NDFF 2012
Jaarverslag validatie NDFF 2012 Tekst Albert Vliegenthart Met medewerking van Leo Bot, Raymond Creemers, Adriaan Gmelig-Meyling, Hans Hollander, Menno Hornman, Ties Huigens, Roy Kleukers, Baudewijn Odé, Laurens Sparrius Rapportnummer 2013.004 Projectnummer 2012.042 Productie De Vlinderstichting Mennonietenweg 10 Postbus 506 6700 AM Wageningen T 0317 46 73 46 E
[email protected] www.vlinderstichting.nl Opdrachtgever Gegevensautoriteit Natuur Deze publicatie kan worden geciteerd als Vliegenthart, A. (2013). Jaarverslag Validatie NDFF 2012. Rapport VS2013.004, De Vlinderstichting, Wageningen.
Trefwoorden NDFF, validatie, validatieteams Mei 2013
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigden/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van De Vlinderstichting, noch mag het zonder een dergelijke toestemming gebruikt worden voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd.
Inhoud Inleiding ....................................................................................................................................................... 4 Resultaat...................................................................................................................................................... 4 Validatie ................................................................................................................................................... 5 Validatorendag ......................................................................................................................................... 5 Waardering .............................................................................................................................................. 7 Handleiding .............................................................................................................................................. 7 Commissie kwaliteitsborging .................................................................................................................... 8 De indeling van de validatieteams ............................................................................................................. 9 Samenvatting per validatieteam ................................................................................................................. 10 Validatieteam Macro-nachtvlinders ......................................................................................................... 10 Validatie van Microlepidoptera ................................................................................................................ 12 Validatieteam Vaatplanten ..................................................................................................................... 13 Validatieteam vogels .............................................................................................................................. 14 Validatieteam Sprinkhanen ..................................................................................................................... 15 Validatieteam Libellen ............................................................................................................................ 16 Validatieteam Zoogdieren ...................................................................................................................... 18 Validatieteam Mossen en Korstmossen ................................................................................................... 19 Validatieteam Dagvlinders ...................................................................................................................... 20 Validatieteam Weekdieren ...................................................................................................................... 21 Validatieteam Reptielen, Amfibieën en Vissen ......................................................................................... 24 Conclusie en aanbevelingen ........................................................................................................................ 26
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
3
Inleiding De validatieteams voor de NDFF zijn van groot belang voor de kwaliteit van de NDFF. Dit rapport geeft een overzicht van de activiteiten die de validatieteams afgelopen jaar hebben verricht. Dit project omvat het structureel onderhouden van de NDFF validatieteams die in 2012 actief waren met de validatie van de waarnemingen die bij de NDFF niet door de automatische validatie zijn gekomen. Dit rapport geeft een overzicht van deze behaalde resultaten in de handmatige validatie die voor 12 soortgroepen zijn uitgevoerd. In 2012 waren de 12 validatieteams actief op zowel het validatieportaal van de NDFF als op Waarneming.nl. Deze teams dekken nog niet alle soortgroepen en beperken zich tot: vogels, vaatplanten, dagvlinders, reptielen/amfibieën/vissen, macro-nachtvlinders, micro-nachtvlinders, libellen en zoogdieren, sprinkhanen/krekels, weekdieren en mossen/korstmossen. De overige beleidsrelevante soorten wordt nog beperkt tot de kreeften en vliegend hert. Vanwege deze nog kleine groep is dit hiervoor een klein validatieteam beschikbaar. Voor de validatie van de paddenstoelen is contact geweest met de NMV, maar dit heeft nog niet tot een concreet validatieteam geleid.
Resultaat De validatie coördinator (Albert Vliegenthart) onderhield contacten met alle soortgroepcoördinatoren. Hierbij werden de technische en functionele knelpunten besproken en opgelost en doorgaans via de helpdesk afgehandeld. Daarnaast werden de soortgroepcoördinatoren geregeld bijgepraat en aangespoord om hun team te activeren, indien de getallen voor handmatige validatie opliepen. Bij vrijwel alle bijeenkomsten van de commissie kwaliteitsborging werden de overzichten van de handmatige validatie voorgelegd waarbij een toelichting werd gegeven over de voortgang. De samenstelling van de validatieteams staat in bijlage 1. In 2012 waren er ruim 140 validatoren actief met handmatige validatie op het NDFF-portaal en Waarneming.nl. Hierbij zijn de regio-admins niet meegerekend. Dit zijn ongeveer xxx mensen die valideren op regionaal niveau. Hierbij worden vooral regionale bijzonderheden gevalideerd. Op de validatorendag in oktober 2012 waren alle soortgroepcoördinatoren aanwezig en werd de voortgang van de validatie op de NDFF toegelicht. De algehele sfeer was zeer positief en ieders enthousiasme werd gebruikt om met de afzonderlijke validatieteams de voortgang te bespreken. Het validatieteam micro-nachtvlinders is in 2012 opgestart, de activiteit op het validatieportaal is merkbaar, de inspanning berust echter nu nog op slechts één persoon. Meer over de voortgang van de handmatige validatie staat in de desbetreffende samenvattingen van de validatieteams in deze rapportage.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
4
Validatie In 2012 zijn er 8.813.473 waarnemingen aan de NDFF toegevoegd vanuit allerlei bronnen en portalen. Daarvan zijn ruim 7 miljoen waarnemingen over alle soortgroepen gevalideerd binnen de verschillende systemen van de NDFF. De overige waarnemingen waren al extern gevalideerd (828609), of zijn wel geladen maar moeten nog ter beoordeling worden aangeboden of zijn nog in behandeling (780075). De automatische validatie van de NDFF en op Waarneming.nl ving 87% van de 7.204.789.waarnemingen af en keurde deze goed middels de ingestelde kennisregels. De overige 13% werd handmatig beoordeeld, 922842 waarnemingen in totaal. Hiervan werd ruim 2/3 deel beoordeeld binnen Waarneming.nl, de rest via het validatieportaal van de NDFF. De bulk van de autovalidatie, ruim 90% werd uitgevoerd binnen de NDFF, op Waarneming.nl werd in de loop van het jaar de automatische validatie ingericht. Tabel 1 geeft een overzicht van de handmatig en automatisch gevalideerde waarnemingen per soortgroep. NDFF NDFF W.nl W.nl soortgroep Autovalidatie Handmatig Autovalidatie Handmatig paddenstoelen
Totaal:
8
3086
0
32379
35473
17657
5904
0
1620
25181
korstmossen
4356
1292
0
6020
11668
microlepidoptera
1054
10959
0
2000
14013
mossen
vaatplanten
1388493
125933
45891
114164
1674481
nachtvlinders
129142
29232
602
52313
211289
dagvlinders
176128
13245
70390
34117
293880
libellen sprinkhanen en krekels
129270
7004
36973
31118
204365
6
4188
4064
46113
54371
13331
11190
2306
3200
30027
amfibieen reptielen
6196
6812
1000
2006
16014
vissen
12217
19905
1101
1688
34911
vogels
3701706
18164
398320
320740
4438930
87851
7374
53885
11076
160186
5667415
264288
614532
658554
zoogdieren Totaal:
totaal gevalideerd binnen de NDFF:
7204789
totaal aantal nieuwe records in 2012:
8813473
Validatorendag Op 12 oktober 2012 is in dierenpark Amersfoort de eerste landelijke validatorendag georganiseerd. Deze werd door Jan van Groenendael geopend. Renée Bekker, Albert Vliegenthart, Hisko de Vries en Baudewijn Odé gaven een voordracht over respectievelijk de rol en achtergronden van de GaN, het validatieproces op het portaal, automatische validatie op Waarneming.nl en de validatie vanuit een soortgroep. Er waren ongeveer 60 mensen aanwezig en daarmee ongeveer 35% van de validatoren
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
5
De middag werd besteed door met de afzonderlijke teams samen te komen en om kennis te maken met collega validatoren, kennis en anekdotes uitwisselen en om meer te leren over het hele validatie proces. Nog niet alle knel- en actiepunten zijn opgelost. Deze meldingen zijn via de Helpdesk gemeld. Hier wordt prioritering gegeven aan ieder te nemen actie, waarbij rekening is gehouden met de ondersteunende capaciteit. Enkele uitkomsten van de discussie middag:
Er ligt een voorkeur om de determinatie onderdelen van het forum beter aanspreekbaar te maken vanuit de validatie omgeving. Hoe dit het best kan worden ingebouwd en wanneer moet nog worden onderzocht. Validatoren van zeer specifieke soortgroepen, mogen hun eigen waarnemingen niet valideren. Maar er zijn nauwelijks andere experts die dan de waarnemingen van de (vaak enige) validator kan valideren. De Commissie Kwaliteitsborging zal zich hier over beraden en de betreffende validatoren informeren. Waarnemingen in het portaal overdragen naar een andere soortgroep werkt nog niet naar wens. Dit wordt gemeld voor het beheer (IT) van het validatieportaal. Binnen het libellenteam zijn de procedures voor habitatrichtlijnsoorten verduidelijkt. De validatieprocedure hier omheen wordt heringericht. De CWNO gaat ook met een navraagformulier werken. Validatierechten voor validatoren moeten op beide portalen worden ingesteld. Actiepunt Albert Binnen de nachtvlinders moet een overleg komen tussen De Vlinderstichting en Noctua over het uitleveren van gegevens. Actiepunt Ties en Albert Na het vertrek van Johan Thissen bij de Zoogdiervereniging, heeft Martijn van Oene zich kandidaat gesteld als soortgroepcoördinator validatieteam zoogdieren. Na intern overleg zal dit moeten worden bevestigd. Actiepunt zoogdiervereniging Een verzoek om het landenoverzicht in het validatieportaal standaard op Nederland te zetten. Actiepunt Albert Taxonomie Weekdieren en slakken moet gelijk worden afgestemd. Stichting Anemoon gaat een correcte lijst aanleveren voor de NDFF die gelijk is aan Waarneming.nl en andere bronnen. Actiepunt Stichting Anemoon
De validatie-instructie wordt door alle teams goed gevolgd. Alle waarnemingen met extra bewijs (foto, geluid etc.) worden handmatig beoordeeld, wettelijk beschermde en zeldzame soorten worden snel weggewerkt. In het NDFF validatieportaal kunnen we zien dat er ook nog wat oudere waarnemingen op beoordeling wachten. Het is voor waarnemers leuk als ook die oude waarnemingen een eindoordeel gaan krijgen, sommigen wachten hier al lang op. In het bijgevoegde overzicht (zie onder) is voor alle soortgroepen te zien hoeveel waarnemingen, uit welke categorie en van welk jaar nog te behandelen staan. We moeten we nog even melden dat wanneer een waarneming wordt afgekeurd, dit enkel na communicatie met de waarnemer mag gebeuren, dit om waarnemers serieus te nemen en gemotiveerd te houden natuurlijk. In lastige gevallen, als waarnemers grenzen van fatsoen overschrijden graag doorsluizen naar Albert/Renée, ook waarnemers dienen validatoren respectvol te behandelen.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
6
Spelregels voor Validatoren/Admins op beide portalen: Via de toegang tot de validatieportaal is het mogelijk data in te zien en op kaart te tonen. Anders dan in het uitvoerportaal of de verschillende invoerportalen (waaronder telmee.nl en waarneming.nl) zijn op deze manier alle gegevens onvervaagd in het basisarchief van de NDFF in te zien. Het is niet toegestaan deze gegevens voor enig eigen commercieel of professioneel gebruik* aan te wenden dan wel deze aan te bieden aan derden. De toegang die aan validatoren wordt verleend is ruim om het valideren zo zorgvuldig en gemakkelijk mogelijk te laten verlopen, misbruik hiervan is echter te strengste verboden en leidt na ontdekking tot het onmiddellijk blokkeren van de toegang tot alle onderdelen van de NDFF. De kaartjes mogen naast direct gebruik voor validatiedoeleinden worden gebruikt voor: a) Opname in waarnemer gerelateerde publicaties (bijv. kaartje in PGO-tijdschrift of districtnieuwsbrief) onder vermelding van copyright NDFF en datum van extractie. b) Voor het coördineren van vrijwilligersactiviteiten (bijv. kaartje ten behoeve van actualiseren soortwaarnemingen) onder vermelding van copyright NDFF en datum van extractie. NB: Locaties van bijzondere soorten mogen voor eigen gebruik/belang worden bezocht ter verificatie t.b.v. validatie houdend de toegangsregels van de terreineigenaar en in acht nemend de kwetsbaarheid van ecologische waarden voor verstoring. Locaties mogen niet worden gedeeld, doorgegeven aan derden via sociale media als Twitter, Facebook etc., etc.! Deze dag werd door iedereen zeer gewaardeerd en als zeer leuk ervaren. Mensen werden gemotiveerd en de positieve sfeer was goed. De discussies uit de opstartfase lijken verleden tijd en men ziet juist nu de voordelen van het valideren. Een groot compliment.
Waardering Alle validatoren die zich hebben ingezet in 2012 en meer dan 500 waarnemingen hebben gevalideerd zijn gewaardeerd met een keuze uit de Crossbill Guides selectie. In totaal werden 136 gidsen verdeeld (figuur 1). Validatoren die niet actief zijn geweest hebben geen attentie ontvangen. Deze mensen worden in 2013 gevraagd naar hun actieve rol in het validatie proces en mogelijk worden hun rechten voor validatie opgeheven.
Figuur 1: Overzicht van de verdeelde Crossbill Guides
Handleiding
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
7
In 2012 is een hernieuwde uitgave van de handleiding voor valideren op het NDFF validatieportaal uitgegeven. Hierin zijn nieuwe functie’s t.o.v. de vorige uitgave toegelicht. Deze update is digitaal beschikbaar voor alle validatoren. Commissie kwaliteitsborging Voor commissie kwaliteitsborging zijn overzichten gegenereerd, waarbij de Alle soortgroepcoördinatoren van de eerste zes soortgroepen zijn bij de vergadering van de commissie kwaliteitsborging aangeschoven om hun ervaringen met de commissieleden te delen. In het komende jaar zal de commissie ook weer actief coördinatoren uitnodigen bij commissievergaderingen. In 2011 was het voor veel mensen, soms ook voor de validatiecoördinator niet altijd duidelijk wie welke verantwoordelijkheden droeg. In 2012 was dit grotendeels verholpen en was er vooral behoefte aan de kennisregelmodule. Deze module wordt door Geodan gebouwd, maar heeft inmiddels een flinke vertraging opgelopen. In 2013 moet deze module worden opgeleverd.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
8
De indeling van de validatieteams Voor de concrete invulling van de validatieteams wordt in maart 2013 een nieuw schema op de website van de GaN geplaatst. Op deze herziene lijst van validatoren zijn de mensen die niet meer actief waren, of wilde zijn, niet meer opgenomen als validator. Per team zijn de volgende soortgroepcoördinatoren benoemd: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Dagvlinders: Albert Vliegenthart Macro-nachtvlinders: Ties Huigens Micro-Nachtvlinder: Joop Kuchlein Libellen: Vincent Kalkman Sprinkhanen en krekels: Roy Kleukers Vaatplanten: Baudewijn Odé Mossen en korstmossen: Laurens Sparrius Zoogdieren: Hans Hollander Reptielen, amfibieën & vissen: Raymond Creemers Vogels: Menno Hornman Weekdieren: Adriaan Gmelig Meyling
De kreeften worden gevalideerd door Bram Koese, maar zijn gezien de omvang van de soortgroep en het aantal waarnemingen niet ondergebracht in een speciaal validatieteam. De snuitkevers en aaskevers worden respectievelijk door Theodoor Heijerman en Ed Colijn gevalideerd. Er wordt gestreefd om in 2013 een validatieteam paddenstoelen op te zetten. Op dit moment wordt een beperkt aantal waarnemingen door paddenstoelexperts op Waarneming.nl gevalideerd.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
9
Samenvatting per validatieteam Validatieteam Macro-nachtvlinders Het validatieteam voor de macro-nachtvlinders is in 2012 van samenstelling veranderd. Nadat Albert Vliegenthart in het begin van het jaar de coördinatie van dit team van Dick Groenendijk had overgenomen, is Ties Huigens sinds Juni 2012 de nieuwe coördinator. Hij werkt sindsdien als projectleider bij De Vlinderstichting op het gebied van nachtvlinders . Daarvoor was hij onderzoeker op het Laboratorium voor Entomologie van de Wageningen Universiteit, waar hij lange tijd onderzoek heeft gedaan naar ecologische interacties tussen nachtvlinders, dagvlinders en sluipwespen. Drie validatoren (Han Endt, Bas Verhoeven en Ad Sonnemans) hebben in 2012 aangegeven helaas geen tijd meer te hebben voor het validatiewerk. In de tussentijd zijn diverse admins die waarnemingen valideren op Waarneming.nl toegevoegd aan het team. Het team ziet er nu als volgt uit:
Het validatieteam heeft in 2012 op volle toeren gedraaid en er voor gezorgd dat de oorspronkelijke achterstand van ruim 40.000 nog te valideren waarnemingen eind mei was teruggebracht tot 22.000. Momenteel (febr. 2013) is er zelfs helemaal geen achterstand meer en kunnen de binnengekomen waarnemingen druppelsgewijs worden gevalideerd. Op de NDFF validatorendag van 12 Oktober 2012 in Amersfoort is het team bij elkaar geweest. Dit was ten dele voor kennismaking, met name tussen de NDFF validatoren en de admins van Waarneming.nl. Er is toen besloten om nauwer samen te werken. De admins van Waarneming.nl worden nu ook echt als onderdeel van het hele validatieteam gezien. Er is op de validatorendag verder gesproken over kennisregels voor automatische validatie zoals die in de NDFF (Telmee.nl) zijn ingebouwd. Het doel is nu om voor Waarneming.nl dezelfde kennisregels toe te passen. Die kennisregels waren ruim 1,5 jaar geleden voor 841 soorten macro-nachtvlinders in een bestand opgesteld door Dick Groenendijk. Voor elke soort staat daarin de vliegperiode genoemd (vroegste en laatste dag in het jaar), de maximale afstand buiten het huidige
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
10
verspreidingsgebied en het maximaal aantal exemplaren per waarneming. Van zeldzame en lastig te determineren soorten zijn foto’s noodzakelijk voor de validatie. Een van de admins op Waaneming.nl. Niek Louwers, wil de kennisregels voor de NDFF (Telmee.nl) naar de nieuwste waarnemingen toepassen op Waarneming.nl, in nauw overleg met Ties Huigens en Willem Ellis van de werkgroep Vlinderfaunistiek (beheerder van het nachtvlinderbestand ‘Noctua’). In 2013 wil het validatieteam bij elkaar komen voor een workshop ‘Validatie macro-nachtvlinders’. Het plan is om deze workshop te organiseren in het natuurhistorisch museum Naturalis in Leiden om toegang te hebben tot de grootste nachtvlindercollectie van Nederland. Het plan is dat de curator van deze collectie, Rob de Vos (lid van de beoordelingscommissie binnen het validatieteam), aan de hand van museumexemplaren een workshop zal geven voor een aantal zeer lastig te determineren soortcomplexen binnen de macronachtvlinders. Dit zal de kwaliteit van de handmatige validatie en de interacties tussen de validatoren verder stimuleren. Ties Huigens – soortgroepcoördinator Macro-nachtvlinders
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
11
Validatie van microlepidoptera, door Leo Bot In 2009 is vanuit de stichting Tinea een werkgroep in het leven geroepen met het oog op de continuïteit van gegevensverzameling en determinatie op het gebied van de microlepidoptera. De bedoeling is, onder meer via het maken van soortteksten voor de website www.kleinevlinders.nl de kennis onder de leden van de werkgroep uit te breiden. De groep komt tenminste tweemaal per jaar bijeen. In het voorjaar van 2011 kwam de validatie op Telmee aan de orde. In oktober is een lijst van validatoren opgestuurd en werden rechten toegekend. Dat in de handleiding toegang via Telmee.nl werd aangegeven en niet via het validatieportaal, bespoedigde de zaak overigens niet. Enkele leden hebben weliswaar af en toe gevalideerd, maar –achteraf gezien– met onvoldoende structuur. Daardoor is het min of meer verzand. Het is ook lang niet altijd gemakkelijk (en soms onmogelijk) om micro’s van een foto te determineren. In maart 2012 heeft Hans Donner tijdens een bijeenkomst een demonstratie gegeven. Toen stond echter het veldseizoen alweer voor de deur. Met het oog daarop en vanwege het feit dat ik problemen had in het validatieportaal te komen, ben ik er toen nog niet aan begonnen. In oktober 2012 hebben we nogmaals aandacht besteed aan de validatie. Er stond toen een aantal van ruimschoots meer dan 11.000 waarnemingen op beoordeling te wachten. Het was duidelijk dat er iets moest gebeuren. Aangezien ik toen voldoende tijd had, ben ik voorzichtig met de validatie begonnen. Aanvankelijk moest even worden gezocht naar de juiste aanpak. Het bleek al gauw dat beoordeling per soort het beste werkte. Ik kreeg daardoor goed vat op de kenmerken van zo’n soort en de verschillen met verwante soorten. Die kennis gebruikte ik ook om foto’s op waarneming.nl te bekijken en daaruit een flink aantal fouten te halen. Dit gaf nog eens extra inzicht in de fouten die gemaakt kunnen worden. Omdat een aantal waarnemers sommige (maar niet alle) waarnemingen van een foto voorziet, is het voor inzicht in de kennis van de waarnemer van belang deze zoveel mogelijk samen te beoordelen. Mijns inziens is het dus niet goed om alleen waarnemingen mét foto te beoordelen. Wanneer uit de foto’s blijkt dat de waarnemer vat heeft op een bepaalde soort, kunnen ook meldingen van die soort zónder foto goed worden beoordeeld. Hoewel in de handleiding wordt geadviseerd zoveel mogelijk standaard antwoorden te gebruiken, heb ik toch in veel gevallen geprobeerd aan te geven waarom het bijv. een andere soort betrof. Voor de waarnemer is dit beslist meer bevredigend. Het kost bovendien slechts weinig extra tijd. Aangezien de winter lang en het weer vaak onaangenaam was, ben ik flink opgeschoten, ook al omdat ik het geen vervelende klus vond. In de bijeenkomst van maart j.l. heb ik mijn bevindingen in de werkgroep uiteengezet, in de hoop wat van mijn enthousiasme over te brengen. Nu, na de winter, staan er nog 3410 waarnemingen te wachten, terwijl er in die tussentijd nieuwe waarnemingen zijn ingevoerd. Een deel van de resterende records zal moeilijk te beoordelen zijn, vooral wanneer het om slecht herkenbare soorten gaat en er geen foto is bijgevoegd. Over de aanpak daarvan zal nog worden overlegd. Natuurlijk is het stimulerend voor de waarnemer als zijn/haar waarnemingen worden behandeld, maar door de soortgerichte aanpak bleek het werk ook heel leerzaam voor de validator. Wordt dus vervolgd.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
12
Validatieteam Vaatplanten Het validatieteam voor vaatplanten bestaat uit 40 validatoren, een groot deel valideert alleen op NDFF. Er is in het algemeen weinig verloop. In 2012 twee bijeenkomsten met Districtscoördinatoren (maart en november) van FLORON, die tevens de regionale coördinatoren voor validatie zijn. Op deze bijeenkomsten is validatie standaard agendapunt. Dit jaar extra uitdaging in snel wegwerken achterstanden i.v.m. analyses voor nieuwe rode lijst. Daarbij goed resultaat geboekt. In de loop van het jaar zijn diverse mensen door de soortgroep coördinator verder op weg geholpen met gebruik validatieportaal en gedragsregels bij valideren. Geboekt resultaat wordt ook door validatoren als prettig ervaren. Valideren hoort tot standaardpakket van Districtteams FLORON. Op de validatorendag in 2012 heeft de soortgroepcoördinator een presentatie gegeven over het valideren bij Vaatplanten. Gevoelde knelpunten die door de validatoren gedeeld worden: Mensen kunnen door verschillende ID’s niet alleen niet bij (een deel van) de eigen gegevens, maar ook de communicatie rondom validatieproblemen verloopt stroef als je niet via de portal kunt communiceren. Soortgroepcoördinator voelt zich soms wat onprettig bij de steeds niet nagekomen beloften waarover hij communiceert binnen de groep (o.a. nieuwe portal met toegang tot validatieregels en nieuwe handleiding). Coördineren van twee groepen validatoren (wrn.nl en NDFF) is niet handig, noch optimaal. Coördinator heeft nog steeds geen validatiecommissie opgericht. Baudewijn Odé – soortgroepcoördinator Vaatplanten
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
13
Validatieteam vogels In het verslag van 2011 is ruim aandacht besteed aan het in de praktijk afhaken van veel teamleden, waarvan vrijwel iedereen meeste ook valideren via waarneming.nl. Nu vorig jaar het validatieproces aanzienlijk sneller is gaan werken en ook de kennisregels fenologie en zeldzame soorten sterk was verbeterd waren in ieder geval enkele kritiekpunten weggewerkt. Blijvend speerpunt was om de opgelopen achterstand van nog te valideren waarnemingen zo goed als mogelijk weg te werken. Echter, dankzij de nieuwe, strengere kennisregels is het aantal te valideren waarnemingen weer opgelopen. Bovendien zijn enkele “kader bestanden“ geladen die eveneens voor een oplopend aantal te valideren waarnemingen heeft gezorgd. Desondanks zijn er recent zo’n 2500 waarnemingen weggewerkt. Validatieteam Het feitelijke validatieteam voor het NDFF validatieportaal bestaat nog steeds uit drie mensen: Robert van der Meer, Mathijs Broere en Menno Hornman. Hoewel er circa 7500 waarnemingen die nog wachten te behappen zijn is uitbreiding wenselijk. In 2013 zal geprobeerd worden het team uit te breiden (en niet alleen op papier). Onder andere door de late opdrachtverstrekking is in 2012 geen veldexcursie georganiseerd voor het miniteam. Hopelijk kan dit in 2013 wel gebeuren, het liefst met enkele (potentiële) nieuwe validatoren. Autovalidatie In 2012 is relatief veel tijd besteed aan het autovalidatieproces op basis van een referentiebestand. Een belangrijk deel van de niet-systematisch verzamelde vogelwaarnemingen is afkomstig van waarneming.nl, in veel mindere mate van Telmee.nl. Daarom is vooral aandacht besteed aan het proces bij de eerste. Autovalidatie bij de soortgroep vogels is bij de admins een gevoelig onderwerp. Zie daarvoor ook het verslag van vorig jaar. In 2013 zal worden geprobeerd voor de NDFF een autovalidatiesysteem op te zetten dat niet alleen gebruik maakt van kennisregels fenologie en zeldzaamheid, maar ook van een referentiebestand (aantallen en verspreiding) . Dat is tot nu toe nog niet gebeurd . Het idee is om daarvoor de reeds gevalideerde bestanden van Sovon van het Meetnet Broedvogels en Meetnet Watervogels. Een betere basis is haast niet denkbaar en deze is veel breder en heeft een vele malen betere basis dan het systeem dat waarneming.nl gebruikt (o.b.v expert gevalideerde waarnemingen (vooral met foto’s). Het inbouwen van deze referentiebasis zal echter vermoedelijk wel enige tijd vergen van de programmeurs. Ik heb geen inzicht of die tijd er ook daadwerkelijk is. NEM Meetnetten Validatie van vogeldata voor de NDFF is ingewikkelder dan puur voor waarneming.nl en ook Telmee.nl. Dat heeft te maken met een relatief groot aandeel van gegevens uit verschillende NEM meetnetten van Sovon. Enkele problemen voor het portaal zijn broedvogelgegevens. Territoria voor een bepaald jaar hebben geen exacte datum, maar vaak een datumperiode van 1 januari t/m 31 december. Dat geldt ook voor zomergasten, die daardoor en masse in de expertvalidatie kwamen. Immers de datum van 1-1 komt voor deze soorten in de knel met de kennisregels fenologie. Dankzij de nieuwe selectiecriteria “kaders” kon een flink deel relatief snel alsnog (handmatig) worden gevalideerd. Een inconsistentie in dit filter is recent opgelost waardoor ook het resterend deel in bijna één klap kon worden gevalideerd. Doordat data uit deze NEM meetnetten voorgenoemde problemen kan geven mag gezegd worden dat dit filter van groot belang voor de vogelvalidatie. Menno Hornman – soortgroepcoördinator Vogels
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
14
Validatieteam Sprinkhanen Voor de sprinkhanen is in 2011 een atlasproject gestart, waarbij wordt samengewerkt met Waarneming.nl. Dit levert zeer veel nieuwe waarnemingen op. In 2011 werden ruim 44.000 gegevens verzameld, in 2012 ruim 34.000. Het aantal ligt wat lager in 2012, vooral door het slechtere weer. Het validatieteam bestaat uit: Wim Bakker (NDFF, waarneming.nl) Jaap Bouwman (waarneming.nl) Floris Brekelmans (NDFF, waarneming.nl) Rob Felix (NDFF, waarneming.nl) Roy Kleukers (NDFF) Het merendeel van waarnemingen komt uit waarneming.nl. Alle data van zowel waarneming.nl als NDFF zijn gevalideerd. Er zijn geen achterstanden. Een deel van het validatieteam heeft overlegd op de validatiedag op 12 oktober in Amersfoort. Er werd geconstateerd dat de validatie prima verloopt en dat vooralsnog geen aanpassingen nodig zijn. Voor de lastige gevallen is een commissie (BZON) ingesteld. Deze commissie bestaat uit dezelfde leden als het validatieteam. De communicatie verloopt vooralsnog via Dropbox. Hierin hebben zitting: Wim Bakker, Jaap Bouwman, Floris Brekelmans, Rob Felix en Roy. Er zijn slechts weinig waarnemingen die het oordeel van de commissie behoeven. Over 2011 waren dat circa 20 waarnemingen (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=172808.msg1111062#msg1111 062). Over 2012 ligt dat in dezelfde orde van grootte. Roy Kleukers – soortgroepcoördinator Sprinkhanen
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
15
Validatieteam Libellen Voor de libellen wordt regulier gegevens ingewonnen via de portals waarneming.nl en telmee.nl. Deze worden allen automatisch dan wel handmatig gevalideerd. Bijzondere gevallen worden gekeurd door de CWNO. In totaal kwamen er in 2012 ruim 100.000 records binnen. Het validatieteam bestond in 2012 uit: Weia Reinboud (waarneming.nl, CWNO) Tim Termaat (CWNO) Kees Goudsmits (CWNO) Johan van ’t Bosch (CWNO) Gerard Abbingh (CWNO) Ewoud van der Ploeg (waarneming.nl, speciaal huidjes) Martin Borsboom (waarneming.nl) Ed Colijn (NDFF) Matthijs Courbois (NDFF) Kees van Bochove (NDFF) De meeste waarnemingen komen via waarneming.nl binnen. Er waren behoorlijke achterstanden in validatie en keuring van gegevens die binnen de NDFF gevalideerd/gekeurd dienen te worden. Hiervoor zijn in 2012 twee nieuwe validatoren geworven, maar ze zijn nog niet actief geweest, ondanks persoonlijke instructie op het EIS-bureau. Als noodgreep heeft Ed Colijn de achterstand daarom persoonlijk weg gewerkt. Een deel van het validatieteam heeft overlegd op de validatiedag op 12 oktober in Amersfoort. Een verslag werd verspreid op 16 oktober; Verslag bespreking libellenvalidatie en –keuring (12 oktober 2012, Amersfoort)
Het libellenvalidatieteam heeft momenteel de volgende samenstelling: Weia Reinboud (waarneming.nl, CWNO), Tim Termaat (CWNO), Kees Goudsmits (CWNO), Johan van ’t Bosch (CWNO), Gerard Abbingh (CWNO), Ewoud van der Ploeg (waarneming.nl, speciaal huidjes), Martin Borsboom (waarneming.nl), Gert Veuring (waarneming.nl, binnenkort), Ed Colijn (NDFF), Matthijs Courbois (NDFF), Kees van Bochove (NDFF). Jaarlijks worden zeer vele libellenwaarnemingen gevalideerd, met name op waarneming.nl. Dit loopt zeer goed. Binnen de NDFF is Ed de enige die valideert. We hebben wel enkele validatoren gevraagd om het team te versterken, maar deze zijn nog niet actief. Voor volgend seizoen willen we dit graag verbeteren. De keuringen door het CWNO beginnen zowel op waarneming.nl als NDFF wat achterstand op te lopen. De reden ligt deels in de verwarring die is ontstaan door de mails die de leden via de NDFF ontvangen. Die hebben deels betrekking op waarnemingen die niet door de CWNO beoordeeld hoeven te worden (die bv. in waarneming.nl al gekeurd waren). Dit probleem is inmiddels opgelost. De leden van de CWNO wordt verzocht de mails te negeren en gewoon in het portaal naar de CWNO-keuringen te kijken. Roy geeft aan dat binnenkort het Verspreidingsonderzoek 2012 moet worden afgerond, evenals de voorbereidingen voor 2013. Het zou daarvoor prettig zijn als de CWNO de achterstand inhaalt, zowel bij waarneming.nl als de
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
16
NDFF (zo’n 80 waarnemingen). Als dat niet lukt zullen we tijdelijke keuringen doen voor de overgebleven gevallen. Groene glazenmaker: de groene glazenmaker werd oorspronkelijk alleen door de CWNO beoordeeld buiten bekende gebieden. In overleg met Renée Bekker is bepaald dat deze soort via de automatische validatie goedgekeurd mag worden, mits de waarneming gedaan is op een bekende plek (kleine straal: 500 m). Daarnaast moet alles handmatig bekeken worden. De soort hoeft niet worden gekeurd door de CWNO, tenzij de validator dit wenselijk vindt. Idem gevlekte witsnuit. Tim staat weliswaar als voorzitter van de CWNO in het NDFFsysteem, maar de CWNO heeft geen voorzitter (alle leden zijn gelijk). Alleen is er binnen de NDFF iemand nodig die de waarnemingen afmaakt als iedereen gekeurd heeft. Bij waarneming.nl mag iedereen dit doen. Alle CWNO-leden zullen ook als validator NDFF worden opgenomen, zodat de CWNO-leden makkelijker kunnen communiceren over waarnemingen. Aan Albert zal worden gevraagd of alle waarnemingen (dus ook de CWNOwaarnemingen) door de validatoren behandeld mogen worden. Roy denkt na over een bedankje voor Anne Hueber. CWNO (Tim?) stuurt Albert het goedgekeurde navraagformulier. Albert zorgt voor implementatie. Zowel validatoren als CWNOleden kunnen hier gebruik van maken om op gestructureerde wijze navraag te doen. De CWNO zou liever zien dat de leden inzicht hebben in elkaars stemmingen. Als dit niet makkelijk geregeld kan worden, dan kan ook wel met de huidige werkwijze gewerkt worden, zeker omdat het slechts om weinig waarnemingen gaat.
Roy Kleukers – soortgroepcoördinator Libellen
Opmerking: In 2013 is Vincent Kalkman soortgroepcoordinator geworden en is in maart 2013 de achterstand weggewerkt
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
17
Validatieteam Zoogdieren In 2012 heeft de Zoogdiervereniging weer het team voor handmatige validatie van waarnemingen van zoogdieren in de NDFF gecoördineerd en de juiste structuur voor deze validatie verder ontwikkeld. In oktober 2012 heeft Johan Thissen de zoogdiervereniging verlaten. Hans Hollander zal in de toekomst zijn rol als soortgroepcoördinator overnemen. In 2012 heeft er een enorme inhaalslag plaatsgevonden, waardoor de nog openstaande te valideren waarnemingen goed te overzien zijn. In totaal zijn er ongeveer 5.700 waarnemingen handmatig via het validatieportaal gevalideerd. Via de automatische validatie zijn er ruim 100.000 waarnemingen gevalideerd. Lokaal bij de Zoogdiervereniging zijn er ruim 160.000 waarnemingen gevalideerd. Hierbij gaat het voornamelijk om waarnemingen uit het verspreidingsonderzoek, de meetnetten en waarnemingen direct geleverd aan de Zoogdiervereniging. Knelpunt waar we tegenaan lopen is dat tijdens het veldseizoen de validatoren weinig tijd kunnen vrijmaken om te valideren. Mede door de traagheid van het systeem was dit vanuit het veld niet optimaal om mee bezig te zijn. Met de in december 2012 geplaatste nieuwe server en de al ondervonden betere snelheid verwachten we voor 2013 dat hier zich minder problemen gaan voordoen. Op de validatorendag op 12 oktober 2012 hebben verschillende validatoren met elkaar gesproken. Hierbij is ook de intentie uitgesproken om in 2013 een bijeenkomst te organiseren voor de validatoren van Waarneming.nl en het NDFF Validatieportaal. Een ander punt waar dit jaar over gesproken is, zijn de regels voor automatische validatie. Er is afgesproken dat we deze aankomend jaar zullen evalueren en in samenspraak (Waarneming.nl / NDFF Validatieportaal) eventueel gaan verbeteren. Hans Hollander – soortgroepcoördinator Zoogdieren
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
18
Validatieteam Mossen en Korstmossen In 2012 heeft de BLWG zich ingespannen om de validatie van mossen en korstmossen binnen de NDFF te coördineren. In 2012 is het in 2011 opgerichte validatieteam telmee/waarneming.nl ongewijzigd gebleven van samenstelling (+/5 actieve validatoren). Er is één bijeenkomst geweest waar de belangrijkste knelpunten werden besproken. Dit had met name betrekking op het valideren bij waarneming.nl, waar automatische validatie ontbreekt en het percentage fouten of onduidelijk fotomateriaal erg hoog ligt. Besloten is dit om veelgemaakte fouten via het waarneming.nl-forum onder de aandacht te brengen. De validatiecapaciteit was in 2012 voldoende. Zodoende is er eind 2012 geen achterstand bij het valideren. Per validator staan er slechts enkele tientallen waarnemingen in de werklijst. In totaal zijn naar schatting 2000-3000 waarnemingen handmatig gevalideerd in 2012. De BLWG is niet uitgenodigd voor een vergadering van de commissie Kwaliteitsborging. De tijd is gebruikt om een piekaanbod van te valideren waarnemingen voor mossen en korstmossen vanuit de landelijke vegetatiedatabank weg te werken. Laurens Sparrius – soortgroepcoördinator Mossen en Korstmossen
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
19
Validatieteam Dagvlinders In 2012 heeft het validatieteam dagvlinders zowel op het validatieportaal van de NDFF als op Waarneming.nl de validatie bijgehouden. Hierdoor zijn er geen achterstanden opgetreden. In 2012 is Bram Omon toegevoegd als validator. Hij is een rupsenexpert en valideert alle dagvlinderrupsen op beide portalen. Ook Hetty Soetekouw wilde graag toetreden als validator. Na een aantal steekproeven is gebleken dat de kennis nog iets moet toenemen om volwaardig validator te worden. Op dit moment is er voldoende capaciteit voor de validatie. De beoordelingscommissie (BBD) heeft afgelopen jaar alle te beoordelen waarnemingen voornamelijk digitaal afgehandeld. Er ligt nog een kleine achterstand van een twintigtal waarnemingen die niet via de portalen konden worden beoordeeld (papieren formulieren etc.) Het validatieteam heeft frequent overleg over afhandeling van waarnemingen, soortnamen en heeft in 2012 weer enkele steekproeven genomen op de data. Op de validatorendag werd enthousiast vergaderd over het team en haar rol op Waarneming.nl. Er werden enkel soorten gecorrigeerd op basis van de verspreiding. Hiervoor is extra navraag gedaan, dat meestal verbeterde waarnemingen opleverde. Zo zijn onder andere het oranje zandoogje en geelsprietdikkopje met extra aandacht gevalideerd. Albert Vliegenthart – soortgroepcoördinator Dagvlinders
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
20
Validatieteam Weekdieren Het team Het validatieteam bestaat uit de volgende personen Adriaan Gmelig Meyling (coördinator van het validatieteam, aanspreekpunt en validatie mariene weekdieren), Inge van Lente (assistent coördinator, en validatie mariene soorten), Arno Boesveld (validator Brabant, Utrecht, Gelderland en rest Zuid-Holland, en geheel Nederland voor wat betreft waarnemingen die via het HabSlak-project binnen komen), Bert Jansen (Provincie Flevoland), Wim Kuijper (validator Duinen vanaf Noordzee Kanaal t/m Scheveningen brakwater soorten), Tello Neckheim (Noord-Hollandse duinen en Nederland voor wat betreft Waarnemingen.nl), Harry Raad (Zeeland), Sylvia van Leeuwen (Waddeneilanden ook marien), Herman Roode (Noord-Holland, exclusief duinen), Stef Keulen (Limburg), Rykel de Bruyne (validator geheel Nederland, moeilijke gevallen en mariene weekdieren). Uitbreiding van de taak van het Team in 2012 Het validatieteam is oorspronkelijk opgericht om waarnemingen van land- en zoetwaterweekdieren te valideren. Met oog op het uitbrengen van de Atlas van Mariene Weekdieren in 2013 heeft het validatieteam zich in 2012 ook gestort op de mariene weekdieren. Besloten is dat ook in 2013 het team zich bezig zal houden met validatie van mariene weekdieren. Zie verder onder het kopje “Werkzaamheden”. Gegevensstroom 2012 De bulk van de weekdier waarnemingen komt bij Stichting ANEMOON nog steeds binnen via papieren formulieren en Excel-formulieren. Vooral deze laatste methode is bij onze waarnemers sterk in opmars omdat men de manier van invoeren heel praktisch vindt. Bovendien worden de mails waarmee deze sheets worden geleverd altijd direct beantwoord met een bedankje. Tevens worden formulieren (dus een groot aantal soorten in één keer) direct globaal gecontroleerd, waardoor er een heel snelle terugkoppeling is. Ook op bijzondere waarnemingen kan daardoor worden gereageerd, zodat de waarnemer niet alleen maar opmerkingen krijgt als er iets niet goed is. Land- en zoetwater weekdier-waarnemingen komen binnen in het kader van het Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM) en HabSlak-project. Waarnemingen van mariene weekdieren komen binnen in het kader van het Monitoringproject project Onderwater Oever (MOO) met duikers, het Strandaanspoels Monitoring Project (SMP), het Litoraal inventarisatie monitoring project (LIMP) en het Purperslak Inventarisatie en Monitoringproject (PIMP). Het aandeel aan losse waarnemingen dat binnen komt via Waarnemingen.nl en Telmee is relatief gering. Werkzaamheden 2012 Ten behoeve van de Mariene Weekdieren Altas, waarin ook binnendijkse brakwatersoorten worden opgenomen is in 2012 veel extra veldwerk uitgevoerd en zijn vele oude waarnemingen verzameld vanuit de literatuur en oude opschrijfboekjes. Vanwege de enorme hoeveelheid werk heeft het validatie team zich daarom afgelopen jaar ook gestort op het valideren van deze mariene waarnemingen. Daarnaast is de gehele ANM database onder de loep genomen en zijn duizenden waarnemingen op nieuw gevalideerd. Wegens nieuwe inzichten konden vele waarnemingen als nog worden goedgekeurd en andere waarnemingen moesten bij naderinzien toch worden afgekeurd. De mutaties zijn nog niet doorgevoerd in de NDFF. Na het uitbrengen van de atlas in 2013, zullen alle mollusken waarnemingen (ook die van land- en zoetwater) rond oktober 2013 opnieuw worden ge-upload naar de NDFF.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
21
Het validatieteam heeft zich in 2012 verder gericht op validatie van de land- en zoetwaterweekdieren die via het ANM- en HabSlak-project binnen kwamen. Wat betreft veel oude waarnemingen zijn coördinaten toegevoegd aan de hand van beschrijvingen van vindplaatsen. Daardoor kon een deel van deze waarnemingen als nog worden goedgekeurd. In 2012 kon ook weer een deel van de waarnemingen afkomstig van monsters uit voorgaande jaren worden gevalideerd. Daarnaast hebben waarnemers steeds meer de neiging (strooisel)monsters op te sturen en het validatieteam het uitzoekwerk en de determinaties volledig te laten uitvoeren. Validatoren 2012 Op 12 oktober hebben twee validatoren van het Weekdieren-validatie team de validatie-bijeenkomst bijgewoond. Deze dag wordt door hen als zeer positief en nuttig beschouwd. Er zijn daardoor (nauwere) contacten gelegd met andere validatoren en ideeën uitgewisseld. Met waarnemingen.nl zijn afspraken gemaakt om in 2013 de invoer voor wat betreft weekdieren te verbeteren. Enkele van deze verbeteringen zijn inmiddels doorgevoerd. Valideren van waarnemingen zonder bewijs De meeste weekdiersoorten zijn enkele millimeters. Validatie van deze soorten is eigenlijk alleen mogelijk als exemplaren worden opgestuurd. Maar heel weinig waarnemers hebben apparatuur om goede foto te maken waarmee een zekere determinatie kan worden vastgesteld (bv van de sculpturen (“tanden”) in de schelpmondopening. Dergelijke goede foto’s worden maar zelden bij Telmee data aangetroffen. Door gebrek aan bewijs kunnen veel waarnemingen die via portals binnen komen niet worden gevalideerd. Automatische validatie Slakken zijn afhankelijk van microhabitats. Het gaat bij veel soorten om microhabitats die in het hele land voor kunnen komen. Automatische validatie op basis van ruimtelijk verspreiding is slechts voor een beperkt aantal soorten mogelijk. Validatie op basis van seizoenspatroon is niet mogelijk. De soorten kunnen het gehele jaar door worden gevonden. Het validatieteam heeft nog geen regels vastgesteld voor automatische validatie. Bij het team leeft nog steeds een grote wens het automatisch valideren vooral te doen op basis de kennis van en over de waarnemer.
Validatieportaal Met betrekking tot het nieuwe validatieportaal zijn er nog steeds belangrijke wensen:
het zichtbaar maken van andere waarnemingen (zowel goed gekeurd als afgekeurd) in de omgeving van de te valideren waarneming het zichtbaar houden van de gevalideerde waarnemingen het opvragen van onderliggende gegevens (bv biotoop) van deze waarnemingen d.m.v. het klikken op stippen. het selecteren van waarnemingen op basis van bepaalde velden. het afkeuren van waarnemingen op basis van bepaalde waarden in bepaalde gegevensvelden. het selecteren van waarnemingen op basis van ondergrondkaarten. Zo zou het bijvoorbeeld mooi zijn om alle soorten landslakken die in het water worden aangetroffen in één keer op afgekeurd kunnen worden gezet. het zelf wijzigen van een waarneming door de validator.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
22
Meetnetportalen In 2013 komt een invoerportaal voor het MOO-project beschikbaar. Er zal op worden aangestuurd dat dit portaal wordt gebruikt voor het valideren van de MOO-waarnemingen. Het is zeer wenselijk dat ook de andere projecten van Stichting ANEMOON een dergelijk portal krijgen. Omdat het valideren van meerdere waarnemingen van een datum op een locatie veel makkelijker is dan het valideren van losse waarnemingen. Validatieteam andere mariene soortgroepen Het validatieteam heeft in 2012 ook de validatie op zich genomen van de mariene weekdieren en zal dat ook in 2013 doen. Voor de andere mariene soortgroepen is er nog geen validatieteam. Het is wenselijk dat er voor de mariene soorten uit andere soortgroepen er minimaal nog één validatieteam in het leven geroepen wordt. Adriaan Gmelig Meyling- soortgroepcoördinator Weekdieren
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
23
Validatieteam Reptielen, Amfibieën en Vissen In het kader van het project Structureel onderhoud validatieteams heeft RAVON als taak: het organiseren en het ontwikkelen van een juiste structuur voor handmatige validatie voor de soortgroepen vissen, reptielen en amfibieën. Werkzaamheden Raymond Creemers fungeert als soortgroepcoördinator. In telmee wordt de validatie voornamelijk uitgevoerd door Arthur de Bruin (vissen), Ingo Janssen (reptielen) en Raymond Creemers (amfibieën). Binnen waarneming.nl controleert Jelger Herder namens RAVON de amfibieën en reptielen (2 maal per jaar) en is Menno Soes actief in de validatie van de vissen. Uren De dekking van de validatie in uren is door de opdracht voor ca. 40% gedekt, daarnaast steekt RAVON zelf nog eigen tijd in de validatie en wordt een substantieel deel ook in de vrije tijd gedaan door de validatoren van zowel waarneming.nl als van telmee. Amfibieën In telmee is RAVON vrijwel geheel bij met de validatie. Eind 2012 resteerde nog : 430 “moeilijke gevallen” (in behandeling/geen reactie) die nog met meerdere deskundigen beoordeeld moeten worden. Ca. 3500 amfibieënwaarnemingen De piek in de waarnemingen ligt vooral in het voorjaar. Met name via www.padden.nu komen veel extra gegevens binnen die, vanwege de zeer hoge aantallen, niet door de automatische validatie worden afgevangen. De handmatige validatie wordt vervuild doordat de validatieregels niet werken op soorten waarvan het taxid niet is gesynchroniseerd met de NDFF-lijst. Daardoor komen o.a. nog alle kleine watersalamanders, Alpenwatersalamanders vinpootsalamanders en in de handmatige validatie. Validatie van waarnemingen via de kaart werkt gelukkig weer. In waarneming.nl worden 2 maal per jaar alle waarnemingen gecontroleerd door Jelger Herder. Reptielen In telmee is RAVON vrijwel geheel bij met de validatie. Eind 2011 resteerden nog zo’n 800 waarnemingen en 35 “moeilijke gevallen” (in behandeling/geen reactie) die nog met meerdere deskundigen beoordeeld moeten worden of waar nog op antwoord van de waarnemer gewacht wordt. De handmatige validatie wordt nog steeds enigszins vervuild doordat de validatieregels niet werken op soorten waarvan het taxid niet is gesynchroniseerd met de NDFF-lijst. Daardoor komen o.a. nog alle levendbarende hagedissen in de handmatige validatie. In waarneming.nl worden 2 maal per jaar alle waarnemingen gecontroleerd door Jelger Herder. Vissen In telmee is RAVON vrijwel geheel bij met de validatie. Eind 2011 resteerden nog zo’n 1000 waarnemingen en 170 “moeilijke gevallen” (in behandeling/geen reactie) die nog met meerdere deskundigen beoordeeld moeten worden.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
24
De piek in de waarnemingen ligt rond de aansluitingen van derden (waterschappen), waarbij grote hoeveelheden visgegevens ingeladen worden. De handmatige validatie wordt nog steeds enigszins s vervuild doordat de validatieregels niet werken op soorten waarvan het taxid niet goed is gesynchroniseerd met de NDFF-lijst. Daardoor komen o.a. . nog voor stekelbaarzen, rivier- en beekdonderpadden en beekforellen nog in de handmatige validatie. Dit is vooral voor de stekelbaarzen niet wenselijk omdat dit teveel werk oplevert voor deze algemene soorten. De validator zal een complete lijst aanleveren met niet goed gesynchroniseerde soorten.
Tot slot In de eerste helft van 2013 zal een bijeenkomst belegd worden om meer definitief uitsluitsel te geven over de nog in behandeling zijnde waarnemingen. In onderstaande tabel zijn alle oude en nieuwe soortnamen weergegeven. De nieuwe soortnamen vallen buiten de validatieregels maar zouden dezelfde validatieregels moeten hebben dan de oude soortnaam. Oude naam (telmee)
Nieuwe naam Lissotriton helveticus Ichtyosaura alpestris
kleine watersalamander
Triturus helveticus Triturus alpestris Mesotriton alpestris Triturus vulgaris
Reptielen levendbarende hagedis
Lacerta vivipara
Zootoca vivipara
beekforel zeeforel kopvoorn kolblei rivier- / beekdonderpad
3 vormen onderscheid Abramis sapa Gymnocephalus cernuus Rhodeus sericeus Proterorhinus marmoratus Salmo trutta f. fario Salmo trutta f.trutta Leuciscus cephalus Abramis bjoerkna Cottus Gobio (Vervallen)
witvingrondel
Gobio albipinnatus
Gasterosteus aculeatus Ballerus sapa Gymnocephalus cernua Rhodeus amarus Proterorhinus semilunaris Salmo trutta Salmo trutta Squalius cephalus Blicca bjoerkna Cottus rhenanus/ Cottus perifretum Romanogobio belingi
Reptielen vinpootsalamander Alpenwatersalamander
Lissotriton vulgaris
Vissen driedoornige stekelbaars Donaubrasem pos bittervoorn marmergrondel
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
25
Conclusie en aanbevelingen Er wordt door alle teams zorgvuldig gevalideerd. Er wordt nog steeds gewerkt aan het inzichtelijk en op orde krijgen van alle kennisregels, middels de module die Geodan maakt. De financiële middelen waren toereikend voor de uitvoering van het coördineren van de validatieteams. Voor 2013 wordt een nieuw onderhoudsbudget aangevraagd dat is aangepast naar het aantal soortgroepen. Rekening houdend met het aantal bijeenkomsten dat moet worden georganiseerd. Het verdiend de aanbeveling aan de GaN deze begroting niet te korten, dat zou ten koste gaan van de motivatie en de kwaliteit van de NDFF. In 2013 treedt het nieuwe kennisregelbeheer in werking. De soortgroepcoördinatoren zullen dan de kennisregels gaan uitbreiden en afstemmen met de regels op Waarneming.nl omdat de functionaliteiten in deze omgeving zijn uitgebreid. Hiervoor zullen de validatieteams onderling overleg voeren. Inmiddels is de validatie in 2013 volop bezig en zijn ook de teams libellen en micronachtvlinders een inhaalslag aan het maken.
De Vlinderstichting 2013 / Validatie 2012
26