Het participatief laboratorium over de doorstromingen van de jongeren van school naar werk Leringen van de groepsanalysen met de spelers van de doorstromingen van de jongeren Abraham Franssen (FUSL)
Samenstellingsseminarie 13 november 2012
!
Welkom Doelstellingen van het seminarie "
De eerste leringen van het project teruggeven (groepsanalysen, statistieke seminaries, europese benchmarking) "
De opbouw van een gedeelde diagnostiek wat betreft de doorstromingen van de jongeren tussen onderwijs, tewerkstelling en publieke actie "
Pistes en perspectieven ontwikkelen om de publieke actie en de doorstromingen van de jongeren te verbeteren
I Het participatief laboratorium over de doorstromingen van de jongeren Doelstellingen en methodes
Doelstellingen van het « JongerenLabo »
Het JongerenLabo project... Is een werkkader, een laboratorium Over een periode van 2 jaar (2012: de constructie van een gedeelde diagnostiek - 2013: de constructie van de gidsen en aanbevelingen) Ondersteund en gefinancieerd door de Europese Unie (PROGRESS) Op basis van een participatieve methodologie Door de belanghebbenden in dialoog te brengen over de vraag van de doorstromingen van de jongeren. En pistes en operationele instrumenten voor te stellen In partnerschap met de FUSL, CCFEE, ACTIRIS 01/02/2012
Participatief laboratorium over de doorstromingen van de jongeren # JongerenLabo$
3
LABOJEUNES JONGERENLAB YOUTHLAB
Doelstellingen en Methodes !
=> Bijdragen tot de analyse en de verbetering van de publieke actie inzake de doorstromingen van de jongeren tussen school en tewerkstelling !
Creatie van een netwerk van spelers : Groepsanalyse !
Statistieke kennis over de trajecten en de doorstromingen van de jongeren : statistieke seminaries (CCFEE) !
Zich van europese ervaringen inspireren (« Benchmarking »)
De Waalse FOD : Le Forem De Oostenrijkse FOD : de AMS De Duitse FOD : de BA
Stand van zaken Openingsseminarie (21 november 2011): met de institutionele en operationele verantwoordelijken van he Brussels Hoofdstedelijk Gewest (110 deelnemers) « Gesloten » statistieke seminaries (15 maart 2012) : gecoördineerd door het Secretariaat van de CCFEE Tussentijds seminarie (11 oktober 2012) « framing gegevens - bedenking over de instrumenten » 23 dagen groepsanalyse : Deelnemers: actoren van de verschillende sectors Moeilijkere mobilisatie : de jongeren en de institutionele verantwoordelijken
Benchmarking : Oostenrijk, Duitsland an Wallonië 01/02/2012
Participatief laboratorium over de doorstromingen van de jongeren # JongerenLabo$
5
LABOJEUNES JONGERENLAB YOUTHLAB
De groepsanalysen TYPE
Spelers
MAG Jongeren
Jonge werkzoekenden
MAG niveau van de professionele praktijken
Eerstelijns spelers (arbeidsadviseurs, integratie-agenten, opleiders,...)
MAG niveau van de professionele praktijken
Eerstelijns spelers (arbeidsadviseurs, integratie-agenten, opleiders,...)
MAG organisatorisch niveau van de maatregelen
Operationele verantwoordelijken van de maatregelen
MAG organisatorisch niveau van de maatregelen
Operationele verantwoordelijken van de maatregelen
MAG niveau van de onderlinge afstemmingen tussen de actieplannen
Verantwoordelijken en institutionele vertegenwoordigers
MAG « Transniveaus »
Alle soorten spelers van alle niveaus
MAG « Actiris » « Inter-directies » en « Transniveaus »
Spelers van Actiris van alle niveaus en verschillende directies
MAG « Werkgevers »
Werkgevers
P.1
Volgende stappen
Vervolg statistieke seminaries « experten » : gecoördineerd door de CCFEE - « Conclusief » seminarie (december 2012 - januari 2013)
Observaties op het terrein en aanvullende gesprekken (december 2012 - maart 2013)
Vervolg Benchmarking - afronding in mei 2013
# JongerenLabo$
7
Volgende stappen
Op de proef stellende workshops van de opgebouwde gidsen met de spelers op het terrein/managers om deze geldig te verklaren
Redactie van de finale gidsen en de aanbevelingen (eind augustus 2013)
Slot seminarie (5 september 2013)
01/02/2012
Participatief Laboratorium over de doorstromingen van de jongeren # JongerenLabo$
8
II De groepsanalysen : patchwork en « knelpunten » Abraham Franssen (FUSL)
Het patchwork van de transities Een complex, verdeeld en multi-niveau actiesysteem !
Breuk in de spontane transities en aanhoudende ontwikkeling van het veld van « bemiddeling » tussen onderwijs, sociale bescherming, arbeidsmarkt, jongerensector !
« Geheel uitmakend van een verscheidenheid onderdelen, min of meer harmonieus samengebracht » !
Rationaliteit van elke actor en systeemeffecten
Arbeids‐ markten sectoren; kwalificaties;
Schoolsysteem Netten, niveaus, kwaliteit en gerechtheid, succes percentage
“Zwart‐ werk”
type regularisering : COD, CBD, Intérim..
Transit. Ruimte
Huisvest Sociale bescherming NEET
De transitionele ruimte Activatie en controle
Begeleiding en orientatie
Opleiding en kwalificatie.
Actie op de arbeidsmarkt.
Socialisatie Sociale hulp - Begeleiden - Vormen - Tewerkstellen - Socialiseren - Controleren
Het patchwork van de transities Een complex, verdeeld en multi-niveau actiesysteem !
Belang en diversiteit van het aanbod !
Gekenmerkt door meerdere breuken "
Tussen de ervaringen van de jongeren en de zin van school "
Tussen het « profiel » van jongeren en de vereisten van de arbeidsmarkt "
Tussen de jongeren en de instellingen "
Tussen de « policy designers » en de « policy makers» "
Tussen de « partners » in het te volgen traject en de verdeling van de rollen "
Tussen autoriteiten, uitvoerders en autoritaire uitvoering "
In de kennis (statistieken, evaluatief, prospectief)
Patch work ?
! Vervangingsbehandeling die dient om van de afhankelijkheid bevrijdt te worden ! Werkt het ?
Knelpunt 1 : Hoe kunnen stages zinvoller worden
!
door een betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt ? Conclusies :
"
"
"
"
Zeer ongelijk schoolsysteem, hiérarchisering van de verschillende opleidingen en orientatie via een watervalsysteem; Belangrijke schoolverlating : in Brussel, verlaten bijna 20% van de leerlingen het secundair onderwijs zonder diploma; Sommige technische en beroepsopleidingen hebben geen duidelijke toekomstmogelijkheden Het alternerend leren blijft minoritair en residueel
Knelpunt 1 : Hoe kunnen stages zinvoller worden door een betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt ? !
Voordracht : « Vertrouwen en Chocolade » " Voordracht van een minibedrijf project die leerlingen van het 6 P opnieuw motiveert
!
Voordracht : « SCHOOL OF WERK » " Voordracht over leerlingen in een CEFA (alternerend leren), die op stage zijn maar de school, halftijds, verlaten »
Knelpunt 1 : Hoe kunnen stages zinvoller worden door een betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt ? Autonomie van de school
Verbinding onderwijs - werk
1- Diploma! s
- Schooldiploma - « Burgerschap »
- Professionele competenties - Nut van stages
2- Gedeelde basis ?
- Basisopleiding
- Vroegere splitsing
3- Overeenstemming - Kruiselings initieel onderwijs - werk diploma
- Nastreving van een overeenstemming
4 - Orientatie
- Omkeerbare keuzes
- Informatie over beroepen
5 - Partnerschap
- Pedagogische logica is belangrijkste
Te versterken : - Bedrijven - Professionele opleidingen
Knelpunt 1 : Hoe kunnen stages zinvoller worden door een
!
betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt ? Vragen : Welke afstemmingen tussen onderwijs, opleiding en werk? "
Welke plaats en welke modaliteiten voor de alternerende opleiding ? "
Welke regulatie van het aanbod en aanvraag van stages ? "
Welke programmering en aanbod voor de gekwalificerende opleiding verbonden met de arbeidsmarkt ? "
Welke uitwerking op het schoolsysteem ? "
Welke partnerschappen School - Opleiding - Bedrijven ? "
Welke orientatiemaatregelen voor de leerlingen ?
Jongeren « doorgelicht »
!
!
Knelpunt 2 : Waar zijn de jongeren ?
"
Voordracht : « 5 jaar rondlummelen en daarna ? » "
Voordracht : « Zich uit te slag slaan » "
Voordracht : « Waar zijn de jongeren ? »
De « NEET »
!
Knelpunt 2 : Waar zijn de jongeren ? Ervaring van de jongeren Geen homogene categorie; !
Tussen Loyalty, Voice, Apathy, Exit ; De indruk dat de instellingen weinig zinvol werk leveren (« Hebben geen toegang tot werk », « Ze doen alsof ze je helpen ») ; De verhouding met « controlerende » instellingen ingegeven door « bluff » Waardering van nabijheid van de spelers ( vertrouwsband door interpersoonlijk contact) ; Het idee dat de maatschappij gesloten is en vijandig tegenover jongeren; Actief op zoek zijn naar werk maar snelle teleurstelling als zaken niet uitdraaien zoals gehoopt; Belang van een werk waar « je gerespecteerd wordt »; Het claimen van het recht op « een normaal leven »; !
!
!
!
!
!
!
!
Voordracht : « Met de fiets naar Durbuy » Opvoeders van een « Maison de Jeunes » stellen een volkomen nieuwe experimentatie voor aan jongeren die de school verlaten. De eerste stap van deze test is dat ieder met zijn fiets naar Durbuy rijdt à voor een week activiteiten en bedenktijden: spéléo, informatie over de arbeidsmarkt, levensproject,...
!
!
!
Knelpunt 2 : Waar zijn de jongeren ?
Succesfactoren " Experimentele dimensie " Waardering " Individueel en collectief " Professioneel- maar ook levensproject " Inzet van de begeleiders
Knelpunt 2 : Waar zijn de jongeren ? !
Vragen inzake het aantrekken van de jongeren !
Zijn jonge werkzoekenden moeilijk te bereiken of de openbare arbeidsdiensten ? !
De gelegenheid (voor de FOD% s, OCMW% s, Werkwinkels,...) om een specifieke aanbod van diensten voor jongeren te organiseren ? !
Voordelen en beperkingen van het verplicht karakter van de begeleiding ? !
Welke soort nadering voor de meest kwetsbare en de mensen die te ver verwijderd zijn van de arbeidsmarkt ? !
Welke rol voor de actoren van de jongeren sector (Maison de Jeunes, AMO...) wat betreft de aantrekking ? Gelegenheid om het informeel te formaliseren ?
Knelpunt 3 : Het gat tussen « begeleiding » en « tewerkstelling » Voordracht : « De aanschrijving » Voordracht wat betreft het verschil tussen het begeleidingswerk met jonge werkzoekenden en het beheer van werkaanbiedingen, waar men de « werkgever als klant » tevreden moet stellen door hem enkel de beste kandidaten voor te stellen...
Voordracht : « De onmogelijke keuze » Voordracht van een moeilijk partnerschap tussen een AMO, bezorgd om een concrete antwoord (werk) voor te stellen aan de jongeren, en een Mission Locale (werkwinkel), die eerst de jongeren wil selecteren
. Conclusies " Een breuk tussen de missies die werkzoekenden begeleiden en de missies van die zich bezig houden met « tewerkstelling » ! Binnen de organisaties, tussen de organisaties " Verlengde en gefragmenteerde trajecten van de werkzoekenden " Wordt de mediatie vermoordt door het aantal tussenpersonen ?
!
Knelpunt 3 : Het gat tussen « begeleiding » en « tewerkstelling » INZETTEN : Welke rol voor de Openbare Arbeidsdienst en de partners in het « afstemmings » proces tussen vraag en aanbod " Een rol van tussenpersoon (matching, transparantie van de arbeidsmarkt )? " Een rol van « fabricatie » van werkzoekenden « fit for the function » voor werkgevers die als klant worden gezien ? " Een rol van « mediator en regulator » (« de eigenschappen van vraag en aanbod en hun onderlinge verhoudingen veranderen »)
!
Knelpunt 3 : Het gat tussen « begeleiding » en « tewerkstelling » VRAGEN : FOD en partners : Tussenpersonen, leveranciers of mediators van de arbeidsmarkt ? "
Met betrekking tot de missies : De individuen uitrusten >< De instellingen en de arbeidsmarkt uitrusten ? "
Met betrekking tot de doelstellingen : Wie is onze eindklant ? "
Met betrekking tot de organisatie : Welke afstemming tussen begeleiding en het beheer van de werkaanbiedingen ? ! Welke strategie voor een betere toegang tot de arbeidsmarkt ?
Knelpunt 4 : Professionnalisme van de « eerste lijn » tussenpersonen Voordracht : « Ik weet niet... » Een arbeidsadviseur tegenover een jongere « zonder project » Voordracht : « Examencommissie » De moeilijkheden van een jongere begeleidt door een integratieagent in het kader van een ISP dienst, die uiteindelijk, na meerdere zoektochten, beslist zijn examencommissie af te leggen Voordracht : « Een strafregister bij de RVA » In het kader van de controle op het zoeken naar werk, conflict met een jongere die de gevraagde stappen niet had ondernomen, wegens de aanwezigheid van een strafregister die hij aan de de facilitator van de RVA niet had vermeldt. Voordracht : « De grote broer » De begeleiding, « op straat », van een jongere waarmee de opvoeder een vertrouwensrelatie opbouwt -
>
!
Knelpunt 4 : Professionnalisme van de « eerste lijn » tussenpersonen Antwoorden aanbrengen of zorgen dat de jongere de juiste vragen stelt ? Dienstverlener versus coach ?
!
"
Gericht op het individu / Gericht op het project (professioneel/ persoonlijk) / Beroepsgericht
Aanpak gericht op de instelling versus aanpak gericht op de aanvrager
!
"
De spanning tussen begeleiding en verplichtend karakter
Professionele autonomie, standaardisatie van de procedures en verdeling van werk
Knelpunt 4 : Professionalisme van de « eerste lijn » tussenpersonen
GERICHT PROCES
OP
HET
GERICHT OP HET PRODUCT
GERICHT OP DE INSTELLING •
De agen t die de regels volgt
- Werk g e richt op aa n bod - Beperkt ve r tr o uwen, belang van con trole - Bure a uc ra tisch , afs tandelijk , bevoogdend •
De con troleu r-inspecte ur
- Extr e me con trole
GERICHT OP HET IND IVIDU 3. De redder Werk g e ric h t op vraag in crisiss ituatie • Beperkt ve rtro uwen, geen controle • Na bij , persoonlijk , bevoogdend 4. De p robleemoplosser • •
Ger icht b lijve n op vraa g en res ulta ten Zeer b e vre e mdend, cre ë er t afhankelijkheid
5. De begeleider (klinisch e aan p ak en coaching Werk g e ric h t op de persoon ! doel : verand e ring va n gedrag Ver trouwensre lati e en indir ec te controle Na bij , persoonlij k en be vrijdend 6. De mediat o r Werk t me t vragende pa r tij en in tegra tiepa r tners Ver trouwensre lati e en indir ec te controle
Knelpunt 4 : Professionnalisme van de « eerste lijn » tussenpersonen !
Systematische aanpak -
Selectieve aanpak
- Globale aanpak
-
Stapsgewijze logica
- Recursieve logica
-
Automatisering van de dossieren
- Mondelinge communicatie
-
Feitelijk Probleemgericht
!
Systemische aanpak
- Contextueel - Persoonsgericht
Knelpunt 4 : Professionnalisme van de « eerste lijn » tussenpersonen !
Vraag: Wat is de rol van de adviseurs van de overheidsdiensten/integratie-agenten/sociaal werkers ? !
Welke definitie van de missies : Dienstverlener ? Coach ? Beroepsreferent ? !
Welke afstemming tussen begeleiding en verplichting ? !
Graad van autonomie en standaardisatie van het begeleidfinswerk ?
!
! Welke verdeling van het begeleidingswerk ? Welke rekrutering, welke professionele bekwaamheden en welke opleiding van de adviseurs/begeleiders ?
Knelpunt 5 : De afstemmingen van de transitionele ruimte - Welke structuur voor partnerschappen ? Voordracht : « De botsing van de kathedralen » Voordracht over « klokkentoren conflicten » tussen twee publieke diensten wat betreft de opbouw van een gemene dienst voor werkzoekenden
!
!
Voordracht : « Oekase op CBP » Verhaal voorgebracht door een partner wat betreft het gebrek aan samenwerking en overleg bij de bevestiging van de CBP procedure
Knelpunt 5 : De afstemmingen van de transitionele ruimte. « Terugkomende conclusies »
!
Gebrek aan afstemming : gebrek aan coördinatie en overvloedige structuren voor coördinatie; !
Diverse instrumenten !
Institutionele complexiteit voor de autoritaire uitvoering !
Zwakke transversaliteit van de politieken (tussen onderwijs en tewerkstelling; tussen sociaal beleid en werkgelegenheidsbeleid) ; !
Rivaliteit tussen de spelers !
Veel, gefragmenteerde en gedeeltelijke evaluaties
Knelpunt 5 : Welke structuur voor partnerschappen ? !
Juxtapositie, cumulatie en verwarring van de taken !
Patsituaties !
« Immunisatie logica » ( « De hete aardappel doen rondgaan ») !
Formattering van de trajecten en toegang tot het circuit : de !
gebreuker wordt een doorstaande passagier De macht van het netwerk : Wie mag wat aan wie vragen ? Of Problemen gelinkt met de transmissie van informatie
!
!
weigeren door te geven ? "
Deontologische inzetten "
Inzetten wat betreft macht en autonomie
Instrumenteel gebruik van de intrumenten (RPE, IBIS, Corail...)
!
!
!
!
!
!
Netwerk Gelijkwaardige, horizontale relaties Identificatiebanden Opening, ingebouwd in het leefmilieu, heteronomie, transversale logicas Persoonlijke contacten fungerend volgens interpersonele logicas: samenstelling, transacties op basis van vertrouwen, nabijheid, vertrouwen Transmissie en uitspreiding van hulpmiddelen Zeer coherente structuur = grote diversiteit van trajecten van een speler tot een ander
Verticale, hiërarchische relaties Differentiatiebanden Sluiting, weinig rekening houdend met het leefmilieu, autonomie, interne logicas Contacten tussen systemen fungerend volgens inter-systemische logicas: ordenend, onderhandeling op basis van wantrouwen, afstand
!
!
!
!
!
!
« Systemen »
Gedwangde transmissie van hulpmiddelen Structuur niet erg coherent = weinig diversiteit in de trajecten van een speler tot een ander
!
Knelpunt 5 : Welke structuur voor partnerschappen ? Vragen : Welke principes om samewerkingsaccoorden te structureren ? " Model op afstand >< geïntegreerd model : « begeleidingsdienst voor de jongeren van A tot Z », « per geval », « nabijheid »; "
Indeling per doelpubliek > < indeling per missie "
Afvaardiging van een globale begeleiding of van een specifieke begeleiding ? "
Rechtvaardigheid van het controle en van de informatiestroom ? "
Beheer van de stromen op afstand >< beheer van de eigenheden van dichtbij
!
Knelpunt 5 : Welke structuur voor partnerschappen ? Vragen : Welk beheer van de transitionele ruimte ?
" Kader en overleg " De verloren zin van de « instanties » " Is er een piloot in de vliegtuig ?
!
Knelpunt 6 : Werkgevers betrekken als spelers in de transities Voordracht : « Gazelle of niet »
!
De ervaring van een werkgever die het gebrek aan motivatie en competentie bij de jongeren vaststelt
De voorstellingen van de werkgevers "
!
"
Gebrek aan motivatie en kwalificatie Obstakels en neveneffecten van het systeem
Voordracht « Minder-waardig »
!
Verhaal van een jonge stagiaire die tevergeefs de hoop had aangenomen te worden door de bazin van een klein kapsalon waar ze in stage was
De voorstellingen ten opzichte van de werkgevers "
"
De werkgever gezien als een « klant » die tevreden moet worden gehouden De werkgever gezien als een « profiteur »
!
Knelpunt 6 : Werkgevers betrekken als spelers in de transities Voordracht : « De aanval van het fort »
!
Verhaal van een moeilijke overleg wat betreft een « akkoord van institutioneel karakter » tussen sociale partners om de tewerkstelling van de jongeren aan te moedigen, zonder resultaat...
Voordracht : « Audi, een pilootproject »
!
Verhaal van een « directe » samenwerking tussen twee technische scholen en het bedrijf Audi, in Vorst gelegen, voor de alternerende opleiding van jongeren...
Construire les « mondes sociaux de l! emploi » (Dubar) (Belang van een sectoriële aanpak)
!
Knelpunt 6 : Werkgevers betrekken als spelers in de transities Voordracht : « Onvindbare studentenjobs » De moeilijkheid om « studentenjobs » te vinden, omdat deze bestemd zijn voor personeelskinderen, wat weider de vraag stelt van het werk, publiek eigendom of geprivatiseers eigendom ?
Welke publieke regulering ? Publiek: de opening van de netwerken dwingen?(kadaster, gebruik van de aanwervingsplannen...) Privé: laisser faire, sociale verantwoordelijkheid Partnerschappen : steunen op scholen netwerken bv: in het bedrijf binnen komen via stages, Diversiteitsplan...
Knelpunt 6 : Werkgevers betrekken als spelers in de transities !
Vragen: hoe kunnen werkgevers spelers binnen de transities worden ? !
Welke betrekking van de werkgevers voor de rekrutering ? !
Welke actiestrategie voor de arbeidsmarkt ? "
Bewustmaking, Sociale verantwoordelijkheid "
Sectoriële toegang "
Logica volgens ad-hoc projecten "
Publieke regulatie
Tussenkomende opmerking : De bewoordingen van het contract verduidelijken !
Co-constructie van de publieke actie inzake de transities van de jongeren !
Van een stromende argwaan tot de constructie van een collectieve actie !
De referentiepunten van de doorstroming van de jongeren verduidelijken !
Brussel, laboratorium van de kosmopolitische stad
7 bakens om de transities te reguleren 1. Een gezamenlijke diagnose opstellen en interventiehypotheses uitwerken 2. Het totale actieplan begrijpen en verantwoordelijkheden verduidelijken 3. De transities reguleren en veilig stellen 4. De transitievoorzieningen opstellen en de interessante praktijken delen 5. Interne en externe verbindingen van de overgangsomgeving verzekeren 6. De bewoordingen van het contract verduidelijken met de gebruikers/klanten 7. Mogelijkheden om te evalueren en aan te sturen
III 3 Workshoppen 1 - Het aantrekken van de jongeren? 2 - Welke begeleiding? 3 - Het betrekken van de werkgevers?
Vragen ! Vanaf uw ervaring en expertise, blijken deze conclusies gegrondt ? ! Moeten sommige aspecten worden verbeterd of genuanceerd ? ! Denkt u dat er sommige aspecten van de problematiek ontbreken ? ! Zou u ons een aanvullende toelichting kunnen verschaffen ?
Vragen ! Welke voornaamste obstakel zou moeten verwijderdt worden ? ! Welke steunpunten (interessante praktiiken) à zouden ontwikkeld moeten worden. ! Welke is uw voornaamste voorstel om de transities van de jongeren tussen school en tewerkstelling te verbeteren ?
WWW.YOUTHLAB.EU
