Hoofdstuk 3: VALORISATIE Dit hoofdstuk bevat alle werkzaamheden die een academisch, maatschappelijk en industrieel/economisch nut kunnen hebben, voor de projectaanvragers en, in het bijzonder, voor alle leden van de gebruikerscommissie, maar tevens voor alle geïnteresseerde gebruikers in Vlaanderen. Webstek. Het eerste waar voor gezorgd werd, was een eigen webstek opstellen, nl. http://simkinpres.vub.ac.be welke voor iedereen, in het bijzonder de gebruikerscommissie, toegankelijk is. Op deze webstek zijn voornamelijk alle voortgangsverslagen en commissieverslagen te vinden die tijdens de duur van het project gemaakt werden. Studiedagen en congressen. Hieronder wordt slechts een beknopt overzicht gegeven. Verdere informatie (programma’s en kopies van de lezingen en presentaties) is terug te vinden in de respectievelijke voortgangverslagen en op de hierboven vermelde webstek. 1. Studiedag “De mens in beweging” Op 24 april 2006 werd er door medeprojectleider Prof. Peeraer de jaarlijkse studiedag voor de Biomedische Genootschapingericht “Revalidatietechnologie: De mens in beweging” ingericht.
Aan deze studiedag hebben naast professionelen ook studenten in het kader van hun vorming deel genomen. Op deze studiedag is er door de projectleider Van Gheluwe een voordracht over biomechanische ganganalyse gehouden waarin uiteraard ook het huidig project 20
aan bod komt. Deze activiteit past dan wel zowel in het kader van de professionele als onderwijsmatige valorisatie van biomechanische technieken in ganganalyse en dus ook van in dit project gebruikte concepten. 2. “90th ICB Seminar “Biomechanics of Human-Machine Systems. Trends and Applications” in Warschau op 7-10 December 2006. Op dit congres heeft Prof. Peeraer een voordracht met de titel “Application of cybernetics in artificlal limbs” gegeven. Belangrijk hier was het contact met Prof dr. ir. Andrzej Wit van de Universiteit Warchau (Faculteit bewegingswetenschappen), expert in neurale netwerken. Hij was bereid gevonden Olivier Pareits bij te staan in het toepassen van neurale netwerken op gangkinematica en plantaire voetdrukken.
3. 12th World Congress of the International Society for Prosthetics and Orthotics (ISPO - in Vancouver juli 2007) Door Louis Peeraer is een presentatie gegeven met de titel “From foot pressure to foot motion?”.
4. De dag van het onderzoek onder de titel “Partner in Kennis: onderzoek, dienstverlening, expertise, innovatie en vorming” op 1 juni in de KHK te Geel
21
In de centrale hal was een behoorlijk grote (bemande) stand te zien zijn waarin ook het Simkin project voorgesteld wordt (poster 1x1.2m), en waarin de relatie met andere lopende en/of aangevraagde onderzoeksprojecten en samenwerkingsverbanden geïllustreerd werd. Tijdens de workshopsessies die na de plenaire sessies gehouden werden, werd het Simkin-project tevens in een presentatie voorgesteld.
5. Symposium “Technologie in revalidatie enbiomedische signaalverwerking” op 14 december 2007 in het KHK te Geel Dit congres werd door de KHK georganiseerd en was gericht naar orthopedisten/orthopedisch instrumentmakers, podologen, onderzoekers, artsen/kinesitherapeuten, biomedische ingenieurs, R&D-verantwoordelijken uit de orthopedische industrie, enz… Op Op dit congres kwam het onderzoek van het SIMKINProject aan bod via lezingen van onze medewerkers Bart Van Gheluwe (over plantaire voetdrukmetingen), Friso Hagman (over biomechanische voetmodellen), Stijn Van Melckebeke en Koen Janssens (over bewegingsonderzoek in de praktijk). Vooral in de laatste presentatie werd extra nadruk gelegd op de verwezenlijkingen en resultaten van het huidig project. 6. CODAMOTION-user’s-groupmeeting in Marseille januari 2008 Louis Peeraer heeft daar een lezing gegeven, “ Simulation of 3D-gait kinematics of the foot based on plantar foot pressure distribution” 7. Symposium “Podotherapie 25, jaar ten voeten uit’ op 29 maart 2007 te Eindhoven Dit symposium werd georganiseerd door de Paramedische afdeling van Fontys University Applied Sciences in Eindhoven In de sessie “Is er toekomst voor Evidence Based Podotherapie” was Louis Peeraer sessievoorzitter en gaf Bart Van Gheluwe een uitgenodigde voordracht, getiteld “Bewegingsanalyse en drukmetingen: weten is meten”.
22
8. I-FAB-congres “Foot and Ankle Biomechanics” in Bologna in september 2008. Louis Peeraer is ingeschreven met een presentatie waarin ook onderzoeksresultaten van het huidig SIMKIN-project aan bod komen.
Integratie van onderzoeksresultaten in de Footscan-software of -hardware van RSscan 1. De relatie tussen ligging en verplaatsing van het Center-of-Pressure (CoP) en eversie van het hielbeen Zoals in het technisch verslag reeds aangehaald bieden de positieve resultaten van de studie betreffende de relatie tussen ligging en verplaatsing van het Center-ofPressure (CoP) en eversie van het hielbeen een opportuniteit om de software van de RSscan-drukplaten en drukzooltjes aan te vullen met een klinisch interessante module over de medio-laterale ligging en verplaatsing van het CoP. Op deze wijze kunnen gebruikers een indruk krijgen van mogelijke calcaneaire eversie louter door gebruik van een drukplaat of drukzolen. Dit was al een eerste aanzet voor productvalorisatie. 2. Commercialisering van een goedkoop maar betrouwbaar krachtenplatform bestemd voor ganganalyse. De poging om goedkopere alternatieven voor de klassieke, maar dure Kistler-, Amti-krachtenplatforms te vinden voor het unieke calibratiesysteem van de Footscan-drukplaten (de zogenaamde 3D- calibratiebox van RSscan) waarbij de totale druk die door de drukplaat gemeten wordt getoetst en geijkt wordt door een onder de drukplaat liggend krachtenplatform, is niet gelukt. Het was de bedoeling van het project een meerwaarde te bieden door een alternatief krachtenplatform uit te testen. Realisatie hiervan zou dan ook automatisch ook tot een meerwaarde en valorisatie van de RSscan-drukplaat leiden. Jammer genoeg is dit niet gelukt daar de Chinese platforms die hiervoor door RSscan voorgesteld werden, niet aan de nodige nauwkeurigheid- en betrouwbaarheidscriteria voldeden. De meetresulaten hierover kunnen in het voortgangsverslag van mei 2006 (c.f. webstek van SIMKIN) terug gevonden worden. 3. Softwarematige en automatische masking van drukzones De softwarematige en automatische verdeling van het plantaire aspect in drukzones, masking genoemd (c.f. figuur hieronder), is nieuw en het zou
23
daardoor interessant zijn deze in de Footscansoftware te incorporeren. Voor het berekenen van de plantaire drukken werd in het projectgebruik gemaakt van een automatische verdeling van de voetzool in zones. Dit automatische zonedetectiealgoritme maakt gebruik van zogenaamde randdetectie op de gemeten drukverdeling. De eerste testen waren hoopvol: een parallelle visuele controle liet in 95% van de gevallen een succesvolle verdeling zien. De automatische drukzoneverdeling is aldus zo goed als bruikbaar om in de sofware voor analyse van voetdrukmetingen ingebouwd te worden wat intussen ook geschied is. 4. Integratie van het biomechanische model in Footscan-software Om de beweging van het hielbot te beschrijven bevatte de Footscan-software reeds enige mogelijkheden. Deze steunden op een voorstudie voorafgaand aan het doctoraat van Friso Hagman. Na het doctoraatsonderzoek werd duidelijk dat het model uit de voorstudie verdere aanpassingen moest ondergaan om de koppeling tussen de drukmetingen onder de hiel en de hielbewegingen zelf te optimaliseren. Tijdens de beginperiode van het huidig project zijn dan ook reeds aanpassingen doorgevoerd. Doch de verdere uitwerking van een volledig biomechanisch voetmodel werd wegens de verminderde opdracht van Friso Hagman beperkt tot het aanpassen van het bestaande model aan prothesedragers. Doch zelfs dat is vervangen door een door de gebruikerscommissie prioritair gestelde opdracht, namelijk het opstellen van een visuele representatie en integratie van het bestaand model in de Footscan-software. Dit werd beslist in een interne vergadering op 22 augustus 2007 met de mensen van RSscan, het belangrijkste lid van de gebruikerscommissie. Zo zou direct na het meten van voetdrukken, de Footscan-software door middel van dit model het mogelijk maken, quasi in real-time een simulatie van de driedimensionale beweging van de voet op het computerscherm weergeven (c.f. figuur hieronder). Een videoclip is op de webstek te bezichtigen
24
Valorisatie in de hogere opleiding orthopedie In de lessen biomechanica aan de Katholieke Hogeschool Kempen, wordt zowel in het eerste als het tweede jaar in de afstudeerrichtingen “orthopedie” en “schoentechniek voor sport en revalidatie”, de menselijke gang bestudeerd. De voet en het voet-enkel complex spelen daarin uiteraard een bijzonder belangrijke rol. Deze lessenreeks wordt gegeven voor alle Belgische en Nederlandse studenten (via een contractuele samenwerking met de Fontys Hogescholen Eindhoven). Een gedetailleerde beschrijving van dit onderricht is in de voortgangsverslagen terug te vinden. Samenwerkingen 1. Samenwerking met het FWO-project “Studie van intelligente enkelvoetprothesen aangedreven door biologisch geïnspireerde actuatoren ”, Hierbij worden kinematische data van het Tetra-project gebruikt om de spierkrachtdistributie van de onderbeenspieren te evalueren met of zonder subtalaire enkelmobiliteit. Dit heeft zijn uitdrukking gevonden in een presentatie ”Muscular control of the ankle and subtalar joint during gait” op het Symposium “Foot and ankle biomechanics” (te Leuven op 20 april 2007) en heeft tevens geleid tot een abstract “Muscle forces calculated with and without subtalar joint definition differ significantly” voor het jaarlijks congres van de American Society of Biomechanics die in Stanford in de maand augustus 2007 doorging 2.Erkenning van het huidig SIMKIN-project binnenin het pas in februari opgestarte “Leuven Medical Technology Center”. Toekomstperspectieven Niet direct zichtbaar, maar in het kader van de valorisatie op lange termijn toch van onschatbare waarde, is dat het huidig SIMKIN-project niet alleen aanleiding heeft gegeven tot het opstarten van nieuwe biomechanischorthopedische projecten, maar hiervoor tevens technische en wetenschappelijke know-how heeft aangeleverd. In deze context zijn de volgende lopende projecten te vermelden: ° Dynalop (Tetra-project) waar de optimalisatie van de uitlijning van prothesen onderzocht wordt ° Orthopedische ZorgInnovatie (een Europees Interreg-3-project) in samenwerking met het UZ van de Universiteit van Maastricht, waar het effect van verschillende functionele orthesen (correctiezolen) onderzocht wordt. ° Pieken in de Delta (PID), een initiatief van het Nederlands Ministerie van Economische Zaken tot ondersteuning van onderzoeksprojecten in verband met het opstellen van functiorele eindige-elementen-modellen voor de interactie
25
voet-orthese. Mobilab van de Katholieke Hogeschool Kempen is hier de enige Vlaamse partner. ... en nog een laatste beschouwing Een tweede, maar misschien nog belangrijker gevolg van het huidig project en de boven vermelde vervolgprojecten, is dat MOBILAB in de KHK ondertussen een belangrijk centrum voor orthopedie aan het worden is, niet alleen voor het aanpassen en afstellen van prothesen maar tevens voor biomechanisch onderzoek naar de eigenschappen van prothesen. Ook het belang van de bestaande relaties met de commerciële partners mag hierbij niet vergeten worden. Het ligt dus binnen de verwachtingen dat een groot deel van het prothesegebeuren in Vlaanderen en tevens Nederland in de toekomst zich in Geel zal afspelen, zeker binnen de regionale driehoek Leuven, Aken, Eindhoven
26
