I love this Store..! The wall of fame: Transvaal
Voor: Museum Zonder Muren: Daniel Metz en Marjelle van Hoorn Door: Christa Logtenberg – Awatif Marrabou – Savitri Bergraaf – Suzanne Prosman Datum: 03/06/2014 Minor Publiek & Media , thema: winkels
Inhoudsopgave 1 Over de opdrachtgever: Museum Zonder Muren 2 Over de buurt: Transvaal 3 Over het thema: Winkels in Transvaal 4 Designchallenge 5 Doelen en waarden 6 Uitwerking project: ‘Wall of Fame: Transvaal’ Bronnenlijst Bijlagen -‐ Lijst met scholen voor maatschappelijke stages -‐ Interview met Desmond Ronner -‐ Vragenlijsten Winkeliers
p.3
p.4
p.7
p.8
p.10
p.11
2
1 Over de opdrachtgever: Museum Zonder Muren Als Mozes niet naar de berg komt, komt de berg naar Mozes. Museum Zonder Muren brengt het museum naar de mensen toe, sterker nog, transvaalbewoners wonen erin! ‘De wijk als museum: de openbare ruimte als platform voor museale programmering die aansluit bij de vraag vanuit de buurt. Doordat veel activiteiten en kunstuitingen plaatsvinden in de openbare ruimte bereiken we een brede doelgroep’ Bron: Museumzondermuren.com1 We hebben de wijkt bezocht en een aantal participatieve projecten kunnen zien, onder andere een gezamenlijke moestuin en op verschillende plaatsen platen met daarop historische informatie van de wijk. Het valt op dat er ook veel projecten zijn die op eigen initiatief worden georganiseerd: in de winkel liggen overal allerlei folders en flyers van projecten in de buurt:
Het uiteindelijke doel van alle projecten is om Transvaal als buurt naar een hoger level te tillen, waar het vroeger een probleemwijk was, is het nu een gewilde vestigingsplaats voor jonge en innovatieve ondernemers. De verscheidenheid in culturen wordt nu als een voordeel gezien, in plaats van een nadeel. Transvaal is hip en happening, zoals bijvoorbeeld voorheen ook ‘de Pijp’ een transformatie is ondergaan wat imago betreft. De opdrachtgever heeft ons gevraagd te onderzoeken wat de mogelijkheden zouden zijn voor een participatief project uit naam van Museum Zonder Muren voor de winkeliers in Transvaal. Dit dossier laat onze werkwijze en de uitkomsten daarvan zien. ‘Museum Zonder Muren zet in op hechte samenwerkingen met lokale ondernemers, kunstenaars uit diverse disciplines, bewoners, vrijwilliger en freelance expert. Het vormt echter geen bezwaar om mensen met een speciale expertise van buiten de wijk aan te trekken.’ Bron: museumzondermuren.com
1 "Organisatie." Museum Zonder Muren. Museum Zonder Muren, 2014. Web. 02 June 2014.
.
3
2 Over de buurt: Transvaal Gegevens2 -‐ Gemeente Amsterdam -‐ Stadsdeel Oost -‐ Oppervlakte 38 ha -‐ Inwoners c.a. 9248 De buurt ligt tussen de Linnaeusstraat, het spoor tussen de stations Muiderpoort en Amstel, de Wibautstraat en de Transvaalkade. Berlage tekende in 1903 het stratenplan van de buurt, met kromme straten, ruime pleinen en plantsoenen. Vanaf 2007 hebben stadsdeel Oost, woningcorporaties Eigen Haard, Ymere, Rochdale en Stadgenoot en welzijnsorganisatie Dynamo samen geinvesteerd in de Transvaalbuurt. Met de politie, scholen, bewoners en ondernemers werkten zij aan een betere buurt. Dankzij de wijkaanpak ‘Transvaalbuurt steeds beter' is de Transvaalbuurt geen aandachtswijk meer. De laatste jaren transformeerde de buurt tot een gezond, aantrekkelijk en levendig stukje Amsterdam. De wijkaanpak stopte daarom eind 2013. Dat neemt niet weg dat woningcorporaties Stadsdeel Oost, Ymere, Rochdale, Stadgenoot, Eigen Haard en Dynamo met elkaar en de buurt blijven samenwerken. De belangrijkste opgave voor de Transvaalbuurt is het bieden van perspectief voor de jeugd. De focus is daarbij gericht op degenen die dreigen uit te vallen op school en met weinig kans op werk. Door het bouwen/renoveren van basisscholen en voorzieningen in de buurt en het faciliteren van de krachtige netwerken van bewoners en (cultureel)ondernemers worden hiervoor de voorwaarden gerealiseerd.
Transvaal in Afrika
Transvaalbuurt in Amsterdam
2
"Transvaalbuurt." Stadsdeel Oost. Gemeente Amsterdam, 2014. Web. 02 June 2014. .
4
Geschiedenis Wat voor buurt is het eigenlijk? Wat voor geschiedenis heeft het en wat zijn de belangrijkste veranderingen in de loop der jaren? De Transvaalbuurt of Afrikanerbuurt is een buurt van het stadsdeel Oost van de gemeente Amsterdam, onderdeel van de stad Amsterdam in de Nederlandse provincie Noord-‐Holland. De buurt ligt tussen de Transvaalkade in het zuiden, de Wibautstraat in het westen, de spoorlijn tussen Amstelstation en Muiderpoortstation in het noorden en de Linnaeusstraat in het oosten. De buurt heeft een oppervlakte van 38 hectare, telt 4517 woningen en heeft c.a. 9248 inwoners. Tot 1896 behoorde het gebied toe aan de gemeente Nieuwer Amstel en was het een smalle uitstulping op de rechter Amsteloever ingeklemd tussen de Amsterdamse Grensstraat en de gemeente Watergraafsmeer. In 1896 werd het noordelijk gedeelte van de gemeente Nieuwer Amstel, waar onder ook dit gebied, door Amsterdam geannexeerd. De Transvaalbuurt was een stadsuitbreidings en begon in de jaren 1910 en 1920. Architect Berlage ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de arbeiderswoningen werden gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is. Aan de basis van de Transvaalbuurt stonden enkele woningbouwverenigingen, die er huizenblokken met sociale huurwoningen bouwden: Het Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring, dat voornamelijk woningen bouwde voor joodse Amsterdammers uit gesaneerde krottenbuurten, de Amsterdamsche Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereeniging, de katholieke woningbouwvereniging Het Oosten, de christelijke woningbouwvereniging Patrimonium en de Algemene Woningbouwvereniging, die voortkwam uit de sociaaldemocratische beweging. Voor de nazi's was de Transvaalbuurt makkelijk af te sluiten als Jodenkwartier, zoals hier bij de Transvaalkade. Voordat de Duitse bezetters de laatste bewoners in 1943 bijeen dreef en afvoerde naar vernietigingskampen, waren de inwoners van deze buurt overwegend joods. Vijfenzeventig jaar later is de buurt een multiculturele buurt, met 50,3% niet-‐westerse allochtonen. Het is daarnaast een van de kinderrijkste buurten van de stad. De naam Transvaal De naam Transvaalbuurt verwijst naar de namen van straten en pleinen die ontleend zijn aan (geografische) begrippen uit de vroegere Boerenrepublieken Transvaal en Oranje Vrijstaat in Zuid-‐Afrika. Na de Tweede Boerenoorlog die door de Engelsen was gewonnen, vernoemden veel Nederlandse steden en dorpen straten naar namen van personen en andere begrippen uit de Boerenrepublieken. Jarenlang werd de wijk de ‘Afrikanerbuurt’ genoemd. Rond 1912 veranderde de naam in Transvaalbuurt maar de wijk wordt anno 2013 ook nog steeds vaak Afrikanerbuurt genoemd. Het Krugerplein vormde het hart van de buurt, en ook centraal ligt de Transvaalstraat die zijn naam kreeg in 1912. Voorts zijn er straten en pleinen vernoemd naar President Steyn, Paul Kruger en Pretorius. Het Pretoriusplein werd decennia later hernoemd, naar de anti-‐ apartheidsstrijder Steve Biko. Rond 2005 was de Transvaalbuurt sociaal economisch een van de zwakste Nederlandse woonwijken. Het werd in 2007 een zogenoemde Vogelaarwijk, kende een relatief hoog werkloosheidscijfer en de gemiddelde woonduur was laag. In 2007 kwam er met veel rijkssubsidie een wijkaanpak opgang door belanghebbenden zoals woningcorporaties, stadsdeelraad, welzijnsorganisatie, politie, bewoners en ondernemers om de veiligheid te verbeteren, de openbare ruimte op orde te krijgen en de lokale economie te stimuleren. De woonomgeving is daardoor volgens de bewoners verbeterd. In 2011 gaven ze hun buurt een 6,9 terwijl dat tien jaar eerder een punt minder was.[2] In 2012 werd de Transvaalbuurt genomineerd voor de Gulden Feniks, een renovatieprijs. Inmiddels is de Transvaalbuurt
5
veranderd van een achterstandswijk in een gezonde, levendige Amsterdamse buurt. De wijkaanpak is niet meer nodig en is daarom eind 2013 opgehouden. Bereikbaarheid Korte tijd heeft de Transvaalbuurt een tramverbinding gehad. Van 1942 tot 1944 reed tramlijn 3 naar het Krugerplein. Na 1945 keerde de tram echter niet terug en werden de sporen opgebroken na slechts drie jaar ingebruik te zijn geweest. In 1965 kreeg de wijk opnieuw een verbinding nu met bus 5, sinds 1978 lijn 56. In 1987 werd de lijn vervangen door bus 37 welke lijn anno 2013 nog steeds door de wijk rijdt. Statistieken3
3 "Transvaalbuurt." Stadsdeel Oost. Gemeente Amsterdam, 2014. Web. 02 June 2014. .
6
3 Over het thema: Winkels in Transvaal Voor een eerste kennismaking met de winkels in Transvaal spraken we af met Desmond Ronner, winkelmanager in Amsterdam-‐Oost. De onderstaande informatie hebben we opgedaan uit een interview met hem, zie voor het volledige interview de bijlage. In Transvaal zitten geen grote winkelketens, maar allerlei soorten buurtwinkels, toko’s, cafés, eettentjes, telecomzaken en schoonheidsspecialisten. Het leuke is dat de cultuur van de ondernemers soms doorspeelt in hun winkels, op niet veel plaatsen komen zoveel verschillende culturen bij elkaar. De islamitische slager, de Turkse Bakker, de Marokkaanse groenteman, de Surinaams-‐Hindoestaanse snackbar en de Nederlandse fietsenwinkel zitten allemaal in één straat naast elkaar gevestigd. Sinds kort vestigen jonge ondernemers zich in de Transvaalbuurt: omdat het een opkomende buurt is en omdat de huren een stuk lager liggen dan in bijvoorbeeld het centrum van Amsterdam. Een goede plek om te starten dus. House of Brown is een voorbeeld van een nieuwe onderneming: 2 dames runnen samen een multifunctionele winkel. Behalve dat zij spullen inkopen maken ze ook zelf spulletjes welke ze in de winkel verkopen. De ruimte wordt ook gebruikt als theeschenkerij en ruimte voor workshops en tentoonstellingen. We zijn de buurt in gegaan om met de ondernemers te praten en ze te vragen naar wat hun wensen zijn ten opzichte van de buurt. Eigenlijk kwam er (tegen onze verwachting in) geen eenduidig antwoord uit, integendeel: iedereen wil wat anders. De uitkomsten van de gesprekken zijn te lezen in de bijlage: vragenlijsten. Naar aanleiding daarvan hebben we een digitale kaart gemaakt. De kaart kan later worden aangevuld met informatie, als aanloopje naar het project dat we naar aanleiding van de informatie hebben bedacht. De kaart is te openen via de volgende link: http://www.arcgis.com/home/webmap/viewer.html?webmap=9ccc3ed42b3d4421872f3e9469 da88f7&extent=4.9144%2C52.3513%2C4.9282%2C52.3568
‘screenshot van de kaart met hier House of Brown uitgelicht’
4 Designchallenge
Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat de bewoners, op een participatieve manier, winkels en ondernemers in de Transvaalbuurt meer gaan waarderen? Op 26 maart 2014 is er vlak bij Transvaal een nieuw winkelcentrum geopend: De Oostpoort. Hier bevinden zich bekende grote winkelketens zoals de Hema, Douglas, C&A en een Intertoys. De Transvaalbuurt heeft juist unieke, eigenzinnige en cultureel getinte winkels die soms al jaren in de familie zitten. Samen met de bewoners van de Transvaal en Museum Zonder Muren willen wij de winkels in de buurt in het zonnetje zetten. Het is zeker nu belangrijk om deze winkels meer bekendheid te geven, onder andere zodat zij kunnen concurreren tegenover de Oostpoort. Wij zijn tijdens onze gesprekken met de winkeliers erachter gekomen dat ze niet perse bedreigd voelen door de opening van de Oostpoort, maat het wel merken in de klandizie. Behalve ‘samen tegen de Oostpoort’ bleken de winkeliers geen enkel gemeenschappelijk doel te hebben. De een wilde minder troep op straat, de ander meer beveiligingscamera’s en de derde wilde een kennismakings-‐diner met alle ondernemers, terwijl wij merkten dat behalve hij, geen enkele ondernemer daarvoor tijd zou kunnen vrijmaken. In de Pretoriusstaat hebben de winkeliers al gezamenlijk een flyer gemaakt, met logo’s van de winkels. Deze worden hier en daar verspreid, maar er is wel meer nodig. Wij willen de bewoners hierbij betrekken doormiddel van een participatief project in de buurt, voor de winkeliers.
5 Doelen en waarden Doelen en waarden Voor dit participatieve project hebben een aantal doelen, waarden en kerndoelen opgesteld. Het is belangrijk om onze gekozen waarden, doelen en kernwoorden tijdens het ontwikkelen en organisatoren van dit project erbij te houden, zodat we altijd vanuit de kern kunnen blijven denken en werken. Doelstellingen: -‐ De bewoners in de Transvaal op participatieve wijze betrekken in de buurt -‐ De winkeliers in de Transvaal een ‘gezicht’ te geven en de bewoners er kennis mee laten maken -‐ Voor de bewoners van de Transvaal een mogelijkheid creëren om zijn/haar mening/waardering over de winkels en winkeliers te kunnen geven -‐ Naamsbekendheid generen voor de winkels/winkeliers. -‐ De positie van de winkels in de Transvaal verbeteren ten aanzien van de grote winkelketens in de Oosterpoort. Waarden en kernwoorden: -‐ Uitnodigend -‐ De buurt een geheel laten vormen met de winkels in de Transvaal -‐ Mening geven -‐ interesse tonen in de buurt -‐ Laagdrempelig -‐ Positieve feedback -‐ Eenvoudig uitvoerbaar -‐ De winkels in de Transvaal in het zonnetje zetten -‐ Nieuwe manier van ‘reclame’ maken -‐ De Transvaal en de winkels staan centraal
8
Wat doen winkeliers voor de buurt terug? We doen dit project niet alleen voor de winkeliers, want de ondernemers geven ook wat terug aan de buurt. Het is de bedoeling dat de winkels die mee doen aan het project ook winkelstageplekken creëren. Stage lopen is bedoeld om praktijkervaring op te doen. Het is belangrijk dat je ergens stage gaat lopen waar je echt wat kunt leren. Door een stageplek aan te bieden aan de scholen in Oost word er een positieve band tussen de winkels en de scholen gecreëerd., het is heel namelijk lastig om stageplek te vinden voor de scholieren. Het is geven en nemen, ook voor de jeugd. Door mee te doen aan dit project zou een positief effect kunnen hebben op de buurt. De winkeliers staan centraal, ze krijgen positieve feedback uit de buurt door de muur en geven de jeugd de kans om via een stage een winkel te leren kennen, en wellicht een beroep voor in de toekomst. Voor een lijst met scholen waarmee contact gezocht kan worden voor de maatschappelijke stages zie: bijlage 1
Bron: http://www.winkelstage.nl/home.htm
9
6 Uitwerking project: ‘Wall of Fame: Transvaal’ Het project: Hier belichten wij de drie volgende vragen: 1. Welke activiteiten zullen er beschikbaar zijn voor bezoekers? 2. Wat zal er gebeuren met de activiteiten, hoe zal de instelling erop reageren, en het gebruiken? 3. Hoe zal de instelling het collectieve resultaat presenteren? Ons project is wellicht wat tegendraads, want het idee komt vanuit ons en het Museum Zonder Muren. Maar wij willen juist een muur: ‘The wall of fame’. De bewoners en bezoekers van de buurt worden uitgenodigd om hun waardering te geven aan de winkeliers in de buurt. Dit doormiddel van een persoonlijke boodschap te schrijven op het krijtbord dat hoort bij de foto van de winkelier, in ‘The wall of fame’. Het word een half ronde ‘muur’ die op het Steve Bikoplein zal worden geplaatst. De muur bestaat uit 2 delen: een portretfoto van de winkelier in zijn/haar winkel met daarbij hun gegevens vermeld als op een museum-‐tekstbordje: Naam, jaartal (sinds wanneer de winkel er gevestigd is) en een quote van de winkelier. Op deze manier worden de winkeliers ‘geëtaleerd’ als in een museale tentoonstelling, maar dan in de openbare ruimte. Onder iedere foto zal een krijtbord aanwezig zijn. Waarop staat: I love this store because… Bewoners en bezoekers worden na een winkelbezoek uitgenodigd om een krijtje mee te nemen en iets op het krijtbord van de winkel te schrijven. Het gaat erom dat het krijtbord gevuld word met mengingen en waarderingen. Met het krijtje mag daarna de stoep versierd worden, of je mag het achterlaten in de daarvoor bestemde bakjes onder de foto’s. ‘The wall of fame’ zal tussen de 8 en 10 weken moeten blijven staan, maar dit is iets wat overlegd moet worden met Museum Zonder Muren en de buurt. De reacties die op de krijtborden staan worden om de iedere week gefotografeerd, bij voorspelling van regen een keer extra. Afhankelijk van hoeveel er op de borden geschreven wordt, moeten ze af en toe gewist worden voor nieuwe reacties. De foto’s van de reacties worden gepost op onder andere de website van Museum Zonder Muren en een speciale Facebook-‐pagina van ‘I love this store..!’. Hier is ook de mogelijkheid om winkels te ‘waarderen’ die niet op ‘The wall of fame’ geplaatst zijn. Zodat de bewoners ook zijn/haar favoriete winkels kan laten weten dat ze het goed doen of de lekkerste taarten bakken. De facebook-‐pagina word beheerd door een vrijwilliger die wil meewerken aan dit project, een winkelier, Reinwardt student, of een medewerker van Museum Zonder Muren. Op deze manier worden de reacties allemaal gedigitaliseerd en gearchiveerd. Om mee te kunnen aan het project krijgen alle winkels in de Transvaal vooraf een brief of ze mee willen doen. Daarna is inschrijving voor de plekken op de borden op volgorde van aanmelding. Dus wie het eerst komt wie het eerst maalt. Na afloop van het project, als de muur weg word gehaald, is het de bedoeling dat er een boekje komt waarin de leukste en mooiste reacties van het krijtbord worden verzameld en gebundeld met de portretfoto’s. Elke winkelier krijgt het boekje cadeau. Ook lijkt het ons leuk om de boekjes dan uit te delen in de buurt, als bedankje voor de deelnamen van de bewoners. Ook leuk om op de toonbank te leggen in de deelnemende winkels. Het zou mooi zijn als de boekjes niet alleen verspreid worden in Transvaal, maar ook in de Oosterpoort en andere delen van Amsterdam-‐Oost ter promotie van Transvaal als winkelbuurt.
10
Bronnenlijst "Organisatie." Museum Zonder Muren. Museum Zonder Muren, 2014. Web. 02 June 2014. . "Transvaalbuurt." Stadsdeel Oost. Gemeente Amsterdam, 2014. Web. 02 June 2014. . "Transvaalbuurt (Amsterdam)." -‐ Wikipedia. Wikipedia, 2014. Web. 02 June 2014. . "Transvaalbuurt in Oost." -‐ Ondernemend Transvaal. Transvaal Steeds Beter, 2014. Web. 02 June 2014. . Stomweg gelukkig in Amsterdam-‐Oost. De geschiedenis van Dapperbuurt, Oosterparkbuurt, Weesperzijdestrook en Transvaalbuurt, Ton Heijdra en Max Popma, Uitgeverij René de Milliano, Alkmaar 1996. Thuis in Amsterdam : verleden, heden en toekomst van Woningbedrijf Amsterdam, Pieter van Kesteren. Uitgeverij SUN, Nijmegen, 2001
11
Bijlagen -‐ -‐ -‐
Lijst met mogelijke scholen maatschappelijke stage Interview met Desmond Ronner Vragenlijsten winkeliers
12
De Berkhoff – VOvA Adres Wibautstraat 220, 1097 DN Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 579 72 72 E-‐mail [email protected] Website www.checkdeberkhoff.nl www.berkhoffschool.nl Bestuur Voortgezet Onderwijs van Amsterdam (VOvA) Bijzonderheden Een belangrijk onderdeel op De Berkhoff zijn de stages in klas 2, 3 en 4. In klas 2 loop je een week maatschappelijke stage, in klas 3 en 4 loop je twee weken bedrijfsstage in de horeca-‐ of bakkerijbranche. Om letterlijk en figuurlijk de sfeer te proeven van De Berkhoff kun je in ons lesrestaurant terecht voor een warme lunch (ma. t/m vr. om 12.15 uur) of een diner (do. om 18.00 uur), door onze eigen leerlingen bereid en geserveerd. Een echte aanrader! Wel graag even van tevoren reserveren. College De Meer Adres Radioweg 56, 1098 NJ Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 694 52 03 E-‐mail [email protected] Website www.demeer.org Bestuur Stichting ZAAM, Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs Cosmicus Montessori Lyceum Avo Adres Voorm. Stadstimmertuin 2, 1018 ET Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 597 98 04 E-‐mail [email protected] Website www.hetcml.nl Bestuur Stichting Montessori Scholengemeenschap Amsterdam Cosmicus Montessori Lyceum Havo/Vwo Adres Mauritskade 58, 1092 AD Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 597 93 00 E-‐mail [email protected] Website www.hetcml.nl Bestuur Stichting Montessori Scholengemeenschap Amsterdam Cygnus Gymnasium Adres Vrolikstraat 8, 1091 VG Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 468 88 80 E-‐mail [email protected] Website www.cygnusgymnasium.nl Bestuur Stichting ZAAM, Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs
13
IJburg College 1 Adres Pampuslaan 1, 1087 HP Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 344 30 00 E-‐mail [email protected] Website www.ijburgcollege.nl IJburg College 2 Adres Locatie op Zeeburgereiland Stadsdeel Oost Telefoon 020 344 30 00 E-‐mail [email protected] Website www.ijburgcollege.nl LUCA Praktijkschool – VOvA Adres Javaplantsoen 24, 1095 CS Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 579 71 50 E-‐mail [email protected] Website www.checkdelucapraktijkschool.nl www.lucapraktijkschool.nl Bestuur Voortgezet Onderwijs van Amsterdam (VOvA) Montessori College Oost Adres Polderweg 3, 1093 KL Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 597 98 99 E-‐mail [email protected] Website www.montessori-‐college-‐oost.nl Bestuur Stichting Montessori Scholengemeenschap Amsterdam Pieter Nieuwland College 1 Adres Nobelweg 6, 1097 AR Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 665 47 30 E-‐mail [email protected] Website www.pieternieuwland.nl Bestuur Stichting ZAAM, Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs Pieter Nieuwland College 2 Adres Linnaeushof 48, 1098 KM Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 893 80 00 E-‐mail [email protected] Website www.pieternieuwland.nl Bestuur Stichting ZAAM, Interconfessioneel Voortgezet Onderwijs
14
Stelle College – VOvA Adres Mr. Treublaan 1 -‐3, 1097 DP Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 579 71 30 E-‐mail [email protected] Website www.checkhetstellecollege.nl www.stellecollege.nl Bestuur Voortgezet Onderwijs van Amsterdam (VOvA) Wellantcollege Linnaeus oost Adres Archimedesplantsoen 87, 1098 JZ Amsterdam Stadsdeel Oost Telefoon 020 692 90 60 E-‐mail [email protected] Website www.wellant.nl Bestuur Stichting Wellant
15
Interview met Desmond Ronner Winkelstraatmanager/Accountmanager Transvaal, Oosterpark en Weesperzijdebuurt. Directie Sociale Realisatie Afdeling Kunst, Cultuur, Economie en Toerisme Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Oost Woont u zelf in de Transvaal buurt? Zo ja, hoelang en hoe kwam u hier? Zo niet, wat is uw connectie met de buurt? ‘Ik ben opgegroeid in Amsterdam Oost, dus heb een sterke band met de buurt. Soms weet ik nog beter dan de winkeleigenaren zelf, wat er voor hen allemaal in het pand heeft gezeten.’ Wat is uw beroep/wat voor werk doet u/wat doet u precies? ‘Ik ben winkelstraat/accountmanager, begonnen in oud oost-‐watergraafsmeer (kennen jullie dat? Er volgd een uitleg waar de stadsdelen zijn) Ik beheer gegevens van alle ondernemers, ik heb nu onder andere de transvaalbuurt, oosterparkbuurt onder mijn hoede. Ik doe accountmanagement in de transvaalbuurt, dat houdt in dat ik langsga als er problemen zijn. In het verleden deed ik dat ook voor de Lineusstraat, voorheen werd die straat de dönerstraat genoemd met veel gesloten rolluiken en een slechte sfeer. Wij handhaven alleen op klachten of afroep, niet op eigen initiatief. Ik bemiddel tussen de buurt en wie zich er wil vestigen, als iemand bijvoorbeeld 50 m2 zoekt, ga ik kijken wat ik daarvoor heb. Transvaal is een lastige buurt, er is veel subsidie verstrekt wat veel nieuwe ondernemers heeft aangetrokken. In de pitoriusstraat zat eerst een alcoholvrij cafe, dat is een reguliere kroeg geworden. Het heeft een gesloten uitstraling en er zijn geen vergunningsaanvragen geweest om alcohol te mogen schenken.. dan ga je daar vraagtekens bij zetten.’ Welke (participatieve) initiatieven hebben al plaatsgevonden op het gebied van winkels? ‘Michelen, was een shoarmazaak waar veel ruzies waren en geluidsoverlast, tot zelfs ME eraan te pas moest komen. Het was een pand van een particulier,omdat het zo een belangrijk pand is voor de buurt hebben we het opgekocht, maar wat moest hier nu gaan vestigen? Er moest wel iets komen wat een beetje leven in de brouwerij bracht, nu heeft het een mooi terras en gaat het veiligheidsgevoel omhoog.’ Hoe is de sfeer/relatie tussen de verschillende ondernemers/winkeliers? ‘Er zijn geen ruzies, eigenlijk zijn de ondernemers eerder bijna familie/goede vrienden dan concurrenten. Een initiatief als Olives en More draagt bij aan ontwikkeling van de buurt. ‘ Wat is de reactie van de bewoners/winkeliers op dergelijke initiatieven? ‘Het belangrijkste punt is dat ze geen tijd hebben. De winkeleigenaren staan meestal zelf in de winkel, ze willen best sponsoren of iets bijdragen als het een positief initiatief is. Vooral Albert Heijn is altijd te porren voor een leuke actie.’ Is er behoefte aan verbinding en participatie? (Denkt u dat er nog wel behoefte is aan het –zoveelste-‐ multiculturele project?) Tussen de winkeliers onderling, of winkeliers en bewoners..? ‘Ik ga zelf altijd even langs en het is een goede binnenkomer om te zeggen: ik kreeg je naam door van.. We hebben eigenlijk alleen buurtwinkelstraten, dus voor dagelijks gebruik.
16
Natuurlijk zijn er ook winkels die een groter bereik hebben, maar ze moeten wel een binding hebben met de buurt. De hippe winkeltjes zijn niet alleen daar gevestigd, maar de eigenaren wonen ook in de wijk.’ Zijn er winkels die bijzonder gemotiveerd of juist totaal niet geïnteresseerd zijn? Zowiezo House of Brown en Marieke Mittelmeier, zij is verantwoordelijke voor de communicatie binnen de wijkaanpak. ‘Olives en more stond eerst op de markt, er kwam vraag vanuit hun klanten of zij geen winkel hadden. Daarom zijn ze een winkel begonnen die nu op donderdag en vrijdag open is in de transvaalbuurt.’ Waar jullie niet aan hoeven te kloppen is koffiehuis klassiko, café Kruger en café Spanje.’ Wat zijn kaders om rekening mee te houden? Bijvoorbeeld op het gebied van religie? Welke groepen mensen mixen wel/niet met elkaar? ‘Nee niet echt, iedereen kan wel goed met elkaar.’ Waar hebben de ondernemers/winkeliers behoefte aan volgens u? ‘Eigenlijk is dat overal hetzelfde namelijk: ze willen wel graag een braderie of evenementje organiseren, maar ze hebben geen zin in al het gedoe eromheen. Ze hebben leuk contact met elkaar en er ook wel wat voor over, maar wie doet de vervelende dingen als papierwerk en dergelijke, ik heb daar ook geen tijd voor. Als de winkeliers alleen maar hoeven in te schrijven en mee te doen, willen ze graag.Krugerplein is het beste om iets te organiseren, dat hebben we ingericht als evenementenplein. Noud Verhagen (Tugela 85) organiseerde hier: Alice in Transvaal en Midnight Summer van Sheakspeare, het plein was decor voor een grote markt.’ Wat is haalbaar en wie kan ons evt. helpen? ‘Jan van Dijk, Albert Heijn ! is heel belangrijk in de buurt. Betrokken, maken lunchpakketen, sponsoren leuke initiatieven.’ Waarom vestigen nieuwe ondernemers zich in transvaal? ‘We hebben er veel energie in gestoken, het gaat nog niet vanzelf maar wel steeds beter omdat de buurt opkomt. Woningbouwcoöperaties gaan voor duurzaam, zij willen liever minder huur en geen problemen. Winkelpanden met een particuliere eigenaar verhuren natuurlijk gewoon aan diegene die het meeste betaald. Ondernemers steken elkaar aan, als er een schaap over de dam is, volgens er meer.’ Wat voor buurt is het? ‘Opkomende volksbuurt er zit een stijgende lijn in. Verder betaal je maar 200 euro huur per vierkante meters, ipv 350 euro per vierkante meter zoals in het centrum. Er is dus meer plaats voor kleinere winkeliers. Dineke Rietsolie nr. 37, 35 was een tandarts wordt: Hella ten Oever: glutenvrije gezondheidswinkel.’ ‘In de verbinding zit een Marokaanse en Turkse moskee in 1 gebouw. 1 van de partijen heeft
17
geld voor een andere locatie en de andere niet. De meerderheid is Marokaans, maar er zijn bijvoorbeeld ook Egyptenaren. De transvaalbuurt heeft hele statistieklijsten met culturen: O.N.S., de buurtbegroting van Oost.’ ‘Ik ben juist blij met jullie frisse blik, als bewoner wordt je een beetje blind voor alles, omdat je het als normaal ziet. De eerste oosterparkstraat is een project geweest een tijdje geleden, het is een fietsstraatje waar men zo snel mogelijk doorheen fietst. We hebben een boekje gemaakt met mooie foto’s en verhalen van de ondernemers, er zit een gedrevenheid in waarvan je energie krijgt. Behalve in het boekje hebben we de afbeeldingen op grote aluminiumplaten geprint en gepresenteerd bij scholen en andere publieke plekken. Een ander voorbeeld was de Stagestraat. Buitenlandse ondernemers weten niet hoe ze een stageplaats kunnen realiseren, wij helpen ze een erkend leerbedrijf te worden.’
18