Instructie: Landenspel Korte omschrijving werkvorm In deze werkvorm ervaren leerlingen dat een democratische rechtsstaat niet vanzelfsprekend is. Groepjes leerlingen vormen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje krijgt een aantal onderwerpen voorgelegd. De leerlingen bedenken vervolgens welke beslissing de regering van een bepaald land zou nemen. Als de beslissingen door een groepje zijn gepresenteerd, worden de antwoorden besproken en de belangrijkste verschillen tussen de landen (politieke systemen) uitgelegd. Leerdoel Leerlingen weten dat burgers in een democratische rechtsstaat grondrechten hebben en beschermd worden tegen de macht van de overheid. Ze weten dat een democratische rechtsstaat niet vanzelfsprekend is. Duur 30-60 minuten Benodigdheden Per groepje een eigen opdracht en de bijbehorende omschrijving. Ieder groepje krijgt een land toegewezen: Saoedi-Arabië, Noord-Korea, Rusland, Nederland, VS of Zwitserland. Handleiding 1. Verdeel de leerlingen over zes groepjes. Geef ieder groepje een eigen opdracht. De leerlingen vormen de regering van één van de volgende landen: Saoedi-Arabië, NoordKorea, Rusland, Nederland, VS of Zwitserland. 2. Geef elk groepje ongeveer een kwartier de tijd om de opdracht te maken. Het is de bedoeling dat ieder groepje de antwoorden uitwerkt, zodat de resultaten gepresenteerd kunnen worden. 3. Laat de groepjes kort hun bevindingen presenteren. Bespreek de antwoorden na.
Rechtsstaat: Landenspel
Achtergrondinformatie U kunt eventueel de volgende informatie gebruiken om extra uitleg te geven aan de leerlingen. In een democratie is het volk de baas, terwijl in een dictatuur één persoon (of meerdere personen) alle macht heeft zonder dat deze gekozen is door het volk. Grondrechten geven het volk de vrijheid om te leven en mee te doen in de samenleving en aan de politiek, zonder dat de overheid zich ermee bemoeit. Deze grondrechten hebben we op meerdere plaatsen vastgelegd. Speciaal voor de Nederlandse burgers hebben we de Nederlandse Grondwet, daarin staat een aantal klassieke grondrechten beschreven, o.a.: - Iedereen is voor de wet gelijk - Vrijheid van godsdienst - Vrijheid van drukpers - Recht op vereniging en vergadering - Vrijheid van meningsuiting - Recht op eigendom Daarnaast staan er ook belangrijke rechten in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en nog een aantal Europese en internationale verdragen die ook voor ons in Nederland gelden. Benodigd materiaal: U heeft zes werkbladen nodig die te vinden zijn op de volgende zes pagina’s.
Rechtsstaat: Landenspel
Opdracht Saoedi-Arabië Jullie zijn de regering van Saoedi-Arabië. In het land moeten vijf beslissingen worden genomen. Schrijf op welke beslissingen (waarschijnlijk) genomen worden en leg uit waarom jullie als regering in dit land deze beslissingen zouden nemen. Situaties: 1. De regering denkt erover een dam aan te leggen waardoor een stuwmeer zal ontstaan. Op die manier kan elektriciteit voor het hele land worden opgewekt. Nadeel is wel dat er 100.000 mensen zullen moeten verhuizen. 2. Er is een krant die zeer kritisch schrijft over het werk van de regering. 3. Er is een kleine minderheid in het land die een andere levensbeschouwing heeft dan de meerderheid. Deze groep eist het recht om eigen scholen op te richten. 4. Iemand beledigt het staatshoofd. De regering vindt dat niet goed. 5. Een organisatie die zich inzet voor de rechten van homo’s wil een demonstratie houden in het centrum van de hoofdstad. Als regering van Saoedi-Arabië zullen wij als volgt op deze situaties reageren: 1.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 3.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 4.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 5.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Rechtsstaat: Landenspel
Beschrijving Saoedi-Arabië Regeringsvorm Saoedi-Arabië is een koninkrijk. Koning Abdullah werd na zijn overlijden in 2015 opgevolgd door zijn halfbroer Salman. De koning is zowel staatshoofd als minister-president. Hij regeert via de ministerraad, waarvan de belangrijkste posten worden bekleed door leden uit de Koninklijke familie. De basiswet is gebaseerd op de Koran en sharia (islamitische wet). De islam heeft een allesbepalende rol in het dagelijks leven. Inspraak Het volk heeft geen inspraak. In 1993 heeft de toenmalige koning wel een parlement ingesteld, de raad van advies. De Koning benoemt alle leden zelf. Dit parlement heeft de bevoegdheid om wetsvoorstellen te doen. De Koning mag elk wetsvoorstel blokkeren. Rechten en vrijheden De vrijheid van meningsuiting is erg beperkt. Politieke partijen en oppositiegroepen zijn verboden. Strafrecht Ieder jaar worden honderden mensen gearresteerd op verdenking van terrorisme. Vaak is er sprake van een oneerlijk proces achter gesloten deuren. Marteling en mishandeling van gevangenen komt veel voor. Ook de doodstraf wordt op grote schaal uitgevoerd. Ieder jaar worden tientallen mensen geëxecuteerd, onder wie ook minderjarigen. Minderheden De minderheidsgroep van sji’itische moslims worden gediscrimineerd vanwege hun geloofsovertuiging. Ook vrouwen worden gediscrimineerd. Ze mogen bijvoorbeeld niet autorijden en niet zonder begeleiding de straat op. Hervormingen Sinds het aantreden van de vorige koning Abdullah in 2005 wordt er veel gesproken over democratisering. De regering wil hervormingen, maar er is verschil van mening over het tempo waarin deze doorgevoerd zouden moeten worden. De laatste twee jaar zijn er wel voor de eerste keer gemeenteraadsverkiezingen gehouden.
Rechtsstaat: Landenspel
Opdracht Noord-Korea Jullie zijn de regering van Noord-Korea. In het land moeten vijf beslissingen worden genomen. Schrijf op welke beslissingen (waarschijnlijk) genomen worden en leg uit waarom jullie als regering in dit land deze beslissingen zouden nemen. Situaties: 1. De regering denkt erover een dam aan te leggen waardoor een stuwmeer zal ontstaan. Op die manier kan elektriciteit voor het hele land worden opgewekt. Nadeel is wel dat er 100.000 mensen zullen moeten verhuizen. 2. Er is een krant die zeer kritisch schrijft over het werk van de regering. 3. Er is een kleine minderheid in het land die een andere levensbeschouwing heeft dan de meerderheid. Deze groep eist het recht om eigen scholen op te richten. 4. Iemand beledigt het staatshoofd. De regering vindt dat niet goed. 5. Een organisatie die zich inzet voor de rechten van homo’s wil een demonstratie houden in het centrum van de hoofdstad. Als regering van Noord-Korea zullen wij als volgt op deze situaties reageren: 1.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 3.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 4.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 5.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Rechtsstaat: Landenspel
Beschrijving Noord-Korea Regeringsvorm Noord-Korea is een communistische staat en een dictatuur. De macht ligt bij de regering (Nationale Defensie Commissie) onder leiding van Kim Jong-un: een jonge leider van bijna 30 jaar. Hij is ook opperbevelhebber van het leger. De vorige leider, Kim Jong-il, was de vader van Kim Jong-un en is in december 2011 overleden. De opa van Kim Jong-un (Kim Il-sung) is al in 1994 overleden, maar is wel tot “Eeuwige leider” uitgeroepen in 1998. Officieel wordt het land dus nog door Kim Il-sung bestuurd. Noord-Korea is hiermee het enige land met een overleden staatshoofd in functie. De leden van de Kim-dynastie worden door het hele land vereerd. Inspraak Elke vijf jaar worden er verkiezingen gehouden voor het parlement. Bij deze verkiezingen gaan altijd alle stemmen naar de Korean Workers Party (KWP), waarin Kim Jong-un ook een belangrijke functie bekleedt. Rechten en vrijheden Er is in Noord-Korea geen godsdienstvrijheid. Tegenstanders van het regime worden vervolgd en naar concentratiekampen verbannen. Burgers mogen niet vrij rondreizen in het land. Toeristen zijn verplicht de gehele reis twee officiële gidsen bij zich te hebben. Er is geen vrijheid van meningsuiting. Strafrecht Rechters in Noord-Korea zijn niet onafhankelijk. In gevangenissen komt regelmatig marteling voor. Soms ‘verdwijnen’ er mensen, maar de regering ontkent dit. Onafhankelijke mensenrechtenwaarnemers worden niet toegelaten tot het land. Minderheden Er zijn bijna geen minderheden in Noord-Korea. Zij moeten zich gedragen zoals de regering wil. Hervorming Er zijn geen plannen voor veranderingen in het politieke systeem van Noord-Korea, maar het is even afwachten of er nu veranderingen komen onder Kim Jong-un.
Rechtsstaat: Landenspel
Opdracht Rusland Jullie zijn de regering van Rusland. In dit land moeten vijf beslissingen worden genomen. Schrijf op welke beslissingen (waarschijnlijk) genomen worden en leg uit waarom jullie als regering in dit land deze beslissingen zouden nemen. Situaties: 1. De regering denkt erover een dam aan te leggen waardoor een stuwmeer zal ontstaan. Op die manier kan elektriciteit voor het hele land worden opgewekt. Nadeel is wel dat er 100.000 mensen zullen moeten verhuizen. 2. Er is een krant die zeer kritisch schrijft over het werk van de regering. 3. Er is een kleine minderheid in het land die een andere levensbeschouwing heeft dan de meerderheid. Deze groep eist het recht om eigen scholen op te richten. 4. Iemand beledigt het staatshoofd. De regering vindt dat niet goed. 5. Een organisatie die zich inzet voor de rechten van homo’s wil een demonstratie houden in het centrum van de hoofdstad. Als regering van Rusland zullen wij als volgt op deze situaties reageren: 1.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 3.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 4.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 5.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Rechtsstaat: Landenspel
Beschrijving Rusland Regeringsvorm Rusland is sinds de jaren negentig een democratie. Het land kent nu een gekozen president, vrije parlementsverkiezingen en een meerpartijenstelsel. De president is het staatshoofd. Hij benoemt de premier en kan leden van de regering ontslaan. Dit gebeurt zeer regelmatig. De huidige president is Vladimir Poetin. De president kan ook zonder het parlement nieuwe wetgeving invoeren. Inspraak De president wordt via algemene verkiezingen gekozen en mag twee termijnen van vier jaar aanblijven. Bij de presidentsverkiezingen van 2008 werd een aantal presidentskandidaten van de oppositie niet toegelaten. Bij de presidentsverkiezingen in 2012 behaalde Poetin in de Kaukasusregio 99,76% van de stemmen. De stemming was volgens de oppositie niet eerlijk verlopen. Het parlement van Rusland wordt via algemene verkiezingen elke vier jaar gekozen. Rechten en vrijheden Officieel is er persvrijheid en vrijheid van meningsuiting in Rusland. In de praktijk worden journalisten, advocaten en mensenrechtenstrijders die kritisch zijn op de overheid bedreigd en soms zelfs gedood. In augustus 2012 werden drie leden van de band Pussy Riot veroordeeld tot twee jaar strafkamp, omdat zij in een kerkgebouw geprotesteerd hadden tegen Poetin. Dit lokte internationaal protest uit. Strafrecht Vaak zijn er geen eerlijke processen. Naar sommige misdaden wordt door de overheid geen onderzoek ingesteld. De omstandigheden in de gevangenis zijn slecht. Minderheden Het aantal mishandelingen van buitenlanders, joden en andere minderheden in Rusland is de laatste tijd toegenomen. De meeste slachtoffers zijn gastarbeiders uit buurlanden.
Rechtsstaat: Landenspel
Opdracht Nederland Jullie zijn de regering van Nederland. In dit land moeten vijf beslissingen worden genomen. Schrijf op welke beslissingen (waarschijnlijk) genomen worden en leg uit waarom jullie als regering in dit land deze beslissingen zouden nemen. Situaties: 1. De regering denkt erover een dam aan te leggen waardoor een stuwmeer zal ontstaan. Op die manier kan elektriciteit voor het hele land worden opgewekt. Nadeel is wel dat er 100.000 mensen zullen moeten verhuizen. 2. Er is een krant die zeer kritisch schrijft over het werk van de regering. 3. Er is een kleine minderheid in het land die een andere levensbeschouwing heeft dan de meerderheid. Deze groep eist het recht om eigen scholen op te richten. 4. Iemand beledigt het staatshoofd. De regering vindt dat niet goed. 5. Een organisatie die zich inzet voor de rechten van homo’s wil een demonstratie houden in het centrum van de hoofdstad. Als regering van Nederland zullen wij als volgt op deze situaties reageren: 1.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 3.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 4.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 5.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Rechtsstaat: Landenspel
Beschrijving Nederland Regeringsvorm Nederland heeft een koningshuis en een parlementaire democratie. Het staatshoofd is sinds 2013 koning Willem-Alexander. De Koning is gebonden aan de Grondwet. De invloed van de Koning is beperkt. De voorzitter van de ministerraad is de minister-president. De hoogste macht in Nederland is het parlement: de Eerste en Tweede Kamer. Inspraak De Tweede Kamer wordt eens in de vier jaar gekozen door middel van algemeen kiesrecht. De Eerste Kamer wordt eens in de vier jaar door de leden van Provinciale Staten gekozen. Er zijn veel partijen. Geen van deze partijen heeft de meerderheid. Daarom moeten de verschillende partijen altijd samenwerken om een regering te vormen en besluiten te kunnen nemen. Soms wordt er in Nederland landelijk of in een gemeente een referendum (volksstemming) gehouden om de burgers te vragen wat ze vinden van een onderwerp. Rechten en vrijheden Er is in Nederland sprake van vrijheid van meningsuiting. Er is persvrijheid en er mag vrij worden gedemonstreerd. Strafrecht In Nederland zijn de rechters onafhankelijk. De overheid heeft geen invloed op de uitslag van een rechtszaak. Er is wel bezorgdheid over versnelde asielprocedures. Minderheden Nederland is een pluriforme samenleving. Minderheden hebben veel rechten in Nederland. Zo mogen de Friezen hun eigen taal spreken. Sommigen vinden dat moslims niet hun eigen scholen zouden mogen oprichten.
Rechtsstaat: Landenspel
Opdracht Verenigde Staten Jullie zijn de regering van de Verenigde Staten. In dit land moeten vijf beslissingen worden genomen. Schrijf op welke beslissingen (waarschijnlijk) genomen worden en leg uit waarom jullie als regering in dit land deze beslissingen zouden nemen. Situaties: 1. De regering denkt erover een dam aan te leggen waardoor een stuwmeer zal ontstaan. Op die manier kan elektriciteit voor het hele land worden opgewekt. Nadeel is wel dat er 100.000 mensen zullen moeten verhuizen. 2. Er is een krant die zeer kritisch schrijft over het werk van de regering. 3. Er is een kleine minderheid in het land die een andere levensbeschouwing heeft dan de meerderheid. Deze groep eist het recht om eigen scholen op te richten. 4. Iemand beledigt het staatshoofd. De regering vindt dat niet goed. 5. Een organisatie die zich inzet voor de rechten van homo’s wil een demonstratie houden in het centrum van de hoofdstad. Als regering van de Verenigde Staten zullen wij als volgt op deze situaties reageren: 1.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 3.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 4.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 5.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Rechtsstaat: Landenspel
Beschrijving De Verenigde Staten Regeringsvorm De Verenigde Staten van Amerika zijn een op de grondwet gebaseerde republiek. Het land is verdeeld in 50 staten die veel eigen rechten hebben. De President van de VS is de belangrijkste man van het land. Deze wordt bijgestaan door een vicepresident. Inspraak Elke vier jaar worden er presidentsverkiezingen gehouden. De president van de Verenigde Staten wordt niet direct gekozen, maar door getrapte verkiezingen. Elke staat kiest een aantal kiesmannen. Deze kiezen vervolgens wie er president mag worden. Het parlement bestaat uit de Senaat en het Huis van Afgevaardigden. Er zijn twee grote partijen, waarvan één partij de meerderheid haalt bij verkiezingen. Rechten en vrijheden De Verenigde Staten kennen een grote mate van vrijheid van meningsuiting. Toch staat het land pas op de 22ste plaats als het gaat om persvrijheid. Vooral de oorlog tegen het terrorisme heeft gezorgd voor verscherpt toezicht door de overheid. Strafrecht In de VS kennen ze juryrechtspraak. Iedere burger kan worden opgeroepen om in de jury plaats te nemen. Uiteindelijk heeft de jury het laatste woord. Elke staat heeft zijn eigen strafrecht. In sommige staten kent men nog steeds de doodstraf. Minderheden In januari 2015 zaten er nog 122 gedetineerden in het detentiecentrum Guantánamo Bay, ondanks de belofte van de nieuwe regering om deze gevangenis op Cuba per 22 januari 2010 te sluiten. Maximaal zaten er 650 gevangenen vast. De regering heeft in kaart gebracht welke gedetineerden in aanmerking komen voor vervolging of vrijlating en overdracht aan andere landen.
Rechtsstaat: Landenspel
Opdracht Zwitserland Jullie zijn de regering van Zwitserland. In dit land moeten vijf beslissingen worden genomen. Schrijf op welke beslissingen (waarschijnlijk) genomen worden en leg uit waarom jullie als regering in dit land deze beslissingen zouden nemen. Situaties: 1. De regering denkt erover een dam aan te leggen waardoor een stuwmeer zal ontstaan. Op die manier kan elektriciteit voor het hele land worden opgewekt. Nadeel is wel dat er 100.000 mensen zullen moeten verhuizen. 2. Er is een krant die zeer kritisch schrijft over het werk van de regering. 3. Er is een kleine minderheid in het land die een andere levensbeschouwing heeft dan de meerderheid. Deze groep eist het recht om eigen scholen op te richten. 4. Iemand beledigt het staatshoofd. De regering vindt dat niet goed. 5. Een organisatie die zich inzet voor de rechten van homo’s wil een demonstratie houden in het centrum van de hoofdstad. Als regering van Zwitserland zullen wij als volgt op deze situaties reageren: 1.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 3.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 4.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 5.____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Rechtsstaat: Landenspel
Beschrijving Zwitserland Regeringsvorm Zwitserland is een democratische staat. Het land is verdeeld in verschillende kantons (regio’s). De meeste zaken worden beslist in deze kantons. In Zwitserland moeten partijen samenwerken om een meerderheid te halen. Er is geen vast staatshoofd. Elk jaar heeft een ander lid van de regering de functie van staatshoofd. Alle grote partijen zitten standaard in de regering. Inspraak Het Zwitserse volk kan over wetten en besluiten een referendum (volksstemming) aanvragen. Een referendum is zelfs verplicht bij grondwetswijzigingen. Volksstemmingen worden ook veel gehouden. Ook hebben burgers het recht van initiatief, ze mogen een verzoek indienen om de (grond)wet te wijzigen. Pas in 1971 kregen vrouwen ook in het laatste kanton algemeen kiesrecht. De volksvertegenwoordiging bestaat uit twee Kamers. Een Kamer wordt rechtstreeks gekozen door burgers. De andere Kamer bestaat uit afgevaardigden van de kantons. Rechten en vrijheden Zwitserland staat in de wereldwijde persvrijheidsindex van 2015 op plaats 20 (Nederland staat vierde). Strafrecht De kantons hebben een eigen regering en parlement, een eigen grondwet en eigen rechtspraak. De doodstraf is afgeschaft in Zwitserland. Minderheden Zwitserland kent veel verschillende minderheden, zoals een Italiaanssprekende minderheid. Deze kennen een grote vrijheid. Zwitsers vinden dat de islam beperkt moet worden. Zo is er na een referendum een wet gekomen die verbiedt om nog meer minaretten te bouwen.
Rechtsstaat: Landenspel