d el be
© 2008 Leskist.nl, Noordhorn Alle rechten voorbehouden.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand
or
of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Vermenigvuldiging van kopieerbladen voor eigen
gebruik is uitsluitend toegestaan aan scholen die deze map aangeschaft hebben.
ISBN 978-90-78688-09-9
vo
Eerste druk, eerste oplage
d
Inhoudsopgave
Tabblad
el
1 Inleiding
2 Gespreks- en taalactiviteiten 3 Spelactiviteiten
4 Reken- en wiskundeactiviteiten
be
5 Lees- en schrijfactiviteiten 6 Constructieve activiteiten 7 Onderzoeksactiviteiten 8 Liedjes en versjes 9 Kleurplaten
vo
or
10 Overig
d
Gebruikte symbolen
Idee
Poppenkastverhaal
el
Spel in de hoek
be
Opdracht met spelmateriaal
Werkblad
Knutselen
Bewegingsspel
Opdracht in een hoek
Opdracht aan tafel
vo
or
Kringactiviteit
d
Basismap wonen
Keuze van het thema
el
Wonen behoort tot de belevingswereld van ieder kind. De woonsituatie is per kind zeer verschillend. Waar het ene kind vertrouwd is met de drukte van een stad, woont de ander midden in de weilanden. In deze map wordt een handreiking gegeven om de interesse te wekken voor verschillende vormen van wonen, zodat kinderen vanuit hun eigen situatie leren om verder te kijken.
Zeker de laatste jaren heeft het klussen in en om huis een enorme vlucht genomen. Het aantal bouwmarkten en het aantal verschillende gereedschappen is enorm toegenomen. De voorkennis per kind zal heel verschillend zijn. In deze map wordt de nadruk gelegd op de ervaring van verschillende
be
begrippen rondom het thema Klussen.
Leskist.nl biedt met deze basismap basismateriaal aan om het thema wonen uit te werken in de groepen 1 en 2. Met een goede aankleding van het lokaal, een aantrekkelijke inrichting van de hoeken
vo
or
en het aanbieden van de juiste activiteiten zal dit thema in de groep tot leven komen.
d
2 – Gespreks- en taalactiviteiten Introductie van het thema met de handpop
el
De kinderen en de leerkracht zitten in de kring. De leerkracht heeft de
Uitleg:
handpop bouwvakker in zijn/haar hand en houdt hem achter zijn/haar rug. Onderstaand verhaal biedt een kader voor een interactief verhaal, dat eenvoudig naar de eigen situatie aan te passen is. Benodigdheden:
Handpop bouwvakker, bouwwerk van de kinderen, een hamer ergens verstopt
be
in het lokaal, reservehamer
Handpopverhaal - Bouwvakker Tim
Leerkracht
De leerkracht heeft handpop bouwvakker Tim achter zijn/haar rug. (en zegt tegen de kinderen) Ik zie een heel mooi bouwwerk in de bouwhoek. Wie heeft dat gemaakt? (wacht reactie af) Hoe heb je dat gemaakt?
Bouwvakker Tim
Dan komt Tim tevoorschijn. Dat vind ik ook juf/meester. De kinderen hebben
or
heel goed gebouwd.
Leerkracht
Wie ben jij?
Bouwvakker Tim
Ik ben bouwvakker Tim en ik loop elke dag langs jullie school naar mijn werk. Ik werk op de bouwplaats (of in een huis) een eindje verder op.
Zo, vertel eens even. Wat doe jij dan precies voor werk?
Bouwvakker Tim
Volgens mij heb ik dat al gezegd… wie weet het nog? (reactie van kinderen)
vo
Leerkracht
Bouwvakker Tim
Bouwvakker Tim
Ik vind dat de kinderen hier in de klas ook goed kunnen bouwen. Zijn jullie ook bouwvakkers? Bouwen jullie ook altijd huizen? (reactie van kinderen)
Nu, ik heb een probleem. Ik ben zo erg rommelig. Ik ben mijn hamer kwijt. Ruimen jullie je gereedschap wel goed op? (reactie van kinderen)
Doel
d
Kringgesprek – Leefomgeving
Nieuwsgierig zijn, voorstellingsvermogen en creativiteit, woorden en begrippen
Een poster/ vertelplaat van een dorp en/of stad
Werkwijze
De leerkracht vertelt aan de hand van een poster vertelplaat dat de mensen in
el
Benodigdheden
een dorp kunnen wonen of in een stad. Bespreek wat een dorp is en wat een stad is. En wat er te zien valt op de poster. De leerkracht bespreekt met de kinderen of er veel ruimte om hun huis is om te spelen. Of het ook veilig is om buiten te spelen. Vragen die aan de orde kunnen komen zijn:
Waar speel je altijd?
o
Waar speel je buiten?
o
Is er ook een speeltuin in de buurt?
o
Hoeveel huizen staan er in jouw straat? Kun je ze tellen?
o
Mag je alleen spelen buiten?
o
Woon je aan een straat met veel auto’s? Of met weinig auto’s.
be
o
Tip
Maak met kosteloos materiaal een stad of een dorp, afhankelijk van de
or
woonsituatie van de meeste kinderen.
Kringgesprek – Spel in de huishoek
Emotioneel vrij zijn, zelfsturing en reflectie, woorden en begrippen
vo
Doel
Werkwijze
Evalueer het spel in de huishoek in de kleine of grote kring. Vraag aan de kinderen hoe het spel verliep. Welke rol had je en wat deed je. Geef eventueel suggesties. Door de gesprekjes in de hoek of over het spel in de
hoek komen nieuwe woorden en begrippen tot stand. De kinderen reageren op elkaar. De kinderen krijgen door het evalueren beter spelinzicht.
d
>Onderhoud van het huis: De loodgieter, meterstand opnemer, schilder, glazenwasser, collectant kan langskomen. De leerkracht verzamelt materiaal, boeken, informatie, enz. over deze beroepen. >Wonen in verre landen: Tijdens het spel kan er interesse ontstaan over hoe kinderen in andere landen wonen. De leerkracht kan hier verder op ingaan door samen met de kinderen foldermateriaal,
el
boeken of foto’s te verzamelen en aan te bieden. Voor veel kleuters is dit nog te ver van huis. Doe dit dan ook alleen als er werkelijk interesse in de groep is voor dit soort elementen.
Spel in de bouwhoek
De kinderen van de bouwhoek zijn bouwvakkers. Ze bouwen of verbouwen een huis of ze oefenen hun werk uit in de huishoek. Zoals het plaatsen van een dakkapel, schilderen van de kozijnen of het
Rollen:
be
verbouwen van de woonkamer. De rollen die ze spelen bepalen welke handelingen ze uitvoeren.
Metselaar, timmerman, schilder, dakdekker Spel:
De metselaar metselt de muren. Hij/zij gebruikt de blokken/bakstenen en de troffel. De metselaar metselt de stenen in verband. De timmerman timmert de kozijnen, deuren, planken…enz. Hij/zij gebruikt echte timmermansgereedschap. De schilder verft het huis, de kozijnen, plafond. Hij/zij gebruikt de rollers en de kwasten. De dakdekker legt de dakpannen. Hoe maak je het dak? Hoe leg je
or
dakpannen? De kinderen zullen veel moeten overleggen en samenwerken. Natuurlijk lopen de rollen dan al snel in elkaar over. Laat de kinderen lekker experimenteren, maar controleer aan het eind van
vo
het spel of de kinderen de inhoud van het beroep kunnen omschrijven of uitbeelden.
d
Werkblad: Tekenopdracht – Begrippen
Opdracht: De leerkracht geeft de kinderen de opdracht om al tekenend onderstaande instructies op te volgen. Alle elementen zijn natuurlijk eenvoudig aan te passen aan de leersituatie van de groep, laat
el
eventueel begrippen weg of voeg begrippen toe. Teken links van je papier een huis.
o
Teken boven het huis een wolk.
o
Naast het huis staat een boom.
o
In de boom hangen appels.
o
Er staat een ladder tegen de boom.
o
Het huis heeft in het midden een deur.
o
Naast de deur zitten twee ramen.
o
Op het dak van het huis zit een vogel.
o
Tussen de boom en het huis ligt een poes met grote snorharen.
be
o
Kring – Klokkijken Doel
Nieuwsgierig zijn, symbolen, tekens en betekenissen
Klok en een klok met beweegbare wijzers
Werkwijze
Bespreek met een groepje kinderen dat toe is aan het leren klokkijken hoe
or
Benodigdheden
laat het is en hoe laat ze naar huis gaan. Laat de kinderen eventueel de wijzers op de beweegbare klok net zo neerzetten als de juiste tijd. Bespreek
waar de lange en korte wijzers voor dienen. Oefen met de kinderen eerst de hele uren. De leerkracht zet een tijd neer en vraagt aan de kinderen hoe laat
het is. Deze opdracht kan ook andersom. De kinderen zet een tijd neer en de leerkracht zegt hoe laat het is. Laat de kinderen in het groepje opdrachten geven aan elkaar. De opdracht kan uitgebreid worden door er halve uren bij
vo
te doen.
Tip
Breidt de opdracht uit met het werkblad klokkijken (achteraan dit hoofdstuk).
Tip
Betrek de klok ook bij de dagopening in de kring. Vraag aan de kinderen hoe laat het is, welke dag het is en welke datum het is. (Zet de kalenderklok goed) De begrippen gisteren, morgen, enzovoort kun je dan ook bespreken.
d
Werkblad: Bouw van een huis
vo
or
be
el
Opdracht: De kinderen knippen de plaatjes uit en plakken de plaatjes in de goede volgorde.
