Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting
Grootegast in het Westerkwartier, een aantrekkelijke gemeente om te leven, wonen, werken en recreëren. Voor iedereen.
Schilderij uit de nationale bibliotheek van Sydney (Australië), voorstellend Abel Tasman met zijn tweede vrouw Jannetie Tjaers en het dochtertje uit zijn eerste huwelijk, Claesge Hendricks. Olieverfschilderij op canvas, 106.7 x 132.1 cm, toegeschreven aan Jacob Gerritsz Cuyp, 1637.
1
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 0. Inleiding Er is maar één ding zeker, namelijk dat alles verandert De komende raadsperiode gaat er veel veranderen. Vanaf 2015 hebben gemeenten vooral in het sociale domein meer taken en bevoegdheden dan ooit. Op het terrein van welzijn en zorg, de jeugdhulp en werk en inkomen gaat er veel veranderen. Juist in dit domein willen wij als PvdA onze uitgangspunten waar maken: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, solidariteit met wie het niet redt op 'eigen kracht', iedereen telt mee en doet naar vermogen mee. En om er voor te zorgen dat de gemeenten de nieuwe taken goed aan kunnen, wordt er hard gewerkt aan één gemeente Westerkwartier. "We leven niet in een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van tijdperk" schrijft Jan Rotmans (boek “Oog van de vulkaan”). Maar wat verandert er dan en wat heeft dat met gemeentepolitiek te maken? Eerst was er de verzorgingsstaat. De overheid regelde alle hulpverlening en ondersteuning. Maar dat werd meer en meer door professionals uitgevoerd, de dagelijkse solidariteit werd vervangen door een beroep op die professionals. Toen dat te kostbaar bleek, werden de marktwerking en de kostenanalyses bepalender (het neoliberalisme). Maar dat is grandioos doorgeschoten in grootschaligheid en alleen maar aandacht voor bedrijfsmatigheid; de kostenbeheersing werd het belangrijkste criterium in plaats van de mensen om wie het gaat. In de huidige participatiemaatschappij zoeken we naar de menselijke maat, naar de dagelijkse onderlinge solidariteit met de mensen om je heen en in je buurt. Dat kunnen we het beste doen op het niveau van de gemeenten, zij staan dichter bij de inwoners dan rijk en provincie. In onze gemeente Grootegast willen wij dat doen door iedereen te bewegen mee te doen naar vermogen en zo zijn of haar rol te spelen in de samenleving. Dat er bij de gemeenten minder geld te besteden is, staat vast. Daarom moeten we ervoor zorgen dat de middelen die er zijn, ingezet worden voor wie het niet op eigen kracht redt en voor wie geen netwerk heeft. Dat is waar de PvdA zich in de komende raadsperiode 2014 - 2018 opnieuw hard voor gaat maken. De afgelopen vier jaren heeft de PvdA Grootegast, na jaren oppositie voeren, ruim een jaar weer deel uitgemaakt van de coalitie in Grootegast. In deze korte tijd hebben we het sociale gezicht van de gemeente goed vorm kunnen geven. Voor starters op de woningmarkt hebben wij een starterslening mogelijk gemaakt, daarnaast is er een duurzaamheidslening ingevoerd en er is aandacht voor een breed armoedebeleid gekomen. Als onderdeel daarvan faciliteren wij samen met de gemeente Marum het particuliere initiatief: de Voedselbank Grootegast en Marum.
2
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 1. Iedereen telt mee Solidair is onze samenleving, zelfredzaam zijn onze burgers, ondersteunend is onze overheid Met veel inwoners van onze gemeente gaat het goed. We leven in een rijk land en in een rijk deel van de wereld. Maar we sluiten onze ogen niet voor problemen die zich in onze gemeente voordoen. Nog steeds groeien kinderen in armoede op. Eenzaamheid, uitsluiting en anonimiteit komen ook in onze gemeente voor. Niet iedereen in onze gemeente heeft dezelfde kansen om iets van het leven te maken. Nog steeds geldt: hoe hoger het inkomen, des te beter de gezondheid. Om al deze redenen zijn de idealen van de Partij van de Arbeid ook in 2014 nog hard nodig. Wij willen in Grootegast werken aan een solidaire samenleving, waarin iedereen een fatsoenlijk bestaan heeft en waarin iedereen de mogelijkheid heeft om vooruit te komen en iets van zijn leven te maken. Hierbij sluiten we niemand uit en wij leggen ons niet neer bij armoede en onrecht. Wij willen geen samenleving waarin mensen langs elkaar heen leven, wij willen een samenleving waarin we mét elkaar leven. Een samenleving waar voor iedereen plaats is, waarin iedereen meetelt en voorzieningen voor iedereen toegankelijk zijn. Inwoners zijn zelfredzaam. Wie dit (even) niet is, krijgt een steuntje in de rug. In eerste instantie vanuit zijn/haar omgeving, maar als dat niet kan, zorgt de gemeente voor een goed vangnet. Ondersteuning is altijd gericht op het zoveel mogelijk herwinnen van eigen kracht, is dicht bij de mensen georganiseerd, met meer aandacht en minder bureaucratie. Wij willen terug naar een evenwichtig en eerlijk woonbeleid, waarbij er voldoende sociale en starterswoningen beschikbaar zijn, waarin eigen woningbezit voor brede groepen bereikbaar blijft. Iedereen heeft recht op een goede en betaalbare woning. Financiën Wij verwoorden in dit verkiezingsprogramma welke keuzes er vanuit de PvdA Grootegast worden gemaakt en wat dit betekent voor de komende raadsperiode. Vanuit onze waarden en sociaaldemocratische visie. Dat betekent niet dat wij onze ogen sluiten voor de realiteit. De financiële crisis gaat niet voorbij aan de lokale overheid, er zijn reeds vele bezuinigingen doorgevoerd. De stilstand op de woningmarkt heeft geleid tot ver mindering van de opbrengsten van de grondexploitaties met grote gevolgen voor onze financiële veerkracht. De onlangs ingevoerde starterslening zet de woningmarkt hopelijk verder in beweging.
3
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 2. Bestuur en burger Ook een veranderende wereld biedt volop kansen Alle gemeenten krijgen steeds meer taken en verantwoordelijkheden. De gemeente wordt meer verantwoordelijk voor de zorg voor de jeugd, voor mensen die niet op eigen kracht aan het werk kunnen komen en voor mensen die zorg, ondersteuning en begeleiding thuis nodig hebben. Wij vinden dat de gemeente als eerste overheid, die het meest directe contact met haar inwoners heeft, het beste weet waar inwoners behoefte aan hebben. Wij zijn al jaren van mening dat Grootegast als gemeente te klein is om alle zaken die op ons af komen goed te kunnen hanteren. De ontwikkelingen om onze gemeente met de ons omringende gemeenten Leek, Marum en Zuidhorn samen te voegen tot één grotere nieuwe gemeente Westerkwartier ondersteunen wij. Dat betekent voor de komende raadsperiode: De PvdA wil een lokale overheid die zich dienstbaar opstelt. De gemeente is er voor de bewoners, niet andersom. De PvdA wil een overheid die toegankelijk, bereikbaar en zichtbaar is en die slagvaardig en met korte lijnen opereert. Zaken worden snel afgehandeld. Elk dorp werkt met een actuele dorpsvisie en wordt in de gelegenheid gesteld om op eigen kracht deze dorpsvisie uit te voeren, passend binnen wet- en regelgeving en de financiële draagkracht van de gemeente. Voor het verbeteren van de communicatie tussen de gemeente en de dorpen stellen we een (PvdA-)wethouder Dorpenbeleid in. Er wordt geen nieuw gemeentehuis gebouwd. Er komt geen centrumdorp in de nieuwe gemeente Westerkwartier.
4
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 3. Werk, inkomen en economie Houvast en vooruitgang De arbeidsmarkt houdt niet op bij de gemeentegrens. Wij vinden dat ook de kansen in de regio voor onze inwoners benut horen te worden. De verantwoordelijkheid voor het vinden van werk ligt bij mensen zelf. Voor iedereen die geen werk heeft, is er het vangnet van de bijstand. De PvdA verwacht wel dat iedereen actief blijft, bijvoorbeeld met stages of door het doen van onbetaald werk of het volgen van scholing. Kortom, meedoen om zo snel mogelijk uit te kunnen stromen naar (betaald) werk. We willen kwetsbare mensen blijven ondersteunen door onder andere een activerende armoede aanpak. Het is onacceptabel dat kinderen opgroeien in armoede. Dat betekent voor de komende raadsperiode: De PvdA wil dat er een Plan van de Arbeid voor onze regio komt. Hierin worden alle groepen betrokken: jongeren, ouderen, mensen met een beperking en mensen die vrijwilligerswerk doen. In het bijzonder geven wij aandacht aan de groep mensen met een Wahjong-uitkering. De ontwikkelingen van de Participatiewet worden in dit Plan meegenomen. We willen dat de gemeente zelf het goede voorbeeld geeft door voldoende stageplekken en werkervaringsplaatsen (10 procent ten opzichte van het aantal medewerkers) aan te bieden binnen de eigen organisatie en 5 procent van de arbeidsplaatsen te reserveren voor langdurig werklozen en arbeidsgehandicapten. Het uitgangspunt voor mensen met een WSW-indicatie is: zoveel mogelijk werk in reguliere banen. We gaan uit van wat iemand kan. Voor wie niet kan werken in een reguliere baan bieden we een beschermde arbeidsplaats. De PvdA wil een activerend armoedebeleid, gericht op het voorkomen van armoede. En voor kinderen komt een plan voor een ondersteuning in natura. De PvdA staat van harte achter het particulier initiatief om – als tijdelijke voorziening- een Voedselbank in onze gemeente op te zetten. Belangrijk hierbij is tevens de signalerende en verwijzende functie van deze Voedselbank. Ook zouden wij graag zien dat aandacht wordt besteed aan preventie. Het Westerkwartier staat bekend om kleinschalig ondernemen. Veel kleine bedrijven zorgen voor veel werkgelegenheid. Dat moet ook zo blijven. Recreatie en toerisme is een belangrijke economische sector voor onze gemeente en de regio Westerkwartier. Wij willen dat de gemeente actiever meedenkt over het inzetten van Abel Tasman als uniek kenmerk voor de promotie van de gemeente Grootegast en de regio Westerkwartier. Van het gegeven dat hij buiten onze regio wereldberoemd is, zouden we veel meer gebruik willen maken. Ook in de nieuwe gemeente Westerkwartier blijft Abel Tasman een bepalende beelddrager.
5
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 4. Zorgen voor meedoen Voor als je een zetje in de rug nodig hebt... De gemeente heeft de kans om zorg minder ingewikkeld te maken, dichtbij mensen te organiseren (wijkverpleegkundigen) en de eigen kracht van mensen en hun netwerken te versterken. Gewoon in je eigen dorp kunnen blijven wonen als je ouder wordt of gehandicapt raakt. Dat vinden wij belangrijk. Zorgmedewerkers moeten weer toegankelijk en zichtbaar zijn in het dorp. Het gaat niet alleen om zorg, maar ook om welzijn. Dat betekent voor de komende raadsperiode: De PvdA wil de wijkverpleegkundige terug zien in de dorpen. De PvdA wil de menselijke maat terug in de zorg. Dat geldt voor huishoudelijke hulp in combinatie met mantelzorg (Jeugdige) mantelzorgers willen wij extra ondersteunen om ook hun eigen leven te kunnen blijven leiden. De PvdA vindt het noodzakelijk om actief voorlichting te geven over de veranderingen in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning die op ons af komen. De PvdA vindt dat ouderen zolang mogelijk in hun eigen omgeving moeten kunnen blijven wonen en hun sociale contacten moeten kunnen blijven onderhouden. ‘De Verbinding’ (=netwerk gericht op de uitvoering van de WMO in de gemeente Grootegast) kan daar nadrukkelijk een rol in spelen. Dat vereist een cultuuromslag. Niet op de vraag wachten, maar een activerende rol spelen. Naar de mensen toe.
6
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 5. Onderwijs, jeugd en zorg Maximale ontwikkeling van talent De PvdA staat voor goed en degelijk onderwijs voor iedereen. Iedereen moet gelijke kansen krijgen om zijn of haar talenten maximaal te ontwikkelen. Veel kinderen beginnen met een achterstand aan de basisschool. Daarom moeten we taal- en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen zo vroeg mogelijk signaleren en verhelpen. Alle kinderen hebben recht op goed onderwijs. Ook kinderen met een beperking, een gedragsstoornis of autisme. Het schoolgebouw hoort een plek te zijn waar kinderen graag komen, waar het schoon en veilig is. Het onderwijs moet het beste uit de kinderen naar boven halen. Wij vinden, dat de kwaliteit van zorg voor alle kinderen gewaarborgd moet zijn Dat betekent voor de komende raadsperiode: Ieder kind met een beperking en/ of opvoedings- of leerprobleem in het basisonderwijs moet een passende plek krijgen, zoveel mogelijk op een “gewone” school. Natuurlijk met alle ondersteuning, die daarbij hoort. Voor de kinderen, die het echt niet redden zorgen we voor goed speciaal onderwijs in de regio. Voor de ontwikkeling van kinderen vinden wij het belangrijk dat ze vanaf de leeftijd van 2 jaar tenminste 2 dagdelen per week deelnemen aan de vroeg- en voorschoolse educatieactiviteiten, onder professionele begeleiding. Bij goed onderwijs past ouderbetrokkenheid. In dorpen waar leerlingenaantallen dalen en/of de kwaliteit van onderwijs achterblijft, stimuleren we dat samenwerkingsscholen worden gevormd. Kinderen mogen nooit tussen wal en schip vallen. Daarom moet de nieuwe Wet Passend Onderwijs naadloos aansluiten bij de Wet Jeugdhulp. De PvdA vindt dat de gemeente niet hoeft te betalen voor het leerlingenvervoer van leerlingen die naar een verder weggelegen school gaan uitsluitend vanwege de geloofsovertuiging van de ouders. Jongeren onder de 27 jaar volgen onderwijs, hebben een baan of combineren onderwijs met werk. Het uitgangspunt voor leerplicht en toeleiding naar werk is ‘school eerst’ Voor betere en efficiënte jeugdzorg willen we dat de gemeente de samenwerking tussen de aanbieders van jeugdzorg regisseert. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor het Centrum voor Jeugd en Gezin. Deze samenwerking moet het mogelijk maken dat er per gezin/kind één plan van aanpak komt, zodat problemen en situaties niet uit de hand lopen. De PvdA vindt het belangrijk dat de Jeugdzorg in 2015 in één keer gedecentraliseerd wordt. Wij zetten in op preventie, ontschotting van financiële stromen, betere samenwerking en afstemming van de activiteiten van de jeugdzorgaanbieders. We maken beleid voor jongeren met betrokkenheid van de jongeren zelf, we betrekken jongeren bij zaken die henzelf aangaan.
7
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 6. Sport en cultuur Voor iedereen toegankelijk Sport en spel zijn belangrijke middelen voor integratie. Sportverenigingen vervullen een belangrijke maatschappelijke functie en zijn in de dorpen het sociale cement van de samenleving. Sport en sportevenementen leveren een bijdrage aan de economische ontwikkeling en werkgelegenheid. Het is belangrijk dat sport en cultuur voor iedereen toegankelijk blijven. Dat betekent voor de komende raadsperiode: We ontwikkelen samen met de GGD, het Huis voor de Sport, scholen en maatschappelijke organisaties projecten om overgewicht tegen te gaan. Wij willen de sociale functie van sport- en andere verenigingen versterken door verbindingen te leggen met scholen, buitenschoolse opvang, welzijn, jeugdzorg en dorpsverenigingen. Wij spannen ons in om verdere bezuinigingen op culturele voorzieningen te vermijden. De toegankelijkheid en betaalbaarheid van culturele voorzieningen, met name de muziekschool en bibliotheek, staan onder druk door bezuinigingen. De grenzen hiervan zijn bereikt. Regionale samenwerking kan hiervoor een oplossing bieden.
8
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 7. Natuur, milieu, landschap en verkeer Schoon, duurzaam en mooi Steeds meer mensen en bedrijven zijn zich bewust van het belang van duurzaamheid. Onze ambities zijn hoog. Lokaal/regionaal milieubeleid is noodzakelijk om deze ambitie te realiseren en onze omgeving schoon en gezond te houden. Hierbij is het noodzaak dat iedereen binnen de gemeente zich hiervoor inzet. De gemeente geeft hierbij het goede voorbeeld en stimuleert bedrijven en inwoners op verschillende manieren hun steentje bij te dragen aan een duurzame gemeente. Dat betekent voor de komende raadsperiode: De PvdA vindt dat er blijvend aandacht moet worden besteed aan de promotie van de in 2013 ingestelde duurzaamheidslening. Voor de komende vier jaar wil de PvdA af van het tot nu toe gevoerde hap-snap-beleid en overgaan tot het in 2014 opzetten van een beleidsplan Duurzaamheid in samenwerking met de andere Westerkwartiergemeenten. Daarin besteden we aandacht aan de gezamenlijke aankoop en installatie van de zonnepanelen, maar ook aan het gezamenlijke duurzame inkoopbeleid van de gemeente zelf. Bij het aanbestedingsbeleid nemen we voorwaarden op met betrekking tot duurzaamheid. De PvdA vindt dat de gemeente meer mogelijkheid moet bieden aan lokale (MKB) ondernemers om taken voor de gemeente uit te voeren. Onze gemeente is rijk aan MKB bedrijven en veel mensen verdienen in een boterham door te werken voor deze bedrijven. Wij vinden dat er daarom meer kansen moeten komen voor deze groep ondernemers. De Milieuzak moet blijven.
9
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Grootegast/Westerkwartier: Ruimte voor ontmoeting 8. De financiën Sociaal en realistisch Door de financieel economische crisis en de bezuinigingen van de landelijke overheid worden de financiële mogelijkheden van de gemeente steeds kleiner. De PvdA vindt, dat daar waar eigen kracht meer en meer centraal wordt gesteld, dit ook geldt voor het meewegen van de eigen financiële kracht (lees: vermogen). Bestaande voorzieningen staan nu vaak onder druk. Door de crisis in de vastgoedsector en woningmarkt hebben veel gemeentes grote risico’s en/of verliezen op hun grondbedrijf geleden. De verwachting is dat de gemeenten ook in de komende periode bezuinigingen moeten doorvoeren, dan wel de komende jaren terughoudend moeten zijn in het doen van nieuwe investeringen. Hiervoor gaat de PvdA haar verantwoordelijkheid niet uit de weg. De PvdA kiest ervoor om bezuinigingen stapsgewijs te realiseren, zodat de menselijke maat niet uit het oog verloren raakt en grote klappen voorkomen kunnen worden. De PvdA wil slechts tornen aan de hoogte van de onroerende zaakbelasting (OZB), wanneer voorzieningen op een andere manier niet meer in stand kunnen worden gehouden. Dit betekent voor de komende raadsperiode: De PvdA maakt zich sterk voor extra financiële bijdrages vanuit Den Haag voor onze gemeente om de extra decentralisatietaken goed uit te kunnen voeren. Wij zijn er van overtuigd dat de samenwerking met de drie andere Westerkwartier-gemeenten uiteindelijk tot een goedkopere en betere uitvoering zal leiden. Om voorzieningen in de dorpen te kunnen handhaven en in de dorpen te werken met dorpsbudgetten moet er steviger aandacht besteed worden aan de nieuwe zelfstandigere rol van de dorpen. De reeds eerder genoemde wethouder Dorpenbeleid moet dit gaan uitvoeren. De gemeente beschikt over een Groenfonds. Bij elke nieuwbouwkavelverkoop door de gemeente stort de gemeente een bedrag in dit fonds. Wij willen dit Groenfonds vooral aanwenden om de natuurlijke leefomgeving in de dorpen te verbeteren.
PvdA Grootegast Oktober 2013 10
