Wetenschappelijk onderzoek naar diabetes in het VUmc, wat heeft u eraan?
Helpt internettherapie bij depressieve klachten? Drs. Kim van Bastelaar
Lifestyle, Overweight and Diabetes Afdeling Medische Psychologie EMGO Institute for Health and Care Research
Presentatie 1. Wat is depressie? 2. Depressie en diabetes 3. Diabetergestemd.nl 4. Onderzoek naar Diabetergestemd.nl 5. Wat heeft u eraan?
Achtergrond Wat is depressie? Gedurende minstens twee weken minstens 5 van de volgende 9 symptomen Hoofdsymptomen: 1. Depressieve stemming (verdrietig of leeg voelen, huilen) 2. Verminderde interesse of plezier in activiteiten
(DSM-IV-TR, APA, 4th ed)
Achtergrond Depressie 3. Significant gewichtverlies / toename, toe- afname in eetlust 4. Insomnia / hypersomnia 5. Psychomotorische agitatie of retardatie 6. Vermoeidheid, gebrek aan energie 7. Gevoel niets waard te zijn, overdreven schuldgevoelens 8. Moeite met nadenken / concentratie of met beslissingen nemen 9. Terugkerende gedachten aan de dood
(DSM-IV-TR, APA, 4th ed)
Presentatie 1. Wat is depressie? 2. Depressie en diabetes 3. Diabetergestemd.nl 4. Onderzoek naar Diabetergestemd.nl 5. Wat heeft u eraan?
Achtergrond Depressie komt 2x zo vaak voor bij diabetes In type 1 én in type 2 Geschat wordt 1 op de 6 mensen met DM per jaar Schatting gediagnosticeerde DM in 2010: Meer dan 800.000, dus meer dan 133.000 depressie
Baan 07
Achtergrond Diabetes & depressie beïnvloeden elkaar negatief: • Ernstigere depressie, vaker terugkerend • Slechtere diabetes uitkomsten, meer complicaties, meer comorbiditeit Daarom: Depressie behandeling in diabetes belangrijk!
Anderson 01; De Groot 01; Katon 04; Rubin 04; Ciechanowski 00; Egede 02 05; Ali 06
Achtergrond Depressie vaak onbehandeld, doordat: • Depressie niet gediagnosticeerd, omdat: – De klachten niet genoemd worden (patiënt) – De klachten niet herkend worden (arts) • Er niet adequaat wordt doorverwezen, omdat: – Niet doorverwezen willen worden, bijv. Schaamte (patiënt) – Er weinig hulp beschikbaar is waarnaar doorverwezen kan worden (zorgsysteem) Katon 04; Pouwer 06; Snoek 06
Presentatie 1. Wat is depressie? 2. Depressie en diabetes 3. Diabetergestemd.nl 4. Onderzoek naar Diabetergestemd.nl 5. Wat heeft u eraan?
Diabetergestemd.nl Behandeling voor depressie specifiek voor mensen met diabetes • Gebaseerd op cognitieve gedragstherapie Situatie > somber gevoel, ongewenst gedrag Situatie > gedachte > somber gevoel, ongewenst gedrag Daarnaast: • Sociale vaardigheden • Ontspanningsoefeningen Beck 79, Ellis 01, Lewinsohn 95; Warmerdam 08; Cuijpers 09
Diabetergestemd.nl • Diabetesspecifieke onderwerpen ingevoegd, gebaseerd op: • Advies van een groep diabetespatiënten (DVN) • Advies van zorgverleners • ‘Diabetes de Baas’ • Literatuur
Snoek 08; Van Bastelaar 10
Achtergrond Voorbeelden van diabetesspecifieke onderwerpen
Behandeling & behandeltrouw
Leefstijl
Omgaan met (zorgen om) complicaties
Communiceren over diabetes (met artsen) Lustman 02; Piette 04; Katon 04
Achtergrond Via het internet Van huis uit te volgen: • Mensen zij eerlijker en opener • Tijds- en kostenbesparend (zowel voor patiënt als voor zorg) – Al veel tijd in de gezondheidszorg doorbrengen • Reisafstand en tijd – Mensen die slecht er been zijn Meer mensen bereiken
Proudfoot 03; Cavanagh 04; Christensen 04
Presentatie 1. Wat is depressie? 2. Depressie en diabetes 3. Diabetergestemd.nl 4. Onderzoek naar Diabetergestemd.nl 5. Wat heeft u eraan?
Het onderzoek In 2008-2009 hebben 255 volwassenen met diabetes en depressieve klachten meegedaan aan het onderzoek Deze werden op basis van toeval toegewezen aan: Groep 1: begon meteen met de cursus Diabetergestemd.nl Groep 2: moest eerst 12 weken wachten en kon daarna met de cursus meedoen
Resultaten
De depressieve klachten namen méér af in groep 1 (Diabetergestemd.nl) dan in groep 2 (wachtlijst) Dus: Ja! Internettherapie helpt bij depressieve klachten
Resultaten Geen depressieve klachten meer op de nameting: Alle mensen die de cursus hebben gekregen Diabetergestemd.nl
42%
Wachtlijst
25%
Alle deelnemers die de cursus hebben afgemaakt Diabetergestemd.nl
57%
Wachtlijst
25%
De toekomst • Diabetergestemd.nl wordt beschikbaar voor mensen met diabetes (juli 2011 NAD) • Artsen kunnen doorverwijzen naar Diabetergestemd.nl • Versies voor andere landen • Nader onderzoek doen (kosteneffectiviteit, evaluatie, enz.) • Als voorbeeld voor behandeling depressie bij andere chronische ziekten
Presentatie 1. Wat is depressie? 2. Depressie en diabetes 3. Diabetergestemd.nl 4. Onderzoek naar Diabetergestemd.nl 5. Wat heeft u eraan?
Wat heeft u eraan? • Effectieve behandeling voor depressie in diabetes (anderen, naasten, uzelf) • Aandacht voor depressie bij diabetes • Betrokken in ontwikkelen van behandeling Ook voor: • Mensen met diabetes in andere landen • Mensen met andere chronische ziekten
Tot slot Vragen:
[email protected]
Hartelijk dank voor uw deelname aan wetenschappelijk onderzoek!
Achtergrond •
Relatie tussen depressie & diabetes
•
Dr. Thomas Willis
•
Diabetes is gevolg van
(1621- 1675),
Brits arts:
“verdriet en langdurig treuren”
diabetes
depressie
MA Knol 06; MA Mezuk 08
