In deze periode doen wij een beroep op de leden voor de hernieuwing van het lidmaatschap

Sc crc k i ~ ~ a n tPrombder /2 9450 M t e d Td (X3/;9550&5

-

-

14e jg. 1994 nr. 4

Bij de jaarwisseling, In deze periode doen wij een beroep op de leden voor de hernieuwing van het lidmaatschap. Wij danken jullie oprecht voor de steun en sympathie die wij steeds mochten ontvangen. Ook in het komende jaar zullen wij trachten boeiende bijdragen te publiceren in het tijdschrift. Bij deze gelegenheid geven wij kennis van de doorgevoerde reorganisatie in het bestuur van de Heemkundige Kring en de daaraan verbonden taken. De voorzitter, nu Erevoorzitter, Dhr. Robert Lievens en Dhr. Gilbert Redant, redaktiesecretaris, willen het wat kalmer aanpakken. Wij danken hen oprecht voor hun inzet, maar hopen in de toekomst nog te kunnen putten uit hun rijke ervaring Jonge krachten (Geert Boelaert, ledenbestand en secretariaat, John Scheerlinck en Mark De Moyer) brengen nieuwe impulsen in de werking van de Heemkundige Kring, wat zich vooral manifesteert in de publikatie van een aantal waardevolle naslagwerken in de genealogie (m.m.v.Roger De Troyer en Robert Lievens). Mogen wij via dit kanaal een dringende oproep richten tot jonge en nieuwe kandidaatmedewerkers voor de werking van de Heemkundige Kring én voor de samenstelling van het tijdschrift Wij hebben vooral nood aan een paar krachten van Denderhoutem en Kerksken. Met jullie hulp starten wij met vernieuwde werklust aan het 15de werkjaar, een belangrijke voorbereidingsfaze voor de viering van 900 jaar Heldergem in 1996. Dit merkwaardig historische feit laat de Heemkundige Kring samen met de dorpsgemeenschap van Heldergem niet onopgemerkt voorbijgaan ! Graag bieden wij in deze feestmaand aan onze leden en hun familie onze oprechte wensen aan voor een gezond en vredig samenleven in het komende jaar. Namens de Heemkundige Kring De Voorzitter, Willy De Loose

f" 250 FR. (;17WOON-LIDMMi'SaIHAP

MIN. 3(H) IJR. Sri'lUN17Nl)l! LI7I)lN

DE PERIKELEN VAN PASTOOR FRANSMAN OP ZIJN PAROCHIE : DENDERHOCTTEM Ninovieter van geboorte - geboortedatum : 911 21 1 746 - komt Franciscus - Cornelius FRANSMAN onze parochie bedienen en besturen in 1803. Het is geen heel lang pastoraat geweest, vermits hij reeds in april 1808 verhuist naar de 0 . L Vrouwparochie in Dendermonde. Daar overlijdt hij in 18 14 op 68-jarige leeftijd.' Is de duur van zijn verblijf alhier niet bepaald lang te noemen, het is toch voor de man een erg bewogen tijd geweest. Er komt al de uitnodiging van de Franse bezetter de eed van "trouw aan de Franse Republiek" te zweren 1 Zoals alle andere parochiepriesters staat Fransman voor een zware gewetenskwestie. In tegenstelling tot de overgrote meerderheid van de clerus legt hij de eed wel af. Op bijgaand document lezen wij dat hij dus wel ingaat op die uitnodiging. Alhoewel nog niet in dienst in Denderhoutem staat hij daar vermeld als "de~servant".~ Datum : Huit nivôse de I'an onze". Die dag "doopten" de Franse republikeinen FCIMIER ! Voor ons toch een veelzeggend woord ! 3 Omgezet in onze kalender gebeurde die eedaflegging dus op 29 december 1802. Alhoewel Fransman nog tijdens de Franse overheersing overleed heeft hij zeker van niemand daarvoor last gekregen : de begrijpende overheid sloot hiervoor de ogen. In 1804 neemt hij het op voor grafmaker Kiekens. Deze was door de meier Petrus-Joannes Buyl uit zijn ambt ontzet.-' Pastoor Fransman heeft er jarenlang kopzorgen mee en alvast een minder prettige verhouding met zijn burgerlijke overlieid. Van die pastoor zijn nog schriften bewaard in 't bisdom. Voor ons ligt een schrijven van hem gedateerd 5 oktober 1804 -, aan de deken van Ninove gericht, om de hele situatie van zijn parochie uit te leggen, ten gerieve van de bisschop.' Zijn parochie telt 2.400 gelovigen. Burgerlijk Denderhoutem heeft dan 2.632 inwoners. De parochie is 920 "kerkgrondbunder" groot. Aannemende dat 1 Denderhoutemse bunder 1 ha 22 a betekent zien we dat kerkelijk Denderhoutem heel wat kleiner is. Een niet onbelangrijk deel van de Eigenstraat behoorde toen aan de kerk van Iddergem. Vermits er toen nog geen sprake was van een zelfstandige parochie Lebeke - al hadden die mensen al in 1787 de oprichting van de parochie gevraagd (Heemblad nr. 1, 1989) was de ganse bevolking op de parochie van Denderhoutem aangewezen. De pastoor geeft ook de UITGESTREKTHEID van zijn parochie aan : van aan de kerk oostwaarts 114 uur ; naar het zuiden : 114 uur ; naar het westen : 112 uur en 114 uur ; naar het noorden : ongeveer een 112 uur. 'zie biografie in "De St.-Amandusparochie \.roeger en nu". pag. 66 2~igenlijk betekent "dessenant" een priester die een hulpkerk bedient. ' ~ Franse e kalender bevatte voor elke dag decaden een speciaal woord. Die verlichte geesten vonden dit allemaal dank zij de "rede"! Het Raren onveranderlijk termen uit de natuur. -'AI behandeld in ons heemblad in 1986. nr. 1 5Met onze bijzondere dank aan Z.E.Hr F. Weyn. pastoor te Oombergen. die de Latijnse tekst t+eltvillend in 't Nederlands oinzette.

De buurdorpen liggen als volgt ten opzichte van Denderhoutem : Iddergem : 3i4 uur ; (van kerk tot kerk) Ninove : 314 uur ; "Heerlinckhove" : 314 uur ; Outer : 1 uur ; Nederhasselt : 1 uur en 114 uur ; Kerksken : 314 uur ; "Haeltert" : 314 uur ; "Heerenbodegem" : 1 uur en 112 uur ; Welle : 1 uur : Hij beheert ook een hulpkerk : Iddergem. Was er toen sprake van deze gemeente op te doeken ? Hij schrijft : "Zij kan niet opgeheven worden zonder een groot gevaar toe te brengen aan het welzijn van haar inwoners." Een deel van die deelparochie, nl. de NEYGESTRAET, moet aan zijn parochie Denderhoutem toegevoegd worden. De pastoor bedoelt hiermee het verste deel van de huidige EIGENSTRAAT, richting Welle. Eigenaardig dat dit deel van Denderhoutem niet naar Welle en wel naar Iddergem naar de kerk moest ! Iddergem reikte met een spie - DE VLAM - als burgerlijk grondgebied tot zeer dicht bij de Eigenstraat. Hoe was het dan met de verbindingswegen tussen de dorpen gesteld ? Vermits dit de bereikbaarheid der kerken rechtstreeks aanbelangt kan het antwoord alleen maar erbarmelijk genoemd worden ! Nog geen honderd jaar geleden waren de meeste wegen nog niet geplaveid. Bovendien verkeerden ze winter en zomer in de meest volslagen duisternis. Was er hier en daar al eens een kasseiweg - alleen hoofdwegen werden geplaveid - dan waren ze goed voorzien van putten en bulten. Vooral bij dooi in de lente waren deze wegen zeer kwetsbaar. Telkenjare zagen de gemeentebesturen zich verplicht de DOOIBARELEN in te stellen. Dit waren borden met D ofwel met het woord DOOIBARELEN. Voertuigen mochten de openbare weg dan niet gebruiken vooraleer volledige dooi was ingetreden. Zelfs de boeren mochten niet buiten met paard en kar. Zo wordt meteen duidelijk welke inspanningen de mensen zich moesten getroosten vermits alle verplaatsingen te voet moesten gebeuren. Goed of slecht weer, klaar of donker - ouderen weten nog best hoe triestig onze straten er in de winter uit zagen - iedereen trok zonder morren naar de zondagsmis. Niet alle burgers beschikten over een koets of een sjees, met rijpaard. Dat was voor de notabelen van het dorp : de geneesheer, de pastoor ... Dezen konden zich "luxueus" verplaatsen. Zo zag men op zon- en feestdag de ganse parochie op de been. Er waren immers nog geen avondnoch zaterdagmissen ! En toch was het opletten om tijdig aanwezig te zijn, want de kerk zat altijd stampvol. Reken maar : toen ongeveer 3 à 400 kerkstoelen - nu zijn er 500 - voor een bevolking van nog geen 2.000 zielen, klein en groot meegeteld, en dat voor vier missen. We begrijpen best dat de bisschoppen erop stonden goed ingelicht te zijn over hun parochies. Fransman laat goed verstaan dat die 15 huizen van de "Neygestraet" gerust officieel in zijn parochie kunnen opgenomen worden. Voor dit stukje gebied zal het nog ongeveer 40 jaar duren eer de bisschop de knoop doorhakt. In 1848 deelt Mgr. Delebecque zijn beslissing aan de betrokken herders mede : het kerkelijk gebied moet volledig met het burgerlijk overeenkomen. Konkreet gezien : Iddergem moet afstand doen van die 15 huizen, maar zoals begrepen : niet meer voor Fransman ! Alhoewel hij dus volmondig toegeeft dat die parochianen aan Z.E.Hr. Rector van Iddergem toebehoren signaleert hij er pertinent bij dat die gelovigen, zowel mannen als vrouwen, regelmatig zijn kerk bezoeken. Zelfs de meest verwijderde mensen van die straat willen tot zijn kerk behoren !

......

.

.

E X T R A I T du Registre a u x de .Serrneni . par Zes Ministres du -Cdte du DPparrement de

pi suit :

03 se zrouve c: . . . .

L

. . .

d6 In Kdpubliquc Frnncnire , en 13Église Cntliédrnle du Diocese cle Gaiid , itomrn6s, lesquels pendant la cblébration rle la sur les Sriiilts Évangiles et entre ies maiils du Ie Serment doilt Ia formule suit: 'A N 01' .
1'

NOMS ET

PRENOWS

.

FONCTIONS

-

. ._..,.. .. . , . ..:;, ....*... :g%i . . y.4.. .c ... . ;< . ,

.--

.

l

C O ~ N U N E S=T P A R O I S S ~ . :

DES MINISTRES

D U C'ULTE CATHOLIQUG.

. . ..

.

.

.-c;.- . . . . ... .. ... . . .........

-.

a

.

.

.

. . . . . .,<

2

_<.

.

.

.

.:...

.

.

: .

.

-

.

.

. . .

. . .:

ILS

. .

.

.

.

. 5 .

...

.

.

. .

:..

.:

.

. -

.

. .

,>

,

-

.

.

. ..

..

. . . . :

JLdkC.

.. . . . .

.

- - . . -..-..*.. --..

.;

.

. .

, .s:.

I

i

-

..

.

,

-

..

.

I .

.

.

SON

.

.

.

F O R M U L E D U SERMENT.'

:-..

.-:4>*.

..:..?.q ' '

j.-%?

-

-

. p, .: ,r:

F.&

Nog een ander gebied interesseert de pastoor omdat ook vandaar gelovigen in zijn kerk gezien worden. Het betreft "HEERLlNCKHOVE". Vermits we de brief gedateerd zien 1804 dienen we de status van deze gemeenschap op dat moment te bekijken. Van in de aloude tijden werd het vermeld als VILLAM HERLENGOVAM en in 1142 als "...PARROCHIE DE HERLINCHOVE"6. Deken Walters verduidelijkt : " . . . het grondgebied HERLINCKHOVE strekte zich in de vorige eeuwen uit op Ninove, Outer, Denderhoutem, Nederhassel, Aspelare en Heldergem. Het werd op 12 juli 1807 als gemeente afgeschaft, ook als parochie op 6 mei 1808." Fransman zal hiervan maar weinig geprofiteerd hebben, vermits hij in dat jaar Denderhoutem verlaat. In zijn schrijven van 1804 meent hij aanspraak te kunnen maken op 19 huizen van Herlinkhove, nl. "Klein Heerlinckhove". De afstand is volgens hem 112 uur van zijn kerk. Van de kerk van Herlinckhove is dat 314 uur en van de andere dichtsbijzijnde kerken 112 uur. Ook deze lieden ziet hij het ganse jaar, mannen en vrouwen, regelmatig in zijn kerk. Dat is niet alles 1 Een bepaald aantal inwoners van OUTER behoren kerkelijk tot zijn rechtsgebied. Ze zijn even ver verwijderd van beide kerken. Hij telde daar 32 zielen die hem toebehoren ! Zeker gaat het hier om de enkele huizen in de nabijheid van de beginnende Herlinkhovestraar, maar links aan de Lebekestraat, richting Nederhasselt. Al de andere huizen aan de overkant van de straat behoren nu nog, anno 1994, burgerlijk tot Denderhoutem, Groot-Haaltert ! Zoals bekend behoren gans Hei-linkhove en een deel van Denderhoutems Lebeke, samen met de ganse KNIPPERHOEK en DRIE huizen van DRIES, sinds 19 14 definitief tot de nieuwe parochie LEBEKE. De latere opvolger van Fransman, pastoor Pauwels, schrijft in het Denderhoutems gedenkboek in maart 19 14 . "...aldustelt onze parochie 504 zielen minder". Het is ons niet bekend of Fransmans directe opvolger, pastoor MEEUS, daar ook zoveel drukte over maakte...

Edgard Huylebroek

'Zie JOS Walters : "Nino\,e en onistreken". 1037 - pag. 12

EIGENAARDIGE GESLACHTSVERWISSELING TE HAALTERT Op 6 oktober 18 13 werd te Haaltert het huwelijk voltrokken tussen François Verlee en Berlinde Lievens. François werd geboren op 27 maart 1785 te Sint-Lievens-Houtem als zoon van Jean Baptiste Verlee en Adrienne Marie Van Vrekem, ze overleden beiden in het geboortedorp van hun zoon. Deze laatste verbleef en werkte als knecht te Aaigem. De ouders van Berlinde, Louis Lievens en Petronelle Coppens, waren inwoners van Haaltert; ze kwamen hier als dagloners aan de kost. In dit gezin zouden acht kinderen geboren worden. Berlinde zag als eersteling het levenslicht op 14 juli 1787. Een van haar broers, Petrus, werd geboren op 9 mei 1788. We schenken hier aandacht aan deze persoon omdat hij misschien onrechtstreeks een rol heeft gespeeld in deze zaak. Onmiddellijk nadat het huwelijk was voltrokken, verklaarde het echtpaar dat er van hen reeds een kind van het vrouwelijk geslacht was geboren, ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand van Haaltert op 3 1 januari 1809 onder de naam Berlinde Lievens. Nochtans staat in deze geboorteakte duidelijk vermeld dat het kind van het mannelijk geslacht was. Over het geslacht van het kind bestaat trouwens weinig twijfel. vermits de volwassen geworden Berlinde op 2 1 mei 1834 door vonnis van de Rechtbank van Oudenaarde "voortaen den voornaam zal dragen van Ludovicus als wezende van het mannelijk geslacht alsmede voortaen geen extrakten zullen mogen afgeleverd worden". Op I l oktober 1834 treed Ludovicus in het huwelijk met Judoca Vijverman. Hiermee wordt de aard van zijn geslacht definitief bewezen. We kunnen gerust aannemen dat de verantwoordelijke van de Burgerlijke Stand bij de geboorteaangifte van Berlinde (Ludovicus) zich vergiste en het mannelijk (onwettig) kind met een vrouwennaam opzadelde. Maar waarom gaven de moeder en de vermoedelijke vader bij hun later huwelijk, toen ze het kind als van hun beiden erkenden, de jongen weer aan als Berlinde en van het vrouwelijk geslacht ? Volgens ons deed de moeder dit bewust, men geeft niet zomaar een meisjesnaam aan een mannelijk kind, zekere niet in een tijd waar het kind het middelpunt van spot en hilariteit zal zijn geweest. Het is zelfs mogelijk dat ze dit kind meisjeskleren liet dragen om de Franse autoriteiten om de tuin te leiden. De reden van het eigenaardig gedrag van de moeder zou kunnen te vinden zijn bij het overlijden van haar broer Petrus. Deze jongeman werd als zovele andere Vlaamse jongens verplicht dienst te nemen in de legers van Napoleon, waar hij werd ingedeeld bij 14e regiment fusiliers. Hij overleed aan de gevolgen van koorts in het hospitaal van Bordeaux (Frankrijk) op 21 december 1808. Heeft deze gebeurtenis haar zo aangegrepen, dat ze twee maanden later bij de geboorte van haar kind het geslacht trachtte te verdoezelen, om zo een latere militaire dienst van haar zoon te ontlopen ? De bevestiging van onze hypthese zullen we nooit krijgen, maar één ding staat vast : moederliefde is oneindig groot en de vindingrijkheid ter bescherming van haar kroost kent geen grenzen. John Scheerlinck. 'Bedinde - verfransing van de naam Uerlinda. Rerliiidis.*Bro~en: De parochierrgistm van Haalt&. - De Burgerl~jheStand van Haaltd.

AANRANDING TE HAALTERT IN HET JAAR 1858 In het Rijksarchief van Beveren vonden wij in de bundel "Haaltert-modern" een verslag van de toenmalige schepen J.B. de Sadeleer in verband met d e verkrachting van een 7-jarig kind. Hierlm 1~11gt het opgeteke~~de I J P Y S I L I ~:

' Z n jare i800 viif en viift 9 den zccden sep temlirr %'il Jan 'Aapt L ~ a d e hschepen r gedekgarden po fitk beamp ten te 3láeltert op de o onzen wúíwagter. aahdragd van ~ u d 'Baetens 'Dat zekere Leandir S c h l h n c k bilqenaamd Potter, oud 18jare 5 maend heboren 9 apr& 18-37) woonende te 3láeltert .rvij('~rul,den zaterdag 1september tusschn 6 a 7 uren 's avonds ht dgterken van Livinus Sterck namefijk~lcctinahij de 7 jaren oud, zoude verkragt yd &-ben, ale ook h t z e f d i phetbcge&d h.ftdan -vrijdag-31 augustus mrt ht dogerken van Chcimir V a n ('au w e d eyhgenaemd !Maria %-reeia oud-d e r t mey X jaren.

. -~e

Zoo &-ben wij voor ons doen verschijnen grmrMe t w t ~kinderen met hunne vadén de welke in onz; t r g r n ~ o o r d 9 h delk'ajzondirfijk aen d u e F vader op hunne vragen hhben verkhert I k %Larie%raia V a n au w e ~ b e y oud h .&rt mry X jaren dogter van Casimir, dat vrijdag omtrent den avond L e a d e r Schlfinc& b i g e n a a d Potter, h e r op circa 40 metei van d e bami g t e r pene h g e in d e &&veren het$t getroken, omveyeworpen en h r e @kcdiren opgrhit en met zijn vinger of s t o k r n in h e r g a t geboort (aúíus in der lijk ver@áerd) Zé J u t i n a ster& zeyd dat Leander L~chllinc& Potter zaterdg 6 a 7 uren :c avondc appekn bebvend h e r in 4 huic van zijn morder w d . LS~hlhnc&h.ft i n ~ e b k en t d i deur toyccLutel;i, w a m op h t begonnin het$t te schrijen, maer-Potter alkr belófen doende h&$t ahdan op zijn .echoot gezet met een stoceken (die wij veronderstelkn zijn mannelijkhid gm&t te &-ben) in h e r o n d e r b u y ~ c c t o k ~hnt welke h e r g r o ~ tpe iingpdáen /&ft tot dat z ij eindeliik door h e r gccchrrruw h y e h t e n i e gewordén en derkt naer huig gegaen, ale &n ha$t dan vader o m verkherd dat zijn dogterken a l schrijendi te huic komende dccelve khgten Wt g d a e n , dat h t zoodan9 ontsteúí was dat h t z ijn water niet konde h e n en z e F ht kind- niet konde zitten !Mark t h r a i a Sterck oud- 16 jaren het$t ht kindeken van Justina den dijnsdg in h t watergcetoken om te was.cchh, op ht zelve bemrrkt datgeheldan agter(ant mrt 6 M gepkkt was, d& hmdeken door den vel;iwgter a f i h e ú í erkenden wij nog, niet tegenstaende h t uit~ewas~cchn ie er v e r ~ c h d be b d v k k k e n opgewact te tí&iben.

,iccisaq s!ulaiz a E c e ~unp uaa i!n slyDals suaw ap u c p!aqpjeeqDsaq ~ apFIaza8oz ap iep ua SI uoz ap lapuo sMna!u sialu la iep 8 c 1 s ~ ia! p~i!n aM ualal 1eizaFi lapar u1 . u a p u o ~ a 8yccz azap apuagaliaq . .. I ~ M u a i a . ~pkipuiaa8 . . si. sniapa!qssal . azap aoH uaiuauin~op alapiah uaa8 uaqqaq f i ~'iaiu

.un~npu.i)apaq Inp s?]npurny n n m np sunnnuaq ' u n p u o d u o k snp I n n ~ o ~u@ d unv w o p/n~,aBdi 57 ~nvy~nn5&o~d u v ~~ v v , ~ , u ! p ~ o , ~n?, ~EU! .

-

.

-p

.ununnu u q z ? & y ~Bnjnnp lniiod uvpqv un qpunvfio? ja ] w t ~ m!isn/; ?up 57ny laau uv+ ' q ~ u y j n y ~uvn y Eupoom a p pn apuniz~y~j' ?&y u q d a p u n u u o ] nnbld 122 un ' 5 - 9 uado ?>op'uniqq a; uadaol un~ooyu n n ?~avm] /Iuyu22 J U ~ I W O p l n q ] ~ 5 ' ~x0~?j;q s - u n h l s~n ~ u ! w o ( mnolo ~i ifinpuv? uv,% m ~ ~ x g , .

.

- . .

.$?ny n? ?;?u 5'tlm 2]1u!jjny3~lnpnoj/t; n~ *undoqBnm u ~ iuv] z un~nyuvuvp sBuq ai5aay m m ~ n i 2~] ~ou !~j j a y ~1npuvn7 j~ unpvu i102un u m o ] s7ny iny -n u q 2 ~pu?.Iz~y~s ju ]31nij7 V U I I P ~ I PU!] ; i q ?n i/áq unip V U 'unp~omai uniqifi!n-wo u a. .y y- i a? uadno~u2109 uqmu n p & ~ s ~ , n j ~ n q >.'ani0 ~2~ ~puauoomh p v w aii in~ J n@ Z DU!~OIVJ

?hq93u,i$jT3j~-yam uv42 ?n y iny 1; y .

- VU

INSCHRIJVINGSREGISTER VOOR DE NATIONALE MILITIE VAN DE GEMEENTE HELDERGEM (1800-1816) - deel 1 Tijdens de maand april 181 5 werden te Heldergem de militielijsten voor de periode 1800-1 8 16 opgemaakt. De soldaten gesneuveld in de legers van Napoleon werden er niet in vermeld. In de conscriptielijsten zijn de volgende mannen ingeschreven

DE CONSCRIPITIELIJST VAN 1800 1.

(De) Braekeleer Francois "Held. 24 Jan. 1780, knecht Z . V . Livin & De Koker Maria Livina, spinster Gehuwd - te Held. 2 1 Aug. 18 10 met Goossens Monica

2.

De Quick Jean Baptist "Held. 16 Mei 1780, knecht Z.V. Ghisbert & De Meyer Petronilla, spinster Gehuwd.

3.

Focqet Judocus "Outer 20 Aug. 1780 landb. woonplaats Heldergem Pierre, landb. & Neckebroeck Catharina Josina Gehuwd - te Held. 22 sept. 1805 met Lievens Adriana

Z.V.

4.

5.

De Pelsmaeker Francois "Held. 7 maart 1780, landbouwer Z.V. Erasmus & Van den Eynde Josina Gehuwd - te Held. 17 Mei 1804 met Schouppe Berlindis Gehuwd xx te Held. 23 Febr. 1824 met Schouppe Barbara Schouppe Pierre "Held. 18 Sept. 1780, knecht Jacques, landb. & Beirens Elisabeth.

Z.V.

6.

Van der Biest Albert "Voorde 15 Jan. 1780, herbergier, won. Held. Francois & De Rick Maria Livina, spinster Gehuwd - met Uytenhove Theresia "Aaigem

Z.V.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1801 1.

De Troyer Arnold "Held. 13 Aug. 178 1 , landb Judocus C% De Waele Joanna, spinster Gehuwd - met Moens Christina "Kerksken Z.V.

2.

Impens Constantin "Held. 25 Juni 178 1, knecht z.v Pierre, landb. & Maesschalck Josina 8 jaar militaire dienst Gehuwd - te Held. 20 Mei 18 16 met Govaert Carolina

3.

Schouppe Jacques "Held. 7 Febr. 1 78 1, landb. Z . V . Pierre & De Nauw Isabella Gehuwd - te Held. 29 Okt. 1806 met Allaer Joanna

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1802 1.

2.

De Block Francois "Scheldewindeke 15 Aug. 1782 knecht, woonplaats Heldergem Z . V . Joseph, landb. & Schepens Petronilla blind aan het linkeroog D'Haegeleer Alexander "Held. 3 1 Mei 1782, landb Pierre, landb. & Hendrickx Petronilla

Z.V.

3.

Lauwereys Jean-Baptist "Held. 3 Juli 1782, dagloner Z.V. Pierre Antoine, landb. & De Leeuw Joanna Catharina Gehuwd - te Held. 3 Aug. 1809 met de Coster Anna Catharina

4.

Van den Driessche Jean Baptist "Held. 24 Nov. 1782, landbouwer Z.V. Pierre & Cobbaut Adriana Gehuwd - te Held. 14 Mei 1805 met Van den Eynde Rosa.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1803 1.

Allaer Egidius "Held. 29 Febr. 1783, landbouwer Z . V . Livin & Impens Cornelia Gehuwd - te Held. 18 Mei 18 13 met Anthonius Anna Christina

2

Matthijs Pierre Livin "Held. 14 Okt. 1783 Z . V . Nicodemus, landb. & Beirens Maria Gehuwd

3.

Moreels Jacques "Held. 3 Aug. 1783, dagloner Cornelius & De Neef Elisabeth 5 jaar militaire dienst.

Z.V.

4.

Schandevijl Joseph "Held. 14 April 1783, landbouwer Jean Baptist, landb. & Antheunus Joanna Gehuwd - te Held. 25 Juli 18 1 1 met De Roeck Berlindis. Z.V.

5.

Van den Eynde Pierre Jean "Held. 24 Mei 1783, landbouwer Francois, landb. & De Swaef Joanna Gehuwd - te Held. 9 Febr. 18 13 met Van Liedekerke Maria Livina Z.V.

6.

Brynaert Jean Baptist "Held. 27 Juli 1783, landbouwer Z.V. Judocus & De Coster Petronella Gehuwd - met De Havré Alexandrina "Voorde.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1804 l.

2.

Antheunus Adriaen Louis "Held. 2 Maart 1784, landbouwer Z.V. Ambrosius, landb. & Eeman Rosa zoon van een weduwe D'Haegeleer Felix "Held. 20 Febr. 184, landb. Pierre, landb. & Hendrickx Petronella Verlies van het linkeroog.

Z.V.

3.

Van Londersele Judocus "Held. 4 Mei 1784, dagloner Jean Baptiste, landb. & De Koker Livina Gehuwd - te Held. 27 Nov. l 807 met Van den Eynde Rosalia Z.V.

4

5.

Melkebeke Pierre "Held. 22 Juni 1784, landb. z v. Jean, landb. & D'Haeseleer Joanna 7 jaar militaire dienst Gehuwd - te Held. 22 Okt. 18 15 met De Vulder Judoca Francisca xx gehuwd te Held. 25 Juli 1825 met De Rijck Angelina Schrijver (De) "Held. 1 Juli 1784, landbouwer Gerard, landb. & Buyl Theresia afgekeurd

Z.V.

6.

Wienens Jean Baptist "Aspelare 2 1 Jan. 1784, herbergier, woonplaats Heldergem Z.V. Martin, landb. & De Spiegeleer Carolina Gehuwd - met Prieels Maria Anna "Aspelare

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1805 1

D'Haegeleer Jean Baptist "Held. 25 Juli 1785, landb. Z.V. Pierre, landb. & Hendrickx Petronella 8 jaar militaire dienst Gehuwd - te Held. 16 Okt. 1823 met D'Haeseleer Maria Christina

2.

Haezaert Rochus "Held. 12 Dec. 1785, landb. z.v. Jean Baptiste & Schollaert Victoria, spinster Gehuwd - te Held. 14 Okt. 1807 met De Coster Anna Maria

3.

Swaef (De) "Held. 5 Jan. 1785, landb. (Jean Baptiste) Joseph, landb. & Muylaert Petronilla enige zoon van een weduwe

Z.V.

4.

Van Vaerenbergh Engelbertus "Denderhoutem 14 Aug. 1785 landb. woonplaats Heldergem Z . V . Francois & Jeno Cornelia, spinster Gehuwd - te Held. 14 Dec. 1809 met Schollaert Francisca.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1806 I.

Antheunus Pierre Jean "Held. 27 Dec. 1786, dagloner Z.V. Francois & Van Mespelgem Josina, landb. Afgekeurd voor misvorming aan het linkerbeen.

2.

Antheunus Joseph "Held. 28 April 1786, landb Z.V. Constant & Kiekemans Lucie, landb. Vrijstelling van dienst - enige zoon.

3.

Rauwers Laurent "Held. 29 Nov. 1786, timmerman Z.V. Adriaen & Van Vleckem Anna, Spinster Gehuwd - te Held. 12 Dec. 181 l met De Coster Josephina.

4.

Lievens Egidius "Held. 2 Maart 1786, landbouwer Gerard, landb. & Maesschalck Maria Anna Gehuwd - te Held. 2 1 Okt. 1813 met Van Heghe Petronilla.

Z.V.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1807 1.

Beirens Gerard "Held. 29 April 1787, landbouwer Z.V. Jean, landb. & D'Haeseleer Adriana Afgekeurd wegens kwetsuur aan het lichaam. '

2.

De Wetter Pierre Amand "Held. 4 April 1787, landb Z.V. Bernard, landb. & Wuytens Maria Anna.

3.

Grobbens Nicodemus "Held. 5 Mei 1787, dagloner Z.V. Nicolaes & Vermeiren Theresia, spinster Gehuwd - te Held. 22 Febr. 18 13 met Lauwereys Victoria

4.

Hendrickx Amand "Held. 18 Febr. 1787, dagloner Z . V . Jean Baptist; landb. & De Rouck Joanna

5.

Schouppe Cornelius "Held. 28 Jan 1 787, dagloner Z.V. Gerard, Landb. & Vijverman Albertina, spinster Enige zoon van een weduwe.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1808 1.

Govaert Pierre "Held. 9 April 1788, dagloner Joseph, landb. & Begin Joanna Gehuwd - met Trif Petronelia "Aaigem

Z.V.

2.

Melkebeke Constantin "Held. 6 April 1788, dagloner Z.V. Jean, landb. & D'Haeseleer Joanna ongeschikt bevonden (te kleine gestalte)

3.

Rauwers Pierre Amand "Held. 4 Maart 1788, timmerman Z.V. Laurent, landb. & De Wetter Maria enige zoon van een weduwe 5 jaar militaire dienst 4

4.

Van den Driessche Sylvester "Held. 16 Okt. 1788, dagloner Livin, landb. & Beirens Adriana

Z.V.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1809 1.

D'Haeseleer Jean Baptist "Held. 5 April 1789, dagloner Judocus & Hoebekle Theresia, spinster afgekeurd door verlies van het rechteroog.

Z.V.

2.

Haesaert Joseph "Held. 15 Aug. 1789, dagloner Z . V . Jean Baptist & Schollaert Victoria afgekeurd voor misvorming van het linkerbeen.

DE CONSCRIPTIELIJST VAN 1810 1.

Beirens Felix "Held. 9 Dec. 1790, dagloner Jean, landb. & D'Haeseleer Adriana ongeschikt bevonden (te kleine gestalte)

Z.V.

2.

Bolaert Jean Baptist "Held. 28 Mei 1790, dagloner Z.V. Gerard & Raes Joanna, spinster afgekeurd gehuwd - te Held. 2 Febr. 1 8 1 1 met Van Dorpe Angelina

3.

De Cock Joseph "Held. 26 Dec. 1790, dagloner z.v Pierre Jean, dagloner & Schollaert Pharailde reformé pour scrupule (gewetensbezwaarde)

4.

De Rijck Alexander "Held. 6 Juli 1790, dagloner Z.V. Jean Baptist & De Jonghe Jacquelina, spinster gehuwd - te Held. 14 Nov. 1814 met De Lange Joanna Catharina

5.

De Wetter Jerome "Held. 6 Febr. 1790, dagloner z v. Pierre Joseph, kleermaker & Pardaens Maria Josepha enige zoon.

6.

DIHaegeleer Dominicus, bakker "Held. 26 Febr. 1790 z v. Pierre, landb. & Hendrickx Petronella.

7.

Maesschalck Arnbrosius "Held. 7 Dec. 1790, dagloner Joseph, landb. & Lievens Joanna Maria reformé (afgekeurd). Z.V.

8.

Mertens Pierre Jean "Held. 8 Aug. 1790, dagloner Z . V . Egidius & De Veyt Anna Maria, spinster gehuwd - te Held. 28 Dec. 18 14 met Allaer Petronilla

9.

Pardaens Constantin "Held. 5 Juli 1790, dagloner Z . V . Pardaens Joanna, spinster 5 jaar militaire dienst.

10.

Schandevijl Arnand "Held. 25 Jan. 1790, landb. Z . V . Jean Baptist, landb. & Antheunus Joanna Catharina afgekeurd.

11.

Smet Boniface "Held. 5 April 1790, landb. Adriaen Francois ; landb & Eeman Maria

Z.V.

12

Van den Eynde Joseph "Held. 20 Maart 1790, dagloner Z . V . Francois, landb. & De Swaef Joanna, spinster afgekeurd en zoon van een weduwe.

wordt vervolgd

Roger De Troyer

DE OORSPRONG VAN FAMILIE KIEKENS T E DENDERHOUTEM (2) 111. DE WAPENSCHILDEN Wanneer twee families met dezelfde familienaam in een verschillende streek wonen en een goed vergelijkbaar wapenschild bezitten is dit een goede indicatie dat ze met elkaar verwant zijn. In 1344 is er in Poperinge een zegel bekend van Jan Kieken, wethouder aldaar. Het is geschaakt met een omgedraaide k i i

Ook van de groep van de Denderstreek hebben we een wapenschild. Van Johanna Kiekens Filia Raes uit 1 5546 . Van keel met twee kippen van zilver, met een rechter schildhoekvan zilver met

Uiteraard zijn het beide sprekende wapens. Dit zijn wapens met wapenfiguren die betrekking hebben op de naam. Doch verder zijn ze beide erg verschillend en naar mijn inziens niet afkomstig van eenzelfde wapen. Dit indiceert dat beiden stamfanlilies niet elkaar verwant zijn.

IV. DE BETEKENIS VAN DE NAAM Kiekens betekent verkoper van kippen7 . Nochtans zou het evengoed een spotnaam kunnen zijn. Zoals nu, waren de mensen vroeger genijgd om menselijke karaktertrekken over te brengen op dieren : slim als een vos, fier als een haan, sterk als een beer. Deze werden dan weer als spotnaam gebruikt op mensen met deze karaktertrekken. Zo ontstonden de familienamen d'Haene, De Vos, De Beer, enz. Net zo min we veronderstellen dat de vos, een verkoper is van vossen, lijkt het ons logisch dat Kieken(s) kippen verkoopt. Veeleer denken we aan een spotnaam voor een dom persoon.

Forids Goethals G. 752. folio 5 19. F. Koller (Reciieil Heraldiqiie Belge 1960) \.ermeld foutief "trois poulets d'argent". iia raadpleging \,an de bron bleken het tuce kippen te zijn. Woordenboek der familienamen Debrabandere

V. DE XVde EEUW

De wettelijke passeringen of het "scepenbouc" in het stadsarchief te Aalst gaande van 1400 tot 1795 geven een heleboel informatie voor een stamboomonderzoeker. Ze bevatten allerlei akten zoals koopakten, losrenten, betwistingen, klachten, vonnissen en beloften. Niet alleen poorters van de stad maar aldiegenen die met de stad in contact kwamen, worden er in vermeld. De familienaam Kiekens vond ik vooral in akten uit Aalst zelf, Erembodegem en Welle. Daar het meestal koop- of pachtakten zijn hebben we een massa informatie over de eigendom en de financiële kant van de zaak, maar jammer genoeg weinig over de personen zelf. Vaak staan er personen borg voor het aflossen van de leningen. We kunnen veronderstellen dat dit familie is. Op deze manier heb ik wel gaan stamboom maar toch een groep van personen kunnen identificeren die met elkaar als familie in relatie staan. Deze zijn : Laurens Kiekens ( 1457) Frans Kiekens ( 1487) Geert Kiekens 1 fs Jan ( 1 427- 1463) Geert Kiekens 2 gehuwd met Sandrijne Smekens ( l 491 ) Corneel Kiekens (1475) Jan Kiekens fs Frank ( 1499-1 523) Jan Kiekens fs Geert ( 1463- 1480) Raas Kiekens ( 1494-1504) Jacob Kiekens fs Geert ( 1487) Peter Kiekens fs Geert ( 1460) Gillis Kiekens (1475)8. Twee conclusies heb ik kunnen trekken : Allen zijn ze als familie verwant, hoe is niet na te gaan. Centraal in deze lijst staat Geert Kiekens fs Jan. Niet alleen komt zijn naam het meeste voor, waarschijnlijk is zijn vader Jan de stamvader van de hele familie. Tevens bestaat er een pachtakte uit 1458 waarbij Geert Kiekens het Hof ten Broeke op de grens van Denderhoutem, Welle en Erembodegem in pacht krijgt van de heer Jan van der Delft of Van der Drift? Niet toevallig in de drie parochies waar de familienaam het meeste voorkomt.

VI. GEERT KIEKENS (1427-1465) Crit het jaar 1458 vinden we een pachtakte van Geert Kiekens in het stadsarchief te Aalstlo . Hij neemt Het Goed Ten Broecke in loyale pacht van Jan Vander Dylft en meester Fransoos vander Dylfi zijne zone, voor den tijd van negen jaar lang. Men kon een goed pachten voor 3,6 of 9 jaar. Het is een overblijfsel van het middeleeuwse drieslagstelsel, waarbij men om de drie jaar een stuk braak liet liggen. Het Goed ten Broek is zo maar geen hoeve, het is de grootste van de streek. Nochtans heerst er heel wat onduidelijkheid over deze hoeve. De Brouwer, in een door hem getekende kaart verschenen in het Land van Aalst uit 1949, tekende ze in Denderhoutem op het punt waar de gemeenten Welle. Erembodegem en Denderhoutem samenkomen. Noel Kerkhaert (oude Oost-Vlaamse hoevens) situeert ze op de grens van Welle en Denderhoutem aan de Inîorriiatie oker de broririen te verkrijgen bij de auteur Aalst boek 1207 p 28 V". Boek 1 121 p. 60 Stadsakte Aalst

' Stadsarchief

Bontebeek, maar vermeldt ook een ander Hof ten Broecke aan de Dender in Erembodegem. Daar de familie van der DylR voor beide als eigenaar wordt vermeld mogen we aannemen dat hettwee maal over dezelfde hoeve gaat. De hoeve bezat uitgebreide bezittingen in de drie parochies wat de hierboven geschetste verwarring verklaart. Zelfs De Flandrie Illustrata van Sanderus uit het begin van de 17de eeuw duidt, op een kaart van het land van Aalst, het Hof ten Broucke aan op een soort van schiereiland aan de Bontebeek maar aan de kant van Denderhoutem. In elk geval moet de pachter van dit goed moet een belangrijk persoon zijn geweest. In 1463 wordt bevestigd door een proces ingespannen door de inwoners van Welle tegen ene Pauwel de Meerlaere. Deze laatste had zijn door een ziekte aangetaste schapen laten gazen op de algemene gronden van de gemeente. Geerd Kiekens, Zeger en Gillis Van den Steen en Joos Vlaeminc waren de eisers in het proces. Pauwel werd verplicht zijn schapen te verwijderen en 10 pond parisis boete te betalenM . Ook het renteboek van het begijnhof te Aalst vermeldt in 1465 op p. 17 ene Geert Kiekens die jaarlijks een erfelijke rente van 6 Deniers moet betalen voor een stuk grond op den Bosch ten Houte. Een erfelijke rente is eeuwigdurend. Verkoopt men het stuk grond dan gaat deze rente over op de nieuwe eigenaar. We weten dat hij minstens een zoon had, Jan Kiekens. Waarschijnlijk is het die Jan die Te Mapelaar in Erembodegem een hoeve pachtte van 23 bunder groot, van ene Jan van Eppegem voor 3 jaarI2 . Hoelang Geert het Goed ten Broecke pachtte weet ik niet. In 1490 echter wordt het goed verpacht door Jan van der Dylft zoon van Frans aan ene Joos Callebout. Het goed was in zo een slechte toestand dat Joos Callebaout een jaar pacht niet moest betalen als compensatie. Het Goed was het slachtoffer, net als vele andere hoeven, van de oorlogen die onze streek teisterden. De oorlog van de Gentenaars in 1453 tegen Philips de Goede moet het begin ingeleid hebben van de neergang van deze hoeve die heden helemaal verdwenen is.

Stadsakte Aalst jaar 1163 p. 136 Vo

'*Stadarchief Aalst boek p 126 Vo jaar 1461

VII. DE STAM VAN GEERT KIEKENS (GESTORVEN VOOR 1490)

Deze Geert was misschien een zoon van Geert Kiekens die het Hof Ten Broecke pachtte. Misschien ook was zijn vader ene Frank Kiekens, daar op een akte uit 1490 vermeld staat dat Jan Kiekens s'f Frank de voogd werd van zijn kinderen. Deze akte is een stadsrekening uit 1491" , daarin ontvangt zijn weduwe Sandrijne Smekens geld voor haar kinderen Raas, Joos en Pieter. De weldoenders waren : Laureys Kiekens fs Geerd, Jan Kiekens fs Frank, Jan De Smet alias De Deken, Jan De Smet alias Boonken, Joos Callebout Claaszone en Jan Callebout Jooszone. Zijn kinderen waren :

I . Rrrns Kiekens : Deze is misschien de stamvader van een zeer uitgebreid geslacht te Welle, zie verder bij VIII. 2. Joos Kiekens 3. Pieter Kiekens 4. .Jacob KiekensIJ fs Geert. Werd voor het eerst vermeld in 1487 als Copkin fs Geert samen met Frank Kiekens en Jan Ballijn. Hij kocht verscheidene huizen in Aalst (Zoutstraat, Klapstraat en Hoogstraat), waarschijnlijk voor zijn kinderen. In 1526 stierf zijn vrouw Katharina Van Den Steen van wie hij 6 kinderen had. Hij hertrouwde met Margaretha Van De Sande van wie hij nog 3 inderen kreeg. Tenslotte stierf hij rond 1 5 3 5 . Er is een staten van goed nr. 135 dd. 23.12.1535 overgeleverd. De voogden van de kinderen waren Jan Kiekens fs Frank en Pieter Van den Steen. Zijn kinderen : 4. I . .JLI~Ikir ket r.^ : Hij vestigde zich in Aalst aan de Achterstraat. De Achterstraat is de straat achter de hlolenstraat, de huidige Onderwijsstraat (tussen Oud-Hospitaal en Dames van Maria). Zijn buur was er Jan Claus alias Kiexken15 ! Hij is vermeld in 153816 Misschien was hij de vader van ene Flor Kiekens fs Jan, vermeld in 1575. 4.2. .loos..Kieketrs wordt eveneens vermeld door het fonds Houwaert en zou gehuwd zijn met Catharina Cools ( l 547) 4.3. I'cr.s.schic.t. Kic.kët1.v 4.4. k k t n Kieket1.s 4.5. Har-h~rrn Kiekrtrs 4.6. (krtrr~de Kieket1.s Vaii zijn 2de echtgenote 4. 7. I'~r.s.schierKirketrs 4.8. Mnrici Kieket1.s 4. Y . t.lli.suhrth Kiekrtw p -

,

p p

Vlll. DE STAM VAN RAAS KIEKENS UIT WELLE

RAAS KIEKENS is de stamvader van het geslacht te Welle, Ereinbodegem en Denderhoutem. Vermoedelijk was zijn vader Geert Kiekens (zie bij VII). Hij woonde in Welle maar was ook aktief te Aalst, waar hij in 1495 lid was van de St.-Jorisgilde der boogschutters. In 1501 wordt Raas weduwnaar na de dood van Josine De Paepe. In de Aalsters archieven vinden we dat Gillis een Stadsarchief Aalsl W nr. 1 188 Wordt vernicld in de WP \.an Aalsl van de jarcn 152 1. 1522. 1526, 1533, i 535 l 5 Eeii alias-naam is cen bijtiaain dic \vcrd gegeven oni onderscheid te niakcn tussen t\vee of meer personen met dczclfdc \,oor- en fa~iiilicnaarn.Dikwijls is dit de naam \.ai1 dc moeder. l 6 Wctt. Passeringcii Aalsl van 1538 p. 132 cn boek 926 ''I

zoon van hem was. Houwaert vermeldt de broers Jan, Pauwel, Geert en Pieter als zijn zonen. Gillis heeft zich in Aalst gevestigd, de 4 overige broers in Welle.

l. Gillis Kiekens

Was in 1525 lid van St.-Jorisgilde der boogschutters en in 1539 lid van de Catharinisten, de rederijkers van Aalst. Hij woonde buiten de Zoutstraatpoorte Hij werd nog vermeld in 1543 (wp pag 11). Geen echtgenote bekend 1.3. ( ' / c I ~ . Y Kickc>t~.s fs Gillis. Zoals zijn vader rederijker (1 547) en lid van de St.-Jorisgilde

(1 549). Was een handelaar in granen, samen met zijn broer. Hij komt tientallen male vermeld voor in processtukken, wettelijke passeringen enz. gedurende de periode 1547 en 1569. Hij was gehuwd met Catharina Van den Eede. Hij woonde in den beginne buiten de Zoutstraatpoort en later in de Hoogstraat. In 1554 werd hij voogd van zijn broers kinderen na de dood van zijn schoonzus.

l . J. Kans Kieketl.~fs Gillis. Was gehuwd met Yde Wasteels, weduwe van zijn oom Jan

p p p p

Kiekens. Woonde buitende Pontstraatpoorte. Wordt net als zijn broer tientallen maal vernoemd in de periode 1543- 1554. Kinderen : 1.4. 1. (;iI/i.s Kiekc>tl.~ 1.4.2. /+'/ori.rKieket1.s vermeld Wet. Pas. 1572 en 1575 1.4.3. . J o / ~ j í ~ /kieken.^ je gehuwd met Robrecht Raes. 1.4.4. /'eler Kieketl.~wordt vermeld in 1 550 bij een verkoop waarbij zijn vader en

oom borg staan. (Wett. Pass Aalst). Had een dochter, gehuwd met Hendrik Van Langenhove. Volgens Houwaert was hij een zoon van Raas, vader van Gillis (zie hierboven) maar dit klopt niet met de stadsakten.

Kuffeltrtrr Kickc~msRuffelaar is een oude Vlaamse vorm van Rafael. Hij wordt in 1548 vermeld samen met Pieter fs Raes, waarschijnlijk zijn neef. 1.5.

9

1.5. I . Jtrt~Kic.kt.t~.sfs Ruffelaars

p -

l . 5.2. Adriacal fs Ruffelaars

2. Geerí Kiekens

Vanaf hier is de stamboom grotendeels gebaseerd op het fonds Houwaert nr. 6603 ; 119 (lijst met stambomen pag. 119) zich bevindend in de Albertina Bibliotheek te Brussel, dienst oude geschriften einde 18de eeuw. Ze is vrij betrouwbaar aangezien ik maar één enkel dokument heb gevonden die in tegenspraak was met deze stamboom (zie hierboven bij Peter Kiekens). Geert was gehuwd met Elisabeth Van den Broecke dochter van Pieter (toevallig een familienaam afgeleid van het hof Ten Broecke waar zijn voorvader pachter was). Hij werd vernoemd in 1540 en 1530" , maar tijdens de XX penning van Welle in 1569 werd er enkel weduwe Geert Kiekens vermeld. Ze bezat 43 dg. en 90 r! + 22 d. pacht (3de grootste eikenbezit van Welle) 1571 en 5 roeden grond met hofstede en stallen. Als we een dagwand op 3000 m2 en een roede op 30 m2 stellen komen we op 13 1.700 m2 grond. Zijn kinderen waren :

" Stadsarch. Aalst boek 927 dictums (jaar 1550-45) en WP jaar 1530

2.1. 1'iefc.r. -.. Kic>krt- : hij pachtte op het Imkereveld op de grens van Nieuwerkerken en Erembodegem van Adriaan De Paepe fs Hendrik een oppervlakte van 3 dagwand en 8 bunder ( 1 bunder is 12.300 rn2) of 107.400 m' of 10,74 ha. Hij werd o.a. in 1577 vermeld als eigenaar te Haaltert en Nieuwerkerkenlx 7.2. Kue.s Kiektvts . geen verdere gegevens

I''

2.3. .\i~ttdt,[itt~' K i ~ k t ' t.~gehuwd .~ met Jan Oors P

2.4. -.P

./o.\.vtrc~ Kiekett.~ : gehuwd rnet Merten Cobbaert P.. .-

3. .Jan Kiekens

Vermeld in de Wet. Pass. van Aalst van 1534 en 1549, samen tiiet Frans Grootfrans fs Pauwel en Frans Grootfians fs Frans. Lid van de St.-Jorisgilde in 1523, erbij vermeld staat : "uit Welle en wonende in 't Graue zustershuis eri Henric zijti 7.0ne11.In een andere akte staat dat hij woonde in de 1,ange Zoutstraat en vader was van Jan. Hij was gehuwd met Johana Wasteels of Van Staels Johanna werd weduwe in 1540 en huwde haar neef Raas Kiekens. 3.1. J ~ L I c ' shiC)kc- vermeld in 1537 boek 926 als oberleden broer van Hendrik

P p -

3.2. . . Hcttdt+ik e k e y woonde in Erembodegeni, hii was lid van de St -Jorisgilde in 152.7. Hij wordt vernoemd in de Wett. pass van 1533. 1533, 1539, 154 1 ' 1549 en 1556. Handelaar in lakens. 3.2.1. (ii1li.s Kicketts, was gehuwd niet Josyne Voiick, bezat een hofstede te Terjoden en 5 dagwand en 44 roeden grond ( 1 569 C penning), buitenpoorter van Aalst te Erembodegem. 3.3.2. .lo/1(~ttt1~1 gehuwd met Joos Vijverman v. 1 556 3.3.3. ./cut Kiekett.~vermeld sainen [net zijn broers in een proces tegen zijn moeder in 1 53q2' -3.4. -- .loo.s--Kickcvls 3.5. f ; / ~ . \ ~ ~ hKIL)~C>II.\ cfh \r 1539, gehuwd niet Willem Reeckman v 1539

gehuwd met hlargareta Beeckmans Hij werd vermeld in 1556 in een dispuut met zijn broer Geert over een stuk meers (de wildemeers) in Erembodegeinz2 . In bijlage wapen van Willem Beeckman (Goethals 1591). Wed. Pauwel K . bezit in 1571 34 d. en 80 r.!

'"csp. dc C pciiiiing \.ar1 Nieu\r.crkcrkeii en verriicld in dc \r.clt. pass. iii dc jarcri 1560. 1573. 1575. 1577 '"s iriogclijk dc pachter \.ai1 liet Hof ic Wcllc iii 157 1 3 I d 7 r cigcridoin jan dc \.ester \,an + 2 0 d 75 r jan dc abdi.1 ic Aflliglicrn + 57 d 75 r \.ai1 Joiik\.rou\v Quititiiii dc Grooisic Hof te Wclle. 20 Wcli. Pass. Aalst l 536 p. X 1 2 2 Siadsarchicf Aalst bock 030 Diciuins pag. 733 -

Hij had de volgende kinderen : 1. I . l jat^ K i e k c t s . vermeld in de XX penning van Welle. Verpachtte samen met zijn broer blaarten 1 dagwand te Welle Gehuwd met Margarete Wittenponde, kinderen zie verder.

1.7. (;crclru' K i u k c t ~ .alleen ~, bij Houwaert

p

1.3. l<~rt.s K i c k t . t ~huwde .~ op 1 1.9.1547 Anna t'Kint fa Pieter en in 1582 Barbara Pietes fa

Jan. Schepen van Erembodegem. Was ongetwijfeld de belangrijkste persoon van het geslacht. Hij hield in pacht het Hof ten BeekmolenL3op de grens van Welle en Erembodegem van de abdij van Groenebriele te Gent. Aan dit pachthof was 15 bunder land verbonden of 18,45 ha grond. Dit lag verspreid over den Doelkouter, Windmolenkouter en de Galgkouter, alle te Erembodegem. Zijn eerste echtgenote Anna 't Kint behoorde tot een van de gekendste families van Brabant, afstammende van Jan 't Kind alias van Rodenbeke vernield in 1389. Nog te vermelden valt dat hij de buitenpoorterslijst verkeerdelijk vertaald is als Joos Kiekens. Zijn kinderen staan verder vermeld. Wapenschild van Jan 't Kind

Zijn kinderen volgen verder onder 4.3.

wordt vervolgd

Marc De hloyer

'

Dii pachigocd dalccrt al l an 1 I O 0 ioen dc graaf 1an Aalsl Iict sclioiik aan dc abdij I ;iti Amigerii (akte l ;i11 1 125 waarin de sclicnkii~gnerd lastgelegd) Latcr kwam hct i i i bel11\;iii de abdij laii Grociibriclc tc Gcnt L

BIJDRAGE 7'07' DE GEZINSRECONSTRl1CTIE VAN HAALTERT ( l 605-1800) (IN b7O0RBEREIDINC;I De Heemkundige Kring Haaltert geniet in de genealogische middens van onze streek reeds een zekere faam op het gebied van bewerkingen van parochieregisters. Toch ontbrak nog steeds de hoofdvogel in dit repertorium, namelijk de bewerking van de parochieregisters van Haaltert zelf De redenen waarom dit tot nu toe niet gebeurde is de begrijpelijke aarzeling wanneer men deze registers inkijkt. De jaren 1605 - 1655 verkeren in een zeer slechte staat en werden niet in chronologische volgorde gefilmd door de Mormonen. Hoogstwaarschijnlijk is het boek in de loop der jaren uit elkaar gevallen en werden de bladzijden ervan lukraak op microfilm vastgelegd. Uit deze periode kan men met veel speur- en puzzelwerk toch nog een aanvaardbaar geheel samenstellen Erger is dat de tijdspanne tussen 1656 en 1687 volledig ontbreekt. Bij een brand van de pastorie in 1687 werden deze registers vernietigd. De gebruikelijke bewerkingswijze zou hier dus niet volstaan De enige mogelijkheid om de personen die leefden in de ontbrekende jaren hun rechtmatige plaats te geven was de invoeginc van gegevens uit de Staten van Goed Van veel personen kon op die manier hun bestaan bevestigd worden en de genaelogische lijn worden doorcetrokken. Verder werden alle reeds verschenen artikels en boeken waarin sprake is van inwoners van Haaltert uit deze periode uitgepluisd. Om het geheel nog vollediger te maken werden Wijk- of Straatnamen waar de betreffende personen leefden en stierven vermeld Ook beroepen en allerlei gegevens kregen hierin hun plaats. Dit naslagwerk bevat gegevens over 2960 huwelijken, grotendeels ingezegend te Haaltert, maar ook huwelijken van in- of uitwijkelineen uit de volgende dorpen : Aaigem, Denderhoutem, Erembodegem (vanaf 1750) Erondegem, Erpe, Heldergem, Iddergem, Lebbeke, Mere, Nieuwerkerken, Outer, Vlierzele, Welle, Wichelen en Wieze. Ook geboorten en overlijdens in deze dorpen die op een of andere wijze met Haaltert in verband staan werden vermeld. De huweliljken uit de Burgerlijke Stand van de volgende gemeenten werden nagekeken : Aaigem, Denderhoutem. Erembodegem, Erpe, Haaltert, Heldergem en Mere. Dit gebeurde om een beter inzicht te krijgen waar de op het eind van de 18de eeuw te Haaltert geboren mensen zich vestigden of van waar de inwijkelingen kwamen waarvan de huidige Haaltenaren afstammen. In een apart hoofdstuk werd aandacht besteed aan pastoors, onderpastoors en kapelaans die hier tussen 1575 en 1800 verbleven. Ook een opsomming van de kosters, meiers, burgemeesters, kerkmeesters en Heilige Geestmeesters werd niet vergeten. Om de raadpleger van dit werk een idee te geven in welke omstandigheden en tijdsgeest de vroegere Haaltenaren leefden, werd een chronologische tabel van de Haaltertse ceschiedenis toegevoegd. Om het geheel te vervolledigen werd een lijst van de Haaltertse buitenpoorters van Aalst en Geraardsbergen opgemaakt. Een klapper op de familienamen der vrouwen sluit deze gezinsconstructie af. De uitgifiedatum is voorzien in het voorjaar van 1995 Verdere info v o l g in ons blad

1l

HERINNERINGEN

Meester Baeyens Octaaf met de leerlingen van het 4de leerjaar van de Vrije School te Haaltert in 1932.

lste rij (v.l.n.r.) : Julien Van Londersele ? (Keiberg), .. . De Cooman (Kerkskenhoek), Clement Sterck (Bruulstraat), Henri Van Laethem (Bruulstraat), Adhemar De Saedeleer (Pontweg), Omer Schouppe (Bakkerstraat), Paul Raes (Bosstraat), Alfons De Meyer (Hoogstraat), Cyriel Beerens (Hoogkouterbaan). 2de rij (v.l.n.r.) : Jozef De Swaef ('s Gravenkerselaar), Marcel Scheerlinck (Ekent), Marcel Noens (Keiberg), Viktor Mathijs (Bruulstraat), Remy Van Londersele (Keiberg), Jozef Beerens (Hoogstraat), Leon De Backer (Achterstraat), Gaston Schockaert (stationsstraat), Aibert De Pril ('s Gravenkerselaar) 3de rij (v.l.n.r.) : Jan Goossens (Keiberg), Philemon Braeckman (Keiberg), Paul Van Cauwenbergh (Bruulstraat), Robert De Pauw (Edestraat), Gustaaf Coppens (Eiland), Roger Allaer (Stationsstraat), Julien Lievens (Keiberg), Emiel De Bruyn (Ekent), Viktor De Blander (Ekent), ... De Cooman ? (Kerkskenhoek), Albert Van Impe (Keiberg), Frans Nerinckx (Keiberg).

Met dank aan Philemon Braeckman voor de informatie.

11

ublikaties Beemkundige Kring @

Buitenpoorters van Geraardsbergen (2 delen)

h o r /?ohcri I,icirt~tr.s

@e zalige stonden van een soms verloren uur P'(v7 hloer~r/<~,-iilp rrit /let tfirhriiw"kilon I . I ) Ili'cql~cI

h o r I,aut.ctrt Megatrck 8uitenpoorters van Aalst (4 delen)

door. Robe/-tI,ic~iutr.~

Bijlage tot de geschiedenis van de St.-Gorikskerk

&t.- Amandusparochie van Denderhoutem

door Edgard Hrli.lle broek

100 fr. + (40 fr. portkosten)

dool. Ffilll.' /)e I,oo.se Ataten van Goed HaaltertIKerksken (deel 1 & 2) h o r . .Jozgj'/)c. HI.OIM?L->~ (f)

230 fr. + (130 fr. portkosten)

Ataten van Goed HaaltertIKerksken (deel 3)

150 fr. + (1 00 fr. portkosten)

h o r Hohert /,icitetr.s.Johtr i;L'ht~~~t,Iitrck &ten

van Goed Denderhoutem (deel 1 )

X50 fr. + ( l00 fr. portkosten)

h o r Rober./ /,ieivrr.s %'arochieregisters

van Heldergem

500 fr. + (130 fr. portkosten)

~Joor.l2ohc.rt /,it. ijetrs Rogt>r'/)cl 7i.oycr.

eroot-e aalt erts dialect u'r)or.í;ilher.r Rrdcrrlr

LI kun ulil besteIlingpI(t(itsen (foornti~I(feI1~1n: ge17 ~ i > e l : ~ ~ * h i j i ~ i t ~ d

230 fr. leden + (40 fr. portkosten)

3ûO fr niet leden + (40 fr. portkosten)

door. cy?~~litlg bi! :

Heentkun rlige Kring l1it.peiz~t1g 15 9450 HAAI,7l
Geert Boelaert I)roc~.skol~ter 12 9450 Hnrltt~rr '$i 053 83.30.86. Indien U een bestelling pluatst viu een o~~erschrij~ing gelieve dan het ~~erschuldigrfe bedrug te ~~ernreertleren met de portkosten.

&aten van Goed Denderhoutem (deel 2 & 3)

h o r Hohert l.ievet7.c. Burgerlijke Stand van Heldergem (1 801-1900)

door Roger I~)eTroyer (;eer1 Hoelaert

gijdrage tot de gezinsreconstructie van Haaltert &r .Joh17 Scheer1inc.k (1605 - 1800)

Politiek en gemeenschapsleven te Haaltert (1830-1976) door Wil/!,De Loose