JAARVERSLAG Syrische advocaat Serkon Heno studeert rechten. Het UAF gaf mij de kans opnieuw te beginnen

JAARVERSLAG 2015

Syrische advocaat Serkon Heno studeert rechten

‘Het UAF gaf mij de kans opnieuw te beginnen’

Colofon

Coördinatie, redactie en eindredactie Mariette Flipse (UAF) en Marianne Lamers Fotografie Jerry van der Weert, Venus Veldhoen en Mona Alikhah Ontwerp Piraña grafisch ontwerp

2 - UAF jaarverslag 2015

Inhoudsopgave Jaarverslag 2015

MISSIE .......................................................................................... 4 VOORWOORD MARDJAN SEIGHALI ........................................ 5 AFSTUDEERFOTO ....................................................................... 8 VLUCHTELINGSTUDENT SERKON .......................................... 10 2015 IN CIJFERS .......................................................................... 12 2015 IN VOGELVLUCHT..............................................................14

5

15 HOOFDSTUK 1 ACTUELE ONTWIKKELINGEN........................ 15 HOOFDSTUK 2 BEGELEIDING EN FINANCIERING............... 21 HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING........................................... 29

21

HOOFDSTUK 4 FONDSENWERVING EN FINANCIËN.......... 35 HOOFDSTUK 5 ORGANISATIE.................................................. 41

29

35

41

Wat doet het UAF? Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF, opgericht in 1948, is de oudste vluchtelingenorganisatie van Nederland. Wij begeleiden vluchtelingen bij hun studie in het hoger onderwijs en het vinden van een baan die aansluit bij hun capaciteiten. Veel vluchtelingen studeerden of werkten al in het land van herkomst. Hun diploma’s worden in Nederland vaak niet erkend. Opnieuw studeren is hun enige kans om zich verder te ontwikkelen en hun talenten te benutten. Zo kunnen zij in Nederland een nieuw bestaan opbouwen en een zinvolle bijdrage leveren aan de samenleving.

Belangenbehartiging

Financiële steun

Belangen behartigingen

Financiële steun

Projecten

Begeleiding

Projecten

Financiële steun Het UAF steunt vluchtelingen met giften en leningen, zodat zij een studie in het hoger onderwijs kunnen volgen. Dit geld is uitsluitend bestemd voor collegegeld, taalcursussen, boeken, computer, reiskosten en andere studiekosten.


Begeleiding

Begeleiding Het UAF adviseert vluchtelingen over hun studiekeuze en begeleidt hen tijdens hun studie. In de beginfase helpen wij bij het ontwikkelen van taalen studievaardigheden. Om de kans op een baan te vergroten biedt het UAF aan het eind van de studie extra begeleiding, een sollicitatietraining en netwerkbijeenkomsten aan.

Projecten Om te innoveren en specifieke doelgroepen (zoals bedreigde wetenschappers, mbo’ers of startende ondernemers) beter te begeleiden, initieert het UAF projecten. Projecten bieden de ruimte om out of the box ideeën te ontwikkelen, nieuwe methodieken te testen en werk processen te verbeteren.

Belangenbeharting Het UAF treedt op als belangenbehartiger van hoger opgeleide vluchtelingen in Nederland. Wij werken samen met onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en overheden aan het vergroten van studiesucces en kansen op de arbeidsmarkt voor vluchtelingen. Ook mengen wij ons nadrukkelijk in het maatschappelijke debat en zoeken wij gericht de publiciteit op.

VOORWOORD

‘Voor een snelle en goede integratie van vluchtelingen in Nederland, moeten we nog meer maatwerk bieden’ Mardjan Seighali directeur-bestuurder van het UAF

‘Laten we met vertrouwen vooruit blijven kijken’

Mardjan Seighali

directeur-bestuurder van het UAF

Als er één thema voor mij centraal stond in 2015, dan is dat verbondenheid. Misschien niet zo voor de hand liggend, gezien al het menselijk drama dat plaatsvond in dat roerige jaar en de tweede ling die dat vaak tot gevolg had. Maar toch: verbondenheid. De terroristische aanslagen in Frankrijk zijn in mijn ogen een aanslag geweest op de democratie en hadden een enorme impact op heel Europa. Een impact die we nog jarenlang zullen voelen. In datzelfde jaar werden vluchtelin gen op grote schaal slachtoffer van het geweld in hun land. Het aantal mensen dat zich gedwongen zag om huis en haard te verlaten, zwol aan tot een grote groep mensen die veiligheid en vrijheid zocht in Europa. En precies die termen verbinden ons: wij Europeanen voelen ons door de aansla gen aangetast in onze vrijheid en veiligheid en vluchtelingen voelen hetzelfde in hun land. Het is ook verbondenheid die ik heb gevoeld in de opvang van vluchtelingen. De grote toestroom van vluchtelingen kunnen we niet anders dan samen aanpakken. Niet alleen bij de overheid, maar ook bij maatschappelijke organisaties, bedrijven en onderwijsinstellingen werden de handen ineen geslagen. Samen met ons dachten zij na over het lot en het toekomstperspectief van vluchtelingen in Nederland: wat kan er beter en wat kunnen we gemeenschappelijk ontwikkelen? Binnen onze eigen organisatie werden we ons ook meer bewust van zaken die anders kunnen. We hebben daarom het afgelopen jaar onze selectiecriteria verscherpt en daarnaast een helpdesklijn geopend waar we vluchtelingen met een verblijfsvergunning informeerden over hun rechten en plichten, zowel educatief als

financieel. Veel van hen konden we eerst door verwijzen naar een taalopleiding, betaald uit hun eigen inburgeringsbudget. We willen een flexibelere organisatie zijn die beter kan aansluiten op de ontwikkelingen in de samenleving. Een snelle en goede integratie van vluchtelingen in Nederland is bij het UAF altijd een centraal thema geweest en blijft dat in de toekomst ook. Om dat te bereiken, moeten we nog meer maatwerk bieden en moeten we scher per kijken naar de route die een student doorloopt.

Alleen samen kunnen we vluchtelingstudenten een stevige basis geven voor een succesvolle toekomst Er staat ons nog een hoop te doen dus. Binnen de eigen organisatie en samen met onze part ners. Vandaar ook de focus in dit jaarverslag op zowel onze eigen medewerkers als belangrijke ketenpartners van het UAF. Alleen samen kunnen we vluchtelingstudenten een stevige basis geven voor een succesvolle toekomst. Laten we met vertrouwen vooruit blijven kijken. De verbondenheid die in 2015 ontstond tussen politiek, onderwijs, maatschappelijke organisa ties, bedrijven en samenleving, is van buiten gewoon grote waarde. Er ontstond een gevoel van urgentie, van gemeenschappelijkheid en van collectieve goodwill, om er samen iets aan te doen. Ik hoop dat 2015 daarin een start is geweest. UAF jaarverslag 2015 - 7


Vluchtelingen die in 2015 afstudeerden, werden tijdens het jaarlijkse afstudeerfeest van het UAF feestelijk gehuldigd. UAF jaarverslag 2015 - 9

‘Ik wil in Nederland hetzelfde bereiken als in Syrië’

Serkon Heno (31)

‘De oorlog in Syrië heeft ons leven kapot gemaakt. Ik had een succesvol advocatenkantoor in Aleppo en mijn vrouw Ilona werkte als mana ger in een dutyfreeshop aan de grens met Turkije. Ik was aan het werk toen ze me kwamen halen. Van het leger moest ik mijn kantoor opgeven voor de dienstplicht die in 2010 inging voor alle Syrische mannen tussen de achttien en de 42 jaar. De soldaten die mijn kantoor binnenvielen namen me mee naar een legerbasis waar ik voor een schijntje aan het werk moest. Ik mocht de basis waar ik werd gestationeerd niet verlaten, ook niet om mijn zeven maanden zwangere vrouw te zien. En ook niet om mijn kind vast te houden, toen het werd geboren.

‘Ik krijg van het UAF alle financiële steun die ik voor mijn studie nodig heb’ Mijn zoon wist niet wie ik was, toen hij me na twee jaar voor de eerste keer zag. Heel lang blijven kon ik ook niet, omdat ik tegen de regels in het leger had verlaten. Ik wilde geen wapen dragen of mensen doodmaken. Als ze me zouden vinden, zou ik ter dood veroordeeld worden. Zes dagen lang hebben we met zijn drieën in een verborgen ruimte in een vrachtwagen gezeten. De chauffeur heeft geen woord met ons gespro ken. We deelden alleen onze sigaretten, zwijgend. Welkom in Nederland, zei hij, toen hij ons afzette op een provinciale weg midden tussen de weilan den, en wees ons de weg naar Ter Apel. De laatste kilometers legden we die zomerdag in 2013 te voet af. Ilona, hoogzwanger van de tweede en met onze zoon dicht tegen haar aan, doodsbang om alsnog opgepakt en teruggestuurd te worden, en ik met onze enige koffer, vooral vol verbazing om al het platte groen om ons heen.

In Nederland ging gelukkig alles heel snel. Drie weken na onze aankomst in Ter Apel kregen we een verblijfsvergunning en werden we door gestuurd naar het asielzoekerscentrum in Deventer. Daar las ik op internet over Radboud in’to Languages, een intensieve taalcursus aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Een COA-medewerker wees me vervolgens op het UAF. Na een telefoontje en een toets werd ik geaccepteerd. Het leren van de taal had op dat moment de hoogste prioriteit voor mij. Alleen dan zou ik mijn ambities waar kunnen maken. Dat lukte. Binnen tien maanden behaalde ik dankzij de Radboud Universiteit en het UAF niveau C1, het hoogst haalbare niveau in de Nederlandse taal voor anderstaligen. Omdat mijn vrouw en ik boven de dertig zijn, hebben we geen recht meer op studiefinanciering. We krijgen van het UAF alle financiële steun die we voor onze studie nodig hebben. Onze reis- en studiekosten, onze boeken; dat alles betaalt het UAF. Bij twijfel of belemmeringen moedigde de studentenbegeleider ons altijd aan. Al waren die momenten er in mijn geval eigenlijk niet veel. Ik heb een duidelijk doel voor ogen en ben heel erg gemotiveerd om dat doel te behalen. Ik wil in Nederland hetzelfde bereiken als in Syrië. Ik mag op de Radboud Universiteit een verkort programma van de studie rechten volgen. In een gesprek met mijn decanen heb ik hen kunnen overtuigen dat ik het kan. Ik heb zowel voor het eerste als voor het tweede jaar vrijstellingen gekregen voor een aantal vakken, waardoor ik na acht maanden studie nu in het tweede jaar zit. Mijn tweede leven is nog maar net begonnen. Het UAF gaf mij de kans om opnieuw te beginnen.’

UAF jaarverslag 2015 - 11

Het UAF in cijfers in 2015 Belangrijkste resultaten 2015

550

261

studenten aangenomen

170

afgestudeerden

studenten gestart met studie

150

207

stageplaatsen

4

banen

startende ondernemers

Herkomstlanden van geaccepteerde nieuwe studenten 2015 2014 2013

51% 38% 17%

8%

Syrië 12 - UAF jaarverslag 2015

Iran

18%

5%

31%

7% 14% Irak

5%

22%

4%

7%

26%

6%

5%

36%

Afghanistan

Eritrea

Diversen

vlu

1.27 8

den rei be or

ie zich op een s d n e tud ng i l ie te vo h c

4

38

93

o

1 na op zo e ar baa k n

24% w

2.593 be

zig

47 %

me

t ee

n s t u di e

h

bo st ud ien ive au' s

29

b %m

o

Studierichtingen 30% Zorg & welzijn 29% Informatica, techniek & exact 24% Economie 8% Kunst & cultuur 5% Rechten 4% Overig

2015 in vogelvlucht u 789

vluchtelingen aan de slag via Startbaan, in samenwerking met VluchtelingenWerk Nederland en met financiële hulp van de Nationale Postcode Loterij

u 3.000

nieuwe particuliere donateurs

u Convenant u Vijf

met de Hogeschool Rotterdam en de Hogeschool Leiden

nieuwe samenwerkingsovereenkomsten met gemeenten

u Verdubbeling

van het aantal werkgevers dat zich verbond aan het UAF: meer dan vijftig nieuwe werkgevers

u De

overheid stelt de Taskforce Vluchtelingen Hoger Onderwijs en de Taskforce Integratie en Werk Vluchtelingen in. Het UAF brengt haar expertise in

u De

start van Het Nieuwe Netwerk, een ontmoetingsplaats op LinkedIn, ontwikkeld samen met VluchtelingenWerk Nederland

u Toespraken u Van

van UAF-studenten op Bevrijdingsfestivals

een Bestuursmodel naar een Raad van Toezichtmodel

u Winnaar

van de Kees Bleichrodt Award 2015: vluchtelingstudent Firas Al Khoury

u Het

studiegerelateerde onderzoek geïntroduceerd

u Een

nieuwe begeleidingsmethodiek en het digitale studentenplatform Mijn UAF

u In herinnering:

professor Zdenek Radslav Dittrich, de eerste afgestudeerde UAF-student (overleden op 24 december 2015)


HOOFDSTUK 1 ACTUELE ONTWIKKELINGEN

‘Het gevoel van urgentie en de wil om samen te werken zie ik als de grootste winst van het afgelopen jaar’ Albert de Voogd hoofd studentenbegeleiding UAF

Het actieteam, van links naar rechts: Brenda Teunissen, Sjoerd Toonstra, Mardjan Seighali, Jasper Vink, Stannie Maessen, Friso Harms, Boukje de Haan, Merijn Offringa en Albert de Voogd



Albert de Voogd

hoofd studentenbegeleiding UAF

‘Het jaar 2015 heeft mijn kijk op onze manier van werken veranderd. De komst van zoveel vluchtelingen dwingt ons om naar nieuwe oplossingen te zoeken. Als samenleving staan we voor de vraag hoe we vluchtelingen zo snel mogelijk kunnen laten meedoen. Een opleiding op maat is de sleutel om werk te vinden en op termijn een nieuw bestaan in Nederland op te bouwen. Werken en leren tegelijk, dáár ligt voor vluchtelingen die al een diploma hebben de toekomst. Het najaar van 2015 was de start van een periode vol dynamiek waarin particulieren, hogescholen, universiteiten en werkgevers met allerlei initiatieven naar ons toekwamen om vluchtelingen te steunen. Ook de Nederlandse regering pakte haar rol en initieerde in augustus 2015 een interdepartementaal overleg met alle betrokkenen. Onze boodschap was helder: maak niet meteen nieuw beleid, het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden, maar haal bekende drempels weg. We hadden in dit proces een adviserende rol. Veel partijen keken naar het UAF als het aankwam op ervaring en expertise: hoe pakken we zoiets aan? De handen zijn in 2015 veel meer ineen geslagen. Het gevoel van urgentie en de wil om samen te werken zie ik als de grootste winst van het afgelopen jaar. Dit is echter niet meer dan een eerste aanzet. Het echte werk moet het komende jaar en daarna gebeuren.’ UAF jaarverslag 2015 - 17

Bijna 60.000 mensen vroegen vorig jaar asiel aan in Nederland. Een groot deel van deze vluchtelin gen bestaat uit relatief jonge mensen afkomstig uit Syrië. Volgens een inschatting van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is een derde van de Syrische vluchtelingen hoogopgeleid. Het aantal aanmeldingen bij het UAF steeg in 2015 nog niet zo hard, omdat deze vluchtelingen eerst bezig zijn met het leren van de Nederlandse taal en hun inburgeringstraject. Uitgaande van de huidige situatie houdt het UAF er rekening mee dat het aantal aanvragen voor begeleiding en ondersteuning bij een studie minimaal zal verdubbelen. De vluchtelingenstroom die vanaf de zomer van 2015 op gang kwam, benadrukte nogmaals hoe groot de urgentie is om de strategieagenda de komende jaren goed aan te laten sluiten op actuele ontwikkelingen De afgelopen jaren zijn al veel veranderingen binnen de organisatie in gang gezet. Zo hebben we de efficiency van onze werkprocessen verhoogd, en hebben we de selectie en begeleiding verbeterd om de uitval van vluchtelingstudenten in het onderwijs terug te dringen. Ook hebben we de samenwerking met

Het actieteam in het kort Naar aanleiding van de grote vluchtelingenstroom die na de zomer 2015 in Nederland op gang kwam en de reacties die dat teweeg bracht in de samen leving, formeerde het UAF in september een actieteam binnen de eigen organisatie. Acht mede werkers kwamen en komen tot op heden regelmatig bij elkaar om snel te kunnen reageren op de actuele ontwikkelingen. Het actieteam biedt het UAF ook de ruimte om zich beter te beraden op haar eigen beleid en strategie voor de komende jaren.


taalaanbieders geïntensiveerd. Om in de toe komst de grote groep vluchtelingen die zich bij ons gaat aanmelden goed te kunnen begeleiden, willen we echter nog slimmer opereren. Het openen van een helpdesklijn waar we vluchtelin gen met een verblijfsvergunning eerst door ver wijzen naar een geschikte taalopleiding, is daar een goed voorbeeld van.

Meedoen Willen wij dat vluchtelingen succesvol integreren, dan moeten we hen ook eerder laten meedoen in onze samenleving. Uit een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) dat in december 2015 werd gepresenteerd, blijkt dat vluchtelingen nog steeds een forse achterstandspositie hebben op de arbeidsmarkt. Dit is een analyse die het UAF herkent. Vluchtelingen slagen er vaak wel in om baan te vinden, maar minder goed om die te behouden. Ze zijn vaak de eersten die er bij een reorganisa tie uit liggen en van loopbaanontwikkeling is vrijwel geen sprake. De WRR pleit voor een zorgvuldige en snelle asielprocedure waarin meer aandacht is voor het arbeidspotentieel van vluchtelingen en hun mogelijkheden op de Nederlandse arbeidsmarkt. Ook is de raad voor een aanpak waarin het leren van de taal, het volgen van een opleiding, het krijgen van huisvesting en het vinden van werk niet na elkaar, maar meer gelijktijdig plaatsvin den. Het moet dus fundamenteel anders. Om die achterstandspositie op te heffen, heeft het UAF de steun van haar ketenpartners nodig. Op 18 september 2015 pleitte het UAF in het Radio 1 journaal voor een nationaal actieplan. Een vluchteling is bijvoorbeeld goed geholpen als hij met behoud van uitkering kan studeren. Het bieden van meer werkervaringsplekken en stages kan een oplossing zijn en geeft vluchtelingen een eerlijkere kans in de sollicitatieprocedure. Hoger onderwijsinstellingen kunnen meer maatwerk


‘Ik wil mijn eigen centen verdienen’ 2015 was haar dertiende jaar in Nederland zonder verblijfs vergunning. Armine Alexanjan (26) laat zich echter niet ontmoedigen door de vele verhuizingen, rechtszaken en de constante dreiging van uitzetting. Ze werkte zich met steun van het UAF op tot een hbo-studie fiscaal recht en economie en begon in 2015 met haar afstudeertraject. Lees het hele verhaal van Armine Alexanjan op www.uaf.nl/armine

bieden. Zij kunnen vluchtelingen bijvoorbeeld meer tijd bieden als het gaat om een bindend studieadvies. Werkgevers kunnen meer naar competenties kijken in plaats van naar achter grond of de inhoud van een cv.

Samenwerking Een goede samenwerking met alle ketenpartners is van groot belang: van de medewerkers van COA en de vrijwilligers van VluchtelingenWerk Nederland tot decanen en docenten op hoger onderwijsinstellingen en werkgevers. Inmiddels hebben wij met steeds meer hoger onderwijsin stellingen een goede samenwerking om vluchte lingen beter te begeleiden. Met veertien gemeenten hebben wij structurele afspraken over de mogelijkheid om te studeren met behoud van uitkering. Met meer dan vijftig nieuwe werkgevers hebben wij in 2015 een samenwerkingsovereen komst gesloten. In september 2015 werden de handen op verschil lende terreinen meer in ineen geslagen en nam het UAF samen met onder meer de koepelorgani saties uit het hoger onderwijs en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap deel aan de Taskforce Vluchtelingen Hoger Onderwijs. Deze werd opgericht om een plan van aanpak op te stellen om een soepele in- en doorstroom van vluchtelingstudenten in het hoger onderwijs te

garanderen. Samen met onder meer het ministe rie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de werkgeversorganisatie VNO-NCW en VluchtelingenWerk Nederland zit het UAF daar naast in de Taskforce Integratie en Werk vluchte lingen om de toetreding van vluchtelingen tot de arbeidsmarkt te stimuleren en te vergemakkelij ken. In het voorjaar van 2016 presenteren beide taskforces hun adviezen. In het najaar van 2015 meldden veel UAFdonateurs, studenten en andere betrokken parti culieren zich als vrijwilliger. Een beperkt aantal van hen konden wij al als mentor koppelen aan een student. Het UAF is van oudsher geen vrijwil ligersorganisatie maar een vrijwillige mentor is volgens ons een goede aanvulling op het brede pakket van professionele begeleiding dat het UAF biedt. We waren in januari 2016 dan ook blij te horen dat de Nationale Postcode Loterij onze aanvraag voor het uitvoeren van een mentoring programma honoreert met een bijdrage van € 1,5 miljoen. Met dit bedrag krijgt het UAF de kans om een schil van vrijwilligers om de organi satie heen te bouwen.

Taal heeft prioriteit Taal blijft een topprioriteit. Om te studeren en om mee te doen in de Nederlandse samenleving is een goede beheersing van de Nederlandse taal UAF jaarverslag 2015 - 19

noodzakelijk. Het UAF zet zich daarom samen met gecertificeerde taalinstituten en onderwijsin stellingen in voor goed taalonderwijs. Belangrijk is dat er een landelijk dekkend aanbod komt van goed taalonderwijs dat aansluit bij het niveau van hoogopgeleide vluchtelingen. Investeren in scha keljaren voor taalontwikkeling en studievaardig heden, maar ook meer aandacht voor de Engelse taal is een absolute noodzaak.

Verandering van binnenuit Als organisatie stellen wij ons flexibel op om zo beter aan te kunnen sluiten op de huidige ontwik kelingen. De uitdaging van de toekomst is om vluchtelingen meteen mee te laten doen in de samenleving. Een snelle inburgering staat voorop. Daarvoor brengen we snel in kaart wat de kennis en vaardigheden zijn van vluchtelingen. Hierin geldt weer: we kunnen het niet alleen. Zo is het bijvoorbeeld van belang dat diploma’s anders gewaardeerd worden en de mogelijkheid geven tot een programma op maat, zodat niet onnodig veel tijd verloren gaat door het overdoen van een opleiding. Wat betreft het in kaart brengen van de kennis en vaardigheden van vluchtelingstudenten, hebben we in 2015 ervaring opgedaan met ons studie gerelateerd onderzoek. Voorheen keken we bij de toelating van studenten alleen naar vluchten studieachtergrond en taalbeheersing, maar met dit onderzoek selecteren we voortaan ook op motivatie en ‘studiefitheid’. Onze inspanningen zijn erop gericht om studieuitval op een later moment te voorkomen. In 2016 ontwikkelt het UAF een nieuw meerjaren beleidsplan waarbij we ook externe deskundigen vanuit het onderwijs, de overheid en de werkge versorganisaties gaan betrekken. Een begin is al gemaakt in de zomer en het najaar van 2015.


VERSTERKING VAN DRAAGVLAK VOOR VLUCHTELINGEN De discussie over vluchtelingen is in 2015 sterk gepolariseerd. Het UAF vindt het van het grootste belang dat er in Nederland voldoende draagvlak is voor mensen die op de vlucht voor oorlog en onderdrukking in Nederland asiel aanvragen. Het UAF heeft zich in 2015 actief in de discussie gemengd en op verschillende manieren laten zien dat achter iedere vluchteling een mens met een verhaal schuilgaat. Ook laten wij zien wat het UAF met steun van al haar sympathisanten en gevers doet voor vluchtelingstudenten. In 2015 hebben we een start gemaakt met de ontwikkeling van een campagne om Nederlandse studenten in het hoger onderwijs meer te betrekken bij hun gevluchte studiegenoten. Studenten zijn voor het UAF een belangrijke doelgroep: het zijn de investeerders van de toekomst. Deze campagne wordt in 2016 gelanceerd.

HOOFDSTUK 2 BEGELEIDING EN FINANCIERING

‘Niet iedere vluchtelingstudent heeft hetzelfde nodig’ Marjoleine van der Zeijden studentenbegeleider bij het UAF

Marjoleine van der Zeijden

studentenbegeleiding bij het UAF

‘Ik heb het UAF in de zeventien jaar dat ik hier werk, zien groeien van zes studentenbegeleiders naar de 35 die er nu zijn. De grote vluchtelingenstroom die in 2015 op gang kwam, raakt me zeer en sterkt me ook in het vertrouwen dat ik heb in het UAF. Door een nieuwe begeleidingsmethodiek kunnen we studenten nog beter ondersteunen. Onze studenten zijn hoogopgeleide, zelfstandige mensen, maar ook daar zit differentiatie in. Niet iedereen heeft hetzelfde nodig. We delen onze studenten sinds 2015 in in drie begeleidingsniveaus. We kunnen met deze nieuwe methodiek een eenduidiger begeleiding van meer kwaliteit bieden en zo de uitval van studenten verminderen. Het nieuwe volgsysteem op Mijn UAF past naadloos in onze nieuwe methodiek. Waar voorheen alles nog per post of mail ging, gaat nu steeds meer via Mijn UAF. Deze digitale ondersteuning is ontzettend waardevol:

we werken sneller, we hebben beter zicht op de voortgang van onze studenten en zij hebben meer zicht op hun eigen voortgang. Mijn UAF is nog volop in ontwikkeling. Binnenkort komen niet alleen de voortgangs rapportages, maar ook andere belangrijke documenten zoals diploma’s erin te staan en gaan ook de betalingen via Mijn UAF. Ik kijk ernaar uit.’


Stap 1: Aanmelding en voorbereiding In 2015 vroegen 58.880 mensen asiel aan in Nederland. Dit aantal is bijna twee keer zo hoog als in het voorgaande jaar (29.891). Volgens Gerard Bakker, directeur van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), is een derde van deze groep academisch opgeleid en heeft een derde een hbo- of mbo-niveau. De mensen die nu de asielprocedure doorlopen, zijn nog niet in de gelegenheid om te gaan stude ren. Zij zijn bezig met hun aanvraag voor een verblijfsvergunning en hebben vaak nog geen vaste woonplek. Vluchtelingen die willen stude ren, zijn dus meestal al wat langer in Nederland. Het UAF verwacht dat op termijn het aantal aanmeldingen zal verdubbelen. In 2015 klopten 1.400 vluchtelingen aan bij het UAF met de vraag of wij hen willen begeleiden bij een studie en het vinden van een baan.

Studentenbegeleiding in het kort Het UAF heeft veel ervaring met de begeleiding van vluchtelingen tijdens de studie en bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Wij doen dat al sinds 1948. In 2015 begeleidden 35 studentenbegeleiders en intakers en 13 arbeidsconsulenten maar liefst 2.593 vluchtelingen met meer dan tachtig verschillende nationaliteiten. UAF-medewerkers geven vluchtelingen advies over alles wat bij een studie komt kijken. Ook weten zij waar vluchtelingen tegenaan lopen bij hun integratie in Nederland. UAFmedewerkers zijn vraagbaak en bieden morele steun waar nodig. Het UAF vergoedt studiegerelateerde kosten als dat via andere kanalen niet mogelijk is.

Sommigen hebben in het land van herkomst al een opleiding gevolgd en werkervaring opgedaan. Anderen hebben hun studie moeten afbreken. Tijdens hun vlucht hebben ze laten zien dat ze over waardevolle eigenschappen beschikken. Ze zijn nieuwsgierig, initiatiefrijk, ze hebben lef en het zijn echte doorzetters. In Nederland staan ze nu voor de opgave om een nieuw leven op te bouwen, hun plek te vinden in onze samenleving en hun eigen brood te verdienen. Het aandeel hoogopgeleide Syriërs dat zich bij ons aan meldde, steeg de laatste jaren aanzienlijk: in 2013 was 8% Syriër, in 2014 was dat 38% en in 2015 was 51% van de nieuw aangenomen studenten een Syriër.

Studiegerelateerd onderzoek In 2015 heeft het UAF 550 nieuwe studenten aangenomen. Zij voldeden aan de toelatingseisen en hebben ons studiegerelateerde onderzoek (SGO) met succes doorlopen. Met het SGO selecteren we sinds 2015 ook op motivatie en ‘studiefitheid’, waar voorheen alleen naar vluchten studieachtergrond en taalbeheersing werd gekeken. Het UAF verwees 577 vluchtelingen met een taaladvies door naar een taalinstituut en 435 vluchtelingen wezen we af, omdat ze niet aan onze criteria voldeden. In totaal zijn 1.062 vluchtelingen nu bezig met een voorbereidingstraject. Gemiddeld duurt het twee jaar voordat een vluchteling ook daadwerke lijk aan een studie begint. De student werkt in deze periode via zogenoemde taalschakeltrajecten (aangeboden door hoger onderwijsinstellingen) deficiënties weg, vergroot zijn studievaardig heden en versterkt zijn taalniveau zodanig dat hij mee kan doen op het niveau van het hoger onderwijs. De termijn van twee jaar proberen wij terug te dringen door de studieresultaten beter te monitoren en sneller in te grijpen bij vertraging.


Snellere integratie De wachttijd voor een verblijfsvergunning liep eind 2015 flink op. Zolang een vluchteling geen verblijfsvergunning heeft, kan hij ook geen beroep doen op het inburgeringsbudget en zijn dus ook de mogelijkheden beperkt om de Nederlandse taal te leren. Om vluchtelingen sneller te laten integreren, pleitte directeur Mardjan Seighali in het najaar van 2015 voor een competentiepaspoort. Haar boodschap: breng in een vroeg stadium in kaart welke kennis en competenties een vluchteling met zich meebrengt. Het COA gaat in samenwerking met de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en het UAF inventariseren hoe vluchtelingen met een verblijfsstatus in het asielzoekerscentrum beter voorbereid kunnen worden op de arbeidsmarkt. Het UAF heeft veel expertise in huis die zo in een vroeg stadium in de asielprocedure kan worden benut. Er wordt gedacht aan trainingen, mento ring en een informatieplatform. Het UAF voert een deel van de activiteiten uit.

LEARNING THE BASICS In 2015 ontving het UAF subsidie van het Europese Asiel- en Migratiefonds (AMIF) om samen met haar onderwijspartners een modulair studievoorbereidingsprogramma over studiekeuze en arbeidsmarkt oriëntatie, en studievaardigheden te starten. Dit programma ‘Learning the Basics’ is erop gericht om aan de bestaande programma’s van de taalschakel trajecten extra onderdelen toe te voegen zodat de kwaliteit verbetert.


‘Alleen was het mij nooit gelukt’ De Irakese Firas Al Khoury (30) haalde in 2015 zijn arts-assessment en won in hetzelfde jaar de Kees Bleichrodt Award 2015. De prijs is ingesteld ter nagedachtenis aan Kees Bleichrodt, voormalig directeur van het UAF, en staat symbool voor het talent en het doorzettingsvermogen van vluchtelingen. Lees het hele verhaal van Firas Al Khoury op www.uaf.nl/firas

De weg van de vluchtelingstudent

Vluchteling in azc met een studiewens

Het UAF begeleidt vluchtelingen door hun hele studie heen, vanaf voorbereiding tot en met het vinden van een baan. Daarbij is samenwerking met externe partners van onmisbaar belang.

UAF

Admission Office

extern

Voorlichter

UAF

UAF Advies: aanmelden of eerst Nederlands leren

Meldt zich aan

extern

extern

Wordt geaccepteerd door het UAF

Taalinstituut

Studentenbegeleider / Consulent Job Support

COA, VluchtelingenWerk

Studentenbegeleider

UAF Ondertekening begeleidingsovereenkomst

Voorbereiding op studie: Nederlands en aanvullende vakken

extern

Studiekeuze

extern Taalinstituut, schakeljaar

Staatsexamen NT2 programma 2 Studentenbegeleider

Consulent Job Support UAF

Stage

Studeren

extern Bedrijf, organisatie, onderwijsinstelling

Universiteit, hogeschool

Studeert af Consulent Job Support UAF

Zoekt werk

Vindt een baan

Loopbaanbegeleiding

extern


Stap 2: Studie In 2015 volgden 934 studenten een opleiding. Daarvan studeerde 24% aan een universiteit, 47% aan een hogeschool en 29% deed een mbo-opleiding.

Studentenbegeleidingsmethodiek Om ervoor te zorgen dat meer studenten hun diploma halen, hebben wij onze begeleidingsme thodiek vernieuwd. Er staat geen standaardperi ode meer voor een studie (of de voorbereiding daarop), maar we sluiten nu beter aan op het tempo en de begeleidingsvragen van een vluchte lingstudent. In sommige gevallen heeft een student meer begeleiding nodig, in andere geval len minder. Deze aanpak op maat verhoogt de kwaliteit, leidt tot minder uitval van studenten en bespaart tijd.

De begeleiding van studenten die een mbo-traject volgen, vergt relatief meer tijd en expertise. Vooral voor de oudere studenten is het moeilijk om een leerwerkplek te vinden. Zij hebben intensieve begeleiding nodig die bestaat uit veel aandacht voor sollicitatie- en presentatievaardig heden, het volgen van trainingen over de werking van het onderwijssysteem en het opbouwen van een netwerk.

Mijn UAF Om de dienstverlening aan studenten te verbete ren, heeft het UAF op de website een afgesloten gedeelte ingericht waar studenten in 2016 alle relevante informatie kunnen vinden die noodza kelijk is voor de begeleiding die het UAF hen biedt. Ook kunnen studenten zelf mutaties en informatie over hun studieresultaten invoeren. In 2015 hebben wij de voortgangschecks verbe terd. Het nieuwe studentvolgsysteem wordt nu gedaan via Mijn UAF. Dit levert zowel de student als de begeleider meer gebruikersgemak en een tijdsbesparing op.

TAAL CENTRAAL Vluchtelingstudenten willen zo snel mogelijk starten met een opleiding en het UAF wil dat graag mogelijk maken. Voor een goede en duurzame integratie en om een opleiding in Nederland te kunnen volgen is het echter nood zakelijk dat de studenten de Nederlandse taal beheersen. In 2015 hebben wij 577 vluchtelingen via een speciaal daarvoor ingerichte helpdesklijn eerst een taaladvies gegeven en doorverwezen naar gecertificeerde taalaanbieders. Vluchtelingen betalen hun taalcursus zelf vanuit hun persoonlijk inburgeringsbudget, een lening vanuit de Nederlandse overheid. Als vluchtelingen binnen drie jaar hun inburgeringsexamen halen, wordt de lening omgezet naar een gift. Met de verhoogde instroom van vluchtelingen en de toename en uitbreiding van asielzoekerscentra groeit de behoefte aan goed taalonderwijs. In sommige regio’s is het aanbod nog onvoldoende. Middels de ingerichte helpdesklijn verwijst het UAF vluchtelingen met een verblijfsvergunning liefst zo snel mogelijk door naar een taalinstituut. Nu de wachttijd voor een verblijfsvergunning toeneemt, verwijst het UAF asielzoekers die nog geen verblijfsvergunning hebben naar gratis online taalcursussen zoals die zijn ontwikkeld door onder meer de Rijksuniversiteit Groningen.



Mentorennetwerk Een studentenbegeleider begeleidt ongeveer 100 tot 150 vluchtelingen. De begeleiding vindt hoofd zakelijk telefonisch en via e-mail plaats en spitst zich toe op de voortgang van de studie. Eén-opéén begeleiding door vrijwillige mentoren helpt vluchtelingen om beter thuis te raken op een onderwijsinstelling en in de samenleving. Het UAF heeft eerder ervaring opgedaan met bedrijfs mentoren, mentoren die vanuit het servicenet werk De Soroptimisten vrouwelijke studenten begeleidden en mentoren die uitgenodigde vluch telingen begeleidden. Deze ervaringen hebben ons geleerd dat een mentorenprogramma succes vol kan zijn mits er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo is een goede match van men tor en mentee, een (interculturele) training en begeleiding van beiden van groot belang. Dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij kan het UAF in de komende jaren een mentorennetwerk opzetten op de hoger onder wijsinstellingen. Vluchtelingstudenten worden wanneer zij daar behoefte aan hebben, gekoppeld aan een medestudent. Het UAF maakt de match en biedt ondersteuning waar nodig. In 2015 hebben we voor dit project al een verkennend vooronderzoek verricht. Daaruit blijkt onder meer dat 85% van de vluchtelingstudenten graag aan een mentor gekoppeld wordt.

Kortere opleidingen De Hogeschool Utrecht ontwikkelde in samen werking met het UAF, de gemeente Utrecht en het bedrijf AFAS Software een unieke prebachelor opleiding speciaal voor vluchtelingen. Hogeschool Utrecht biedt dertig hoogopgeleide vluchtelingstudenten met een ICT-achtergrond gedurende zes maanden vakken aan op het gebied van ICT en de Nederlandse taal. In samenwerking met AFAS Software worden zij

voorbereid op een ICT-baan in Nederland. Het project past in onze plannen om in de toekomst meer nieuwe concepten te gaan uitproberen die zijn gericht op het snel vinden van werk.

Stap 3: Werk Het UAF begeleidt vluchtelingen ook bij het vinden van stages, vrijwilligerswerk en een pas sende plek op de Nederlandse arbeidsmarkt. 450 studenten kregen individuele begeleiding waarvan 195 een sollicitatietraining volgden. Een ruime meerderheid van de afgestudeerden van het UAF vindt binnen een jaar een baan. In 2015 waren dat er 207, 150 mensen vonden een stage. 28 studenten volgden al een duaal traject. Dertig studenten vonden in 2015 een duale werkplek en zijn dus gestart met de studie.

Taskforce werk De Taskforce Integratie en Werk Vluchtelingen waar het UAF sinds het najaar van 2015 aan deelneemt, wil onder meer met vertegenwoordi gers van het UAF, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de werkgeversorgani satie VNO-NCW en VluchtelingenWerk Nederland de toetreding van vluchtelingen tot de arbeids markt stimuleren en vergemakkelijken. Vluchtelingen zijn vaak zeer gemotiveerd en ook de beheersing van de Nederlandse taal is in de meeste gevallen goed genoeg om mee te kunnen doen.

Langdurige samenwerking Het UAF zet bij werkgevers in op langdurige samenwerking. In 2015 verdubbelde het aantal werkgevers dat zich verbond aan het UAF. Meer dan vijftig nieuwe werkgevers meldden zich. Zo sloot de Vereniging Nederlandse Ziekenhuizen zich aan en biedt Dura Vermeer het UAF de komende twee jaar ieder jaar drie betaalde


werkervaringsplekken en twee stageplaatsen. Daarnaast deed het bedrijf een schenking van € 10.000. NS verdubbelde het aantal werkerva ringsplaatsen van vijf naar tien en het UAF plaatste vijftig mensen bij samenwerkingspart ners. De interesse van bedrijven heeft in 2015 wel tot meer werkervaringsplekken geleid, maar nog maar tot een relatief klein aantal banen. De samenwerking met bedrijven wordt vaak vastgelegd in een UAF Meets-programma. Dit programma biedt geïnteresseerde bedrijven een aantal mogelijkheden tot samenwerking met als doel de diversiteit in de organisatie te vergroten.

Het Nieuwe Netwerk Samen met VluchtelingenWerk Nederland heeft het UAF in 2015 Het Nieuwe Netwerk opgezet. Deze besloten LinkedIn-groep is een platform om professionals met een vluchtelingenachtergrond, werkgevers, partners en andere betrokkenen en geïnteresseerden met elkaar in contact te bren gen. Eind 2015 had de groep 2.095 leden.

Startbaan Het project Startbaan werd in 2015 afgerond. Startbaan was een project van het UAF en VluchtelingenWerk Nederland in samenwerking met het bedrijfsleven. Het project werd mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij. In drie jaar tijd zijn 789 vluchtelingen succesvol begeleid naar de arbeidsmarkt. Dit is 27% meer dan het beoogde aantal van 620 plaatsingen. Bij de aanvang van het project zijn per werkzoekende vluchteling de competenties en ambities in kaart gebracht. Vervolgens is een individueel begelei dingstraject gestart met als inzet een succesvolle plaatsing bij een werkgever. Maatwerk bleek de sleutel tot succes. Deelnemers kregen zo nodig extra ondersteuning in de vorm van taalcursus sen en sollicitatietrainingen.



FINANCIËLE ONDERSTEUNING Vluchtelingen hebben een lastig financieel ver trekpunt. In tegenstelling tot veel Nederlandse studenten hebben ze geen financiële hulp van ouders, en zijn ze vaak ook niet in de gelegenheid om een bijbaantje te hebben. Veel van hun tijd gaat op aan het leren van de taal en het volgen van de studie. Ook inburgering kost veel tijd en ook geld. Het UAF steunt vluchtelingstudenten met giften en leningen, zodat zij een studie in het hoger onderwijs kunnen volgen. Het UAF is er vooral voor de student die het moeilijk heeft. De mate waarin we iemand financieel ondersteunen, hangt af van zijn of haar persoonlijke situatie, van de studiefase waarin de student zit en of een student recht heeft op studiefinanciering (vanaf dertig jaar heb je geen recht meer op studiefinanciering). Of een student wel of niet een beroep kan doen op het inburgeringsbudget, speelt ook mee. Het UAF betaalt geen kosten voor levensonderhoud.

Als we een student accepteren, financieren we waar nodig het voorbereidingstraject en het studietraject. We trekken vaak zes jaar met een vluchtelingstudent op. Deze langdurige betrok kenheid maakt het UAF uniek.

Waar gaat het geld aan op? Studenten ontvangen van het UAF hoofdzakelijk een vergoeding voor de kosten voor het volgen van cursussen en colleges, en het boeken- en reisgeld. Het bedrag dat de studenten ontvangen van het UAF is deels een lening (40%) en deels een gift (60%) tenzij de student valt onder de subsidieregeling van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ongeveer 60% van de studerende vluchtelingen bij het UAF studeert met een studiefinanciering vanuit de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dat percentage groeit als gevolg van het nieuwe sociale leenstelsel dat in 2015 is ingevoerd.

Kostenindicatie per student per jaar Het UAF biedt iedere student een traject op maat. Kosten verschillen per student.

Voorbereider Voorbereider

STUDENT STUDENT

Taal-Taalen en schakelonderwijs schakelonderwijs€ 1.170 € 1.170

Collegegeld Collegegeld

Examentraining Examentraining

€ 120 € 120

Reisgeld Reisgeld

€ 840 € 840

Examengeld Examengeld

€ 150 € 150

Boekengeld Boekengeld

€ 400 € 400

Reisgeld Reisgeld

€ 600 € 600

Computerlening Computerlening

€ 400 € 400

Boekengeld Boekengeld

€ 140 € 140

ExtraExtra taalcursus taalcursus € 460 € 460

Computerlening Computerlening

€ 400€ 400

sollicitatietraining sollicitatietraining € 400 € 400

€ 1.951 € 1.951


Het UAF constateert dat steeds meer vluchteling studenten na hun studie moeite hebben met het aflossen van hun schuld. Doordat hun positie op de arbeidsmarkt vaak nog niet heel sterk is en de schuldenlast hoger wordt, zijn er steeds meer probleemgevallen. Het UAF ontving in 2015 een subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van € 2.544.000. € 2.294.000 is bestemd voor voorbereiders en studenten in het hbo/wo, € 250.000 voor het mbo. Het volledige bedrag is bestemd voor een vast ondersteuningspro gramma van vluchtelingen met een verblijfsstatus die geen gebruik kunnen maken van reguliere studiefinanciering. De totale kosten voor deze programma's zijn ongeveer € 410.000 hoger dan de subsidie die het UAF ervoor heeft ontvangen. De meeste kosten worden door het UAF gemaakt in het voorbereidingstraject omdat studenten dan geen studiefinanciering ontvangen. De voorberei dingskosten zijn in 2015 met 20% gedaald omdat het UAF voor vluchtelingen met een verblijfssta tus geen taalcursussen meer hoeft te betalen (dit kan de vluchteling betalen uit het inburgerings budget), het aantal voorbereiders is gedaald en het aantal taal-schakeltrajecten afnam.

Sociaal leenstelsel De invoering van het sociaal leenstelsel in 2015 betekende dat de basisbeurs verdween. Studenten kunnen het bedrag voor het financie ren van hun studie nu lenen van de overheid. Hoewel de aanvullende beurs iets werd verruimd, betekende dit toch een verhoging van de lasten voor vluchtelingstudenten omdat het basisbeurs deel nu ook geleend moet worden. Veel studenten lenen het maximale bedrag van € 640 per maand.


Gemeentebeleid Welke mogelijkheden nieuwkomers krijgen om op hun niveau in te burgeren, hangt sterk af van het gemeentelijk beleid. Vluchtelingen worden vaak gedwongen om te werken of te solliciteren terwijl ze nog geen passende opleiding hebben kunnen afronden. In 2015 heeft het UAF gemeenten opnieuw opgeroepen vluchtelingen ruimte te bieden voor studeren met behoud van uitkering. Een aantal gemeenten gaf gehoor aan deze oproep: het UAF heeft hierover inmiddels met veertien gemeenten afspraken gemaakt. 170 studenten in de gemeenten Amsterdam (125) en Utrecht (45) hebben hier tot nu toe baat bij gehad. De andere gemeenten zijn nog in de opstartfase.

HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING

‘Goede voorzieningen voor vluchtelingen zijn in het belang van ons allemaal’ Thom de Graaf voorzitter van de Vereniging Hogescholen

Thom de Graaf

voorzitter van de Vereniging Hogescholen

‘Wees ruimhartig als het gaat om onderwijsvoorzieningen voor vluchtelingen, zo sprak ik het publiek toe tijdens de opening van het studiejaar begin september. Middels deze oproep wilde ik de maatschappelijke opdracht benadrukken die hogescholen hebben. Waar mogelijk moet het hoger beroepsonderwijs daarom vluchtelingen die willen en kunnen studeren begeleiden. De hogescholen hebben hierin ook duidelijk een eigenbelang. De studentenpopulatie op de hogescholen is aan het veranderen en is steeds diverser samengesteld. Vluchtelingen- en migratiestromen in de toekomst hebben onherroepelijk gevolgen voor de inrichting van het onderwijs. De klassieke mal past niet meer. Het UAF denkt hier als belangrijke samenwerkingspartner over mee. Gezamenlijk werken we aan dezelfde doelstellingen. Het UAF heeft hierin een duidelijke rol en biedt ons deskundigheid, begeleiding, informatie en kennisdeling. Mijn oproep voor ruimhartigheid heeft ook te maken met een houding. Hoe ga je met de ander om, waar zie je oplossingen? Het is natuurlijk verschrikkelijk dat mensen een jaar of langer in een opvanglocatie moeten zitten zonder uitzicht op een toekomst of een status. Het moet toch kunnen dat we hen dan al een taalcursus kunnen bieden of een opleiding? Die stap moeten we kunnen maken. Mijn belangrijkste wens is dat alle goede intenties niet gesmoord worden in bureaucratische bezwaren. Goede voorzieningen voor vluchtelingen zijn in het belang van ons allemaal.’

Lees het hele verhaal van Thom de Graaf op www.uaf.nl/thomdegraaf

HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING Ministerie en brancheorganisaties Het UAF onderhoudt relaties met vele instellin gen binnen een groot onderwijsnetwerk: het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de koepelorganisaties Vereniging van Universiteiten (VSNU) en Vereniging Hogescholen, de MBO Raad, taalinstituten, instellingen voor hoger onderwijs en ROC’s. Op nationaal niveau is in 2015 intensief overleg geweest met onder meer het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de VSNU en de Vereniging Hogescholen over de wijze waarop een soepele in- en doorstroom van vluchtelingen naar en in het hoger onderwijs gerealiseerd kan worden.

In het kader van deze samenwerking wordt kennis gedeeld en is regelmatig overleg tussen het UAF en de instelling over de vluchtelingstudenten. Een discussiepunt in 2015 was bijvoorbeeld het soepe ler omgaan met het bindend studieadvies. Hierin moeten studenten een bepaald aantal punten halen in het eerste jaar om door te mogen met hun studie. Voor vluchtelingstudenten is die ter mijn soms te kort. Verder biedt de samenwerking ruimte om het draagvlak onder medewerkers en studenten te vergroten. Het UAF gaat in 2016 de inhoud van nieuwe convenanten opnieuw bekijken en waar nodig aanpassen. In totaal werkt het UAF nu met 44 onderwijsinstellingen nauw samen.

ROC’s Onderwijsintellingen Door het sluiten van convenanten met onderwijs instellingen vergroot het UAF de betrokkenheid van deze instellingen bij het voorbereiden en begeleiden van vluchtelingstudenten voor en tijdens de studie. In het convenant worden afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat de obstakels voor vluchtelingen worden weggeno men. Zo pleit het UAF voor speciale voorzienin gen voor beginnende studenten zoals het krijgen van meer tijd voor het maken van een examen en het erbij mogen houden van een woordenboek.

Van oudsher richt het UAF zich op de begeleiding van studenten op hbo- en wo-niveau. Sommige hoogopgeleide vluchtelingen kiezen om pragma tische redenen voor een middelbare beroepsop leiding (mbo) in Nederland. De afgelopen jaren steeg het aantal mbo-studenten sterk. Met de Raad van Toezicht is de afspraak gemaakt dat maximaal 20% van de studenten een mbo-oplei ding volgt.

Samenwerking in het kort

Sinds mei 2015 werken we daarom samen met VluchtelingenWerk Nederland en de MBO Raad aan het opzetten van vier arrangementen die ervoor moeten zorgen dat de instroom van vluch telingstudenten in het mbo verbetert. Hiervoor zijn pilots gestart:

Het UAF is een schakel in een netwerk van organisaties die zich inzetten voor vluchtelingen. De relatie met onze ketenpartners is cruciaal om vluchtelingen goed te begeleiden bij studie en werk. Door de grote vluchtelingenstroom die in 2015 op gang kwam, hebben we de banden nog meer kunnen aantrekken en ontstond een intensievere samenwerking met de overheid, vluchtelingenorganisaties, taalinstituten, werkgevers en onderwijsinstellingen.

1. Het opzetten van een centraal informatiepunt voor alle betrokkenen die met vluchtelingen werken en voor vluchtelingen zelf 2. Het inrichten en opzetten van een voortraject bij de ROC’s 3. Het opzetten van een voortraject in samenwer king met werkgevers zodat het aantal BBL (beroeps begeleidende leerweg)-plekken wordt verhoogd 4. Het werken aan toetsing, zodat deze beter aansluit bij de doelgroep vluchtelingen UAF jaarverslag 2015 - 33

Bovenstaande pilots zijn in maart 2016 afgerond. In de loop van 2016 vindt een landelijke uitrol plaats. Voor het UAF betekent dit dat de komende maanden wordt gewerkt aan een goede over dracht van het UAF naar de verschillende ROC’s en Leerwerkloketten.

Taalinstituten

SCHOLARS AT RISK De hoogleraar vergelijkende literatuurstudies Felix Kaputu uit Congo is één van de vervolgde wetenschappers die Scholars at Risk ondersteunt. Hij werd in Congo opgepakt, omdat hij bij een verboden oppositiegroep zou betrokken zijn. Niet waar, zegt hij zelf: ‘Ik leerde mijn studenten kritisch nadenken en dat stelden de machthebbers niet op prijs.’ Scholars at Risk is een internationaal netwerk van 400 hoger onderwijsinstellingen in 38 landen dat zich inzet voor de bescherming en ondersteuning van vervolgde wetenschappers. Sinds 2009 biedt het UAF, in samenwerking met hoger onderwijsinstellingen vervolgde wetenschappers in Nederland en België de mogelijkheid om (tijdelijk) hun werk of studie voort te zetten in een veilige omgeving. In 2015 is het Scholars at Risk programma een vast onderdeel geworden van het UAF werk. In totaal zijn er sinds de start van het project al 87 tijdelijke plaatsingen bij hoger onderwijsinstellingen gerealiseerd. In 2015 zijn er 15 tijdelijke plaatsingen gerealiseerd waarvan drie verlengingen en twee vervolgplaatsingen. Het UAF streeft naar uitbreiding van het netwerk en zoekt hiervoor externe financiers. Lees het hele verhaal van Felix Kaputu op www.uaf.nl/felixkaputu


Om te studeren in het hoger onderwijs moet een vluchteling voldoende Nederlands beheersen (Staatsexamen Nederlands als Tweede Taal, programma II, niveau B2). Het UAF geeft zelf geen taalcursussen, maar verwijst door naar taalaanbieders met het Blik op Werk keurmerk bij de vluchteling in de buurt. Vluchtelingen betalen dit onderwijs vanuit hun inburgeringsbudget. Omdat er nu te weinig aanbod is, pleit het UAF voor een landelijke spreiding van goede, erkende taalinstituten.

Bedrijven Voor de begeleiding van vluchtelingstudenten bij het zoeken naar werk is de relatie met het minis terie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VNO-NCW en werkgevers belangrijk. Het UAF zoekt duurzame samenwerkingsverbanden met verschillende sectoren, branches en internatio nale bedrijven die aansluiten bij het profiel van onze studenten (gezondheidszorg, economie en ICT/techniek). Hierbij wordt ingezet op extra stage- en werkervaringsplaatsen, banen in combinatie met scholing, bedrijfsmentoring en financiële bijdragen. Bedrijfspartners vormen een belangrijk klankbord.

Lokale overheden Bij veel gemeenten zijn vragen met betrekking tot diversiteit en integratie enigszins uit zicht geraakt. Dit komt mede door het wegvallen van de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor inburgering. In gesprek met relevante koepel organisaties zoals de Vereniging Nederlandse

HOOFDSTUK 3 SAMENWERKING

‘Wij geloven in culturele diversiteit’ Aan het woord is Alfred Boot, directeur Human Resources bij Dura Vermeer. Het bouwbedrijf ging in 2015 een samen werkingsovereenkomst met het UAF aan en biedt de komende twee jaar ieder jaar drie betaalde werkervarings- en twee stageplekken voor vluchtelingstudenten. Ook draagt Dura Vermeer financieel bij. Lees het hele verhaal van Alfred Boot op www.uaf.nl/alfredboot

Gemeenten, het Platform Opnieuw thuis en het Platform 31 denkt het UAF mee over succesvolle integratie in de lokale samenleving.

Vluchtelingenorganisaties Het UAF werkt samen met VluchtelingenWerk Nederland, het Centraal Orgaan opvang asielzoe kers, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, de Internationale Organisatie voor Migratie en asieladvocaten. Die relatie is belangrijk voor de werving van vluchtelingstudenten en een opti male integratie van vluchtelingen in de samenle ving. Ook zorgt het contact voor meer draagvlak voor vluchtelingen.

zes nieuwsbrieven en één keer per jaar een maga zine. Ook het contact met alumni is belangrijk. Met hulp van deskundigen wordt in 2016 een hernieuwd alumnibeleid opgezet. Veel UAF stu denten en alumni hebben in het afgelopen jaar meegewerkt aan interviews in de media.

Ambassadeurs Vooraanstaande personen uit het Nederland bedrijfsleven zetten zich in als ambassadeur van het UAF. Zij stellen hun netwerk open en helpen het UAF om toegang te krijgen tot stakeholders op het gebied van onderwijs en de arbeidsmarkt.

AMIF European Council on Refugees and Exiles (ECRE) Het UAF is lid van het ECRE-netwerk. Het Europese asielbeleid heeft direct invloed op het asielbeleid in Nederland en kan indirect gevolgen hebben voor vluchtelingstudenten en het UAF.

In oktober 2015 is een nieuwe subsidieperiode voor de Europese migratie- en veiligheidsfondsen in Nederland van start gegaan, als vervanging voor het Europees Vluchtelingen fonds. De nieuwe subsidieregeling bestaat uit het Asiel, Migratie en Integratiefonds (AMIF) en het fonds voor de Interne Veiligheid (ISF).

Vluchtelingstudenten en alumni Vanaf het moment waarop de aanmelding door het UAF geaccepteerd wordt, bouwt het UAF aan de relatie met de vluchteling. Om onze begelei ding te verbeteren, vragen wij regelmatig feed back. Vluchtelingstudenten ontvangen jaarlijks

Het UAF heeft twee aanvragen ingediend voor de AMIF regeling en een toekenning ontvangen voor het project Learning the Basics. De totale subsi die bedraagt € 168.000 voor de periode van 1 oktober 2015 tot en met 31 oktober 2017. De totale


‘Het UAF maakte mijn droom waar’ Ze was nog een verlegen tiener toen ze haar land Oezbekistan ontvluchtte voor de politieke chaos. Twintig jaar later is UAFalumna Ekaterina Levental een succesvol operazangeres en theaterperformer. In 2015 ging haar nieuwste voorstelling De Weg in première die verhaalt over haar vlucht uit de voormalige SovjetUnie. In samenwerking met het UAF speelde ze vorig jaar op de Erasmus universiteit. Lees het hele verhaal van Ekaterina Levental op www.uaf.nl/ekaterina

kosten voor het project zijn begroot op € 255.000. Over de looptijd van het project wordt het verschil van € 87.000 onttrokken aan de reserve speciale projecten. Het UAF werft extra fondsen om het project optimaal te kunnen uitvoeren. Het project Learning the Basics ontwikkelt het UAF samen met haar onderwijspartners en is erop gericht om aan de bestaande programma’s van de taalscha keltrajecten onderdelen toe te voegen zodat de kwaliteit verbetert. Om bij een breed publiek aandacht te vragen voor vluchtelingstudenten maakt Ahmet Polat, Fotograaf des Vaderlands 2015, in samenwerking met het UAF een rond reizende fototentoonstelling die wordt geopend op Wereldvluchtelingendag 2016 (20 juni). Het UAF participeert ook in het AMIF-project ‘Samenwerken aan de Toekomst’ van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

Donateurs, geïnteresseerden en algemeen publiek Ondanks veel polarisatie ervaart het UAF ook veel steun. Veel mensen zijn bereid om op allerlei manieren te helpen; als taalcoach of als mentor,


of met een extra donatie. Het UAF is veel in de media geweest en was aanwezig bij serviceclubs en op gespreksavonden waar zij onder meer presentaties hield over haar werk. Ook de UAFstudenten zelf waren in 2015 duidelijk zichtbaar. Zo sprak op alle Bevrijdingsfestivals in het hele land een vluchteling tijdens het zogenaamde 5-voor-5-moment. De Irakese Firas Al Khoury en de Congolese UAF-almumnus Mpanzu Bamenga waren twee van de negen UAF-studenten en -alumni die op 5 mei vertelden wat vrijheid voor hen betekent. Als gevolg van verschillende Facebookadvertentie campagnes is het aantal likes op de Facebook pagina van het UAF gegroeid van 2.662 naar 6.839. Het aantal mensen dat het UAF volgt via Twitter is gegroeid van 1.569 naar 1.945. In 2015 hebben we 64% nieuwe bezoekers op onze site gehad. Per 3 september is het aantal sitebezoe kers bijna verdubbeld. Gemiddeld werd in de eerste helft van 2015 de UAF site bezocht door 5.583 unieke bezoekers per maand. In de tweede helft van 2015 was dit aantal gestegen tot 9.479 unieke bezoekers per maand.

HOOFDSTUK 4 FONDSENWERVING EN FINANCIËN

‘Ik wilde schenken aan een organisatie waarvan je duidelijk de effecten in de samenleving kan zien’ Judith Goldberg, donateur

Judith Goldberg

zelfstandig organisatie-adviseur

‘Voel je je niet ontworteld, wordt mij wel eens gevraagd. Nee, antwoord ik dan, ik ben juist heel breed geworteld. Niet alleen in Afrika waar ik vijftien jaar van mijn jeugd doorbracht, en niet alleen in Nederland, het land waar ik nu woon en werk, maar ook in de rest van de wereld. Door mijn ervaringen als kind ken ik mensen van over de hele wereld en voel ik me verbonden met hen. Precies dat idee van wereldburgerschap raakte me in de berichten die directeur Mardjan Seighali postte over het UAF op LinkedIn. Wereldburgerschap heeft de toekomst, we kunnen er niet omheen. We hebben zoveel gemeen met elkaar, en zoveel met elkaar te delen. Ik wist toen al dat ik aan een goed doel wilde schenken, maar wist nog niet aan welke organisatie. Ik wilde een organisatie die veel in de praktijk doet, met de actualiteit te maken heeft, een organisatie waarvan je duidelijk de effecten in de samenleving kan zien. Het UAF paste precies in dat plaatje. Ontmoetingen hebben mij geholpen om te integreren, een geschiedenis op te bouwen met mensen. Het UAF is daarin heel belangrijk: zij helpen de vluchteling een nieuw leven op te bouwen en een plek te creëren. Vluchtelingen kunnen weer zijn wie ze willen zijn.’ Lees het hele verhaal van Judith Goldberg op www.uaf.nl/judithgoldberg

HOOFDSTUK 4 FONDSENWERVING EN FINANCIËN

Donateurs De giften van donateurs vormen een belangrijke bron van inkomsten voor het UAF. In 2015 telde het UAF 22.381 actieve donateurs. De gemiddelde jaarlijkse bijdrage van donateurs steeg van € 118 in 2014 naar € 123 in 2015. Het UAF kreeg er in 2015 3.000 nieuwe gevers bij, 490 donateurs meldden zich af. Dat is goed nieuws, zeker aan gezien het donateursaantal de afgelopen jaren terugliep. Nieuwe donateurs werft het UAF onder meer door middel van Direct Mail campagnes. Wervingsacties leverden € 213.707 op. Het UAF werft ook indirect via samenwerkingen met onderwijsinstellingen en evenementen. In verband met de actualiteit heeft het UAF in 2015 een extra wervingscampagne opgezet. Deze campagne bestond uit een fondsenwervende mailing, een Facebookcampagne en de ontwikke ling van stopperadvertenties. De december mailing aan donateurs was ook gefocust op de actualiteit. Eén van de fondsen die het UAF al steunde, deed in 2015 een eenmalige extra toe zegging van € 25.000 om de verhoogde toe stroom op te vangen.

Inzamelingen In 2015 hielden 217 mensen of organisaties een inzameling voor het UAF. Veelal waren dit mensen die iets te vieren hadden of

bijvoorbeeld afscheid namen van hun werk. Ook studentenverenigingen, onderwijsinstellingen, serviceclubs, kerken en bedrijven organiseerden verschillende acties en collectes. Voorbeelden zijn de studentenvereniging SSR-NU die geld inza melde tijdens een goede doelenweek, en de Hogeschool Windesheim die medewerkers tij dens de kerstfair de mogelijkheid bood de waarde van hun kerstpakket te doneren. Professoren van de Vrije Universiteit organiseerden een fundrai singborrel in het kader van het convenant met het UAF in aanloop naar de jaarlijkse Abraham Kuyper Lezing. De faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden organiseerde ter gelegenheid van haar 200-jarig bestaan allerlei activiteiten ten bate van het UAF, waaronder een Science Run. Het totaal aan inzamelingen bedroeg in 2015 € 118.900. Ter vergelijking: in 2014 waren er 157 mensen of organisaties die bij elkaar € 89.000 inzamelden.

Eigen fondsenwerving De groei van de inkomsten die binnenkwamen via eigen fondsenwerving in 2015 was opvallend. Met een totale opbrengst van € 3.923.000 ontving het UAF bijna € 400.000 meer dan begroot. Onder de eigen fondsenwerving vallen de inkom sten via particulieren, bedrijven, fondsen en (onderwijs)instellingen.

Fondsenwerving en financiën in het kort Het UAF bestaat mede dankzij de giften van particulieren, fondsen, onderwijsinstellingen en bedrijven. Zij maken het werk van het UAF mogelijk. De actualiteit van 2015 heeft een gunstig effect gehad op de fondsenwerving. Door de grote toestroom van vluchtelingen, hebben meer mensen en instellingen het UAF gesteund. Om de hoge instroom van vluchtelingstudenten de komende jaren goed te kunnen bedienen, zal veel extra geld nodig zijn.


In 2015 steunden 44 hoger onderwijsinstellingen het UAF met een bijdrage van in totaal € 171.000. In 2015 hebben 126 bedrijven een financiële bijdrage geleverd met een totale waarde van € 232.000, waaronder een bijzondere gift van €159.000 van de Royal Bank of Scotland.

Fondsen, kerkelijke instellingen en Fondsen op Naam In 2015 gaven 138 fondsen en kerkelijke instellin gen een bijdrage ter waarde van € 338.000. In 2015 ontving het UAF bijdragen van elf Fondsen op Naam, waaronder twee nieuwe. Tezamen doneerden zij € 236.300. Dankzij deze fondsen kan het UAF specifieke groepen vluchtelingen ondersteunen of vluchtelingen extra ondersteu ning bieden.

Grote nalatenschappen In 2015 ontving het UAF twintig nieuwe nalaten schappen. Variërend van een legaat van € 1.000 tot een erfenis van € 225.000. In veel gevallen gaat het om mensen die al jaren trouw donateur zijn, maar in het afgelopen jaar bleek dat ook mensen die het UAF nog nooit hadden gesteund met een gift een groot deel van hun erfenis hebben nagelaten aan onze stichting. Reden tot dankbaarheid. In het totaal is een bedrag van ruim € 1,2 miljoen ontvangen, veel meer dan

waarmee in de begroting rekening is gehouden. Een goede inschatting is gezien de aard van de post niet te geven. De Raad van Toezicht heeft besloten het bedrag dat meer is ontvangen dan waar in de begroting rekening mee was gehouden te reserveren voor de verhoogde instroom van vluchtelingstudenten in de komende jaren. Omdat de afwikkeling van een nalatenschap vaak veel tijd in beslag neemt, is een deel van het toegezegde bedrag aan het eind van 2015 nog niet ontvangen.

Nationale Postcode Loterij Sinds 2001 ontvangt het UAF jaarlijks een bij drage van de Nationale Postcode Loterij. In 2015 verlengde de Postcode Loterij de samenwerking met het UAF voor vijf jaar. Op deze manier maakt de Postcode Loterij het tot en met 2020 mede mogelijk dat vluchtelingstudenten hun toekomst in Nederland kunnen opbouwen. Naast de reguliere bijdrage ondersteunde de Postcode Loterij tot en met 2015 ook het project Startbaan. Startbaan was een samenwerkingspro ject met VluchtelingenWerk Nederland om de participatie van vluchtelingen op de arbeidsmarkt te vergroten. In januari 2016 maakte de Nationale Postcode Loterij bekend de projectaanvraag voor de ontwikkeling van een mentorprogramma

‘Geef nooit op’ Omar Hammad (23) studeert geneeskunde met steun van het UAF. In 2015 kreeg hij na acht jaar wachten zijn verblijfsvergunning. Het lange wachten zorgde voor veel stress en onzekerheid, maar leverde ook wijze levenslessen op. Hij is blij dat hij nu eindelijk de kans heeft gekregen om echt iets te betekenen voor Nederland. Lees het hele verhaal van Omar Hammad op www.uaf.nl/omar


HOOFDSTUK 4 FONDSENWERVING EN FINANCIËN op hoger onderwijsinstellingen te honoreren met een bedrag van € 1.510.000.

Overheidssubsidie Het UAF ontvangt subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor een vast ondersteuningsprogramma van vluchtelin gen met een verblijfsvergunning die geen gebruik kunnen maken van de reguliere studiefinancie ring. In 2015 ontving het UAF in totaal een bij drage van € 2.544.000.

Bestedingen aan doelstelling Van de lasten is 83% direct besteed aan de doel stelling. 10% is uitgegeven aan werving en 7% aan administratie en beheer.

Eigen vermogen en reserves Onze jaarrekening kent een aantal reserves. Eén ervan heeft een sterk verplicht karakter en is een spiegel van de leningen die uitstaan bij onze oud-studenten. Daarnaast is sprake van een continuïteitsreserve die dient als een buffer voor slechte tijden, mochten de inkomsten sterk verminderen of de lasten sterk stijgen. Het bestuur heeft vastgesteld dat deze 25% van de exploitatiekosten bedraagt: € 2.230.000. Het maximum van deze reserve ligt volgens de richt lijn voor fondsenwervende instellingen op ander half maal de kosten van de werkorganisatie, oftewel een bedrag van 8,5 miljoen. De twee eerste reserves vormen de vaste basis van ons eigen vermogen. Om innovatieve projecten in het kader van de doelstelling te kunnen uitvoeren is in het verleden een ‘reserve speciale projecten’ gevormd. Uit de resultaatbestemming 2015 is een bedrag van € 32.500 toegevoegd voor de ontwikkeling van een innovatief lab(oratorium) waarin geëxperi menteerd zal worden met varianten in benade ring van de doelgroep 35 jaar en jonger. Op dit moment bedraagt deze reserve € 329.250.

Fondsen op Naam • Goede Burenfonds • Jacoba Felicie Fonds • Bob Vlake Fonds • Phoenix fonds • Mina Studiefonds (nieuw) • Dorrie Stoop Fonds • Annette Bogstra Taalfonds • 4U Studiefonds • Sadeq Hedayat Fonds • Popp-Snijders Talenfonds • Bas van Hengel muziekinstrumenten Het UAF krijgt steun van veel fondsen, waaronder: • Adessium Foundation • Erasmus Trustfonds • Gieskes-Strijbis Fonds • H. Hartstra Stichting • Hil Schats Groenenberg Stichting voor Vrede • Insinger de Beaufort Family & Charity Office • N. van Ballegooijen Fonds • Nationale Postcode Loterij • Nederlands Studenten Orkest • Ribbink van den Hoek Familie Stichting • Stichting van den Elft Fonds • Stichting Bossche Beurzen • Stichting Democratie en Media • Stichting Elise J.H. Spijkman • Stichting Herason • Stichting IJsselvliedt • Stichting Jong Blad • Stichting Oud Rande Fundatie • Stichting Steunfonds Jeugdschoolinternaten • Stichting Weeshuis der Doopsgezinden • Van den Brink Houtman Stichting


Eigen fondsenwerving

€ 5.134.306

Subsidie ministerie van OCW

€ 2.660.000

Nationale Postcode Loterij

€ 1.075.769

Europese fondsen

€ 25.749

Subsidie overheid overig

€ 89.872

Overig

€ 81.752

Inkomsten totaal € 9.067.448

Fin. ondersteuning vluchtelingstudenten

€ 3.505.473

Studentenbegeleiding

€ 1.713.694

Begeleiding naar werk

€ 701.281

Projecten

€ 643.641

Werving

€ 920.374

Communicatie en samenwerking

€ 848.025

Beheer en administratie

€ 583.517

Uitgaven totaal € 8.916.005

In 2015 is een reserve gevormd uit inkomsten waarmee bij het opstellen van de begroting 2015 geen rekening gehouden is en die nu uitdrukkelijk bestemd wordt voor de verwachte toenemende instroom van vluchtelingstudenten. Ten slotte bestaat het vermogen van het UAF uit de reserve meerjarig beleidsplan. Dit bedrag is door het bestuur bestemd om tot 2020 te worden ingezet voor extra bestedingen. Wij verwijzen u naar de toelichting in de jaarrekening voor de details.


Beleggingen In het kader van twee Fondsen op Naam heeft het UAF een beperkte deel van het vermogen belegd in een obligatiefonds (75%) en aandelen (25%) via de ASN Bank.

HOOFDSTUK 5 DE ORGANISATIE

‘Wij hebben in 2015 veel gedaan om de interne organisatie te versterken’ Friso Harms Projectleider interne projecten bij het UAF

Friso Harms

projectleider interne projecten bij het UAF ‘In 2015 hebben wij veel gedaan om de interne organisatie te verbeteren en te versterken. We hebben bijvoorbeeld een dashboard opgezet om onze resultaten beter te monitoren. Je moet als organisatie snel en goed kunnen handelen en de juiste beslissingen nemen. Goede informatie is daarvoor noodzakelijk. We kijken nu vooral naar het succes per student, maar we willen ook meer weten over het succes per studierichting. We krijgen ook beter inzicht in andere processen zoals de gemiddelde studieduur. Het UAF begeleidt ongeveer 2.500 studenten. Het is belangrijk om goed zicht te houden op de individuele voortgang van iedere student zodat je kan bijsturen als het nodig is. De voortgangscheck is geautomatiseerd via het digitale platform Mijn UAF. Begeleiders krijgen nu iedere vier maanden een update over de voortgang van de student. We hebben er kleuren aan gekoppeld en het visueler gemaakt om het voor de begeleiders makkelijker te maken. Gaat het goed dan staat het sein op groen. Zit iemand in de oranje zone dan moet je actie ondernemen. Ook willen wij vluchtelingstudenten de kans bieden om zelf meer te regelen. Via Mijn UAF kunnen studenten straks hun boeken bestellen bij de online boekenwinkel YouBeDo waarmee we samenwerken.’

Bedrijfsvoering

Besparingen

Met (pro bono) steun van Accenture is het UAF in 2015 verder gegaan met het vaststellen van key performance indicators en het inrichten van een dashboard om de managementinformatie verder te verbeteren. Hiermee hebben wij niet alleen maandelijks beter zicht op het aantal vluchteling studenten en voorbereiders, maar is ook de in-, uit- en doorstroom inzichtelijker gemaakt. Trends zijn hierdoor beter herkenbaar.

Met ingang van het collegejaar 2015/2016 wordt het collegegeld van de studenten in één keer aan de opleidingsinstituten betaald. Het UAF bespaart hiermee circa € 12.000 op jaarbasis aan incassokosten. Ook de tijdswinst die we boeken door minder monitoring van de incasso’s én de huidige rentestand zijn van invloed geweest op deze beslissing.

Het digitale studentenplatform Mijn UAF voor vluchtelingstudenten Mijn UAF is in 2015 staps gewijs in gebruik genomen. Hiermee hebben wij een efficiëntieslag gemaakt met de administratie van studievoortgangsgegevens van studenten. Een betere begeleiding van en service voor de studenten was het uitgangspunt om dit platform in te richten. In 2016 wordt dit geoptimaliseerd en worden de functionaliteiten verder uitgebreid. De investering in 2015 voor Mijn UAF bedroeg € 120.000. Uitgangspunt is dat we dit terugver dienen door de besparing die we realiseren op de inzet van personeel bij het voeren van de administratie. Om meer controle te hebben op de financiële kant van de begeleiding van vluchtelingstudenten is een capaciteitsplanning gemaakt. Daarmee kunnen we beter inspelen op een verhoogde of verminderde instroom en een reële inschatting maken van de benodigde begeleidingstijd. In 2015 is veel gedaan om de ICT-omgeving van het UAF te versterken. Aangezien de bescherming van persoonsgegevens een hoge prioriteit heeft voor het UAF en er met de ingebruikname van Mijn UAF meer externe gebruikers bij kwamen, is de veiligheid van het studentadministratie systeem verder verbeterd. Zo is er een test gedaan om de digitale veiligheid te controleren. De conclusie is dat het UAF haar beveiliging goed op orde heeft. Wij blijven dit goed monitoren.

Sinds augustus 2015 bestelt een deel van de UAF-studenten studieboeken bij YouBeDo.com. Naast gemak voor de studenten levert dit ook een besparing op voor het UAF. Voorheen betaalde het UAF studenten een voorschot waarmee zij de benodigde boeken konden betalen. Nu betalen we alleen voor daadwerkelijk gekochte boeken. Dit scheelt voor deze kleine pilotgroep op jaar basis € 20.000 aan boekengeld. Ook is er sprake van een fikse administratieve besparing. Het exacte bedrag is pas aan het einde studiejaar bekend, omdat begin 2016 nog niet alle boeken waren besteld.

De organisatie in het kort Het UAF is een onafhankelijke, landelijk werkende stichting opgericht in 1948, gevestigd in Utrecht. De uitvoering van het werk wordt gedaan door professionele en betaalde medewerkers. De dagelijkse leiding ligt bij het managementteam dat bestaat uit de directeur-bestuurder en de afdelingshoofden. Een Raad van Toezicht houdt sinds 2015 toezicht op beleid en de uitvoering. In 2014 en 2015 heeft het UAF veel geïnvesteerd in professionalisering, efficiency en bedrijfsprocessen. UAF jaarverslag 2015 - 45

‘We hopen andere vluchtelingen te inspireren’ De twee Syrische zussen Dema (21) en Rama (24) Khazal werkten in 2015 met hulp van het UAF verder aan hun toekomstdromen die ze in Homs waren kwijtgeraakt. Van een kapotgeschoten wereld naar een vredig Nederland: vanuit hun nieuwe land kunnen de twee ambitieuze Syrische zussen verder bouwen aan een nieuw bestaan. Lees het hele verhaal van Dema en Rama op www.uaf.nl/demarama De samenwerking is zo succesvol dat met de ingang van het nieuwe studiejaar niet slechts een klein deel, maar alle vluchtelingstudenten hun studieboeken bij YouBeDo.com bestellen. Vluchtelingstudenten zijn heel tevreden en het UAF verwacht een forse besparing van € 80.000 op jaarbasis.

In zijn algemeenheid zijn we extra kritisch geweest op de al lopende ICT-contracten. Daarmee hebben we in 2015 de nodige besparin gen gerealiseerd, hetgeen zijn weerslag heeft in de kosten van 2015, maar zeker ook in komende jaren.

Impactmeting 2016 Nog een meerwaarde van de samenwerking met YouBeDo.com is dat het bedrijf 10% van de boekenprijs doneert aan goede doelen. In ver band met belangenverstrengeling kan de 10% van de bestellingen van vluchtelingstudenten niet aan het UAF gedoneerd worden. Dat geeft het UAF wel de gelegenheid om twee collega-organisaties (New Dutch Connections van UAF-alumnus Bright Richards en Humanity House) voor te dragen. Het UAF was al als één van de goede doelen aan YouBeDo.com gekoppeld en werkt nu samen om ervoor te zorgen dat meer UAFrelaties boeken bij YouBeDo.com bestellen (en de 10% aan het UAF doneren). Een grote kostenpost zijn de reiskosten van studenten. Het UAF is in gesprek met NS over een ander model van het vergoeden van reiskos ten. We streven naar een kaartsysteem vergelijk baar met de bussinesscard. De verwachting is dat we hiermee op jaarbasis ongeveer € 100.000 kunnen besparen. 46 - UAF jaarverslag 2015

In 2016 start een onderzoek naar de impact van het UAF. Risbo (onderzoeksinstituut van de Erasmus Universiteit Rotterdam) voert dit onder zoek in opdracht van het UAF uit.

Medewerkers Het UAF heeft eind 2015 82 betaalde medewer kers in dienst (in totaal 62,3 FTE). Veel medewer kers hielden zich bezig met de intake en begeleidden studenten bij hun studie (35) en bij het vinden van een baan (13). Van de werknemers is 70% vrouw en 30% man. De gemiddelde leeftijd is 41,6 jaar. 32% van de medewerkers is van niet-westerse afkomst en 28% komt uit de eigen doelgroep. Het ziekteverzuim in 2015 was 2,6%. Dat is de helft minder dan in 2014 toen er sprake was van een aantal langdurig zieken. In 2015 zijn er negentien medewerkers in dienst getreden en negentien uit dienst. Er waren negen tien vacatures waarvoor extern is geworven en drie vacatures die alleen open stonden voor

interne kandidaten. In het kader van deskundig heidsbevordering hebben twintig medewerkers een incompany opleiding gevolgd voor Lean Six Sigma. Verder zijn medewerkers getraind om te werken met een nieuw HRM-systeem en studen tenbegeleiders om te werken met de nieuwe begeleidingsmethodiek. In 2015 heeft een Medewerkers Tevredenheids onderzoek (MTO) plaatsgevonden. De medewer kers gaven het UAF een 7,3. Zij voelen zich sterk betrokken bij het werk en zijn tevreden over de werkomstandigheden en arbeidsvoorwaarden, maar geven aan dat de samenwerking tussen afdelingen en de interne communicatie beter kan. Ook zijn er meer ontwikkelingsmogelijkheden,

innovatie en daadkracht in de organisatie gewenst. De organisatie heeft al stappen onder nomen om daar samen met de medewerkers vervolg aan te geven.

Ondernemingsraad In 2015 werd de Ondernemingsraad (OR) opnieuw gekozen. De OR bestaat uit vijf perso nen. De raad is in 2015 betrokken geweest bij het MTO en onderschrijft de conclusies. De raad heeft de wensen van medewerkers met betrekking tot het loopbaanbeleid geïnventariseerd en heeft ingestemd met een voorstel voor een nieuw loopbaanbeleid. Ook reageerde ze positief op de voorgenomen wijzigingen in het HR-pakket en heeft ze ingestemd met de herinrichting van de

Organogram UAF

raad van toezicht

directeur-bestuurder

staf

management ondersteuning

communicatie & fondsenwerving

interne bedrijfsvoering

studentenbegeleiding, intake en studiefinanciering

job support


afdeling Communicatie & Fondsenwerving. De OR was aanvankelijk niet betrokken bij de over gang naar een nieuw bestuursmodel maar heeft uiteindelijk wel ingestemd met deze beslissing.

Beroepscommissie en klachten Vluchtelingen die – ook in bezwaar – zijn afgewe zen door het UAF, kunnen beroep aantekenen bij de beroepscommissie. Deze bestaat uit externe leden met een vluchtelingrechtelijke achtergrond. Als specialisten in vreemdelingen- en asielrecht waarborgen zij de kwaliteit van de besluitvorming van het UAF. In 2015 waren er 10 acceptaties op grond van bezwaar, 4 afwijzingen in bezwaar en 3 acceptaties in beroep. In het septembernummer van ons donateursblad plaatsten we een rectificatie over een verhaal in het julinummer waarin één van onze vluchteling studenten aan het woord kwam. Zij betreurde het feit dat ze moest stoppen met haar opleiding aan de Hogeschool Rotterdam, omdat ze onder meer de taal niet goed genoeg zou beheersen. In het verhaal werd ten onrechte de suggestie gewekt dat de Hogeschool Rotterdam hierin iets te verwijten viel. De Hogeschool was echter erg betrokken bij de vluchtelingstudente. Een studen tencoördinator, de decaan en haar Studie LoopbaanCoach hebben haar intensief begeleid.

CBF-Keur Het UAF heeft het CBF-Keur voor goede doelen en is dus gebonden aan de Code Goed Bestuur. Het UAF houdt zich aan de ‘Richtlijn 650 voor Fondswervende instellingen van de Raad voor de Jaarverslaglegging’. In 2015 is door het CBF de procedure voor herkeuring opgestart, formeel wordt deze in 2016 afgerond. De voorlopige rapportage en aanbeveling voor het bestuur van het CBF geeft geen enkele aanleiding aan te nemen dat het UAF haar CBF-keurmerk zou verliezen.

Directie Mardjan Seighali is directeur-bestuurder van het UAF. Het directiesalaris valt binnen de norm volgens de Adviesregeling beloning directeuren van goede doelen die Goede Doelen Nederland heeft vastgesteld. De totale beloning van de directie – het salaris inclusief sociale lasten en pensioenkosten – staat vermeld in de jaarrekening.

Het nieuwe besturingsmodel in het kort Met ingang van 23 april 2015 is de bestuursstructuur van het UAF gewijzigd en is het UAF overgegaan van een Bestuursmodel naar een Raad van Toezichtmodel. Bevoegd gezag is de directeur-bestuurder (Mardjan Seighali), eindverantwoordelijk en aansprakelijk voor het management en het bestuur van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. De Raad van Toezicht oefent toezicht uit op de directeur-bestuurder. De leden van de Raad van Toezicht zijn op basis van deskundigheid benoemd. De voorzitter en de leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden. 48 - UAF jaarverslag 2015

NIEUW BESTURINGSMODEL

Saskia J. Stuiveling

lid van de Raad van Toezicht

‘Doet het UAF wat het belooft?’ ‘Mijn eerste betrokkenheid met vluchtelingen gaat terug naar 1956 omdat mijn ouders zich het lot van de Hongaarse vluchtelingen aantrokken. Zelf ben ik vanaf de coup in Chili intensief betrokken geweest bij de opvang van Chileense vluchtelingen vooral in Rotterdam. Lang daarvoor was ik als student al bekend met het werk van het UAF: sinds 1965 ben ik donateur. Mijn bestuurlijke bijdrage begon in 2010 toen ik toetrad tot het bestuur van het UAF. Sinds vorig jaar ben ik lid van de Raad van Toezicht. Met het aanstellen van een Raad van Toezicht voldoet het UAF aan de eisen die heden ten dage worden gesteld aan een goed doel. Goed toezicht gaat voor mij over het in de gaten houden van de koers en het doel van de organisatie als geheel. Een goed doel als het UAF heeft te maken met twee partijen. Aan de ene kant doet het UAF zijn werk voor de vluchtelingstudenten en aan de andere kant voor de donateurs. Doet het UAF wat het belooft aan beide partijen en besteedt het zijn geld op een goede manier?

Met het aanstellen van een Raad van Toezicht voldoet het UAF aan de eisen die worden gesteld aan een goed doel Parallel aan het werken aan een nieuwe strategie, kreeg het UAF in 2015 te maken met een grote vluchtelingenstroom waarvan een aanzienlijk deel ons in de

toekomst hard nodig zal hebben. De behoefte aan een nieuwe strategie is daardoor nog urgenter geworden en heeft een zwaarder accent gekregen. Door de deelname aan verschillende taskforces en de samenwerking met belangrijke ketenpartners, heeft het UAF een beter beeld kunnen krijgen van wat er op de organisatie af gaat komen. Vervolgens hebben medewerkers van het UAF hard gewerkt om passende maatregelen te nemen om de aantallen aan te kunnen. We zien als Raad van Toezicht vooral kansen voor het UAF. Door de grote toename van het aantal vluchtelingen, is er nog meer urgentie ontstaan om het werk goed op orde te hebben en anders te organiseren. Deze ontwikkelingen maken vernieuwing mogelijk. Het betrekken van andere partijen en nog meer samenwerking zoeken met ketenpartners is hierbij essentieel. Alleen door te delen ontstaat bredere kennis. Alleen dan is in de toekomst een succesvolle, snelle integratie van vluchtelingen mogelijk.’ Lees het hele verhaal van Saskia J. Stuiveling op www.uaf.nl/saskiastuiveling UAF jaarverslag 2015 - 49

De Raad van Toezicht wordt gevormd door: • mr. dr. M.J. (Job) Cohen (voorzitter), bijzonder hoogleraar Universiteit Leiden, voormalig burgemeester van Amsterdam, voormalig staatssecretaris van Onderwijs en Justitie • drs. G.P.M. (Geert) van den Goor, Managing Partner van First Consulting • mr. dr. M. (Maarten) den Heijer, Universitair docent internationaal recht, Universiteit van Amsterdam • drs. S. J. (Saskia) Stuiveling, voormalig president van de Algemene Rekenkamer • drs. C.R. (Rob) Maas, voormalig lid Raad van Bestuur GGZ Rivierduinen In 2015 hebben de leden Roel Fernhout, Egbert Myjer, Hans Dijkman en Ben Warner afscheid genomen. In het reglement van de Raad van Toezicht staat dat de Raad van Toezicht streeft naar een samenstelling van vijf personen. In verband met overdracht van werkzaamheden kan de Raad van Toezicht tijdelijk uit maximaal zeven personen bestaan. De Raad van Toezicht is in 2015 vijf keer bij elkaar geweest voor een reguliere vergadering en heeft in juli 2015 een kenniscarrousel met de medewer kers bijgewoond. Deze was georganiseerd om input te verzamelen voor het nieuwe meerjaren beleidsplan. Daarnaast zijn de leden diverse malen geconsulteerd door de directeur-bestuur der in verband met actuele ontwikkelingen met betrekking tot de verhoogde vluchtelingenstroom. In juni heeft de OR een overleg gehad met de voorzitter van de Raad van Toezicht waarin diverse lopende zaken aan bod zijn gekomen. De auditcommissie is 4 keer bijeen geweest.


Het bestuur heeft in 2015: • besloten tot wijziging van de statuten • besloten tot aftreden van de zittende bestuursleden • Geert van den Goor benoemd tot voorzitter van de auditcommissie • een akkoord gegeven aan het invoeren van vaste aanmeldmomenten • een akkoord gegeven aan het invoeren van taalniveau B1 als eis voor aanmelding bij beschikking over verblijfsstatus • een akkoord gegeven aan het inrichten van taalvoorlichting als standaardproces

De Raad van Toezicht heeft in 2015: • het beleggingsstatuut vastgesteld (zie de algemene verklaring in de jaarrekening) • haar voorgenomen besluit definitief omgezet in een besluit dat het UAF voortaan geen asielstatushouders meer toetst, hen niet meer om hun asieldossier vraagt, maar wel het verslag van het door de IND afgenomen eerste gehoor en de toekennende beschikking opvraagt ten behoeve van de toets naar de vooropleiding en het studieperspectief. NB: De controleverklaring van de accountant is opgenomen in de jaarrekening. De nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht staan op www.uaf.nl/organisatie.

Samenvatting verantwoordingsverklaring 2015

1. Onderscheiden van de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF wordt bestuurd door de directie (artikel 5 van de statu ten). Aan het eind van het verslagjaar bestond de directie uit één persoon. Daarnaast is een toezichthoudend orgaan actief, de Raad van Toezicht. Op 31 december 2015 telde de raad vijf leden voor wie het lidmaatschap in alle gevallen een nevenfunctie betreft. Leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen beloning of salaris. Ze mogen wel reiskosten declareren. Selectie voor de Raad van Toezicht vindt plaats op basis van het profiel (zoals vastgesteld in september 2015). Om de toezichthoudende rol van de Raad van Toezicht te versterken, heeft het UAF een auditcommissie. In het directiestatuut is uitgebreid beschreven wat de taken en bevoegdheden van de directie zijn met betrekking tot haar bestuurlijk functione ren, het organisatiebeleid, de interne organisatie, personele zaken, financiën, externe contacten en publiciteit. De directeur-bestuurder is voorzitter van het managementteam, waarvan ook de hoofden van de afdelingen Studentenbegeleiding, Communicatie & Fondsenwerving, Job Support en Interne Bedrijfsvoering deel uitmaken. De directeur-bestuurder voorziet in haar vervanging bij voorziene of onvoorziene afwezigheid of ontstentenis door het aanwijzen van een lid van het managementteam door middel van een roulatiesysteem tussen de leden van het manage mentteam. De directeur-bestuurder brengt de

Raad van Toezicht schriftelijk op de hoogte van de waarnemingsregeling. In een speciale regeling zijn de uitgangspunten en beperkingen voor de waarneming vastgelegd. De voorzitter van de auditcommissie en de voorzitter van de Raad van Toezicht voeren jaar lijks een functioneringsgesprek met de direc teur-bestuurder om een optimale werking van de organisatie te garanderen. De Raad van Toezicht stuurt op hoofdlijnen en evalueert periodiek het beleid in het licht van nationale en internationale ontwikkelingen. De uitvoering is gedelegeerd aan de directeur-bestuurder. De directeur-bestuurder voorziet zowel de audit commissie als de Raad van Toezicht periodiek van alle relevante informatie zoals beleidsvor mende documenten, kwartaalrapportages, begro ting, jaarverslag en jaarrekening. Ook maakt zij directierapportages. In dit rapportage-instrument komen in het kort alle externe en interne onder werpen aan de orde die relevant zijn voor het werk van de organisatie. 2. Verhogen van de effectiviteit en efficiency van de bestedingen Volgens de doelstelling steunt het UAF hoger opgeleide vluchtelingen uit alle delen van de wereld, die vanwege gegronde vrees voor vervol ging het land hebben verlaten. Bij voldoende gebleken capaciteiten wordt:


- naar vermogen materiële en morele steun verleend om studie in Nederland te kunnen voortzetten en voltooien; - steun verleend bij het verwerven van een plaats op de arbeidsmarkt, die aansluit bij de opleiding. In haar 67-jarig bestaan heeft het UAF een zorg vuldige besluitvorming voor het accepteren van vluchtelingen ontwikkeld. De beoordelingscriteria zijn vastgelegd. Besluiten worden door een tweede instantie beoordeeld, voordat ze definitief zijn. Er zijn bezwaar- en beroepsprocedures voor (aspirant-)studenten die het niet eens zijn met een beslissing van het UAF. Deze procedure heeft als doel een zo rechtvaardig mogelijk acceptatie beleid en een zo effectief mogelijke inzet van de aan het UAF ter beschikking gestelde middelen te waarborgen. 3. Verbeteren van de omgang met belanghebbenden Het UAF ziet het adequaat omgaan met belang hebbenden als een wezenlijk onderdeel van goed bestuur. Daarom besteedt de organisatie veel aandacht aan een goede samenwerking en com municatie met, en voorlichting aan alle betrokke nen. In deze verantwoordingsverklaring zijn de volgende hoofdgroepen onderscheiden: a) vluchtelingstudenten b) (aspirant-)studenten c) medewerkers d) particuliere donateurs e) onderwijsinstellingen (wo, hbo en mbo) en koepelorganisaties f) andere financiers (fondsen, Nationale Postcode Loterij en bedrijfsleven) g) overheid (de politiek en ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Veiligheid en Justitie). De volledige verantwoordingsverklaring is te vinden op www.uaf.nl/organisatie


JAARVERSLAG Syrische advocaat Serkon Heno studeert rechten. Het UAF gaf mij de kans opnieuw te beginnen

Recommend Documents