Libwelenlet ver
4 vriendinnen met een visuele beperking
“We zoeken gewoon zoals elke vrouw”
46
PORTRET
onze weg in het leven, Enthousiast zijn ze. En open. Maar wat nog opvalt aan Monique, Machteld, Georgia en Severine, is hun ’drive’. Ze zijn blind of slechtziend, maar zien meer kansen dan wie ook. Reden genoeg om ze eens te verwennen. Productie en tekst: Els De Ridder • Foto’s: Karel Daems
Even kennismaken Monique (40)
is single mama van Robin (14), auteur van het boek ‘Graag zien’ en werd geboren met de oogziekte congenitaal glaucoom, waardoor ze geleidelijk aan blind is geworden.
Georgia (35) werkt in de humanresourcessector en werd blind als baby, door de gevolgen van te veel zuurstof in de couveuse.
Severine (37) werkt in de immosector en werd slechtziend geboren.
‘En óf ik enthousiast ben!’, ‘Het is al jaren mijn droom om door een stylist gekleed te worden’, ‘Ik heb er zoveel zin in. Mag mijn geleidehond meekomen?’. De mailtjes die Monique, Severine, Georgia en Machteld sturen in aanloop naar de verwendag, zetten de toon. De vrouwen weten wat ze mogen verwachten: ze krijgen make-upadvies van professional Ad, stylist Harald meet hen een mooie outfit aan en geeft tips. En dan is er de fotoshoot met Libelle-fotograaf Karel. De dames voelen zich die zaterdagochtend in hun nopjes. Terwijl de eerste twee vriendinnen naar de styling en de make-up gaan, steekt Monique bij een kopje koffie en kommetje granola met yoghurt meteen van wal.
lang geleden meegedaan aan Miss Vlaanderen en kreeg toen veel aandacht van de pers. Ik vond dat erg fijn, ook al stelden journalisten me telkens dezelfde vraag: ze vonden het gek dat ik, als slechtziende, met mijn uiterlijk bezig was. Maar hé, iedereen, ook mensen die slechtziend of blind zijn, wil er goed uitzien. Nu, aan mijn ogen zie je niet meteen dat ik blind ben, en dat levert soms grappige situaties op. Zo heb ik nog een hele poos als hotelreceptioniste gewerkt. Een job die ik ontzettend graag deed. Toen een Nederlandse toeriste zag dat ik een brailleleesregel (wordt door blinden en slechtzienden gebruikt om digitale informatie zoals websites te kunnen lezen, red.) nodig had, zei ze heel
“Mensen vinden het gek dat ik met mijn uiterlijk bezig ben. Maar iedereen wil er toch goed uitzien? Ook blinden en slechtzienden” • SEVERINE
Machteld (44) is single mama van Lieselot (5), is werkzoekend en werd op haar veertiende, door een auto-immuunziekte, volledig blind.
Ze wil het hebben over vrouwelijkheid als je blind bent. “Het is niet omdat we blind zijn dat we niet bezig zijn met ons uiterlijk. Dat is een misvatting die bij veel mensen speelt. We beseffen dat we in een visuele wereld leven, waarin je looks belangrijk zijn. Ik ben zeker bezig met kleding. Maar ik ben wie ik ben. Ik heb één kleiner oogje, en ik zou dat kunnen verbergen achter een bril of met een prothese. Maar dat doe ik niet, mooi zijn heeft grenzen. Weet je, mensen zien op die manier dat ik blind ben en zo hoef ik mijn handicap niet altijd uit te leggen.” Severine heeft het gesprek gevolgd: “Ik heb
verrast en spontaan: ‘Oh, maar je bent blind! Wat leu-euk!’ ” (hilariteit) De Nederlandse maakte misschien een wat onhandig compliment, maar toch, hoe gaan de vier vrouwen om met complimentjes? Severine: “Ik heb het gevoel dat ik meer heb aan complimentjes over wat ik presteer of over mijn karakter, dan over mijn uiterlijk. Mensen zeggen ook vaak dat wij sterke vrouwen zijn omdat we als blinde onze plan kunnen trekken. We zoeken gewoon onze weg in het leven, net zoals elke andere vrouw.” Ook al relativeren ze het zelf, sterke en inspirerende vrouwen zijn het zeker. Stuk voor 47
Zij mogen stuk hebben ze zich niet laten belemmeren door hun beperking. Dat zullen de anekdotes die ze vertellen doorheen de dag nog heel vaak bevestigen.
Met een beetje hulp Bij de make-up zit ondertussen Machteld te blinken: “Als ik mijn make-up thuis aanbreng, is dat vaak met wat hulp van mijn persoonlijke assistente. Of zelfs van mijn dochtertje van vijf: ‘Is alles een beetje binnen de
gezien worden, en daar
lijntjes?’ vraag ik haar dan. (lacht) Visagiste Ad geeft me vandaag tips hoe ik het zelf kan doen: met borsteltjes werken is als blinde onhandig, dus leer ik oogschaduw en lipgloss aan te brengen met mijn vingers. Zo voel ik beter waar de make-up moet komen. Ik ben graag bezig met mijn uiterlijk. Net als Monique en co ga ik af en toe naar de sauna en de hamam. Dat is 100% genieten. En als ik Argentijnse tango dans, voel ik evengoed die sensatie. Heerlijk, hoe mijn danspartner me
“Als ik thuis make-up aanbreng, vraag ik soms aan mijn dochtertje van vijf of alles een beetje binnen de lijntjes is” • MACHTELD meeneemt op het ritme van de muziek! Ja, je kunt dansen als blinde. Ik dans met veel emotie en gevoel voor ritme: ik heb in een ver verleden zelfs nog getourd met het dansgezelschap van Wim Vandekeybus en Ultima Vez. Het bracht me tot in Japan. Geweldige herinneringen zijn dat!” En dan neemt Georgia plaats in de make-upstoel; zij komt net van de styling. Ze heeft
48
verschillende outfits gepast, maar deze voelt absoluut het beste. Ze houdt van de stofjes, de ceintuur en de overbloes. En de hakken zitten goed. Het juiste paar schoenen is voor slechtzienden belangrijk, een evenwicht vinden met je ogen dicht, is net iets lastiger. Georgia: “Ik sta liever niet stil bij mijn handicap, want ik voel me in eerste instantie nog altijd vrouw. Jammer dat de maatschappij mensen met een beperking nog steeds als ‘aparte gevalletjes’ behandelt. Ik ben misschien blind, ik voel me niet beperkt: toen ik in Ghana in mijn eentje vrijwilligerswerk voor blinden wilde gaan doen, heb ik geen moment geaarzeld. Mijn tijd in Afrika werd een onvergetelijke ervaring: andere slechtzienden leren stappen met een blindenstok gaf me zoveel voldoening, zoveel zelfvertrouwen.” De straffe verhalen komen naar boven, zo ook bij Severine: zij belandde na haar misservaring zelfs in de finale van Eurosong in 2002. En ze deed in die periode ook een gewaagde fotoshoot met chocolade voor het mannenblad Menzo. Ze combineerde haar zangcarrière met haar job, en bleef altijd met beide voeten op de grond. Nu werkt ze in de immosector en heeft ze haar handen vol met haar twee blindengeleidehonden.
genieten ze van Dat maakt het leven makkelijker Machteld en Georgia zijn intussen helemaal klaar voor de fotoshoot met Karel: ze stralen voor de camera. Machteld: “Dat komt ook door dat broekpak. Ik droomde er al langer van, maar durfde het nooit goed aan. Dit broekpak koop ik meteen. En wat het jasje betreft: blijkbaar staat knaloranje me supergoed! Dat wist ik nog niet.” Nadat Georgia en Machteld op de foto zijn gegaan, is het tijd om te lunchen. Er wordt gebabbeld over de dingen die hun leven gemakkelijker maken. Severine is bijvoorbeeld fan van het foodboxsysteem: je hebt daarvoor immers geen assistente nodig die met jou boodschappen gaat doen, het eten wordt in een doos aan huis geleverd. “Ken je ook het autodeelsysteem van Blabla-car?” zegt iemand anders. “Voor iedereen beschikbaar, maar extra handig voor blinden.” De babbel wordt steeds geanimeerder en gaat over autoritten naar Griekenland – Georgia’s roots – over concealers en dat je moet opletten met krultangen. En over het moederschap. Mama zijn is niet vanzelfsprekend als je blind bent, maar niet onoverkomelijk. Monique publiceerde net haar eerste boek over hoe het is om blind én moeder te zijn.
“Het moederschap ging me van bij het begin goed af. Badjes geven of mijn zoon verzorgen... ik deed het allemaal zelf” • MONIQUE Monique: “Ik werd onverwacht zwanger op mijn vierentwintigste. Mijn vriend liet me kiezen: hij of het kindje. Ik koos voor mijn baby, en het moederschap ging me heel goed af. Ik kon mijn baby’tje van bij het prille begin zelf uit- en aankleden, badjes geven en verzorgen. Ik praatte constant tegen Robin, vertelde hem wat ik zou gaan doen en wat er juist zou gebeuren: ‘Mama zal je kleertjes uitdoen, want Robin mag in bad. O, wat is het water lekker warm. Mama zal nu eerst je gezichtje wassen, je armpjes, nu je bolle buikje, rugje, beentjes en kriebelteentjes… Ik praatte met veel intonatie en lette ook op de non-verbale communicatie. Zo voelde ik even met mijn hand waar Robins neusje was en draaide ik mijn gezicht naar hem toe. Ik lette erg op mijn mimiek. Al mijn hele leven besteed ik aandacht aan mijn gelaatsuitdrukkingen, want we leven toch in een visuele wereld. Ook later toen Robin een kleuter was en af en toe kattenkwaad uitstak, had ik het onder controle. Als het nodig was, kon ik
49
Alle vier boordevol hem met mijn stem bijsturen. Mijn oren staan altijd op scherp, voor wat er in huis zoal ge beurt. Zelfs houdingen en uitdrukkingen en uitstralingen voel ik aan. Ondertussen is mijn zoon al veertien.”
Moederen op de tast Machteld werd op haar negenendertigste een bewust alleenstaande moeder. Lieselot is intussen een flinke meid van vijf, maar hoe was het voor haar om blind te moederen over een baby’tje? ”Ik heb veel hulp en bege leiding gekregen na de bevalling, die enorm veel van mijn lichaam had gevraagd. Thuis moest ik – omdat ik zelf nog moest herstellen en alleenstaand was – best wat hulp inschakelen. Wat ik zelf deed, deed ik super voorzichtig en heel erg rustig met Lieselot in mijn armen. Mijn assistente was vaak in de buurt, en ze nam Lieselotje in het begin al
zelfvertrouwen
eens mee voor de nacht zodat ik kon doorsla pen. En als mijn dochter koorts kreeg, had de kraamhulp me geleerd hoe ik die moest meten. ‘Als ík het met de ogen dicht kan, jij ook’, zei ze. Nu zegt Lieselot dat niemand beter haar koorts kan nemen of een suppo kan opsteken, net omdat ik het erg voorzich tig en rustig doe. Sommigen zeggen dat ze op me lijkt, maar ik vind het net fascinerend als ik haar haar eigen ding zie doen. Als blinde moeder is de band met je kind ook veel lichamelijker; Lieselot en ik knuffelen héél veel. Voelen is erg belangrijk in onze relatie. Als Lieselot een tekening heeft gemaakt, dan pakt ze mijn vinger vast, en volgt ze met mij de vormen van haar tekening. Terwijl ze vertelt wat erop staat. Zo zie je maar, communiceren kan altijd. Je leert het stukje bij beetje, als je maar een beetje creatief bent. ”
Eerlijke vriendinnen En dan volgt het tweede deel van de dag: Monique en Severine worden door het sty lingteam onder handen genomen. Monique vertelt hoe ze als puber en jonge vrouw worstelde met haar kledingstijl, kapsel en makeup. Monique: ”Mijn omgeving heeft lange tijd als spiegel gediend. Het was wel grappig om te merken hoe meningen over je uiterlijk kunnen verschillen. Ondertus sen heb ik wel een paar fijne vriendinnen die me helpen bij het shoppen, en die me eerlijk zeggen wat me staat en wat niet. Eén ervan is Annick, mijn persoonlijke assistente die er vandaag ook bij is. Ik heb dertien jaar op haar moeten wachten, zo lang duurde het voor ik recht had op een assistentiebudget. Maar wat ben ik nu blij met haar. Ze is een schat en helpt me overal mee.” Monique en Severine gaan op de foto, en dan is het tijd voor een groepsportret. Vier vrouwen, vier vriendinnen in een fauteuil: dat zorgt voor hilariteit. En dan komt ook hond Koban er nog even bij. Na de shoot wil fotograaf Karel weten of de dames, als blin de vrouwen, eigenlijk iets aan deze foto hebben? ”Veel!” beweert Georgia. ”Thuis komt de foto op de kast, en zal mijn moeder of een van mijn ziende vrienden hem tot in het kleinste detail omschrijven. En zo geniet ik ook mee van het beeld.”
50
De avond begint te vallen, de dag zit erop. Iedereen is blij en voldaan. Het was een mooie dag en de dames zien er alle vier strálend uit. Tijd voor een glaasje champag ne! We klinken op een heel geslaagde ver wendag en alvast op de nakende verjaar dag van Monique. En op de vriendschap, natuurlijk!
Meer lezen? Deze reportage vind je ook op libelle.be/libelleverwent zodat blinden en slechtzienden ze – met behulp van hun brailleleesregel – kunnen lezen. Het boek van Monique Van den Abbeel, ‘Graag zien. Blinde mama, sterke vrouw’ is zopas verschenen bij Van Halewyck, € 19,95.
Make-up: Ad Van Mierlo • Styling: Harald Ligtvoet • Met dank aan Access, Avance, C&A, Ginger, Mango, Nathalie De Vleeschouwer, New Look, Paleis, Veritas en Zalando. En met bijzondere dank aan Annick, de lieve assistente van Monique
“De foto van deze dag zet ik op de kast. Mijn moeder beschrijft hem dan voor me, tot in de details” • GEORGIA
Het meest aanbevolen product door gynaecologen voor de behandeling van huidstriemen.
“Ik heb Bio-Oil ontdekt toen ik tijdens een trektocht een snijwond aan mijn been opliep. Een vriendin raadde me aan om Bio-Oil te gebruiken zodra de wond genezen was. Ik ben haar zo dankbaar voor dat advies! Dankzij Bio-Oil blijft er van het litteken slechts een vaag lijntje over waar ik nauwelijks nog aan denk. 3 of 4 weken geleden besliste ik om het product ook op mijn gezicht te gebruiken: ik heb een groot deel van mijn leven buiten doorgebracht en had vaak een droge en vermoeide huid. Wel, mijn huid voelt nu veel zachter aan en ziet er letterlijk stralend uit! Overbodig te zeggen dat Bio-Oil een vaste plaats in mijn medicijnkastje gekregen heeft …” Sofie Vanneste
Bio-Oil® is een gespecialiseerd huidverzorgingsproduct dat helpt bij het verminderen van de zichtbaarheid van littekens, huidstriemen en een ongelijkmatige teint. Zijn unieke formule bevat het revolutionaire ingrediënt PurCellin Oil™ en is ook uitermate geschikt voor de verouderende en uitgedroogde huid. Meer informatie over het product of de resultaten van klinische studies vindt u op bio-oil.com. Bio-Oil® is verkrijgbaar in de apotheek aan de aanbevolen verkoopprijs van € 11,99 (60 ml). De resultaten verschillen van persoon tot persoon.
