Informeel gewaardeerd Erkennen en benutten van verworven competenties Eindrapportage
Amsterdam, mei 2009
Postbus 8576 1005 AN Amsterdam T. 020 5816398 F: 020 5816392 E:
[email protected] www.fnvvrouwenbond.nl
Waarom Informeel gewaardeerd? De FNV Vrouwenbond biedt graag een podium aan vrouwen die ervaringen met elkaar willen delen over hun werk en hun leven. Daarnaast maakt zij zich ook sterk om de positie van vrouwen te verbeteren. De FNV Vrouwenbond kwam regelmatig vrouwen tegen met weinig opleiding en/of werkervaring die een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Deze vrouwen hadden wel competenties ontwikkeld tijdens de uitvoering van onbetaalde arbeid in huishouden, mantelzorg en vrijwilligerswerk. De FNV Vrouwenbond besloot toen om zich in te zetten voor de ontwikkeling van een methodiek waarbij ervaring in de onbetaalde zorgarbeid wordt ingezet voor arbeidstoeleiding. De FNV Vrouwenbond vond in Stichting Empowerment Centre EVC de juiste partner voor het ontwikkelen van de methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid. Dit is een laagdrempelig loopbaaninstrument omdat onbetaalde zorgarbeid (zorg- en huishoudelijke taken, mantelzorg en vrijwilligerswerk) nauw aansluit bij de praktijk van deze vrouwen uit de doelgroep. Erkenning van competenties (EVC) die op een andere manier dan via scholing en arbeid zijn verworven, staan centraal bij deze methodiek. EVC onbetaalde zorgarbeid is ontwikkeld om vrouwen te ondersteunen bij het in kaart brengen van de competenties die ze hebben opgedaan bij het verrichten van onbetaalde zorgarbeid, zodat dit meetelt voor werkervaring en benut kan worden tijdens sollicitaties. Herintredende vrouwen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt krijgen een training hoe ze hun competenties kunnen benoemen en waarderen voor een plek op de arbeidsmarkt. De FNV Vrouwenbond wilde met dit project de volgende doelgroepen bereiken: Alleenstaande ouders in de bijstand Zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen in een kansarme positie Vrouwen zonder uitkering (NUGGERS) maar met een grote afstand tot de arbeidsmarkt Moedercentra, vrouwenorganisaties en welzijnsinstellingen Werkgeversorganisaties (met name MKB’s binnen de sectoren welzijn, kinderopvang, zorg en horeca) CWI, vakbonden en reïntegratiebedrijven. Met Informeel gewaardeerd had de FNV Vrouwenbond als doelen het: 1. creëren van concrete arbeidsmarktkansen voor 80 vrouwen zonder werkervaring door het benoemen en benutten van hun kwaliteiten en competenties. 2. ontwikkelen van een EVC methodiek waarmee competenties opgedaan door onbetaalde zorgarbeid binnen het eigen huishouden concreet en gewaardeerd worden. 3. ontwikkelen van een train – de – trainers module waarmee de methodiek onder vrouwen uit de doelgroep wordt verspreid. 4. opleiden van 15 vrouwen die binnen laagdrempelige instellingen andere vrouwen helpen bij het helder krijgen van hun competenties en de mogelijkheden om deze competenties in te zetten voor een betaalde baan. 5. bewust maken van CWI, re-integratiebedrijven van het belang om competenties die niet binnen arbeidsorganisaties zijn ontwikkeld te benoemen en inzichtelijk te maken. 6. landelijk verspreiden van de ontwikkelde methodiek, zodat zo veel mogelijk vrouwen uit de doelgroep kunnen profiteren van de projectresultaten.
Aanpak In najaar 2007 startte de FNV Vrouwenbond de ontwikkelfase met het laten ontwikkelen van de trainingsmethodiek door Stichting Empowerment Centre EVC, het samenstellen van een kleurige wervingfolder en actief contacten leggen met intermediairs voor het werven van vrouwen uit de doelgroep. De begeleidingsfase startte op 29 augustus 2008 met het trainen van 28 professionele trainsters in de methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid. Achteraf bezien is dit een hele goede keus en start geweest voor het verdere verloop van het project. Door vanaf het begin 28 bewogen professionals te betrekken bij het project, ontstond er een grote betrokkenheid die zich gedurende het project als een olievlek verspreidde en uitbreidde. 15 van hen zijn ook ingezet om de deelneemsters uit dit project te trainen in EVC onbetaalde zorgarbeid. De eerste trainingsgroep startte in oktober 2008 in Purmerend, waarna Tilburg, Emmen en Almere volgden. De trainingen zijn gegeven in laagdrempelige (vrouwen)centra. Na een zesdaagse training van vijf uur beschikten de deelneemsters over een veelzeggend portfolio gevuld met bewijzen van hun ontwikkelde competenties. In de training werkten zij ook aan het opstellen van hun persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). De laatste trainingsdag was in Almere op 13 januari 2009. Na de training is de deelneemsters nazorg geboden in de vorm van individuele coaching en/of workshops. Het doel van de nazorg was om hun te begeleiden bij de uitvoering van hun POP. In Emmen, Amsterdam en Tilburg worden de vrouwen na afloop van dit project verder begeleid door welzijns- en vrouwenorganisaties uit de eigen gemeente. Hierna hadden de vrouwen uit de doelgroep ook de mogelijkheid om zich te bekwamen in het overbrengen van de methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid. Zij konden hiervoor de tweedaagse train-de-trainersmodule volgen. Zes vrouwen uit de doelgroep maakten hier gebruik van en volgden de training co-trainster EVC onbetaalde zorgarbeid. In augustus 2008 gingen wij een samenwerking aan met Kenniscentrum Nieuwe Kansen Nieuw West. Deze samenwerking bestond uit het beschikbaar stellen van de methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid, het trainen van de professionele trainsters uit Amsterdam Nieuw West op 28 augustus 2008 en meedenken over het implementeren van de methodiek in de vrouwencentra in Amsterdam Nieuw West. Deze samenwerking bood de FNV Vrouwenbond de gelegenheid om in Amsterdam Nieuw West nagenoeg kosteloos vier extra groepen vrouwen te trainen in deze methodiek, deze breder te verspreiden en te implementeren in drie vrouwencentra. Vijf vrijwilligsters uit de diverse vrouwencentra werden vanaf oktober 2008 opgeleid tot co-trainster EVC onbetaalde zorgarbeid. Zij vormden samen met een professionele trainsters een team en elk team trainde in het eerste kwartaal van 2009 één groep vrouwen in EVC onbetaalde zorgarbeid. Door het opleiden van het personeel van de vrouwencentra hebben de vrouwencentra de deskundigheid in huis en kunnen zij de training EVC onbetaalde zorgarbeid in de toekomst zelf voortzetten. Zij zijn hiervoor niet afhankelijk van externe financiering. In mei 2009 start de training EVC onbetaalde zorgarbeid voor de 2de keer in vrouwencentrum VLAM. De andere vrouwencentra volgen na de zomer. De implementatie in de vrouwencentra in Amsterdam Nieuw West is hiermee een feit. Met het samenstellen van het handboek Informeel gewaardeerd, EVC onbetaalde zorgarbeid: een opstap naar de arbeidsmarkt, startte eind januari 2009 de implementatiefase. Het handboek is verspreid onder de circa 220 bezoekers van de regionale netwerklunches en de landelijke slotbijeenkomst. In de toekomst blijft deze beschikbaar voor verspreiding onder organisaties in dit werkveld. De regionale trainingen zijn in februari en maart 2009 afgesloten met regionale netwerklunches. Het doel van de netwerklunches was het genereren van regionale bekendheid voor EVC onbetaalde zorgarbeid. En ook het op een laagdrempelige manier in contact brengen van de deelneemsters met interessante organisaties uit hun regio. De netwerklunches hadden een feestelijke sfeer, waarbij de deelneemsters hun certificaat ontvingen en via een smoelenboek aan de aanwezige organisaties werden gepresenteerd.
Deze opzet bleek een goede formule: lekker eten en sfeervolle locaties vormden een goede basis voor een prettige sfeer tijdens deze bijeenkomsten. Hierdoor is er succesvol genetwerkt: de meeste deelneemsters gingen met meerdere afspraken naar huis. Het project Informeel gewaardeerd werd op dinsdag 21 april afgesloten met een landelijke slotbijeenkomst waarbij de methodiek bekend werd gemaakt onder ongeveer 50 instanties op het gebied van werk en inkomen, reintegratiebedrijven, vrouwenorganisaties, welzijnsinstellingen, ROC’s en politici. Tijdens deze bijeenkomst kregen de (co-)trainsters EVC onbetaalde zorgarbeid hun certificaat uitgereikt. De FNV Vrouwenbond ontmoette tijdens de netwerklunches en deze slotbijeenkomst diverse gemeenten, re-integratiebedrijven en organisaties die interesse hebben in de methodiek. Dit biedt mogelijkheden om de methodiek verder te verspreiden.
Resultaten Concrete arbeidsmarktkansen creëren voor 80 vrouwen zonder werkervaring door het benoemen en benutten van hun kwaliteiten en competenties. Vanaf de start van het project is actief contact gelegd met vrouwencentra, vrouwenorganisaties en regionale sleutelfiguren om vrouwen te werven voor deelname aan EVC onbetaalde zorgarbeid. In vijf plaatsen in Nederland ontstonden samenwerkingen die leidden tot deelname van 91 vrouwen aan deze training waarvan 73 de eindstreep bereikten en hun certificaat in ontvangst mochten nemen.80% van de deelneemsters heeft de training goed afgerond, dat is voor deze doelgroep zeer goed te noemen. (zie ook bijlage 1) Deelneemsters EVC onbetaalde zorgarbeid per plaats Plaats
# vrouwen gestart
# vrouwen certificaat
% afgemaakt
Almere
13
11
85%
Amsterdam - Bos en Lommer
11
11
100%
Amsterdam – Osdorp A
9
6
67%
Amsterdam – Osdorp B
8
6
75%
Amsterdam - Slotervaart
10
6
60%
Emmen
12
12
100%
Purmerend
15
11
81%
Tilburg
13
10
77%
Totaal
91
73
80%
Ondanks alle inspanningen is het net niet gelukt om 80 vrouwen het traject EVC onbetaalde zorgarbeid af te laten ronden. Gezien de trainingen EVC onbetaalde zorgarbeid die de komende tijd nog gegeven zullen worden in Suriname en Amsterdam West, verwachten wij dit aantal voor eind 2009 te bereiken. De geboden nazorg vormde voor de vrouwen een extra stimulans om stappen te zetten in hun persoonlijke ontwikkeling en/of richting de arbeidsmarkt. Een aantal is met een opleiding gestart, voert nu vrijwilligerswerk uit of heeft een betaalde baan gevonden. Een deelneemster die gaat voor haar droom en is zelfs geëmigreerd naar Zuid Amerika. Ook de netwerklunches droegen bij aan het persoonlijk ontwikkelingsplan van de deelneemsters. Naast het kunnen uitproberen van hun netwerkvaardigheden, gingen de meeste vrouwen met meerdere afspraken naar huis. Nagenoeg elke vrouw gaf aan dat haar zelfvertrouwen is toegenomen, dat zij weer gelooft in haar toekomst en nu stappen onderneemt in haar persoonlijke ontwikkeling en/of richting de arbeidsmarkt.
Ontwikkelen van een EVC methodiek waarmee competenties opgedaan door onbetaalde zorgarbeid binnen het eigen huishouden concreet en gewaardeerd worden en ontwikkelen van een train – de – trainers module waarmee de methodiek onder vrouwen uit de doelgroep wordt verspreid. De methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid is ontwikkeld en er is een goed verzorgde trainingsmap beschikbaar. Ook is er een goed uitgewerkte trainershandleiding beschikbaar voor de trainsters EVC onbetaalde zorgarbeid. Tijdens de evaluatie met de trainsters EVC onbetaalde zorgarbeid zijn de punten besproken die voor verbetering vatbaar zijn. Stichting Empowerment Centre EVC zal deze aanpassingen doorvoeren en zorgen voor een juiste versie.
Opleiden van 15 vrouwen die binnen laagdrempelige instellingen andere vrouwen helpen bij het helder krijgen van hun competenties en de mogelijkheden om deze competenties in te zetten voor een betaalde baan. De begeleidingsfase startte met de training voor professionele trainsters. Hieraan namen 28 vrouwen deel. Daarnaast zijn er 5 co-trainsters in Amsterdam Nieuw West en 6 co-trainsters uit de overige plaatsen getraind in deze methodiek. In totaal zijn er dus 28 professionele trainsters en 11 co-trainsters beschikbaar die de trainingen EVC onbetaalde zorgarbeid kunnen verzorgen door heel Nederland. Trainsters EVC onbetaalde zorgarbeid per provincie Provincie
# professionele trainsters
# co-trainsters
Drenthe
2
-
Flevoland
6
1
Gelderland
1
-
Groningen
1
-
Noord Brabant
1
1
Noord Holland
15
9
Zuid Holland
2
-
Totaal
28
11
CWI, re-integratiebedrijven bewust maken van het belang om competenties die niet binnen arbeidsorganisaties zijn ontwikkeld te benoemen en inzichtelijk te maken. De vier regionale netwerklunches en de landelijke slotbijeenkomst zijn gemiddeld door 40 tot 50 personen bezocht. Tijdens deze bijeenkomsten is ruim aandacht besteed aan de kracht van deze methodiek: het herkennen en erkennen van ontwikkelde competenties in de onbetaalde zorgarbeid. Daarbij is de waarde van deze competenties bij het uitvoeren van betaald werk nadrukkelijk voor het voetlicht gebracht. Ondersteunend voor dit project is, dat CWI (nu UWV werkbedrijf) zelf actief bezig is met de uitvoering van EVC-trajecten. Zij geven hier ook veel landelijke bekendheid aan.
Landelijke verspreiding van de ontwikkelde methodiek, zodat zo veel mogelijk vrouwen uit de doelgroep kunnen profiteren van de projectresultaten. De methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid is op heldere wijze beschreven in het handboek Informeel gewaardeerd, EVC onbetaalde zorgarbeid: een opstap naar de arbeidsmarkt. De verspreiding van het handboek vond plaats tijdens de vier regionale netwerklunches en de landelijke slotbijeenkomst. Via een breed verspreid persbericht zijn alle gemeenten, re-integratiebedrijven en vele organisaties in kennis gesteld van de verschijning van het handboek. Daarnaast stelt de FNV Vrouwenbond de ervaringen met Informeel gewaardeerd beschikbaar via de geijkte kanalen: op de eigen website en nieuwsbrieven, in het FNV Vrouwenmagazine, op informatiestands tijdens bijeenkomsten, tijdens lezingen op seminars en in interviews met de media. Ook is informatie over het project opgenomen op websites van andere organisaties. Organisaties die interesse hebben in de methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid, kunnen het handboek opvragen bij het secretariaat van de FNV Vrouwenbond.
Het is merkbaar dat er goede ruchtbaarheid is gegeven aan de methodiek EVC onbetaalde zorgarbeid. De FNV Vrouwenbond wordt door diverse gemeenten, re-integratiebedrijven en organisaties benaderd vanwege hun interesse in deze methodiek. Met de poule van professionele trainsters is het mogelijk om veel acquisitiekracht te genereren. Zij spelen dan ook een belangrijke rol in het opvolgen van de verzoeken die binnenkomen. De professionele trainsters zijn in gesprek met de verschillende organisaties om te bespreken wat de mogelijkheden zijn om de training EVC onbetaalde zorgarbeid te geven en op termijn op te nemen in hun reguliere participatieaanbod voor de doelgroep.
Toekomst Het is het vermelden waard dat de FNV Vrouwenbond van juni tot augustus 2009 een training EVC onbetaalde zorgarbeid geeft aan 25 tienermoeders in Suriname. Ook zoeken wij uit welke mogelijkheden er zijn om in 2010 daaropvolgend een train-de-trainer EVC onbetaalde zorgarbeid in Suriname te verzorgen. Hiermee willen wij realiseren dat de methodiek ook in Suriname breed wordt verspreid.
Financiën De begrote en gerealiseerde kosten van Informeel gewaardeerd zijn respectievelijk € 92.388 en € 96.022. Een gedetailleerd overzicht van de kosten is te vinden in bijlage 2. Het verschil van € 3.634 is ontstaan door: onjuiste declaratie van Stichting Empowerment Centre EVC, een “creditfactuur” van € 2.000 wordt verstuurd. extra werkzaamheden van de projectleiding en de secretariële ondersteuning extra kosten voor de regionale netwerklunches en landelijke slotbijeenkomst extra reiskosten voor projectleiding en deelneemsters
Conclusie De FNV Vrouwenbond concludeert dat het project Informeel gewaardeerd zeer succesvol is afgerond. De in het plan geformuleerde doelstellingen zijn ruimschoots behaald: 73 vrouwen rondden het traject EVC onbetaalde zorgarbeid succesvol af. Op korte termijn worden er in Amsterdam en Suriname en in een later stadium waarschijnlijk ook in andere plaatsen nog meer trainingen EVC onbetaalde zorgarbeid gegeven. Onze verwachting is dat hierdoor meer dan de in de doelstelling opgenomen 80 vrouwen de training EVC onbetaalde zorgarbeid succesvol zullen afronden; er is een bewezen krachtige methodiek ontwikkeld en beschikbaar voor verdere verspreiding onder vrouwen uit de doelgroep; er is een handboek, een trainingsmap en een handleiding voor de trainers gemaakt, zodat er voldoende basismateriaal is om met de methodiek te kunnen werken ; er is een poule van 28 trainsters en 11 co-trainsters die de trainingen kunnen verzorgen. Een aantal van hen is bezig met acquisitie om zo de methodiek verder te verspreiden. Het rendement van dit project is hierdoor groter dan verwacht; er is veel landelijke bekendheid gerealiseerd voor deze methodiek onder de mensen in dit werkveld; er zijn vele re-integratiebedrijven, gemeenten en andere belanghebbende organisaties bewust gemaakt van de kracht van deze methodiek; de methodiek is succesvol geïmplementeerd in drie vrouwencentra in Amsterdam Nieuw West en er is een internationale component toegevoegd door het toepassen van de methodiek in Suriname. Met de uitvoering van het project Informeel gewaardeerd leverde de FNV Vrouwenbond een goede bijdrage aan het vergroten van het zelfvertrouwen en empowerment van vrouwen in Nederland en in de nabije toekomst in Suriname. De FNV Vrouwenbond heeft dit project succesvol kunnen uitvoeren dankzij de inzet van de betrokken medewerkers van de samenwerkende organisaties en sleutelfiguren in Almere, Amsterdam Nieuw West, Emmen, Purmerend en Tilburg en de subsidies van Stichting Instituut Gak, NSVP en Skanfonds.
Bijlage 1: Informeel gewaardeerd in beeld
1 trainster 12 deelneemsters 12 certificaten 2 trainsters 15 deelneemsters 11 certificaten
Emmen
Purmerend 4 5 5 38 29
groepen trainsters co-trainsters deelneemsters certificaten
Amsterdam
Almere 5 trainsters 13 deelneemsters 11 certificaten
Tilburg 3 trainsters 13 deelneemsters 10 certificaten
