info
Wie en wat binnen onze organisatie
S t i c h t i n g P e d a g o g i s c h Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Zorg en ondersteuning bij een eigen leven PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-en Noord-Limburg) biedt zorg en ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap bij wonen, dagbesteding/werken/onderwijs en vrije tijd. Zorg en ondersteuning worden geboden in of vanuit kleinschalige centra midden in de samenleving. PSW wil bevorderen dat mensen met een verstandelijke handicap zoveel mogelijk zelf richting en inhoud kunnen geven aan hun eigen leven. PSW werkt vanuit een houding van respect voor de eigenheid van de kinderen en volwassen cliënten. De vraag van de cliënt staat centraal.
Centraal Bureau Adres Postadres Telefoonnummer Telefax Email Website Cliëntenwebsite
Charles de Gaullestraat 21 6049 HB Roermond Postbus 420, 6040 AK Roermond 0475 47 44 00 0475 47 44 01
[email protected] www.pswml.nl www.mijnpsw.nl
informatieblad van stichting pedagogisch sociaal werk midden- en noord-limburg • uitgave juli 2011
Belangrijke telefoonnummers zijn verder Colofon PSW Info is een uitgave van Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg. PSW Info verschijnt viermaal per jaar, in een oplage van 2800 exemplaren. Redactie-adres Postbus 420 6040 AK Roermond telefoon 0475 47 44 00 telefax 0475 47 44 01 e-mail
[email protected] website www.pswml.nl
Klachtencommissie Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Centraal Bureau Postbus 420, 6040 AK Roermond Telefoonnummer 0475 47 44 00
Cliëntenvertrouwenspersoon Marlies Kunnen Telefoonnummer 06 22 38 97 45
Redactie Geert Tullemans (voorzitter) Els van Gils Wim van Baal Charles Beltjens Maud Golsteyn Trees van Heeswijk Ans Maessen Jet Vinken Jacques Wulms Aan dit nummer werkten mee Teksten Iris Feddes, Els van Gils, Maud Golsteyn Eindredactie Els van Gils Foto’s Paul Niessen, Jac Vullers Grafische verzorging Hoenen&vanDooren, www.leonhoenen.nl Creatieve Communicatie, St. Odiliënberg Verzending Comcop, Activiteitencentrum Herten
Centrale cliënten/ouder/verwantenraad Voorzitter Monica Hagen Telefoonnummer 0495 54 81 44
Bereikbaarheid activiteitencentra, kinderdagcentra en PSW Junior Ambulant buiten kantooruren via de teamleiders bereikbaarheidsdienst. Voor dringende zaken, die GEEN uitstel dulden kunt u buiten kantooruren contact opnemen met de teamleiders bereikbaarheidsdienst. Telefoonnummer 06 53 98 36 66
Maatschappelijk werkers PSW PSW Junior Kim Loonen Telefoonnummer 0475 47 44 26 / 06 53 98 36 62 PSW Volwassenen Telefoonnummer
Vera Corstjens 0475 47 44 26 / 06 22 78 73 15
Cliënten met visuele beperking in AC ‘t Zonnehuis WATSU Onderzoek naar woonbehoefte Bakkersdag Zaterdagclub PSW Junior
zorg en ondersteuning voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap
2
3
Voorwoord door Geert Tullemans
Bregje Verdam
Dwars liggen en meebewegen
Beter leren in de praktijk
Wie deze dagen de media volgt, weet dat er ingrijpende veranderingen in de bekostiging van de zorg op stapel staan. De uitgaven voor de zorg zijn te hoog en zullen in de toekomst de pan uitrijzen als het beleid niet wordt gewijzigd. De regering gaat ingrijpen met een stelselwijziging. Naast bezuinigingen wil de regering daarmee ook de marktwerking stimuleren en de cliënt/patiënt meer centraal stellen. Dat laatste is op zichzelf een goed uitgangspunt. Dat de AWBZ wordt gewijzigd, komt niet als een verrassing. De AWBZ is ingevoerd in de jaren zestig als een algemene volksverzekering, bedoeld om gezondheidsrisico’s van individuele burgers te dekken die niet verzekerbaar zijn. Sinds de invoering is de AWBZ verschillende malen gemoderniseerd, om de wet aan te passen aan veranderende maatschappelijke omstandigheden. Steeds speelden de stijgende kosten daarbij een rol. Anno 2011 is er een breed gedeelde overtuiging dat de AWBZ aan een wat meer ingrijpende herziening toe is, niet alleen vanwege de stijgende kosten, maar ook bijvoorbeeld om het stelsel doelmatiger te maken, innovatie te stimuleren en, wat mij betreft een heel belangrijke, de aanspraken te kunnen blijven garanderen voor mensen die langdurige ondersteuning nodig hebben om mee te kunnen doen in de samenleving.
de oprichting zorg van goede kwaliteit en doet dat met de middelen die de overheid daarvoor beschikbaar stelt. En zo moet dat ook. PSW is een maatschappelijke organisatie die bekostigd wordt met publieke middelen. Als de politiek besluit te bezuinigen of middelen over te hevelen, zullen we het daarmee moeten doen, gáán we het daarmee doen. Binnen PSW geldt de overtuiging dat we ook onder een vernieuwd stelsel kwaliteit kunnen bieden. Niet voor niets kreeg het vijftigjarig jubileum in 2005 het thema mee ‘PSW. Een eigen koers’. Die eigen koers blijven we varen. Dat betekent dat we alle veranderingen kritisch volgen en, met name in VGN verband (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland) en binnen de AlliantieM3 (menselijke maat mobiliseren) zullen trachten er invloed op uit te oefenen. We hebben als zorgaanbieder ook een eigen verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid om optimale zorg te bieden. Het is mijn overtuiging dat PSW onderscheidend kan blijven door op een creatieve wijze alle deskundigheid en bezieling die we in huis hebben in te zetten om de hoge kwaliteit die onze cliënten van ons gewend zijn te blijven bieden. Want laten we dat niet uit het oog verliezen: het gaat om onze cliënten, mensen met een verstandelijke handicap en de organisatie PSW is daarin een middel, geen doel.
PSW heeft alle veranderingen tot dusver glansrijk doorstaan. Onze organisatie levert al vanaf Geert Tullemans, bestuurder
J a a r v e r s l a g 2 0 1 0 T h e m a : P S W g ro e i t Het officiële jaarverslag over 2010 van PSW, het zogeheten Jaardocument verantwoorde zorg, inclusief de jaarrekening 2010, is in april 2011 vastgesteld en gedeponeerd op de website www.jaarverslagenzorg.nl. Daar kan het jaarverslag worden ingezien. Het jaarverslag is opgesteld volgens de officiële, landelijke richtlijnen van de overheid. Het jaardocument verantwoorde zorg is opgesteld ten behoeve van de controlerende instanties, zoals het zorgkantoor en de inspectie. Daarnaast maakt PSW elk jaar een publieksjaarverslag. Dat publieksjaarverslag bestaat uit twee delen: 1. het jaar 2010 in vogelvlucht, een overzicht in grote lijnen van wat er in 2010 is gebeurd en 2. een thema met de titel PSW groeit, waarin 14 interviews zijn opgenomen van mensen die bij PSW betrokken zijn en een bespiegeling geven over het thema “groei”. Het publieksjaarverslag verschijnt eind juni/begin juli. Het wordt breed verspreid onder alle relaties van PSW en wordt bovendien op onze website geplaatst (www.pswml.nl).
Het Info- en ondersteuningscentrum voor cliënten (IOC) van PSW is gericht op het vergroten van de zelfstandigheid en weerbaarheid van de cliënten. Uitgangspunt is de individuele vraag van de cliënt. Sinds januari 2011 is Bregje Verdam de nieuwe trainer scholing binnen het IOC. Met een andere visie en een andere werkwijze is haar doel om de trainingen nóg beter af te stemmen op de individuele cliënt. Bregje Verdam: ‘Cliënten leren beter en sneller door in de praktijk te trainen.’
Voorheen werkte Bregje Verdam als introductiebegeleider in Activiteitencentrum Herten en zat ze in de werkgroep van de oprichting van het LeerWerkCentrum (LWC) in Ittervoort. Bregje Verdam: ‘In mijn werk voor het LWC waren we vooral bezig met het ontwikkelen van een ontwikkelingsgerichte begeleidingsstijl, om participatie van de cliënten in de samenleving te vergroten. Ik kan me erg vinden in deze visie, het past ook bij mij. Toen ik na mijn zwangerschapsverlof de vacature zag voor trainer bij het IOC, wilde ik dit doen, met als voorwaarde dat de vorm waarin we de trainingen aanbieden zouden evalueren en aanpassen en het ontwikkelingsgericht begeleiden zouden doorvoeren in de trainingen. Door de training in de dagelijkse werksituatie te laten plaatsvinden, is het doel om de leereffecten te vergroten en resultaten te verbeteren. Met andere woorden: cliënten leren beter en sneller door in de praktijk te trainen.’ Training op maat Al jaren geeft het IOC diverse cursussen aan cliënten zoals sociale weerbaarheid, omgaan met spanningen en hygiëne. Deze cursussen werden gegeven aan een groep cliënten, meestal in een ruimte in een van de activiteitencentra. Bregje Verdam: ‘In de cursussen was aandacht voor theorie, rollenspellen en praktijkvoorbeelden. Daarnaast kregen de deelnemers huiswerkopdrachten mee. De vertaalslag naar de praktijk was echter moeilijk. Ik ben aan de slag gegaan in mijn nieuwe functie met de visie dat onze cliënten beter leren in de praktijk dan in de theorie. Geen cursussen meer in een cursuslokaal, maar oefenen op de werkvloer. Daarom noemen we het geen cursus meer, maar een training. We gaan wel vanuit de basiscursus aan de slag, maar stemmen de trainingen vervolgens nog beter af op het individu en de specifieke situatie. Iedere cliënt is anders en heeft andere vragen. De cliënt kan, eventueel met behulp van zijn persoonlijk begeleider, aangeven wat hij of zij wil leren; daar maken we vervolgens een plan op. De training wordt daarom op maat gegeven, er wordt ingespeeld op de vraag van de cliënt. Uitgangspunt is dat iedere cliënt kan leren en zich kan ontwikkelen.’
met leerkaarten zorgt voor continuering van ontwikkelingsgerichte begeleiding. De leerdoelen zijn duidelijk en overzichtelijk. Ook de leerkaart is maatwerk. Iedere cliënt heeft zijn of haar eigen leerdoelen, die hij of zij in eigen woorden omschrijft, bijvoorbeeld “vanmiddag vraag ik zelf om ander werk”. Waar voorheen voornamelijk ingezet werd op doevaardigheden, ligt hier de nadruk op het aanleren van denkvaardigheden. Tevens is er aandacht voor evaluatie; wat ging goed, wat ging minder goed? Nazorg is belangrijk om continuering te waarborgen.’ Intensievere werkwijze Sinds kort is Bregje als trainer begonnen in Groencentrum Genegenterhof. Aan twee cliënten van de buitenploeg en drie cliënten die op de boerderij zelf werken, geeft ze een training gericht op de sociale weerbaarheid. ‘In enkele situaties kan ik een groep cliënten gelijktijdig een stuk theorie vertellen. In andere gevallen zijn de leerdoelen van de cliënten te verschillend. Maar ik ga altijd met iedere cliënt individueel aan de slag met datgene wat hij of zij wil leren. Ik vertel ze daarbij niet hoe het moet, maar zet de cliënt zelf aan tot ontdekken en oplossen. Samen met de cliënt en de begeleiding bespreek ik wat de cliënt kan leren en hoe hij of zij dat het beste kan leren. Deze werkwijze is intensiever dan een groep cliënten een cursus aanbieden. Maar zo leren ze beter. Het is niet de bedoeling dat ik iedere dag meeloop, de begeleiding speelt een belangrijke rol in het leerproces. Het vraagt van de begeleiding een bewustwording en soms een andere manier van kijken. Ik ben pas net begonnen met deze opzet, en het is nog zoeken. Maar dat vind ik juist leuk en uitdagend. Want ik ben ervan overtuigd dat onze cliënten nog veel kunnen leren door in de praktijk te trainen.’
Uitgangspunt is dat iedere cliënt kan leren en zich kan ontwikkelen
Leerkaarten Een ander verschil ten opzichte van de cursussen voorheen, is de inzet van leerkaarten. Tijdens de training krijgt de cliënt een leerkaart waarop leerdoelen staan; vaardigheden waar de cliënt aan wil werken. ‘Het werken
4
5
Ontspanningstechniek in warm water
Woensdagavondclub PSW Vrije tijd
Watsu: een ongekende ervaring
Een boek voor de koningin
Watsu is gebaseerd op Shiatsu, een eeuwenoude Japanse ontspannings- en drukpuntmassagetechniek. Door Shiatsu toe te passen in lichaamswarm water van 34 à 35 graden Celcius wordt het effect nog vergroot. PSW biedt eenmaal per maand Watsu aan voor cliënten met een ernstige of meervoudige handicap.
Op woensdagavond organiseert PSW Vrije tijd in Creatief Centrum Weert een vrijetijdsclub voor (jong) volwassenen met een lichte verstandelijke handicap. Op woensdag 20 april 2011 kreeg de club bezoek van een bijzondere gast: Carla van de Wetering, medeorganisator van Koninginnedag 2011 in Weert.
PSW biedt Watsu kosteloos aan voor cliënten met een ernstig verstandelijke of meervoudige complexe handicap. Watsu vindt een keer per maand plaats op zaterdagmiddag in het zwembad van Hornerheide van 12.00 tot 17.00 uur. De sessies zijn individueel, één watsu-gever met één cliënt, en duren een uur. Ouders of verzorgers brengen en halen de deelnemer zelf en helpen haar/hem bij het aan- en uitkleden. De activiteit wordt gecoördineerd door Marja Pijpers, fysiotherapeut, die een speciale Watsu training heeft gevolgd. Daarnaast heeft PSW op
de zaterdagen de beschikking over verschillende vrijwilligers die in Watsu getraind zijn en een vrijwilliger die kan helpen bij het aan- en uitkleden. Ouders of verzorgers kunnen desgewenst een Watsu training volgen en vervolgens zelf met zoon/dochter/cliënt het water in. Watsu is in Nederland geïntroduceerd door Saskia van Rees. Zij heeft het Watsu Instituut Nederland opgezet en geeft cursussen en workshops. Voor meer informatie: www.watsu.nl.
De koninklijke familie vierde Koninginnedag dit jaar in Weert en Thorn. Hare Majesteit koningin Beatrix en haar familie zijn geliefd onder veel van de deelnemers van de woensdagavondclub. Om deze feestelijke gebeurtenis niet ongemerkt voorbij te laten gaan besloten de vrijwilligers, die de club wekelijks organiseren, een activiteit te organiseren rondom Koninginnedag. Vrijwilliger Gonny Bocken: ‘Ieder jaar maken de vrijwilligers een programma met activiteiten. Het thema “Koninginnedag” komt ieder jaar terug. Dit jaar hebben we de deelnemers gevraagd op een A4-formulier iets te maken wat betrekking heeft op Koninginnedag of de koninklijke familie. Alle ontwerpen hebben we vervolgens gebundeld tot een boek, dat we wilden opsturen naar koningin Beatrix. Ik heb gemeente Weert een brief geschreven waarin ik vroeg of de deelnemers het boek zelf mochten overhandigen aan een lid van het koningshuis op Koninginnedag. Dat kon helaas niet, maar er werd voorgesteld dat Carla van de Wetering het boek in ontvangst kon nemen tijdens een woensdagavond en tegelijk iets zou vertellen over Koninginnedag in Weert.’ Geheimen verklappen Woensdagavond 20 april zitten alle veertig deelnemers in oranje shirtjes en oranje kroontjes vol verwachting af te wachten wat de avond gaat brengen. Carla van de Wetering, voor velen bekend als nieuwslezeres van L1, en voorzitter van de werkgroep Koninginnedag 2011 in gemeente Weert, komt vertellen over de organisatie van Koninginnedag. Middels een filmpje vertelt ze hoe de dag eruit ziet voor de Koninklijke familie, waar iedereen hen kan zien, hoe de route loopt die de familie aflegt en nog veel meer. ‘Sommige dingen mag ik niet verklappen, die blijven een verrassing, maar na deze avond weten jullie wel een paar geheimpjes die nog niemand anders weet!’ De deelnemers luisteren aandachtig en stellen op hun beurt diverse vragen: Komen de prinsesjes ook? Gaan ze de kerkklokken luiden als de Koningin er is? Mag je foto’s maken?
Watsu, de term is een samenvoeging van water en Shiatsu, is in Nederland vooral bekend geworden door de toepassing bij zwangere vrouwen en baby’s. De ontspanningstechniek wordt echter in toenemende mate toegepast bij (jong)volwassenen met een ernstige of meervoudige handicap die moeilijk zelf kunnen bewegen en die te zwaar zijn om opgetild te worden. Door gebruik te maken van de drijvende kracht van water, hoeft bij het geven van Watsu geen kracht te worden gebruikt. De deelnemer wordt niet alleen omgeven door warm water, maar wordt ook gedragen, gewiegd en bewogen door een zogeheten Watsu-gever. Dat heeft een ontspannende werking op lichaam en geest.
Watsu
Nog enkele plaatsen vrij PSW heeft nog enkele plaatsen vrij. Meer informatie kunt u verkrijgen via de teamleider van het activiteitencentrum of woonbegeleidingscentrum waar de cliënt dagbesteding of woonbegeleiding krijgt. De teamleiders zijn bereikbaar via het centrum of via het Centraal Bureau van PSW.
Geslaagde avond Na de presentatie overhandigen twee deelnemers het boek aan Carla van de Wetering. Of ze het boek kan overhandigen aan de koningin, kan ze nog niet met zekerheid vertellen. Er gelden strenge regels met betrekking tot het geven van cadeautjes. Maar er zijn cliënten van het Creatief Centrum van PSW uitgenodigd een rol te spelen bij de ontvangst. Carla van de Wetering: ‘Ik ga proberen of deze cliënten het boek kunnen overhandigen namens jullie. En mocht dat niet lukken, sturen we het op naar hun thuisadres.’ Gonny Bocken: ‘Het was een geslaagde avond. Het is echt geweldig dat Carla de moeite heeft genomen om deze avond te komen. We hebben dit georganiseerd voor onze deelnemers; het gaat om hen. En ze hebben echt genoten van het bezoek. Dat was het voornaamste doel!’ Het boek is op Koninginnedag inderdaad overhandigd door Hanneke van Kessel!
6
Onderzoek naar woonbehoefte onder ouders van (jong)volwassenen
Gericht bouwen voor cliënten PSW heeft onlangs een onderzoek gedaan naar de woonbehoefte van cliënten van de dagbesteding die (nog) bij hun ouders thuis wonen. Achtergrond is dat PSW meer gericht wil bouwen, gelegitimeerd door vragen van cliënten en hun ouders. Jacques Wulms, manager Zorgondersteuning en Vastgoedontwikkeling: ‘Het realiseren van een woonvoorziening kost veel tijd. Wij willen voorkomen dat cliënten en hun ouders (te) lang moeten wachten op een geschikte woonvoorziening. Daarnaast willen wij verantwoord omgaan met de financiële middelen die ons ter beschikking staan. Immers: met bouwprojecten is veel geld gemoeid en een aanzienlijk bedrijfsrisico.’
Tot het einde van de vorige eeuw kende de gehandicaptenzorg aanbodsturing. De zorginstellingen hadden een min of meer vaststaand zorgaanbod en cliënten konden daarbinnen weinig zelf bepalen. In het verlengde daarvan bepaalden de zorginstellingen ook wat er werd gebouwd, wanneer en hoe. Woonvoorzieningen voor mensen met een verstandelijke handicap waren vrij universeel, wat betreft omvang, inrichting en situering. Medio jaren negentig ontwikkelde de zorg zich in de richting van vraagsturing. Voortaan werd de vraag van de cliënt leidend. PSW stond van meet af aan positief tegenover de vraagsturing, die goed aansluit bij de visie op zorg en de manier waarop die zorg al jaren wordt geboden. Voor de bouwprojecten betekende die ontwikkeling dat voortaan meer werd uitgegaan van de woonvraag van cliënten en hun ouders. PSW ging nadrukkelijk bouwen op maat. A-locatie Bouwprojecten vergen veel tijd. In het gunstigste geval neemt de realisatie van een woonproject 3 jaar in beslag, maar meestal duurt het langer. Het begint met de grondverwerving. PSW is voor de woonvoorzieningen altijd op zoek naar een “A-locatie”. Jacques Wulms: ‘Dat wil zeggen een locatie in een maatschappelijke omgeving die onze cliënten maximaal in de gelegenheid stelt te participeren, een leven te leiden waarin ze zo onafhankelijk mogelijk kunnen zijn van anderen. Dat wil iedereen; dat willen onze cliënten ook. Er moeten dus winkels in de buurt zijn, horecagelegenheden en openbaar vervoer. We letten ook op de beschikbaarheid van vrijwilligers en buren. Dat telt allemaal als we zoeken naar een geschikte locatie.’ Na de grondverwerving stelt PSW een programma van eisen op voor het gebouw. PSW is gericht op drie doelgroepen (zie kader): mensen met een licht, matig of ernstig verstandelijke handicap. Elke doelgroep vraagt een andere locatie, een ander gebouw en een andere indeling en inrichting. Jacques Wulms: ‘Daarom is het voor PSW heel belangrijk van te voren te
7
weten wie er komt wonen. Kwaliteit van zorg is direct gerelateerd aan de kwaliteit van de gebouwen. Als we van te voren zicht hebben op de woonvragen van cliënten, kunnen we daar gericht voorzieningen voor bouwen.’ Bouwfase Na het programma van eisen volgt de afweging: zelf bouwen of laten bouwen door een woningcorporatie. Jacques Wulms: ‘In grote lijnen bouwt PSW de centra voor dagbesteding zelf. De wooncentra worden in de regel gebouwd door de woningcorporatie. PSW huurt dan later de gebouwen van de corporatie. Hierna gaat PSW of de woningcorporatie aan de slag met het aanvragen van de verschillende vergunningen die nodig zijn om te mogen bouwen. Soms kan deze fase veel tijd in beslag nemen, bijvoorbeeld wanneer omwonenden bezwaar aantekenen tegen de bouw. Dan volgt de echte bouwfase. Partijen daarbij zijn: de opdrachtgever (PSW of de woningcorporatie), de architect, de aannemer en de onderaannemers. De bouw kan beginnen en uiteindelijk volgt de oplevering. Jacques Wulms: ‘Dit traject kan zoveel tijd in beslag nemen dat cliënten en hun ouders vaak veel langer moeten wachten dan zij hoopten.’ Kennismaking Tot zover het bouwproces. Parallel daaraan loopt het proces van kennismaking tussen de cliënten en hun ouders en PSW en de voorbereiding van de zorg. PSW steekt daarin veel energie. Vanuit PSW zijn met name het maatschappelijk werk, de zorgmanager en de team-
leider betrokken, en in een wat later stadium ook de gedragskundige en de persoonlijk begeleider. PSW organiseert informatiebijeenkomsten en gaat op huisbezoek. Later wordt overlegd over de inrichting van de gezamenlijke ruimtes en de individuele appartementen. En over alle andere zaken die belangrijk zijn voor cliënten/ouders en voor de woonbegeleiding. Jacques Wulms: ‘Vraagsturing betekent niet dat ouders overal over gaan. Een woonvoorziening blijft een collectieve voorziening. Maar betrokkenheid van ouders is wel belangrijk. PSW werkt in “de driehoek” van cliënten, ouders en professionals. Ouders worden betrokken bij de
Elke doelgroep vraagt een andere locatie individuele zorg, maar ook bij andere beslissingen rondom de realisatie van de voorziening. Het gaat immers voor een deel om collectieve zaken die voor ouders belangrijk zijn, zoals veiligheid, verzekeringen, inrichtingen en contracten met nutsvoorzieningen.’ Betaalbaarheid Heel belangrijk is de bekostiging van de nieuwe woonvoorziening en de begeleiding die er geboden gaat worden. Voorafgaand aan de bouw spelen globaal twee trajecten. Het eerste is: het verkrijgen van een indicatie via het CIZ (centrum indicatiestelling zorg) voor alle individuele cliënten. Want zonder een geldige indicatie kan een cliënt geen woonbegeleiding
inroepen van PSW. Daarnaast moet PSW toestemming vooraf hebben, nu nog van het ministerie van VWS en het zorgkantoor, om te mogen bouwen. In de toekomst worden wellicht ook de gemeenten en de zorgverzekeraars partij, afhankelijk van de stelselwijziging die de overheid momenteel voorbereidt. Jacques Wulms: ‘Nu nog worden bouwzaken apart vergoed. In 2013 komen er integrale tarieven, dat wil zeggen dat PSW voor elke cliënt een totaalbedrag krijgt: één bedrag waarmee alles bekostigd moet worden. Dat betekent dat de organisatie zelf een bedrijfsrisico gaat lopen. Daarbij wordt naar alle waarschijnlijkheid ook scheiden van wonen en zorg verder doorgevoerd. Cliënten moeten dan zelf de kosten van huisvesting opbrengen. PSW moet dus dusdanig bouwen, dat de huur voor cliënten betaalbaar blijft en voldoet aan de “toeslagnorm”, waardoor zij aanspraak kunnen maken op de wettelijke huurtoeslag. Alle woonvoorzieningen van PSW voldoen daar trouwens nu al aan.’ Balans PSW heeft een onderzoek gedaan naar de woonbehoefte in de toekomst van de cliënten dagbesteding. Dat onderzoek levert een beeld op van de woonvragen waar PSW mee te maken krijgt en waarop PSW kan inspelen op het gebied van zorgaanbod én vastgoed. Jacques Wulms: ‘Als wij weten wie bij ons komen wonen, kunnen wij gericht bouwprojecten opzetten. Wij werken aan een goede balans tussen optimale zorg op maat enerzijds en betaalbaarheid voor PSW en de individuele cliënten anderzijds.’
Bij PSW Wonen is het vastgoedbeleid globaal gericht op drie doelgroepen*: cliënten met een lichte, matige en ernstige verstandelijke handicap. Cliënten met een licht verstandelijke handicap kunnen wonen in de samenleving en nemen actief deel aan de gemeenschap. Zij wonen in reguliere woningen dan wel appartementen en worden in de thuissituatie begeleid door PSW. Bij deze doelgroep cliënten wordt gestreefd naar en is veelal sprake van zowel fysieke als sociale integratie. Cliënten met een matig verstandelijke handicap kunnen wonen in geschakelde woningen in leefgroepen in een wijk of dorp en maken gebruik van vele faciliteiten die stad of dorp bieden. Ook bij deze categorie cliënten wordt gestreefd naar en is veelal sprake van een zowel fysieke als sociale integratie. Cliënten met een ernstige verstandelijke handicap zijn volledig aangewezen op begeleiding en verzorging. Hun deelname aan de samenleving zal meer een fysieke participatie zijn dan een sociale. Voor deze doelgroep zoekt PSW in nauwe samenspraak met gemeenten en woningbouwcorporaties naar bouwlocaties die “aan de voorzijde” gericht zijn op de samenleving en “aan de achterzijde” op een omgeving van rust en natuur. * Binnen die doelgroepen zijn grote individuele verschillen. Cliënten kunnen een bijkomende handicap of problematiek hebben; de cliënten hebben verschillende leeftijden en verschillende perspectieven en begeleidingsbehoeften. Uiteraard wordt daarmee bij het inrichten van de woningen rekening gehouden.
8
9
Even voorstellen: Wendy Erckens
de teamleiderfunctie in een KDC bij me past. De lijnen zijn kort, waardoor ik nog genoeg meekrijg van de kinderen, de ouders en de medewerkers. Dat is heel prettig, anders zou ik dit werk niet kunnen doen.’
Ik wist al snel dat werken met deze doelgroep bij me past
Teamleider ‘t Brombemke De vervanging van Carin duurde vijf maanden. Intussen had Robert Bergs, teamleider KDC ’t Brombemke, te kennen gegeven PSW te verlaten. Omdat het van beide kanten goed beviel, is Wendy Erckens sinds mei aangesteld als teamleider van ’t Brombemke. Omdat PSW Junior in 2013 een nieuw KDC gaat starten in Heythuysen, is de functie tijdelijk tot het nieuwe KDC daadwerkelijk start. Naast teamleider van KDC ’t Brombemke is Wendy sinds mei ook teamleider PSW Junior Vrije tijd en gedeeltelijk teamleider PSW Junior START (samen met Marlies Kusters). ‘Het was grappig en raar te beseffen dat ik negen jaar geleden als stagiaire binnenkwam bij ’t Brombemke en er nu teamleider ben. Er is in die negen jaar uiteraard veel veranderd; nieuwe kinderen, nieuwe medewerkers. Ik ben nu nog vooral bezig met kennismakingsgesprekken met kinderen, ouders en medewerkers. Het kost even tijd, maar het is leuk en boeiend. Ik heb al die jaren in KDC de Heisterkes gewerkt, en het afscheid was dan ook even moeilijk, maar ik voel me nu al thuis in ’t Brombemke. Het gevoel is goed en ik heb er veel zin in.’
Wendy Erckens begon jaren geleden als stagiaire bij KDC ’t Brombemke en werkt sindsdien als begeleider in KDC de Heisterkes in Haelen. Later vervulde ze hier tijdelijk in verband met zwangerschapsverlof de functie van teamleider. Sinds mei 2011 is ze de nieuwe, tijdelijke teamleider van Kinderdagcentrum ’t Brombemke in St. Odiliënberg, tot de start van het nieuwe KDC in Heythuysen in 2013. Hoog tijd om haar voor te stellen in deze PSW Info.
De carrière van Wendy Erckens bij PSW begint in 2002. Tijdens haar opleiding SPH (Sociaal Pedagogische Hulpverlening) loopt ze een jaar stage bij de groep Vlinders in KDC ’t Brombemke. Wendy Erckens: ‘Ik had eerder vakantiewerk gedaan bij kinderen met een verstandelijke handicap. Het sprak me aan en ik had het idee dat het bij mij paste. Ik vond werken in de zorg en werken met kinderen leuk. Maar wat ik precies wilde, stond open. Ik vond het spannend om te beginnen in ‘t Brombemke, ik wist niet goed wat ik moest verwachten. Maar al vrij snel wist ik dat ik hierin verder wilde. Een groot voordeel vond ik dat ik niet alleen contact had met mijn eigen groepje, maar ook geregeld medewerkers en kinderen van de andere groepen zag. Ik kreeg daardoor een ruimer beeld van deze doelgroep.’ Oproepkracht ‘Ik voelde me daarbij ook welkom bij PSW, ik had al snel een prettig gevoel. Na mijn stage miste ik de kinderen en het werk erg. Ik heb heel wat traantjes gelaten. Ik heb altijd contact gehouden, ging geregeld even langs. In het jaar dat ik afstudeerde, werd een extra groepje opgericht omdat er enkele nieuwe aanmeldingen waren. Ik ging in dit groepje als oproepkracht werken. Dat beviel prima en het was goed te combineren met school. Ik vond het ontzettend leuk om in de praktijk bezig te zijn naast alle theorie op school.’
Kennis opdoen ‘Ik heb in die periode veel geleerd over de doelgroep en de methodieken en therapieën die we gebruiken. Ik ging, naast het werken in de groep, ook een jongen een-op-een begeleiden. Iedere vrijdag werkte ik met hem. Het was intensief, maar ik vond het leuk om de focus op één kind te leggen en me te verdiepen in specifieke methodieken. Ik wilde veel leren en kennis opdoen en overal aan proeven.’ Geen twijfel Intussen was de medewerker die Wendy verving weer terug en kwamen er uren vrij in de Rode groep. Hier ging Wendy aan de slag als assistent-begeleider. ‘In deze functie miste ik het deel uitmaken van het begeleidingsplan; de contacten met de ouders en de gezamenlijke overleggen met collega’s. Ik wilde dus liever als begeleider werken. Maar over het werken bij PSW en het werken met deze doelgroep, had ik geen twijfels. Dit was wat ik wilde! Uiteindelijk heb ik in de Rode groep de functie van begeleider gekregen.’ Knoop doorgehakt Tot november 2010. In deze periode ging Carin Metsemakers, teamleider KDC de Heisterkes, met zwangerschapsverlof. ‘Ik was er totaal niet mee bezig om haar te vervangen. Ik had nog genoeg uitdaging in mijn werk bij de Rode groep. Maar het is toch op mijn pad gekomen. Carin en Trees vroegen me of het iets voor mij zou zijn om haar te vervangen. Het heeft me aan het denken gezet. Ik heb vervolgens een assessment gedaan. Omdat hier altijd wel aandachtspunten uitkomen, begon ik toch weer te twijfelen. Ik heb met Carin en Trees overlegd en uiteindelijk de knoop doorgehakt.’
Het gevoel is goed en ik heb er veel zin in
Blauwe groep Na de zomervakantie werd een medewerker van de Blauwe groep van KDC de Heisterkes in Haelen langdurig ziek. Wendy had inmiddels haar opleiding afgerond en werd gebeld door Trees van Heeswijk (manager PSW Junior) of ze op gesprek wilde komen als vervangend begeleider. ‘Ik was dolgelukkig en vond het ongelooflijk dat ze aan mij had gedacht.’ Kort daarna ging Wendy als begeleider aan de slag in de Blauwe groep. ‘Ten opzichte van de groep Vlinders in ’t Brombemke was dit een wereld van verschil. De Vlinders is een schoolvoorbereidende groep en hier waren we voornamelijk ontwikkelingsgericht bezig. In de Blauwe groep stond vooral het belevingsgerichte centraal. Natuurlijk waren we ook ontwikkelingsgericht bezig, maar bij deze kinderen moest je nog kleiner kijken, met kleinere stapjes. Ik zag het als uitdaging en ging met veel zin aan de slag.’
Korte lijnen ‘Ik vond het vooral moeilijk dat ik ineens een andere rol zou krijgen ten opzichte van het hele Heisterkes-team. Maar zij hebben mij altijd het gevoel gegeven dat ze me de kans gaven en waren enthousiast. Daarnaast had ik veel vragen en kwam ik voor andere beslissingen te staan. Maar ik had wekelijks overleg met Trees en ook kon ik altijd terecht bij de andere teamleiders van PSW Junior. Zo ontstond steeds meer duidelijkheid over mijn rol en mijn werkzaamheden. Vooraf was ik bang dat ik de contacten met de kinderen en de medewerkers zou gaan missen. Maar ik ben erachter gekomen dat
Nieuwe flyers Griep en Q-koorts Onlangs heeft PSW twee nieuwe publieksflyers uitgebracht. De eerste flyer gaat over griep en geeft informatie over symptomen, besmetting en vaccinatie. Ook wordt beschreven wat PSW doet om de verspreiding van griep te voorkomen en welke maatregelen er worden genomen als er sprake is van een griepepidemie. De tweede flyer gaat over Q-koorts: de besmettingsrisico’s, symptomen en tips om besmetting te voorkomen. Daarnaast is beschreven welke maatregelen PSW neemt tegen de Q-koorts. Beide flyers zijn op te vragen bij het Centraal Bureau van PSW via 0475 474400 of
[email protected]. Daarnaast zijn de flyers te downloaden op www.pswml.nl.
10
11
Samenwerking PSW Werk en USG Restart
Berry van der Linden
Themabijeenkomst Wa j o n g e n We r k
Zo woon ik
Eind mei hebben USG Restart en PSW Werk samen een themabijeenkomst georganiseerd over het thema Wajong en Werk; wat is er (veranderd) voor jongvolwassenen die een beroep (willen) doen op de Wet Wajong?’ USG Restart is een organisatie voor re-integratie, outplacement en jobcoaching; PSW Werk biedt begeleiding aan mensen met een arbeidsbeperking bij werk. Frank Knols, teamleider PSW Werk, en Manette Pijnenburg, regiomanager USG Restart, waren zeer tevreden over deze geslaagde dag.
PSW biedt verschillende woonvormen voor cliënten. Zij wonen in groepswoningen, in appartementencomplexen of zelfstandig in een appartement of woonhuis. PSW biedt in alle situaties begeleiding bij het wonen. In de rubriek ‘Zo woon ik!’ nemen we een kijkje bij cliënten in hun woning. In deze uitgave: Berry van der Linden. Hij woont in het nieuwe, verbouwde woonbegeleidingscentrum (WBC) aan de Magdalenastraat 3 in Heythuysen.
Het oude gebouw, dat 25 jaar dienst heeft gedaan als WBC, is afgebroken en er is een nieuwe voorziening gebouwd. Het WBC bestaat nu uit drie woongroepen voor in totaal 22 cliënten. In één woongroep wonen acht cliënten die redelijk zelfstandig kunnen wonen. Zij hebben allen een eigen appartement met een aparte slaapkamer en badkamer. Ze hebben geen gezamenlijke woonkamer, wel een gezamenlijke leefkeuken. In de andere twee woongroepen wonen elk zeven cliënten. Zij hebben elk een eigen zit/slaapkamer met badkamer. Ze maken gezamenlijk gebruik van een woonkamer en keuken. Op de begane grond is een slaap/kantoorruimte voor medewerkers. In oktober 2010 hebben de cliënten hun intrek genomen in het nieuwe WBC. Eigen huis Een van de bewoners is de 43-jarige Berry van der Linden. Hij woont in een van de acht appartementen. Berry woont al 18 jaar in Heythuysen, waarvan de laatste maanden in zijn nieuwe appartement aan de Magdalenastraat. Voor die tijd woonde hij aan de Graaf van Loonlaan. ‘Mijn appartement hier is wel anders, maar ongeveer even groot,’ vertelt Berry. ‘Het is fijn om een eigen huis te hebben met mijn eigen spullen. Ik vind het ook gezellig met de andere mensen die hier wonen. We hebben veel contact met elkaar en drinken vaak samen koffie.’
De bijeenkomst vond plaats in het Centraal Bureau van PSW in Roermond en was gericht op professionals in het Wajong netwerk in Noord- en Midden Limburg. Deelnemers waren afkomstig uit het onderwijs, de gemeenten, de geestelijke gezondheidszorg, MEE en het UWV. Daarnaast waren ook collega-instellingen uit de gehandicaptenzorg uitgenodigd. Het programma was informatief en interactief. Arbeidsdeskundigen van het UWV gaven een presentatie over de nieuwe Wet Wajong en de consequenties in de praktijk. Vervolgens gaven medewerkers van het Jongerenloket van de gemeente Roermond een toelichting op de diverse trajecten voor schoolverlaters uit het speciaal onderwijs. Na de presentaties was het tijd voor het delen van ervaringen. De deelnemers wisselden ervaringen uit en bespraken concrete casussen en vragen uit de praktijk met elkaar. De middag werd afgesloten met een
hapje en een drankje, waar de deelnemers met elkaar konden praten en contacten leggen. Frank Knols, teamleider PSW Werk: ‘De contacten zijn verstevigd en nieuwe contacten gelegd. Er kwam wederom naar voren dat er een goede samenwerking is in MiddenLimburg. Ook al zijn we deels concurrenten; zodra het om de cliënten, jongvolwassenen met een arbeidsbeperking gaat, hebben we allemaal hetzelfde doel. Een traject op maat uitzetten waardoor de betreffende cliënten aan het werk kunnen. Dan gaat het belang van de cliënt boven de organisatiebelangen!’
Verschillende dingen doen Berry heeft een druk leven en is vaak van huis. ‘Op vrijdagochtend werk ik op het Centraal Bureau van PSW. Daar help ik met opruimen. En ik werk ook iedere week in Groencentrum Genegenterhof in de buitenploeg: schoffelen, bosmaaien en met machines werken.’ Naast zijn werkzaamheden heeft Berry ook diverse hobby’s. ‘Elke donderdagavond van zeven tot acht heb ik voetbaltraining met het G-team van Heythuysen. En op zaterdag spelen we wedstrijden tegen andere teams. Ik doe ook nog aan bronsgieten via PSW Werk en ik ga elke vrijdag naar de harmonie. Ik vind het fijn om veel verschillende dingen te doen.’ Gezellig ingericht Het appartement van Berry ligt op de tweede verdieping van het WBC. Al in de gang is te zien welk appartement van hem is. Naast de deur hangt een bronzen naamplaatje dat hij zelf heeft gemaakt. De woonkamer is gezellig ingericht, met een aparte eethoek en zithoek bij het raam. ‘Ik heb ook een raam aan de zijkant van de woonkamer’, vertelt Berry. ‘Dat is fijn, want dan kan ik lekker naar buiten kijken als ik op de bank zit.’ Het appartement heeft verder een slaapkamer en een badkamer. Op de kast in de woonkamer staat een verzameling bekers en medailles die hij in de loop van de tijd verzameld heeft. Samen vormen ze een mooi bewijs van het actieve leven van Berry.
12
13
Stand van zaken
Lopende bouwprojecten PSW timmert aan de weg! Hieronder vindt u een kort overzicht van lopende bouwprojecten. Op onze website staat een meer uitgebreid overzicht: www.pswml.nl/bouw.
Wo n e n
Dagbesteding
Wonen Heythuysen • Nieuwbouw woonvoorziening in de Vlasrootsingel voor 21 cliënten (3 x 7) door Woningstichting Domus. In gebruik name: september 2011.
Dagbesteding Maasbracht • Verbouwing Activiteitencentrum Maasbracht. Locatie De Spil wordt bestemd voor senioren. In gebruik name: zomer 2011
Wonen/dagbesteding Haelen • PSW onderzoekt de mogelijkheden om wonen en dagbesteding op één locatie voor ernstig verstandelijk gehandicapten en autisten te realiseren. Hiervoor heeft PSW inmiddels grond verworven grenzend aan KDC de Heisterkes.
PSW Junior • PSW gaat in Heythuysen een nieuw kinderdienstencentrum, twee kinderwoonhuizen en één kinderlogeerhuis realiseren. Planning: oplevering: begin 2013.
door een groenploeg van het AC zelf. Inmiddels zijn deze cliënten ondergebracht bij Groencentrum Genegenterhof in Grathem. Ze komen nu nog een dag per week naar Maasbracht om de nieuwe tuin te onderhouden. In het midden van de tuin komt nog een schuur die gebruikt zal worden als werkruimte bij slecht weer en als opslagruimte. Seniorenlocatie De Spil Met de verbouwingen in en rond het AC zijn de werkzaamheden in Maasbracht nog niet klaar. Binnenkort krijgen de afdelingen hout en
industrieel werk ook een nieuwe uitstraling. Daarnaast is er hard gewerkt aan De Spil, een multifunctioneel centrum vlakbij het AC. Voorheen was in deze locatie atelier Via Via gehuisvest. Daar werden creatieve activiteiten gedaan, die nu zijn verplaatst naar de hoofdlocatie. Het voormalige atelier is verbouwd tot een locatie voor dagbesteding aan senioren. Zij krijgen een eigen plek waar ze in een huiselijke, warme sfeer hun tijd kunnen doorbrengen met activiteiten naar keuze. De locatie heeft onder andere een grote gezamenlijke ruimte, een ruimte voor creatieve activiteiten, een tv-kamer, een rustruimte, een nieuwe keuken en een aangepaste badkamer.
Verbouwing Activiteitencentrum ’t Zonnehuis
Cliënten en medewerkers voelen zich helemaal thuis Feestelijke opening
Eind vorig jaar is er hard gewerkt in AC ’t Zonnehuis. Er zijn nieuwe vloeren gelegd en de plafonds en muren zijn lichter gemaakt. Ook zijn er badkamers bij gebouwd, zodat iedere groep nu een eigen verzorgingsruimte heeft. Het interieur van het activiteitencentrum heeft een moderne en warme uitstraling gekregen. Inmiddels is het terrein rondom ’t Zonnehuis betegeld en wordt dit nog verder opgeknapt.
W B C C o e n r a a d A b e l s s t r a a t We e r t Vrijdag 10 juni 2011 is Woonbegeleidingscentrum (WBC) Coenraad Abelsstraat in Weert feestelijk geopend door wethouder Coolen van gemeente Weert, samen met de bewoners, in aanwezigheid van ouders en verwanten en medewerkers. WBC Coenraad Abelsstraat bestaat al bijna dertig jaar. Omdat het verouderd was en toe was aan een opknapbeurt, is besloten om het gebouw volledig af te breken en een nieuwe woonvoorziening te bouwen dat volledig aan de eisen van deze tijd voldoet. Een deel van de bewoners woonde eerder ook al in de Coenraad Abelsstraat, zij woonden tijdens de bouw tijdelijk in een voormalig schoolgebouw, gelegen aan de Kloosterstraat in Weert. Het nieuwe WBC bestaat uit vier woningen die elk plaats bieden aan zeven bewoners. Zij hebben allemaal een eigen zit/slaapkamer en een eigen badkamer. Per woning maken de bewoners gezamenlijk gebruik van een royale woonkamer, een keuken en een terras. De bewoners vormen een gemêleerde groep: van jong volwassenen tot senioren. Op de bovenverdieping wonen twee groepen cliënten van 50 jaar
en ouder. De ene groep bestaat uit senioren die intensieve zorg nodig hebben, de andere groep uit senioren die nog redelijk zelfstandig wonen. Op de benedenverdieping wonen twee groepen jong volwassenen. De bewoners zijn in oktober 2010 al verhuisd en voelen zich helemaal thuis in hun nieuwe woning.
Aanvankelijk was het plan om de verbouwing in gedeelten te doen en intussen de activiteiten gewoon door te laten gaan. Maar al snel bleek dat dit lastig zou worden. Daarom verhuisden de cliënten en medewerkers tijdelijk naar een oud schoolgebouw aan de Kloosterstraat. In het begin was dat wel even wennen, maar achteraf bleek het een goede beslissing. Teamleider Lizet Stals: ‘De cliënten zijn er ontzettend goed mee omgegaan. Sommigen volgden de verbouwing op de voet en gingen regelmatig even bij ’t Zonnehuis kijken. Uiteindelijk is de tijdelijke verhuizing de beste keus geweest: de verbouwing was sneller klaar en we hebben er zelf geen overlast van gehad.’ Begin 2011 werd de nieuwe inrichting opgeleverd en AC ’t Zonnehuis weer in gebruik genomen. Inmiddels genieten cliënten en medewerkers van het nieuwe, ruime interieur en voelen ze zich er weer helemaal thuis.
Verbouwing AC Maasbracht en De Spil
Nieuwe ruimtes voor dagbesteding in Maasbracht Activiteitencentrum (AC) Maasbracht, dat arbeidsmatige dagbesteding biedt aan circa 100 cliënten, heeft sinds eind vorig jaar een heuse make-over gekregen. Het hele gebouw is gemoderniseerd. Op de benedenverdieping is een nieuwe receptie gekomen met daarbij een verkooppunt voor producten uit de activiteitencentra. Ook de kantoren zijn helemaal vernieuwd, net als de kantine op de eerste verdieping. Daar is een grote dakkapel gemaakt, waardoor het daglicht naar binnen schijnt. De ruimtes ernaast zijn verbouwd
In memoriam
D a r re n D ö r re n b e r g
en bieden nu plaats aan creatieve activiteiten waaronder schilderen, kaarten maken en textielbewerking.
Overleden 6 april 2011
Siertuin De tuin van het activiteitencentrum is ook opgeknapt en heeft het karakter van een siertuin gekregen. De tuin is aangelegd als een park, met onderhoudsvriendelijke borders en wandelpaden. Voorheen was de tuin een echte werktuin die werd onderhouden
Darren was 42 jaar en ging met veel plezier twee dagen per week naar Activiteitencentrum Pappelhof in Roermond. Op zaterdag ging Darren naar de zaterdagclub voor volwassenen. Drie dagen per week ging hij naar de nierdyalyse in Roermond. Hij stond bekend als een lieve, spontane en vrolijke jongen. Hij hield veel van voetballen. Zijn favoriete club was Roda JC. Muziek was alles voor hem. Cliënten, medewerkers en vrijwilligers gaan Darren heel erg missen, maar zijn blij dat ze hem hebben leren kennen.
14
Werken in het groen
Tuin Genegenterhof in een nieuw jasje Onlangs is de tuin van Groencentrum Genegenterhof in Grathem vernieuwd en uitgebreid. Er is hard gewerkt aan de aanleg van de tuin en aan het planten en zaaien van allerlei gewassen. De tuin staat er prachtig bij en biedt werk aan twee ploegen van elk circa acht cliënten.
ze verzorgen. Uiteindelijk worden ze geoogst en verwerkt tot soep of chutney. Het geeft de cliënten veel voldoening als ze betrokken zijn bij dat hele proces.’
Groencentrum Genegenterhof biedt arbeidsmatige dagbesteding aan circa 55 cliënten (dagelijks 35-40 cliënten). Een deel van hen werkt buitenshuis voor locaties van PSW en externe opdrachtgevers zoals Limburgs Landschap, IKL, Intratuin Roermond en Burggolf Herkenbosch. ‘Voor deze cliënten is de Genegenterhof een thuisbasis’, vertelt teamleider John Jacobs. ‘In de ochtend komen ze vanuit hun woonplek hier naar toe. Ze doen hun werkkleding aan en gaan vervolgens per busje naar hun werkplek elders in de regio.’ Naast deze buitenploegen zijn er ook cliënten die in het groencentrum zelf werken, grotendeels in de nieuwe tuin.
Verkoop producten De tuin is ruim opgezet en overzichtelijk ingedeeld. Brede, betegelde paden delen het terrein op in rechthoekige vlakken die ruimte bieden aan een bloemenpluktuin, een groentetuin, een aspergebed en fruitbomen. Ook staat er een kleine kas op het erf voor het kweken van gewassen. De producten uit de tuin worden verkocht in een winkel op locatie en via verkooppunten in de regio. Sommige producten worden in Genegenterhof zelf eerst nog verwerkt tot bijvoorbeeld chutney, jam en vruchten op sap. Naast de tuin heeft Genegenterhof ook nog een bakhuis met een originele ‘sjansenoven’. Deze wordt gestookt met ‘sjansen’, takkenbossen van wilgenhout, die worden bijeengebonden door cliënten. Eens per twee weken de nieuwe tuin gecoördineerd. ‘Het ont- komt er een bakker die brood en vlaaien bakt werp en de aanplanting van de tuin is in in de sjansenoven. Ook deze producten worsamenwerking met een hovenier gebeurd. den vanuit Genegenterhof verkocht. De cliënten en medewerkers hebben allemaal meegedacht over de inrichting. En ze hebben anderhalve maand lang hele dagen geholpen met stenen sjouwen, zand scheppen en beplanten. Daarmee is het echt hun eigen tuin geworden. Bij het planten hebben we het gedachtegoed toegepast van de boeren die de eigenaars zijn van de grond. Alles wat we planten, is eetbaar en/of verkoopbaar. Daarnaast proberen we zoveel mogelijk te werken met gewassen die de cliënten van zaadje tot eindproduct kunnen bewerken. Neem bijvoorbeeld onze pompoenen: die zaaien we voor in de kas en planten we vervolgens in grotere potjes. Vervolgens gaan de plantjes de volle grond in, waar de cliënten
Het is echt uitproberen wat wel en niet werkt
Voldoening Lei Kurvers, projectmedewerker van het groencentrum, heeft de ontwikkeling van
15
Seizoenen Het werk in de tuin is een middel om passende dagbesteding te bieden aan de cliënten. Tegelijk is er sprake van een werkdruk, omdat werkzaamheden voor een bepaald moment klaar moeten zijn. Daar komt bij dat de hoeveelheid en het soort werk samenhangt met de seizoenen. ‘Voor de begeleiding betekent dit een voortdurend zoeken naar evenwicht’, aldus John. ‘De dagbesteding en behoeften van de cliënt staan voorop en tegelijk willen we het werk professioneel aanpakken. Als we sla oogsten, kan die niet een week blijven liggen. Het is dan ook best spannend hoe het zal gaan in drukke periodes, als er ineens veel werk tegelijk te doen is. Het is echt uitproberen wat wel en niet werkt.’ Dat is ook de reden dat er gezocht wordt naar producten die langer houdbaar zijn en ook in de herfst- en wintermaanden nog bewerkt kunnen worden. Op die manier wordt het werk gespreid over de verschillende seizoenen.
Bezoekers en vrijwilligers De tuin van Genegenterhof is vrij toegankelijk voor bezoekers die eens een kijkje willen nemen. Ook is Genegenterhof nog op zoek naar vrijwilligers die cliënten kunnen ondersteunen bij het uitvoeren van hun werkzaam-
heden in de tuin en in de buitenploegen. Vooral vrijwilligers die affiniteit en ervaring hebben met tuinieren zijn van harte welkom. Meer informatie is te vinden op de website van PSW (www.pswml.nl) of op te vragen bij John Jacobs of Lei Kurvers via 0475 453 121.
Iets voor u?
Medezeggenschap voor cliënten en hun familie PSW vindt het belangrijk dat cliënten en hun familie meedenken en meepraten over het beleid van de stichting. In de zorgvisie van PSW wordt nadrukkelijk gesproken over gedeelde verantwoordelijkheid als uitgangspunt voor de geboden zorg en dienstverlening. De medezeggenschap wordt ingevuld op drie niveaus:
Individueel Voor elke cliënt wordt een individueel begeleidingsplan opgesteld, uitgevoerd, geëvalueerd en weer bijgesteld. Ouder/verwanten worden nauw betrokken bij het werken met begeleidingsplannen. In principe worden de cliënten betrokken bij de begeleidingsplannen; de mate waarin is afhankelijk van de individuele mogelijkheden van de cliënt. Locatie Alle activiteitencentra en woonbegeleidingscentra hebben een lokale cliëntenraad en een lokale ouder/verwantenraad. De KDC’s hebben een lokale ouder/verwantenraad. De leden van deze raden geven gevraagd en ongevraagd advies aan de manager/teamleider over het beleid. Bij een aantal onderwerpen hebben de cliëntenraad en de ouder/verwantenraad een wettelijk adviesrecht.
Stichting Op het niveau van de stichting functioneert een centrale cliënten/ouder/verwantenraad (CCOVR). Cliënten zelf hebben geen zitting in de CCOVR. Zij worden daarin vertegenwoordigd door ouders/verwanten. PSW heeft deze keuze gemaakt vanuit de gedachte dat onderwerpen die de CCOVR bespreekt, niet voldoende aansluiten bij de mogelijkheden en de beleving van de cliënten. PSW heeft wel een centrale cliënten commissie (CCC). Deze commissie bespreekt zaken die alle cliënten binnen PSW aangaan.
PSW is altijd op zoek naar cliënten en ouders/verwanten die willen meedenken, meepraten en meebeslissen. Om mee te doen in een cliënten- of ouder/verwantenraad hoeft u niet speciaal deskundig of financieel onderlegd te zijn. Betrokkenheid als cliënt of ouder/verwant bij PSW en de zorg- en dienstverlening is voldoende! Iets voor u? Neem contact op met de manager, teamleider of ondersteuningsfunctionaris Tom Baetsen (0475-474465). Of kom eens naar een vergadering om te kijken hoe het gaat.
16
17
Afscheid Yvonne Bennis
Cliënten met visuele beperking in Activiteitencentrum ’t Zonnehuis
Je voelt dat je meetelt als ouder
Aandacht voor persoonlijke behoeften
Na 25 jaar neemt Yvonne Bennis afscheid van de medezeggenschap binnen PSW. Al die jaren heeft ze meegepraat en meegedacht over het beleid van de stichting, op lokaal en centraal niveau. Ook was ze lid van het SOL, een samenwerkingsverband van oudergroeperingen die de belangen behartigen van mensen met een verstandelijke handicap in Limburg.
Activiteitencentrum (AC) ’t Zonnehuis in Weert biedt dagbesteding aan cliënten die relatief veel zorg nodig hebben. Negen van hen hebben naast een verstandelijke handicap ook een ernstige visuele beperking of zijn volledig blind. Dit betekent voor de invulling van de dagbesteding een andere manier van begeleiden. We nemen een kijkje in AC ’t Zonnehuis, dat net een verbouwing achter de rug heeft.
Yvonne Bennis heeft een zoon die in een woonvoorziening in Heythuysen woont en overdag in Activiteitencentrum Pappelhof en Groencentrum Genegenterhof werkt. Als ouder was ze altijd al nauw betrokken bij PSW. Toen de voormalige directeur vroeg of ze lid wilde worden van de ouder/verwantenraad (LOVR), hoefde ze niet lang na te denken. ‘Ik vond het boeiend om ook achter de organisatie te kijken en mee te denken in het belang van de cliënten en ouders/verwanten. Vanaf het begin hebben we de insteek gehad dat we een klankbord zijn voor het management. Als ouders kunnen we natuurlijk ook praktisch bijspringen en waar nodig hand- en spandiensten leveren. Maar dat doen we op individuele basis. De LOVR is vooral een denktank.’
Even wennen In totaal bezocht Yvonne Bennis zo’n veertien vergaderingen per jaar voor de lokale en centrale ouder/verwantenraad en het SOL. Het zal daarom best even wennen zijn dat ze niet langer actief is in de medezeggenschap binnen PSW. Tegelijk is het goed om het los te laten. ‘Ik ben nu 74 en het is mooi geweest. Natuurlijk blijf ik als ouder betrokken bij PSW. Het is fijn om te zien dat er genoeg nieuwe en jonge mensen actief zijn in de ouder/verwantenraden. En ik kan de tijd die vrijkomt, goed besteden. Mijn man en ik gaan graag wandelen en bezoeken regelmatig een concert. Ook houd ik me bezig met de hond en de tuin en ben ik lid van verschillende clubs. Maar mocht ik me ooit gaan vervelen, dan klop ik wel weer aan bij PSW.’
De organisatie en de ouders gaan samen voor de beste zorg aan cliënten
Positieve instelling De ouder/verwantenraad adviseert het management gevraagd en ongevraagd over uiteenlopende onderwerpen, van voeding en vrijetijdsbesteding tot verbouwing. Bij PSW gebeurt dit in een opbouwende sfeer, vertelt Yvonne Bennis. ‘Natuurlijk heb ik wel eens zorgen, bijvoorbeeld over de groei en de continuïteit binnen de organisatie. Maar ik heb nooit het gevoel gehad dat de LOVR en het management tegenover elkaar stonden. De organisatie en de ouders gaan samen voor de beste zorg aan de cliënten. Wat dat betreft is PSW een heel fijne organisatie. De sfeer is goed en de mensen staan centraal. Na een vergadering kwam ik altijd voldaan thuis. Ik zou dan ook willen meegeven aan de ouder/verwantenraden: schroom niet om je zorgen te benoemen, maar houd daarbij altijd een positieve instelling.’ Waardering en ondersteuning In de organisatie is veel waardering voor het werk van de ouder/verwantenraden. ‘De ouder/verwantenraden worden heel serieus genomen’, aldus Yvonne Bennis. ‘Dat betekent niet dat het management altijd rekening houdt met al onze ideeën of bezwaren. Soms heb je bijvoorbeeld te maken met regelingen van de overheid, waardoor beslissingen anders uitvallen dan je zou willen. Maar je voelt gewoon dat je meetelt als ouder. Dat is trouwens ook buiten de medezeggenschap het geval. Geen ouder hoeft te aarzelen om dingen aan de kaak te stellen, want PSW gaat heel goed om met zorgen en vragen.’ Ook in praktische zin ondersteunt PSW de ouder/verwantenraden, via een ondersteuningsfunctionaris die informatie, hulpmiddelen en deskundigheidbevordering biedt.
Meteen bij binnenkomst is zichtbaar dat het activiteitencentrum een nieuwe inrichting heeft. De ruime hal heeft lichte plafonds en muren gekregen, die sterk contrasteren met de donkere deurposten en raamkozijnen. Dit maakt het voor slechtziende cliënten makkelijker om zich te oriënteren. Ook worden de looproutes in het gebouw goed vrij gehouden. ‘Dit doen we natuurlijk al voor cliënten in een rolstoel, maar het is ook belangrijk voor slechtziende cliënten die zelf lopen’, benadrukt teamleider Lizet Stals. ‘Anders kunnen ze vallen of zich bezeren. Het gebeurt wel eens dat ik ’s ochtends binnenkom en bijvoorbeeld zie dat een stoel op een andere plek staat. Dan zet ik die terug, want het is belangrijk dat de omgeving voorspelbaar is voor deze cliënten.’ Koninklijke Visio De cliënten met visuele beperking zijn afkomstig van Koninklijke Visio, een landelijke organisatie die ondersteuning biedt aan blinden en slechtzienden. Visio heeft onder andere een woonvoorziening in Stramproy (De Hoeve) voor mensen met een verstandelijke en visuele beperking. Al langere tijd kwamen drie cliënten vanuit die locatie naar AC ’t Zonnehuis voor dagbesteding. Hun familie is heel tevreden over de zorg die PSW biedt. Vanuit Visio kwam daarom de vraag of er mogelijkheden waren om nog meer cliënten te plaatsen. Familieleden van de nieuwe cliënten werden uitgenodigd voor een bezoek aan ’t Zonnehuis en reageerden enthousiast. Inmiddels komen er negen cliënten van Visio naar het activiteitencentrum in Weert. Het team van ’t Zonnehuis wordt bijgeschoold door Koninklijke Visio en er is een korte lijn met de medewerkers van De Hoeve in Stramproy. Uiteenlopende activiteiten AC ‘t Zonnehuis heeft vier basis zorggroepen en twee werkgroepen met in totaal 55 cliënten. De visueel beperkte cliënten zitten niet allemaal in dezelfde groep. ‘Bij iedere cliënt kijken we naar de persoonlijke behoeften, de zorg die iemand
nodig heeft en soms ook de leeftijd’, vertelt teamleider Lizet Stals. ‘Op basis daarvan zoeken we de beste plek voor een cliënt. Het merendeel van de cliënten met een visuele beperking zit nu in de Cirkel, een groep voor 50 plussers.’ De cliënten doen uiteenlopende activiteiten, van licht arbeidsmatig werk, spelvormen, tellen en sorteren tot borduren, punniken en andere creatieve bezigheden. Waar mogelijk, is de begeleiding gericht op de ontwikkeling van cliënten. Een van de cliënten bijvoorbeeld kon verschillende fruitsoorten niet herkennen. De begeleiding heeft hier een tijdlang intensief aandacht aan besteed, waardoor ze inmiddels kan voelen wat voor fruit ze in haar handen heeft. Intensieve begeleiding De begeleiding van de cliënten is aangepast aan hun verstandelijke en visuele beperking. Dit betekent bijvoorbeeld dat begeleiders zoveel mogelijk benoemen van wat er gebeurt. Lizet laat een themakist zien, die regelmatig wordt gebruikt. Naast materialen voor cliënten, zoals geurflesjes en voelkaarten, zitten er ook brillen in die grotendeels afgeplakt zijn of van bijna ondoorzichtig plastic zijn gemaakt. ‘Als je deze
opdoet, ervaar je hoe het is als je nauwelijks iets ziet’, legt Lizet uit. ‘Dan begrijp je ook beter wat cliënten nodig hebben van een begeleider. Dat het prettig is als iemand vertelt dat er een kopje is gevallen, omdat je anders het lawaai niet kunt plaatsen. Of dat je graag weet dat er mensen op het dak aan het werk zijn, zodat het gestommel boven je hoofd niet beangstigend is.’ Voortdurend zoeken De begeleiding van AC ’t Zonnehuis wil alle cliënten dagbesteding bieden die zo goed mogelijk bij hen past. Daarbij wordt zowel bestaand materiaal gebruikt als nieuw materiaal ontwikkeld. Zo heeft een medewerkster een doos met voorwerpen samengesteld die cliënten kunnen voelen en benoemen. ‘We zoeken voortdurend naar nieuwe materialen en ideeën die we kunnen inzetten voor onze cliënten, met en zonder visuele handicap. Als ik aan het winkelen ben en ik zie iets wat we in ‘t Zonnehuis kunnen gebruiken, dan neem ik het mee!’ lacht Lizet. De cliënten zelf en hun families zijn blij met de dagbesteding en zorg vanuit PSW. Inmiddels komen de cliënten vanuit Visio zelfs vijf dagen per week naar ’t Zonnehuis.
18
Thema sprookjes
Nieuwe teamleider: Anouk Janssen
Vakantieprogramma PSW Junior Net als voorgaande jaren biedt PSW Junior in de zomer van 2011 een vakantieprogramma tijdens de schoolvakantie. Het vakantieprogramma is bedoeld voor kinderen en jongeren met een ontwikkelingsachterstand en/of verstandelijke handicap die het speciaal onderwijs bezoeken. Het beloven weer twee gezellige weken te worden. Er wordt voor een leuk en gevarieerd programma gezorgd met dit jaar als thema: ”SPROOKJES”.
Het vakantieprogramma vindt plaats van 11 juli tot en met 22 juli 2011, van maandag t/m vrijdag van 9.30 tot 16.00 uur in basisschool ’t Breeke in Maasbracht. De kinderen kunnen twee weken deelnemen, maar er kan ook gekozen worden voor één week of een of meerdere dagen gedurende de twee weken. PSW Junior zorgt voor eten en drinken en regelt het vervoer. Kinderen worden thuis opgehaald en weer naar huis gebracht. Activiteiten Er wordt ingespeeld op het thema “sprookjes”. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd rondom dit thema zoals: een sprookjesspeurtocht, een sprookjesquiz, een sprookjesfeest, sprookjesdrank maken, sprookjesspelletjes en nog veel meer leuke activiteiten.
Kosten / indicatie Om deel te kunnen nemen aan het vakantieprogramma, is een indicatie vereist van het CIZ of BJZ. Wanneer u al een indicatie heeft, is er een extra indicatie gewenst voor het vakantieprogramma. Bij het aanvragen van een indicatie kunnen onze maatschappelijk medewerkers, Kim Loonen of Kirsten Selen, ondersteuning bieden. U kunt, indien gewenst, contact met hen opnemen via telefoonnummer 0475 47 44 00 of 06 53 98 36 62. Meer informatie Mocht u nog vragen hebben over het vakantieprogramma, dan kunt u contact opnemen met Wendy Erckens, teamleider PSW Junior Vrije tijd via telefoonnummer 06 22 08 72 20.
Vragenlijst geboden zorg en dienstverlening
Meten van tevredenheid onder ouders/verwanten PSW richt de focus op kwaliteit van het primaire proces. Kwaliteitsmeting is daarbij van belang: doen we de juiste dingen en doen we die dingen goed? De hamvraag is: hoe meet je kwaliteit van zorg? Een van de manieren is de ouders/verwanten te bevragen op de tevredenheid over de geboden zorg en dienstverlening. Onderzoek naar de kwaliteit van zorg en de tevredenheid moet in de eerste plaats verbeterinformatie opleveren: wat kunnen we verbeteren? Daarnaast moet PSW met de resultaten verantwoording kunnen afleggen over de besteding van het AWBZ-geld waarmee de zorg wordt bekostigd.
PSW heeft een eigen instrument: de Vragenlijst geboden zorg en dienstverlening, bedoeld voor ouders/verwanten. De resultaten van deze lijst geven concrete, gedetailleerde resultaten voor PSW op de diverse levensdomeinen. De resultaten zijn uit te splitsen op alle niveaus in de organisatie: van stichtingsbreed tot het niveau van de individuele cliënt. Bovendien kunnen ouders/verwanten niet alleen aangeven of zij tevreden zijn, maar ook welke punten zij belangrijk vinden. Dus: doet PSW de juiste dingen en doen we deze goed? In vervolg op de resultaten van het onderzoek kunnen verbetertrajecten worden ingezet. In de vorige editie van PSW Info heeft een uitgebreid artikel gestaan over kwaliteitsmeting en de vragenlijst geboden zorg en dienstverlening.
19
Voor ouders/verwanten van PSW
O p ro e p Half juni heeft u de Vragenlijst geboden zorg en dienstverlening ontvangen. Er zijn tien verschillende vragenlijsten voor onder andere wonen, dagbesteding en ambulante ondersteuning. Indien u deze nog niet heeft ingevuld en opgestuurd naar PSW, is dat alsnog mogelijk! Opsturen kan via de bijgevoegde antwoordenvelop (zonder postzegel). U kunt de vragenlijst ook digitaal invullen op www.pswml.nl.
Ik wist meteen dat deze functie iets voor mij is Anouk Janssen werkt sinds mei 2011 als teamleider Ondersteund Wonen Roermond. Ze werkt er pas kort, maar voelt zich nu al welkom. ‘Ik heb het gevoel dat de deuren open staan, dat ik met vragen overal terecht kan. Dat geeft een prettig gevoel.’
De loopbaan van Anouk Janssen is gestart bij collega-zorginstelling Pergamijn. Ze volgde de Z-opleiding en werkte er 25 jaar, eerst als begeleider, de laatste jaren als leidinggevende wonen en dagbesteding. Anouk Janssen: ‘Ik had het naar mijn zin bij Pergamijn en was niet echt op zoek naar een nieuwe baan. Maar ik zag de vacature voor teamleider Ondersteund Wonen bij PSW en ik dacht meteen: dit is iets voor mij. De cliënten van Ondersteund Wonen vormen toch een andere doelgroep dan de cliënten waar ik voorheen mee werkte. Het is een andere tak van sport, maar ik houd van die uitdaging. Het is een bewuste keuze om voor deze functie te kiezen, het is iets wat ik echt ambieer.’
organisatie om daar op deze manier mee om te gaan. In april heb ik meegedaan met de twee inspiratiedagen voor teamleiders en managers van PSW. Tijdens deze dagen heb ik enkele nieuwe collega’s leren kennen, de sfeer van PSW geproefd en een beeld gekregen van hoe men met elkaar om gaat. Het voelde meteen als een hartelijk welkom.’
Ik heb ontzettend zin om te beginnen bij PSW!
Op het moment dat het interview met Anouk Janssen wordt afgenomen, werkt ze pas twee dagen bij PSW. Maar al na zo’n korte tijd heeft ze een beeld gevormd van PSW. Anouk Janssen: ‘Al in het eerste sollicitatiegesprek viel me op dat er veel aandacht voor was of ik als persoon en PSW wel bij elkaar zouden passen. Ik vind het mooi en bijzonder dat daar aandacht voor is en niet alleen wordt gekeken naar de inhoudelijke kwaliteiten. Het spreekt voor de
‘Op mijn eerste dag stond een welkomstbloemetje op mijn bureau. Dat zegt iets over het team. Uiteraard heb ik in die twee dagen nog niet iedereen gesproken of gezien. Om iedereen te leren kennen, begin ik eerst met kennismakingsgesprekken. Ik vind het belangrijk om de lijnen tussen mij en de medewerkers kort te houden. Medewerkers moeten het gevoel krijgen dat ze bij mij terecht kunnen, het contact moet open en toegankelijk zijn. Dat vind ik belangrijk als teamleider want de zorg voor onze cliënten doen we samen. Ik ben pas twee dagen aan het werk, en moet me nog veel eigen maken. Dat kost even tijd. Maar ik heb nu al het gevoel dat de deuren open staan, dat ik met vragen overal terecht kan en de ruimte krijg om mijn weg te vinden. Dat proef ik aan alles en het geeft een prettig gevoel. Ik heb ontzettend zin om te beginnen bij PSW!’
20
21
Begeleiding EVG kinderen
Specifiek kijken In Kinderdagcentrum (KDC) de Heisterkes in Haelen begeleidt PSW Junior kinderen met een ernstige tot zeer ernstige verstandelijke handicap (EVG). De kinderen kunnen een bijkomende handicap, ontwikkelingsstoornis en/of een gedragsproblematiek hebben. Francien Meulenbroeks, gedragskundige PSW Junior, legt uit hoe de begeleiding er bij deze kinderen uit ziet: ‘De ontwikkeling en het welzijn van het kind staan voorop.’
Bij een IQ lager dan 35 en een verstandelijke leeftijd onder de twee jaar, wordt gesproken van een ernstig verstandelijke handicap (EVG). Het ontwikkelingsniveau is dan te vergelijken met een kind jonger dan twee jaar. De kinderen die naar KDC de Heisterkes gaan, hebben bijna allemaal een ernstige ver-
handicap een bijkomende handicap zoals epilepsie, een motorische handicap of ze zijn slechtziend. Regelmatig komt het voor dat de kinderen problemen in het gedrag laten zien. Deze kinderen gebruiken hun lichaam om zich te uiten omdat ze niet kunnen praten. Om iets duidelijk te maken, gaan ze gillen,
slaan, huilen, eten of drinken niet meer, ga maar door. Het is vaak moeilijk te bepalen wat er aan de hand is en begrijp je het pas enige tijd later. Als een kind bijvoorbeeld veel huilt, weet je niet direct wat er aan de hand is. Pas later ontdek je dan dat het kind bijvoorbeeld oorontsteking heeft, en daar al last van had. De begeleiders in de KDC’s hebben veel kennis en ervaring en hebben hier Expertise Francien Meulenbroeks werkt ruim twaalf meteen oog voor. Ze zijn heel alert op dit soort jaar als gedragskundige van PSW Junior. gedrag.’ Momenteel begeleidt ze verschillende groepen in beide KDC’s. Ze heeft veel expertise Gedrag opgebouwd op het gebied van behandeling Als gedragskundige is Francien Meulenbroeks en begeleiding van kinderen met een ernsti- nauw betrokken bij het opstellen van de ge verstandelijke handicap. Francien begeleidingsplannen en bij de voortgangsbeMeulenbroeks: ‘Vaak hebben deze kinderen sprekingen. ‘Daarbij loop ik geregeld even bij een meervoudige complexe handicap de groepen binnen. Begeleiders kunnen bij (MCG). Ze hebben naast hun verstandelijke mij altijd terecht met vragen over gedrag,
standelijke handicap. De kinderen die naar KDC ’t Brombemke in St. Odiliënberg gaan, hebben een lichte of matige verstandelijke handicap, met uitzondering van de kinderen die zijn ingedeeld in de groep de Regenboog. Deze kinderen zullen komend schooljaar ook naar de Heisterkes gaan. In ’t Brombemke wordt dan een nieuwe groep gevormd voor jonge kinderen met een complexe hulpvraag, waarbij de beeldvorming centraal staat.
zoals: waarom slaapt het kind niet, eet het niet, huilt het zo veel? In een gesprek met de begeleiding probeer ik dan te achterhalen hoe het probleem er precies uit ziet; ik probeer daarmee een verklaring te vinden voor het probleem. We maken frequent gebruik van Video Interactie Begeleiding (VIB). Hiermee kunnen we de betekenis van gedrag leren; waarom reageert een kind op een bepaalde manier?’ Ontwikkelingsgericht PSW Junior biedt ontwikkelingsgerichte dagbesteding in de kinderdagcentra. Niet alleen bij kinderen met een lichte of matige verstandelijke handicap, ook bij kinderen met een ernstige verstandelijke handicap en meervoudige complexe handicaps staat ontwikkeling centraal. Francien Meulenbroeks: ‘Ontwikkelingsgericht begeleiden heeft altijd volop aandacht in het dagprogramma van EVG-kinderen. Er wordt gezorgd voor een balans tussen verzorgende activiteiten en ontwikkelingsactiviteiten, zoals spelletjes, muziekactiviteiten, kringactiviteiten en snoezelen. In de ontwikkeling van EVG-kinderen zijn de eerste levensjaren van 0 tot 5 jaar een belangrijk periode in sociaal-emotioneel welbevinden. Van 5 tot 12 jaar staat het ontwikkelen van vaardigheden centraal. Vanaf 12 jaar leren ze hoe ze deze vaardigheden kunnen gebruiken. Hierin zijn we altijd op zoek naar de mogelijkheden van het kind en het volwassen worden en de stap naar het activiteitencentrum. Deze begeleiding is specifiek voor EVG-kinderen. Om hun ontwikkeling zo optimaal mogelijk te bevorderen.’
De visie van PSW Junior is altijd hetzelfde geweest
Onderwijs in Zorg In de lijn van ontwikkelingsgericht begeleiden is in 2010 het project Onderwijs in Zorg van start gegaan. De visie van PSW Junior is dat ieder kind heeft recht op goede zorg en passend onderwijs. Het project is gericht op
kinderen met een leerplichtontheffing die de KDC-omgeving (nog) nodig hebben, maar voor wie een onderwijsaanpak mogelijk een meerwaarde kan hebben. Multidisciplinair In de begeleiding van EVG-kinderen wordt, ten opzichte van kinderen met een lichte of matige verstandelijke handicap, nóg frequenter gebruik gemaakt van multidisciplinair overleg tussen logopedist, fysiotherapeut, ergotherapeut, spelbegeleider en gedragskundige dan bij andere kinderen. Francien
Meulenbroeks: ‘Bij deze kinderen is het belangrijk om heel specifiek te kijken. Het ene probleem hangt samen met het andere. Regelmatig contact onderling is daarom erg belangrijk en komt ten goede aan het kind zelf.’ Kracht van PSW In twaalf jaar tijd is er weinig veranderd in de visie op de begeleiding van EVG-kinderen, stelt Francien Meulenbroeks. ‘De visie van PSW Junior is altijd hetzelfde geweest; de ontwikkeling en het welzijn van het kind
staan voorop. En altijd in samenspraak met ouders. Belangrijk is dat de kinderen goed in hun vel zitten. Daardoor kunnen ze meer leren. En als ze meer leren, voelen ze zich ook beter. Het is een vicieuze cirkel. PSW Junior werkt altijd vanuit respect voor het kind en stelt de eigenheid van het kind centraal. De rol die het kind heeft in het leven wordt daarmee benadrukt. Het maakt deel uit van de maatschappij. De visie is nooit veranderd. De werkwijze ook niet. Wel zijn de behandelmethodes steeds verfijnder geworden en zijn er, mede door de jarenlange opbouw van kennis en expertise, doorontwikkelingen op methodieken. Het is de kracht van PSW om de eigenheid van deze groep te respecteren en de betekenis van het gedrag proberen te onderzoeken. Dit doet de ontwikkeling van het kind goed. Het leert meer en voelt zich beter in zijn vel. Doordat we als team werken en alles op alles zetten om het kind te begrijpen, hebben we bij PSW een relatief laag aantal kinderen met ernstige gedragsproblemen. Door een optelsom van continuïteit in zorg en omgeving en specifieke expertise. Ik ben ervan overtuigd dat de lijn die PSW volgt, werkt.’
Unieke samenwerking tussen KDC’s van PSW en speciaal onderwijs
Project Onderwijs in Zorg De kinderdagcentra (KDC’s) van PSW Junior bieden dagbesteding aan kinderen met een verstandelijke handicap. De dagbesteding is gericht op een optimale ontwikkeling van de individuele kinderen. De KDC’s zetten sinds enige tijd leerkrachten uit het speciaal onderwijs in. Doel is om de kinderen die niet of nog niet kunnen doorstromen naar het speciaal onderwijs, een zo goed mogelijk, ontwikkelingsgericht programma te kunnen bieden. Het gaat om een project voor drie jaar. Vrijdag 25 maart jongstleden hebben PSW en de scholen een samenwerkingsovereenkomst getekend.
Kinderen worden met 5 jaar leerplichtig. Veel kinderen met een verstandelijke handicap stromen vanuit een KDC door naar school. Een deel van de kinderen krijgt echter een leerplichtontheffing. Deze kinderen kunnen zich niet ontwikkelen in een schoolomgeving. Zij blijven in de zorgomgeving van het KDC en krijgen daar ontwikkelingsgerichte dagbesteding. De visie van PSW Junior is dat ieder kind recht heeft op goede zorg én onderwijs. Het kind moet zorg/onderwijs geboden krijgen in die omgeving waar het zich het best kan ontwikkelen. Deze visie wordt gedeeld door de samenwerkingspartners van PSW: de Herman Broerenschool in Roermond (ZMLK, voor zeer moeilijk lerende kinderen), de Maaskei in Heel (ZMLK-school) en de Ulingshof in Venlo (tyltyl-school, voor kinderen met een meervoudige handicap). PSW Junior en de drie scholen zijn daarom al in 2010 gestart met een project Onderwijs in Zorg. In de beide KDC’s van PSW worden leerkrachten van de Herman Broerenschool en de Maaskei ingezet. Deze scholen en Ulingshof leveren
daarnaast een inhoudelijke bijdrage aan het project. Trees van Heeswijk, manager PSW Junior: ‘We hebben goede afspraken met elkaar gemaakt. Het gaat om een experiment. Als deze aanpak werkt, gaan we kijken of we onderwijs structureel in het KDC kunnen brengen, voor die kinderen die écht niet naar school kunnen!’
22
23
Even voorstellen: Willie Bogers
Dit is wat ik heel graag doe Willie Bogers (54) werkt als medewerkster ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen) in het woonbegeleidingscentrum van PSW aan de Coenraad Abelsstraat in Weert. Ze vertelt met enthousiasme over haar werk en de voldoening die het haar geeft.
Eigen sfeer ‘Het WBC aan de Coenraad Abelsstraat is een nieuw gebouwde locatie, met vier groepen van zeven cliënten. Er zijn twee jongerengroepen, één seniorengroep en een middengroep. De cliënten hebben allemaal een eigen appartement met douche en toilet. Daarnaast heeft iedere groep een ruime badkamer en een gezamenlijke woonkamer met keuken. De woonkamers zijn verschillend ingericht, omdat de cliënten zelf hebben meegedacht over de aankleding. Je ziet duidelijk dat elke groep een eigen sfeer uitstraalt. Het is heel belangrijk dat mensen zich hier thuis voelen. Tenslotte is het hun eigen woonplek.’
Zaterdagclub PSW Junior
Bakkersdag Zaterdag 2 april organiseerde de zaterdagclub van PSW Junior een bakkersdag in KDC de Heisterkes. Met veel dank aan Bakkerij Heerschap uit Heythuysen, die voor diverse bakkersspullen en echte bakkersmutsen heeft gezorgd. De begeleiding en enkele kinderen hebben vervolgens de hele dag in de keuken gestaan. Andere kinderen hebben ’s ochtends geknutseld: de bakkersmutsen en enkele textielschortjes werden versierd. De kinderen genoten deze dag zichtbaar van het kijken en de heerlijke geuren. Het resultaat was geweldig: overheerlijke taarten, wafels, verschillende soorten broodjes, quiches, wraps en nog veel meer. De ouders, broers en zussen werden vervolgens uitgenodigd om al het lekkers mee op te eten. Het was een zeer geslaagde dag!
‘In juni 2000 kwam ik bij PSW werken als gastvrouw in het woonhuis aan de Mariënhagelaan. Ik werkte van 7 tot 9 uur in de ochtend en hielp zes cliënten met opstaan, ontbijten en huishoudelijke bezigheden zoals de was wegwerken. Toen één van deze cliënten naar het WBC aan de Coenraad Abelsstraat ging, ben ik ook daar gaan werken. Inmiddels werk ik gemiddeld 15 uren per week als ADL medewerkster op deze locatie. Daarnaast begeleid ik een cliënt van ondersteund wonen en verzorg ik gespecialiseerde thuiszorg bij een gezin.’ Oprecht blij ‘Vroeger wilde ik altijd de verpleging in, maar daar is het nooit van gekomen. Wel heb ik 15 jaar lang een eigen restaurant gehad. En nu werk ik dus al weer 11 jaar in de gehandicaptenzorg. Dat lijkt iets heel anders, maar er zijn wel overeenkomsten. Ik werk heel graag met mensen en vind het mooi om hen een fijne tijd te kunnen geven. Dat deed ik in het restaurant en dat doe ik nu nog steeds. Het geeft echt een goed gevoel om cliënten te ondersteunen, ieder van hen op een manier die bij hem of haar past. Je krijgt er ook veel voor terug. Cliënten zijn oprecht blij als je er bent en delen veel met je, omdat ze je goed kennen.’
Ondersteunende taken ‘Als ADL medewerkers ondersteunen we cliënten enkele uren in de ochtend en in de avond. We douchen cliënten die daarbij hulp nodig hebben en helpen hen met opstaan en naar bed gaan. Soms help ik twee cliënten per keer, soms ook vijf of zes. Een enkele keer spring ik ook in als de begeleiding omhoog zit en ga ik mee met een uitstapje of kook ik een keer voor een groep. Wij voeren ondersteunende taken uit, zodat de begeleiders zich met andere dingen bezig kunnen houden. De cliënten die we helpen, hebben in hun kamer een bord waarop we aangeven welke ADL medewerker wanneer komt. Het is prettig voor de cliënten om dat van tevoren te weten, dat biedt hen duidelijkheid en veiligheid.’ Doorgroeien ‘Op onze locatie zijn de ADL taken vooral gericht op de persoonlijke ondersteuning van cliënten. Er zijn ook locaties waar de nadruk ligt op huishoudelijke taken of een-op-een activiteiten zoals boodschappen doen, winkelen of huisartsbezoek met een cliënt. Bij PSW kunnen ADL medewerkers ook doorgroeien naar begeleiders. Dit gaat via een speciaal traject, waarbij gekeken wordt naar eerder verworven competenties (EVC). Op basis van je ervaring als ADL medewerker kun je een verkorte opleiding volgen, waardoor je een snelle route kunt volgen richting de begeleiding. Ik heb er zelf over nagedacht, maar uiteindelijk toch besloten om ADL medewerkster te blijven. Ik doe dit werk heel graag en ben hier echt op mijn plaats.’
Je ziet duidelijk dat elke groep een eigen sfeer uitstraalt
