NEUROSURGICAL SCIENCE CENTRE TILBURG
informatie microtube techniek
Website:
http://www.ncct-nl.com
algemene informatie
Een belangrijke rol in het ontstaan van een hernia speelt de tussenwervelschijf.
De tussenwervelschijf bestaat uit een kern met daaromheen gelegen de ringen, die de kern op zijn plaats houden. Vertonen de ringen scheurtjes, welke kunnen ontstaan door verkeerde werkhoudingen of bewegingen, dan zal de kern onder invloed van belasting in de ringen gaan uitpuilen. Verplaatsing van de kern en/of vervorming van de ringen naar de achterzijde zal het ruggenmerg en /of de zenuwen van de bil en benen onder druk kunnen brengen. De volgende symptomen kunnen optreden: •
pijn
•
tintelingen
•
doffe plekken
•
verlies van spierkracht
•
verminderde reflexen
Tijdens de operatie wordt de druk op de zenuwen of het ruggenmerg middels het verwijderen van de uitstulping opgeheven. De zenuwen hebben hierna tijd nodig om zich te herstellen. Daardoor is het best mogelijk dat u de eerste tijd nog pijn en/of een dof gevoel hebt in de bil, been of voet. Het bewegen van benen en voeten voorkomt stijfheid bij het opstaan en bevordert de bloedsomloop. Het is goed om de dag van de operatie af en toe diep in- en uit te ademen. Enkele uren na de operatie mag u onder leiding opstaan. De rug is sterk genoeg om uw gewicht te dragen, niet bang zijn en soepel lopen.
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 2
Voor het herstellen van uw klacht is het belangrijk dat u: • • • • • •
Geen verkeerde bewegingen maakt met uw rug, zoals voorover buigen, draaien Goed draait en beweegt in bed, de fysiotherapeut zal u dit aanleren Pas begint met oefenen na overleg met en uitleg van de fysiotherapeut. Dit zijn oefeningen die meehelpen aan het herstel van uw rug. Deze zijn niet belastend voor uw rug Tijdens het oefenen goed doorademt De oefening stopt als deze pijn veroorzaakt. Dit wel even vertellen aan de fysiotherapeut
Probeer zoveel mogelijk af te wisselen wat betreft lopen, zitten en liggen. Niet zelf autorijden en als u met iemand meerijdt niet langer dan een half uur.
Indien u er toe in staat bent mag u twee weken na ontslag fietsen (wel voorzichtig zijn met op en afstappen) en ook zelf autorijden. Hoedt u zich voor te sterke afkoeling. Tot drie maanden na de operatie moet u het plotseling bukken, draaien en zwaar tillen vermijden en geen geforceerde bewegingen maken.
In overleg met uw arts of fysiotherapeut mag u 3 maanden na de operatie de rug weer geleidelijk wat meer gaan belasten.
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 3
Microtube techniek onder in de rug voor hernia operaties of vernauwingen van het benige kanaal
De techniek om hernia’s onder in de rug te opereren via een kleine opening heeft, ten opzichte van de gangbare (conventionele) methode, voordelen voor de patient, nl: • • •
minder weefselschade en daardoor minder last van de wond kortere opnameduur (1 dag) komt sneller toe aan activiteiten
Het is echter zo, dat niet iedere hernia geschikt is om op deze wijze te opereren en het nadeel is, dat de kans op een nieuwe hernia op hetzelfde niveau op langere termijn misschien hoger is dan bij de conventionele methode. Inmiddels is bekend, dat op kortere termijn (binnen 2 jaar) deze kans hetzelfde is als bij de conventionele hernia-operatie
De bereikbaarheid van de hernia's is even goed als bij de gangbare methode, omdat de positie van de microtube in diverse richtingen veranderd kan worden
De microtube techniek kan uitgevoerd worden met: •
•
een microscoop, hierbij kijkt de neurochirurg door een operatiemicroscoop, kan het beeld desgewenst vergroten en heeft als voordeel, dat er diepte gezien kan worden (stereoscopisch zien) Deze techniek werd ontwikkeld door dr. P.M. Oosten, Neurochirurg, verbonden aan het Martini Ziekenhuis te Groningen een endoscoop, het beeld hiervan wordt dan op een beeldscherm vertoond, maar laat geen diepte zien
Het is ook mogelijk om een nieuwe hernia op een eerder op de conventionele wijze geopereerd niveau op deze wijze te behandelen, evenals kanaalstenose (vernauwingen van het benige kanaal, waar de zenuwen door lopen). Voor dit laatste zijn, indien noodzakelijk, zelfs bredere cylinders (20 -26 mm) beschikbaar
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 4
beeld van een hernia onder in de rug op een MRI-scan:
van opzij bekeken
van boven bekeken
microtube techniek onder in de rug voor hernia operaties:
De patiënt ligt op de operatie tafel in buikligging geknikt in de heupen met voldoende ruimte onder de tafel om een röntgendoorlichting met een C-boog te kunnen verrichten
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 5
De wond komt 2 cm naast het midden te liggen en is ongeveer 2cm lang
Onder röntgen-doorlichting wordt het juiste niveau bepaald en een dunne naald ingebracht via de wond
hieroverheen worden steeds dikkere geleidecylinders geschoven, totdat de gewenste diameter (om de operatie goed uit te kunnen voeren) bereikt is
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 6
De diameter wordt bepaald door de kleuren van de geleide cylinders: paars, 14 mm groen, 16 mm blauw, 18 mm
Vervolgens wordt de lengte van de operatie cylinder afgelezen (variatie van 2-9 cm)
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 7
Dan wordt de cylinder waardoor geopereerd gaat worden ingebracht en in de juiste stand vastgezet met behulp van een flexibele arm
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 8
Hierna kan door de cylinder onder de microscoop verder gewerkt worden
Het is mogelijk om met meerdere instrumenten tegelijk te werken
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 9
De zenuw wordt opgezocht en opzij gehouden om de hernia te kunnen verwijderen
de sequester (een los stuk hernia weefsel)
Langs de zenuw verwijderen van een stukje hernia met de herniatang
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 10
Situatie na verwijderen van de hernia, waarbij de zenuw niet meer bekneld ligt
Tenslotte wordt de huidwond gesloten met zelfoplosbare hechtingen en enkele steri-strips
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 11
cylinders gebruikt bij vernauwingen van het benige kanaal:
Metalen geleide-cylinders om kanaalstenose te opereren: • •
20 -22 mm 24 - 26 mm expandable (deze zijn ook nog wijder te maken aan een kant)
Door de grotere werkschacht is het hiermee mogelijk om meer van de benige structuren, welke het wervelkanaal vernauwen, te verwijderen dan met de smallere microtubes voor de hernia operatie In principe is het zelfs vaak mogelijk om het wervelkanaal aan beide kanten te verwijden via eenzijdige benadering met de microtube, waarbij het voordeel dan is, dat er slechts één wondje en operatiekanaal gemaakt hoeft te worden
geleide cylinders 20 -22 mm
operatie cylinder 26 mm expandable - 8 cm lengte
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 12
operatie cylinder 22 mm
operatie cylinder 22 mm - 6 cm lengte
ingebracht
bovenaanzicht van geleide cylinders
en
operatie cylinder 26 mm expandable
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 13
mogelijke problemen tijdens en last na de operatie
Algemeen Na de operatie heeft U wondpijn bij het litteken, waarvoor U pijnstillende medicijnen krijgt toegediend. De wond in de rug kan enkele dagen tot weken gevoelig blijven en bij uitzondering ook langer. Pijn in het been is de eerste twee maanden na de operatie niet abnormaal en kan wat wisselen van dag tot dag. Dit komt meestal door irritatie van de zenuw, zoals hieronder vermeld, maar kan ook soms pas na enkele weken optreden door verkrampingen in spiergroepen bij het gebied van de bil of in het been zelf. Deze spierverkrampingen reageren meestal goed op intensievere massage ter plekke gedurende enkele weken.
Zwelling De zenuw zelf kan de eerste 3-5 dagen zwellen tgv irritatie tijdens het opereren langs de zenuw. Dit kan wat pijn, dove gevoelens of tintelingen veroorzaken, welke na een week weer geleidelijk aan af behoren te gaan nemen Soms treedt er een zwelling op van de wond, welke meestal veroorzaakt wordt door de onderhuidse (oplosbare) hechtingen of wat wondvocht en weer verdwijnt na ongeveer 2-3 maanden
Doof gevoel of krachtsverlies Dit komt meestal, doordat de zenuw geïrriteerd en daardoor wat gezwollen geraakt is tijdens de operatie door het opzij houden van de zenuw en doordat de hernia er langs verwijderd moet worden. Dit gaat meestal weer vanzelf over in de weken tot maanden erna, een enkele keer duurt het zelfs wel een jaar. Slechts bij 0,5 - 1% van de patiënten vertoont dit uiteindelijk geen herstel. Een doof gevoel of krachtsverlies, dat al voor de operatie bestond, vertoont meestal een minder goed of geen herstel en het duurt in het algemeen veel langer, voordat eventueel herstel bemerkt wordt. Een doof gevoel kan wel onaangenaam zijn, maar beïnvloed het functioneren van het been niet. DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 14
Nabloeding Dit komt zeer zelden voor en er moet aan gedacht worden, als er uit de wond zeer dik en pijnlijk wordt in een van de eerste dagen na de operatie, of lang bloed of bloederig vocht blijft lekken. Soms kan een nabloeding druk op de zenuwen uitoefenen, waardoor pijn e/o tintelingen e/o dove gevoelens e/o krachtsverlies in het been kunnen ontstaan
Wondproblemen a. Infectie 1 2
Van de wond Van de tussenwervelruimte e/o wervel Dit kan het geval zijn als het litteken niet goed geneest of er steeds weer gelig vocht of pus uit de wond komt Dit komt uitermate zelden voor en geeft als het optreedt vooral zeer veel last in de rug e/o buik
b. Loslaten wondranden Als het een klein defect betreft, kan het geen kwaad en groeit dan weer dicht, maar het kan ook duiden op een beginnende infectie. Als de wondranden over een grotere lengte dan 1 cm wijken, moet er in ieder geval op het postoperatieve verpleegkundige spreekuur naar gekeken worden
c. Lekkage hersenvocht Dit komt, doordat het vlies om de zenuw(en), dat soms heel erg dun is, een klein defect, tgv het vrijmaken van de zenuw, oploopt, waardoor er wat vocht, dat om de hersenen, ruggenmerg en zenuwen zit, kan lekken. Dit is meestal maar een heel klein beetje en het gaatje wordt dan gehecht, als dat mogelijk is of op andere wijze dicht gemaakt Het treedt maar bij een paar procent van de operaties op en nog het meest, als iemand al eerder geopereerd is aan een hernia op dezelfde plek Meestal is het gaatje zo klein, dat U er geen last van zult hebben, maar soms kunt U er (wat) hoofdpijn van hebben en als er veel vocht weggelopen is, dan zult U het advies krijgen om ongeveer 1 liter vocht extra per dag te drinken en een paar dagen bedrust te houden
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 15
Instabiliteit van de wervels Na een hernia operatie kan een lichte speling tussen de wervels ontstaan of kan de hoogte van de tussenwervelruimte door het verwijderen van een deel van de tussen wervelschijf dusdanig afnemen, dat er weer last van rug of been ontstaat. Dit ligt bij de conventionele ("ouderwetse") hernia-operatie op ongeveer 5%.
Vorming van littekenweefsel rond de zenuw Hierover bestaan vele misvattingen Littekenweefsel ontstaat bij elke operatie en levert meestal geen enkel probleem op, maar, omdat het tegenwoordig bij MRI onderzoek zichtbaar gemaakt kan worden, wordt een onbegrepen last al snel ten onrechte hieraan toegeschreven. Als het een probleem geeft kan dit littekenweefsel enerzijds op den duur weer als een nieuwe hernia gaan fungeren, waarbij men dan, na een tijd geen last meer te hebben gehad, opnieuw, geleidelijk of acuut, weer uitstralende pijn in een van de benen bemerkt, anderzijds kan het de zenuw gaan beknellen door rondom deze te snoeren en pas dan spreken we van een probleem tgv littekenweefsel. Deze laatste vorm geeft al last in de eerste 3 maanden na een operatie en komt slechts uitermate zelden!! voor
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 16
Toename last rug e/o been
a. verhoogde druk op de gewrichtjes tussen de wervels Dit geeft vaak de eerste 3 - 6 maanden meer last in de rug, of zelfs een scheefstand van de rug, welke in deze periode weer over gaat en komt doordat de gewrichtjes aan de achterzijde van de wervel meer druk te verdragen krijgen, omdat er weefsel uit de tussenwervelruimte verdwenen is
b. nieuwe hernia (op hetzelfde of een ander niveau) De kans hierop ligt in de orde van grootte van zo'n 4 - 5 %, net zoals bij de conventionele hernia-operatie
c. vernauwing van het zenuw of wervel kanaal Dit is meestal aangeboren en betekent, dat de benige kanaaltjes, waar de zenuwen door lopen, aan de krappe kant zijn. Na een hernia operatie worden deze kanaaltjes nog ietsje nauwer en kunnen dan na verloop van tijd last gaan geven Tijdens de operatie wordt hier al naar gekeken en soms worden deze kanaaltjes ook iets wijder gemaakt, maar het is niet altijd te voorspellen of ze ook wijd genoeg zullen zijn en blijven om na de operatie geen last te geven
d. problemen met de verbindings-/gewrichts- banden tussen rug, heupregio en stuitbeen Als deze banden iets overrekt of geirriteerd raken geeft dit vaak pijn, stijfheid en harde spieren iets naast het midden van de rug of ergens in de bilregio, waar soms ook een "verkrampte spierknoop" zit, dat door de fysiotherapeut middels massage behandeld kan worden
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 17
Wanneer moet U contact met ons opnemen
In ieder geval bij: - onhoudbare pijn in rug of been - abnormale zwelling van de wond - opengesprongen wond - pus uit de wond - hoge koorts - toenemend krachtsverlies aan één of beide benen - verschijnselen van incontinentie (het ongemerkt laten lopen van de plas of ontlasting zonder dat U daar invloed op hebt gehad)
of als U of Uw fysiotherapeut het niet vertrouwt
U moet dan contact opnemen via het telefoonnummer van de polikliniek:
013 - 539 80 32
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 18
mobilisatie schema en oefeningen
Dag van opname Pre-operatieve informatie en instructie door de fysiotherapeut
Operatie dag 's-Middags leert de fysiotherapeut u de juiste wijze van gaan zitten, opstaan en het lopen. Bovendien leert u de schoenen aan te trekken. Zorg dat er goed schoeisel aanwezig is, dus geen pantoffels of schoeisel met een hoge of smalle hak. 's-Avonds voor de tweede keer een rondje op de gang onder leiding van de verpleging.
Dag na de operatie Indien mogelijk mag u vandaag met ontslag. Probeer de belasting van u rug gedoseerd op te bouwen. D.w.z. lopen, liggen en zitten regelmatig afwisselen.
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 19
Aanbevolen oefeningen voor thuis (in overleg met uw fysiotherapeut) Deze oefeningen mogen geen pijn veroorzaken!
A. Oefeningen achter het bed • •
Beurtelings knieën heffen met een gefixeerde lage rug, 5x. Tenen- en hielenstand. Het bekken hierbij niet naar voren of achter verplaatsen, 5x.
B. Oefeningen • •
Zenuwstretching, oefeningen 3x daags 10x uitvoeren. Uitvoering: in rugligging het bekken fixeren, de knie optrekken naar de borst (evt. met handen) dan het onderbeen uitstrekken naar boven. Buikligging 3x daags uitvoeren, 5 minuten.
C. Oefeningen: rugligging met opgetrokken knieën • • • • • •
Bekken fixeren door buik-/bil-/bekkenbodem- spieren aan te spannen, hiermee fixeert u de lage rug. Bekken fixeren en één knie optrekken richting borst en terug. Rug blijft gefixeerd tijdens het terugzetten van het been. Idem andere been. Bekken fixeren en één been uitstrekken laag over het bed en weer gebogen terugzetten. Er op letten dat het bekken gefixeerd blijft. Bekken fixeren: één been optrekken naar de borst, daarna laag uitstrekken over het bed en weer terugzetten. Idem andere been. Bekken fixeren en benen één voor één strekken totdat beiden gestrekt zijn, met een gefixeerd bekken en daarna benen één voor één terugzetten. Bekken kantelen, achterover/voorover kantelen. Rustig uitvoeren.
Deze oefeningen dienen ervoor dat u het bekken gefixeerd kunt houden tijdens de dagelijkse bewegingen in en buiten bed.
DeNiCe Software; Copyright © 1994 - 2005; All rights reserved 20