1990
15 jaar Braamstruik in vogelvlucht
2005
De geboorte van een wijnmaker en het wijngilde Ruim twintig jaar geleden in 1983 begon mijn wijnmaak-avontuur. De aanleiding daarvoor was een enorme hoeveelheid druiven (Frankenthaler) in onze serre, ieder jaar weer. Met een geleende 25-liter fles, een boekje, de verdere toebehoren en adviezen van een kennis kwam de eerste wijn tot stand, een prachtige rosé. En hij was ook nog heel erg lekker. Totale verwondering bij mij over het gistingsproces en over alles wat aan wijnmaken verwant was. Mijn enthousiasme was niet meer te stuiten. Omstreeks 1990 kwam er een gedeelte van een schuur bij ons vrij. Met Antje, Rob, Bart Kuiper en enkele kennissen die ook wijn maakten, kwamen we er bij elkaar. De geboorte van ‘de Braamstruik’ was een feit. De eerste 5 jaar hadden we maandelijks een rondschrijven , verzorgd door mijzelf, om een zo groot mogelijke onderlinge betrokkenheid te bewerkstelligen. Daarna kozen we voor de tweemaandelijkse gildekrant. Menne en Rob gingen het krantje maken. Door dhr Bart Kuiper van fruitbedrijf ‘de Hagen’ in Haulerwijk kwamen we in kontakt met de Hortus in Haren. In de beginjaren van 1990 organiseerde de Hortus wijnmarkten om publiek te trekken. Men nodigde ons uit om hieraan deel te nemen met een info-stand over zelf wijnmaken. We waren natuurlijk razend enthousiast. Het was een perfecte plek om met ons prille gilde aan de weg te timmeren. De wijnmarkten leverden ons supergoede nieuwe leden op. Denk aan Nico, Geert en Annie. Ook Jan Arends, Eerke, Marijke en Betty zijn lid geworden in de beginjaren. In ’90, ’91 en ’92 stonden we in de Hortus.
1
Ook elders stond het gilde regelmatig met een infostand, meestal desgevraagd.
Denk aan de Heemtuin in Muntendam (3 x), Imkerij Postma in Schildwolde (2 x), Kookwinkel in Haren (Annie en Jannie ook met glühwein verkoop) , in Fredriksoord met de fruittentoonstelling bij De Pomologen (3 x) , de Intratuin in Groningen, Landschapsbeheer in Onnen en in Hoogkerk. En meerdere malen in de Openbare Bibliotheek.
2
In juni1993 hebben we zelf in ‘de Schakel’ in Oosterhoogebrug een grote, brede informatiemarkt georganiseerd ook met biermaken en destilleren (kon toen nog) met standhouders. Annie en Jannie van Hemmen hadden toen ’s ochtends een interview bij Jan Rietman op de radio. Spannend.! Jan van Schaik uit Vlissingen van de vele boeken en landelijk initiator van Gilden en de Federatie hadden we hierbij uitgenodigd. ’s Avonds met z’n allen een leuk feestje bij het wijnlokaal. Op 21 september 1996 hadden we open huis bij het wijnlokaal, ook met gaststandhouders. Dat waren de Noordelijke Pomologische Vereniging, Imkerij Postma uit Schildwolde , Fransje met de Jam, Glasgravure, Bart Kuiper met ‘de Hagen’, Cheers uit Nijverdal met druivenstokken en ‘de Paardebloem’. Er hangt een leuk fotoverslag van in het wijnlokaal, door Nico. Verscheidene malen hebben we de krant gehaald als we weer eens een activiteit hadden. Het gevolg van aan de weg timmeren met het Gilde was het geven van beginnerscursussen. Zo hebben we heel wat mensen op weg geholpen. Later 2 x een gevorderdencursus. Ik wil niet onvermeld laten dat in 1996 Annemarie Beekman met Marijke en Alie de brochure van ons gilde heeft geschreven en geïllustreerd. Hij is nog steeds mooi. In de loop der jaren hebben we leuke, interessante excursies gehad, veelal georganiseerd door Annie Bosma en Jannie van Hemmen: onze onvolprezen activiteiten-commissie. (’98) We bezochten zoal: ‘De Hagen’ van Bart Kuiper in Haulerwijk, Wijnmakerij ‘De Flearstins’van Flip Kiemel in Stiens, de Suikerfabriek in Hoogkerk (2x), klein- fruitkwekerij in Drenthe en in Den Andel de fruitkwekerij van dhr Plakmeijer. Hooghoudt jenever en likeuren, firma Siebrand (likeur en limanades) in IJselmuiden en ‘dr Vogel – tuinen’ in Elburg , boomkwekerij Poppinga met wijngaard in Glimmen. De wijnboerderij van Venhuizen in Wirdum. Ook het Gasuniegebouw bezochten we. Oergezellig en onvergetelijk waren natuurlijk onze meerdaagse uitstapjes met excursies naar Limburg in 1998 en later Bennekom in 2001, ook georganiseerd door Annie en Jannie van Hemmen. Overnachtingen in NIVON-huizen. (met ‘privé-room’, een tafel vol met eigen wijn). Erg leuk waren ook de bezoekjes van het Gilde op de zaterdagmiddag bij de leden thuis. Natuurlijk hebben we ook ook heel wat gastsprekers gehad voor lezingen op gildeavonden. Over onderwerpen als snoeien, commerciële wijn, wijnproeven en keuren, bijenteelt, fruitteelt, likeurmaken. Wie herinnert zich niet Heikie uit Harkema… De plukdagen niet vergeten te noemen: sleedoornplukken met snert van Jannie of Annie. Dat hadden we niet willen missen. Druivenplukken in Roussant Zoutkamp. Wat komt daar mooie wijn vandaan. Ook hebben we al eens vlierbloemen geplukt met elkaar. De laatste jaren zijn er de appelpersdagen bij Jan en Ina. Zij zijn de appeldeskundigen. Denk aan hun mooie ciders. In ongeveer 1994 zijn we aansluiting gaan zoeken bij de Federatie. Dat gaf weer leuke kontakten met andere Gilden waardoor we ook mee gingen doen met open wijnkeuringen van andere Gilden. Antje won zelfs in 199? bij de Fryske Wynmakkers de beker (hoofdprijs) in Friesland. Zeer gedenkwaardig.
3
Ons kontakt met Jan van Schaik, de nestor van het amateurwijnmaken en Simon du Prie wijnkeurmeester en initiator in Friesland, was leuk en waardevol. Helemaal geweldig is natuurlijk ook dat er nu 7 wijnkeurmeesters binnen ons Gilde zijn: Betty, Johannes, Jannie, Jan en Ina, Johan en Tiny. Hun enthousiasme en kennis is voor de anderen weer inspiratie. En de top: Betty werd in 2003/2004 vinoloog. Ik wil afsluiten met de vele gezellige culinaire activiteiten die we hebben gehad in 15 jaar Braamstruik. Gourmetten met Nieuwjaar, salades en hapjes met Nieuwjaar, de laatste jaren de feestelijke en bijzonder smakelijke stampotten van Jan en Ina. We hebben al eens een culinaire visavond gehad met Griet Bos. Was geweldig. En elk gildeseizoen werd afgesloten met de barbecue (en een keer paëlla, Jan en Ina). De laatste jaren ook bij verschillende leden thuis.
We kunnen terugkijken op een geweldig leuk, dynamisch 15 jaar Braamstruik. En dat is te danken aan de sfeer binnen het Gilde, de manier van omgaan met elkaar. De leden: oud en jong, ‘geleerd’ en minder geleerd, eigenwijs en meer bescheiden… Ieder laat ieder in zijn waarde. En waarmee het allemaal begon, en waar het nog steeds om gaat: het fascinerende, zelf maken van wijn.
4
Alie
In de loop der jaren is de gildekrant nogal veranderd. Hieronder het eerste en tweede rondschrijven
5
6
Vanaf 1995 kwam er een echte gildekrant, hier het eerste Van de redactie 1995 De redactie is erin geslaagd het eerste "echte" nummer van de gildekrant op tijd uit te geven. Daarbij moesten heel wat moeilijkheden worden overwonnen. Hulde aan met name Menne Hielkema. Hij heeft veel pionierswerk verricht en het merendeel van deze uitgave gemaakt. Geen van de redactieleden had bovendien enige ervaring met het nieuwe tekstverwerkings-pakket. Ik denk dat we daarom best een beetje trots mogen zijn, dat het nog zo goed gelukt is. Hoe gaart de krant eruit zien? Met het bestuur is afgesproken, welk bedrag we jaarlijks aan de krant mogen uitgeven. De gildekrant zal 6 keer per seizoen verschijnen en de omslag wordt in kleur gemaakt. We rekenen op gemiddeld zo'n 12 pagina's per uitgave. De krant zal zoveel mogelijk worden uitgereikt op de gilde-avonden. Hoe nu verder? De redactie is van plan om een aantal vaste rubrieken in de krant op te nemen. Het lijkt ons een leuk idee, om per uitgave, het beste, vreemdste of lekkerste wijnrecept van één van onze leden te publiceren. Iedereen heeft wel een goed recept! Probeer daarbij ook zo veel mogelijk de details te beschrijven. Enkele voorbeelden: Wanneer is de suiker toegevoegd ? ( 1 kilo in het begin; 1 pond na het pulpgisten en daarna nog 2x een half pond na 2 en 4 weken) Wanneer zijn de rozijnen toegevoegd? (alleen tijdens het pulpgisten of toegevoegd bij het op de gistingsfles doen) Welke gistsoort is gebruikt? (universeel of bordeaux) enz, enz. Het lijkt ons ook een aardig idee, om in elk nummer, één van onze leden in het zonnetje te zetten. Het is best leuk om van een ander te weten, wat zijn of haar aanleiding is geweest, om zich bij deze wijngilde aan te sluiten. Of te weten wat voor vrijwilligerswerk iemand doet. Je bepaalt overigens zelf wat je kwijt wil. Tenslotte hopen we dat jullie ook over andere onderwerpen eens in de pen klimmen. Je hoeft daarbij echt geen compleet artikel te schrijven of op stijl- of schrijffouten te letten. Daarvoor hebben we tenslotte deze redactie in het leven geroepen. Veel succes Rob Jansen
De redactie heeft altijd gepoogd interessante onderwerpen te vinden. Een geslaagde reeks zijn de interviews, hierbij een interview met Jan Arends ons oudste ( ere) lid
Interview met Jan Arends 1998 Als je bij Jan op bezoek gaat is het wel een weetje, want tegenover het Esservoetbalstadion moet je een boerenweggetje de Dilgtpolder in rijden. Willem had de gang er goed in want we reden er bijna voorbij. Jan en Rika wonen er in alle vrijheid die ze beide voor geen goud zouden willen missen. We werden gastvrij ontvangen met koffie en cake oftewel kouke. Willem wist het Groningse woord voor koek niet, dit was dus het eerste komische moment, Willem, het wordt tijd dat je een
7
Gronings woordenboek koopt. Eigenlijk is Jan door een toeval in aanraking gekomen met wijn maken. Alweer een aantal jaren geleden tijdens een vakantie in Brabant trof hij daar een wijnmaker aan. Deze man heeft hem enthousiast gemaakt. Zeker toen Jan vertelde dat hij een grote groente- en fruittuin had, want deze man moest praktisch al het fruit zelf kopen. Jan maakt al zijn wijnen volgens de richtlijnen van diverse boekjes zoals Ronn Hoose en Jan van Schaik. Op deze manier mislukt er haast nooit een wijn. De wijnen die in Huize Arends gemaakt worden zijn nogal divers: rode en witte druivenwijn/rode en zwarte bessenwijn/kruisbessen/ bramen/vlierbessen/en vroeger ook nog kersenwijn. Deze laatste was ook één van de geliefde wijnen. Uiteraard van deze zeer lekkere wijn geproefd, hoe was ik ook alweer thuisgekomen? We kregen als eerste een fijne vlierbessenwijn te proeven van vier jaar oud, een primeur dus, want deze wijn was net gebotteld. Volgens Jan was hij iets aan de wrange kant maar wij vonden hem prima! ! Bij iedere wijnmaker gebeurt vroeg of laat wel eens een ongelukje,bij een gebarsten fles met uitgerekend 30 liter rode wijn moest de vloerbedekking vroegtijdig vervangen. Over het algemeen wordt pas na twee jaar gebotteld en er wordt geen giststopmiddel toegevoegd. Ook heeft Jan een fraaie kas met onder meer :tomaten/courgettes/komkommer. Zijn trots is een bijzondere plant die de naam Mimosa draagt. Dit is een subtropische plant waarvan de zaadjes zijn meegenomen uit het buitenland en zijn uitgezaaid in de kas en goed tot bloei gekomen zijn en een fraaie gele kleur hebben. Uiteraard staan er wijnranken in de kas, die inmiddels volop in knop staan, totaal goed voor ruin 150 kilo. Voor de witte wijn worden de druiven gewassen met steeltjes en in een vergiet gedaan en voorzichtig gekneusd met de vuisten en een stamper. Aan het sap wordt nog wel een hoeveelheid suiker toegevoegd. Aan de schillen wordt pecto-enzym en suiker toegevoegd, door de werking van het enzym komt er nog meer sap en smaak los, dit wordt een fraaie rode wijn. De verhouding is: 15 kilo druif voor 10 liter wijn. Elk jaar maakt Jan een rabarberwijn. Om de oxaalzuren te doen neerslaan wordt gebruik gemaakt van brandnetels, deze bevatten nl. veel kalk. Ooit is de vergissing gegaan van te veel brandnetel, dit kon toen doorgaan als behangplaksel. Eerst wordt de rabarberwijn aan het gisten gebracht, daarna de brandnetels toegevoegd en laten pulpgisten. Tuinman Jan is allround, want in de tuin staat onder meer: andijvie/asperges/mispels/sla/bietjes/worteltjes/prei/witlof/boerenkool/ sperziebonen enz.... Tot zijn 65e jaar heeft hij gewerkt voor Rijkswaterstaat, nu heeft hij nog wel de verantwoordelijkheid voor een gemaaltje dat naast zijn huis staat. Het rooster hiervoor moet kroosvrij worden gehouden. Dit gebeurt met een speciale hark. In de vijver bij hem in de tuin staat altijd stroming (gemaaltje), hier heb ik eens een waterkonijn gezien. Dit is een ware delicatesse. In de winter wordt er geknutseld . In de kas staat dan een potkachel te branden. Hierop staat een pan met heet water waar het bad dat ook in de kas staat mee wordt gevuld. Ook Rika vind het leuk om met likeuren bezig te zijn, zij maakt likeuren op basis van Jenever. Over de vruchten zoals framboos/aardbeien komt suiker en jenever, dit laat men enkele weken staan en wordt dan uitgezeefd. Dit hebben we niet geproefd. Willem en Eerke
8
De redactie bezocht ook andere interessante plekken
Bezoek aan van Rein Op bezoek bij de grootste leverancier van wijn en likeurartikelen van (Noord) Nederland. Wie van ons gilde heeft nog nooit van hem gehoord? Enkelen zijn misschien nog nooit bij zijn winkel in Valthermond geweest. Iedereen heeft er zeer waarschijnlijk al wel eens wat besteld. Want bij hem kun je terecht voor een groot assortiment van bijna 1800 artikelen voor het wijn maken, het bier brouwen, de kaasbereiding en niet te vergeten een zeer uitgebreid assortiment van essences en kruiden voor de likeurbereiding. Je kunt het zo gek niet bedenken of hij heeft wel in voorraad Maar dat was in het begin wel even anders! Op 14 januari gingen uw verslaggevers Eerke en Rob maar eens bij hem op bezoek. Dat deden we uiteraard ook, omdat we erg nieuwsgierig waren wie er achter de middenstander en vooral de mens Harry van Rein schuil ging en wat hem ertoe had bewogen om deze producten te verkopen. Harry van Rein zelf is nog maar 51 jaar jong, is getrouwd met Trijnie en ze hebben 2 studerende kinderen een zoon van 18 en een dochter van 21 jaar. De woning is 20 jaar geleden gebouwd en de afmetingen zijn niet kinderachtig. Kamer en keuken zijn ca. 70 vierkante meter ruim en het perceel meet 100 bij 40 meter. Dat is wel wat anders dan een gemiddelde stadswoning. Maar hard werken is het wel, hetgeen ook wordt beaamd door Trijnie, die zelf parttime werkt als verpleegkundige bij het Tuntlerhuis in Ter Apel. Harry heeft naast zijn eigen winkel ook nog een halve baan bij Philips in Stadskanaal. Daar werkt hij op de afdeling elektronica en houdt zich bezig met de ontwikkeling van meet- en testapparatuur. Zijn eigen zaak betekent dat hij ook vaak in de weekenden en 's avonds aan de slag moet. Daarbij helpen alle gezinsleden mee en kunnen de kinderen ook een aardig zakcentje bijverdienen. Aan een ding houden ze in elk geval nog wel steeds aan vast: een vakantie van 4 weken om weer op verhaal te kunnen komen. Wanneer hij toch eens een paar uurtjes vrij kan maken dan toert Harry lekker rond op zijn motor. Hoe is het nu allemaal ontstaan? "Deze uit de hand gelopen hobby is ruim 18 jaar geleden ontstaan nadat vrienden van ons in Engeland waren geweest, en het hen was opgevallen, dat er zo veel wijnmaterialen te koop waren bij Boots, welke winkel je hier kunt vergelijken met de HEMA. Daar ik altijd al een liefhebber was van een goed glas wijn, zijn wij het daaropvolgende jaar op vakantie naar Engeland gegaan. In Nederland daarentegen was er- op dat gebied- nauwelijks iets te krijgen. Toen is het idee bij mij ontstaan om dit zelf maar eens ter hand te nemen. Ik had toen nog wel een full-time baan bij Philips. In die periode ging het echter niet zo goed bij Philips en zij vonden het prima dat ik twee middagen per week voor mezelf ging werken ". Dat was in 1983. Voor Harry een leerzame tijd. Wel moest hij eerst ontdekken waar hij de belangrijkste materialen voor het wijn maken kon kopen. Het ging in die tijd ook om een (zeer) beperkt assortiment. Hij had in die tijd veel vrienden en kennissen, die zelf ook wijn maakten. Zijn eerste bestelling deed hij in Engeland en dat was een 9
baal kurken van 1000 stuks. Terwijl hij zich suf piekerde hoe hij in vredesnaam zo'n grote partij kurken aan de man moest brengen, waren ze binnen een week uitverkocht! Hij begon met de verkoop in de hal van zijn woning en de huiskamer werd gebruikt als opslagplaats. In eerste instantie had hij zo'n 20 basisproducten. Ondertussen maakte hij wel veel reclame in wijnboeken (o.a. van Schaik) en in boeken over het bier brouwen. Zijn omzet bleef stijgen en zijn assortiment werd als maar groter, zodat zijn hal veel te klein werd. Daarom besloot hij om er een echte winkel inclusief magazijn bij te gaan bouwen. De winkel bestaat nu al weer 10 jaar en in 1990 besloot Harry om het assortiment nog verder uit te breiden en zijn winkel op alle middagen en op zaterdag van 10- 17 uur open te houden. De laatste 4 a 5 jaar is vooral het assortiment van essences voor de likeur- en gedestilleerd bereiding fors uitgebreid. Wanneer je rechts naast de toonbank kijkt, dan vindt je honderden soorten van essences. Watje ook wil maken: hij heeft er wel een essence voor. In deze branche is hij de enige in deze regio. Alleen in Amsterdam zit Rob van Gelder, maar van concurrentie is echter totaal geen sprake. Wij mogen veel van hem weten, alleen over de omzet wordt met geen woord gerept, hetgeen uiteraard ook begrijpelijk is. Wel wil hij kwijt dat de omzet vrij stabiel is. De laatste jaren is de omzet in gedestilleerd fors gestegen. Daar staat dan vaak tegenover dat de omzet in andere artikelen ( bijv. wijn) weer wat afneemt. De laatste tijd wordt het bier brouwen weer steeds populairder. Meer dan de helft van de omzet wordt verzonden. Het grootste afzetgebied is Nederland. Hij levert zelfs aan alle werelddelen, behalve aan Rusland. Hij verbaast zich er dan ook over hoe het kan dat hij bestellingen krijgt uit Afrikaanse landen waar hij zelf nog nooit van heeft gehoord. Ook heeft hij een vaste klant in Senegal. Die is goed voor de afname van één of meer pallets per jaar. Zijn producten worden zelfs naar Australië gebracht. In Nederland rekent hij niets voor verzendkosten, wanneer je een bestelling doet boven de f 75. Naar zulke landen ligt dat natuurlijk anders. Er komt dan meestal een flinke toeslag overheen voor transportkosten. Veel van zijn klanten hebben dat er echter graag voor over. Vroeger maakte Harry wijn uit eigen tuin. De vele fruitbomen hebben echter plaats moeten maken voor een groot gazon en sierheesters. Het ontbreekt hen eenvoudig weg aan tijd om deze hobby nog te kunnen uitoefenen. Wel maakt hij wijn van (zijn eigen) kant en klare pakketten. Sterkedranken maakt hij echter wel. Daarbij maakt hij het liefst modedrankjes zoals malibu, passoa en safari. De hiervoor benodigde essences laat hij speciaal maken bij een essence-fabriek. Ook de wat duurdere soorten als cognac VSOP en VIP whisky worden door zijn klanten zeer gewaardeerd. Die tip nemen wij ter harte en wij besluiten daar ook maar wat van mee te nemen. Wie weet kunnen we jullie op een volgende gildeavond daar van laten meegenieten.
10
Een aantal nieuwe producten probeert hij ook zelf uit, om de klanten te kunnen uitleggen hoe het smaakt. Een aardige anekdote wist hij ook nog wel te bedenken: " Een aantal jaren geleden liet een klant hem van zijn zelfgemaakte perziken wijn proeven. De man was van mening dat de smaak wel wat merkwaardig was. Toen ik het proefde bleek het pure azijn te zijn geworden. Dat is jammer, want nu kun je het niet meer destilleren. Toen ik hem vroeg hoeveel hij hiervan gemaakt had, zij hij dat hij in een vat van 1000 liter ongeveer 800 liter van die wijn had gemaakt! Reken nu eens gemiddeld 2 kilo suiker per 10 liter dan heeft hij daarmee 160 kilo suiker verspeelt, nog afgezien van het vele fruit". Na het interview kijken we nog wat rond in zijn winkel. Eerke moest zijn voorraad weer eens flink aanvullen en moest ook voor Willem nog wat meenemen. Rob had een paar weken geleden al een grotere bestelling gedaan. Alhoewel hij zich had voorgenomen om alleen een paar filters mee te nemen is de verleiding toch te groot om er weer andere dingen bij te kopen. En dat is nu het nadeel van zo'n groot assortiment: er is teveel om uit te proberen! Een bezoek van een half uur of meer is dan ook heel gebruikelijk bij Harry van Rein. En ontevreden klanten kent hij eigenlijk niet. Vaak komt het voor dat klanten recepten in zijn winkel met elkaar uitwisselen en ook de koffie bij hem is gratis. We bedanken Harry en Trijnie voor de koffie en de heerlijke koekjes en nemen na ruim 1 % uur weer afscheid van Valthermond Harry wijst ons er op dat de catalogus van 98-99 weer verkrijgbaar is. Deze wordt gratis toegezonden als men even belt. Het adres is Zuiderdiep 447b en zijn telefoonnummer: 0599-661737
Hoe een aantal leden van het eerste uur hun tijd bij het gilde beleefd hebben volgt in de verhalen van Annie en Nico
Uit de oude doos, Een 20 jaar geleden zijn Geert en ik komen wonen aan de Molenweg, een dertiger jaren woning met een tuin en daarin stonden nogal wat vruchtbomen, allen hoogstam. Er zijn in het verleden al een paar om onduidelijke reden dood gegaan. Maar fruit was er genoeg en het eerste jaar werd vriend en vijand verrast met een portie fruit uit eigen tuin. Appelsap, moes en appeltaarten van alles passeerde de revue. Het jaar daarop zei onze dochter: waarom maak je van al dat fruit geen wijn. Wijn kan dat dan, was onze reactie, ga eens bij de boekhandel kijken zei ze er is vast wel een boekje over wijn maken te koop, aldus geschiedde. Nu hadden Jannie en Anton onze vrienden een zwager die al heel lang wijn maakte dus zei Jannie kom op wij gaan naar Meedhuizen om er eigen gemaakte wijn te proeven. Het werd een oer gezellige middag en met een hoofd vol informatie en in een wel hele vrolijke stemming gingen we huiswaarts.
11
Later spullen gekocht bij de Paardebloem en gingen we van start, wat zal het worden? Een half jaartje later werd er geproefd nu we geloofden onszelf niet. Het sap wat eerst op afwas water leek was zo helder geworden en zo lekker!!!!! Gelijk J en A gebeld en een feestje gebouwd!.Ook Jannie toog toen aan de gang want ook bij hun rolden de appels in grote getale van de boom. En zo is het gekomen dat wij een paar jaar later naar de Hortus gingen, want we hadden gelezen dat daar een amateur wijnmakers gilde zich presenteerde. Dat was oktober 1990 Daar stonden Alie en Antje, Jos en Herman en ik dacht ook Arends te stralen om leden te werven voor de Braamstruik, natuurlijk proefden we hun heerlijke wijnen. Door deze enthousiaste mensen gaven wij acte de presant op de eerst volgende wijnavond in Nov. We zijn met z’n drieën gelijk lid geworden en niet meer weggegaan! Met vruchten uit de tuin en niet vergeten wat de natuur ons brengt hebben we er vele vele mooie uurtjes aan beleefd. Samen hebben Jannie en ik excursies, weekend uitjes met groot succes georganiseerd Op menige markt hebben we gestaan om de Braamstruik en onze eigen gemaakte wijn te promoten. Ik vond het jammer dat Jannie op een gegeven moment heeft afgehaakt ze verhuisden van N.Laren naar Haren de appeltijd was voorbij. Vele idealen zijn vervuld, gezellige avonden thuis en op de club. Vele mensen hebben we zien komen en gaan, die door allerlei omstandigheden wat anders gingen doen. Een ideaal van mijzelf is er nooit van gekomen en dat is een wijnkelder achter in de tuin. In mijn dromen zag ik mijzelf om een uur of 5 afdalen in een van Kloosterstenen op getrokken kelder, samen met Geert het stof van een fles wijn afblazen en met kaarslicht genieten van de franje van het leven. Helaas, we hebben een pracht van een kelder in huis, maar die straalt absoluut geen romantiek uit en dat leek mij juist het einde. Annie Bosma
Nico's verhaal In oktober 1990 ontmoette ik Alie en Antje tijdens de wijnmarkt die gehouden werd in de ruimtes van de Hortus Botanicus in Haren. Hoewel ik helemaal niet bij een vereniging aangesloten wilde zijn werd ik na de beginnerscursus toch lid en ben dat nog steeds. Na zo’n 13 jaar vraag je je toch af waarom je het nog steeds leuk vindt bij ons gilde want er is best veel veranderd. Wij hadden toen niet gedacht dat we nog eens blote billen in het gras of stampot zuurkool op de nieuwjaarsreceptie zouden eten! Ook nieuw is toch wel dat er veel leden (ook) wijn maken van druiven, jarenlang kwam dat zelden voor. Interne keuringen van commerciële wijnen daar begonnen we toen niet eens aan en nu kan het regelmatig voorkomen dat we zowel eigen gemaakte- en commerciële wijnen met veel enthousiasme proeven. Steeds betere wijnen proeven we op de gilde- avonden dankzij de uitwisseling van kennis en ervaring op de gilde- avonden en de diverse cursussen. Het is toch geen wonder dat je lid blijft als het steeds zo gezellig, informatief en inspirerend is op de gilde- avonden. En zeker zo belangrijk: mijn wijnen worden steeds beter (vind ik). Nico Arling 12
Het ging er regelmatig vrolijk aan toe, al in 1992 werden Sinterklaas gedichten gemaakt, hierbij een selectie over mensen die nu nog lid zijn.
Sinterklaas gedichten van 1992 ANTJE Je kunt veel zeggen van Antje, op rommelmarkten is zij een echt bijdehandje. Kopjes,koffiezetapparaaten wat dies meer zij, bracht zij in, en maakte onze penningmeester blij. Over eigen wijn is zij vaak niet al te enthousiast, toch heeft zij al menigeen hiermee zeer blij verrast Indachtig de enorme beker die zij al heeft gewonnen, blijkt dat zij ooit de juiste hobby is begonnen. EERKE Reeds lid vanaf ons prille begin was 't voor Eerke niet enkel wijn wat de klok sloeg hij gooit 't met veel liefde ook over een verwante boeg. Copieuze maaltijden,met vrienden, uren in de keuken,zeer uitgebreid, daarmee heeft hij reeds menigeen verblijd. Het is dus geen onzin te beweren; "Een goede maaltijd en een goed glas wijn? daarvoor moet je bij Eerke zijn,, Ook wij hebben daarvan reeds kunnen profiteren. Naast deze goede,.maar ook enigszins bourgondische zeden is hij bovendien ’t penningmeesterschap gaan bekleden. Naast wijkcomitee en werk gaat hij dus nog meer werk verzetten, En probeert hij nog ‘ns op onze centen te letten. ALIE MULDER Zonder enig gevaar voor gek te worden versleten zou ik Alie haast onze wijngildemoeder willen noemen. Ze heeft er 'n hekel aan,maar we kunnen haar niet genoeg roemen, zonder haar zou 't gilde 't wel kunnen vergeten. Haar vroegere zoete smaak is aan verandering onderhevig, nu vindt ze droge wijn ook lekker, maar dan wel stevig. Als Alie nog langer onze moeder wil blijven zal amateurwijnmakersgilde"de Braamstruik" zeker beklijven en zullen wij nog lange tijd onze hobby in vreugde kunnen blijven bedrijven. JAN ARENDS Wijngilde de "Braamstruik" heeft slechts één nestor in zijn ledenbestand en dat is Jan Arends, een echte wijnmaakgigant. Wie ooit in het verleden, zijn tuin al eens heeft betreden, Geniet van een zee van bloemen, groenten en fruit: een Hof van Eden Het gebeurde in een Oostenrijks vakantieoord, alwaar hij tot wijnwaken werd aangespoord. Dit ontaarde in een onstuitbare wijnmakersliefde Waarmee hij, denk ik, zijn vrouw wel eens griefde. 13
Het Gilde profiteert echter volop van Jan Arends zijn wijn Hij stelt dit altijd beschikbaar, ten bate van het Gildespaarzwijn. BART De meesten kennen nu onderhand wel "De Hagen", de plek waar veel fruitbomen en struiken vruchten dragen. Vruchtennatuurwijnen met Eko-keurmerk ja, dat is 's mans professie, dat is 's mans werk. Een excursie naar "De Hagen" is elke keer weer een plezier maar ook de uitgebreide kennis van deze vruchtenwijngaardenier en uitleg over allerlei handige en leuke apparaten daar horen we allen Bart. graag nog eens weer over praten. ANNIE en GEERT Annie en Geert, een stel apart, Zij waren er bij, al vanaf de start. Annie voorop en in de picture, dat bevalt haar wel. Geert, bescheiden, meer op de achtergrond, een elkaar aanvullend stel. Annie heeft zich onlangs opgeworpen als p.r.vrouw (waarachtig, daarmee staat 't Gilde niet in de kou) In 't programma van Jan Rietman op zaterdagmorgen heeft ze haar goedgebektheid niet verborgen. Ok trekt ze er graag opuit met vriendin Jannie zoals 't hoort, lekker zonder mannie. Doosjes mee, appelsap en dan samen op de fiets, bleek later toch dat de appelsap door 't schudden veranderd was in appelwijn, maar dat verhoogde bij 't fruitplukken enkel de vreugde en de gein Geert kijkt 't liefste eerst 's een beetje rond bij voorkeur met een lekkere sigaar, hangende in zijn mond. Hij zegt niet veel, maar luistert aandachtig en op 't voor hem juiste moment geeft hij zijn mening, 'tis waarachtig. In de p.r.business van zijn vrouw steunt hij haar zeer trouw door de radio interviews die zij nog gaat geven op te nemen om zo alles later nog een te kunnen herbeleven. BETTY Betty heeft zich alreeds namens ons gilde (op.de vraag van 't bestuur "wie wou?" en zij wilde) gepresenteerd als standbevrouwster in de Hortus kassen, wel, 't ging haar goed af, 't leek bij haar te passen. Ook pleegt ze ons nog wel eens te verrassen met een wijntje uit eigen gaard, droog tot lichtzoet zijn ze, en goed geklaard. Ongetwijfeld zal je productie straks groter gaan zijn, maar. niet bevreesd voor een overschot aan volle flessen. Op de barbecue's en gilde avonden zal elk van jouw wijn volgaarne zijn al dan niet grote dorst willen lessen.
14
MARIJKE Biologen,pomologen,oenologen en geite-ogen, Marijke is in veel zaken geinteresseerd en zeer bewogen. Appel- en perebomen zijn nu haar grote liefde Maar de tuin was in no time vol, hetgeen haar griefde. Op biologisch gebied heeft zij ons al eens een lesje geleerd en tegen inname van haar geitekaasjes heeft ook nog niemand geprotesteerd. Ofschoon nog niet zo lang bezig op het gebied van wijn weet ik zeker dat ook deze hobby je welgevallig zal zijn. ROB EN ANNIE 't Is niet direct een zeldzaamheid, maar 't komt toch niet veel voor Rob en Annie gaan echt voor een wijnmakersechtpaar door. Samen uitvogelen welke wijn je het lekkerste vindt heeft voordelen, tenminste volgens de Sint. Daarmee slaat hij vast niet ver naast de plank want hun recente rijstwijn was een zeer interessante drank. Misschien nog niet helemaal je dat maar als jullie doorgaan getwee, dan wordt 't vast wel wat. Het moeilijkst lijkt mij persoonlijk het betrachten van de eensgezindheid, wel 't minst wat je mag verwachten bij een hobby als het wijnmaken, maar volgens mij zijn ze niet gauw uit hun evenwicht te raken. NICO Twee jaar geleden stond het Wijngilde voor het eerst op de wijnmarkt van de Hortus in Haren. Ze konden daar toen heel wat amateurwijnmakers ontwaren. Nico was één van de vele mensen aan onze informatiekraam. Met het zelfwijnmaken voelde hij zich toen nog zeer onbekwaam. Nu twee jaar later heeft hij zelf aan de Hortusbezoekers al heet wat geleerd. En voor volgend .jaar heeft Nico alvast een plekje achter de.stand gereserveerd .
Keuringen werden al snel bezocht, hier een verhaal over de open friese keuring in 1997 en een verslag van de 25e keuring van de federatie
Zaterdag 24 mei te Bergum.1997 Een aantal leden van de Braamstruik hebben ook dit jaar deelgenomen aan de open Friese wijnkeuring. Ondanks dat er al met veel enthousiasme over werd gepraat, is de inbreng van de Braamstruik beperkt gebleven tot 6 deelnemende leden en twee cursuswijnen. Toch is er vooraf wel met veel zorg naar toe gewerkt. Alie en Nico hadden hun wijnen op de clubavond aangeboden en zelf had ik ook een paar flessen laten keuren op de clubavond. Willem nodigde mij uit op de voorvooravond van de keuring dag om bij hem de wijnen te komen proeven die eventueel
15
voor de keuring in aanmerking zouden komen. Uiteindelijk gingen Alie en Remko op zaterdagochtend met 12 flessen van de Braamstruik op stap naar Bergum. Toen Zwantine en ik ‘s avonds aankwamen in het keuringslokaal van de Fryske Wynmakkers en de flessen uit de diverse categorieën bij elkaar gezocht hadden, was al vrij snel bekeken dat er voor de club wel een prijsje in zat. De felicitaties waren hier en daar al aangegeven en ook was er uit een aantal flessen flink genuttigd.. Opgemerkt werd dat over het algemeen de aangeboden wijnen van redelijk tot goede kwaliteit waren. In totaal waren er 142 flessen aangeboden. De 1 ste prijswinnaars zaten heel dicht bij elkaar. Uiteindelijk ging de voorzitter over tot de prijsuitreiking. Per klasse kregen de eerste 6 een diploma, de 3 * een herinnering, de 2* een herinnering en de 1* een gegraveerd wijnglas. -tafelwijn wit droog-tafelwijn wit medium-tafelwijn rood droog-
6e, 5e, 3e, 1e -socialwijn wit droog4e, 1e -socialwijn rood medium- 3e
Marijke de Boer, vlierbloesem cursuswijn, appel cursuswijn, braam/vlier Alie Mulder, sleed/braam/vlier Alie Mulder, appel/banaan Jacob v. d. Houwen,muskaatdruif Nico Arling, cranberry.
Natuurlijk hebben Zwantine en ik met veel genoegen de prijzen voor onze leden aangenomen. Jacob v. d. Houwen was zelf aanwezig. Bovengenoemde prijswinnaars en de cursisten, allen van harte gefeliciteerd. Johannes.
Vijfentwintigste federatie wijnkeuring.2003 Wat is er voor een wijnliefhebber mooier dan op een warme nazomermiddag middenin een wijngaard, tussen de rijpe trossen, wijnen te proeven? De aanleiding voor dit genoegen was de landelijke federatie wijnkeuring in het Limburgse Velden, waar we met zes man -en –vrouwsterk heen getogen waren. En we raakten opgetogen! Dat het organiserende en jubilerende (25 jaar) wijn- bier- en kaasmakersgilde Dionysos een grote vereniging is (met 400 enthousiaste leden) vindt zeker zijn weerspiegeling in de perfecte manier waarop alles georganiseerd was: vanaf de prachtige bloemstukken bij de entree, via de keur aan zelfgemaakt gebak bij de koffie tot en met het koud buffet . En bovenal het huzarenstukje van het verwerken van die honderden flessen ter keuring ingeleverde wijn. Wat een soort volg de pijlen is: van administratietafel naar etiketafgeeftafel, naar poets-en-plaktafel naar inleverdoorgeeftafel vanwaar de flessen door stewards met witte handschoentjes op de goede keuringstafels worden neergezet . Om twaalf uur gingen de deuren dicht en konden de keurmeesters zich aan het werk
16
zetten. De gasten konden ondertussen kiezen uit het bezoeken van een bierbrouwerij of twee wijngaarden. Terwijl Johannes binnen misschien wel 40 flessen wijn (volgens het nieuwe keuringsformulier met 100 punten schaal) door moest proeven (puf) zaten wij dus luchtig gekleed in de wijngaarden te genieten van diverse soorten wijn: van de bekende Duitse traditionele rassen tot de modernere resistente en vroeg afrijpende soorten. En hier merk je dan weer hoe belangrijk zo’n uitstapje buiten je eigen wijngilde is, want door de contacten en de gesprekken met andere wijnmakers leer je weer ontzettend veel en doe je weer goede ideeën op. Na het avondeten volgde de zeer efficiënte prijsuitreiking. De prijswinnaars werden eenmaal naar het podium geroepen om hun prijs, diploma en oorkonde (maar soms een hele stapel) in ontvangst te nemen. Het klapvee deed wat er verlangd werd en daarna konden we nog nagenieten van al die flessen keuringswijn die nou toch al open waren terwijl we entertained werden door het tussen de schuifdeurengebeuren van de Limburgers. Maar als je al vanaf twee uur ‘s middags aan het wijnproeven bent, ben je al melig genoeg. Al met al een hele gezellige en leerzame dag die nog bekroond werd door het winnen van prijzen (Nico eerste prijs beginners dessert en Jan tweede prijs beginners social wit droog), oorkondes en diploma’s. Waarmee ook een Gronings wijngilde zich op de kaart gezet heeft bij de landelijke en internationale (de Belgen deden ook mee) keuring, wat echter nog wat schril afsteekt bij het prijzenfestival van de Limburgers. Na al deze turbulentie waren we blij dat we na afloop tweehonderd meter verderop in ons hotelbedje konden kruipen. Ina Bos
17
We maakten ook heel wat uitstapjes van een of meer dagen
De Hagen: Veel meer dan zo maar een ecologische tuin 1995 Op 23 september viel ons de eer te beurt om de ecologische tuin van Bart Kuipers te bezoeken. Naast het (bijna) voltallige bestuur waren het vooral de senioren die de moeite namen om op deze zaterdagmiddag af te reizen naar Haulerwijk. In totaal waren we met 10 personen. De tuin ligt wat verscholen in een laantje en Bart gaf een uitgebreide rondleiding op zijn landgoed van ruim 4 hectare. Naast de vele gewone fruitsoorten zoals appels, peren en pruimen troffen we ook bramen, walnoten en appelbessen aan. Van deze laatste soort had Bart ruim 2000 struiken geïmporteerd uit een Oostblokland (Rusland?). Je kunt merken, dat Bart vaker rondleidingen verzorgt. Met veel flair en enthousiasme vertelde hij dan ook over zijn fruittuin. Naar ik begrepen heb heeft Bart op latere leeftijd een rigoureuze carrière-switch gemaakt en is hij toen fruitteler geworden. Je voelt dat zo'n man heel dicht bij de natuur staat. Nu wil ik niet zeggen, dat Bart oud is, maar ons leeftijdsverschil bedraagt volgens mij al gauw een kwart eeuw. Zelf kom ik uit een ambtelijk wereldje en ben ik werkweken gewend van gemiddeld 38 uur. Als fruitteler moet je daar niet mee aan- komen. Hij vertelde in de oogstweken meermaals werkdager van 18 uur te moeten maken. Als je dan begrijpt,, dat ik de 40 als ruim gepasseerd ben, dan zul je begrijpen, dat ik veel bewondering voor Bart heb. Ook de creatieve manier, waarop hij zijn wijnhobby heeft uitgebouwd tot een professionele wijnmakerij heeft een enorme indruk op me gemaakt. Ik ben dan ook best wel jaloers op Bart. Zelfstandige zijn, altijd in de natuur werken en lekker bezig zijn met je beroep en hobby zijn volgens mij de ingrediënten voor een lang en turbulent leven. 18
En dan zijn wijnmakerij! Hij is in staat om 17.000 liter wijn te maken en heeft maar liefst 10 vaten van 1000 liter. Als ondernemer ben je slim bezig om wijn van je fruit te maken, wanneer blijkt, dat het op de veiling niet veel meer opbrengt door omstandigheden moeilijk verkoopbaar is geworden of al te rijp is om het nog goed te kunnen verkopen. We hadden er overigens heerlijk weer bij. De regen was dit keer geen spelbreker en het zonnetje zorgde ervoor dat we heerlijk buiten van Bart's wijnen konden genieten. Absoluut hoogtepunt voor de meesten was zijn Vikingwijn van de eerder genoemde appelbessen. Op deze wijn heeft Bart octrooi aangevraagd. Ik begrijp nu dan ook waarom. Ook mijn echtgenote was dermate enthousiast over deze wijn, dat de fles nog dezelfde middag (helaas) al leeg was. Bedankt Bart, het was een onvergetelijke middag. Rob Jansen
Verslag wijnexcursie " IJsselmuiden "1998 Dinsdag 16 juni was het dan zover, de wijnexcursie naar IJsselmuiden. Om 8.30 uur vertrokken we uit Haren. Dankzij de goede computerkaart en routebeschrijving van Geert en Annie Bosma verliep de reis naar IJsselmuiden probleemloos. We werden in IJsselmuiden hartelijk ontvangen door de gastvrouw van de firma Siebrand met koffie en gebak. Na een introductiefilm gingen we de fabriek bekijken. De fabriek heeft een oppervlakte van * 4 hectare en maar 50 personeelsleden. De firma Siebrand maakt verschillende dranken van limonade tot wijn en treedt daarnaast op als doorverkoper van kant en klare producten. De ruwe producten (o.a. witte basiswijnen uit Duitsland) komen in bulk binnen en worden in 'grote roestvrij stalen tanks opgeslagen afwachting van verdere bewerking. We zagen een vrijwel volledig geautomatiseerd en computergestuurd bedrijf. Het flessen vullen en etiketteren was één van de weinige plaatsen waar je iets van het product zag. De rest van het productieproces speelde zich in grote roestvrij stalen tanks af. Als je grote houten kuipen met gistende vruchtensappen en roerende mannetjes verwachtte, kwam je bedrogen uit. Hoe het één en ander wel verliep werd niet echt duidelijk Na het bezichtigen was er gelegenheid tot het proeven van een wijn en de aanschaf van producten. Ik denk dat de meeste mensen die meegegaan zijn met deze excursie er de voorkeur aan geven hun eigen wijn te maken en te drinken. Ondanks de onvolkomenheid die soms aan de eigen wijnen kleven is dat tenminste een eerlijk en ambachtelijk product. Tegen twaalven vertrokken we naar de tuinen van Dr. Vogel in Eiburg. Bij aankomst kregen wij koffie zodat we onze meegebrachte lunch daar konden gebruiken. Daarna kregen we een presentatie over liet bedrijf en bezochten vervolgens de tuinen. Het was domme pech dat twee weken eerder Elburg getroffen was door een zeer zware hagelbui zodat de tuinen er verpieterd bij lagen. Na bezichtiging van dit slagveld zijn we naar d binnenstad van Elburg gegaan voor nog wat ramptoerisme. Er werd daar hard gewerkt om alle schade te herstellen. Over veel daken lagen nog dekzeilen was men bezig met hoogwerkers om de dakpannen te vervangen. Omstreeks 17.00 uur vertrokken wij naar Spier om gezamenlijk te eten. Het was erg gezellig en het eten was: goed verzorgd zodat de tijd omvloog. Om 21.00 uur `s avonds namen we afscheid van elkaar en gingen we naar huis. Al met al heeft de activiteitencommissie een geslaagde excursie georganiseerd. Kees Nijdam.
19
'In 't bronsgroen eikenhout': Een verslag van onze reis naar Limburg 1998 1e dag Truus van Dijken Op 23 oktober vertrokken wij met 15 mensen om 8 uur. vanaf onze verzamelplaats Motel Haren naar Limburg. Jan en Ina Bos waren een dag eerder naar het zuiden afgereisd: zij vormden de kwartiermakers. Het weer was baldadig en onstuimig: een voorbode van de wijnen? Na twee stops voorzien van een lekker stuk appeltaart (waarvoor hulde, Jannie en Annie), kwamen wij in de stromende regen aan bij de Apostelhoeve. Dit familiebedrijf verbouwt druiven, appels en peren. Voor circa 40% wordt de Muller Thurgau verbouwd, en verder de druivensoorten Pinot Grise, Auxerrois en Riesling. Momenteel wordt er kleinschalig geëxperimenteerd met druiven met rood vruchtvlees, om rode wijn van te maken. Het bedrijf produceert ongeveer 30.000 flessen per jaar, allemaal wit, die gretig aftrek vinden. De gids gaf een historische achtergrond van het wijn maken in Zuid Limburg. De Romeinen brachten de wijnbouw naar ons land. De wijnbouw werd tot ver na de middeleeuwen voortgezet door kloosters en abdijen. In de periode 1600 - tot het begin van deze eeuw was er geen wijnbouw. De oorzaken hiervan waren: het ontdekken van hop als ingrediënt voor het bier, nieuwe voedingsmiddelen zoals de aardappel, het verbeteren van de wegen waardoor wijn uit Frankrijk en Duitsland geïmporteerd kon worden en het verplicht rooien van wijngaarden door wetgeving van Napoleon. In de wijngaard worden de druiven op Amerikaanse onderstokken verbouwd. Dit om besmetting met de druifluis te voorkomen. In de vorige eeuw heeft de druifluis grote schade aangericht in de Europese wijnbouw.
De grond op de Apostelhoeve is uitermate geschikt voor het verbouwen van druiven. De grond bestaat uit een klein laagje loss, een laagje kiezel en mergel. Deze kalksteen geeft een specifiekesmaak aan de wijn. In de dalen waarin de wijnstokken zijn geplant, heerst een warmer en droger klimaat, met minder wind, dan het gemiddelde Nederlandse klimaat.
20
De wijnverbouw is een arbeidsintensief gebeuren: van poten tot en met plukken gebeurt alles handmatig. De handmatig geplukte druiven worden in een bak verzameld waarin een ronddraaiende schijf zit. De geplette druiven worden middels een slang in de wijnpers gevoerd. Nog niet zo lang geleden hebben ze een nieuwe pers aangeschaft waar van binnenuit een ballon opgeblazen wordt om de druiven te persen.
Na het persen wordt de massa in grote aluminiumketels opgeslagen: de eerste week zonder gist toe te voegen. Daarna wordt gist toegevoegd en gaat het proces van wijn maken verder. Ook de Apostelhoeve doet aan hergebruik: de druivenschillen worden gebruikt als bemesting voor de grond. In Frankrijk zijn de wijnboeren verplicht hun prut aan de staat af te staan voor het stoken van alcohol en voor de parfumindustrie. Na de uitleg van de gids, hebben we drie wijnen uit 1997 geproefd onder het genot van Limburgs roggebrood met beenham: een voortreffelijke combinatie. Weer eens iets anders dan stokbrood. We begonnen met een Muller Thurgau: een droge witte wijn die heel toegankelijk is. Ik vond dit een heerlijke wijn. De tweede wijn was een Riesling. Riesling wordt wel de koning der druiven genoemd. Maar dat gold wat mij betreft niet voor deze wijn. In vergelijking met de Muller Thurgau vond ik deze veel vlakker van smaak. We sloten de proeverij af met een Auxerrois. Hierin proefde ik de smaak van een schimmelkaas en volgens mij is de combinatie Auxerrois - blauwe schimmelkaas een hele goede combinatie. Na het bezoek aan de Apostelhoeve zijn we naar ons verblijf in Heerlen gegaan. Hier hebben we in een snel tempo de kamers ingericht, een voortreffelijke maaltijd gegeten en afgewassen. Toen naar ons zustergilde in Houthem: 'Entre Les Collines'. Dit gilde heeft ruim 100 leden en bestaat uit drie disciplines: wijn, kaas en bier. Zij cent een duidelijk gildesysteem van leerling tot meester en de daarbij behorende proeven van bekwaamheid. Het gilde werkt veel met thema-avonden. Per avond bezoeken zo'n 30 leden het gilde. De wijnmakers maken twee basiswijnen nl. appel
21
en kersen. Onder het genot van koffie, vlaai, wijn, likeuren, bieren en Groninger metworst hebben we ervaringen uitgewisseld. Het gilde is gehuisvest in een mooi wijnlokaal, met veel ruimte voor het bewaren van wijnen. Dit alles door vrijwilligerswerk van de leden. Het onderhoud van dit wijnlokaal kost een lieve duit en daarom organiseert het gilde activiteiten om de kas te spekken. De culinaire wandeling in maart is er één van. Deelnemers betalen f30,-gulden per persoon en daarvoor worden zij tijdens het wandelen op verschillende locaties voorzien van culinaire prestaties. Leden van het gilde koken en verzorgen de inwendige mens. Misschien een idee voor ons gilde. De voorzitter stuurt ons bericht zodra de datum in maart 1999 bekend is. Willem en ik zijn van plan mee te doen. Om ongeveer 10 uur zijn we weer naar Heerlen gegaan en hebben we de avond afgesloten met een hapje en een drankje, en hebben lekkere wijnen en likeuren geproefd die ieder had meegenomen, zonder te eindigen met baldadigheid en onstuimigheid. Verslag van onze reis naar Limburg 2e dag Marijke de Boer. Op zaterdag 24 oktober moesten we al vroeg op, om 7.30 uur was het ontbijt. Vooral voor degenen die nog aan een vreemd bed moesten wennen, viel dat niet mee. Na de noodzakelijke werkjes reden we vlot naar Maastricht. Voor ;het VVV-kantoor, stond onze gids Ivo al te wachten. Hij gaf een interessante rondleiding en vertelde van alles over de geschiedenis vanaf de Romeinse tijd, toen het nog een doorwaadbareplaats door de Maas(Mosa Trajectum) Via de Middeleeuwen toen er diverse muren werden gebouwd rond de stad, tot de Franse' ''veroveringen met de bouw van wallen en kazematten (casa=huis, matten=vechten). Hij wist ook van alles over de bouwwijze van de huizen van veldbrandsteen (baksteen) of mergel of Namense hardsteen. Vooral de stenen kruisvensters die weggesloopt waren om minder belasting te hoeven betalen aan de Fransen vielen ons overal op. Een watermolen, midden in de stad, die vooral door bierbrouwers was gebruikt was ook heel bijzonder. Dat er veel armoede geweest was in de vorige eeuw bewezen de huisjes die gebouwd waren onder de poortvormige oude stadsmuren. Nu was er echter. van armoede niets meer terug te vinden. We zagen veel sjieke winkels en ook de terrassen en restaurants langs het Vrijthof, waar we koffie dronken, straalden het bourgondische leven uit. Ivo ging vervolgens ook mee naar de kazematten. Deze verdedigingswerk waren gebouwd aan de zuidwest zijde van de stad waar geen rivier de stad tegen veroveraars kon beschermen. Lodewijk de 14e was het nog wel gelukt de stad te veroveren door een kanon op de St. "Pietersberg op te stellen, maar na het voltooien van het 10 km lange gangenstelsel, (de kazematten) heeft geen vijand meer vanaf die kant de stad benaderd. In de Tweede Wereldoorlog werden de gangen nog als schuilkelder gebruikt en zelfs in de zestiger jaren nog als atoomvrije schuilkelders. Het was verrassend om na de wandeling door de donkere gangen met gaslampen in onze handen opeens in een woonwijk weer boven te komen. Een aantal van ons spoedden zich toen even naar een bakker om vlaaien te kopen voor Annie en Jannie die dit weekend zo fantastisch georganiseerd hadden. Nog bedankt!
22
Daarna reden we naar Cadier en Keer. Daar konden we het wijnmuseum bekijken onder leiding van de eigenaar Frans Moorden. Z'n museum was gestart als een uit de hand gelopen etiketten verzameling, dus hij waarschuwde degenen die wat etiketten mee namen. Hij heeft nu van alles wat met wijn te maken heeft: Werktuigen die gebruikt worden bij de druivenkweek en oogst, diverse persen en gistingskuipen, gigantische wijnvaten waar je door een luikje in kon kruipen, bottel - en etiketteerapparaten, ook nog beeldjes van wijnheiligen en allerlei typen en groottes van wijnflessen en bijbehorende wijnglazen, zoals bruine Rijnwijnflessen met glazen met een bruine voet. Ook is er een kuiperswerkplaats nagebouwd. De meeste indruk maakten echter de grotten. Via een steile trap daalden we af in een gangenstelsel vergelijkbaar met dat in de St. Pietersberg. Dit was uitgehakt door monniken die stenen nodig hadden om hun klooster te bouwen, dat nog steeds naast het wijnmuseum ligt. In de koude schimmelige gangen worden vele flessen wijn opgeslagen. Ieder wijnliefhebber die zelf geen kelder heeft kan daar wijn laten bewaren. De kosten per flesje wijn kunnen aardig oplopen, we zagen in de wijnhandel die aan het museum verbonden is al wat flessen van f. 200,-- liggen en dat waren zeker niet de duursten. Na onze koude afdaling beklommen we het wijngaardje, daar hingen nog de zure Riesling druifjes te wachten op beter weer. We zagen ook de eigen wijnperserij. Die zag er naar ons idee behoorlijk smerig uit, maar de wijn die we te proeven krege was toch prima. Een aantal van ons heeft wat flessen gekocht die we op een gildeavond nog eens zullen proeven. Hierna ging ieder via een eigen toeristische route terug naar het Nivonhuis. Het warms en koude buffet stond snel op tafel en de avond was na deze drukke dag nog heel lang. Velen kropen al vroeg onder de wol, anderen genoten nog wat langer van meegebrachte wijnen en likeuren en profiteerden van een uur tijdsverschil. De volgende morgen had niemand meer echt zin in wandelen en reden we vrij vlot naar huis. We besloten met een gezellig etentje in Spier.
23
Ook in en rond ons gildelokaal beleefden we gezellige dingen We hebben vele malen gegourmet
barbecuen is nog steeds geliefd
24
In 1997 hadden we een mosselavond. De geur van wijnaroma kwam ons reeds tegemoet, de heerlijke geur van gebakken kibbelingen uit de keuken en omdat ik een fles wijn liet vallen op het pad naar het wijnlokaal. De tafels waren mooi gedekt en een ieder zette zijn meegebrachte bord en bestek neer op de gekozen plaats, waar hij of zij die avond wilde vertoeven. Natuurlijk prees een ieder z'n meegebrachte wijn aan en al spoedig waren de glazen gevuld. We toasten op Griet, Alie en Eerke die zich uit hadden uitgesloofd om deze avond tot een succes te maken. Nu lieve mensen, je weet niet wat je hebt gemist. Het was gezellig en het gebodene was van uitstekende kwaliteit. Wij hebben nog nooit zulke lekkere mosselen en kibbeling gegeten. Willem vertelde dat de wangen van de kabeljauw meestal voor Hare Majesteit zijn, de rest van de vis is voor de High Society en voor het gewone volk is er dan een goedkopere vissoort. Deze avond hebben wij ons geschaard onder de High Society, want de kibbeling waren echt van Hollandse kabeljauw. Griet legde ons uit waar je dat aan kon zien. Er waren gebakken en gekookte mosselen, heerlijk van smaak. We hebben heerlijk gegeten en de wijn smaakte opperbest. Soms gingen we van plaats verwisselen, om ook met de anderen van het gezelschap (19 mensen) wat bij te kletsen. Over wijn of jenever stoken bijvoorbeeld. Politiek of vakantie is ook altijd een leuk onderwerp, of gewoon over onszelf. Of is dat niet zo gewoon? Na enige glazen wijn wil dat meestal ook wel lukken. En zo gebeurde het dat dit een onvergetelijke avond werd. Het liedje, Zeg ken jij de mosselman, de mosselman, spookte al de hele week door mijn hoofd. Dit heb ik nu omgezet in: Zeg ken, jij de mosselvrouw, de mosselvrouw, de mosselvrouw, Zeg ken jij de mosselvrouw, ze heet Griet en is lid van de `BRAAMSTRUIK" Met hartelijke wijngroeten, Annie Bosma
Donderdag 6 november 2003 Gastspreker was Jan van Schaik. Het was volle bak en de appeltaarten van Alie en Tiny smaakten uitstekend. Jan van Schaik vertelde over ciders-calvados-pommeau en over verschillende appelrassen, speciaal voor ciders. Als een spraakwaterval kwam de informatie over ons heenen geregeld hoorden we: "'t kost twee keer niks" We hoorden ook leuke anecdotes en uitspraken zoals deze b.v.. Heel vroeger had je de oerappel, een klein wrang en bitter appeltje. Nu daar zou Adam zich zeker niet door laten verleiden, volgens Jan was dat de perzik. Tussen al deze wetenswaardigheden door strooide Jan met recepten. We hebben zijn cider ( de helft ervan, de andere helft moet nog van de bomen vallen), zijn calvados en zijn pommeau geproefd. De stemming zat er goed in en na de pauze al helemaal. Want….. we kregen afbeeldingen te zien waarin spreekwoorden waren verstopt die met wijn, bier en sterke drank te maken hebben. Het was kijken, gissen, roepen en lachen. Ina had de meeste spreekwoorden geraden. Het was een gezellige en informatieve avond.
25
Jan deelt cider uit en signeert boeken
Er werd natuurlijk ook gewerkt, we plukten en persten wat af
Druiven plukken 2003 Nog met spierpijn en vermoeidheid van het druivenplukken in “de Roussant” in Zoutkamp zit ik, genietend van een heerlijk septemberzonnetje, op het terras dit stukje te schrijven. Want op de zaterdagen 23 aug. en 4 sept. was het weer zo ver. Opgetogen, met zoiets van: hoe is het toch mogelijk dat we zoveel druiven zomaar kunnen plukken, en gewapend met trap, snoeischaar en een respectabel aantal emmers, die we graag gevuld willen hebben,gaan we aan de slag. De”Glorie van Boskoop” is als eerste rijp. Ze worden zaterdag 23 aug. dan ook als eerste geplukt. Zelf had ik zo’n 80 kilo. Ik denk dat de meesten van de plukkers wel ongeveer zoveel hadden. Er wordt op verschillende manieren wijn van gemaakt. Sommigen maken er direct sap van met behulp van de stoomextractor, anderen persen de druiven uit. Weer anderen laten ze 2 dagen pulpgisten, soms met ander fruit, zoals de vlierbes, rode bes, aardbei of zwarte bes. De tweede zaterdag, 4 sept. was de “Witte van de Laan” rijp. Omdat de campinggasten ook zoveel druiven kunnen plukken als ze willen, waren er al heel wat trosjes geplukt, maar daarom was de pret niet minder, we zijn blij met alles wat we kunnen krijgen, behalve met de spierpijn, want de druiven zaten op de raarste plekken.
26
De Witte v. d. Laan is een druif om witte wijn van te maken, voor de liefhebber, zelf ga ik hem mengen met de vlierbes en de braam, om er wat meer body aan te geven. Behalve dat men gemakkelijk veel druiven kan krijgen verhoogt zo’n activiteit als deze ook het “wij”gevoel. Samen op de rand van het podium koffie te drinken( en elkaars koffie op te drinken, er zijn altijd mensen die zelf niets meenemen of ze herinneren zich nog de lekkere koffie van de laatste keer!), samen koekjes en brood eten en recepten uitwisselen of nog even gist kopen bij Jan en Ina. We hebben ervan genoten en ik hoop dat we elkaars wijn nog eens kunnen proeven en vergelijken. De laatste keer druiven plukken zal, naar verwachting, 1 okt. zijn. De Frankenthaler zal dan wel rijp zijn. Een moeilijke druif om een lekkere wijn van te maken, maar wie weet wat iemand van ons kan presteren! Velen van ons brachten de fam. v. d. Ploeg een fles eigengemaakte wijn, als attentie en uit dankbaarheid dat we dit jaar weer konden plukken. En als het aan ons ligt gaan we volgend jaar weer! Jannie Otten
Appelen “verschrotten” 2003 Zaterdag 1 november was het weer zover. Jan en Ina hielden de jaarlijkse appelschrotdag. (Een nieuw woord, dat ik net van Jan van Schaik heb gehoord). Wij waren met een klein select gezelschap en begonnen met koffie met….. Daarna werden enthousiast de kratten met appelen uit de auto’s getild. Teilen werden met water gevuld om de appelen te wassen. Anderen begonnen met de slechte stukken uit de appelen te snijden. En Harko en Jans begonnen de appelen in de kneuzer/verschrotter te gooien. Onder deskundige leiding van Ina gingen de eerste kilo’s erdoor. Daarna hadden ze de slag te pakken. Het zweet kwam op het voorhoofd en de jassen gingen uit. Er gingen heel wat appelen door. En je leert weer van alles, zoals pectoenzym voor het verschrotten over de appelen heen strooien. En gist en gistvoeding op lossen in een jampotje met deksel zodat je goed kan schudden. Jan en Ina hadden gelukkig nog wat voorraad voor degenen die deze toevoegingen hadden vergeten. Aan het eind had Jan nog een verrassing: kweeperen. Een paar kweeperen toevoegen aan een krat appelen en je krijgt een bijzondere geurige wijn. Maar hard waren ze wel; ze lieten zich niet zomaar klein maken. Rond de middag waren we klaar. Wij hadden ons broodje vergeten. Maar er was nog een verrassing: Ina maakte tosties. En er stond kweeperenjam om te proberen. Daarna werden de pulpemmers weer in de auto’s geladen. We konden ze ook laten staan om een week later te persen. Maar sinds een jaar hebben we een persje, dus hebben we enthousiast dit zelf een week later gedaan. En nu staat er een cider, een appelwijn en een appel/kweeperenwijn te pruttelen. Lineke.
27
Sleedoorns plukken 2003 Zaterdagmorgen 15 november, miezerig, somber weer. We zoeken onze regenkleding en laarsen op en vertrekken richting "De Braamstruik" Om goed half tien zaten we achter de koffie en bij de kachel. We waren met zijn negenen en algauw togen we richting sleedoornbomen. Fanatiek als we zijn hebben we zo een paar kilo geplukt. Schrammen, prikken, zwiepende takken negeren we. Zoeken….plukken, zoeken…..plukken! Klokslag 12 uur (ingebouwde biologische klok?) hoorde je van verschillende kanten: 't is tijd om te stoppen, we hebben zin in snert". Nu de snert, gemaakt door onze-4 sterren-kokkin Jannie Otten was werkelijk verrukkelijk en de pan was zo leeg. Een gemoedelijke afsluiting van een leuke "plukochtend" Tiny
De krant hebben onze leden ook meerdere malen gehaald
Alie en Antje
28
29
Harens dagblad
30
Om het wijnmaken te verbeteren geven en volgen we cursussen
23 april 2005 Keurmeesters examen in Geldermalsen. Is de wijn zoet of nog net medium? Rood? Is dit wel rood, of neigt de kleur meer naar rose? Is dat niet een bruin randje? Is dat de leeftijd van de wijn of wijst dat op oxidatie? De wijn ruikt beslist niet fris of fruitig, ’t is beslist geen fijne aangename geur, wijst dat op een gebrek of op een ziekte? Zo ja, welke dan? Zo zaten we tijdens ons examen te wikken en te wegen. Het was een inspannende dag, maar gelukkig was het mooi weer zodat we tussen de bedrijven door even buiten konden zitten om stoom af te blazen en ervaringen uit te wisselen. Toen kwam ’s middags de uitslag. Alle Groningers geslaagd en Jannie Otten had zelfs een tien voor theorie. ER GAAT NIETS BOVEN GRONINGEN Johannes en Betty hebben er ineens 5 keurmeesters bij. Ina, Jan, Jannie, Johan en Tiny. Wij hebben er hard voor moeten werken, maar het was beslist geen straf. Bij Jan en Ina was elke zaterdag de koffie al bruin, even bijkletsen en dan namen Betty en johannes het heft in handen. De gemaakte vragen werden besproken en hierbij ontsponnen zich interessante en verwoede discussies. Ik ben ervan overtuigd dat deze manier van doceren zo’n goed resultaat opleverde. ( Wij Groningers scoorden het hoogst.) Betty en Johannes willen we dan ook heel hartelijk bedanken voor hun kennis en inzet, vooral Betty voor haar gedegen en puike voorbereiding van de lessen en het verzorgen van al het papierwerk. Ook Ina en Jan mogen genoemd worden vanwege hun gastvrijheid. Als we hierover begonnen wimpelden ze het weg met de opmerking:’ We hoeven niet te reizen’ Dat is wel zo, maar je ruimt toch je kamer wat op en de hele dag heb je wel mensen over de vloer. In elk geval hebben we veel plezier gehad tijdens deze cursus en het mes snijdt aan twee kanten; Betty en Johannes krijgen een forse versterking tijdens de wijnkeuringen en wij hebben heel wat opgestoken wat kennis en inzicht betreft. Een zeer TEVREDEN cursist.
31
De creatieve gaven beperken zich niet tot het wijnmaken zoals uit eerdere gedichten al bleek,tot slot nog een paar gedichten over onze hobby
Sinterklaas gedichten van onze surprise avond 2004 Fruit, fruit en nog eens fruit Het kwam je bijna de oren uit. Al die potten met jams en sappen kon je zelfs in 10 jaar niet behappen. Maar wat moest je er dan mee? Plots kreeg je een idee. Zelf wijn maken In diverse smaken. Toen hoefde je niet lang te duppen En zo stond het al snel in de kamer te bluppen. Bramen, vlier en vele soorten bessen. Ja, er kwamen steeds meer gistingsflessen. Na een paar weken gingen ze naar de kelder en werden daar langzaam helder. Tot het moment dat je met familie, vrienden en collega-Pieten van de eigen gemaakte wijn kunt genieten.
Van de bomen en struiken van het land Komt door veel geduld deze wijn tot stand Eerst afwachten of er vruchten komen Dat is niet altijd zo bij alle bomen Dan maar opletten dat de vogels ze niet pikken Want dan is het wel even slikken Eindelijk kan dan de oogst gebeuren Hopelijk is er niet veel afval te betreuren Gelukkig hebben we een adresje achter de hand Het is wel bijna aan het eind van het land Maar gezamenlijk mogen we daar plukken Dan moet de oogst toch wel lukken Deze wijn is van druiven daar geplukt Nu maar proeven of de smaak is gelukt Een gezellige avond met dit flesje op tafel gezet Een paar glaasjes proeven dan begint de pret
32
