In gewone taal gezegd

In gewone taal gezegd Modellen voor thematische vieringen van Woord en Gebed Jaar A

Bas Rentmeester Huub Schumacher

Colofon Dit is het eerste deel in de serie ‘In gewone taal gezegd’ bestemd voor het A-jaar. Volgende delen zullen respectievelijk in juni 2008 (B-jaar) en juni 2009 (C-jaar) verschijnen. Automatische toezending meteen na verschijnen is mogelijk door opgave hiervan bij de uitgever. ISBN 978-90 784770 2 0 NUR: 709 Illustraties © 2007 Eric Wijnands Foto’s: Jac van Leijsen, Bavel Ontwerp: Narratio, Gorinchem Lay out: Christian van den Herik, www.chrisvandenherik.net © 2007 Stichting Docete, Ev. Meijsterlaan 54, 3533 CN Utrecht tel. 030 293 68 07 fax 084 754 69 12 e-mail: [email protected] Onze uitgaven zijn ook te koop via de boekhandel en www.kerkboek.nl (ook in België). Niets uit deze uitgave mag verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, digitale bestandskopie, luisterboek, Digi-boek, Internet-PDF of op welke andere wijze dan ook, behoudens voor eigen gebruik, zonder de voorafgaande toestemming van de uitgever. Citaten tot maximaal vier regels zijn toegestaan, grotere citaten vallen onder het overnamerecht waarvoor toestemming is vereist, tenzij gedaan in het kader van een recensie.



drie ambo’s voor de eerste, tweede en derde lezing

symbool bij de viering op de 3-e zondag van de Advent in het C-jaar



Inhoudsopgave Voorwoord

8

Liturgisch centrum

10

Mogelijke opstelling

11

Aandachtspunten

12

Zondagen van de advent ZONDAG

THEMA

PAG

1-e zondag

De waarheid ligt in het midden

14

2-e zondag

Waar is het toch fout gegaan?

20

3-e zondag

Wat is het zalig om los te lopen

26

4-e zondag

Echt gebeurd of echt waar?

32

Zondagen na kerstmis Feest v.d H. Familie

Niet leven onder een stolp

38

Oudjaar

Het telt op en het telt af

44

Nieuwjaar

Mag het een zegen zijn

50

Openbaring van de Heer Ze gingen het licht tegemoet

56

Doop van de Heer

62

Durf gerust in te dopen

Zondagen van de veertigdagentijd 1-e Zondag

Steeds word je voor de keuze geplaatst

70

2-e Zondag

Durf de berg te beklimmen

76

3-e Zondag

Hebt u wel eens een geloofsgesprek?

82

4e- Zondag

Zijn ook onze ogen opengegaan?

88

5-e Zondag

Proberen we elkaar op te wekken

94

6-e Zondag (Palmzondag) Het vuur aanblazen



100

Inhoudsopgave

Zondagen van pasen ZONDAG

THEMA

PAG

2-e Zondag

Ook achter gesloten deuren?

106

3-e Zondag

Op verhaal komen

112

4-e Zondag

Een binnen- en een buitenkant

118

5-e Zondag

Een aardje naar zijn vaartje

124

6-e Zondag

Mag ik je aanraken?

130

Hemelvaart

Een gevoel van thuis te komen

136

7-e Zondag

Ze hielden crisisberaad

142

Drievuldigheidszondag

Hoe is Uw Naam?

148

Sacramentsdag

De VVV wijst de weg

154

Zondagen door het jaar 2-e Zondag

Spoorloos of spoorzoeker?

160

3-e Zondag

Breekt het licht door?

166

4-e Zondag

Doe maar gewoon

172

5-e Zondag

Ook wel eens zin in iets hartigs?

178

6-e Zondag

Zoek naar de juiste betekenis

184

7-e Zondag

Weten we nog wat zonde is?

190

8-e Zondag

Wat mooi die ‘vergeet-mij-nietjes’

196

9-e Zondag

Het is belangrijk dat je kiest

202

10-e Zondag

Liefde is meer dan ochtendnevel

208



Inhoudsopgave ZONDAG

THEMA

PAG

11-e Zondag

Voor wat hoort wat

214

12-e Zondag

Je hoeft niet bang te zijn

220

13-e Zondag

Ook een kijkgaatje in de deur?

226

14-e Zondag

Geen dwang maar innerlijke overtuiging

232

15-e Zondag

Eén woord kan al voldoende zijn

238

16-e Zondag

Terwijl de mens slaapt

244

17-e Zondag

In de akker van het gewone leven

250

18-e Zondag

Voel je net zo rijk als toen je nog arm was

256

19-e Zondag

Doen wat eigenlijk niet kan

262

20-e Zondag

Stelt u ook nogal eens grenzen?

268

21-e Zondag

Geen sleutel; maar een sleutelfiguur

274

22-e Zondag

Gebruik je verstand maar vooral je hart

280

23-e Zondag

Altijd op je qui-vive zijn

286

24-e Zondag

Vergelden of vergeven

292

25-e Zondag

Niemand mag tekort komen

298

26-e Zondag

Je kunt je op mensen verkijken

304

27-e Zondag

Er was eens een wijngaard

310

28-e Zondag

Het leven moet een feest zijn

316



Inhoudsopgave ZONDAG

THEMA

PAG

29-e Zondag

Geef aan eenieder wat hem toekomt

322

30-e Zondag

Vergeet het niet te snel

328

31-e Zondag

Met open handen

334

32-e Zondag

Wees goochem, sla op tijd je olie in

340

33-e Zondag

Zit niet met je armen over elkaar

346

Christus’ Koning

Ook recht op een onderscheiding?

352

Maria Hemelvaart

Jij bent mijn koningin

358

Verantwoording

364

Dankbetuiging

366

Personalia van de auteurs

367

Bericht van de uitgever

368

Bijlage: CD-rom met vieringsopbouw per zondag inleiding en symbooltoelichting als teksten (Word) en afbeeldingen van de symbolen (tiff).



Voorwoord De eigen en ook eigenlijke viering van de zondag als de dag van de Heer is de Eucharistie. Hierin wordt, na het horen en overwegen van Gods Woord uit de Schriften, in een maaltijd met brood en wijn een gebed van lof en dank gesproken, waarin de dood en de opstanding van Jezus, de Christus, onze Heer wordt herdacht en waaraan de aanwezigen kunnen deelnemen door de communie. Ook aan gelovigen, die niet aanwezig kunnen zijn, kan deze communie worden gegeven. Wanneer op zondag geen Eucharistie mogelijk is omdat geen priester aanwezig is, wordt veelal een viering van Woord en Communie gehouden. Gelovigen zijn gehecht aan de communie en ze zijn niet zozeer vertrouwd met de loutere viering van het Woord van God. Ook wanneer pastores dat wel zijn, geven zij toch vaak voorkeur aan de Woord- en Communieviering, omdat zij vrezen, dat de gelovigen anders niet zullen komen. De Nationale Raad voor Liturgie heeft in 1982 “Modellen voor gebedsdiensten, woorddiensten en communiediensten” uitgegeven en deze in 1984 gewijzigd heruitgegeven, voorzien van een “Ten Geleide”, dat door de Bisschoppenconferentie is goedgekeurd. In dit Ten Geleide wordt een reserve tot uitdrukking gebracht ten aanzien van het gebruik om de zondagse Eucharistie altijd te vervangen door de Woord- en Communieviering. Voor deze reserve zijn er twee redenen. Altijd Woord- en Communieviering ter vervanging van de zondagse Eucharistie heeft ten gevolge, dat de loutere viering van Gods Woord nooit als een volwaardige liturgische viering tot zijn recht zal komen. Altijd Communieviering gaat bovendien betekenen, dat de gelovigen de communie niet meer in eenheid beleven met de lof en dank, waarin de herdenking geschiedt van de dood en de opstanding van de Heer. Vroeger gingen de gelovigen vrijwel altijd buiten de viering van de Eucharistie te communie. Het is destijds niet gemakkelijk geweest om dat gebruik te vervangen door deelname aan de Eucharistie door de communie tijdens de viering van de Eucharistie zelf. Het verleden komt nu terug. En we maken nu al mee, dat vele gelovigen geen verschil meer zien tussen de Eucharistie en de Communieviering. Dit wordt nog verergerd, doordat soms in de Communieviering – zonder goed inzicht in de viering en in strijd met de liturgische regels– een deel van het Eucharistisch gebed herhaald wordt.



Voorwoord Daarom is het een goed initiatief, dat Bas Rentmeester en Huub Schumacher voor de zondagen, waarop geen Eucharistie kan worden gevierd, modellen aanbieden voor een viering van Woord en Gebed. In de toelichting die zij daarbij geven, blijkt dat zij modellen aanbieden en dat zij de voorganger aanbevelen, er eigen werk van te maken. In de loutere viering van het Woord van God evenals in de Gebedsviering is hiervoor ook meer ruimte dan in de combinatie met de sacramentele viering. Het interessante in de hier aangeboden modellen is, dat er een poging in geschiedt om het klassieke Woord van God uit de Schriften in inleiding en commentaar te verbinden met de omgangstaal van mensen van vandaag en toe te lichten vanuit situaties, die mensen uit het dagelijkse leven kennen. Bovendien wordt in de modellen voorgesteld, om het gesproken woord nader te verhelderen of de aandacht ervoor te prikkelen door het gebruik van symbolen. Ook dit is weer bedoeld als suggesties aan de gebruiker om hierin eigen creativiteit te ontwikkelen. Moge deze modellen ertoe bijdragen, dat de Viering van het loutere Woord van God, gecombineerd met het gebed van mensen in antwoord op Gods Spreken, tot volle liturgische ontplooiing komt in onze kerk. H.C.A. Ernst, emeritus bisschop van Breda



Liturgisch Centrum

10

Mogelijke opstelling

1 6 2

7 8 4

3

5 9

10

11

1 Altaar of Avondmaalstafel (kaal, zonder kaarsen, bloemen, lessenaar, boek of wat dan ook; hoogstens een dwaal er over) 2 Tafeltje waar het symbool op staat 3 Stoel voor degene die voorgaat 4 Stoel voor lector 1 5 Stoel voor lector 2 6 Lezenaar (daarnaast 2 kaarsen) voor map met Eerste Lezing 7 Lezenaar (daarnaast 2 kaarsen) voor Lectionarium 8 Lezenaar (daarnaast 2 kaarsen) voor Evangeliarium 9 Ambo met microfoon 10 Wierook 11 Wierook

11

Aandachtspunten 1

Omdat in deze vieringen de Schriftlezingen worden gebruikt die de Nederlandse Raad voor Liturgie aanreikt, zouden de thema’s en de symbolen ook gebruikt kunnen worden voor de eucharistieviering

2

In het geval je niet theologisch bent opgeleid verdient het aanbeveling om de teksten door te spreken met een professionele kracht. Dit geldt zowel voor de lectoren om begrijpend te kunnen lezen, als voor de voorganger om de verkondiging goed te kunnen houden

3

Om het u gemakkelijk te maken hebben we op de cdrom de indeling van de liturgie van ieder weekend opgenomen. U kunt dat gebruiken door dit af te drukken op één A4. U voegt dan alleen zelf de liederen toe. Werkt u met een beamer dan kunt u vanzelfsprekend dit alles ook projecteren

4

Het verdient aanbeveling een organist te hebben

5

Een koor kan heel verdienstelijk zijn wanneer het ondersteunend werkt voor het meezingen van de mensen in de kerk

6

Wanneer er geen koor is, kan een cantor, die de mensen bij het zingen meetrekt, heel fijn zijn

7

Wanneer het mogelijk is, kan het heel goed zijn om voordat de viering begint (ongeveer 10 minuten tevoren) even met de mensen de liederen door te nemen. Een wat minder bekend lied moet zeker geoefend worden

8

Als men een lied per se niet kent, of men vindt een ander lied op die plaats beter, dan zal men dát uiteraard kiezen

9

Wanneer je rond het thema van de viering en de lezingen een beter symbool kunt bedenken dan het aangegeven symbool, dan is daar vanzelfsprekend niets op tegen

10

Alle gebeden zijn natuurlijk als een suggestie bedoeld. Het verdient aanbeveling om ze tot iets van jezelf te maken wanneer je ze bidt

11

De ‘Handreiking voor de verkondiging’ is vanzelfsprekend als aanzet (als suggestie) bedoeld. Houd daarom de Verkondiging in je eigen bewoordingen. Maak het dus tot iets van jezelf. Spreek duidelijk en vooral héél rustig zodat de boodschap over kan komen

12

Aandachtspunten 12

Het verdient aanbeveling om in je geloofsgemeenschap enkele mensen te benaderen die iedere week zorg dragen dat het symbool er is

13

Wanneer het mogelijk is de mensen zo dicht mogelijk bij het liturgisch centrum laten plaats nemen

14

Tijdens intrede lied worden er drie boeken binnen gedragen a) boek voor profane lezingen ( eerste lector) b) lectionarium (tweede lector) c) evangeliarium (voorganger) Dezen worden ieder op een eigen standaard gesloten neergelegd en bij iedere standaard staan er twee kaarsen

15

Wanneer men één van de boeken haalt voor de lezing dan worden de twee kaarsen die er bij staan aangestoken

16

Na de lezing wordt het boek geopend teruggelegd

17

Tijdens het ‘Intermezzo’ speelt het orgel. Er kan door mensen in uw gemeenschap ook een ander instrument bespeeld worden. Of u maakt gebruik van muziek van een cd

18

Om de veertien dagen staat er een Geloofsbelijdenis aangegeven. Hiervoor adviseren we om een apart inlegvel te maken in het liturgieboekje zoals op de cd-rom staat

19

Het elkaar wensen van de vrede zou je bijvoorbeeld kunnen laten doen door de kinderen wanneer zij uit de kinderwoorddienst terugkomen

20

In plaats van tussen de voorbeden een acclamatie te zingen of te zeggen, zou je zo nu en dan ook kunnen kiezen voor een moment van stilte

21

Onder de slotgedachte is er stille meditatieve muziek en ondertussen wordt dan de slotgedachte aandachtig en ingetogen met tussenpozen gelezen

22

In dit boek worden de volgende afkortingen gehanteerd voor de gebruikte liedbundels: GvL = Gezangen voor de liturgie, LvdK = Liedboek voor de kerken, Rb = Randstadbundel, Tt = Tussentijds.

13

De waarheid ligt in het midden Opening Intrede Lied Ons hart verheft zich GvL no. 514 blz. 565; Rb no. 108, blz 115 Begroeting De eerste keer samen in een nog gloednieuw kerkelijk jaar. Hartelijk welkom voor u allen. Amen. Inleiding op de viering Je kunt met recht zeggen dat een mensenleven zich afspeelt tussen licht en donker. Het is nooit helemaal alleen maar vreugde en plezier of alleen maar droefenis en ellende. Jezus horen we vandaag in de lezing zeggen: weest waakzaam. Het is alsof hij wil zeggen: laat je niet teveel meeslepen noch door het ene noch door het andere. Probeer een beetje het midden te houden. Vandaar dat we graag, nu op deze eerste adventszondag als thema willen kiezen: De waarheid ligt in het midden. . Kinderen kunnen naar de kinderwoorddienst Orgel kort Toelichting van het symbool We willen graag telkens in onze vieringen een symbool in ons midden plaatsen. Vandaag, hoe kan het ook anders, is er één symbool dat zó vanzelfsprekend is: de adventskrans met daarop de eerste kaars die we gaan aansteken! We gaan naar Kerstmis toe uitdrukkelijk als geloofsgeméénschap. Mag ik daarom aan ……………… ( de vice-voorzitter van het bestuur van onze geloofsgemeenschap) vragen de eerste kaars op de adventskrans te ontsteken. Ontsteken van de eerste kaars op de adventskrans Moment van stille overdenking

14

1e zondag van advent

Inkeer

jaar A

Inleiding Waakzaam zijn … Weten dat de waarheid in het midden ligt … Dat is beslist lang niet altijd gemakkelijk. Laten we in het begin van deze viering even stil bij elkaar zijn, zodat we ook onszelf een beetje op het spoor komen en daarbij de goede dingen in onszelf onderkennen, maar ook de ogen niet sluiten voor de minder goede. Zijn wij bijvoorbeeld mensen die voldoende genuanceerd zijn in onze opvattingen, mensen die er blijk van geven dat de waarheid in het midden kan liggen …? Verstilling Meditatie Meer dan wie ook, God, hebt U weet van onze wankelmoedigheid, onze veranderlijkheid ook. Opportunisme komt ons vaak goed uit. Daarom, God, kijken we toch wel met wat jaloerse ogen naar Uw zoon Jezus. In het evangelie komt hij op ons toe als iemand met een duidelijke overtuiging. Hij liet zich niet verleiden tot het ene noch tot het andere uiterste. Wij bidden U, neem ons voor lief, blijf geloven in onze goede bedoelingen en schenk ons iets van die waakzaamheid van Jezus. Wat zou het goed zijn, lieve God, als hij meer en meer in ons geboren zou worden! Moge het zo zijn. Lied om vergeving en bemoediging Een smekeling zo kom ik tot uw troon GvL Psalm 119 II, blz. 204; Rb no. 371, blz. 225 Gebed Lieve Schenker van ons leven, U stelt ons in staat te weten dat de waarheid in het midden ligt. In het leven van Jezus wordt juist dát zo duidelijk: enerzijds bemoedigt hij de wanhopigen, maar anderzijds opent hij bij de zorgeloze optimisten de ogen voor de ellende van anderen. Vanuit deze levenswijsheid roept Hij ook óns op tot waakzaamheid. Wij bidden U, God, geef ons de bereidheid tot overgave aan het inzicht dat de waarheid in het midden ligt. Zo bidden wij U in Jezus’ naam. Amen.

15

De waarheid ligt in het midden

Dienst van de lezingen Eerste lezing Uit het boek ‘Menslief ik hou van je’ TWEE MANIEREN VAN LEVEN Je leert auto rijden. Je volgt de mode. Je leert talen, Je bent thuis in de techniek.Je leert een hoop dingen. En toch, op zekere dag zit je muurvast. Ze hebben je alles geleerd, maar je niet leren leven. Ze hebben je gezegd: vooruit komen, carrière maken, geld verdienen, profiteren, veel ‘hebben’, alsof het geluk lag in de lijn van de hebzucht. Mensen zijn als jakhalzen in een eindeloze jungle, ze jagen op ‘brood en spelen’. Ze menen vrij te zijn. Maar ze liggen vast aan de ketting van eigen dwaze begeerten. Er zijn twee manieren van leven: de ene begint met soberheid en eindigt met feest. De andere begint met feesten en eindigt met hoofdpijn, vermoeidheid, onvoldaanheid en allerlei neurosen. Lied Tijd van vloek GvL no. 527, blz. 582; Rb no. 468, blz. 326; Tt no. 47, blz. 81 Tweede lezing Jesaja 2,1-5 Lied Jerusalem, mijn vaderstad Rb no.380, blz. 233; LvdK gezang 265 Derde lezing Matteüs 24,37-44 Lied Psalm 25: Houd mij in leven GvL Psalm 25 III, blz 46; Rb no. 103 blz. 109 Verkondiging Stilte Intermezzo Kinderen komen terug van de kinderwoorddienst Geloofsbelijdenis GvL no. 721 blz. 793; Rb blz. 7 Vredeswens Collecte

16

1e zondag van advent

Dienst van de gebeden

jaar A

Het opleggen van de wierook Voorbede Bidden wij voor onze eigen intenties … (gevraagde intenties) V: Laat ons bidden A: Heer onze God, wij bidden U verhoor ons. (na elke bede) Bidden wij voor hen die de goede koers uit het oog verloren zijn: voor extremisten die geen enkel begrip meer kunnen hebben voor mensen die er toch wat anders over denken. Voor fundamentalisten, dat er dingen gebeuren in hun leven waardoor ze milder worden. Laat ons bidden … Bidden wij voor hen voor wie helemaal niets meer hoeft. Mogen er dingen gebeuren waardoor ze wellicht toch een beetje boven hun grijze onverschilligheid uitkomen. Laat ons bidden … Bidden wij voor alle kerken, dat ze hun geloofsgemeenschappen behoeden voor alleen maar halleluia-geroep. Ook dat ze al te grote enthousiastelingen wat afremmen door hen de ogen te openen voor mensen die vaak nog lang niet zover zijn. Laat ons bidden … Bidden wij dat we altijd en overal en in alle omstandigheden blijven weten dat het in het leven nooit helemaal zus is en nooit helemaal zo. Moge het ons een ruim hart geven voor elkaar. Laat ons in die gezindheid naar Kerstmis gaan. Laat ons bidden … God, verhoor onze gebeden. Amen. Slotgedachte Vandaag hebben we uitdrukkelijk vanuit ons geloof tegen elkaar mogen zeggen dat de waarheid in het midden ligt. Als we dat voldoende paraat hebben, kan dat bijdragen aan een goed leefklimaat onder elkaar. Laat ons in die zin waakzaam zijn, wakker voor -wat de Schrift noemtde komst van de Heer. Een goede gedachte om daarmee naar Kerstmis op weg te gaan. . Mededelingen Wegzending Laten we in de geest van ons thema wakker zijn voor de komst van de Heer en heengaan in vrede. Slotlied Heel ons leven is een bidden Rb no. 105, blz. 112

17

De waarheid ligt in het midden

Handreiking voor de verkondiging De pastoor had het nog gezegd tijdens de uitvaartdienst hoe onverwacht het allemaal gebeurde. In het Verenigingsgebouw had de plaatselijke toneelvereniging een blijspel opgevoerd. Wat hadden de mensen een plezier gehad en wat hadden ze gelachen! Ja, ze hadden onbedaarlijk gelachen, vooral om de paljas die meedeed in het spel. Plotseling was hij het toneel komen op rennen in het gekkenpak en had hij geroepen: ‘Brand, alles naar buiten ... braaaaannnd!’ En de mensen maar lachen. Zo verdween hij tussen de coulissen, maar na enkele seconden sprong hij wéér het toneel op en gilde: ‘Ménsen, ménsen, naar buiten! Brand! Brand!!!!’ En de mensen maar lachen. Totdat het dak instortte en er enkelen door de brand omkwamen. Men had niet geluisterd. Iets dergelijks laat Matteüs vandaag Jezus vertellen. Jezus heeft het over Noach, het verhaal over die geweldige regenvloed. Het werd aangekondigd dat die vloed zou komen en alleen Noach luisterde. De anderen luisterden niet. Ze verdronken. Zo gebeurde het ook bij de Watersnood in 1953 dat reddingswerkers met hun bootje langs de boerderij voeren om de mensen uit hun huizen te halen, maar ze wilden niet mee. Ze luisterden niet. Later verdronken ze. Het is blijkbaar niet altijd gemakkelijk om te luisteren, om waakzaam te zijn en om de goede middenweg te kiezen. Zo gebeurde het ook zo’n zes à zeven eeuwen vóór Christus. Ook toen was het niet gemakkelijk om te luisteren, waakzaam te zijn en de goede middenweg te kiezen. Achaz was koning van Juda en hij deed een beroep op het Assyrische Rijk om hem te komen helpen in de strijd tegen Samaria en Damascus. En nog weer later waren de rollen omgekeerd: toen was Hizkia koning van Juda, en die Hizkia deed een beroep op Egypte om nu juist weerstand te bieden tegen het Assyrische Rijk! En maar oorlog voeren tegen elkaar … en maar oorlog voeren tegen elkaar, daar in het Midden Oosten! En dat onheil speelt zich allemaal af tijdens het leven van de profeet Jesaja. Hoe gaat hij daar dan mee om? Hij kiest ervoor om te midden van al die ellende de mensen moed in praten. We hoorden het zojuist in de lezing. ‘Al dat oorlogstuig, al die zwaarden en die speren zouden omgesmeed moeten worden tot ploegscharen en snoeimessen.’ Ook al was er in zijn dagen nog maar bitter weinig van terechtgekomen, hij bleef dit soort dingen tóch zeggen, want hij vond nu eenmaal dat de mensen níet bij de pakken moesten gaan neerzitten. Jesaja gaat er met zijn optimisme, zeg maar, tegen in hangen.

18

1e zondag van advent jaar A

En, hoe frappant, we worden naar de andere kant geslingerd als we in het evangelie Jezus bezig horen. Hij zegt daar dat er verschrikkelijke dingen zullen gaan gebeuren. Hij heeft het erover dat de één in Gods heerlijkheid worden opgenomen, terwijl de ander zal worden achtergelaten. Jezus wil daarmee de mensen bewust maken van het belang om ‘er niet zomaar op los te leven’. Nee, van zo’n soort oppervlakkig optimisme wil Jezus niets weten. Dáár gaat hij tegen in hangen. Hij houdt hen de consequentie voor van de eigen keuze om zich ofwel voor te bereiden op de zondvloed, of op de consequentie van de keuze voor ‘na mij de zondvloed’. Er zijn nu eenmaal, zoals we in de eerste lezing hoorden, twee manieren van leven. Nu zou het wel eens kunnen zijn dat de waarheid in het midden ligt. Was Jezus nu alleen maar pessimistisch? Ik denk van niet. En was Jesaja nu alleen maar optimistisch? Zeker niet. En staan die twee dan tegenover elkaar? Nee, de droom van Jesaja moeten we blijven vertellen en zo moeten we ook blijven vertellen dat Jezus geen onheilsprofeet is; integendeel. Jezus waarschuwt juist de mensen die alleen maar het positieve zien en niet alle ellende die er om hen heen is. Voor Jezus is het dan alsof ze leven in Noachs tijd. Wees waakzaam, zegt Jezus. Leef niet onnadenkend. Maak in je leven tijd vrij voor mensen en maak tijd vrij voor God. Ga niet ten onder in moedeloosheid en doemdenken, maar duw het ook niet weg. De waarheid ligt in het midden. Zo is het heerlijk om optimistisch te kunnen zijn en te zien hoe het mensen goed gaat; maar je moet toch ook kritische vragen blijven stellen en niet uit het oog verliezen dat er mensen zijn die het niet goed gaat. De waarheid ligt in het midden. Dit alles is gemakkelijk te zéggen, maar om vandaaruit ook steeds te léven, is wat minder gemakkelijk. Dan heb je licht nodig, licht om dat goed te blijven zien. Licht zoals je het ziet branden op die eerste kaars van de adventskrans. Licht dat aangestoken is door iemand van ons bestuur, iemand die met ons samen zoekt naar een weg voor onze geloofsgemeenschap. Licht dat schijnen zal voor steeds meer mensen. Licht als symbool van het kerstkind, dat ons in zijn leven zou leren dat de waarheid in het midden ligt. Mogen we dat niet vergeten. Zie de beide kanten van het leven. Staar je niet blind op het donker, op datgene wat niet of nog niet goed gaat. Maar denk ook niet dat altijd en overal voor iedereen het licht schijnt. Blijf met twee benen op de grond staan en weet dat de waarheid in het midden ligt.

19

Personalia Bas Rentmeester (1935 in Yerseke, Zeeland), priester van het bisdom Breda, studeerde theologie in Nijmegen en Amsterdam, werkte als pastor voor kerk en samenleving in het bisdom Breda, was werkzaam in enkele grote parochiegemeenschappen. Hij vond het belangrijk verantwoordelijkheid over te dragen aan niet-gewijde pastoraal werkenden, aan besturen en vrijwilligers in de parochie. Ook om deze laatste daartoe een goede opleiding te geven en hen te begeleiden. Hij ontdekte in zijn parochiepastoraat hoe voortreffelijk mensen zélf in Vieringen van Woord en Gebed kunnen voorgaan, niet alleen op de vooravond van de uitvaart, maar ook in de uitvaart zelf. Eén van zijn aandachtsvelden was ook steeds een goede catecese voor volwassenen. Zo heeft hij in zijn werk altijd ‘mens voor een mens’ willen zijn, wat ook het thema was van zijn priesterwijding. Bas Rentmeester publiceerde het boek ‘Meer dan brood en wijn’ (2001), een nieuwe eye-opener ten aanzien van de eucharistie. Het boek wordt ook in cususverband gebruikt. Samen met Huub Schumacher publiceerde hij ‘Alle bijbelboeken dichterbij’(1981), een beknopte verhandelingen over elk bijbelboek; ook ‘Als in een spiegel, aandachtige notities bij vijfentwintig teksten uit de Schrift’(1992), en ‘Algemene Geloofsbezinning’, een vijf stappen tellende laagdrempelige voorbereiding voor mensen die zich willen voorbereiden op sacramenten (2000, 6-e druk). Huub Schumacher (1945 in Raamsdonk), priester van het bisdom Breda, studeerde godsdienstwetenschappen in Nijmegen. Was samen met Bas Rentmeester actief in het pastoraat van verschillende grote parochiegemeenschappen; legde zich extra toe op catechetische samenkomsten rond geloofsverdieping en geloofsvernieuwing. Is vanaf 1990 tot 2000 actief geweest op bisdomniveau voor de ontwikkeling van parochiecatechese en scholing van vrijwilligers tot medewerkenden in het pastoraat. Is sinds 2000 in het Brabantse jaarlijks met vier- à vijfhonderd cursisten bezig met antwoorden zoeken op fundamentele vragen rond geloven. Naast de boeken ‘Alle bijbelboeken dichterbij’, ‘Als in een spiegel’ en ‘Algemene Geloofsbezinning’ die hij samen met Bas Rentmeester schreef, publiceerde hij een studie over Jack Kerouac ‘Jij bent een engel’( 1972), vervolgens: Van hier uit, geloven met beide voeten op de grond’(1999), ‘Het menselijk gezicht van de Bijbel’ (2000), ‘Heeft u even?’(1997), ‘Heeft U nog even?(1997), ‘Op aarde zoals in de hemel, naar een nieuw verstaan van het Onze Vader’(1992), ‘Braakliggend terrein’ (2005)(no 2 serie Gat in de muur), en ‘Wat je nodig hebt’ (2006)

367

In veel vieringen worden boekjes met teksten van te zingen liederen uitgereikt aan de aanwezigen. Om u bij de samenstelling hiervan behulpzaam te zijn hebben wij op de bijgevoegde cd-rom een basismodel met het thema en met de vaste onderdelen van de viering geplaatst. U kunt dit model zelf aanvullen met de gekozen liedteksten. Als voorbeeld hebben wij een volledig ingevulde modelviering als pdf opgenomen. Op de cd-rom vindt u ten slotte de tekeningen van de symbolen en de tekstbestanden met de toelichting van het thema en het symbool van elke viering. Dit materiaal kan gebruikt worden bij de samenstelling van het boekje voor de viering, of voor een aankondiging van de viering in het parochieblad of op de website. De uitgever

368