het kerstbestand gebed door allen samen In de maand december kan het zo koud en donker zijn. Dan moet je een dikke jas aantrekken om het warm te krijgen. En moeten ze ook op tijd het licht aandoen.
Amen.
Pagina
God help ons, om het warm te maken voor elkaar en aardig en vriendelijk te zijn.
1
Mensen zoeken naar warmte en licht. Lieve God, wij kijken uit naar Kerstmis, naar het feest van het licht, naar de komst van het kind van vrede.
priester/gebedsleider
welkom in deze kerstwake Het is bijna Kerstdag: 25 december. In deze viering willen we ons voorbereiden op dit feest. Het feest van de vrede. We beginnen met een lied over die vrede.
Vrede voor jou en vrede voor mij. Vrede voor wie het wil horen. Vrede begint met iets kleins als een kind. Zo wordt de vrede geboren. Knoop de vrede in je oren. Neem de vrede in de mond. Neem de vrede in je handen. Draag hem mee de wereld rond. Vrede, vrede. Vrede overal.
tekst Greet v.d. Waa, muziek Erik Visser
Pagina
Vrede voor jullie en vrede voor ons. Vrede om in te geloven. Vrede van God die de wereld omspant. Vrede gaat alles te boven.
2
Vrede voor hem en vrede voor haar. Vrede op aarde voor mensen. Vrede voor alles wat ademt en leeft. Vrede om verder te wensen.
priester/gebedsleider
kruisteken en welkomstwoord ...
Straks in deze kerstwake gaan we even terug in de tijd. Terug naar de tijd van de Groote Oorlog. De oorlog van 1914 tot 1918. Dit jaar dus net honderd jaar geleden dat deze oorlog is begonnen. En dit in ons jaarthema: 'wakker voor vrede'. Die oorlog was nog maar een vijftal maanden bezig als het ook toen Kerstdag werd. Toen is er iets bijzonders gebeurd tijdens die oorlog. Maar straks in onze viering meer daarover. Eerst willen we nu luisteren naar de geschiedenis van het Kerstverhaal. bijbel wordt 'plechtig' aangebracht We lezen daarvoor uit de Bijbel. We beginnen te lezen in het eerste deel van de Bijbel, -het Oude Testamentom te eindigen bij het verhaal van Kerstmis. We maken als het ware een beetje een reis terug in de tijd.
Pagina
3
Eerst komen we koning David tegen, dan de profeet Jesaja, dan Johannes de Doper en tot slot komen we in Bethlehem.
wachten op de Verlosser 1. de eerste kaars wordt door een kind aangestoken leerkracht (verteller) Wie van jullie kent de grote koning David? Als kleine jongen heeft hij de reus Goliat verslagen! Later werd hij koning. Maar voordat hij koning werd, was hij herder en moest hij voor een kudde schapen zorgen en soms ook vechten met een beer of een leeuw. Toen hij later koning was, kwam op een dag de profeet Natan bij hem op bezoek. Een profeet is een boodschapper van God. En Natan sprak: twee kinderen -verkleed als koning David en de profeet Natankomen naar voor Natan David, God zegt tegen jou: "Ik heb je van je kudde schapen weggehaald, om je koning te maken.
Pagina
Maar je bent oud geworden. Je leven is nu bijna voorbij. Als je gestorven zal zijn en jij bij je vader begraven bent, dan zal ik je opvolger zegenen opdat zijn koninkrijk lang mag blijven duren.
4
Ik ben altijd bij je geweest, in alles wat je gedaan hebt.
Jouw koninkrijk zal altijd blijven bestaan." (naar 2 Samuel 7, 8 – 16)
David "Mijn koninkrijk en mijn opvolgers kan je vergelijken met een wortel waaruit een grote struik groeit. Eén prachtige bloem zal ooit aan deze struik bloeien: Jezus, de Zoon van God." instrumentaal of samen lied zingen 2. de tweede adventskaars wordt ontstoken leerkracht (verteller) Een paar honderd jaar gaan er voorbij. Dan stuurt God zijn profeet Jesaja om de mensen te zeggen dat de Verlosser nu echt gaat komen. kind, -verkleed als JesajaJesaja God zegt: "Uit een jonge vrouw zal een zoon geboren worden. Ze zal hem 'Emmanuel' noemen, dat wil zeggen: 'God-met-ons'. (Jesaja 7, 14)
Een kind wordt geboren, een koningszoon wordt ons gegeven. Als Hij komt zal er vrede zijn. Zijn vrede zal bij de mensen wonen. Zoals koning David Gods vrede bracht bij de mensen." Pagina
instrumentaal of samen lied zingen
5
(Jesaja 9, 5-6)
3. de derde adventskaars wordt ontstoken leerkracht (verteller) We reizen we opnieuw enkele honderden jaren verder in de tijd. Bij de rivier de Jordaan zijn een heleboel mensen. De profeet Johannes de Doper is aan het vertellen. Hij vertelt de mensen over de komst van de verlosser. Johannes leefde eerst in de woestijn. Hij zegt tegen de mensen dat ze hun leven moeten verbeteren, omdat Jezus binnenkort zal komen. een kind dat als Johannes de Doper is verkleed Ik ben een stem die roept van in de woestijn: 'Maak een weg klaar voor de Heer!' Zorg dat er geen oorlog is en geen ruzie. Want: Hij is een man van vrede! Mensen die zijn zoals een boom die geen goede vruchten voortbrengt, wil hij niet! een kind dat in de buurt staat, roept Johannes toe Wat moeten we dan doen? Johannes
Pagina
(Lucas 3)
6
Wie twee hemden heeft, moet er een geven aan iemand die er geen heeft, en wie te eten heeft, moet het delen met een ander die niets heeft.
4. de vierde adventskaars wordt ontstoken priester/gebedsleider De adventskrans is nu helemaal verlicht. We hebben drie profeten uit het oude testament gehoord. Zij hebben gezegd: God wil zijn Zoon geboren laten worden opdat er vrede zou zijn op de aarde. Maar daarvoor is er een moeder nodig. De jonge vrouw Maria uit Nazaret mag de moeder van Jezus worden. twee kinderen in de rol van: engel en Maria Engel Wees gegroet, Maria. De Heer is met u. Wees maar niet bang, Maria, want God is dicht bij jou. Jij zal zwanger worden en een zoon zal worden geboren. Je zal hem Jezus noemen. God zal Hem de troon van koning David schenken!
(Lucas 1)
Pagina
Ja, wat u verteld hebt, laat dat met me gebeuren.
7
Maria
kerstverhaal vijf kinderen -verkleed als herderskomen naar voor ze gaan zitten bij een 'vuurtje', zodra ze zitten begint hun herdersspel herder 1 Onze schapen zijn zo onrustig vannacht. Kijk eens hoe angstig ze dicht tegen elkaar aan staan. herder 2 Er zal toch geen wolf in de buurt zijn? herder 3 Nee, hoor, dat hadden onze honden allang in de gaten gehad. Kijk eens, onze honden zijn ook bang! Wat zou er toch aan de hand zijn? herder 4 Ze zijn vast bang voor het licht van de nieuwe ster, die iedere nacht helderder straalt. herder 5 Ja, inderdaad, die ster staat al een week aan de hemel.
Pagina
De nacht is niet meer zo donker. De oudere mensen van Bethlehem kunnen zich niet herinneren dat ze ooit zo’n mooie ster hebben gezien.
8
herder 1
herder 2 Ook in de boeken staat er niets over in. herder 3 Kijk! Kijk! Nog meer licht, de ster wordt groter! herder 4 De hemel gaat open... Oooh, wat mooi! laat een fel licht schijnen priester/gebedsleider Plotseling stond een Engel voor de herders en zij werden bang. Maar de Engel zei: 'Wees niet bang. Ik heb een goede boodschap: er is een Redder geboren in de stad van David. Je zal een pasgeboren baby vinden in een voederbak, in doeken gewikkeld.' Opeens waren er veel engelen en zij zongen: 'Eer aan God in de hoge en vrede op aarde bij de mensen.' herder 1 Jammer, nu zijn de engelen weer weg. Wat konden die mooi zingen. herder 2 Ja. Het is weer stil op de velden.
Pagina
Je zou kunnen denken dat het allemaal een droom is geweest.
9
herder 3
herder 4 Kom, laten we naar Betlehem gaan, om de pasgeboren baby te zoeken. herder 5
Pagina
10
Weten jullie het nog? Jesaja heeft het ons voorspeld dat de Vredevorst zou komen. Kom, laten we naar Hem toe gaan!
het kerstbestand van 1914 leerkracht vertelt met eigen woorden De Eerste Wereldoorlog is vijf maanden bezig als er op kerstavond 1914 iets onverwachts gebeurt: de kanonnen zwijgen en de soldaten zoeken toenadering tot elkaar in het anders levensgevaarlijke niemandsland. Op tientallen plekken gebeurt het, in Ieper, Lille, Reims, Verdun. De tijdelijke wapenstilstanden ontstaan zonder vooropgezet plan, zonder politieke bedoelingen, zonder toestemming van de militaire hoofdkwartieren ook. Het gebeurt gewoon. Soldaten beginnen om het gebied rond hun loopgraven te versieren. Beginnen met het plaatsen van kaarsen op bomen, en met het zingen van kerstliederen. …
Stille nacht Heilige nacht Alles schläft Einsam wacht Nur das traute hoch heilige Paar Holder knabe im lockigen Haar Schlaf in himmlischer Ruh Schlaf in himmlischer Ruh Stille nacht Heilige nacht Alles slaapt Eenzaam wacht Le mystère annoncé s'accomplit Cet enfant sur la paille endormi Sleep in heavenly peace Sleep in heavenly peace BRITTEN : Silent night Holy night All is calm All is bright Round yon Virgin Mother and Child Holy infant So tender and mild Sleep in heavenly peace! Sleep in heavenly peace!
FRANSEN : Douce nuit Sainte nuit Tout s'endort Plus de bruit Le mystère annoncé s'accompli Cet enfant sur La paille endormi C'est l'amour infini! C'est l'amour infini!
11
DUITSERS : Sille nacht Heilige nacht Alles schläft Einsam wacht Nur das traute Heilige Paar Holder Knab Im lockigen Haar Schlafe in himmlischer Ruh! Schlafe in himmlischer Ruh!
Pagina
BELGEN : Stille nacht Heilige nacht Alles slaapt Eenzaam waakt Bij het kindje ' Hoogheilige paar Rond de kribbe Klinkt engelenschaar Slaap in hemelse rust! Slaap in hemelse rust!
TERZIJDE of zie bv ook: https://www.youtube.com/watch?gl=BE&v=o5wAsx7STjk Kinderen Voor Kinderen - als de lichtjes doven (FRANS EHLHART/WILLEM WILMINK) (solisten: Lara Brusse, Mascha Pistoor & Raymond Rijndersà
Op een slagveld klonk een stem Was van ver te horen Zong dat er in Bethlehem Een kindje was geboren In die nacht zo stil en groot Zwegen de kanonnen Die zijn bij het morgenrood Toch opnieuw begonnen Kerstmis lijkt ons keer op keer Vrede te beloven Maar kanonnen dreunen weer Als de lichtjes doven Kerstmis lijkt ons keer op keer Vrede te beloven Maar kanonnen dreunen weer Als de lichtjes doven Donkere Zuid-Afrikaan Honger moet je lijden Mag niet naar je vader gaan Bent van hem gescheiden Wie dit hebben uitgedacht Komen allen samen Zingen plechtig Stille Nacht Zonder zich te schamen
Kerstmis lijkt ons keer op keer Vriendschap te beloven Maar dan gaan ze altijd weer Alle lichtjes doven Kerstmis lijkt ons keer op keer Vriendschap te beloven Maar dan gaan ze altijd weer Alle lichtjes doven Turk en Griek en Marokkaan Mogen die hier blijven? Mogen die hier ook bestaan Of zal men ze verdrijven? Kerstmis doet ons telkens weer Beterschap beloven Laat dan deze ene keer Het lichtje niet weer doven Kerstmis doet ons telkens weer Beterschap beloven Laat dan deze ene keer Het lichtje Het lichtje Het lichtje Het lichtje Het lichtje Niet weer doven
Pagina
12
wil je de akkoorden bij dit lied om het zelf te zingen: http://jeroeng.t-g-i.nl/kinderenvoorkinderen_akkoorden.htm
slotteksten en slotgebeden Vrede begint tussen jou en mij en daar is Jezus een beetje bij. Hij maakte vrede, waar hij maar kwam, telkens als hij iets op zich nam. Op de bruiloft in Kana maakte hij wijn zodat het nog heel lang feest kon zijn. Al zou je het niet zo bedenken: VREDE is ook … een wijntje schenken. Hij stilde de storm op het woeste meer, want zijn vrienden riepen: "Help ons, Heer!" Al valt het niet zomaar te verklaren: VREDE is ook … de rust bewaren. Er zat eens een duivel in een man en Jezus bevrijdde hem daarvan. Al vind je het niet in woordenboeken: VREDE is ook … een mens opzoeken. Een vrouw had iets heel verkeerds gedaan Jezus zei zacht: "Niet meer doen voortaan." Al zou je het zelf niet zo verzinnen: VREDE is ook … opnieuw beginnen. Er kwamen steeds kinderen naar Jezus toe, Hij bleef geduldig, ook al was hij moe. Al hou je een ander liever buiten: VREDE is ook … niemand buitensluiten. Vrede is doen, meer nog dan laten, Vrede is drinken, zingen, praten, Vrede is sorry zeggen en vergeven, Vrede is samen met anderen leven. VREDE is vriendschap met God erbij. En het begint tussen jou en mij.
Pagina
In deze kerstdagen is het overal gezellig, vooral als er lichtjes branden en de kerstbomen zo mooi versierd zijn. De mensen worden er vriendelijk van. Lieve God, wij vragen U dat het feest van Kerstmis alle mensen vriendelijk mag maken. Dat er zó vrede op aarde mag komen. Dat wilde Jezus graag. Laten wij vriendelijk blijven en geen ruzie meer maken. Amen.
13
gebed met Kerstmis
Goede God, vul tijdens deze advent alle harten met een warm gevoel van vrede. Zorg dat woorden van haat in liefde veranderen en dat conflicten geen kans meer krijgen. Zorg dat mensen in overleg naar oplossingen zoeken en de wapens laten zwijgen. Als dit zou gebeuren, dan zal het donker langzaam inkleuren en dan huist er vrede achter alle deuren. Amen vrede Duif in de kerstboom, wat doe jij in een wereld, die doof is voor jouw roep om vrede? Toch draag jij trouw elk jaar jouw boodschap uit, - ben jij een zichtbaar teken.
Pagina
14
En herinnert jouw bestaan ons aan een wereld waarin wapens zwijgen.
kerstverhaal
Jozef Mijn naam is Jozef. Ik ben timmerman, net zoals mijn vader en mijn grootvader. Van hout maak ik wat de mensen maar willen: kasten en tafels of een dak voor hun huis. Mijn vrouw Maria en ik zijn nu al meer dan drie dagen op reis naar Betlehem om onze namen te laten opschrijven. Dat heeft de keizer bedacht. Die wil precies weten hoeveel mensen hem belastingen moeten betalen. We hebben ons ezeltje Natan mee met wat bagage. Als Maria moe is, rijdt ze af en toe een eindje op zijn rug. Zo lukt het wel. Want een hele dag lopen is geen pretje. 'Ben je dan niet bang dat we niet op tijd thuiskomen?' vroeg ik haar gisteren. 'Dat ons kindje onderweg geboren zal worden? Of in Betlehem?' Als ik naar haar kijk, kan ik me niet voorstellen dat het nog lang zal duren! Maria (lacht) “Jozef, Jij bent toch bij mij! En God is overal. Het zal wel goed komen. Ons kindje zal in Betlehem ook wel weten hoe het geboren moet worden. En Natan brengt ons wel weer naar huis.” LIED Verteller Maria zit op de rug van de ezel. Vandaag zullen ze in Betlehem aankomen. Ze zien het stadje in de verte al liggen. Er zijn de laatste tijd veel vreemde dingen gebeurd, denkt Maria. Een engel die zei dat het kindje dat ik draag van God komt. Mijn nicht Elisabeth, die heeft ook een kindje gekregen, ook al is ze al oud. En nu weer deze reis naar Betlehem. Misschien wordt ons kindje wel in Betlehem geboren, denkt ze. In de stad van de grote koning David, die lang geleden leefde. Misschien wordt ons kindje wel een koning die, net als David, de mensen bij elkaar brengt. Of misschien wel een profeet, die de mensen dichter bij God brengt. Wie weet wat ons kindje voor iemand zal zijn. (Maria schuifelt een beetje heen en weer. Jozef merkt het meteen.) Jozef “Wil je even rusten, Maria?”
Pagina
Jozef “Ik ben er altijd trots op geweest dat ik een verre afstammeling van koning David ben. Maar nu komt het wel slecht uit dat we zo ver moeten gaan om onze naam op die lijst te laten schrijven. Maar kijk, we zijn er eindelijk! We zoeken eerst een plaats om te slapen, Maria, zodat jij kan rusten.”
15
Maria (schudt haar hoofd) “'Nee, laten we maar verder gaan. Ik zal in Betlehem wel rusten.”
Verteller Alle herbergen zitten vol. Ze trekken van huis tot huis maar nergens is er nog een plaatsje vrij. Maria ziet bleek van vermoeidheid en haar buik doet pijn. Jozef vraagt om een plekje op een boerderij, maar ook daar zit alles vol. 'Alleen in onze stal is nog plaats', zegt een boer. ' Bij de os en de ezel. Er ligt schoon stro waarop jullie kunnen slapen.' Vermoeid slenteren ze naar de stal, de enige rustplaats in de omgeving. Maria “Jozef, ik denk dat ons kindje nu gauw wil geboren worden.” LIED Verteller Een tijdje later krijst er een kleine jongetje in een veel te grote stal. Ze wikkelt zijn kleine lijfje in zachte doeken en legt hem in een houten voederbak. Met wat stro er in, is het een prima wiegje. Jozef staat stil en glimlachend naar het grote wonder te kijken. Maria “Mijn bijzonder kindje…” Ik hoop echt dat jij de mensen goeds zult brengen!” Jozef “Jezus’ zó zullen we ons kind noemen.” David herder Ik rilde en trok mijn schapenvacht dichter om me heen. Overdag was het warm maar 's avonds koelde het flink af. Mijn vader en de andere herders zaten bij het vuur, waar ze liederen zongen en elkaar spannende verhalen vertelden. Ik ben David, de jongste knecht, en dus moet ik voor de vervelende karweitjes opdraaien. Zoals af en toe rond de omheining van de schapen lopen om te zien of alles in orde is. In het stikdonker, zonder lamp, want voor lampenolie hebben we geen geld. Ik nam Jizra mee, mijn grote herdershond en begon aan mijn tocht. De schapen waren onrustig vanavond. De maan scheen rond en vol en er stonden duizenden sterren aan de hemel. Ik werd duizelig door ernaar te kijken. Er was één ster die nog sterker straalde dan de anderen en loodrecht boven de stad leek te staan. Fijn was dat, daardoor was het niet zo vreselijk donker. De omheining was overal in orde en ik haastte me terug bij de andere herders. De maan en de sterren schenen nog altijd even helder en er was geen wolkje te zien aan de hemel. Plotseling stond er een man met een stralend gezicht in ons midden. Ik kroop weg achter de rug van mijn vader. LIED
Pagina
David - (herder) In de lucht klonk het geluid van honderden vleugels. We hoorden een lied, zo mooi, dat ik er tranen van in mijn ogen kreeg: 'Glorie aan God en vrede op aarde aan alle mensen van goede wil!.' Daarna werd het weer stil. Wij keken elkaar met open mond aan. Mijn vader pakte zijn staf.
16
Engel “Niet bang zijn, beste mensen, ik kom jullie goed nieuws vertellen! Hier in Betlehem is vannacht iemand geboren die alle mensen dicht bij God zal brengen, een redder, een Messias! Hij is geboren in een stal en ligt in een voederbak.”
Vader - (herder) “Ik ga hem zoeken, onze Messias. Gaan jullie mee?” Josias - (herder) “Waren dat echt engelen? Waarom zouden ze naar ons komen?” David - (herder) Wij waren maar herders die op de schapen pasten van de rijke boeren. De meeste mensen van Betlehem wilden niet veel met ons te maken hebben, omdat we geen goede manieren hadden volgens hen. We hadden misschien niet altijd fijne manieren maar je kon wèl op ons rekenen. We stapten zwijgend verder en kwamen weldra bij een stal. Door de kieren zagen we dat er licht brandde. Door de volkstelling was het zó druk dat deze mensen in een gewone herberg geen plaats hadden gevonden, dachten we. Nieuwsgierig loerden we naar binnen. Daar zaten een man en een vrouw. En in een voederbak lag een pasgeboren kindje, warm in doeken gewikkeld. Zo’n klein kindje en toch straalde het een licht uit, dat de hele stal vulde. Achter in de stal lagen een os en een ezel. Hier moesten we dus zijn! Jozef “Kom maar binnen…" David - (herder) Wij schuifelden naar binnen. Het waren goede mensen, die niet bang waren van een stel herders zoals wij. Josias - (herder) “Een engel vertelde ons dat er een kindje was geboren. Hij zei dat het de Messias was, die ons allemaal dicht bij God zal brengen.” David - (herder) We gingen vlak bij de voederbak met het kindje staan en knielden erom heen. Ik legde mijn vinger in zijn kleine handje en wist dat ik dit nooit zou vergeten. We lieten een paar cadeautjes achter: een schapenvacht, een stuk kaas en een beetje melk. Vader - (herder) “Laten we God danken. Nù zal alles beter worden.” David - (herder) Alle herders knikten. Het licht dat dit kindje uitstraalde stroomde naar ons hart en maakte ons blij. Toen gingen we terug naar onze schapen. We dachten de hele tijd aan het kleine kindje in de veel te grote stal. Voortaan zou er altijd een lichtje zijn, ook als het donker werd. Gods licht komt naar ons toe…
Hilde Bouckaert – Rik Depré DPB-Brugge domeinbegeleiding pastoraal@school BaO - BuBaO – SO - BuSO
Pagina
17
website pastoraal op school: www.kobrugge.be/pastoraal