Is protesteren de oplossing?

!"#2

JULI 2013

Is protesteren de oplossing?

s

!"#$

IN DE ZE UI TG AVE

MEER L E ZEN? www.jw.org/nl

COVERONDERWERP

JONGEREN

r 5 Bettmann/CORBIS

JONGE MENSEN VRAGEN HOE KAN IK MET ZIEKTE OMGAAN? (Deel 2) Dit artikel vertelt hoe vier jongeren met een ziekte of handicap hebben leren omgaan. (Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT  JONGEREN)

Is protesteren de oplossing? BLZ. 6-9

KINDEREN 3 EEN BLIK OP DE WERELD 4 HULP VOOR HET GEZIN Omgaan met driftbuien 10 DIEREN IN HET WILD De raadselachtige woestijnkat 12 LANDEN EN VOLKEN Een bezoek aan Azerbeidzjan 14 DE ZIENSWIJZE VAN DE BIJBEL Gods Koninkrijk

r Lees de Bijbelse stripverhalen. Gebruik de werkbladen om je kinderen te helpen meer over Bijbelse personen en morele principes te leren. (Ga naar WAT DE BIJBEL LEERT  KINDEREN)

16 TOEVAL OF ONTWERP? De hersenen van de Arctische grondeekhoorn

July 2013 / Vol. 94, No. 7 / Monthly Oplage per uitgave: 43.524.000 in 99 talen

/

DUTCH

Deze publicatie is niet voor de verkoop bestemd maar wordt verschaft als onderdeel van een wereldwijd Bijbels onderwijzingswerk dat gesteund wordt door vrijwillige bijdragen. Tenzij anders vermeld, is de gebruikte Bijbelvertaling de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwijzingen (uitgave 2004). De afkorting v.G.T. betekent „voor de gewone tijdrekening”. G.T. staat voor „van de gewone tijdrekening”. Awake! (ISSN 0005-237X) is published monthly by Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights, Brooklyn, NY 11201-2483, U.S.A., and in England by Watch Tower Bible and Tract Society of Britain, The Ridgeway, London NW7 1RN (Registered in England as a Charity). Uitgegeven door Wachttoren-, Bijbelen Traktaatgenootschap, Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen, Nederland. Christelijke Gemeente van Jehovah’s Getuigen ¨ (Verantwoordelijke uitgever: Marcel Gillet), Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem, Belgie, PP-PB BRUXELLES X - BRUSSEL X No. 10/667. 5 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Alle rechten voorbehouden. Printed in Britain.

Wilt u meer informatie of een gratis Bijbelcursus? Ga naar www.jw.org /nl of schrijf naar een van de onderstaande adressen. JEHOVAH’S GETUIGEN: NEDERLAND: Noordbargerstraat 77, NL-7812 AA Emmen. ¨ BELGIE: rue d’Argile-Potaardestraat 60, B-1950 Kraainem. Een complete lijst met adressen in de hele wereld vindt u op www.jw.org/nl/contact.

EEN BLIK OP DE WERELD

ZWITSERLAND Uit een Zwitsers onderzoek blijkt dat iemand van boven de 60 een 14 procent hoger risico loopt om dood te gaan op zijn verjaardag dan op een willekeurige andere dag. Op de verjaardag is het risico op een fatale hartaanval 18 procent hoger dan normaal. Vrouwen hebben op die dag een 21 procent hogere kans op een beroerte. En het aantal zelfmoorden onder mannen ligt op de verjaardag 35 procent hoger. De onderzoekers nemen aan dat stress en alcohol bijdragen tot de hogere aantallen zelfmoorden en ongevallen. Maar sommige experts trekken dit onderzoek in twijfel. Ze zeggen dat het hogere aantal sterfgevallen mogelijk te verklaren is door verkeerd geregistreerde datums.

Cigarette packaging: 5 Commonwealth of Australia; EPA/LUKAS COCH

VERENIGDE STATEN Drie pacifisten — een 82-jarige non en twee handlangers van 63 en 57 — wisten onlangs door te dringen tot een terrein in Oak Ridge (Tennessee) waar zo’n 100 ton nucleair materiaal ligt opgeslagen. Ze schilderden antioorlogsslogans op een van de gebouwen. De gebrekkige beveiliging van wat „een van de best beveiligde locaties ter wereld zou moeten zijn”, werd door Steven Chu, de Amerikaanse minister van Energie, „zeer verontrustend” genoemd.

¨ AUSTRALIE Het hoogste rechts¨ college van Australie verplicht tabaksfabrikanten om pakjes sigaretten voortaan zonder logo en zonder opvallende kleuren te produceren. Sigaretten mogen alleen nog verkocht worden in vaalbruine pakjes waarop afschrikwekkende foto’s staan van de uitwerking die roken op het lichaam heeft.

¨ ISRAEL Knappe mannen maken meer kans om voor een sollicitatiegesprek te worden uitgenodigd als ze een foto bij hun cv voegen; knappe vrouwen maken juist minder kans. Hoe komt dat? ¨ Israelische onderzoekers denken dat dit komt doordat de personeelsafdelingen — die bepalen wie uitgenodigd wordt voor een gesprek — voornamelijk uit vrouwen bestaan. The Economist zegt: „De onaangename conclusie is dat knappe sollicitanten gediscrimineerd worden als gevolg van ouderwetse jaloezie.”

3

HULP VOOR HE T GE ZIN  OPVOEDING

Omgaan met driftbuien

HET PROBLEEM Als uw kind van twee van streek is, begint hij1 te schreeuwen, te stampen en wild om zich heen te slaan. U vraagt u af: Is mijn kind wel normaal? Krijgt hij driftbuien omdat ik iets verkeerd doe? Groeit hij hier ooit overheen? U kunt iets aan het gedrag van uw peuter doen. Maar het is goed u eerst te verdiepen in de oorzaken van het gedrag. 1 Hoewel het kind in dit artikel overal als mannelijk wordt aangeduid, gelden de besproken principes ook voor meisjes.

HOE HET KOMT Kleine kinderen weten nog niet goed hoe ze met hun emoties moeten omgaan. Dat op zich kan al tot driftbuien leiden. Maar er zijn meer oorzaken.

Denk bijvoorbeeld aan de verandering die een kind rond zijn tweede meemaakt. Vanaf zijn geboorte hebben zijn ouders hem altijd op zijn wenken bediend. Als hij huilde, kwamen ze direct aanrennen. Was de baby ziek? Moest hij gevoed, getroost of verschoond worden? De ouders deden alles wat nodig was om de baby te helpen. En dat hoort ook zo, want een baby is volledig afhankelijk van zijn ouders. Maar rond zijn tweede gaat een kind beseffen dat zijn ouders steeds minder aan zijn wensen tegemoetkomen. In plaats van te doen wat hij wil, verwachten ze dat hij zich naar hun wensen schikt. De rollen zijn nu omgedraaid en de tweejarige zal die verandering waarschijnlijk niet zonder protest accepteren — misschien met driftbuien als resultaat. Meestal went een kind er na een tijdje aan dat zijn ouders zijn opvoeders zijn en niet alleen zijn verzorgers. Hopelijk gaat hij ook inzien dat het zijn rol is om zijn ouders te gehoorzamen (Kolossenzen 3:20). Maar ondertussen kan een kind het geduld van zijn ouders tot het uiterste op de proef stellen met de ene driftbui na de andere.

r

Meer informatie voor gezinnen is te vinden op www.jw.org/nl

WAT U KUNT DOEN Toon begrip. Uw kind is geen minivolwassene. Omdat hij zich nog geen raad weet met zijn emoties, kan hij overdreven reageren als hij van streek is. Probeer de situatie door ¨ zijn ogen te zien. — Bijbels principe: 1 Korinthiers 13:11.

Blijf rustig. Als uw kind een driftbui heeft, helpt het niet als u zelf boos wordt. Reageer nuchter en probeer de driftbui zo veel mogelijk te negeren. Als u bedenkt wat de reden voor de driftbui is, zal dat u helpen rustig te blijven. — Bijbels principe: Spreuken 19:11. Houd voet bij stuk. Als u altijd toegeeft, zal het kind de volgende keer dat hij iets wil waarschijnlijk weer een driftbui krijgen. Blijf kalm en laat zien dat u meent wat u ¨ zegt. — Bijbels principe: Mattheus 5:37.

S L E U T E LT E K S T E N „Toen ik nog een kind was sprak ik als een kind, dacht ik als een kind, redeneerde ik als een kind.” ¨ — 1 Korinthiers 13:11, NBV. „Het inzicht van een mens vertraagt stellig zijn toorn.” — Spreuken 19:11. „Laat uw woord Ja gewoon Ja betekenen, en uw Neen, Neen.” ¨ — Mattheus 5:37.

WEES CONSEQUENT!

Als u bedenkt wat de reden voor de driftbui is, zal dat u helpen rustig te blijven Heb geduld. Verwacht niet dat driftbuien van de ene dag op de andere ophouden, vooral niet als uw kind het idee heeft dat zijn gedrag iets met u doet. Maar als u steeds goed reageert en consequent blijft, zullen de driftbuien waarschijnlijk minder worden. Na verloop van tijd zullen ze helemaal ophouden. De Bijbel zegt dat ’de liefde geduldig ¨ is’ (1 Korinthiers 13:4, De Nieuwe Bijbelvertaling). Probeer ook het volgende: ˘ Als de driftbui begint, houd uw kind dan in uw armen (als dat mogelijk is) en probeer zonder hem pijn te doen te voorkomen dat hij wild om zich heen slaat. Schreeuw niet tegen uw kind. Wacht gewoon tot de bui over is. Uiteindelijk zal hij beseffen dat de driftbui niets heeft opgeleverd.

„Ik moet altijd een beetje lachen als een ouder klaagt dat zijn kind geen nee accepteert. Dat vind ik grappig omdat zo’n opmerking meer over de ouder zegt dan over het kind. Een kind dat geen nee accepteert, heeft altijd ouders die geen nee kunnen zeggen. Het gaat er niet om dat het kind geen nee accepteert, maar dat het kind geen reden heeft om dat nee serieus te nemen.” — John Rosemond, New Parent Power!

˘ Kies een plek in huis waar u uw kind neerzet als hij een driftbui heeft. Zeg dat hij terug mag komen als hij weer rustig is, en laat hem dan daar. ˘ Als uw kind in het openbaar een driftbui krijgt, neem hem dan even apart. Geef niet gewoon toe omdat hij een ` scene maakt. Daardoor geeft u uw kind alleen maar het signaal dat hij met een driftbui alles voor elkaar kan krijgen. ˛

Ontwaakt! juli 2013 5

COVERONDERWERP

IS PROTESTEREN DE OPLOSSING? Jehovah’s Getuigen, de uitgevers van dit tijdschrift, zijn politiek neutraal (Johannes 17:16; 18:36). Hoewel in dit artikel specifieke voorbeelden van maatschappelijke onrust worden genoemd, hebben de uitgevers geen voorkeur voor een bepaald land en kiezen ze ook geen partij in politieke kwesties.

P 17 december 2010 was voor Mohammed Bouazizi de maat vol. De 26-jarige ¨ straatverkoper in Tunesie was gefrustreerd omdat hij geen betere baan kon vinden. Bovendien eisten corrupte agenten vaak steekpenningen van hem. Die ochtend nam de politie zijn voorraad appels, peren en bananen in beslag. Toen ze ook nog zijn weegschaal meenamen, kwam hij in verzet, en sommige ooggetuigen zeggen dat hij door een vrouwelijke agent werd geslagen. Vernederd en woedend ging hij naar een regeringsgebouw om een klacht in te dienen, maar hij werd genegeerd. Naar ´ ´ verluidt schreeuwde hij voor het gebouw: „Hoe moet ik dan de kost verdienen?” Hij overgoot zichzelf met benzine en stak

O

een lucifer af. Nog geen drie weken later bezweek hij aan zijn verwondingen. Zijn wanhoopsdaad maakte ¨ iets los bij mensen in Tunesie en andere landen. Volgens velen was het de aanleiding voor een opstand waardoor het Tunesische regime omvergeworpen werd en voor protesten die zich al snel naar andere Arabische landen uitbreidden. In 2011 kende het Europese Parlement Bouazizi en vier anderen de Sacharovprijs voor de vrijheid van meningsuiting toe, en de Londense Times riep hem uit tot persoon van het jaar. Zoals uit dit voorbeeld blijkt, kan protesteren een krachtig wapen zijn. Maar wat zit er achter de recente golf van protesten? En zijn er alternatieven?

Vanwaar de toename in protesten?

Wat is ermee bereikt? Activisten zullen beweren dat dankzij protesten het volgende is bereikt:

˘ Betere leefomstandigheden voor de armen. Als reactie op rellen in Chicago (VS) tijdens de Grote Crisis van de jaren dertig, zorgde de overheid ervoor dat uitzettingen opgeschort werden en een deel van de relschoppers werk kreeg. Vergelijkbare protesten in de stad New York leidden ertoe dat 77.000 uitgezette gezinnen terug mochten naar hun huis. ˘ Onrecht aangepakt. De busboycot van 1955/1956 in Montgomery (Alabama, VS) leidde ertoe dat een verordening in verband met gescheiden zitplaatsen in bussen voor blank en zwart werd afgeschaft. ˘ Bouwprojecten tegengehouden. In december 2011 demonstreerden tienduizenden mensen tegen de bouw van een kolencentrale vlak bij Hongkong omdat ze bang waren voor vervuiling. Het project werd afgeblazen.

5 Bettmann/CORBIS

Veel protesten worden ontketend door de volgende oorzaken: ˘ Ontevredenheid over sociale stelsels. Als mensen denken dat de overheid en de economie aan hun wensen tegemoetkomen, is er weinig reden om te protesteren. Wanneer ze een probleem hebben, lossen ze dat binnen de bestaande orde op. Maar als mensen vinden dat die stelsels corrupt en onrechtvaardig zijn en slechts enkelen er voordeel van hebben, is de situatie rijp voor maatschappelijke onrust. ˘ Een aanleiding. Vaak gebeurt er iets waardoor mensen in actie komen en niet meer willen berusten in hun lot. Bouazizi’s daad leidde bijvoorbeeld tot massale pro¨ testen in Tunesie. En toen de

Indiase activist Anna Hazare uit protest tegen corruptie in hongerstaking ging, bracht dat in 450 steden demonstranten op de been. Zoals de Bijbel lang geleden al zei, leven we in een wereld waar „de ene mens macht uitoefent ten koste van de andere” (Prediker 8:9, Groot Nieuws Bijbel). Corruptie en onrecht komen nu nog veel meer voor dan toen. Mensen zijn zich meer dan ooit bewust van de tekortkomingen van de politieke en economische stelsels. Door smartphones, internet en non-stopnieuwsuitzendingen kunnen gebeurtenissen nu in een groot gebied snel een reactie uitlokken, zelfs in afgelegen plaatsen.

Hoewel demonstraties soms resultaat opleveren, biedt Gods Koninkrijk een betere oplossing Ontwaakt! juli 2013 7

Natuurlijk krijgen demonstranten niet altijd hun zin. Sommige leiders zullen eerder strenge straffen opleggen dan eisen inwilligen. Onlangs zei de president van een land in het Midden-Oosten over de protestbeweging daar dat die „met ijzeren vuist” moest worden bestreden. Bij de onlusten in dat land zijn duizenden mensen omgekomen. Zelfs als het doel van de protesten bereikt wordt, leidt

de nasleep ervan onvermijdelijk tot nieuwe problemen. Een man die medeverantwoordelijk was voor het afzetten van de heerser van een Afrikaans land, zei tegen het blad Time over het nieuwe regime: „Het was een utopie die onmiddellijk uitliep op een chaos.”

Is er een betere manier? Veel bekende mensen vinden dat ze moreel verplicht zijn om tegen onderdrukkende systemen

Overal zag ik onrecht Verteld door Patrick O’Kane

IK BEN in 1965 geboren in een arm gezin in Noord-Ierland. Ik groeide op in het graafschap Derry tijdens de ’Troubles’, het gewelddadige conflict tussen katholieken en protestanten dat ruim dertig jaar duurde. De katholieke minderheid voelde zich gediscrimineerd door de protestanten en beschuldigde hen van oneerlijke praktijken in verband met verkiezingen, politiezaken, werkgelegenheid en huisvesting. Overal zag ik onrecht en ongelijkheid. Ik ben talloze keren geslagen, uit de auto gesleurd, onder schot gehouden of ondervraagd en gefouilleerd door de politie of door soldaten. Ik voelde me een slachtoffer en dacht: ik kan dit accepteren of ik kan terugvechten! Ik liep mee in marsen ter herinnering aan de veertien mensen die in 1972 op Bloody Sunday waren doodgeschoten door Britse soldaten, en in marsen ter ere van de republikeinse gevangenen die zich in 1981 hadden doodgehongerd. Ook hing ik verboden vlaggen op en bracht overal antiBritse graffiti aan. Er leek altijd wel een nieuwe wreedheid of moord op een katholiek te zijn waartegen geprotesteerd moest

Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

Protest images: Copyright Homer Sykes

r

´ in opstand te komen. Vaclav Havel, een Tsjechische oudpresident die jaren gevangen heeft gezeten vanwege zijn strijd voor de mensenrechten, schreef bijvoorbeeld in 1985: „[De dissident] heeft niet meer te bieden dan zijn eigen huid — en dat doet hij alleen maar omdat hij geen andere manier heeft om kracht bij te zetten aan de waarheid waar hij voor strijdt.” Havels uitspraak wordt onderstreept door de wanhoopsdaden

van Bouazizi en anderen. In een Aziatisch land hebben onlangs tientallen mensen zichzelf in brand gestoken uit protest tegen religieuze en politieke onderdrukking. Een man zei tegen het tijdschrift Newsweek het volgende over de gevoelens achter zulke extreme daden: „We hebben geen wapens. We willen andere mensen geen letsel toebrengen. Wat moeten we anders?” De Bijbel biedt een oplossing voor onrecht, corruptie en

onderdrukking. Er wordt in verteld over een regering die God in de hemel heeft opgericht en die de falende politieke en economische stelsels die tot protesten leiden, zal vervangen. Over de Koning van die regering wordt voorspeld: „Hij zal de arme die om hulp schreeuwt, bevrijden, ook de ellendige en al wie geen helper heeft. (...) Van onderdrukking en van geweld zal hij hun ziel verlossen” (Psalm 72:12, 14).

worden. Wat als een betoging begon, liep vaak uit op ernstige rellen. Op de universiteit sloot ik me aan bij een studentenbeweging die actievoerde voor het milieu. Later verhuisde ik naar Londen en daar deed ik mee aan socialistische betogingen tegen regeringsbesluiten die de rijken leken te bevoordelen ten koste van de armen. Ik nam deel aan vakbondsstakingen tegen loonsverlagingen en in 1990 was ik een van de deelnemers aan de demonstratie tegen de hoofdelijke belasting waarbij Trafalgar Square vernield werd door relschoppers. Maar uiteindelijk raakte ik gedesillusioneerd. Vaak bereikten we met de demonstraties niet ons doel maar werd juist de haat aangewakkerd. Rond die tijd maakte ik via een vriend kennis met Jehovah’s Getuigen. Zij leerden me uit de Bijbel dat God het heel erg vindt dat we lijden en dat hij alle schade die ooit door mensen veroorzaakt is, ongedaan zal maken (Jesaja 65:17; Openbaring 21:3, 4). Hoe goed mensen het ook bedoelen, ze kunnen nooit gerechtigheid en gelijkheid tot stand brengen. We hebben niet alleen

Jehovah’s Getuigen geloven dat Gods Koninkrijk de enige ware hoop is op een vredige we¨ reld (Mattheus 6:9, 10). Daarom doen ze niet mee aan protesten. Maar is het niet onrealistisch om te denken dat een regering door God de redenen voor protesten kan uitbannen? Misschien lijkt dat zo. Toch hebben velen vertrouwen opgebouwd in Gods manier van regeren. Zou u willen weten waar dat vertrouwen op gebaseerd is? ˛

Hoe goed mensen het ook bedoelen, ze kunnen nooit gerechtigheid en gelijkheid tot stand brengen Gods leiding nodig maar ook zijn macht om de strijd te winnen tegen de onzichtbare krachten achter de problemen van de ¨ wereld (Jeremia 10:23; Efeziers 6:12). Als ik terugkijk op mijn protesten tegen onrecht, denk ik weleens: het was dweilen met de kraan open. Het is een opluchting te weten dat er een eind zal komen aan het onrecht op aarde. Dan zullen alle mensen echt gelijk zijn.

De Bijbel leert dat God, Jehovah, ’gerech´ ´ tigheid liefheeft’ (Psalm 37:28). Dat is een reden waarom we er zeker van kunnen zijn dat hij gerechtigheid tot stand zal brengen op een manier die menselijke regeringen niet ¨ kunnen bereiken (Daniel 2:44). Als u hier meer over wilt weten, neem dan contact op met Jehovah’s Getuigen in uw omgeving of ga naar onze website, www.jw.org/nl. Ontwaakt! juli 2013 9

De raadselachtige

WOESTIJNKAT N HET hart van de dorre woestijn kruipt in het holst van de nacht een woestijnkat uit zijn schuilplaats. Hij staat even stil, kijkt om zich heen en spitst zijn oren. Vervolgens begint hij sluipend aan zijn verkenningstocht over het zanderige terrein. Plotseling bespringt de kat zijn nietsvermoedende prooi: een woestijnrat. Dan vervolgt hij zijn strooptocht, waarbij hij af en toe een sprongetje maakt om een prooi te vangen. Als hij meer vangt dan hij op kan, verbergt hij de restanten in het zand. Tegen de vroege ochtend gaat hij terug naar zijn hol. Overdag laat hij zich meestal niet zien. Kijk eens naar een paar bijzondere kenmerken van dit raadselachtige dier. ˛

I

Met hun scherpe gehoor kunnen ze vaststellen waar hun prooi is, zelfs als die onder de grond zit

Als de mannetjes een partner zoeken, maken ze een keffend geluid dat de vrouwtjes over grote afstand kunnen horen

Hun pootjes zijn met haar bedekt, waardoor ze niet in het zand wegzinken en bestand zijn tegen de extreme temperaturen van het zand Na een draagtijd van zo’n twee maanden werpt een vrouwtje gemiddeld drie jongen per nest 5 Tom McHugh/Science Source

Hun oorschelpen zijn van binnen bedekt met een dikke laag wit haar die bescherming biedt tegen opstuivend zand

Ze zijn niet makkelijk te traceren. De zolen van hun pootjes zijn bedekt met een dikke laag haar, waardoor ze bijna geen sporen achterlaten Ze kunnen overleven op het vocht dat ze via hun prooien binnenkrijgen

5 Biosphoto/Xavier Eichaker/Photo Researchers Inc.

KE NM E RKE N Leefgebied: De Sahara, het Arabisch ¨ Schiereiland en delen van Centraal-Azie

In de Karakoemwoestijn kan het zand een temperatuur van wel 80 °C bereiken. De temperatuur van de lucht kan soms dalen tot -25 °C

Gewicht: Mannetjes wegen tussen de 2 en 3 kilo Kop-romplengte: Tussen de 40 en 57 centimeter Staartlengte: Tussen de 20 en 30 centimeter Aard: Zachtaardig in vergelijking met andere wilde katten

Ontwaakt! juli 2013 11

LANDEN EN VOLKEN  AZERBEIDZJAN

Een bezoek aan Azerbeidzjan ZERBEIDZJAN is het grootste van de drie landen in de zuidelijke Kaukasus. Ongeveer duizend jaar geleden begonnen Turkse stammen zich hier in grote aantallen te vestigen. Ze namen enkele plaatselijke gebruiken over en de plaatselijke bevolking nam wat van de cultuur van de nieuwkomers over. Het is dan ook niet vreemd dat de Azerbeidzjaanse taal nauw verwant is aan het Turks en het Turkmeens. De Azerbeidzjanen (Azeri) staan bekend als een levendig en hartelijk volk. Familieleden hebben een nauwe band en helpen elkaar in moeilijke tijden. ¨ ´ Azerbeidzjanen zijn dol op muziek en poezie. Een muziekstijl is mugam, waarbij een zanger klassieke Azerbeidzjaanse gedichten voordraagt onder begeleiding van traditionele instrumenten. Hij moet een grondige kennis van het mugam-repertoire en improvisatietalent hebben.

A

Kaspische Zee

AZERBEIDZJAN BAKOE

De belugasteur, waarvan de kuit wordt gebruikt als kaviaar

Thee is een belangrijk onderdeel van de cultuur

Beluga sturgeon: 5 Melissa Gallagher/Alamy; musicians: 5 Eye Ubiquitous/SuperStock

Traditionele muzikanten

Thee is een belangrijk onderdeel van de cultuur. De drank wordt in peervormige glaasjes geschonken en geserveerd met een suikerklontje. Soms worden er pistaches, amandelen en rozijnen bij gegeten. Zelfs de kleinste dorpen hebben een theehuis. In de Kaspische Zee ten oosten van Azerbeidzjan is de steur te vinden. De belugasteur (Europese huso) kan ruim honderd jaar oud worden. Een van de grootste exemplaren die ooit gevangen zijn, was 8,5 meter lang en woog bijna 1300 kilo! Steuren worden vooral gewaardeerd om hun eitjes (kuit), de beroemde en kostbare zwarte kaviaar. De meeste Azerbeidzjanen zijn gelovig en praten graag over God. Velen zijn moslim, maar er zijn ook andere godsdiensten vertegenwoordigd. Zo zijn er ruim duizend Getuigen van Jehovah. ˛

F E I T E N E N CI J F E R S Bevolking: 9 miljoen Hoofdstad: Bakoe Voertaal: Azerbeidzjaans Exportproduct: Aardolie

WIST U DIT?

¨ ˙ MUQDDS KITAB əslində ¨ ˙ N OYRDIR?

Jehovah’s Getuigen geven Bijbelcursussen aan miljoenen mensen over de hele wereld aan de hand van het boek Wat leert de bijbel echt? Het is verkrijgbaar in meer dan 250 talen, waaronder het Azerbeidzjaans.

Ontwaakt! juli 2013 13

DE ZI E NSWI J ZE VAN DE B I J B E L  GO DS KO NI NKRI JK

GODS KONINKRIJK Is Gods Koninkrijk iets wat in ons hart zit? WAT MENSEN ZEGGEN Veel mensen geloven dat Gods Koninkrijk het bestuur van God in het hart en leven van afzonderlijke personen is omdat hun kerk dat leert.

„Gij zijt niet ver van het koninkrijk Gods.” — Markus 12:34.

WAT DE BIJBEL ZEGT Gods Koninkrijk is een echte regering, niet gewoon een metafoor voor ’God in je hart toelaten’. Het Konink¨ rijk zal over de hele aarde regeren (Psalm 72:8; Daniel 7:14). Maar hoe zit het dan met Jezus’ uitspraak: „Het Koninkrijk van God is binnen in u”? (cursivering van ons; Lukas 17:21, Herziene Statenvertaling) Jezus kan niet hebben bedoeld dat het Koninkrijk in het hart van zijn luisteraars was. Waarom ¨ niet? Bij die gelegenheid had hij het tegen de farizeeen. Hij zei dat ze het Koninkrijk niet binnen zouden gaan omdat hun vorm van aanbidding hypocriet was en daarom niet aanvaardbaar ¨ voor God (Mattheus 23:13). Waarom kon Jezus zeggen: „Het Koninkrijk van God is binnen in u” of, zoals de voetnoot van de Herziene Statenvertaling het weergeeft, „in het midden van u”? Als toekomstige Koning van Gods Koninkrijk was hij letterlijk ’in hun midden’ (Lukas 17:21).

r

Meer antwoorden op Bijbelse vragen zijn te vinden op www.jw.org/nl

Wat is Gods Koninkrijk? WAT DE BIJBEL ZEGT Gods Koninkrijk is een echte regering ¨ door God waarvan Jezus Christus de Koning is (Mattheus 28:18; ¨ 1 Timotheus 6:14, 15). Het heeft als doel Gods wil in de hemel ¨ en op aarde tot stand te brengen (Mattheus 6:10). God zal de problemen van de mensheid dus oplossen via zijn Koninkrijk. Dat Koninkrijk zal bereiken wat menselijke instellingen nooit is gelukt. Onder het bestuur van het Koninkrijk zal de mensheid op een paradijselijke aarde leven waar vrede, veiligheid en welvaart is (Psalm 46:9; Jesaja 35:1; Micha 4:4). Er komt een eind aan ziekte en de dood (Jesaja 33:24; Openbaring 21:4). Zelfs het verouderingsproces zal teruggedraaid worden. De Bijbel voorspelt: „Zijn vlees worde frisser dan in de jeugd; hij kere terug tot de dagen van zijn jeugdige kracht” (Job 33:25).

„Uw koninkrijk kome. Uw wil geschiede, gelijk in de hemel, zo ook op ¨ 6:10. aarde.” — Mattheus

WAT U KUNT DOEN U kunt een onderdaan van Gods Koninkrijk worden als u doet wat God van u vraagt. Daarbij maakt het niet uit wat uw afkomst is of waar u geboren bent. De Bijbel zegt: ’God is niet partijdig, maar in elke natie is de mens die hem vreest en rechtvaardigheid beoefent, aanvaardbaar voor hem’ (Handelingen 10:34, 35).

Zal Gods Koninkrijk door mensen gerealiseerd worden? WAT MENSEN ZEGGEN Sommigen denken dat mensen het Koninkrijk van God op aarde zullen realiseren door anderen tot hun geloof te bekeren of door zich in te zetten voor wereldvrede en broederschap. WAT DE BIJBEL ZEGT Het Koninkrijk wordt opgericht door God ¨ en niet door mensen (Daniel 2:44). God zegt daarover: „Ik, ja ik, ¨ heb mijn koning geınstalleerd” (Psalm 2:6). Gods Koninkrijk zal niet door mensen gerealiseerd worden. Ze kunnen het bestuur ervan ook niet verstoren omdat het vanuit de hemel over de ¨ aarde zal regeren (Mattheus 4:17).

’De God des hemels zal een koninkrijk oprichten dat nooit te gronde zal worden gericht.’ ¨ — Daniel 2:44.

WAAROM BELANGRIJK Het is heel begrijpelijk dat mensen naar vrede en eenheid verlangen. Misschien doet u veel moeite om daartoe bij te dragen maar laat u de moed zakken als u uw doelen niet bereikt. Het besef dat het Koninkrijk de steun van God heeft, zal u helpen u op een zo productief mogelijke manier in te zetten en een onderdaan van dat Koninkrijk te worden. ˛

Ontwaakt! juli 2013 15

TOEVAL OF ONT WERP?

De hersenen van de Arctische grondeekhoorn

s

n o

Gratis downloads van dit tijdschrift en eerdere uitgaven

p

Als de eekhoorn uit zijn winterslaap ontwaakt, hebben zijn hersenen binnen twee ´ uur hun normale activiteiten hervat. Een onderzoek lijkt zelfs uit te wijzen dat zijn hersenen na de winterslaap beter werken! Deskundigen staan versteld van dit herstellend vermogen. Ze vergelijken het met plantjes die binnen enkele dagen na een bosbrand uit de verschroeide aarde opkomen. Onderzoekers hopen dat hun onderzoek van de Arctische grondeekhoorn meer inzicht zal opleveren in het potentieel van de menselijke hersenen. Ze willen graag meer weten over het voorkomen of zelfs omkeren van de celschade die ontstaat bij hersenziekten zoals alzheimer. Wat denkt u? Zijn de hersenen van de Arctische grondeekhoorn door evolutie ontstaan of zijn ze ontworpen? ˛

De Bijbel online in zo’n 50 talen

Ga naar www.jw.org/nl of scan de code

g13 07-O 130409

Wetenswaardigheid: Tijdens hun winterslaap rillen en beven Arctische grondeekhoorns om de twee of drie weken net zolang tot ze hun normale lichaamstemperatuur van 36,4 °C hebben bereikt. Vervolgens houden ze die temperatuur twaalf tot vijftien uur vast. Onderzoekers zeggen dat deze korte opwarmperiodes een rol spelen bij het overleven van de hersenen. Tijdens de winterslaap lijkt de kop van de eekhoorn iets warmer te blijven dan de rest van het lichaam. Toen de eerder genoemde eekhoorns in het laboratorium wer-

den onderzocht, bleek dat de temperatuur van hun nek nooit onder de 0,7 °C kwam.

5 Steven J. Kazlowski/Alamy

LS een knaagdier aan zijn winterslaap begint, daalt zijn lichaamstemperatuur. Tot hoever kan die dalen? Een aantal Arctische grondeekhoorns lijkt een record gevestigd te hebben toen hun lichaamstemperatuur tot -2,9 °C zakte! Bij die temperatuur zou je verwachten dat hun hersenen bevriezen. Hoe kunnen ze dit overleven?

A