Inhoudsopgave LAMBERTUSBERICHTEN

Inhoudsopgave

2

Intro pastoor Gouw: Pasen: alle goeds in drieën

3

Parochie updates: Tour of Faith verslag

4

Terugblik Alpha 2014

5

Kerkbalans 2015 – tussentijds verslag

5

Venster op Muziek Lambertus

5

Tussenstand Vastenproject Kinderen geven aan Kinderen

6

Tussenstand Operatie Sluitpost

6

Kroniek

6

Kledinginzameling ‘Mensen in Nood’

6

Vieringen in de Goede Week en Pasen

7

Witte Donderdag

8

De Kruisweg, geschenk van de lekenspiritualiteit

8

Processies in de zondagse liturgie

10

Marcus – 25 april

11

Herderskinderen in Fatima zien een ‘Dame van wit licht’

12

Gezangen tijdens de Hoogmis

14

Terugblik op openingsconcert Michaël Maarschalkerweerd herdenkingsjaar

14

Het Maarschalkerweerd-orgel van de Sint-Lambertuskerk

15

Voor u gelezen: Bachs grote passie – Edith Stein

16

Uit de agenda

17

Kinderpagina

18

Kerk en pastorie – Algemene informatie

19

Bezinning: In monte Oliveti – Op de Olijfberg

20

23.4 - LAMBERTUSBERICHTEN

Pasen: alle goeds in drieën In het bisdomblad Tussenbeide wijdt onze bisschop onder het kopje ‘Kern van geloof’ een korte beschouwing aan het Paasfeest, het Paastriduüm of Triduum Sacrum, de heilige driedaagse van Pasen. De bisschop wijst erop dat het Paastriduüm één geheel vormt. De eucharistieviering van Witte Donderdag wordt niet – zoals gewoonlijk bij een eucharistieviering – afgesloten met de zegen. De viering van Goede Vrijdag begint zomaar, zonder formele opening en wordt evenmin met een zegen afgesloten. Ook de Paaswake opent niet formeel, maar aan het einde is er het duidelijke slot van de zegen. Eigenlijk vieren we Pasen in drieën, één feest in drie delen verspreid over drie dagen: het eerste deel op Witte Donderdag, het tweede op Goede Vrijdag en het derde op Pasen. Oudtestamentische achtergrond Er is waarschijnlijk geen feest, waarbij de Joodse, Oudtestamentische achtergrond zo'n grote rol speelt als bij Pasen. Dit is al het geval in de evangelies. Wat we op Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Pasen gedenken, zijn de gebeurtenissen die zich voltrokken in Jeruzalem toen Jezus naar de heilige stad getrokken was om het Paasfeest (Pesach) te vieren. Evangelisten beschrijven het laatste avondmaal als de viering van het Paasmaal. Over het eerste Pesach lezen we in Exodus 12. Bij dit paasfeest speelt het paasmaal een belangrijke rol. Maar de maaltijd is niet een genoeglijk etentje: “uw lendenen omgord, uw voeten geschoeid, en uw stok in de hand. Haastig moet ge het eten...” (v 11). Het paasmaal staat in het teken van de toekomst, van wat komen gaat: een tocht vanuit slavernij naar vrijheid. Daarbij is het paasmaal voedsel voor onderweg. Het blijkt voor een mens niet mee te vallen zich geheel op de toekomst te richten. Omkijken naar het verleden en terugverlangen zijn verleidingen waaraan een mens blootstaat. Dat bleek al bij de vrouw van Lot, die ontsnapt aan de verwoesting die Sodom treft, het niet kon laten toch om te kijken (Gen 19,26). Ook het volk zal tijdens de tocht door de woestijn bij herhaling terugdenken aan en terugverlangen naar de vleespotten van Egypte (bijv. Ex 16,3). Ook regiems die tiranniek zijn en onderdrukken, hebben aantrekkelijke kanten. De toekomstgerichtheid blijkt ook uit het ongedesemde brood. Voor het paasmaal moet nieuw brood gebakken worden, zonder gebruikmaking van oude resten zuurdesem. In zijn brief aan de Korinthiërs zal Paulus dit beeld gebruiken om de christenen van zijn tijd op te roepen nieuwe mensen te zijn, van oude smetten vrij (1 Kor 5,7). Het ongedesemde brood is het teken van een volkomen nieuw begin. Dit brood was zo belangrijk dat het feest ernaar genoemd werd: ‘het feest van de ongezuurde broden’. Naast het ongedesemde brood bestond het paasmaal uit het paaslam. Dankzij het bloed van het paaslam bleef het Joodse volk gespaard en trof de tiende plaag alleen de Egyptenaren, of preciezer gezegd hun eerstgeborene. Dankzij het bloed van het lam bleven de Joodse eerstgeborene in leven. In de genoemde brief aan de Korinthiërs zegt Paulus: “ook ons paaslam is geslacht: Christus zelf” (1 Kor 5,7). Dankzij het bloed van Gods Eniggeborene aan het kruis hebben zijn volgelingen het leven. Het verhaal van het paasmaal eindigt met de mededeling, dat de Heer de Israëlieten wegleidt uit Egypte (Ex 12,51). Deze uittocht wordt definitief in de doortocht door de Rode Zee (Ex 14). De doortocht door het water brengt de Israëlieten de bevrijding van slavernij naar vrijheid. Zo zien we in het boek Exodus de elementen van brood, bloed en water. Deze elementen hebben blijvende actualiteit. We zien ze terug in de viering van ons Paastriduüm: op Witte Donderdag staat het brood centraal onder welks gedaante de Heer aanwezig is; op Goede Vrijdag gedenken wij zijn bloed op het kruis vergoten, met Pasen is er het water van het doopsel, waarin wij met Christus zijn begraven om uit dit water met Hem te verrijzen tot nieuw leven. Beleven De viering van Pasen, verspreid over drie dagen, biedt ons een bijzondere gelegenheid. Wat we doorgaans in kloosters kunnen vinden, dagen van bezinning en gebed, wordt in onze eigen omgeving aangeboden: drie dagen met elk een eigen karakter, dat tot uitdrukking komt in een grote verscheidenheid aan teksten, tekenen, symbolen en rituelen. In hun verscheidenheid vullen deze dagen elkaar aan en aldus versterken zij elkaar. Wie echt Pasen wil vieren, viert het drie dagen lang als driedaagse. Mede namens de overige leden van het pastorale team wens ik u Zalig Pasen.

R.G.M. Gouw, pastoor - vicemoderator 23.4 - LAMBERTUSBERICHTEN

3

Parochie updates Tour of Faith – 8 februari -“In de ogen van God zijn wij kostbaar” Geloofsontmoetingen van jongeren met de bisschop op zondag 8 februari 2015 in de Lambertuskerk. Op de website van het bisdom Rotterdam is onderstaand verslag te lezen. Op zondag 8 februari waren de bisschop en jongeren te gast in de St. Lambertuskerk in Rotterdam-Kralingen. De maandelijkse Tour of Faith trok 45 jongeren uit verschillende parochies in het bisdom. RK2J (RoomsKatholieke jongeren Rotterdam-Kralingen) was gastheer. Op verzoek van de jongeren werd gekozen voor het thema barmhartigheid en naastenliefde. Preek De eucharistieviering werd bezocht door ruim 80 mensen. De bisschop preekte over de lezingen van deze zondag: Job 7, 1-4.6-7, 1 Korintiërs 9, 16-19.22-23, Marcus 1, 29-39. Hij sprak over Job, die ontredderd is, maar opnieuw tot vertrouwen komt en zegt: ‘ik weet dat mijn verlosser leeft’. Over Jezus die in het huis van Petrus en Andreas de schoonmoeder van Petrus genas. En over Paulus die Gods barmhartigheid ervaart en tot het besef komt dat zijn leven in Gods hand ligt en die zegt: ‘wee mij als ik het evangelie niet verkondig’. Bisschop Van den Hende: “Wij zijn van een andere tijd en generatie en toch is het dezelfde Heer die ons hart raakt en die ons vraagt antwoord te geven op zijn roepstem: wil je Mij volgen, wil je je leven zien in het licht van Mijn belofte, de liefde doorgeven in woorden en daden aan de mensen om je heen? Dat we hier zijn en samenkomen om naar het woord te luisteren en de eucharistie te ontvangen, is een teken van het verlangen en het inzicht dat in ons groeit om bij Jezus te willen zijn. In de ogen van God zijn wij kostbaar. Moge de liefde van God, die ons uitnodigt op de weg van zijn heil, ook ons raken. Jezus zegt: ‘Ik ben gekomen om te verkondigen’. En wij mogen zeggen: we leven om van hem te getuigen. Christen zijn is een opdracht die je meer en meer mag vervullen in zijn Naam.” Catechese Daarna in het parochiehuis, opende de bisschop zijn catechese met een verwijzing naar Benoit Standaert, benedictijner monnik in Brugge, die bij het woord barmhartigheid aangeeft dat er vele schakeringen zijn van goedheid. De bisschop verbond dit met zijn bezoek die ochtend aan het Detentiecentrum Rotterdam. “Mensen voorzien van een bed, eten, een dak boven het hoofd is bedoeld als humanitaire hulp, maar is daarmee in de grond nog geen barmhartigheid in bijbelse zin.” De bisschop ging in op wat in kerkelijke documenten als ‘Deus caritas est’ (2005) en ‘Sacramentum Caritatis’ (2007) wordt toegelicht over de band tussen sacramenten en werken van liefde en barmhartigheid. Bisschop Van den Ende: “Het eucharistisch mysterie, je eigen beleving dat de Heer werkelijk aanwezig is in de viering van de eucharistie, heeft sociale implicaties. Eucharistie die zich niet vertaalt in concrete beoefening van de liefde is ten diepste onvolledig” (Sacramentum Caritatis nr. 89, Deus caritas est nr. 14). De bisschop sprak vervolgens over heiligen zoals de heilige Laurentius en liep met de jongeren bijbelteksten langs over barmhartigheid. “Paus Franciscus zegt: het geloof is niet alleen náár Christus kijken, maar ook zien vanuit het gezichtspunt van Jezus, met zijn ogen. Geloven is dan deelhebben aan zijn manier van zien” (‘Lumen Fidei’ nr. 18). Geloofsgesprek en maaltijd De jongeren gingen daarna met elkaar in gesprek. Drie stellingen en vragen hielpen om het gesprek voor zover nog nodig op gang te brengen: 1) de eucharistie moedigt je aan om barmhartig te zijn en je naaste lief te hebben, 2) zijn er teksten in de heilige Schrift die je helpen om in jouw leven geloof en barmhartigheid concreet met elkaar te verbinden? 3) is in je gebed (voldoende) ruimte en aandacht voor de noden van anderen? Na het aan vele tafels intensief gesprek werd de middag afgesloten met een eenvoudige verzorgde maaltijd. 4


Terugblik op Alpha 2014 De tijd gaat snel. Het is alweer vier maanden geleden dat we de slotavond van de Alpha-cursus 2014 vierden. Vieren is het goede woord. Na tien weken als deelnemers, gespreksleiders, sprekers, koks en bidders samen te hebben opgetrokken, was het tijd voor een klein feestje. Op de tafels stonden soep, salades en wijn uitgestald. De zaal in de pastorie was gezellig versierd. Er werden getuigenissen gegeven en pastoor Gouw reikte certificaten uit. En natuurlijk werd er gepraat en gelachen. Dit jaar was het opvallend dat de deelnemers verklaarden dat ze de Alpha waren begonnen met veel vragen die in de loop van de cursus op een positieve manier beantwoord waren. Het ging daarbij ook om vragen die men niet had durven uitspreken. Een paar weken na de slotavond kwamen de medewerkers voor de eerste keer bij elkaar om plannen te maken voor 2015. We zijn ondertussen aardig geroutineerd maar ieder jaar zijn er weer nieuwe medewerkers die bijgepraat moeten worden en praktische zaken die iets beter kunnen. Werk aan de winkel dus. Een groot deel van dat werk bestaat trouwens uit bidden. We zijn als team gezegend met een flinke groep parochianen die, in de kerk maar voornamelijk thuis, de Alpha voor de troon van God brengen. Samen met hen zijn we ons zeer bewust dat wij mogen zaaien maar dat God voor de groei en de oogst zorgt. Dat laatste wordt ook altijd weer benadrukt tijdens de landelijke, interkerkelijke, trainingsdagen van Alpha Nederland en de dagen die het Katholiek Alpha Centrum verzorgt. De medewerkers gaan daar graag naartoe. Ten eerste voor een stukje scholing, zodat we goed beslagen ten ijs komen, maar ook om vele, vele anderen te ontmoeten die net zo enthousiast zijn voor de Alpha als wij. Alpha is een prachtig concept dat zijn waarde in praktijk heeft bewezen. Mensen van alle leeftijden kunnen er op een laagdrempelige, informele wijze kennis maken met de rijkdom van het Christelijke geloof. Maar ook voor parochianen die het gevoel hebben dat hun geloof en hun kennis wel een opkikkertje kunnen gebruiken, is de Alpha een aanrader. Deelnemers leren van de korte inleidingen en van elkaar. Alle vragen kunnen worden gesteld. En niet te vergeten de maaltijden. We genieten samen van heerlijk eten en komen even bij van een drukke dag voordat het meer serieuze deel van de avond begint. U kunt zich nu al opgeven voor de nieuwe Alpha die start op dinsdagavond, 22 september. Meer informatie vindt u op de website van de Lambertuskerk of in de folder met parochieactiviteiten achter in de kerk. Natuurlijk kunt u ook bellen naar het secretariaat. Vera Houtzager ocds, coördinator Alpha

Kerkbalans 2015 – tussentijds verslag Ieder kalenderjaar beginnen we met de actie Kerkbalans, waarin we parochianen en anderen vragen door een financiële bijdrage de inkomsten en uitgaven van onze Lambertuskerk in balans te brengen. Nu het tweede kwartaal aanbreekt, kunnen we een tussenstand melden. In het eerste kwartaal is een bedrag van € 33.219,93 ontvangen. Voor wie zich afvraagt of dit veel of weinig is: de opbrengst van het eerste kwartaal van 2014 was € 35.853,96. Uitgaande van dit bedrag zijn we dus voor 2015 nog niet op het niveau van vorig jaar. Helpt u mee om de actie Kerkbalans 2015 tot een groter succes dan vorig jaar te maken? Veel dank aan al degenen die ons zover op weg geholpen hebben!

Stichting Venster op Muziek in de Lambertus Internationale muziekzomer Lambertus 19 april 2015, 15.15 uur ‘Barok in de kerk en aan het hof’ 26 mei 2015, 20.00 uur toegang vrij, collecte; Bewegen, Bewogen… Eric Koevoets, orgel, met onder meer Vijfde Symphonie van Ch. M. Widor 23 juni 2015, 20.00 uur toegang vrij, collecte; Ignace Michiels, organist van de St.-Salvatorkathedraal te Brugge 23.4 - LAMBERTUSBERICHTEN

5

Tussenstand Vastenproject “Kinderen geven aan Kinderen” Op Aswoensdag, 18 februari, is het Vastenproject Kinderen geven aan Kinderen voor het derde achtereenvolgende jaar van start gegaan. Wij hebben aan de kinderen uitgelegd hoe ze in deze voorbereidingstijd op Pasen meer open kunnen staan voor God en de medemens. Hoe ze meer oog kunnen hebben voor de naasten en meer kunnen bidden. Dit komt tot uiting in dit project: een mooi gevulde doos voor een kind dat het niet zo goed heeft en voor hem of haar een Onze Vader bidden. Niet alleen ver weg in ontwikkelingslanden, maar ook kinderen dichtbij, zoals in Rotterdam–Noord hebben onze hulp nodig. Hier wonen kinderen die extra steun kunnen gebruiken en daarom vroegen wij aan onze Lambertuskinderen: “Wil jij deze kinderen helpen?” Antwoord van onze kinderen Niet alleen ’onze Lambertuskinderen’ maar ook kinderen van Basisschool De Bavokring hebben met elkaar tot nu toe 40 dozen voor hun tijdelijke broer of zus gevuld. Deze met cadeautjes gevulde dozen kunnen uiterlijk tot op Goede Vrijdag, na de Kruisweg voor kinderen, worden ingeleverd. Na Pasen zullen de vrijwilligers van de Stichting Kingswork de dozen bij de gezinnen en kinderen brengen. Diaconie en gebed: Kinderen bidden voor Kinderen Net als bij de Adventsactie, kerstkaarten maken voor zieke kinderen, hebben wij de deelnemende kinderen gevraagd minstens één keer een Onze Vader voor het ontvangende kind te bidden. Zo zijn diaconie en gebed met elkaar verbonden. Na het inleveren van een gevulde doos halen kinderen een klein houten kruisje van het grote kruis en hangen het onder één van de veertien kruiswegstaties. Zo wordt uitgebeeld dat het kind het zware kruis van Jezus een klein stukje lichter wil maken door Jezus’ voorbeeld te volgen. Elly Benner-Poiesz, coördinator kinderactiviteiten

Tussenstand Operatie Sluitpost Ook dit jaar doet de Lambertuskerk tijdens de Vastentijd mee met de Operatie Sluitpost door inzameling van was- en schoonmaakproducten van 18 februari tot 3 april. Zo helpen onze parochianen de Voedselbank, die wekelijks voedselpakketten samenstelt voor diegenen in onze omgeving die het hard nodig hebben. We stellen vast dat onze oproep in goede aarde valt. De tussenstand na een maand inzameling bedraagt 65 kg aan producten. Bovendien werd 30 kg voedsel gedeponeerd in de kratten achterin. Regelmatig komt een vrijwilliger van de Voedselbank langs om de ingezamelde producten mee te nemen en te voegen bij de wekelijkse voedselpakketten. Dank voor uw zeer gewaardeerde medewerking en uw gaven zijn nog tot 3 april welkom

Kroniek Vormsel en Communie: 15-02 Jorian Simon Grooteman Gedoopt: 01-03 Boris Theodorus Johannes Heijers zoon van

dhr en mw Heijers-Sinnige

Overleden: 26-01 Dorothea Maria Antonia Lansbergen-Dumont

in de leeftijd van 100 jaar

Kledinginzameling ‘MENSEN IN NOOD’ Zaterdag 18 april van 10.00 tot 13.00 uur in het portaal van de Lambertuskerk Sam's Kledingactie voor Mensen in Nood is één van de grootste, charitatieve kledinginzamelaars in Nederland. De opbrengst van de verkochte kleding gaat naar de noodhulp-, wederopbouw- en preventieprojecten van Cordaid Mensen in Nood. Ook dit jaar ligt de Lambertuskerk op de route voor deze kledingactie. Op zaterdag 18 april kunt u tussen 10.00 en 13.00 uur uw kleding in gesloten plasticzakken naar de kerk brengen. 6


VIERINGEN IN DE GOEDE WEEK Palmzondag Zaterdag 28 maart Zondag 29 maart

onder alle vieringen wijding en uitreiking van palmtakjes 19.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Hoogmis met palmprocessie, parochiekoor, crèche en vastenproject met kinderen 12.00 uur Eucharistieviering

Pontificale Chrismaviering Woensdag 1 april 19.30 uur Chrismaviering met de bisschop van Rotterdam In de kathedraal aan de Mathenesserlaan Witte Donderdag Donderdag 2 april

Géén eucharistieviering om 9.00 uur! 19.30 uur Viering van de instelling van de Heilige Eucharistie

Goede Vrijdag Vrijdag 3 april

Géén eucharistieviering om 9.00 uur! 10.00 uur Kruisweg voor kinderen en kruisverering met witte bloemen Crèche is geopend Laatste mogelijkheid dozen Kinderen geven aan Kinderen in te leveren. 15.00 uur Kruisweg met kruisverering Aansluitend gelegenheid tot ontvangen van sacrament van boete en verzoening 19.30 uur Goede Vrijdag-plechtigheden

Na de kruisweg en tijdens de plechtigheden is er kruishulde. Kerkgangers worden uitgenodigd witte bloemen mee te nemen om bij het kruis neer te leggen. Deze bloemen worden door de bloemengroep gebruikt voor de paasversiering..

VIERINGEN MET PASEN Paaswake Zaterdag 4 april

21.00 uur

Eerste Paasdag Zondag 5 april

10.00 uur 12.00 uur

Tweede Paasdag Maandag 6 april

Beloken Pasen Zaterdag 11 april Zondag 12 april

Géén eucharistieviering om 9.00 uur! Paaswake

Plechtige hoogmis met parochiekoor Crèche, kinderwoorddienst en kindercatechese Eucharistieviering

10.00 uur

Hoogmis met parochiekoor Géén crèche Géén eucharistieviering om 12.00 uur

19.00 uur 10.00 uur 12.00 uur

Eucharistieviering Viering eerste Heilige Communie en crèche Eucharistieviering


7

Witte Donderdag Witte Donderdag wordt zo genoemd omdat op deze donderdag vóór Pasen de liturgische kleur van de celebrantenkleding wit is. Ook het kruisbeeld en de beelden rond het altaar kunnen in een witte doek gehuld zijn, in plaats van het paars dat in de Veertigdagentijd gebruikelijk is. Voetwassing Op deze dag viert de kerk dat Christus de eucharistie en het priesterschap instelde bij gelegenheid van het Laatste Avondmaal. Het is daarom vanouds de feestdag voor de priesters. Nadat gedurende de Veertigdagentijd in de eucharistie het 'Gloria' is weggebleven, wordt het op Witte Donderdag plechtig gezongen en worden de klokken geluid. Na het evangelie over de voetwassing van de leerlingen door Jezus voor Hij met hen aan tafel ging (Joh. 13,1-15), wast in sommige kerken en vooral in kloosterkapellen een priester de voeten van twaalf mannen. Graflegging Op het einde van de viering wordt een korte processie gehouden waarmee de geconsacreerde hosties worden overgebracht naar het tabernakel op het rustaltaar als symbool voor de graflegging van Christus. Na de plechtigheid wordt het altaar ontbloot: alle kleden en kaarsen worden verwijderd, ten teken van rouw. Het altaar blijft kaal en leeg tot de Paaswake. In ieder bisdom wijdt de bisschop op Witte Donderdag of 's avonds tevoren in de zogeheten Chrismamis de heilige Chrisma voor het Vormsel en zegent de andere heilige oliën: voor de ziekenzalving en de doopleerlingen - mensen die zich voorbereiden op de doop. Deze oliën worden daarna verdeeld over de parochies en andere kerken in het bisdom. Jos Berkelmans

De Kruisweg, geschenk van de lekenspiritualiteit De Kruisweg is een volksdevotie waarbij gelovigen symbolisch de weg afleggen die Jezus op zijn sterfdag ging. Hij is ontstaan uit het gebruik van de bedevaartgangers naar Jeruzalem om de historische plaatsen van Jezus te bezoeken, vooral die beschreven staan in de lijdensverhalen van het Evangelie. In 1571 stelde de paus vast dat de kruisweg van Jezus veertien halteplaatsen had of staties. Deze gemarkeerde staties bevinden zich in en buiten kerkgebouwen. De bedevaart naar Jeruzalem Het bezoek aan de historische plaatsen van Jezus nam sterk toe nadat de moeder van keizer Constantijn, de heilige Helena, de plaats had ontdekt van het graf van Jezus en enkele jaren later zelfs de resten van Zijn lijdenskruis. De bouw van kerkgebouwen bij de kruisigingsplaats en over het lege graf van Jezus hebben de toeloop van bedevaartgangers bevorderd. Volgens een legende ging Maria na de dood van Jezus iedere dag de weg die Jezus had afgelegd met het kruis op zijn schouders. In navolging van Maria gingen pelgrims deze weg ook, aangevuld met een bezoek aan het paleis van Pilatus, het tempelplein en het huis van Annas en Kaïphas. Rondom al die plekken ontstonden allerlei vrome verhalen die een plaats hebben gekregen in de kruisweg, zoals ‘Jezus valt voor de tweede keer onder het kruis’, ‘Jezus ontmoet Zijn moeder’, ‘Veronica droogt het gezicht van Jezus af’. Het aantal ‘halteplaatsen’ of ‘staties’ is in de loop der tijden verschillend geweest. De ene keer waren het er zeven, dan weer elf of vijftien. Het zijn er zelfs ook honderdentwaalf geweest. De ene keer ging de bedevaart langs alle plaatsen in Jezus’ leven, de andere keer langs de plaatsen die Hij als gevangene had moeten bezoeken. Soms waren het de zeven plaatsen waar Jezus met zijn kruis gevallen was, dan weer waren het de halteplaatsen van Maria op haar tocht die ze na Jezus’ dood maakte. In de Middeleeuwen raken de christenen steeds meer begaan met het Heilig Land. Wie het zich maar enigszins kan veroorloven, reist ernaartoe, bezoekt de heilige plaatsen en loopt de weg die Jezus liep met Zijn kruis. Er ontstaan prachtige reisverslagen met een diepe gelovige beleving. De opmars van de islam verontrust de christenen die in steeds kleinere aantallen de pelgrimage naar Jeruzalem ondernemen. 8


De geestelijke pelgrimage: de kruisweg Degenen die lichamelijk of financieel niet in staat zijn de reis naar het Heilig Land te ondernemen, alsook voor wie het in toenemende mate onmogelijk wordt omwille van de islamitische overheersing, ondernemen een geestelijke pelgrimage. Ze ontwikkelen een devotie om in hun eigen omgeving de ‘kruisweg’ te gaan. Er ontstaan in de lekenspiritualiteit liederen, vrome gebruiken en allerlei gebeden die de gelovigen moeten helpen hun devotie tot het lijden van Christus gestalte te geven. De franciscaanse spiritualiteit heeft de devotie tot de menselijke Jezus dichterbij ons gebracht. De voorstellingen rond de menselijke geboorte van Jezus, zoals wij die kennen uit de kerststal, zijn daarvan de uitingsvormen. Maar ook Jezus die het menselijk lijden tot aan de dood met ons gedeeld heeft, spreekt in de lekenspiritualiteit zeer tot de verbeelding. De overdenking van Jezus’ lijden werd zeker in de veertigdagentijd en in de passietijd gepropageerd om daarin Jezus als voorbeeld te stellen tot medelijden en navolging. Catharina van Siena (1347-1380) bad tot Christus dat zij geheel mocht delen in alle smarten die Hij had gedragen met inbegrip van zijn laatste uren, zodat ze nu al met Hem verenigd zou zijn. De lekenspiritualiteit van de Rijnlandse Moderne Devotie, een hervormingsbeweging van leken in de 14e eeuw, met mensen als Thomas a Kempis en Geert Grote, ontwikkelde een intense devotie voor Jezus’ lijden. De devotie voor het lijden van Christus wordt gevoed door talloze boekjes met meditaties over de kruisweg. Pater karmeliet Jan van Paeschen schreef in 1563 het boekje: Een devote maniere om gheestelyck Pelgrimagie te trecken, niet feitelijk naar de heilige plaatsen in het Heilig Land reizen, maar geestelijk het lijden van Jezus meemaken. Hij is de eerste die veertien staties noemt, maar dat was zijn keuze want het aantal stond niet officieel vast. De meeste auteurs van geestelijke lijdensboeken gaan zich vanaf dan beperken tot het beschrijven van de veertien staties. Het zijn de Rijnlandse Moderne Devotie en de karmelitaanse lekenspiritualiteit die de vorm van de kruisweg bepalen. Tot uiteindelijk paus Clemens XII het allemaal officieel bevestigt en aan de franciscanen in Jeruzalem de opdracht geeft de kruisweg aldaar langs veertien staties gestalte te geven. De staties van de kruisweg uitbeelden Dit alles is allemaal nog geestelijk, neergeschreven devotie. Het wordt pas echt een wijd en zijd verspreide lekendevotie als de veertien staties visueel worden en uitgebeeld. Binnen en buiten het kerkgebouw worden ze geplaatst, met name in Oostenrijk, Duitsland en Nederland, maar ook in Frankrijk, Italië en Spanje. In de 18e eeuw leefde een franciscaan die tijdens zijn leven bijna zeshonderd uitbeeldingen van de kruisweg oprichtte. In 1750 werd een kruisweg ondergebracht in het Colosseum te Rome. In Nederland en België legde men zo’n kruisweg van de lekenspiritualiteit aan buiten de kerk, op het kerkhof, in een processiepark, in het veld langs een heuvel of langs de weg tussen twee dorpen. Het konden eenvoudige kruizen zijn of kleurige afbeeldingen die meestal onder een dakje of in een kapelletjes werden geplaatst. Hoewel de staties buiten het kerkgebouw meer aansluiten bij de feitelijke kruisweg op straat in Jeruzalem, hebben ze het moeten afleggen tegen de staties in het kerkgebouw. Het processieverbod in ons land heeft daar beslist aan bijgedragen. We kennen ze nog wel in processieparken of op de weg die leidt naar een bedevaartsplaats. Het aantal staties varieerde nog lange tijd. Zo vinden we langs de weg tussen de Brabantse plaatsen Handel en Gemert nog steeds negen kruiswegstaties (oorspronkelijk 17e eeuw). In het Catharijneconvent in Utrecht worden kruiswegstaties uit de 16e eeuw bewaard, dertien in aantal en afkomstig uit Aalten. Bron: Opbouw - W.M.J.van Meijgaarden sss Veronica droogt het gelaat van Jezus – kruiswegstatie marmer in Lourdes


9

Processies in de zondagse liturgie Belangrijk in de liturgie van de Kerk zijn de processies. Allereerst de processies tijdens de zondagse eucharistieviering. Dat zijn er eigenlijk vijf maar twee ervan vallen soms weg Ze hebben alle hun eigen betekenis en zijn meer dan het zich verplaatsen van het ene punt naar het andere. Het zijn liturgische riten die ons willen betrekken bij de liturgische handeling en bij het gebed. Ze nodigen uit tot actieve deelname. Dat kan echter alleen, als de processie ordelijk en waardig wordt gehouden. Een juiste opstelling en volgorde, een juiste houding en een adequaat tempo zijn daarom noodzakelijk. Tevens moet een processie altijd worden begeleid door gezang of door instrumentale muziek. De muziek is een levend onderdeel van de processie. Des te indrukwekkender is de enige processie in het jaar die zich in volstrekte stilte voltrekt: de intochtsprocessie in de liturgie van Goede Vrijdag. Welke zijn de afzonderlijke processies in de zondagse viering? De intochtsprocessie Deze heeft een tweevoudige betekenis. Allereerst de intocht van Christus in zijn gemeenschap. Teken van Christus is de celebrerende priester die, in de persoon van Christus, de eucharistie celebreert. Hij wordt voorafgegaan door de diaken die plechtig het evangelieboek draagt, (eveneens een symbool van Christus), de assistenten, het processiekruis met de kandelaars, en voorop de wierookdrager die, ter ere van Christus, het rokende wierookvat zwaait. De tweede betekenis is het binnentreden van de gemeenschap in de liturgie, niet lichamelijk maar geestelijk. We gaan samen als gemeenschap op naar het altaar van de Heer. Het gemeenschapsvormende karakter van de intredeprocessie wordt het best gewaarborgd als de gemeenschap samen zingt. De heilige Johannes Chrysostomus (349 - 404) zegt: “ Wanneer het zingen begint, worden alle stemmen, verenigd, een harmonieus gezang. Jong en oud, rijk en arm, mannen en vrouwen, slaven en vrijen, we zingen allemaal dezelfde melodie De ongelijkheid die in de wereld bestaat, verdwijnt in het ene koor. Zo imiteert de aarde de hemel. Hierin bestaat de adel van de Kerk.” Het intredelied dient ongeveer zo lang te zijn als de intrede en de daaropvolgende bewieroking van het altaar. Is het lied eerder klaar dan vult het orgel de stilte op. De evangelieprocessie Deze vindt in plechtige vieringen plaats. De diaken (of de priester) neemt het evangelieboek van het altaar en gaat, voorafgegaan door wierook- en kaarsdragers, in een processie naar de ambo. Deze processie wordt begeleid door het zingen van het evangelievers dat buiten de Veertigdagentijd altijd met het alleluia verbonden is. Het symboliseert de intocht van Christus die als leraar het woord richt tot zijn Kerk. De offergavenprocessie De processie is in de liturgiehervorming hersteld en aanbevolen, maar wordt in onze kerken meestal alleen bij speciale gelegenheden gelopen. De betekenis is duidelijk: de gelovigen brengen hun gaven naar het altaar van de Heer waar ze opgenomen worden in het offer van Christus. Deze processie wordt begeleid door (koor)gezang. Het gezang is op dat moment belangrijker dan de gebeden van de priester die in stilte worden gezegd. De communieprocessie De meeste gelovigen realiseren zich niet dat ter communie gaan beschouwd wordt als een processie, en wel een processie waar iedereen voor wordt uitgenodigd om aan deel te nemen: ’zalig zij die genodigd zijn tot de Maaltijd des Heren’. Ook deze processie moet met gezang begeleid worden. Het zingen begint bij de communie van de priester en duurt zolang de communie wordt uitgereikt. Om de communicanten aan de zang te laten deelnemen, heeft, van ouds, een refreinzang de voorkeur waarbij het volk het korte refrein zingt en het koor de (psalm)verzen. Er kan ook instrumentale muziek zijn (of een korte koorzang) totdat een gedeelte van de communicanten op zijn plaats is teruggekeerd waarop dan de communiezang begint. Ook hier 10


symboliseert het gezang de spirituele eenheid van de communicanten die het levend Brood ontvangen van de ene Heer. De uittochtsprocessie Hiervoor zijn in de liturgische boeken geen rubrieken. Er staat simpelweg: de priester kust het altaar en verlaat met de assistenten het priesterkoor. Toch heeft zich vanzelf een bepaald ritueel ontwikkeld. Terwijl de mensen staan en het orgel feestelijk speelt, begeven priester en assistenten zich ordelijk naar de sacristie. Op sommige feestelijke momenten wordt dit nog begeleid door een lied. Naast deze gewone processies in de zondagse liturgie, zijn er nog veel meer processies, zoals de palmprocessie, de kaarsenprocessie, de sacramentsprocessie. Diocesane Commissie Liturgie bisdom Den Bosch

Marcus - 25 april De evangelist Marcus schreef het kortste van de vier evangeliën. Hij was de zoon van een zekere Maria en in haar huis kwam de christengemeente bijeen. Marcus was een bijzondere leerling van Petrus, wiens metgezel hij vaak was. Hij wordt daarom de vertolker van de prediking van Petrus genoemd. Ook vergezelde hij Paulus op zijn missiereizen en samen met Barnabas verkondigde hij het evangelie op Cyprus. Volgens een oude traditie heeft Marcus de Kerk in Alexandrië gesticht, waarvan hij de eerste bisschop was. Daar werd hij in 67 gevangengenomen, door de straten gesleept, en na zijn dood begraven. Gestolen relieken Volgens een oud verhaal wilde de stad Venetië haar aanzien verhogen door het bezit en de verering van een belangrijke reliek. Op aandringen van de doge, de hoogste bestuurder van Venetië, reisden twee kooplieden in 827 naar Alexandrië om er de relieken van de heilige Marcus buit te maken. Ze wisten de bewakers om de tuin te leiden, haalden de heilige overblijfselen uit het graf, legden in plaats daarvan andere botten en werden vervolgens met open armen in Venetië ontvangen. Marcus werd de patroon van Venetië, waar ter ere van hem eerst een kapel en later de beroemde San Marco werd gebouwd. (Gevleugelde) leeuw Marcus wordt vanouds als evangelist schrijvend voorgesteld in het bijzijn van een (gevleugelde) leeuw. Zijn evangelie begint met het optreden van Johannes de Doper in de woestijn en de leeuw gold als het machtigste dier van de woestijn. Marcus is als schrijver de beschermheilige van notarissen en sinds zijn aanwezigheid in Venetië, de stad van beroemd glaswerk, tevens van glazenmakers. Ook was hij de patroon van een goede oogst, omdat zijn feestdag (25 april) vroeger een zogeheten kruisdag was. Op die dag werd een processie voor de vruchten der aarde gehouden. Toon Brekelmans - Kerkhistoricus


11

Herderskinderen in Fatima zien een ‘Dame van wit licht’ Overal elders gaat men op bedevaart om de tussenkomst van Maria of een heilige af te smeken voor het verkrijgen van gunsten, maar in Fatima is het net andersom. Een bedevaart naar dit oord wordt pas ondernomen, als de gunst al is verkregen. Talrijke gelovigen stromen toe om Maria te bedanken, omdat hun gebed is verhoord. Fatima, gelegen langs de grote weg van Lissabon naar Coïmbra, was een bescheiden dorpje. Sinds de verschijningen van de maagd Maria in 1917 is het echter uitgegroeid tot de belangrijkste bedevaartsplaats van Portugal. Uit heel het land komen gelovigen te voet, in etappes van dertig tot vijftig kilometer per dag, over een van de zes ‘heilige wegen’ langs kerken en kapellen al biddend naar het heiligdom. De laatste vijfhonderd meter naar de genadekapel, de eigenlijke Heilige Weg en sinds 1982 geplaveid met wit marmer, wordt kruipend op de knieën afgelegd. In de kapel wordt de rozenkrans gebeden tijdens een aantal rondgangen om het Mariabeeld en worden er kaarsen opgestoken. Ieder jaar vindt omstreeks 13 mei de voornaamste bedevaart plaats. Op 12 mei wordt gezamenlijk de kruisweg gebeden door de velden rond Fatima. ’s Avonds is er de lichtprocessie op de esplanade, gevolgd door een gebedswake. Het hoogtepunt van de bedevaart, op 13 mei – de dag van de eerste verschijning -, wordt door circa een half miljoen pelgrims meegevierd. ’s Morgens vroeg wordt de sacramentsprocessie gehouden en in de loop van de ochtend de grote Mariaprocessie waarbij het beeld uit de kapel naar het podium op het plein vóór de basiliek wordt gedragen. Na de Mis en de zegen wordt het beeld teruggebracht naar de kapel onder gejuich van de aanwezigen die zwaaien met witte zakdoeken. Dit alles herhaalt zich steeds op de dertiende van de maand en zo tot en met oktober. Deze dagen corresponderen met de verschijningen van Maria. Aan de oorsprong van de bedevaarten naar Fatima staan de verschijningen van de heilige maagd aan drie herderskinderen in de vallei Cora de Iria bij Fatima. Lucia dos Santos, haar neefje Francisco en nichtje Jacinta Marto zagen onder een groene eik wat zij later zouden beschrijven als een ‘Dame van wit licht’. Zij krijgen van de Dame de opdracht om iedere dertiende van de volgende vijf maanden op die plek terug te komen. De eerstvolgende keer, in juni, trekt een grote menigte met hen mee, maar zoals eerder in Lourdes (1858) en Pontmain (1871) zag of hoorde niemand iets behalve de drie herderskinderen. Bij de laatste verschijning in oktober was er een menigte van zeventigduizend mensen samengestroomd. De Dame had namelijk voor deze dag een wonder aangekondigd. Dat wonder is wereldwijd bekend geworden als het zonnemirakel van Fatima. Volgens de aanwezigen, onder hen ook niet-katholieken, leek de zon plotseling, na het bidden van de rozenkrans, op de menigte neer te storten, maar deinsde op het laatste moment terug. Latere onderzoekers hebben opgemerkt dat kijken in de zon kan leiden tot bewegende en verkleurde nabeelden op het netvlies. Maar voorafgaand aan het ‘zonnewonder’ was er een zware regenbui over de aanwezigen gevallen en iedereen stond er druipnat bij. Nadat de zon terug op de normale plaats aan de hemel stond, was iedereen droog. Dit is de reden waarom het zonnewonder niet te verklaren is als een spel van nabeelden. Alle 70.000 aanwezigen hebben op hetzelfde moment de zon op zich zien afkomen en hun druipnatte kleren waren na afloop droog. De Kerk onderwierp de gebeurtenissen aan een kritisch onderzoek en in 1930 werden zowel de verschijningen als het wonder erkend als van bovennatuurlijke oorsprong. 12


De bedevaarten waren intussen al op gang gekomen en de Kerk had reeds in 1920 het terrein rond de groene eik verworven. In 1947 werd het beeld van Onze Lieve Vouw van Fatima door pelgrims uit onder andere Spanje, Frankrijk, Nederland, Zweden, Duitsland, Luxemburg en Italië rondgedragen. De bedoeling hiervan was de gelovigen van Europa opnieuw aan te zetten tot het dagelijks bidden van het rozenhoedje ter overdenking van de evangelische boodschap. In 1954 werd door paus Pius XII de basiliek geconsacreerd. Francisco en Jacinta hebben dit alles niet meer beleefd. Zij stierven, slechts enkele jaren na de verschijningen, aan de Spaanse griep. Lucia trad in een Spaans Karmelietessenklooster te Coïmbra. Ruim voordat ze in 2005 stierf, schreef ze haar herinneringen aan de verschijningen en de boodschappen van de maagd Maria op. Daar zit een aantal opdrachten bij: er dient boete te worden gedaan vanwege de vele beledigingen van Onze Lieve Heer; dagelijks moet de rozenkrans worden gebeden, maandelijks moet tot het Altaar, de Eucharistie, genaderd worden; en er moet een kerk gebouwd worden op de plaats van de verschijningen. Maria zou tijdens de verschijningen ook drie geheimen hebben prijsgegeven. In het eerste geheim beschreef Maria de verschrikkingen van de hel. Daarbij voorspelde zij het einde van de Eerste Wereldoorlog en tevens het begin van de Tweede, dat volgens Lucia ingeluid werd door de buitengewone noorderlichten in 1938. Ook deed Maria een oproep aangaande Rusland. Het land dat enige maanden na de verschijningen verscheurd zou worden door de Russische Revolutie moest door de paus toegewijd worden aan het Onbevlekt Hart van Maria, in eenheid met de katholieke bisschoppen van de wereld. In 1984 wijdde paus Johannes Paulus II de gehele wereld aan het Onbevlekte Hart van Maria toe. Het derde geheim was lange tijd alleen bekend bij het Vaticaan. Dit geheim zou volgens de instructies van Maria pas in 1960 openbaar gemaakt mogen worden. De achtereenvolgende pausen hebben het wijzer geoordeeld deze boodschap niet bekend te maken. Pas in 2000 werd het door Vaticaanwoordvoerder Joáquin Navarro-Valls meegedeeld. In het visioen figureert een in het wit geklede bisschop die wordt neergeschoten, terwijl hij met het kruis tussen talloze gedode martelaren loopt. Dit visioen verklaart achteraf waarom het derde geheim een profetie was van de aanslag die Mehmet Ali Agca in 1981 pleegde op paus Johannes Paulus II. Die aanslag vond eveneens plaats op 13 mei en de paus geloofde daarom dat het aan Onze-Lieve-Vrouw van Fatima te danken was dat de kogel in zijn buik, en niet in zijn hoofd terechtgekomen was. Later werd de operatief verwijderde kogel verwerkt in de kroon van het beeld van Maria van Fatima. H. Kleinpenning

Gebed tot Maria Als gij haar volgt, verdwaalt gij niet. Als gij haar aanroept, wanhoopt gij niet. Als gij aan haar denkt, vergist gij u niet. Als zij u steunt, valt gij niet. Als zij u beschermt, vreest gij niet. Als zij u leidt, wordt gij niet moe. Als zij u begunstigt, bereikt gij uw doel. Bernardus van Clairveaux 23.4 - LAMBERTUSBERICHTEN

13

Gezangen tijdens de Hoogmis Met nog een zeer levendige herinnering aan het concert op 27 februari jl. in de SintCatharinakathedraal te Utrecht (zie hieronder) heeft het Sint-Gregoriuskoor inmiddels het vizier gericht op de viering van het hoogfeest van Pasen. Dit jaar zal tijdens de hoogmis op Eerste Paasdag de grootse ‘Petite Messe Solennelle’ van Hayo Boerema worden uitgevoerd. Ook nu verheugt het Sint-Gregoriuskoor zich om met deze gloedvolle muziek de juiste muzikale kleur te verlenen aan een zo groot hoogfeest als dat van Pasen. Deze mis werd in 2009 gecomponeerd in opdracht van de Stichting Venster op Muziek in de Lambertus. Deze compositie van kathedrale allure, waarin de traditie van laat 19e eeuwse en 20e eeuwse Franse kerkmuziek van componisten als Widor, Vierne en Langlais wordt voortgezet, was het eerste werk in opdracht van voornoemde stichting. Eveneens zal tijdens deze hoogmis het Laudate Dominum (Psalm 117) van ondergetekende worden uitgevoerd. De psalmtekst, een kernachtige lofzang, is in dit stuk aangevuld met de zogenaamde ‘kleine doxologie’, het Gloria Patri. Na een markante inleiding voor orgel, waarin de belangrijkste muzikale gegevens worden gepresenteerd, ontwikkelt zich een levendige dialoog tussen koor en orgel. In de vocale partijen is steeds sprake van zeer bondige muzikale motieven in heldere, scherpe contouren. De prikkelende harmonie is hiermee in overeenstemming. In de inleiding klinken veel harmonieën waarbij majeur en mineur vermengd zijn, zoals we ook bij Gershwin tegenkomen. Het kernachtig beginmotief as-f, een dalende kleine terts, speelt door het hele werk een grote rol en heeft zo een verbindende werking. Naast deze twee werken klinken natuurlijk gregoriaanse wisselende gezangen en het bekende O filii et filiae. Eric Koevoets, dirigent-organist

Terugblik op openingsconcert Michaël Maarschalkerweerd herdenkingsjaar Sint-Gregoriuskoor en Vrouwenkoor La Confiance zongen in de Utrechtse Sint-Catharinakathedraal. Waarschijnlijk heeft geen orgelmaker een grotere betekenis voor de vaderlandse orgelbouw van rond 1900 gehad, dan Michaël Maarschalkerweerd (1838-1915). Hieronder kunt u over deze orgelbouwer en het orgel dat hij voor onze kerk bouwde lezen. In 2015 is het 100 jaar geleden dat deze grote kunstenaar is overleden. De Stichting Michaël Maarschalkerweerd Herdenkingsjaar 2015 wil zorgdragen dat de orgels van Michaël Maarschalkerweerd op de cultuurhistorische en muzikale kaart blijven staan. Startschot van dit herdenkingsjaar vormde een feestelijk concert in de Sint-Catharinakathedraal te Utrecht, waar zich een prachtig orgel van deze bouwer bevindt. Het concert werd gegeven door beide kathedraalorganisten Wouter van Belle en Paul Houdijk. Vocale medewerking werd verleend door ons eigen Sint-Gregoriuskoor en het in ons koor eveneens regelmatig zingende Vrouwenkoor La Confiance o.l.v. Eric Koevoets. Beide koren werden voor de gelegenheid samengesmeed tot een groot koor (met toevoeging van nog twee mannenstemmen) en voerden met begeleiding van Wouter van Belle de ‘Petite Messe Solennelle’ van Hayo Boerema en ‘Tantum ergo’ en ‘Laudate Dominum’ van ondergetekende uit. Als dirigent van beide koren kan ik met veel trots melden dat de koorleden meer dan voortreffelijk hebben gezongen! In fijne samenwerking met Wouter van Belle werd met overgave gemusiceerd. Het was mooi te zien hoe beide koren in grote harmonie hebben samengewerkt! Orgelwerken van o.m. Bach, Widor en Andriessen alsmede van de organisten zelf lieten de grote rijkdom van de klankwereld van Maarschalkerweerd nog verder horen. In het publiek van tussen de 200 en 250 bezoekers bevonden zich onze bisschop, 14


mgr. Van den Hende, de hulpbisschop van Utrecht, mgr. Woorts en zeer veel collega-kerkmusici. Het was fijn dat de reacties op alle vocale en instrumentale inspanningen zo positief waren. Op www.rkk.nl kunt u op ‘TV gemist’ nog de uitzending van 3 maart 2015 van het programma ‘Katholiek Nederland’ zien. Een van de onderwerpen was dit concert en leven en werk van Michaël Maarschalkerweerd in het bijzonder. Van het concert zijn enkele korte flitsen te zien, maar leuk om toch even wat sfeer te kunnen proeven.

Het Maarschalkerweerd-orgel van de Sint-Lambertuskerk Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de Nederlandse orgelbouwer Michaël Maarschalkerweerd (18381915) is overleden. Op tal van manieren wordt dit in ons land herdacht en ook in onze kerk wordt er veel aandacht aan besteed. Zijn bedrijf, opgericht door zijn vader Pieter, bouwde vooral veel orgels voor katholieke kerken, hoewel ook diverse opdrachten vanuit protestantse zijde werden gegeven. Zijn grootste orgel staat evenwel niet in een kerk maar in het Concertgebouw te Amsterdam. De katholieke Michaël Maarschalkerweerd leefde in de tijd van de Romantiek. Het klankbeeld van zijn orgels wordt bepaald door drie belangrijke invloeden: • De ‘Hollandse’ traditie vanuit de beroemde orgelmakerij Bätz, alwaar zijn vader Pieter als meesterknecht werkzaam was geweest, met een klassiek klankbeeld dat in wezen nog op tradities uit de 18e eeuw is gefundeerd. • Vanaf ca. 1880 wordt de invloed van de geniale Franse orgelbouwer Aristide Cavaillé-Coll (18111899) evident. Beknopt samengevat betekent dit een ombuiging naar een meer orkestraal, symfonisch klankbeeld en maximale expressiemogelijkheden door toepassing van typisch Frans-romantische registers zoals o.m. Flûte harmonique, Basson-hautbois en Voix Céleste en het toepassen van de zwelkast, een inrichting waarbij het pijpwerk achter houten zweldeuren staat. Deze zweldeuren, uitgevoerd als een soort jaloezieën kunnen door de organist met de voet open en dicht gedaan worden met behulp van een zweltrede. • Na 1895 wordt de invloed van de Duitse orgelbouw belangrijk. Tot dan toe was de overbrenging van toets naar pijp langs mechanische weg geschied. Nu ging Maarschalkerweerd over op het pneumatisch systeem volgens de Duitse firma Weigle. Het doel was om hiermee een veel lichtere aanslag te krijgen. Zoals gezegd leefde deze orgelbouwer in de Romantiek. Mooi samengevat zegt de organist en musicoloog Paul Houdijk in zijn grote publicatie over Maarschalkerweerd over deze stroming: ‘Het gaat om het dringend besef dat er nog iets anders is dan dat wat wij zintuiglijk kunnen waarnemen of wetenschappelijk kunnen verklaren (het 'Jehnseitige'). Met de bekende schrijver Gerard Reve zouden we kunnen spreken van de koortsachtige heimwee naar wat achter de horizon ligt.’ ‘Romantiek en het naar het paradijs verwijzende katholicisme gaan hand in hand en hebben elkaar gevonden in het begrip 'mystiek'. In de orgelbouw komt dit tot uiting met behulp van registers als de voix céleste, bepaalde intonatietechnieken en het toepassen van de zwelkast, die het mogelijk maken om het orgel als van ver, als engelengezang uit de hemel, te laten klinken.’ Anderzijds staat de klank van Maarschalkerweerdorgels óók met beide benen op de grond en kenmerkt deze zich in een diepe, brede, grondtonige, volle klank. Alles wat hierboven geschreven staat is werkelijk volledig van toepassing op het inmiddels 115 jaar jonge orgel van de Sint-Lambertuskerk. De versmelting van oude klassieke tradities met de genoemde Franse en Duitse invloeden en romantische gedachtewereld kenmerken ons instrument. De poëtische klank, variërend van verstild tot groots maar altijd warm en breed heeft een enorme diepgang en zeggingskracht. Ons orgel is, bij uitstek geschikt voor de muzikale begeleiding en duiding van de katholieke liturgie. De muziek van bijv. Franck, Widor, Vierne en Dupré maar ook Reger, Rheinberger en Karg-Elert klinkt hier voortreffelijk en door de klassieke wortels vanuit Bätz klinkt oudere muziek zoals die van Bach ook vaak bijzonder goed. We prijzen ons gelukkig met dit fantastische instrument van wellicht de grootste orgelbouwer uit de Romantiek die ons land gekend heeft!

Stichting Venster op Muziek in de Lambertus Folders met het programma dat start op 19 april 2015 vindt u in het portaal van de kerk. 23.4 - LAMBERTUSBERICHTEN

15

Voor u gelezen: Spiritueel-liturgische benadering van de Matthäus-Passion Met de Goede Week in het vooruitzicht komt de uitgave van het boek Bachs grote Passie, geschreven door theoloog en musicus Ad de Keyzer, precies op tijd. Velen onder ons zullen in de komende weken een of andere uitvoering van de MatthäusPassion bijwonen. De schrijver kiest de blikrichting van de spiritualiteit en komt daarbij tot nieuwe, niet eerder beschreven inzichten. Bach heeft zijn grote passie gecomponeerd voor de vespers van Goede Vrijdag. Hij verdeelde de evangelietekst van Matteüs in 27 fragmenten die de schrijver op de voet volgt. Lezend, luisterend en mediterend benadert hij het geheim van de werking die Bachs meesterwerk heeft op het hart van iedere mens die zich eraan bloot wil stellen. Een dergelijke ‘expositio’ (systematisch uiteenleggen) van de Matthäus-Passion bestond tot op heden niet. Dit boek is de vrucht van 20 jaar studie, het is geen studieboek, maar wel een begeleidingsboek in de geestelijke zin van het woord. Bachs grote Passie (2015) is een uitgave van Adveniat i.s.m. Halewijn. Hardcover 480 pagina’s, ISBN 978 94 9209 305 9, Prijs € 32,50 - www.adveniat.nl

Edith Stein; Leven aan Gods hand Er zijn al vele biografieën over Edith Stein geschreven. Dit boek onderscheidt zich echter van de andere door specifiek aandacht te schenken aan de tijd, waarin Edith Stein in Nederland woonde. Ediths verblijf in de lage landen, de grote inzet van de zusters van Echt en van vele andere Nederlanders, alsook de vrienden die zij er maakte en het werk dat ze er verrichtte, worden in dit boek belicht. Wat Edith Stein nog allemaal voor ons had kunnen betekenen als zij de oorlog had overleefd, daar kunnen we slechts naar gissen. Maar Auschwitz mag hoe dan ook niet het laatste woord krijgen. Op deze bladzijden komt Edith Stein opnieuw tot leven, door haar aan het woord te laten in haar teksten en in getuigenissen van mensen voor wie zij een stuwende kracht in het leven was en is. Chirurg dr. Ilse Kerremans begon zich in de Karmel te verdiepen, toen een vriendin alles achter zich liet om zich volledig aan God te wijden in een slotklooster. Ze las ontelbare werken over de karmelspiritualiteit en wie dat doet, komt al spoedig de figuur van Edith Stein tegen. Ilse Kerremans las ook de teksten van Edith Stein zelf en verdiepte zich zo intens in haar persoon en haar gedachtegoed dat ze er vele voordrachten over geeft. Uiteindelijk bracht ze, op verzoek van de broeders van de Nederlandse Provincie van de Ongeschoeide Karmel, al haar kennis samen in dit boek. God is waarheid en wie de waarheid zoekt, zoekt God. Edith Stein. leven aan Gods hand (2014) is een uitgave van Halewijn Antwerpen en Adveniat Baarn. Hardcover 17 x 24 cm, 230 blz. - ISBN 978-90-8528-296-9 – Prijs € 19,95 - www.adveniat.nl 16


Agenda april – juni Agenda Goede Week – Pasen op blz. 7 Za

18-04

13:30 uur 16:00 uur

Za Zo

18-04 19-04

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur

Za Zo

25-05 26-05

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 19:45 uur

Ma 27-04

Za Zo

02-05 03-05

Wo 06-05 Za Zo

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 19:30 uur

09-05 10-05

19.00 uur 10.00 uur 12.00 uur

Wo 13-05 Do 14-05 Za 16-05

19:30 uur 10:00 uur 13:30 uur 16:00 uur

Za Zo

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur

16-05 17-05

Ma 18-05 Wo 20-05

19:30 uur

Za Zo

23-05 24-05

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur

Ma 25-05

10:00 uur

Wo 27-05

19:30 uur

Za Zo

30-05 31-05

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur

Za Zo

06-06 07-06

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 15:00 uur

Karmelgemeenschap van St. Jozef Aanbidding van het Heilig Sacrament met om 16:30 uur Vesperviering 3e Zondag van Pasen Vooravondmis met zang Hoogmis met parochiekoor, kinderwoorddienst Eucharistieviering 4e Zondag van Pasen Vooravondmis met zang Gezinsmis, kinderwoorddienst en crèche; na de mis koffiedrinken Eucharistieviering Lambertuscafé: laagdrempelige geloofsverdieping voor iedereen, in het parochiehuis. Onderwerp: Het hart zuiver houden. Meimaand - Mariamaand - 5e Zondag van Pasen Vooravondmis Hoogmis met parochiekoor, kinderwoorddienst Eucharistieviering Rozenhoedje bidden 6e Zondag van Pasen Vooravondmis Hoogmis met parochiekoor, kinderwoorddienst Eucharistieviering Hemelvaartsdag Vooravondmis Hoogmis met parochiekoor, kinderwoorddienst; géén mis om 12:00 u Karmelgemeenschap van St. Jozef Aanbidding van het Heilig Sacrament met om 16:30 uur Vesperviering 7e Zondag van Pasen Vooravondmis met zang Hoogmis met parochiekoor, kinderwoorddienst Eucharistieviering Lambertuscafé (laatste in het seizoen): laagdrempelige geloofsverdieping voor iedereen, in het parochiehuis. Onderwerp: Maria en de heiligen Rozenhoedje bidden Hoogfeest van Pinksteren Vooravondmis met zang Hoogmis met parochiekoor, crèche en kinderwoorddienst Eucharistieviering Tweede Pinksterdag Hoogmis met parochiekoor; géén crèche en géén kinderwoorddienst; géén mis om 12:00 uur Rozenhoedje bidden Feest van de H Drie-eenheid Vooravondmis met zang Gezinsmis, kinderwoorddienst en crèche; na de mis koffiedrinken Eucharistieviering Feest van het H Sacrament Vooravondmis met zang Hoogmis met parochiekoor, kinderwoorddienst en sacramentsprocessie Eucharistieviering Vormseltoediening in de Kathedraal 23.4 - LAMBERTUSBERICHTEN

17

Het is veertigdagentijd, voorbereidingstijd voor het grote Paasfeest. De kinderen van de kinderwoorddienst krijgen de verhalen over Mozes te horen. Deze puzzel gaat ook daarover: God maakt voor de Israëlieten een pad dwars door de zee. Mozes loopt voorop. Kunnen jullie de 10 verschillen tussen de tekeningen vinden?

(Uit: bekende personen uit de Bijbel, ISBN: 90 338 2723 9)

De kinderen bij de kindercatechese horen de verhalen over de laatste weken van Jezus’ leven: na Palmpasen, Witte Donderdag en Goede Vrijdag komen we uiteindelijk bij Pasen: Op Aswoensdag, het begin van de Veertigdagentijd, krijg je een kruisje met as op je voorhoofd. Dit askruisje herinnert je eraan, dat je spullen (computer, speelgoed, geld) niet het belangrijkste zijn. Het belangrijkste is wat we doen: elkaar helpen, bidden, naar de verhalen over God luisteren. Op Palmpasen vieren we de intocht van Jezus in Jeruzalem: Alle mensen waren heel bij en zwaaiden met palmtakken: want Jezus was hun Messias = Verlosser! Op Witte Donderdag vieren we het Laatste Avondmaal: Jezus heeft zichzelf in de vorm van Brood (Lichaam) en Wijn (Bloed) gegeven. Dit noemen we de Eucharistie. Ook gaf Hij zijn leerlingen de boodschap: ‘Doe dit om aan Mij te denken’. Op Goede Vrijdag denken we aan het lijden en sterven van Jezus. In onze kerk gaan we om 10 uur de lijdensweg van Jezus meelopen en bidden. Pastoor Gouw vertelt het verhaal aan de hand van de kruiswegstaties = grote schilderijen, in de kerk. Met Pasen vieren we het grote feest dat Jezus uit zijn graf is opgestaan! 18


Kerk en pastorie Kerk Pastorie Telefoon Internet E-mailadres Secretariaat Kerkbijdrage

Oostzeedijk 3 (geen brievenbus, zie voor postadres hieronder) Hoflaan 121 3062 JE Rotterdam 010 – 412 36 90 www.lambertuskerk-rotterdam.nl [email protected] Dinsdag- woensdag- en vrijdagochtend: 9.30 – 12.30 uur NL08 INGB 0000 2897 12 NL90 ABNA 0500 0304 48 Ten name van kerkbestuur H Lambertus Rotterdam

Pastoor Dr. R.G.M. Gouw Pastorie Hoflaan 121 3062 JE Rotterdam 010 – 412 36 90 Privé Schultz van Hagenstraat 56 3062 XJ Rotterdam 010 – 212 02 29 Spreekuren dinsdag- en vrijdagochtend 9.30 – 12.00 uur op de pastorie Indien er wijzigingen in het vieringenrooster zijn - zie informatiekastje bij de ingang van de kerk en op de website - komt op deze dagen het spreekuur te vervallen.

Eucharistievieringen en Kerkdiensten Weekend

Weekdagen

Aanbidding & Vespers Biechtgelegenheid

Kerk Open

zaterdag zondag

maandag t/m zaterdag donderdag 3e zaterdag in de maand

19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 9:00 uur

Vooravondmis met zang Hoogmis met parochiekoor, crèche en kinderwoorddienst Eucharistieviering Eucharistieviering

21:00 uur 16:00 uur 16:30 uur

Oecumenisch avondgebed Aanbidding H. Sacrament Vesperviering

Iedere dag voor aanvang van de Mis. Laat de koster van tevoren weten dat u wilt biechten. U kunt daarna plaatsnemen in de kerk, de priester komt zo spoedig mogelijk. Kerk is iedere zaterdagochtend vanaf de ochtendviering open tot 13:00 uur

Kinderactiviteiten Crèche Kinderwoorddienst

9:50 uur 10:00 uur

Kindercatechese

10:00 uur

Gezinsviering

10:00 uur

Iedere zondag in het parochiehuis (tegenover kerkingang) Iedere zondag voor kinderen die rustig naar een verhaal kunnen luisteren (vanaf 3 jaar). Tijdens gezinsmissen, Advent, Veertigdagentijd en feesten. Voor jeugd na hun eerste Heilige Communie. Laatste zondag van de maand met alle kinderactiviteiten. Nadien koffiedrinken in het parochiehuis.

Lambertusberichten verschijnen vijf à zes keer per jaar. Voor meer inlichtingen over het inleveren van kopij voor editie 23.5, neemt u contact op met het secretariaat van de Lambertuskerk, zie contactgegevens hierboven. 23.4 - LAMBERTUSBERICHTEN

19

In monte Oliveti oravit ad patrem: Pater si fieri potest transeat a me calix iste. Spiritus quidem promptus est caro autem infirma. Fiat voluntas tua. Vigilate et orate, ut non intretis in tentationem.

Op de Olijfberg bad hij tot zijn vader: Vader, indien het mogelijk is laat deze kelk aan mij voorbij gaan. De geest is wel gewillig, maar het vlees is zwak. Uw wil geschiede. Waakt en bidt, opdat gij niet in bekoring valt. Communiezang op Palmzondag

Afbeelding: Andrea Mantegna 1431 – 1506 Gebed op de Olijfberg (San Zeno)tempera op paneel (71 × 94 cm) - 1457-1459 Museum Musée des beaux-arts, Tours

Inhoudsopgave LAMBERTUSBERICHTEN

Recommend Documents