Nautiek Maasvlakte 2 INFOBULLETIN, UITGAVE JANUARI - JULI 2012
Dit informatiebulletin beschrijft de stand van zaken
Inmiddels zijn zowel de deepsea kade als de barge feeder
van het Maasvlakte 2 project met een focus op de
kade van RWG afgerond en deels opgeleverd. De APMT
te verwachten veranderingen in het stroombeeld en
diepwand is gerealiseerd en wordt voorzien van een
vaarbewegingen van het Maasvlakte 2 werkverkeer.
stabiliteitsconstructie. De laatste hand wordt gelegd aan
Daarnaast wordt vooruit gekeken op de werkzaamheden
de bargefeeder kade van APMT.
rondom de doorsteek van de Yangtzehaven in 2012.
Overige werkzaamheden bestaan uit het aanleggen van
De eerste fase van Maasvlakte 2 bestaat uit ongeveer
de oeververdedigingen in de Yangtzehaven (start januari
230 miljoen kuub zand waarvan er nu ongeveer 190
2012) en de aanleg van de infrastructuur op Maasvlakte 2
miljoen is aangevoerd. Er wordt nog zand aangevoerd
(weg, spoor en kabels en leidingen).
door een enkele sleephopperzuiger maar de meeste
De grootste wijzigingen in het stroombeeld nabij de
zandverplaatsing vindt plaats binnen het project door
haventoegang zijn achter de rug. De neerstroming na HW
het uitdiepen van de havenbassins van Maasvlakte 1
bij de Maasmond treedt nog wel op, maar is in sterkte
en 2 en het vrijgraven van de kademuren door stationair
afgenomen. Kleine wijzigingen worden nog verwacht
materieel.
door het sluiten van het Sluitgat in juli 2012 en het
Het aanleggen van de Harde Zeewering is zeer
openen van de Yangtzehaven.
voorspoedig verlopen en nadert de eindfase. Het natte steenbedrijf heeft zijn activiteiten afgerond; naar verwachting zullen er geen steenstorters meer op het project varen. Het resterende ‘droge’ werk bestaat uit het aansluiten van de nieuwe zeewering op de Maasvlakte 1 zeewering, het afbouwen van de laatste 500 m blokkendam door de E-crane en het aanleggen van het stenig duin met zand, stenen en klei. Naar verwachting worden deze werkzaamheden in februari/maart 2012 afgerond. Ook de aanvoer van stenen en klei voor de Harde Zeewering is bijna afgerond en beperkt zich tot een enkel schip dat materiaal aanvoert via de Yangtzehaven. De oude blokkendam van Maasvlakte 1 is ontmanteld en de backhoes zijn van het project.
Figuur 1 – Aanleg situatie oktober 2011
1 Inleiding Evenals de vorige edities komen in dit infobulletin de volgende onderwerpen aan de orde: - Evaluatie geulreizen - Evaluatie van de meetvaarten - Aanbevelingen gebruik FEWS - Activiteiten aanlegperiode januari 2012 - juli 2012 - Stroombeeldverwachting periode januari 2012 - juli 2012 Daarnaast wordt aandacht besteed aan: - De Tijdelijke Koelwateruitlaat Yangtzehaven (TKY) en stroombeeldverwachtingen - De stand van zaken van het zand- en steenbedrijf - Markeringen Maasvlakte 2
Figuur 2 - Dieptegemiddeld stroombeeld op HW-1 uur HvH
In het volgende infobulletin (medio juli 2012) zal aandacht worden besteed aan de volledige doorsteek van de Yangtzehaven naar Maasvlakte 2.
2 Evaluatie geulreizen De evaluatie van geulreizen is in 2011 beëindigd, nadat in 2011 de buitencontour, op het Sluitgat na, vorm had gekregen. Als er in de Maasgeul of Maasmond een bijzondere of afwijkende stromingssituatie wordt waargenomen dan stelt het Kernteam Nautiek het zeer op prijs om hierover te worden geïnformeerd. Deze informatie kan een rol spelen bij de effectanalyse en evaluatie na aanleg Maasvlakte 2. Dit geldt niet alleen voor de geulvaart, maar ook in algemene zin. Daarnaast blijft informatie over de stroomnaad waardevol
Figuur 3 - Dieptegemiddeld stroombeeld HW HvH
omdat dit bijdraagt aan het verkrijgen van meer inzicht in het complexe stromingspatroon in deze omgeving. Meldingen en foto’s via Rik van Marle (
[email protected]).
3 Evaluatie meetvaarten Sinds het vorige informatiebulletin (uitgave mei - juli 2011) is er één meetvaart uitgevoerd langs de as van de vaargeul op 30 augustus 2011. Deze varende ADCP meting is vergeleken met het Zeedelta2D model. De evaluatie staat hieronder samengevat. De condities op 30 augustus werden gekenmerkt door een gemiddeld springtij en een matige wind van 3 à 4 Bf uit westelijke richting. De Rijnafvoer was 1350 – 1800 m3/s (bij Lobith). In de figuren 2, 3 en 4 is de dieptegemiddelde stroming gepresenteerd van zowel de meting (rood) als van
Figuur 4 - Dieptegemiddeld stroombeeld HW+1 uur HvH
het Zeedelta2D model (blauw). Het waargenomen HW (14:30 uur) is met 1,36m +NAP hoger
volgende (en mogelijk laatste) varende meting bij de
dan het astronomisch hoogwater van 1,28m +NAP.
Maasmond worden uitgevoerd.
De maximaal gemeten dieptegemiddelde stroomsnelheid is 1,2 m/s gemeten buiten de havenmond 0:30 uur na HW. In de
4 FEWS-viewer
periode na HW ontstaat in de raaimetingen een omkering van
De laatste update van de FEWS-viewer dateert van april 2011.
de dwarsstroom in de vaargeul en is neervorming te zien.
In januari 2012 wordt een nieuwe versie van de FEWS-viewer
Dit is te zien in de figuur 4. Het evaluatierapport is
uitgebracht. De voornaamste aanpassing van deze release
opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek
is het toevoegen van de nieuwe Maasvlakte 2 lay-out met
Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle.
buitencontour in de eindfase (gesloten Sluitgat en Harde
Na het sluiten van het sluitgat (augustus 2012) zal de
Zeewering).
De weblink van de nieuwe FEWS-viewer, waarmee het programma te downloaden is, is opvraagbaar via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2. Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle. Dit zal waarschijnlijk de laatste update zijn die door het Kernteam Maasvlakte 2 wordt uitgebracht. DHMR heeft een enquête uitgebracht onder wachtchefs en dienstleiders om te onderzoeken welke informatievoorzieningen gewenst zijn in het Maasmondgebied. De nut en noodzaak van o.a. (de locatie van) het Meetpunt Maasmond en de FEWS-viewer wordt hierin behandeld. De resultaten van het onderzoek zullen met het Kernteam en Rijkswaterstaat worden gedeeld waardoor deze een goed beeld verkrijgen van de operationele behoefte aan stromingsinformatie in het Maasmondgebied. De enquête dient mede als input voor een in 2012 te nemen besluit over de toekomst van meetpunt Maasmond.
5 Evaluatie Zeedelta model Elke periode van drie maanden vindt er een evaluatieonderzoek plaats van het Zeedelta2D model
Figuur 5 – Maasvlakte 2 survey tekening (december 2011)
aan de hand van het meetpunt Maasmond en SeadarQ radarmetingen. Deze data wordt gepresenteerd in de FEWSviewer. Het evaluatieonderzoek over de periode juli tot en
In augustus 2012 (na het sluiten van het Sluitgat) zal de
met september 2011 staat hieronder samengevat.
volgende (en waarschijnlijk laatste) evaluatie van de FEWSviewer worden uitgevoerd.
De stromingspatronen worden onder normale omstandigheden redelijk goed door het stromingsmodel
6 Activiteiten aanleg januari - juli 2012
in FEWS voorspeld. De meting van de stroommeetpaal
Ten tijde van het schrijven van dit bulletin, was de situatie op
geeft betrouwbare waarden en kan in FEWS worden
het Werk als opgenomen in bovenstaande figuur.
gebruikt om de betrouwbaarheid af te schatten van de
De komende maanden zullen de werkzaamheden op
modelvoorspellingen. De vergelijkingen zijn te zien in het
hoofdlijnen bestaan uit:
openingsscherm van FEWS. - Het verder op hoogte brengen van terrein A en het De tijdreeksen van de stroommetingen gemiddeld over
aansluiten van de duinen op de slufterdijk. Hiermee gaat
de waterlaag 2-15 m onder het oppervlak bij meetpunt
het eerste stuk strand komend strandseizoen open. Hiervoor
Maasmond en de dieptegemiddelde stroming uit Zeedelta2D
wordt zand aangevoerd vanuit zee en het havenbassin.
komen goed overeen. Over het gehele getij genomen, wijken
- Het opspuiten van het zandlichaam van terrein E met zand
de snelheden in Zeedelta2D maximaal 9% af van de gemeten
afkomstig uit het havenbassin, uit het zandwingebied en
snelheden gemiddeld over 2-15 m onder het oppervlak bij de
zand dat vrijkomt uit het weggraven van het werkterrein
meetpunt Maasmond. De richtingen verschillen gemiddeld
van Puma aan de zuidzijde van de Yangtzehaven. Met
12º bij vloed.
het opspuiten van terrein E wordt tevens de Tijdelijke Koelwateruitlaat aangelegd welke aansluit op een te
De driedimensionale structuur van de stroming in de Maasmond veroorzaakt afwijkingen tussen de stroomsnelheden en het stroompatronen van de SeaDarQ radarmetingen en de dieptegemiddelde stroming, berekend met Zeedelta2D. De positie van de stroomnaad in de vloedfase kan goed worden afgeleid uit de SeaDarQ radarmetingen.
realiseren tijdelijke verkeers- en spoorbrug onder de Europaweg t.h.v. de Yangtzehaven. -Het aanvoeren van het resterende volume zand in het strandprofiel van de Zachte Zeewering. - Het sluiten van de zanddam t.b.v. het sluiten van het sluitgat. Dit wordt gedaan met zand dat voor de kademuren wordt weggegraven. - Het aansluiten van de Harde zeewering van Maasvlakte 2
Het volledige rapport van de FEWS evaluatie is opvraagbaar
op de Zeewering van Maasvlakte 1 met droog materieel.
via de leden van het Kernteam Nautiek Maasvlakte 2.
Achter de zeewering wordt zand via de leiding opgespoten
Voor het Loodswezen is dit Rik van Marle.
door sleephopperzuigers.
- De aanleg van oeververdedigingen aan de zuidzijde van de Yangtzehaven en in het havenbassin van Maasvlakte 2. - De verdere aanleg van de kademuren en het vrijgraven van de kades. - De aanleg van spoor, weg en kabels en leidingen over de
Karakteristieken ebfase (zuidgaande stroming op zee) De invloed van Maasvlakte 2 ebstroming in de vaarweg is gering, en qua karakteristieken in de vaarweg nog vergelijkbaar met de situatie van voor de aanleg van Maasvlakte 2.
buitencontour van Maasvlakte 2.
7.2 Stroming Yangtzehaven 7 Stroombeeldverwachting periode januari – juli 2012
Na het sluiten van het Sluitgat van de Zachte Zeewering ontstaat er een tijdelijke binnenmeersituatie waarbij vrije
Komend jaar zal de verbinding tussen de havenbassins
lozing van het koelwater van de E.on centrale, welke in
van Maasvlakte 1 en Maasvlakte 2 worden gerealiseerd
de huidige situatie (zie onderstaande figuur) loost op het
door de Yangtzehaven door te steken. Er wordt in dit
binnenmeer van Maasvlakte 2 (MV2), richting Noordzee
informatie bulletin onderscheid gemaakt tussen de
wordt beperkt. Om deze situatie te voorkomen zal er een
stroombeeldverwachting bij de Maasmond en in het
Tijdelijk Koelwaterkanaal (TKY) in het zandlichaam (terrein E)
binnenhavengebied van Maasvlakte 1.
tussen de koelwateruitlaat (GK) en de Yangtzehaven worden aangelegd. Alvorens sluiting van de Zachte Zeewering moet
7.1 Stroming Maasmond
de TKY in gebruik worden genomen. Dit kanaal stroomt uit in
De veranderingen van het stroombeeld in de Maasgeul en
de Yangtzehaven (YH) door een overbrugde doorlaat van
havenmond zijn praktisch voorbij aangezien zowel de Harde
ca. 30 m breed.
als de Zachte Zeewering bijna zijn afgerond (figuur 5). De laatste geplande werkzaamheden aan de Harde Zeewering,
Huidige situatie
die wordt afgerond in februari 2012, zullen geen wezenlijke
In de onderstaande figuur is de huidige situatie van
veranderingen aan het stroombeeld tot gevolg hebben. Enige
Maasvlakte 2 weergegeven.
veranderingen worden alleen nog verwacht door de sluiting van het Sluitgat en opening van de Yangtzehaven. De Sluitgat werkzaamheden starten eind juni en de definitieve sluiting van het sluitgat is gepland rond de doodtijperiode op 14 juli. De opening van de Yangtzehaven is gepland in Q4 2012. De veranderingen in het stroombeeld kunnen worden afgelezen uit de aanstaande update van de FEWS-viewer of de beschikbare stroomatlassen. De verwachting voor de komende periode is ongewijzigd ten opzicht van de vorige periode. Voor de volledigheid wordt de tekst uit het vorige
Figuur 6 – Huidige situatie Maasvlakte 2
bulletin hieronder herhaald.. De voor de stroming in de Yangtzehaven relevante fasering Karakteristieken vloedfase (noordgaande stroming op zee)
inclusief figuren van de aanleg van het kanaal tot en met de
De vloedfase wordt tot HW HvH gekenmerkt door een
definitieve doorgraving van de Yangtzehaven is hieronder
aanliggend dieptegemiddeld stromingspatroon dat zich om
aangegeven:
Maasvlakte 2 beweegt. De dwarscomponent van de stroming neemt in de richting van de havenmond geleidelijk af. Na
Fase 1: Ingebruikname TKY (eind juni 2011)
HW HvH vormt zich door de luwtewerking van Maasvlakte
In de onderstaande figuur is de situatie weergegeven waarbij
2 een neerstroming ten noorden van Maasvlakte 2. Deze
het sluitgat is gesloten en de Tijdelijke Koelwateruitlaat
neerstroming kan zich, afhankelijk van tij, wind en afvoer,
door terrein E operationeel is en het koelwater van de E-on
uitstrekken tot in de vaarweg. Het effect hiervan kan
centrale naar de YH stroomt.
merkbaar zijn tussen ruwweg de Stroommeetpaal en de Havenmond. De neerstroming geeft een westelijke stroming langs de noordelijke zeewering van Maasvlakte 2. De ligging van de tijdnaad is inmiddels gewijzigd ten opzichte van de situatie voor de aanleg. Er zijn berichten dat deze zich rond HW HvH uitstrekt van nabij het noorderhoofd naar de noordelijke zeewering van Maasvlakte 2. Deze situatie zal nog nader bevestigd moeten worden met feedback vanuit de loodsen.
Figuur 7 – Ingebruikname TKY
Het stroombeeld in de Yangtzehaven is in de onderstaande figuur weergegeven. Dit is een stroombeeld gedurende eb bij springtij.
Figuur 10 – Eindsituatie 1e fase Maasvlakte 2 Aannemer Puma heeft de werkwijze rondom de aanleg van het koelwaterkanaal en de doorsteek van de Yangtzehaven, inclusief uitgebreide stromingsberekeningen, besproken met DHMR en voorgelegd aan de Havenmeester Rotterdam voor akkoord. Uit de te volgen werkwijze en de bijbehorende Figuur 8 – Stroombeeld in Yangtzehaven t.g.v. TKY
stromingsberekeningen blijkt dat de veiligheid en bereikbaarheid van de Yangtzehaven deugdelijk gewaarborgd
Modelberekeningen laten zien dat de stroomsnelheden in de
zijn in de periode dat de voorgestelde koelwaterverbinding
Yangtzehaven laag zijn (maximaal 0,25 m/s op 400 m van de
operationeel wordt tot het moment van de volledige
doorlaat) en zich beperken tot de directe omgeving van de
doorgraving van de Yangtzehaven.
doorlaat. Deze situatie duurt tot de weg en het spoor over de buitencontour van Maasvlakte 2 gereed zijn en de doorsteek
8 Zandbedrijf
naar Maasvlakte 2 gerealiseerd is.
Het aantal scheepvaartbewegingen van hoppers tussen het wingebied en de Maasvlakte is sterk afgenomen.
De koelwateruitlaat zal met dubbel rood worden gemarkeerd
Naar verwachting zal voor het verdere werk het aantal
om te voorkomen dat kleine schepen zich ongevraagd in het
hoppers beperkt blijven. Een groot deel van de aan te
kanaal begeven.
brengen kuubs zand komt vrij door interne zandwinning met stationair materieel door o.a. het uitdiepen van het
Fase 2: Doorsteek Yangtzehaven
Havenbassin, het verbreden van de Yangtzehaven en het
De verbinding tussen de Yangtzehaven en het binnenmeer
vrijgraven van de kademuren.
van Maasvlakte 2 zal eind oktober 2012 worden gerealiseerd.
Naar verwachting zal de cutterzuiger Edax de komende
Deze fase is in onderstaande figuur weergegeven.
periode in de Yangtzehaven liggen om het werkterrein van Puma te verwijderen (figuur 11) en om vanuit de Yangtzehaven de Tijdelijke Koelwateruitlaat te realiseren. Op dit moment wordt de Edax ingezet om de kademuren op Maasvlakte 2 vrij te graven en de havenbassins op diepte te brengen. De komende periode zullen er nog twee cutterzuigers op het project komen om te werken in het havenbassin van Maasvlakte 2. Het zand wordt verwerkt in terreinen A en E. Als Terrein A op hoogte is gebracht kan het laatste deel
Figuur 9 – Doorsteek Yangtzehaven
van de duinen worden aangesloten op de slufterdijk. Deze werkzaamheden worden voor de zomer afgerond zodat
In het volgende bulletin (medio juli 2012) zal meer
aansluitend het zuidelijke deel van het Maasvlakte 2 strand
gedetailleerd worden bericht over de doorsteek van de
geopend kan worden.
Yangtzehaven (fase 2). Komend jaar zal er ook een
Terrein E wordt gerealiseerd door eerst de buitencontour
informatiebijeenkomst voor het Loodswezen worden
aan te leggen waardoor een buitendam ontstaat die het
georganiseerd om de werkzaamheden en nieuwe de
koelwater naar de Yangtzehaven voert. Nadat de Tijdelijke
stromingssituatie toe te lichten.
Koelwateruitlaat buiten gebruik wordt genomen wordt terrein E verder opgevuld.
Eindsituatie
Ten behoeve van het sluiten van het sluitgat in de
Naar verwachting zal begin 2013 de Yangtzehaven volledig
buitencontour wordt het bergend oppervlak van Maasvlakte 2
op diepte gebaggerd zijn waarmee Maasvlakte 2 nautisch
verkleind door de realisatie van een zanddam. Deze
bereikbaar is. Dit is in onderstaande figuur weergegeven.
zanddam bevindt zich tussen het RWG terrein en de
maken en zijn werkzaamheden afronden. Daarna volgen de werkzaamheden aan het stenig duin achter de blokkendam dat bestaat uit zand, cobbles en klei. Naar verwachting is de ruim 3,5 km lange Harde Zeewering in maart 2012 gereed. Sinds november wordt klei aangevoerd via de Yangtzehaven dat wordt verwerkt in het binnentalud en de kruin van het stenig duin. Er is tot nu toe ruim 25.000 ton klei aangevoerd waarmee de eerste 1000 meter is bekleed. Komende periode zal de aanvoer van klei via de Yangtzehaven door blijven gaan. In december wordt de laatste levering verwacht van stenen via de Yangtzehaven met een bulkcarrier vanuit Noorwegen. Het steentransport met bakken door het Sluitgat Figuur 11 – Te verwijderen werkterrein Yangtzehaven (foto oktober 2011).
is al afgerond. De Wodan heeft in november de resterende betonblokken en breuksteen uit de bestaande blokkendam verwijderd en is afgevoerd van het werk. Het ontmantelen van de oude
buitencontour van Maasvlakte 2. Verwacht wordt dat hoppers
blokkendam is daarmee afgerond.
en cutterzuigers de 7 a 8 miljoen kuub zand in maart hebben aangevoerd vanuit het zandwingebied en met zand dat voor
In januari starten de werkzaamheden aan de oeververdediging
de kades vrijkomt. Na het sluiten van het Sluitgat zal er een
aan de zuidzijde van de Yangtzehaven. Het steenopslagterrein
opening van ca. 50m bevaarbare breedte (dus exclusief
in de Yangtzehaven (figuur 11) wordt eerst droog afgegraven
taluds) in de zanddam worden gemaakt t.b.v. de doorstroming
en de oevers worden vervolgens bedekt met geotextiel en
van het afgesloten gebied en deze opening zal mogelijk
stenen. Daarna zal het restant worden verwijderd met een
worden gebruikt door de scheepvaart, zoals wachtplaatsen
cutterzuiger. Waarschijnlijk wordt t.p.v. de overgangen tussen
voor feeders of andere vaartuigen. Eind juni wordt gestart
kades en de oevers nat materieel ingezet. De komende
met de sluiting van het Sluitgat. De definitieve sluiting van
periode zullen deze werkzaamheden worden uitgebreid naar
het Sluitgat is gepland rond de doodtijperiode op 14 juli.
de oevers en taluds binnen Maasvlakte 2.
Dit zal een korte intensieve periode zijn waarbij de aannemer veel materieel inzet (sleephopperzuigers en cutterzuigers) om de sluiting te realiseren. Er wordt de komende maanden verder gewerkt aan het opspuiten van de zandkern van het stenig duin en het aanvullen van zand achter de werkbaan van de Harde Zeewering. Dit wordt uitgevoerd met een sleephopperzuiger die in het havenbassin van Maasvlakte 2 zand in het gebied pompt via een drijvende leiding. Tot slot zal er zo nu en dan een hopper zand aanvoeren om het strandprofiel af te ronden.
9 Steenbedrijf De aanleg van de Harde Zeewering is (mede door het
Figuur 12 – Werkzaamheden steenbedrijf (foto oktober 2011).
gunstige weer van de afgelopen maanden) zeer voorspoedig verlopen. Het aanbrengen van stenen in de Harde Zeewering met Side Stone Dumping Vessels is gereed. Daarmee zijn
10 Markering Maasvlakte 2
de ‘natte’ werkzaamheden afgerond. Er zijn dus ook geen
Begin december 2011 is het sectorlicht aan het einde
steenstorters meer die de vaarroute van de laadlocatie in de
(westzijde) van de Yangtzehaven verwijderd. Het licht wordt
Yangtzehaven naar de Harde Zeewering zullen gebruiken.
in 2013 teruggeplaatst op Maasvlakte 2 voordat het eerste
De werkzaamheden voor het uitbouwen van de tijdelijke
schip Maasvlakte 2 zal aanlopen.
werkbaan van de Harde Zeewering richting Maasvlakte 1 zullen eind december 2011 worden afgerond. Dit is
De boeien rondom de buitencontour geven de verboden
de eerste fase van de aansluiting van de Zeewering
zone van Maasvlakte 2 aan. Omdat het, ook na het sluiten
van Maasvlakte 2 op de Zeewering van Maasvlakte 1.
van het Sluitgat, wenselijk blijft om de buitencontour van
Daarna volgt de aansluiting van de blokkendam en het
Maasvlakte 2 te vrijwaren van bezoekers uit zee, zal de
stenig duin. De E-Crane (Blockbuster) heeft nog circa 500
verboden zone van kracht blijven tot na oplevering. In de
meter van de definitieve blokkendam aan te leggen en zal
loop van 2012 zal worden bekeken in hoeverre de markering
waarschijnlijk eind januari de aansluiting met Maasvlakte 1
rondom de buitencontour nog gehandhaafd moet blijven.
