50 jaar ondernemen in vogelvlucht
Om te weten waar je naar toe gaat, moet je weten waar je vandaan komt. De geschiedenis als spiegel voor de toekomst. Deze jubileumuitgave staat stil bij 50 jaar OBN en werpt een blik in het roerige, rijke verleden van de vereniging die begon als beweging tegen oneerlijke concurrentie en prijsvechterij. In 2013 staat er een vitale organisatie die zich sterk maakt voor kwaliteit, imagoverbetering, goede arbeidsomstandigheden en scholing. Als 50 jaar geschiedenis die ertussen zit een spiegel is voor de toekomst, ziet het er goed uit. Aan het eind van het jubileumjaar zijn in elk geval de eerste stappen gezet naar een nauwe samenwerking met Bouwend Nederland. We staan in deze terugblik ook stil bij andere 50-jarigen en bij alle feestelijkheden. Maar de OBN – 50 jaar op weg – gaat verder, net als de rode draad die door deze hele uitgave loopt. Op het grensvlak van oud en nieuw zien we twee straatmakers, de leerling en de leerling van 50 jaar geleden, nog steeds vitaal. En lees het lied: de stratenmaker is een tijdloos fenomeen.
50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 5 De redactie
Inhoud Colofon
2
50 jaar OBN in vogelvlucht
4
Tijdlijn OBN en de wereld
4 - 19
Jubileumjaar in beeld
12
Aan de OBN-wieg: De Roo Wegenbouw en Milieutechniek
16
Aan de OBN-wieg: P. De Jong BV
18
A.H. van Beek BV (50) kwam al stratend van Hoevelaken naar Wezep
20
Schaufeli Wegenbouw BV: ook 50 jaar vitaal
21
De vakman die 50 jaar geleden leerling was (en nog steeds actief is)
22
J 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR Dit jubileumboek is een uitgave van de OBN Samenstelling en redactie: Inhoud.cc Opmaak: Inhoud.cc/Marc Heijmans Teksten: Tjerk van Duinen, Ronald Haring, Monique Broer, Jean Reijnders Fotografie: A.H. van Beek BV, Ahlmann Nederland bv, Almi, P. de Jong BV, MSZR, Rijkswaterstaat, De Schans BV, Struyk Verwo Infra, Vanku BV Special Products, Wacker Neuson BV, Wienerberger, Wynmalen & Hausmann NV, Monique Broer, Joop Pison
3
50 jaar OBN in vogelvlucht Het begon niet toevallig 50 jaar geleden met de oprichting van de Noordelijke Straatmakers Patroons Bond. De jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw stonden in het teken van de wederopbouw en heel Nederland leek een grote bouwplaats. Vanzelf profiteerde de bestratingsector volop mee. Echter, een markt met overvloed trekt ook mensen en “straatmakersbedrijven” aan die, hoewel ongekwalificeerd, toch bestratingsklussen aannemen. Het systematisch slechtere werk dat ze afleveren tastte het imago van een branche aan en de toevloed van aanbieders zette druk op de prijzen. En met imago gaat het net als met vertrouwen: het komt te voet en het gaat te paard. In deze chaotische tijd besloten een aantal bestratingsbedrijven in het noorden van het land dat het genoeg was. Bij de eerste vergadering in een café in Exloo, we spreken 1962, werd ter plekke de Noordelijke Straatmakers Patroons Bond opgericht. Initiatiefnemers waren Henk de Roo , Piet van der Schoot en Leo de Wilde. Het voorlopig bestuur bestond uit Gradus de Vries (voorzitter), Henk de Roo en Leo de Wilde (secretaris).
Henk de Roo sr, Leo de Wilde en Piet de Jong (ook een van de mannen van het eerste uur) halen in 2003 oude verhalen op
Landelijk Een jaar later, op 25 mei 1963, vond in het Domhotel in Utrecht de oprichting plaats van de Nederlandse Straatmakers Patroons Bond. De vereniging had in korte tijd namelijk landelijke betekenis gekregen. Dat was vooral te danken aan de inspanningen van Piet van der Schoot, Theo Degen, Henk de Roo, Jan van Uum en Gerrit Visscher die het hele land doortrokken om leden te werven en de boodschap uit te dragen. Bijzonder hierbij was dat mensen van de Nederlandse Vereniging van Wegenbouwers (NVWB), die als alternatieve vereniging al bestond, hebben meegeholpen aan het opzetten en landelijk ontwikkelen van de NSPB. Ze begrepen kennelijk dat een goed georganiseerde vereniging van straatmakers in ieders belang was en dat het de hele wegenbouwsector ten goede zou komen. Ze hadden nog een lange weg te gaan. Het was nog steeds een vrij beroep, het Vestigingsbesluit zou nog tot 1977 op zich laten wachten. De eerste bladzijde van de statuten uit 1963
Oprichting van de Noordelijke Straatmakers Patroons Bond (NSPB) in een café in Exloo. Initiatiefnemers zijn Piet van der Schoot, Leo de Wilde en Henk de Roo sr. Eerste voorzitter wordt Gradus de Vries. Henk de Roo sr. en Kees Vegter begonnen als secretaris respectievelijk penningmeester.
1962 Nelson Mandela gearresteerd. 1962 Rina Lodders verkozen tot Miss World.
4
25 mei: de NSPB wordt landelijk. In het Utrechtse Domhotel vindt de oprichtingsvergadering plaats van de Nederlandse Straatmakers Patroons Bond. In november zijn de eerste landelijke en gewestelijke ledenvergaderingen. Theo Degens wordt de nieuwe voorzitter van het hoofdbestuur.
1963 John F. Kennedy vermoord. Reinier Paping wint zwaarste Elfstedentocht ooit. Marijnen premier.
Op de ALV spreken de NSPB-leden minimum prijzen af. Nieuw straatwerk: ƒ 2,50 per m2, herstraatwerk: ƒ 1,80 per m2, uurloon topstraatmaker: ƒ 8,00 per uur.
De 114 leden krijgen het eerste verenigingsblad in de bus: Periodiek Orgaan van de NSPB.
1964 Debuut Kees van Kooten en Wim de Bie.
1965 De eerste nieuwjaarsduik bij Scheveningen, met erwtensoep na. Nederland 2 en Hilversum 3 in de lucht. Jo Cals premier.
1966 Zijlstra (“Jelle zal wel zien”) minister-president.
5
heeft de OBN, mede door de lobbyinspanningen van Thalen de erecode voor aanbestedingsprocedures bewerkstelligt en bijgedragen aan de totstandkoming in 1977 van het Vestigingsbesluit Bestratingsbedrijven, een heuse mijlpaal. Vanaf dat moment konden alleen bestratingsbedrijven actief zijn die voldeden aan eisen ten aanzien van bijvoorbeeld vakbekwaamheid, handelskennis en financiële zekerheid.
Lange weg te gaan
Smoel Het ledenaantal groeide tot boven de honderd in de eerste jaren van pionieren. Pas in het begin van de jaren zeventig volgde de omslag naar een meer professionele organisatie. Daarbij hoorde een eigen kantoor en de aanstelling van een secretaris/directeur (1971). Op 1 oktober 1972 kreeg de vereniging een nieuwe naam: Ondernemersbond Bestratingsbedrijven Nederland, de OBN. Op die zelfde dag trad Thijs Thalen in dienst als secretaris (later directeur), een man die in de woorden van Leo de Wilde de vereniging “echt smoel heeft gegeven”. Hij zorgde ervoor dat naast het vakmanschap ook het ondernemerschap de aandacht kreeg. Hoe ga je om met opdrachtgevers, hoe kun je netwerken en lobbyen en hoe zorg je voor een stukje representativiteit. “Ondernemer zijn in straatwerk”, zoals hij het zelf omschreef. Tijdens het voorzitterschap van Ad Schaufeli (1974-1981)
Imago Uit die jaren stamt ook de aansluiting bij de Vereniging Aannemers Grond-, Water- en Wegenbouw VAGWW. Dat was geen gemakkelijke relatie. De VAGWW was een (’rijke’) club van aannemers, de OBN een club van straatmakers, en dat is een typisch volkje, net als bestraten een apart vak is. Dat geldt nu nog. De eigen identiteit van de OBN heeft daarom altijd een grote rol gespeeld. In 1992 kwam het tot een breuk met de VAGWW. Dan is Jan Meijer al weer tien jaar voorzitter van de OBN en hij zou nog tot in 1995 aanblijven. In totaal heeft hij 32 jaar bijgedragen aan het functioneren van de bond, waarvan 27 jaar in bestuursfuncties. “Mister OBN” wordt hij nog steeds genoemd. Jan Meijer maakte zich sterk voor arbeidsomstandigheden. Hij was een gewaardeerd gesprekspartner als hij voor de belangen van de OBN opkwam. Hij heeft een grote rol gespeeld in de imagoverbetering van het bestratingsbedrijf: van onderStraatmaker-aan-zee-show is neergestreken in Den Helder (1993)
ALV 1987. Voorste rij v.l.n.r.: J. Klos, L. van Leeuwen, H. Schaufeli, L. de Wilde, dhr. Sjabbes; rij achter: J. Meijer, Th. Thalen, A. Schaufeli (voorzitter), dhr. Caro, P. van der Schoot.
aannemer met een aanhanger met zand naar een gespecialiseerd, modern, logistiek goed georganiseerd bedrijf. Parallel met Jan Meijer’s positie als voorzitter treedt de OBN meer naar de publiekelijke voorgrond. Vanaf 1982 wordt zestien keer de Straatmaker-aan-zee-show georganiseerd in vele plaatsen in Nederland. De shows zetten opleidingen en het vakmanschap van de straatmaker in de schijnwerper en waren mede ingegeven door de behoefte aan imagoverbetering. Die rol is later overgenomen door de Dag van de Straatmaker die vanaf 2003 werd opgevoerd.
SEB Onder zijn voorzitterschap is in 1993 ook de Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf (SEB) opgericht. De Vestigingswet uit 1977 werd in de jaren negentig van overheidswege Certificaat SEB met het oog op vrije marktwerking weer afgebouwd. Iedereen kon zich weer straatmaker noemen. Voor de OBN was dat reden om nog meer te benadrukken dat het lidmaatschap onlosmakelijk verbonden was met kwaliteit en betrouwbaarheid. De SEB is opgericht om de kwaliteitsbewaking handen en voeten te geven. Daarbij speelt scholing een cruciale rol, want kwaliteit begint bij goede opleidingen. Mensen als Leo van
G.E.N. Perik eerste secretaris/directeur. Bondskantoor geopend in Enschede. Herman Gönning lost Theo Degen af als voorzitter.
1967 Eerste uitzending Langs de Lijn, laatste optreden Jacques Brel. Lelystad verwelkomt de eerste bewoners. Oud-duikboot kapitein Piet de Jong ministerpresident.
6
1968 Jan Jansen wint de Tour de France. IJtunnel geopend. Robert Kennedy en Martin Luther King vermoord. Eerste uitzending Fabeltjeskrant.
1969 John Lennon en Yoko Ono in Hilton Amsterdam, Gaddafi op de Libische troon, mannen op de maan. Kerncentrale Dodewaard opgestart.
1970 Beatles uit elkaar. Feyenoord wint Europa Cup 1 en wereldbeker voor clubteams.
1971 Intel presenteert de 4004, de eerste micro processor op één chip. Dollar niet meer gekoppeld aan goud. Biesheuvel minister-president.
1 oktober: NSPB wordt Ondernemersbond Bestratings bedrijven Nederland OBN, verhuizing naar Enschede. Gerrit Visscher is dit jaar Gerrit Visscher voorzitter.
1972 Ard Schenk, Kees Verkerk, Atje Keulen-Deelstra en Stien Kaiser oogsten veel eremetaal op Olympische winterspelen Sapporo. Gijzeling zomerspelen München eindigt in bloedbad.
7
Leeuwen en Jan Voeten hebben op dit vlak een belangrijke rol gespeeld. In het oprichtingsjaar van de SEB kregen 26 OBN-bedrijven het certificaat Erkend bestratingsbedrijf. Jan Meijer was ook begaan met ledenwerving, daarin ondersteund door algemeen secretaris Truus Remkes, de opvolgster van Thijs Thalen. Zij wisten het ledental tot flink boven de tweehonderd lidbedrijven te tillen.
Op de kaart Na het avontuur met de VAGWW lieerde de OBN zich in de jaren negentig aan verschillende belangenorganisaties. Gerrit Jan Visscher, die in 1998 Jan Meijer opvolgde, vond dit niet tegenstrijdig met de zelfstandigheid die de OBN altijd heeft nagestreefd: “Zelfstandigheid wil niet zeggen dat je op een eiland leeft. Integendeel, de OBN overlegt juist bijzonder veel en zeer constructief met niet-leden, andere brancheorganisaties en andere partijen in de GWW-sector.” Een open mind dus, die de OBN (tijdelijk) heeft verbonden aan de Federatie Aannemers in de Afbouw- en Nevenbedrijven (FAANB), de Confederatie Gespecialiseerde Aannemers (Conga), de Nederlandse Vereniging van Wegenbouwers (NVWB), het Grond-, Water- en Wegenbouw Overlegorgaan (GWWO), het Algemeen Verbond Bouwbedrijven (AVBB, nu Bouwend Nederland) en MKB Nederland.
Manifester Jan Meijer zette de arbeidsomstandigheden voor het eerst goed op de kaart, onder Gerrit Jan Visscher krijgt dit aspect
verbreding en verdieping. Hij is voorzitter van de OBN van 1998 tot 2010 en onder zijn hoede ontwikkelde de OBN zich nog sterker als de branchevereniging die zijn leden ondersteunt in sociaal-maatschappelijke, juridische en economische zaken en als een collectief dat imago van het vak straatmaken bevordert, en de kwaliteit van de opleiding en de bestratingspraktijk stimuleert. De OBN manifesteerde zich ook regelmatiger naar buiten toe. Niet alleen met de Dag van de Straatmaker, maar ook op vakevenementen en beurzen, zoals de Infratech in Ahoy’ te Rotterdam, Straatgoed en de Technische Kontakt dagen (TKD), al dan niet gecombineerd met Nationale Kampioenschappen Straatmaken. De grote stimulator achter deze profilering van de OBN was Carl Kulpe, voorzitter van de toenmalige Afdeling Oost. In 2001 trad Anne Fokke de Vries in dienst als directeur, die een belangrijk gezicht werd (en nog is) voor de OBN.
Mechanisatie De grootste stappen die de afgelopen 15 jaar zijn gemaakt liggen vooral op twee gebieden die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn: arbeidsomstandigheden en mechanisatie in de bestratingsbranche. Mechanisatie is al decennia lang een onderwerp dat op de agenda staat, eigenlijk zolang er apparaten bestaan die het handwerk kunnen overnemen. Voordelen van mechanisch straten: het gaat sneller voor grotere oppervlakten, het is minder belastend en aantrekkelijker voor jongeren. Nadelen: het ambacht verdwijnt, de sociale contacten op het werk zijn minder, het
Henk de Roo sr. toont een foto uit 1963 van een bestratingsmachine
vergt investeringen en de hele keten moet er op ingesteld zijn (ontwerp, bestek, aanleveren materiaal). De discussie laaide hoog op toen de Arbeidsinspectie medio 2006 met de norm kwam dat vanaf 1.500 m2 mechanisch straten verplicht werd. Mannen die houden van hun vak – straten onder de hamer – zagen dit niet zitten en meenden dat dat vak bedreigd werd. De beeldvorming was niet overal positief: “Als twee jongens de hele dag stenen van 22 bij 12 bij 11 in de machine moeten laden, melden ze zich na twee dagen ziek.” Bovendien was de norm creatief te omzeilen.
kreeg de actie ‘Veilig werken aan de weg’ de nodige aandacht. In 2007 werd de Arbo-wet aangepast: de sociale partners mochten voortaan invulling geven aan de richtlijnen van de overheid. Stichting Arbouw was hierin de drijvende kracht en voor de bestratingsbranche waren het de sociale partners (de OBN en de vakbonden FNV Bouw & Infra en CNV Hout & Bouw) die voor concrete uitwerking zorgden. Dat resulteerde in 2009 in de Arbocatalogus Bestratingen, een overzicht van alle maatregelen die genomen kunnen worden om veilig en gezond te werken. Dit belangrijke document (speerpunt in het OBN-beleid en opvolger van het A-Blad Bestratingsmaterialen) kreeg ook een geplastificeerde versie, de meer handzamere Arbo-waaier, voor dagelijks gebruik door de straatmaker en de opperman. Mechanisatie is in dit opzicht een instrument om te zorgen dat oudere werknemers hun vak goed kunnen blijven volhouden. Jongeren kunnen opleidingen volgen tot machinist maar ruimte voor het ambachtelijk straatmaken moet er blijven.
Arbo waaier Ondertussen was er veel beweging op het vlak van de arbeidsomstandigheden. Vanaf 1994 werd de Risico-inventarisatie & Evaluatie (R-I&E) verplicht, maar vooral kleine bedrijven bleken daar tien jaar later nog niet aan toe te komen. De OBN heeft hier actief beleid op gevoerd. Ook
Veilig werken aan de weg
Ad Schaufeli wordt voorzitter en blijft aan tot 1982. Ad Schaufeli, opname tijdens 40-jarig bestaan OBN in 2003
1973 Opening World Trade Center New York. Den Uyl premier. Eerste autoloze zondag door oliecrisis. Oudejaarsconference Wim Kan.
8
Vestigingsbesluit Bestratingsbedrijven: eindelijk serieus genomen als ondernemers
OBN aangesloten bij de VAGWW. Eerste sociëteitsavond in Drachten.
1974 Anjerrevolutie in Portugal. Schip met piratenzender Veronica strandt, net als het presidentschap van Richard Nixon. WK-finale gaat met 2:1 verloren.
1975 Teach-In wint Eurovisie Songfestival (Dinge-dong). Dragen autogordel verplicht. Microsoft opgericht. Suriname onafhankelijk.
1976 Eerste lijnvluchten Concorde, Viking 1 landt op Mars.
1977 Kabinet Van Agt I begint bezuinigingsoperatie. 583 slachtoffers bij vliegramp Tenerife.
1978 2e WK finale, nu 3:1 onderuit. Karel Wojtyla verkozen tot Paus Johannes Paulus II.
Concorde stijgt op bij Toulouse
9
Anne Fokke de Vries geeft voorlichting over CROW-publicatie 324
In 2010 publiceert het Hoofdbedrijfschap Ambachten met de OBN de Code van het Bestratingsbedrijf, een praktische gids voor veilig en gezond werken
CROW
wanneer wel en niet mechanisch bestraat kan worden, met een stappenplan en ook aandacht voor het Straatwerkplan en de besteksfase. Bestraten blijft immers een ketenproduct. Met Publicatie 324 is een goede weg ingeslagen door te spreken over verantwoord aanbrengen van elementen, zowel handmatig als mechanisch, gericht op fysieke ontlasting van de straatmaker door een aangepaste werkwijze bij beide vormen van verwerking. Tussen 2010 en 2013 werd de bewustwording omtrent arbeidsomstandigheden ondersteund door een grote campagne van Arbouw (coördinator en kennisleverancier) en de sociale partners, waarbij Joop
In 2010 verscheen een document dat de 1.500 m2-norm verving: CROW-publicatie 282, Mechanisch aanbrengen van elementverharding. Uitgangspunt was dat straatwerk dat met bewezen technieken mechanisch kan worden uitgevoerd, altijd mechanisch moet worden gedaan, zowel nieuw werk als herbestrating. De normering was nogal rigoureus, en wekte weerstand, ook bij de OBN, in het bijzonder bij monde van de net aangetreden voorzitter Peter van Beek. In mei 2013 kwam de CROW met publicatie 324 ‘Verantwoord aanbrengen elementenverharding’. Hierin was veel beter omschreven
Thatcher premier van Groot Brittannië.
10
1980 Beatrix volgt Juliana op als Koningin. Staatsgreep Bouterse in Suriname. Uitbarsting Mount St. Helens. ARP, CHU en KVP fuseren topt CDA. Ronald Reagan president VS.
Pison de OBN vertegenwoordigde. Hij en Anne Fokke de Vries zijn de sturende krachten in alle arbo-ontwikkelingen de afgelopen jaren. Ondersteund door het secretariaat zijn ze ook verantwoordelijk voor de OBN Arbo-check, de Servicemap voor werkgevers (een dikke map met werkelijk alle informatie over personeelsbeleid), talloze workshops om de bedrijven scherp en vitaal te houden en een uitgebreide website waar de leden in een afgeschermd gedeelte alle informatie kunnen raadplegen die nodig is om bij de tijd te blijven. Allemaal zaken die nodig zijn voor modern ambachtelijk ondernemen, want daar is het de OBN om te doen. Het
resultaat van alle inspanningen en regelgevingen is dat nagenoeg alle bedrijven voldoen aan de Arbo-vereisten, de meeste mechanische hulpmiddelen gebruiken, dat het werk langer is vol te houden, aantrekkelijker en gezonder is, maar dat er nog steeds aandacht en enthousiasme blijft bestaan voor het ambacht ‘straten onder de hamer’. De OBN streeft al 50 jaar hetzelfde na: betrouwbare bedrijven verenigen die mooi, hoogwaardig en duurzaam werk leveren. Die rode draad loopt ononderbroken door de geschiedenis van de OBN en kan ongetwijfeld doorgetrokken worden naar de toekomst. Wat er ook gebeurt.
Jan Meijer – “Mister OBN” – begint aan zijn voorzitterschap dat tot 1998 zal duren. Eerste deelname aan de Straatmaker-aanZee Show, in Noordwijk.
Eerst optreden Bouw & Infra Harmonie Nederland
1979
Workshop voor leden
1981 Eerste uitzending MTV in de VS, eerste rit TGV in Frankrijk.
1982 Engeland en Argentinië voeren oorlog over Falklandeilanden. Eerste van drie kabinetten Lubbers. Wereldtitel driebanden voor Rini van Bracht. Eerste compact disc (CD) rolt van de pers.
1983 Voor het eerst wordt een zwart gat in het heelal vastgesteld. Ontvoering Freddy Heineken.
1984 Apple Macintosh verkoopt eerste computer. Doe Maar stopt ermee.
11
Jubileumjaar in beeld Het jubileumjaar 2013 is bepaald niet ongemerkt voorbij gegaan. Het ‘voorprogramma’ was op 7 maart in restaurantcafé Bussemaker in Exloo, dezelfde gelegenheid waar in 1962 tijdens de allereerste vergadering de NSPB werd opgericht. Tijdens de ledenvergadering van de OBN Regio Noord werd als herinnering aan die allereerste bijeenkomst een mooie steen gelegd. Het 50-jarig bestaan van de OBN werd vervolgens in drie etappes gevierd op het Bouw & Infra Park in Harderwijk, de thuisbasis van de vereniging. Op 25 mei, de feitelijke
verjaardag, werd de ALV (voorjaar) gecombineerd met een feestelijke lunch voor de leden. Hoogtepunt van 2013 was ongetwijfeld 21 september. Het Bouw & Infra Park was die dag het toneel van de tiende Dag van de Straatmaker, het NK Straatmaken voor Vaklieden én het NK Straatmaken voor Leerlingen, en een officieel jubileumprogramma voor leden, partnerorganisaties en niet te vergeten de Seniorenkring van de OBN dat bol stond van hoogtepunten. Zo werd het 20-jarig bestaan van de SEB omlijst met de benoeming van het College van
NSPB en OBN vereeuwigd aan de Zuiderhoofdstraat 1 te Exloo
Deskundige jury beoordeelt de tableaus van het NK Straatmaken
5e Straatmaker-aan-ZeeShow, ditmaal op de Boulevard in Harlingen Foto: ANP Hans Steinmeier
1985
Gorbatsjov en Ceaucescu
12
Elfstedentocht bij invallende dooi gewonnen door Evert van Benthem. Paus bezoekt Nederland. Eerste PIN-betaling in Nederland. Gorbatsjov secretarisgeneraal van de Communistische Partij in de Sovjet-Unie.
1986 Flevoland 12e provincie. Een zekere W.A. van Buren rijdt 14e Elfsteden tocht uit (Van Benthem wint wederom). Kernramp Tsjernobyl. Oosterschelde pijlerdam in gebruik genomen. Spaceshuttle Challenger stort neer.
Maxime Verhagen en Peter van Beek zetten hun handtekening voor de toekomst
Deskundigen voor de Bestratingsbranche, werd het rapport Duurzame ketensamenwerking gepresenteerd, was er de officiële opening van het Kenniscentrum Bestratingen (waar de bijeenkomst ook plaatsvond) en ondertekenden Maxime Verhagen (Bouwend Nederland) en Peter van Beek (OBN) de intentieverklaring waarmee de oprichting van de Vakgroep Ondernemers Bestratend Nederland (VOBN) in 2014 een feit wordt. De toekomst geplaveid. De Bouw & Infra Harmonie zorgde voor de muziek. College van Deskundigen krijgt een boek van SEB-voorzitter Jan Bijker
Een dag met een lach
25-jarig bestaan gevierd in Rotterdam (ALV, met Gerard Cox) en in Roermond (Straatmaker-aan-Zee-Show) Inhuizing OBN in kantoor VAGWW aan de Dukatenweg 90 te Nieuwegein
1987 Beurskrach op 19 oktober. Zijreflectoren op de fiets verplicht. De Aanslag wint Oscar.
In de schaduw van de Euromast wordt de Straatmaker-aan-Zee-Show opgevoerd
Gerard Cox vermaakt de zaal tijdens 25-jarig jublileum
1988 Nederland wint EK voetbal en ontploft. George Bush sr. wint presidentsverkiezingen. Maximum snelheid van 100 naar 120 km per uur. Foto: M.F. Naaldenberg
1989 PPR, EVP, PSP en CPN gaan samen in GroenLinks. Oostblok begint uiteen te vallen. 1640e en laatste aflevering Fabeltjeskrant. Berlijnse Muur sneuvelt.
1990 19 doden door zware januaristorm. Lancering ruimtetelescoop Hubble. Schengenverdrag ondertekend. De NAVO verklaart dat de Koude Oorlog voorbij is. Mandela vrij man.
13
Jan Voeten (25 jaar lid)
Bestuurslid John Steevens met Henk de Roo jr. en Fokke de Jong
Het feestjaar werd op 22 november passend afgesloten met een ALV (najaar) en aansluitend een heerlijke feestavond. Het mag geen verrassing heten dat een aantal personen daar in het zonnetje is gezet. Zo kregen Henk de Roo jr. en Fokke de Jong een fraai beeldje ter gelegenheid van het 50-jarig lidmaatschap van beider bedrijven. Jan Voeten van Voeten & Leppens Wegenbouw kreeg de oorkonde voor 25 jaar lidmaatschap. Rob van Beek nam een namens A.H. van Beek BV een ingelijst aandenken in ontvangst omdat zij net als de OBN 50 jaar aan de weg timmeren. Daarnaast werd Rinus Schouten voor zijn bewezen diensten benoemd tot erelid. Allen proficiat!
Bianca Wouterse en Christel van Reekum (secretariaat) vermaken zich opperbest
Erelid Rinus Schouten Anne Fokke de Vries met medeoprichters Henk de Roo sr. en Leo de Wilde
Joop Pison, de man op de achtergrond
Rob van Beek en Regio Oost voorzitter Mike Bastiaan
Einde samenwerking met VAGWW, OBN zelfstandige organisatie. Truus Remkes algemeen secretaris (tot 2001)
1991 Berlijn nieuwe hoofdstad verenigd Duitsland. Ontwikkeling World Wide Web. Eerste Golfoorlog: brandende oliebronnen in Koeweit.
14
1992 Ondertekening Verdrag van Maastricht. Vrachtvliegtuig stort neer in Bijlmermeer. Bill Clinton verslaat Bush sr. Opening Euro Disney.
Na de Straatmaker-aan-Zee-Show is Huisduinen (bij Den Helder) een schitterend plein rijker met fraaie maritieme tableaus. Trofee “Erkend bestratingsbedrijf” voor het eerst uitgereikt. OBN 30 jaar. Oprichting van de SEB, de Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf.
1993 Bomaanslag WTC New York.
OBN sluit zich aan bij de CONGA.
1994 Opening Kanaaltunnel. Ayrton Senna verongelukt in Italië. Wim Kok premier.
Eerste Infratech in Ahoy’ Rotterdam.
1995 Ajax wint Champions League, de laatste voor Nederland.
Straatmaker-aan-Zee-Show laat prachtige sporen achter op boulevard Scheveningen.
1996 Deep Blue (computer) verslaat wereldkampioen schaken Kasparov, Krajicek wint Wimbledon. Einde dienstplicht in Nederland
15
Henk de Roo sr. stond aan de wieg van de OBN
50 jaar lid
Henk de Roo (derde generatie): “Ook voor de kleinere bestratingsbedrijven kan de OBN veel betekenen omdat de vereniging laagdrempelig is.”
De Roo Wegenbouw en De Roo Wegenbouw en Milieutechniek is de naam van een uit de kluiten gewassen bestratingsbedrijf in Emmen, dat vorig jaar zijn 80-jarig bestaan vierde en dit jaar 50 jaar aangesloten is bij de OBN. Henk de Roo senior, de tweede generatie in het bedrijf, was zelfs een van de oprichters van de Noordelijke Straatmakers Patroons Bond (NPSB), de directe voorloper van de OBN. Tegenwoordig staat de derde generatie aan het roer. Directeur Henk de Roo was nog maar een jongetje van zes, toen de OBN werd opgericht. “Ik was te klein om me daar nu nog veel van te kunnen herinneren, maar ik kan me wel goed voorstellen dat mijn vader in die tijd al begrepen had dat je samen sterker staat. Ook was prijsbescherming een van de redenen om lid te worden van de OBN. Er circuleerde een prijslijst onder de leden en die hadden onderling afgesproken dat ze niet voor minder zouden werken. Daar moet je nu niet meer mee aankomen, want tegenwoordig valt dat onder de noemer ‘bouwfraude’.
OBN deelnemer aan het Grond-, Water- en Wegenbouw Overlegorgaan (GWWO) Laatste Straatmaker-op-Zee-Show in Groningen.
1997 Henk Angenent wint 15e Elfstedentocht, eerste boek Harry Potter verschijnt en Prinses Diana overlijdt door verkeersongeluk. Zoekmachine Google online.
16
OBN organiseert met SEB en VMS het eerste Infratech Bestratingsfestival in Ahoy’ Rotterdam. OBN telt 200 lidbedrijven. Gerrit Jan Visscher neemt voorzitters hamer over.
1998 Raymond van Barneveld wereldkampioen darten. Philips verhuist hoofdkantoor naar Amsterdam. Frank Sinatra overlijdt, 82 jaar oud. Begin opbouw ruimtestation ISS.
Milieutechniek Aan tafel “In de loop der jaren zijn wij als bedrijf flink gegroeid. We zijn niet meer puur bestratingsbedrijf maar een allround wegenbouwbedrijf. Toch ligt de OBN ons na 50 jaar lid te zijn, nog steeds na aan het hart. Als we onderaannemers in de arm nemen, letten wij erop of ze bij de OBN aangesloten zijn. Je bent er dan zeker van dat alles goed geregeld is, zoals op gebied van veiligheid en kwaliteit. Ook voor de kleinere bestratingsbedrijven kan de OBN veel betekenen omdat de vereniging laagdrempelig is. Als je de OBN nodig hebt, wordt van die kant meteen actie ondernomen. Dat de OBN zich nu aansluit bij Bouwend Nederland is een goede zaak. Daar is ongeveer de hele aannemerij vertegenwoordigd. Als je daar aan tafel zit, kun je over alle belangrijke onderwerpen meepraten. Het is natuurlijk wel belangrijk dat de OBN ook bij Bouwend Nederland blijft opkomen voor de bestratingsbranche. Maar gezien de historie van de vereniging maak ik me daar absoluut geen zorgen over.”
De OBN wordt lid van het Algemeen Verbond Bouwbedrijf (AVBB).
1999 1000 km file door sneeuwval op 8 februari. Gerard ‘t Hooft en Martinus Veltman winnen Nobelprijs voor de natuurkunde. Poetin vervangt Jeltsin als president van Rusland.
Anne-Fokke de Vries directeur van de OBN
2000 Zwendel met aandelen emissie World Online. George Bush jr. verslaat Al Gore in ongemeen spannende verkiezingsstrijd. Vuurwerkramp legt wijk Enschede in de as.
2001 9/11: Twin Towers storten in.
Voorronde Bestratingsfestival in volle gang
2002 01-01-’02: 12 landen en 3 stadstaten voeren gelijktijdig de euro in. 02-02-’02: huwelijk Willem-Alexander en Maxima. Pim Fortuyn vermoord na radio-interview. Eerste kabinet onder J.P. Balkenende.
17
50 jaar lid
Piet de Jong in de beginjaren van zijn bedrijf
achter en in korte tijd was de broodnodige organisatie een feit”, vertelt Fokke de Jong.
Vertrouwen
P. de Jong B.V. Aannemer grond- en straatwerken P. de Jong B.V. Aannemer grond- en straatwerken, zo staat te lezen op de homepage van de website van Fokke de Jong uit Emmen. De naam van zijn bedrijf herinnert aan zijn vader Piet de Jong, die het bedrijf in 1962 startte. Piet de Jong was in die tijd ook nauw betrokken bij de oprichting van de voorloper van de OBN, de Noordelijke Straatmakers
Patroons Bond. Collegiaal contact tussen straatmakers was er nauwelijks en Piet vond samen met gelijkgestemden de tijd meer dan rijp om daar een eind aan te maken. “De Roo, De Wilde en Van der Schoot waren straatmakers die er het belang van inzagen om de krachten te bundelen en er samen voor te gaan. Mijn vader Piet stond daar helemaal
De OBN telt op haar 40e verjaardag 220 lidbedrijven en wordt zelf lid van MKB-Nederland. 5e Infratech in Ahoy, bezoek van Mark Rutte. OBN doneert € 11.000 aan Cliniclowns
2003 Tweede Golfoorlog. Laatste vlucht Concorde. Kroonprinses Amalia geboren. Air France neemt KLM over.
18
Het AVBB gaat op in Bouwend Nederland.
2004 André Hazes bezwijkt aan hartinfact. Facebook gelanceerd
OBN verhuist naar Harderwijk. Aan de Hoofdstraat in Emmen wordt tijdens de Dag van de Straatmaker het wereldrecord straatmaken verbeterd.
2005 Paus Johannes Paulus II overlijdt, kardinaal Joseph Ratzinger volgt hem op. Orkaan Katrina raast over New Orleans
heb er vertrouwen in dat dat goed komt. Wat mij betreft heeft de slogan die bij het 25-jarig bestaan door toenmalig voorzitter Jan Meijer werd uitgesproken, nauwelijks aan kracht ingeboet: ‘De OBN plaveit de toekomst’.”
“Het ontstaan van de OBN was een zegen voor het vak. De vereniging weet zich nog steeds aan te passen aan de trend van de tijd en komt altijd op voor de belangen van de straatmaker. Vroeger werd nog overwegend regionaal gedacht, maar tegenwoordig is de OBN een niet meer weg te denken speler op landelijk niveau met aandacht voor opleidingen, cursussen en arbeidsomstandigheden. De leden worden centraal geïnformeerd over veranderingen op het gebied van personeelszaken, over zaken op sociaal en fiscaal gebied en over alle nieuwe ontwikkelingen die relevant zijn voor het vakgebied. Wat ook niet onvermeld mag blijven is de oprichting in 1993 van de Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf (SEB), waarmee een belangrijke aanzet werd gegeven om het kaf van het koren te scheiden. De OBN zal in de nabije toekomst nog meer tegemoet kunnen komen aan de wensen van straatmakers door de aansluiting bij Bouwend Nederland. Ik hoop wel dat de bestratingsbranche niet raakt ondergesneeuwd en dat de onderlinge contacten niet verloren gaan, maar ik
De bestrating van Hotel IJsselvliedt (Rode Kruis) wordt onderhanden genomen op de Dag van de Straatmaker. In het Autotron Rosmalen wordt tijdens Straatgoed 2007 het eerste officiële NK Straatmaken voor Vaklieden gehouden.
Laatste handelingen Gerrit Jan Visscher en wethouder Wijnen op Dag van de Straatmaker bij RKVV te Dommelen.
Fokke de Jong (tweede generatie) heeft op de jubileum bijeenkomst een beeldje gekregen omdat zijn bedrijf zo lang lid is als de OBN bestaat
NK Straatmaken laat prachtige maritieme tableaus achter aan de Pampuskade in Sneek. Het NK Straatmaken gaat beginnen
Carl Kulpe (links) heeft vele jaren de stands van de OBN bemand
2006 De Canon van Nederland gepresenteerd. Start Twitter. Rembrandtjaar (geboren 1606).
2007 Bokito ontsnapt uit zijn verblijf in Diergaarde Blijdorp Foto: Sander v.d. Wel
2008 Faillissement Lehman Brothers aanzet tot (krediet)crisis.
19
Familie kwam al stratende vanaf Hoevelaken
A.H. van Beek BV Tegelijk met de OBN vieren twee lidbedrijven hun 50-jarig bestaan. De eerste is gevestigd in Wezep. A.H. van Beek B.V. mag met recht een familiebedrijf worden genoemd. De oprichter en oud-directeur Antonie Hendrikus van Beek leerde het straten van zijn vader. Zijn zonen, de huidige directeuren Rob en Tonnie van Beek, hebben het vak weer van senior overgenomen en de derde generatie is ook al in de zaak werkzaam. Roelina, de vrouw van Rob, verzorgt de administratie. Afgelopen april werd bij het Gelderse straatmakersbedrijf het jubileum gevierd. Om precies te zijn op 8 april 1963 startte A.H. van Beek de onderneming. Hij komt uit een gezin met twaalf kinderen. Van de zes zonen begonnen er vijf een straatmakersbedrijf. Het vak zit duidelijk in het bloed. De familie is eigenlijk al stratende vanaf Hoevelaken naar Wezep gekomen. De Zuiderzeestraatweg is door opa Hendrikus Antonie van Beek en zijn broers bestraat tot aan de oude IJsselbrug nabij Zwolle. A.H. van Beek heeft daar ook nog aan meegewerkt. De heer A.H. van Beek heeft de zaak in 2000 aan zijn zonen Rob en Tonnie overgedragen.
Ook 50 jaar
Schaufeli Wegenbouw De appel valt niet heel ver van de boom: vader had een groot bedrijf in de spoor-, weg- en waterbouw. Maar in 1963 besloten de zonen Ad en Hans Schaufeli een onderneming op te richten, ook in Apeldoorn, en vijftig jaar later bestaat deze nog steeds als Schaufeli Wegenbouw BV. Van 1973 tot 1981 was Ad Schaufeli voorzitter van de OBN; een zware tijd want hij heeft de vereniging door een tijd van oliecrises en recessie geloodst. Bij Schaufeli Wegenbouw werkten op de top 40 mensen, dat is met de recentelijke bouwrecessie teruggelopen, maar nog steeds maakt de wegenbouwer de mooiste projecten. “Al onze projecten zijn natuurlijk mooi”, vertelt Ronald, zoon van Ad Schaufeli, die in 1994 in dienst kwam bij zijn vader en drie jaar later directeur grootaandeelhouder werd. Maar het leukste was toch wel het project Woongroep 2000 aan de Plutoniumweg in Apeldoorn. “Dat is een woonomgeving voor verstandelijk gehandicapten en ik was erg getroffen door de puurheid, de echtheid en de eenvoud van de mensen daar.” Dat zijn eigenschappen die we tegenwoordig vaak met een lampje moeten zoeken.
A.H. van Beek (links) bestraat met collega’s de Dorpsweg in Nunspeet
Rob (links) en Tonnie van Beek vormen de huidige directie
Het terras in de tuin van Ad Schaefeli is uiteraard zeer fraai en vakkundig bestraat
Peter van Beek voorzitter OBN De entree van winkelcentrum Suydersee in Dronten ziet er na de Dag van de Straatmaken en het NK Straatmaken weer piekfijn uit. € 13.250 ingezameld voor KWF.
2009 NASA: 90 liter bevroren water gevonden op de maan. Obama geïnaugureerd als 44e president van de VS.
20
Raadhuisplein in Haren (Groningen) door de Dag van de Straatmaker weer een stukje mooier. Dag van de Straatmaker (Barneveld) in het teken van KNGF Geleidehonden. Arbocatalogus Bestratingen en de Arbowaaier Straatmaker zien het licht.
2010 Een vulkaan op IJsland verstoort wekenlang het Europese vliegverkeer. Laatste spaceshuttlevlucht. Derde WK-finale gaat verloren. Mark Rutte formeert zijn eerste kabinet.
Een Nederlandse afvaardiging neemt deel aan Euro Skills.
2011 Brand Chemiepak in Moerdijk. Zware aardbeving en tsunami bij Japan, ongekende verwoesting. Bram van der Vlugt stopt als vertolker van Sinterklaas.
2012 André Kuiper keert na half jaar terug uit de ruimte. Project X Haren: Chaos na oproep Facebook-“feest”. Wrak Titanic 100 jaar na zinken op werelderfgoedlijst.
Groot feest in Harderwijk: OBN 50 jaar! SEB 20 jaar! Dag van de Straatmaker 10 jaar! Bestratingsbranche treedt toe tot Bouwend Nederland met de Vakgroep Ondernemers Bestratend Nederland (VOBN).
2013
Een gezonde toekomst voor de ondernemers en werknemers van bestratend Nederland!
2014
Nieuwe paus: Fransiscus. Eerste, heel voorzichtige tekenen van economisch herstel. Willem-Alexander Koning der Nederlanden.
Dit zou de bewuste ijsberg zijn
21
30
0 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR in dienst van Hendriks Wegenbouw in Soest, daar heb ik het geleerd.” Op de vraag hoe hij in het vak is gerold, stelt hij nuchter: “Ik was begonnen met een timmeropleiding [bouwrichting; red.] maar ik ben toen overgestapt naar de bestratingsbranche. Dat had geen andere reden dan dat mijn vader als chauffeur werkte bij Hendriks Wegenbouw in Soest. Dat is nog steeds mijn werkgever en het bevalt uitstekend.” Joshua vindt het een heerlijk vak en dat komt mede door
stratenmakerswereld. ”Het is een apart maar leuk volkje waar ik me goed thuis voel. En ik ben niet de enige. Ik ken iemand die HBO heeft gedaan maar die toch straatmaker is geworden. Zit kennelijk in zijn bloed.” En de toekomst? “Ik wil de uitvoerdersopleiding gaan doen. Ik heb niet de sterkste knieën en als uitvoerder kan ik dan toch door in dit vak.” Dat is goed nieuws voor Joshua. En voor zijn werkgever, die beretrots is op zijn nationale kampioenen. 22
Joshua Stekelenburg
“Het was gewoon doorwerken, desnoods met korset om. Dat is nu wel beter geregeld.”
De leerling die al vakman is
“Ik kom uit een vissersfamilie en daar weten ze van aanpakken”, vertelt De Vries, die er nog opvallend vitaal uitziet. “Mijn vader was druk met venten en ik moest zelf een baan zoeken toen ik van school kwam. Ik wilde ruig werk. Toen meneer Van Beek aan het straten was in Oostendorp ben ik op hem afgestapt om te vragen of hij werk voor me had. Ik kon meteen beginnen. Mijn zus heeft me de eerste dag met haar fiets gebracht. Vanaf de dag daarna nam ik haar fiets mee. Het werk beviel me goed en ik leerde alles in de praktijk. Je begon als opperman en als je half kon straten, dan ging je mee als stratenmaker. Gewoon er bij en beginnen, zo ging dat vroeger. Zo leerde ik ook onder de hamer straten. “Ik heb nooit een vakopleiding of cursus gevolgd. Alleen een VCA-cursus. Toen de heer Van Beek ziek werd, was ik aanspreekpunt voor klanten. Dat ging me goed af. Acquisitie paste bij me en ik bouwde een grote klantenkring op. Het kwam me ook goed uit want ik had wel wat last van mijn rug, en de Ziektewet kenden we nog niet. Het was
Tijdens het NK Straatmaken voor Leerlingen wist Joshua Stekelenburg samen met zijn maat Marc Veraar afgelopen zomer de eerste prijs te veroveren. Met een straatlengte voorsprong, want het puntentotaal lag met 105 beduidend hoger dan de andere deelnemers. “En ook hoger dan de vaklieden die tegelijk een wedstrijd afwerkten, maar die hadden lastiger figuren te leggen”, vertelt Joshua. “Wij moesten de Strategovlag maken en die was ook niet eenvoudig. Ik heb in mijn leven nog nooit zoveel stenen geknipt.” Dat hij goed kan straten mag duidelijk zijn. “Volgend jaar naar Euro Skills in Lille, kijken of we daar nog wat kunnen winnen.” Joshua is 23 jaar oud heeft net zijn opleiding MBO 3 afgerond. Hoewel hij het diploma nog (net) niet binnen heeft, is hij in feite al een vakman. “Met stage erbij ben ik al zes jaar
Rein de Vries begon op zijn 14e jaar zonder ervaring of vakdiploma op zak. Hij was één van de medewerkers van het eerste uur bij de firma A.H. van Beek BV die dit jaar 50 jaar bestaat. Rein de Vries is een ouwe taaie: hij werkt er nog steeds.
En wat vindt de Vries van de huidige straatmakerspraktijk? “Stratenmakers zijn een hard volk, het bestaat uit echte doorzetters. Wat ik jammer vind is dat kwaliteit niet meer zo vanzelfsprekend is als vroeger. Er zijn teveel jongens die knielappen en een straathamer kopen en denken dat ze kunnen straten. Onder de hamer straten is een vak. Dat kennen veel stratenmakers nu niet meer. In mijn tijd leerde je het vak van de echte oude rotten.” Zei de oude rot.
Joshua Stekelenburg, die samen met Marc Veraar afgelopen zomer de eerste prijs veroverde
De vakman die 50 jaar geleden leerling was
gewoon doorwerken, desnoods met een korset om. Dat is nu natuurlijk wel beter geregeld. Overigens is het niet zo dat alles nu beter is. Ik vind het absoluut geen goede zaak dat vorstverlet niet meer bestaat”, bezweert de Vries. “Ik zou iedereen adviseren om stratenmaker te worden, maar alleen als er vorstverlet zou zijn. Want nu moeten de jongens gewoon de hele winter door en het is vreselijk koud op de grond. ”
AR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50
Rein de Vries
Jacco Keizer (bpfBOUW)
“Service op loopafstand” De Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid (bpfBOUW) verzorgt de pensioenregeling voor de werkgevers en de werknemers in de bedrijfstak Bouwnijverheid. Secretaris/manager Jacco Keizer, Uitbesteding Control- & Risicomanagement bij bpfBOUW zegt dat het contact met de OBN, plezierig is en dat het ook gemakkelijk bij elkaar binnenlopen is, omdat beide organisaties op het Bouw & Infra Park in Harderwijk zijn gevestigd: “Dat gebeurt niet heel vaak, maar als het nodig is weten we elkaar te vinden. Het zijn altijd plezierige contacten. Die contacten zijn nu op loopafstand te realiseren.”
Service Een van de belangrijkste taken van de OBN is de service naar haar achterban. En die service beperkt zich niet louter en alleen tot de realisatie van het OBN Magazine of de organisatie van de Dag van de Straatmaker, maar gaat ook over verzekeringen, regelgeving en pensioenen. Jacco Keizer: “De OBN heeft zich de afgelopen jaren sterk ingezet voor de communicatie rondom pensioenaangelegenheden richting de achterban. En dat doen ze goed. Heel belangrijk natuurlijk. Wat mij betreft gaat de OBN op dezelfde voet door, zoals de afgelopen jaren.”
“De OBN heeft zich sterk ingezet voor de communicatie rondom pensioenaangelegenheden richting de achterban”
De stratenmaker (Lied op de wijze van: De wereld is in rep en roer)
Daar rust ik regt op mijn gemak, De koffijpot, de pijp tabak, Doen alle zorg verdrijven; En denk ik na wat ik zoo zie, ’k Zeg vrolijk tot mijn vrouw: hoor Mie! ’k Wil stratenmaker blijven!
Daar zingt er een het vrolijk lied’ Maar mogelijk wel uit verdriet Om ’t leed wat te verzetten; Daar speelt er een voor ieders gek, Maar in het oog geen blijde trek, Als men er op wil letten!
Ik maak de straat, dat ieder man Naar zijn begeerte wand’len kan; En daalt de zon in ’t westen, Ik pak mijn boeltje bij elkaar, En thuis is alles kant en klaar; ’k Denk aan geen muizennesten.
Daar loopt een rijke langs de straat, Wie weet met hoeveel zorg hij gaat; Wie kan de Beurs vertrouwen? Daar gaat er een, zo arm gekleed, Wie weet waar hij dien dag van eet; Wie kan op menschen bouwen?
Daar ziet men een in ’t ronde gaan’ Hij biedt het volk genezing aan, Voor alle soort van kwalen; Daar weet er een, met veel gemak, Het beetje centen uit den zak, Door goochelen te halen.
En zie ook zoo mijn werk eens aan, Wat heb ik dan een nut gedaan; Wie kan den straatweg missen? En als die straat eens spreken kon, Hoeveel berigten ik dan won, Is zeker niet te gissen!
Daar speelt een ander de viool; Dan komt het kleine volk uit school, En staat er bij te zingen; Daar staat er een, die ons vertelt: Uit and’re landen wordt gemeld, Een aantal vreemde dingen.
Ik maak de straat jaar in, jaar uit; En als de vorst het werk niet stuit, Is geen verzuim te vreezen; Van ’s morgens dat de zon verschijnt, Tot dat zij ’s avonds weer verdwijnt, Is ’t altijd bezig wezen!
Daar wordt negotie uitgevent; Daar maakt een ander ons bekend: Er is een overleden; Daar schreeuwt er een met loterij; Een ander roept ga wat op zij, Of je wordt overreden!
Ik woon wel op geen hooge stoep, En heb volstrekt ook geen beroep, Dat rijke winst kan geven; En toch veelmeer, dan menigeen, Werk ik tot nut van ’t algemeen, Waarbij ik blij mag leven!
N 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50
28
29
Eric de Groot (Betonindustrie De Hamer)
“Eindproduct voortdurend verbeteren” “Wij maken betonproducten met een levensduur van zo’n 20 tot 50 jaar”, vertelt Eric de Groot, algemeen directeur Betonindustrie De Hamer uit Nijmegen. “De kwaliteit en levensduur worden echter deels bepaald door de verwerking. Als straatmakers dat op een veilige en constructieve manier doen, dan profiteert de opdrachtgever daarvan; in veel gevallen zijn dat gemeentes, en uiteindelijk wijzelf, die als belastingbetalers indirect zorgen voor de financiering van het straatwerk. Het is dan ook heel goed dat de OBN er is, omdat de aangesloten bedrijven met vereende krachten doelen nastreven om te komen tot een voortdurende verbetering van het eindproduct. Straten waarin je comfortabel kan wonen, leven, rijden, parkeren en dat bovendien op een duurzame manier. “Dat de OBN bezig is met het certificeren van processen, vind ik een uitstekend initiatief. Ze werken nu al op een
“De certificering van processen maakt de bedrijfstak steeds professioneler” wijze die sterk neigt naar toepassing van de Plan-Do-CheckAct-cyclus van Deming. Deze aanpak maakt de bedrijfstak steeds professioneler. Het is een goede zaak dat de OBN op deze manier met vernieuwing bezig is en dat moet ze beslist hoog in haar vaandel houden. Met innovatie komen we een heel eind in onze maatschappij.”
Rene van der Steen (Vakvereniging Het Zwarte Corps)
“Voor behoud van vakmanschap” Vakvereniging Het Zwarte Corps (HZC) verenigt alle machinegebonden personeel in diverse branches, waaronder ook de grond-, weg- en waterbouwsector. Dat betekent dat HZC ook te maken heeft met een deel van de leden van de OBN. Voorzitter van Het Zwarte Corps is Rene van der
geweest. We weten elkaar snel te vinden als er vragen zijn. Ook tijdens netwerkbijeenkomsten verloopt ons contact prima en zoeken we elkaar altijd even op om bij te praten over actuele thema’s die interessant zijn voor onze beider achterban.”
“We weten elkaar snel te vinden” Steen. Hij kijkt met tevredenheid terug op de samenwerking met de jubilerende vereniging: “Daar waar mogelijk trekken we samen op. Bijvoorbeeld bij de themabijeenkomsten over verbetering van arbeidsomstandigheden. Het contact bij dergelijke overleggen met de OBN is altijd goed
“50 jaar OBN, dat is een mooie tijd! De OBN staat, net als wij, onder meer voor behoud van vakmanschap. Ik hoop dat het vakmanschap mag blijven en dat er altijd voldoende vakmensen zullen zijn. Dat is mijn wens voor nog eens 50 jaar een koepelorganisatie voor de bestratingsbranche.”
26
27
Anke van Bodegom (SOMA)
“Het is een fantastisch vak”
VOBN
“De laatste jaren zijn we steeds meer straatmakers gaan opleiden” Op 21 september jongstleden, tijdens de Dag van de Straatmaker in Harderwijk, werd bekendgemaakt dat de OBN als Vakgroep Ondernemers Bestratend Nederland is toegetreden tot Bouwend Nederland. Onder meer innovatie,
“De OBN is de belangenbehartiger bij uitstek van iedereen die in het bestratingsvak werkzaam is. Zeker in deze tijd, waarin het lijkt alsof het aantal kleine zelfstandigen in die branche nog steeds toeneemt. Aan het woord is Anke van Bodegom, directeur-bestuurder van het SOMA College en SOMA Bedrijfsopleidingen dat gevestigd is in Harderwijk. “Met name voor zelfstandigen is het belangrijk dat ze met vragen over bijvoorbeeld hun rechtspositie, arbo-omstandigheden en veiligheid ergens terechtkunnen. Daarvoor is de OBN de aangewezen instantie.
veranderende markten en scholing zijn aandachtspunten waar de vakgroep zich op gaat richten. Een ontwikkeling die wij hier bij SOMA toejuichen. Want hoewel het lijkt alsof jongeren tegenwoordig eerder voor beroepen zouden kiezen waarbij je niet de hele dag buiten aan het werk bent, is het tegendeel het geval. De laatste jaren zijn we namelijk steeds meer straatmakers gaan opleiden. En nog steeds hebben wij een enorme toeloop van jongens die het vak van straatmaker een warm hart toedragen.
Landelijke opleiding Momenteel zijn we in gesprek met de OBN over hoe we gezamenlijk een landelijke opleiding voor straatmakers vorm kunnen geven. Voor de toekomst zou ik de OBN als opdracht willen meegeven te blijven werken aan een verbetering van het imago van de straatmaker. Het grote publiek ziet vooral de zware en ruwe kant van het beroep, maar niet wat daarachter schuilgaat. Het is een fantastisch vak en de mensen die het beoefenen zorgen dat wij elke dag kunnen profiteren van een prachtige leefomgeving waarin je onbezorgd kunt wandelen, rijden en met plezier kunt wonen. Ik hoop van harte dat de OBN zich ook de komende 50 jaar sterk blijft maken voor de belangenbehartiging van alle straatmakers.”
“Een andere rol die de OBN vervult, is die van kenniscentrum. In de 50 jaar van haar bestaan heeft de vereniging een schat aan kennis en ervaring opgedaan, die ze beschikbaar stelt aan vakgenoten die daar dankbaar gebruik van maken. Een derde belangrijke rol van de OBN is die van vertegenwoordiger van de bestratingssector in allerlei bestuurlijke overlegorganen.
24
25
Als branchevereniging heeft de OBN de belangen van haar leden altijd voorop geplaatst. Daarnaast is de OBN zich altijd bewust geweest van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dan hebben we het niet over het pure straatwerk, dat natuurlijk van groot maatschappelijk belang is, maar om maatschappelijke verantwoordelijkheid met een sociaal gezicht. Voorbeelden daarvan zijn onder meer de goede doelen waarvoor de branchevereniging zich heeft ingezet.
OBN maatschappelijk betrokken Zo werd tijdens het 40-jarig jubileum in 2003 een cheque van 11.000 euro overhandigd aan de Cliniclowns, een organisatie waarvoor bestuurslid John Steevens dit jaar ook nog per fiets de beruchte Stelvio beklom. In 2007 stond de Dag van de Straatmaker voor een belangrijk deel in het teken van nieuw straatwerk voor Hotel Huize IJsselvliedt van het Rode Kruis. Onder het motto ‘de bestra-
tingsbranche voor de zorg’ zijn de paden rondom het hotel van het Nederlandse Rode Kruis voorzien van gloednieuw straatwerk én van een schitterend natuurstenen terras. Nog tot op de dag van het bestraten zelf, 22 september, kwamen donaties binnen voor dit goede doel.
Ambassadeur Niesing van de stichting Cliniclowns krijgt een cheque ter waarde van € 11.000 overhandigd van OBN-voorzitter Gerrit Jan Visscher (Zaandam, 2003)
KWF Kankerbestrijding’. Het doel was om door middel van sponsoractiviteiten en giften zoveel mogelijk geld bijeen te brengen. Tijdens de dag zelf werd bekend dat er een bedrag van maar liefst 13.000 euro symbolisch aan de KWF Kankerbestrijding kon worden overhandigd. Daar waar in voorgaande jaren de mens centraal stond, was dit tijdens de Dag van de Straatmaker 2010 in Barneveld,
Hond voelt zich thuis op de Dog Lane of Fame
een bevriende viervoeter: de blindengeleidehond. Onder het motto ‘Meters maken voor KNGF Geleidehonden’ kon in de maanden voorafgaand aan die dag geld gedoneerd worden voor de aanleg van de Dog Lane of Fame, rechtstreeks afgeleid van de wereldbekende Lane of Fame in Hollywood. The Dog Lane of Fame werd aangelegd bij de toen 75-jarige KNGF Geleidehonden in Amstelveen.
OBN-voorzitter Peter van Beek veegt de Dog Lane of Fame aan
De Dag van de Straatmaker aflevering 2009 vond plaats in Dronten en stond in het teken van ‘Meters maken voor
Huize IJsselvliedt krijgt nieuwe bestrating (2007)
BN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50
22
23
Jan Warning (Arbouw)
“We trekken samen op” Het hoeft geen betoog dat veilig en gezond werken als een rode draad door de het vak van de straatmaker loopt. Niet alleen met betrekking tot handmatig straten – het aloude vakwerk – maar ook met betrekking tot mechanisch straten. De afgelopen jaren hebben een meer gecentraliseerde kijk op de arbeidsomstandigheden van de straatmaker, geleid tot een ingrijpende verandering in de regelgeving. Veranderingen die zich vooral concentreerden op het spanningsveld tussen handmatig straten en mechanisch straten. De OBN heeft op het gebied van veiligheid en gezond werken te maken met diverse organisaties en partijen, maar natuurlijk primair met haar achterban. Een van die partijen is de Stichting Arbouw, met als directeur Jan Warning, die goede voeling heeft met de bestra-
“Gezondheid, bouwnijverheid
tingsbranche met als illustratief voorbeeld de totstandkoming van de Arbocatalogus voor Bestratingsbedrijven. “Als Stichting Arbouw heeft de OBN gezond en veilig werken gelukkig hoog in het vaandel staan. Daarin trekt de vereniging op met diverse werknemersorganisaties. Arbouw is daar ondersteunend in. Ons doel is om de gezondheid, veiligheid en duurzame inzetbaarheid in de bouwnijverheid te bevorderen en het ziekteverzuim te verminderen. Samen met de vakorganisaties kijkt de OBN wat zij nodig heeft als het gaat om een goede informatievoorziening richting de branche. Daarover wordt vervolgens contact met ons opgenomen. Een goed voorbeeld is de totstandkoming van de Arbocatalogus voor Bestratingsbedrijven. Dat is een belangrijk document, waarin zowel werknemers als
werkgevers kunnen zien hoe de arbeidsomstandigheden in de bedrijfstak uitwerken voor de bestratingsbedrijven. In deze tekstuele uitgave is na te lezen wat de geëigende werkwijzen zijn. Samenwerking met de OBN is natuurlijk essentieel in dergelijk processen. De gesprekken zijn altijd in goede sfeer verlopen, ook al is het onderwerp er niet altijd één geweest zonder spanning. Ik feliciteer de OBN met het jubileum en spreek de wens dat het een gezonde brancheorganisatie blijft, in een gezonde bedrijfstak en met gezonde werknemers.”
veiligheid en duurzame inzetbaarheid in de bevorderen en het ziekteverzuim verminderen”
20
21
“Constructieve aanvulling op elkaars expertise en rol”
“We komen nieuwe uitdagingen tegen”
Mieke van Veldhuizen (FNV Bouw)
Gijs Lokhorst (CNV Vakmensen)
Gijs Lokhorst, onderhandelaar voor de CAO Bouwnijverheid en bestuurder van de Infrasector CNV Vakmensen, kijkt terug en vooruit op de samenwerking met de OBN. “De samenwerking tussen OBN en CNV Vakmensen is erop gericht om de belangen van werkgevers en werknemers in de branche optimaal te behartigen. We werken al heel wat jaren samen. De afgelopen jaren is vooral veel aandacht uitgegaan naar de verdere professionalisering van de branche.
We spraken daarbij bijvoorbeeld over thema’s als opleidingen en loopbaanontwikkeling. Bij al deze thema’s hebben we gezocht naar de gemeenschappelijke belangen.
Evenwicht “Onze samenwerking is altijd op een uitstekende manier verlopen, met wederzijds begrip voor elkaars positie en de verschillende belangen van waaruit geredeneerd werd. Ik denk dat we er goed in geslaagd zijn een bepaald evenwicht te behouden. Wat mij betreft blijven we de komende jaren werken aan de professionalisering van de branche. Daarbij komen we nieuwe uitdagingen tegen. Omdat we te maken hebben gekregen met andersoortige dienstverbanden, maakt dat de zaken ook complexer. Een ZZP’er heeft belang bij zoveel mogelijk werk. Hij deelt niet alle belangen die werknemers en werkgevers hebben. Als een bepaalde groep mensen zich niet aan de afspraken hoeft te houden, dan hebben we wel een probleem. Het is continue een vraag hoe we iedereen bereiken en hoe we de gemeenschappelijke agenda omhoog houden. Hierin werken we graag samen met OBN.”
“Een ZZP’er deelt niet alle belangen die werknemers en werkgevers hebben”
Sectorbestuurder Bouw & Infra, Mieke van Veldhuizen is positief over de relatie met de OBN: “Er wordt op veel terreinen samengewerkt. We zitten samen in het bestuur van de vakopleiding en hebben regelmatig contact met elkaar over de arbeidsomstandigheden in de branche. De OBN is vertegen-
zoals versleten ruggen, kapotte knieën en overbelaste polsen uit. Een belangrijk aandachtspunt de afgelopen jaren. Daarnaast kan ook het mechanisch bestraten in de praktijk beter worden toegepast. Dit jaar wordt voor de derde maal (na 2009 en 2011) de Gouden Straatsteen uitgereikt aan een
“De OBN slaagt er als relatief kleine organisatie goed in een eigen geluid te laten horen” bedrijf dat efficiënt mechanisch bestraten, inclusief de gezondheid van straatmakers, hoog in het vaandel heeft staan en dat ook op een goede manier in de praktijk brengt.”
Aanvullen
woordigd in de jury van de ‘Gouden Straatsteen 2013’. Nog teveel straatmakers worden door handmatig straten fysiek te zwaar belast en vallen vanwege gezondheidsklachten,
FNV Bouw en de OBN vullen elkaar volgens Mieke van Veldhuizen prima aan: “Wij steken voornamelijk in op arbeidsvoorwaarden richting onze leden, de OBN, op het werk zelf, de materialen en de arbeidsomstandigheden. De OBN is goed op de hoogte van wat er in de branche speelt. Wat mij betreft mogen we spreken van een constructieve aanvulling op elkaars expertise en rol, wij als vakbond en OBN als brancheorganisatie. Ik zou graag zien dat de OBN doorgaat met wat nu hun kracht is. De OBN is een relatief kleine organisatie, maar slaagt er goed in een eigen geluid te laten horen.”
18
19
Louw Elzinga (ABN)
“Belangenbehartiger Belangenbehartiger factor en bindende factor” “De OBN is heel sterk in de promotie van opleidingen en vakmanschap”
“De ABN en de OBN lijken best veel op elkaar”, meent Louw Elziga, die directeur is van eerstgenoemde Algemene Nederlandse Bond van Natuursteenbedrijven. Wat wij doen als belangenbehartiger voor de branchevereniging van natuursteenbedrijven, doet de OBN voor háár leden. Voor zover ik het kan beoordelen voert ze die taak uitstekend uit. Ze vertegenwoordigt niet alleen de behoeften van de leden, maar eigenlijk van iedereen die in de bestratingsbranche werkzaam is. Bovendien is de OBN heel sterk in de promotie van opleidingen en vakmanschap. Daarmee is ze behalve belangenbehartiger ook nog een bindende factor voor alle bedrijven in dit segment van de bouw. Nu de OBN participeert in Bouwend Nederland heeft ze de kans om op heel veel verschillende aandachtsgebieden te gaan samenwerken om zodoende nog beter support te kunnen bieden aan ondernemers en in het bijzonder aan haar leden. Dat ze hiermee het heft in handen houdt is een goede ontwikkeling, want als je straks een kolom bent van de bouwnijverheid en je niet specifiek profileert als bestratingsbranche, dan raak je ondergesneeuwd en verdwijn je langzaam. Met haar 50 jaar timmert de OBN nog steeds superdynamisch aan de weg en ik wens haar van harte toe dat ze ook de komende 50 jaar gezichtsbepalend mag blijven voor de branche!”
Ewald L.J. van Hal (KNB)
“Kennisrijk, betrokken en vastberaden samenwerken” “De OBN is voor ons een onmisbare ketenpartner als het gaat om het goed en verantwoord verwerken van gebakken elementverharding”, aldus Ewald van Hal, directeur van de vereniging van Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB) in Velp. “Straatwerk is immers pas mooi en functioneel als het goed gelegd wordt. De OBN heeft zich altijd sterk gemaakt om het ambacht te ondersteunen en de kwaliteit van het werk op een steeds hoger peil te brengen. Vaak gebeurde dat in samenwerking met KNB. Zo herinner ik mij de Demo-DoeDag in 2008 in Harderwijk, die in mijn waarneming voor een mijlpaal zorgde in de goede verwerking van straatstenen, naast volledig handmatig voortaan ook mechanisch. De vele edities van de Dag van de Straatmaker en het Nederlands Kampioenschap Straatmaken, onze samenwerking binnen CROW, diverse symposia, het zijn allemaal wapenfeiten waar we met trots en een goed gevoel op terugkijken. Als koepelorganisatie slaagt OBN erin collectief de doelen te bereiken die voor individuele bedrijven onbereikbaar zijn.
“Allemaal wapenfeiten waar we met trots en een goed gevoel op terugkijken” KNB wenst OBN alle goeds voor de toekomst en hoopt de samenwerking voort te kunnen zetten zoals we dat van oudsher gewend zijn: kennisrijk, betrokken en vastberaden.”
16
17
Een van de mooiste resultaten is nog steeds te bewonderen in het plaatsje Huisduinen bij Den Helder. In 1993 is hier een schitterend plein gemaakt met veertien tableaus die maritieme symbolen en figuren uitbeelden.
Door de jaren hebben teams van vaklieden en recent ook van leerlingen in heel Nederland de mooiste tableaus vervaardigd, al dan niet in het kader van het Nationaal Kampioenschap Straatmaken. De uitgebeelde straatwerken waren zonder uitzondering kleurrijk en hadden meestal een thema dat te maken had met de plek van uitvoering. Een kleine selectie. U kunt ze deels ook bewonderen in Google Earth! In 2006 werd in Dommelen het parkeerterrein van de plaatselijke voetbalvereniging RKVV opnieuw bestraat. Als kers op de taart werd de oprit versiert met het logo in frisse kleuren. Het ligt er nog steeds goed bij.
Ook Scheveningen kreeg in 1996 zee-gerelateerde tableaus op de boulevard.
0 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAA
Kleurrijk vakwerk In 2011 kwam de Dag van de Straatmaker in Haren (Groningen) langs. Deze molen werd gemaakt op het Raadhuisplein, in het hart van Haren. Iedereen kan er nog steeds van genieten.
In 2013 kregen teams van vaklieden en van leerlingen in het kader van het NK Straatmaken de opdracht figuraties van het bekende Stratego-spel te maken. Dit NK vond plaats tijdens de Dag van de Straatmaker op het Bouw & Infra Park te Harderwijk. De hier afgebeelde vlag en maarschalk zijn gemaakt door de uiteindelijke winnaars.
14
15
Paul Pool (Bouw & Infra Park)
“Blijf ondernemen, blijf innoveren” De jubilerende OBN is gevestigd op het Bouw & Infra Park in Harderwijk. Bouw & Infra Park ondersteunt met haar terrein, haar vastgoed, werknemers en serviceorganisaties en mensen uit de aanwezige sectoren, zodat deze elkaar kunnen ontmoeten en van elkaar kunnen leren. Deze werknemers en serviceorganisaties kunnen gebruik maken van het terrein en de gebouwen voor bijvoorbeeld praktijkopleidingen en evenementen van en voor organisaties en bedrijven. Ook stelt Bouw & Infra Park zalen en vastgoed beschikbaar voor de opleiding en huisvesting van studenten en cursisten, (meer)daagse conferenties, meetings en presentaties. Een van de partijen die van de faciliteiten van het Bouw & Infra Park gebruikmaakt is de OBN en dat heeft onder meer geresulteerd in de samenwerking rondom de Dag van de Straatmaker in 2013. Tijdens deze manifestatie is het gebied
“OBN doet
tussen het praktijkgebouw van de SOMA College en het voorlichtingscentrum van Bouw & Infra Park opgewaardeerd en ingericht als een voetgangersgebied (Plein 20-30). Deelnemers tijdens het Nederlands Kampioenschap Straatmaken voor Vaklieden en het Nederlands Kampioenschap Straatmaken voor Leerlingen hebben in daarvoor bestemde vakken Stratego spelfiguren gestraat, verwijzend naar de militaire voorgeschiedenis van het Bouw & Infra Park.
Constructief Paul Pool, directeur van het Bouw & Infra Park over de relatie met de OBN: “De OBN is reeds enkele jaren gevestigd op ons terrein in Harderwijk. We werken nu ongeveer zeven jaar samen en dat is altijd op een prettige en constructieve manier gebeurd. Afgelopen jaar trokken we samen op met betrek-
king tot de realisatie van Plein 20-30. Een fraai stuk straatwerk dat beslist een verfraaiing is van het Bouw & Infra Park.
Faciliterend Ik ken OBN als een ondernemersgerichte club, waar ontzettend veel kennis aanwezig is. OBN houdt zich bezig met onder meer kennisdeling binnen de bestratingsbranche en dat sluit prima aan bij onze eigen doelstelling. Wij werken faciliterend voor de bouw- en infrasector in het algemeen door bijvoorbeeld gebouwen en een grote expositiehal beschikbaar te stellen. Daar kunnen allerlei evenementen plaatsvinden. 50 jaar OBN; wat mij betreft gaan ze nog jaren door zoals ze doen. Blijf ondernemen, blijf innoveren. De bestratingsbranche vaart wel bij een koepelorganisatie als de OBN”.
onder meer aan kennisdeling en dat sluit prima aan bij onze eigen doelstelling”
12
13
Henk Bol (Fundeon)
“Een eigen geluid laten horen is de OBN wel toevertrouwd” “Midlifecrisis maar net voorbij en nog een fantastisch leven voor zich”
“In het kader van mijn bestuurslidmaatschap bij Fundeon heb ik de OBN leren kennen als een bijzonder betrokken en actieve speler in opleidingsland”, stelt Henk Bol, werkgeversvoorzitter van Fundeon in Harderwijk. “De vereniging weet als geen ander wat er omgaat in de praktijk van de bestratingswereld. Met al haar kennis en ervaring draagt de OBN in grote mate bij aan een gezonde wisselwerking tussen ontwikkelingen in de branche en ontwikkelingen in de opleiding van straatmakers. Dat is een niet te onderschatten verdienste van de vereniging. “Maar de OBN heeft meer pluspunten voor de bestratingswereld. Ten eerste bekleedt de OBN een sociëteitsfunctie. Het is een plek waar ondernemers elkaar kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen uitwisselen en veel van elkaar kunnen leren. Op de tweede plaats is de OBN belangenbehartiger zowel naar de overheid toe, als naar opleidingsland en de hele bouw- en infrabranche. Dat doet ze overigens met verve. Zeker binnen het verband van Bouwend Nederland is
10
het noodzakelijk dat de vakgroepen elke keer opnieuw het eigen geluid laten horen. Dat is de OBN wel toevertrouwd, daar ben ik van overtuigd. Een derde pluspunt van de vereniging is dat zij al het belangrijke nieuws van en voor de bestratingsbranche verzamelt en distribueert. Het bureau van de OBN is daar heel goed in. De verspreiding van alle relevante informatie gebeurt voornamelijk via de website en hoewel je niet weet of je daarmee alle mensen op de werkvloer bereikt, kunnen we er vanuit gaan dat dit laatste een tijdelijk probleem is. Alle jongeren van tegenwoordig wordt de omgang met de digitale media immers met de paplepel ingegoten. In gelijke tred met de verjonging van de bestratingswereld blijft ook de OBN zich steeds vernieuwen. Dat is een uitstekende eigenschap, want zo blijf je in letterlijk alle opzichten bij de tijd. Ik feliciteer de OBN van harte met haar 50-jarig bestaan. Daarmee is ze de midlifecrisis nog maar net voorbij en heeft ze nog een fantastisch leven voor zich. Wat mij betreft mag de OBN doorgaan op de ingeslagen weg!”
11
Iman Koster (CROW)
“Alert, uitgesproken en duurzaam” CROW werkt al jaren samen met OBN. Aanvankelijk vooral in het kader van bestekken, zoals de paragraaf straatwerk in de RAW-systematiek. Vanaf 2005 is de samenwerking intensiever geworden door de vraagstukken rond mechanisering van straatwerk. Vanaf deze periode werd de noodzaak van duidelijke handvatten voor mechanisch werken steeds duidelijker. Geen van de betrokkenen in de keten bleek zelfstandig in staat om de noodzakelijke veranderingen in gang te zetten. OBN heeft bij CROW het initiatief voor een
wordt de synergie tussen de verschillende partijen in de markt gevonden. Een synergie die boven de eigen belangen uit stijgt. De samenwerking en de organisatie van de markt door OBN heeft CROW geholpen om het onderwerp bestratingen serieus aandacht te geven. Daarbij gaat OBN de confrontatie niet uit de weg, het gaat duidelijk om onderwerpen die er echt toe doen. OBN vertegenwoordigt een mooi gemiddelde van de ondernemers in de bestratingsbranche.”
kundige straatwerk een gewaardeerd kwaliteitskenmerk van onze Nederlandse buitenruimte blijft en innovatie alle ruimte houdt.”
“Het gaat duidelijk om onderwerpen die er echt toe doen” procesbeschrijving en een afwegingskader neergelegd en is dit blijven steunen met kennis.
Synergie “We werken samen om modern vakwerk de ruimte te geven in de praktijk”, zegt Directeur Iman Koster. “Door samen te werken in het werkgroepverband van CROW
Gewaardeerd kwaliteitskenmerk “De contacten verliepen alert, uitgesproken en duurzaam vanuit het vertrouwen dat het ondanks verschillende meningen goed komt. Bij OBN zijn de mensen betrokken, die met plezier over hun prachtige vak praten. Wat mij betreft blijven we elkaar op die manier vinden op de inhoud en blijven we zo verenigd. Ik spreek de wens uit dat het vak-
8
9
Jan Bijker (SEB)
“Een prachtig en duurzaam product” “In mijn optiek is de OBN altijd voortvarend te werk gegaan en heeft ze op tijd ingespeeld op maatschappelijke ontwikkelingen”, stelt Jan Bijker, voorzitter Stichting Erkenning voor het Bestratingsbedrijf (SEB). “Zo reageerde de OBN, in de tijd dat de Vestigingswet Bedrijven onder vuur lag, heel alert door de SEB in het leven te roepen. Dat was in 1993. De SEB heeft in de loop van haar bestaan steeds meer gezag verworven als Erkenningsregeling in de bestratingsbranche. Het beste bewijs daarvoor is dat de SEB tegenwoordig regelmatig wordt gevraagd om op te treden als mediator in conflicten en geschillen en als getuigedeskundige in rechtszaken. “Toen ik vier jaar geleden voorzitter werd, heb ik veel gesprekken gevoerd met alle bij het straatwerk betrokken partijen. Daarbij viel me op dat de perceptie van bestratingswerk nogal verschilt van wat je op het eerste gezicht zou verwachten. Het functionele aspect van een weg, ofwel de mogelijkheid om je met fiets of auto gemakkelijk
van A naar B te kunnen verplaatsen, is feitelijk maar één klein onderdeel van het product bestrating. Voor het gros van de mensen is straatwerk een element dat in grote mate het ervaren comfort van je leefomgeving bepaalt. Als er iets scheef ligt, dan wordt er meteen gereclameerd. Dat hoor je ook van gemeenten. Straatwerk heeft bovendien een hoge sociale en esthetische impact. Vogelaarwijken knapten op van kleurrijke en kwalitatieve bestrating en vastgoed wordt meer waard als de omgeving netjes en uitnodigend oogt. Creatieve vormgeving van het straatwerk maakt van pleintjes weer gezellige ontmoetingsplaatsen
“Straatwerk heeft een hoge sociale en esthetische impact” die de sociale contacten tussen bewoners bevorderen. In onze steden ligt er vele malen meer straatwerk dan geasfalteerde verharding en dat alles moet onderhouden worden. Daar ligt natuurlijk een belangrijke taak voor de leden van de OBN. Straatwerk is een prachtig en duurzaam product en als we dan ook nog een juiste balans kunnen vinden tussen mechanische en handmatige verwerking, dan kan ik alleen maar concluderen dat de toekomst volop perspectief biedt voor de OBN.”
N 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50
6
7
OBN-voorzitter Peter van Beek
“Echt vakmanschap betekent beheersing van het hele proces” “Uitgangspunt van een vakschool is baangarantie creëren voor een jaarlijkse instroom van zo’n 200 leerlingen.”
Volgens Peter van Beek, de huidige voorzitter van de Ondernemersvereniging Bestratingsbedrijven Nederland, blijft het aloude ambacht, ofwel het handmatig straten, ook de komende jaren de ziel van het bestratingsvak. “Je ziet de afgelopen vijftig jaar, maar ook in de bestratingsgeschiedenis daarvoor, dat de ontwikkelingen binnen het vak niet echt een revolutie kenden. Dat kwam eigenlijk pas later, met de ontwikkelingen rondom de mechanisatie van de branche, een nieuw soort vakmanschap. Toch blijft het ambacht de basis, het is ons dna. Een machinist op een bestratingsmachine is niet per definitie een ambachtelijk vakman; een ambachtelijke straatmaker kan prima mechanisch straten. Daar zit ’t verschil. We mogen onze afkomst niet verloochenen.”
er grote verschillen bestaan tussen medewerkers van een ploeg. Dat komt doordat de fysieke belasting in alle werkmethoden voor tenminste één man in de groep dikwijls te hoog is. Individuele keuzes hebben grote invloed op de fysieke belasting. Dat betekent dat er grote verschillen zijn. Op dit moment kunnen nog niet alle werkzaamheden binnen het vak mechanisch worden opgelost. Niet alle plekken zijn bereikbaar met mechanische middelen, niet alle verbanden kunnen worden gelegd en juist die beperkingen kunnen leiden tot een hogere fysieke werkdruk. Kortom, het mechanisatieproces is nog niet volwassen. Het is voor de toekomst van belang om met deze beperkingen om te gaan.”
Afkomst Hoewel er op verschillende terreinen binnen de branche de afgelopen jaren wel het een en ander is verbeterd, denk hierbij aan de arbeidsomstandigheden, wijst Van Beek op het gevaar van de vercommercialisering van de branche. “En daarmee bedoel ik niet zozeer het geldelijk gewin, maar vooral de schaduwkant van de regelgeving, waardoor het vakmanschap – en daarmee wellicht ook de gebakken
Eén van de gevolgen van de mechanisatie is volgens Van Beek dat de betrokkenheid met betrekking tot het vakmanschap, het handmatig straatwerk, is afgenomen. “Op zich is dat wel logisch, maar we moeten er tegelijkertijd voor waken dat we het respect verliezen voor onze afkomst. Hierin ligt een verantwoordelijkheid voor de branche. Echt vakmanschap is beheersing van het hele proces. Je merkt
Vakschool Niet voor niets is de OBN-voorzitter een pleitbezorger van een echte vakschool voor de straatmaker in spe. Een vakschool waar structureel aandacht wordt besteed aan het dna van het straatwerk: het ambachtelijk straten, maar waar de leerling straatmakers ook voeling krijgen met alle andere facetten van het bestratingsproces, zoals mechanisatie en regelgeving. Peter van Beek: “De basis voor kwaliteit blijft toch het ambacht. Het is natuurlijk de vraag of er ooit ruimte is voor een vakschool. Het is mijns inziens wel nodig, omdat er nu een versnippering is van opleiding. Niets ten nadele van de huidige opleidingen – de ROC’s doen prima werk – maar centralisatie komt de kwaliteit en efficiency wel ten goede. Er is wel over gepraat, de ideeën zijn geopperd, maar ze zijn helaas nog niet van de grond gekomen. Het uitgangspunt van een vakschool is, naast centralisatie en kwaliteit van het bestratingsvak, om een baangarantie te creëren voor een jaarlijkse instroom van zo’n 200 leerlingen. Dat betekent uiteraard ook dat er meer bekendheid aan het vak gegeven moet worden bij de vooropleidingen, zoals de VMBO’s om die instroom te realiseren. De toekomst zal uitwijzen of dergelijke initiatieven bestaansrecht hebben. Mogelijk dat hier
0 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAA straatsteen – dreigt te verdwijnen. Als het zo doorgaat dan ligt Nederland binnen afzienbare tijd vol met betonprints, zoals in de Verenigde Staten. Dat hoort niet, dat past niet. De regelgeving schrijft voor dat mechanisch straten moet daar waar het kan, vooral ook om de fysieke belasting te verminderen. Op zich een prima uitgangspunt. TNO heeft echter aangetoond dat de fysieke belasting van zowel handmatig straten als mechanisch straten hoog is én dat
de afname van de betrokkenheid ook aan de gesprekken in de keet. Vroeger werd er veel meer gesproken over de problemen die opgelost dienen te worden. Dat is nu anders. De straatmaker van nu hoeft minder na te denken als gevolg van de vercommercialisering van het bestratingsproces. Hij moet de regelgeving volgen. Dat gaat ten koste van het vakmanschap en van de creativiteit van de straatmaker.”
nog een taak ligt voor de nieuwe Vakgroep Ondernemers Bestratend Nederland van Bouwend Nederland.”
“De basis voor kwaliteit blijft toch het ambacht”
4
5
Fotografie: A.H. van Beek BV, Ahlmann Nederland bv, Almi, P. de Jong BV, MSZR, Rijkswaterstaat, De Schans BV, Struyk Verwo Infra, Vanku BV Special Products, Wacker Neuson BV, Wienerberger, Wynmalen & Hausmann NV, Monique Broer, Joop Pison
Voor u ligt de jubileumuitgave 50 jaar OBN. Een uitgave waarin wordt teruggeblikt op de historie van de georganiseerde bestratingsbranche en waarin diverse partnerorganisaties hun samenwerking met de OBN beschrijven. Deze jubileumuitgave pretendeert niet een volledige geschiedschrijving te zijn, maar vormt een bespiegeling van de afgelopen vijftig jaar in relatie tot het heden. Als rode draad door vijftig jaar OBN loopt de maatschappelijke en economische waarde van het Nederlandse straatwerk. Dat maakt de straatmaker – als vakman en als ondernemer – onmisbaar én het laat zien dat de bestratingsbranche in al die jaren een sector is gebleven met de neus naar voren gericht: innovatief en ondernemingsgezind. De laatste belangrijke ontwikkeling binnen de branche is de toetreding tot Bouwend Nederland in de Vakgroep Ondernemers Bestratend Nederland. Naast het gouden jubileum is ook dát een felicitatie waard. Bouwend Nederland gaat samen met de Vakgroep Ondernemers Bestratend Nederland ’VOBN’ gericht verder met het effectief behartigen van de belangen van de aangesloten bedrijven. Gebundelde krachten, waardoor we elkaar versterken en we de toekomst optimistisch in kunnen gaan. OBN, gefeliciteerd!
Teksten: Tjerk van Duinen, Ronald Haring, Monique Broer, Jean Reijnders Opmaak: Inhoud.cc/Marc Heijmans
Samenstelling en redactie: Inhoud.cc
Dit jubileumboek is een uitgave van de OBN
0 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 J Maxime Verhagen Voorzitter Bouwend Nederland
Inhoud Peter van Beek (OBN) Jan Bijker (SEB) Iwan Koster (CROW) Henk Bol (Fundeon) Paul Pool (Bouw & Infra Park) Tableaus: kleurrijk vakwerk door de jaren Louw Elzinga (ABN) Ewald L.J. van Hal (KNB) Gijs Lokhorst (CNV Vakmensen)
“Echt vakmanschap betekent beheersing van het hele proces” “Straatwerk heeft een hoge sociale en esthetische impact” “Alert, uitgesproken en duurzaam” “Een eigen geluid laten horen is de OBN wel toevertrouwd” “Blijf ondernemen, blijf innoveren!” “Belangenbehartiger en bindende factor” “Kennisrijk, betrokken en vastberaden samenwerken” “We komen nieuwe uitdagingen tegen”
4 6 8 10 12 14 16 17 18
N 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 5 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 JAAR OBN 50 J Nieke van Veldhuizen (FNV Bouw) Jan Warning, (Arbouw) OBN 50 jaar maatschappelijk betrokken Anke van Bodegom (SOMA) Eric de Groot (Betonindustrie De Hamer) René van der Steen (Vakvereniging Het Zwarte Corps) Jacco Keizer (bpfBOUW) Een lied van alle tijden: De stratenmaker De leerling die al vakman is
“Constructieve aanvulling op elkaars expertise en rol” “Samen optrekken voor veiligheid en gezondheid” “Het is een fantastisch vak” “Eindproduct voortdurend verbeteren” “Voor behoud van vakmanschap” “Service op loopafstand”
19 20 22 24 26 27 28 29 30
3
