Grensoverschrijdende samenwerking Provincie West-Vlaanderen met Noord-Frankrijk. Beleidsbrief Provincie West-Vlaanderen

Grensoverschrijdende samenwerking Provincie West-Vlaanderen met Noord-Frankrijk Beleidsbrief Provincie West-Vlaanderen

Grensoverschrijdende samenwerking Provincie West-Vlaanderen met Noord-Frankrijk Beleidsbrief Provincie West-Vlaanderen www.west-vlaanderen.be/noord-frankrijk

2 I

colofon verantwoordelijke uitgever Hilaire Ost Provinciegriffier Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41 8200 Sint-Andries vormgeving en druk Grafische Dienst Provincie West-Vlaanderen fotografie Daniël de Kievith, Emmanuel Watteau, Michel Vanneuville, Philippe Houzé, Thierry Tancré, Jan Dhartet websites en bronnen www.west-vlaanderen.be/noord-frankrijk www.cg59.fr www.interreg-fwvl.eu www.west-vlaanderen.be depotnummer D/2010/0248/24

Beleidsbrief grensoverschrijdende samenwerking Provincie West-Vlaanderen met Noord-Frankrijk

3

I

4 I

voorwoord Met trots stel ik u de beleidsbrief Noord-Frankrijk voor, die een duidelijk beeld wil schetsen van het verdere beleid van de Provincie West-Vlaanderen in haar samenwerking met Noord-Frankrijk. West-Vlaanderen heeft reeds een lange traditie van samenwerking met Noord-Frankrijk. De Provincie stond mee aan de wieg van het Interregprogramma en ondertekende al in 1989 een samenwerkingsakkoord met het Département du Nord. Naast deze officiële partnerships, zijn er ook talrijke informele contacten tussen de bevolking van beide grensregio’s, bijvoorbeeld door grensarbeid of ‘grenswinkelen’. De laatste jaren is er heel wat veranderd voor de Provincie, zowel op intern als op extern vlak. Vele (boven)lokale partners nemen zelf het initiatief om over de grens heen samen te werken en Europa maakte ruimte voor het oprichten van grensoverschrijdende juridische structuren. De Provincie heeft ondertussen een flinke dosis kennis en ervaring opgebouwd en wil haar gezamenlijke acties met Noord-Frankrijk meer en meer strategisch uitwerken. Deze beleidsbrief wil dan ook vooral de rol van de Provincie benadrukken en aandacht besteden aan de doelstellingen en acties die weggelegd zijn voor de Provincie als bestuur, met name de acties die zij zelf wil en kan in handen nemen. Elk beleidsthema werd grondig besproken met de verantwoordelijke van de bevoegde interne lijndienst. Aangezien de opmaak van een beleidsbrief het resultaat is van hard werken, is een dankwoord aan iedereen die zijn steentje hiertoe heeft bijgedragen zeker op zijn plaats. Ik hoop dat al wie onze grensregio een warm hart toedraagt, kan meewerken aan de verdere uitbouw van de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk, om samen grenzen te verleggen in onze recreatieve, ondernemende en kwaliteitsvolle topregio.

Marleen TITECA-DECRAENE Gedeputeerde voor Externe Relaties en Europese Programma’s

Palingbeek Ieper


5

I

1 Aanleiding en focus

8

2 Situering binnen het beleid van de Provincie West-Vlaanderen

10

3 Omgevingsanalyse

12

1. Interne omgevingsanalyse

13

1.1. Wijziging in de positie en rol

13

1.2. Subdomein Externe Relaties

13

2. Externe omgevingsanalyse maatschappelijke context

15

2.1. Toename van ontmoetingen, overlegfora en samenwerkingsinitiatieven, zelfs onder de vorm van aparte juridische structuren

15

2.2. Samenwerkingsakkoord met het Département du Nord op kruissnelheid

16

2.3. Grotere betrokkenheid Vlaamse overheid

17

2.4. Van Interreg III naar Interreg IV

17

2.5. Dadendrang vertaalt zich moeizaam in concrete resultaten

19

3. Besluit: rol van de Provincie

4 Strategievorming

20

22

1. SWOT: sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen

23

1.1. Inleiding

23

1.2. Sterktes en zwaktes

23

1.2.1. Provincie West- Vlaanderen als regio

23

1.2.2. Provincie West-Vlaanderen als bestuursniveau m.b.t. de samenwerking met Noord-Frankrijk

24

1.3. Kansen en bedreigingen

24

1.3.1. Provincie West- Vlaanderen als regio

24

1.3.2. Provincie West-Vlaanderen als bestuursniveau m.b.t. de samenwerking met Noord-Frankrijk

25

2. Visie, missie en doelstellingen 2.1. Visie

26 26

2.1.1. Visie dienst Externe Relaties

26

2.1.2. Visie beleid t.a.v. Noord-Frankrijk

28

2.2. Missie

29

2.2.1. Missie dienst Externe Relaties

29

2.2.2. Focusbepaling grensoverschrijdende samenwerking Noord-Frankrijk

30

2.3. Kritische succesfactoren

32

3. Strategische doelstellingen

33

3.1. Strategische doelstellingen algemeen provinciaal beleid

33

3.2. Beleidsdoelstellingen (tactische doelstellingen) Externe Relaties

33

3.3. Grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk

33

6 I

inhoud 5 Krachtlijnen samenwerking West-Vlaanderen met Noord-Frankrijk

36

Doelstelling 1 Welvaart en welzijn in West-Vlaanderen verhogen

38

1.1. Economisch weefsel versterken

38

1.2. Arbeidsmarkt ‘ontgrenzen’

41

1.3. Mobiliteit verbeteren

44

1.4. Toeristische troeven valoriseren

47

1.5. Duurzame landbouw bevorderen

49

1.6. Dagelijkse dienstverlening over de grens gemakkelijker maken

51

Doelstelling 2 Kwaliteit van de leefomgeving verhogen

54

2.1. Water samen beheren

55

2.2. Grensoverschrijdende aanpak van het milieu

56

2.3. Grensoverschrijdende criminaliteit gezamenlijk bestrijden

60

2.4. ‘Samen leven’ bevorderen

60

Doelstelling 3 Positie van West-Vlaanderen in Europa versterken

63

3.1. De (culturele) uitstraling van de Provincie West-Vlaanderen verhogen

63

3.2. Onderwijs en opleiding op internationaal niveau nastreven

66

3.3. Meertaligheid stimuleren

68

3.4. Communicatie m.b. t. Noord-Frankrijk intern en extern uitbouwen

70

Doelstelling 4 Gemeenschappelijke belangen in de grensregio maximaal behartigen

72

4.1. Bevorderen van structurele samenwerking

72

4.2. Ruimte ordenen in overleg

74

4.3. Regio gezamenlijk promoten

76

6 Tot slot: implementatie van de beleidsbrief Noord-Frankrijk

78

1. Inleiding

79

2. De Provincie: pionier en scharnier

79

3. Implementatie van het beleid

80

3.1. Vier hoofddoelstellingen

80

3.2. De Provincie als bestuur en de Provincie als regio

81

3.3. Rol van de dienst Externe Relaties en de provinciale Lijndiensten

81

3.4. Uitwerken van een actieplan

83

3.5. Middelen

84

3.6. Communicatie

84

4. Besluit

86


7

I

1

aanleiding en focus 8 I

aanleiding en focus Het eerste beleidsplan ‘Noord-Frankrijk en (West-) Vlaanderen: partners voor de toekomst’ werd in november 2002 door de Provincieraad goedgekeurd. Zowel de interne als de externe omgeving van de samenwerking is sindsdien sterk veranderd. Op intern vlak is er een nieuwe Deputatie aangetreden en werden ook voor de andere beleidsdomeinen beleidsplannen opgemaakt. Extern kan de impact van de toenemende internationalisering nauwelijks ontkend worden. Algemeen wordt ook het groeiend belang van de grensregio’s, in het bijzonder van de grensoverschrijdende metropolen, als motor voor de sociaaleconomische ontwikkelingen erkend. Deze beleidsbrief beoogt om, rekening houdend met die nieuwe elementen, de beleidsprioriteiten van de Provincie voor de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk voor te stellen. Hierbij leggen we vooral de nadruk op de positionering en de rol van de Provincie in de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk en op de acties die voor de Provincie als bestuur prioritair zijn.

raadzaal Provincie West-Vlaanderen


9

I

2 situering

binnen het beleid van de Provincie WestVlaanderen 10 I

situering binnen het beleid van de Provincie West-Vlaanderen De Provincie West-Vlaanderen heeft voor de legislatuur 2006-2012 haar doelstellingen bepaald in een meerjarenplan. Dat meerjarenplan omvat de strategische doelstellingen van het Provinciebestuur, die per bevoegdheid verder verfijnd worden in tactische doelstellingen. In de sectorale beleidsnota voor Externe Relaties worden deze tactische doelstellingen uitgebreid toegelicht en geduid vanuit de visie en de missie van de Provincie West-Vlaanderen omtrent Externe Relaties. De thematiek van de samenwerking kadert binnen de volgende doelstellingen van het provinciale beleid: 1. Tactische doelstelling ‘Faciliteren en bevorderen van de grensoverschrijdende samenwerking’ draagt bij tot de strategische doelstelling nr.2 ‘Samenwerken over de grenzen heen’. 2. Tactische doelstelling ‘Doelmatig beheer van de EU-programma’s en het faciliteren van projecten’ draagt bij tot de strategische doelstelling nr.3 ‘Kennis delen, kennis vermeerderen’. In de voorliggende beleidsbrief wordt de bijdrage aan deze beide tactische doelstellingen toegelicht.

provinciehuis Boeverbos


11

I

3

omgevings analyse 12 I

omgevingsanalyse De term ,,actualisering’’ geeft het al aan: we beginnen niet van nul. Bij de opmaak van de huidige beleidsbrief Noord-Frankrijk baseren we ons op het bestaande beleidsplan ‘Noord-Frankrijk en (West-) Vlaanderen: partners voor de toekomst’ mits aanpassing aan de huidige grensoverschrijdende realiteit. Bij het bepalen van de omgevingsfactoren kunnen we ons met andere woorden beperken tot het weergeven van de belangrijkste evoluties in de voorbije zes jaar, zowel op intern als op extern vlak.

1. Interne omgevingsanalyse 1.1. Wijziging in de positie en rol Sinds de opmaak van het beleidsplan Noord-Frankrijk in 2002 is er voor de Provincie als bestuursniveau heel wat gewijzigd. Als gevolg van het kerntakendebat dat in 2003 afgesloten werd en de goedkeuring van het nieuwe Provinciedecreet in 2005 is de positie en de rol van de Provincie West-Vlaanderen duidelijker omschreven. In het ‘Meerjarenplan 2007 - 2012’ van de Provincie West-Vlaanderen wordt de bevoegdheid van de Provincie als volgt geformuleerd. De Provincie is het intermediaire beleidsniveau tussen het Vlaamse en het gemeentelijke niveau en wil bijdragen tot het welzijn van de burgers en tot de duurzame ontwikkeling van het provinciale gebied. De Provincie is bevoegd voor de regeling van de provinciale belangen. Hiertoe behoren de bovenlokale taakbehartiging, de ondersteunende taken op verzoek van de andere overheden en het nemen van initiatieven met het oog op gebiedsgerichte samenwerking. Ze verzekert een burgernabije, democratische, transparante en doelmatige uitoefening van haar bevoegdheden, ze betrekt de inwoners zoveel mogelijk bij het beleid en zorgt voor openheid van het bestuur. Ze vervult deze opdracht als kennispartner en regiobestuur.

1.2. Subdomein Externe Relaties De bevoegdheden van de Provincie West-Vlaanderen werden in een aantal subdomeinen verdeeld. ‘Externe Relaties’ is een subdomein dat, samen met ‘Gebiedsgerichte Werking’ onder het provinciaal beleidsdomein ‘Gebiedenbeleid’ terug te vinden is. Voor beide subdomeinen werd een sectorale beleidsnota opgemaakt. In de beleidsnota ‘Externe Relaties’ vinden we de (her)positionering van de Provincie West-Vlaanderen terug. De Provincie neemt een nieuwe, eigen positie in en dit betekent ook een accentverschuiving voor de samenwerking met Noord-Frankrijk.


13

I

Om haar doelstellingen voor de komende jaren te bepalen, formuleerde de Provincie West-Vlaanderen in het meerjarenplan 2007 – 2012 de volgende missie. De Provincie West-Vlaanderen is een partnerbestuur. Ze wil bovenlokale doelstellingen realiseren en vanuit haar bevoorrechte plaats als verkozen bestuur een efficiënte samenwerking met andere overheden, organisaties en instellingen bevorderen. Ze wil West-Vlaanderen, via een specifieke aanpak in de verschillende streken, verder uitbouwen tot een ondernemende, recreatieve en kwaliteitsvolle topregio. Zo verbetert de Provincie het welzijn van àl haar inwoners en versterkt ze de duurzame ontwikkeling op haar grondgebied. Als gebiedsgericht regiobestuur en als kennispartner wil de Provincie expertise bieden in complexe materies. Met oog voor beleidsvernieuwing speelt ze hiermee alert in op maatschappelijke en bestuurlijke veranderingen. Ze garandeert een kwalitatieve, servicegerichte en verantwoordelijke organisatie die alle West-Vlamingen zoveel mogelijk bij het beleid betrekt. De faire en stimulerende werkomgeving waarin de provinciale medewerkers hun competenties verder kunnen ontwikkelen, draagt hiertoe bij. De missie van het subdomein ‘Externe Relaties’ past binnen de algemene missie van de Provincie West-Vlaanderen. De grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk kadert binnen deze missie en helpt mee de strategische doelstellingen realiseren. Zie verder: Hoofdstuk 4 ‘Strategievorming’ en hoofdstuk 5 ‘Krachtlijnen’. Zie ook: ‘Sectorale beleidsnota Externe Relaties 2007 – 2012’

14 I

2. Externe omgevingsanalyse maatschappelijke context De wijzigingen in de maatschappelijke context de laatste jaren zijn als volgt samen te vatten: - Toename van ontmoetingen, overlegfora en samenwerkingsinitiatieven, zelfs onder de vorm van aparte juridische structuren (2.1.) - Samenwerkingsakkoord met het Département du Nord op kruissnelheid (2.2.) - Grotere betrokkenheid van de Vlaamse overheid (2.3.) - Van InterregIII naar InterregIV (2.4.) - Dadendrang vertaalt zich moeizaam in resultaten (2.5.).

2.1. Toename van ontmoetingen, overlegfora en samenwerkingsinitiatieven, zelfs onder de vorm van aparte juridische structuren De grensoverschrijdende samenwerking zit in de lift en veel ‘boven’lokale partners nemen zelf het initiatief om over de grens heen te werken. In vergelijking met vijf jaar geleden zijn er veel overlegkanalen en samenwerkingsinitiatieven met of rond Noord-Frankrijk bijgekomen: - het Grensoverschrijdend Platform West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’ Opale voor de Westhoek en de kuststreek (sinds 2004), inmiddels omgevormd tot de EGTS West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’ Opale (sinds april 2009) - het Forum voor Frans-Belgische Interregionale Samenwerking (sinds 2003) - de oprichting van de Eurometropool Lille-Kortrijk–Tournai onder de vorm van een Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS) met deelname van àlle betrokken overheden (sinds januari 2008) - rapport Frans-Belgische parlementaire werkgroep over obstakels voor de grensoverschrijdende samenwerking - West-Vlaamse betrokkenheid bij de Aire métropolitaine de Lille (AML), de Franse structuur voor grootstedelijke samenwerking in de wijde omgeving van Rijsel - West-Vlaamse betrokkenheid bij de Syndicat Mixte de la Côte d’ Opale (SMCO), de motor achter de grootstedelijke samenwerking langs de Opaalkust - Transforum, de bundeling van de ‘forces vives’ uit Zuid-West-Vlaanderen met het oog op samenwerking met de civiele maatschappij uit Rijsel en West-Henegouwen - Regionaal Overleg Metropool (ROM) in het Kortrijkse en de Klankbordgroep Noord-Frankrijk in de Westhoek om te proberen intern de violen op elkaar af te stemmen en informatie door te geven naar de lokale besturen.


15

I

De Provincie West-Vlaanderen nam of neemt aan alle bovenvermelde samenwerkingsinitiatieven deel, vaak als zeer actieve partner. De vele (boven)lokale en (inter)regionale initiatieven betekenen dat de grensoverschrijdende samenwerking geen onontgonnen terrein meer is voor pioniers, maar een realiteit van vele structuren en organisaties.

2.2. Samenwerkingsakkoord met het Département du Nord op kruissnelheid Het samenwerkingsakkoord tussen de Provincie West-Vlaanderen en het Département du Nord, ondertekend in 1989, werd hernieuwd in 2003. In 2005 startten beide overheden met het uitwerken van een studie, waarbij een vergelijking opgemaakt werd van de bevoegdheden van het Département en de Provincie en dit op het gebied van verschillende beleidsdomeinen: cultuur, toerisme, economie, leefmilieu, welzijn en jeugd. Daarnaast werd er een brochure over de vergelijking van de administratieve bestuursniveaus in Frankrijk en België gerealiseerd. De studie gaf aanleiding tot het uitwisselen van kennis en ervaring en het uitstippelen van heel wat nieuwe samenwerkingspistes per beleidsdomein. Die betekenden een impuls voor de samenwerking, zowel op administratief als op politiek vlak. De samenwerking is nooit zo intens geweest als de afgelopen jaren. In 2009 vierden beide instanties hun twintigjarige samenwerking. Naast het samenwerkingsakkoord met het Département du Nord, verloopt de samenwerking met het Département Pas de Calais steeds vlotter. De komende jaren zal ook hier op ingezet worden, al dan niet onder de vorm van een samenwerkingsakkoord.

16 I

2.3. Grotere betrokkenheid Vlaamse overheid De geringe aanwezigheid van het Vlaamse beleidsniveau op het grensoverschrijdende toneel was jarenlang een struikelblok aan deze kant van de grens, maar daar is in de vorige legislatuur (20042009) wel verandering in gekomen. De meest zichtbare tekenen daarvan zijn: - aanduiding van de gouverneur als coördinator van de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk voor de Vlaamse Regering - volwaardig lidmaatschap van de Eurometropool Lille–Kortrijk–Tournai - geassocieerd lid van de SMCO - bezoek van een volledige dag door toenmalig minister-president Yves Leterme aan Duinkerke en Rijsel (11 september 2006) - opmaak ‘Vlaamse beleidsstrategie ten aanzien van Noord-Frankrijk’ - opmaak ‘Strategienota Frankrijk’ door de Vlaamse overheid - volwaardig lidmaatschap van de EGTS West-Vlaanderen / Flandre – Dunkerque – Côte d’Opale - betrokkenheid via grensoverschrijdende samenwerking betreffende Vlaamse bevoegdheden (ruimtelijke ordening, onderwijs,…).

2.4. Van Interreg III naar Interreg IV De Lissabonstrategie is de basis voor de opbouw van de Europese programma’s, waaronder onder andere Interreg IV (Doelstelling 3). Onderzoek, duurzame ontwikkeling en innovatie vormen belangrijke speerpunten binnen deze strategie, die in maart 2000 voor een periode van 10 jaar door de Europese Unie is aangenomen. Met dat actie- en ontwikkelingsplan wil de Europese Unie in 2010 de meest competitieve en dynamische kenniseconomie van de wereld zijn. Daarnaast is er ook een sociale pijler, zijnde de instandhouding en de verbetering van het Europese sociale welvaartsmodel en een ecologische pijler, duurzame groei. In 2000 stonden we aan het begin van Interreg ,,nieuwe stijl’’ met een territoriale uitbreiding van het programma van Frans-Vlaamse samenwerking naar een tripartiete samenwerking langs de hele Frans-Belgische grensstreek (uitgezonderd Provincie Luxemburg). Daarnaast is er een stroomlijning van het beheer en de animatie langs de hele Frans-Belgische grens, met meer bevoegdheden van het gemeenschappelijk secretariaat in Namen en Interregantennes die over de hele grensstreek verspreid zijn. Aan de start van een nieuwe programmeringperiode konden we stellen dat die uitbreiding de mogelijkheid heeft geboden om grotere, meer structurele projecten op te zetten. Keerzijde van de medaille is wel dat de administratieve opvolging veel zwaarder is geworden. De uitbreiding vertaalt zich ook in het dagelijks werk van de eigen Interregantenne. Daar is de klemtoon verschoven van animatie op het terrein naar begeleiding en advisering van op stapel staande


17

I

jeugdseminarie Bouvines - 2009

18 I

projecten. Ongetwijfeld is dat een logische evolutie na bijna 20 jaar Interreg: de grensoverschrijdende samenwerking is geen onontgonnen terrein meer voor pioniers, maar een realiteit van vele structuren en organisaties die moeten worden beheerd. Toch blijft er een opmerkelijk onderscheid tussen de Frans-Waalse en Frans-Vlaamse grensstreek. In het tweede geval komen projecten een stuk trager en minder talrijk van de grond, er is dus wel degelijk nog steeds nood aan een duwtje in de rug op het terrein. Zeker op het domein van economie is het moeilijk om structurele projecten uit te bouwen. Het taalen cultuurverschil blijft groot en een groot aantal projecten wordt door sterke organisaties gestuurd of institutioneel ondersteund. Het tripartiete subprogramma is dan weer overbevraagd, zodat midden 2009 nog slechts drie miljoen euro EFRO restte.

2.5. Dadendrang vertaalt zich moeizaam in concrete resultaten De vele nieuwe contacten en overlegfora ten spijt moeten we vaststellen dat concrete resultaten slechts moeizaam tot stand komen. Ook al zijn er wel concrete projecten en initiatieven rond werkgelegenheid, economie, gezondheidszorg of (hoger) onderwijs, de grens is op deze domeinen nog steeds een manifeste realiteit. Ook in de ‘projets emblématiques’, zoals de herinrichting van de oude grensposten in Rekkem en Callicanes, de treinverbinding Rijsel-Kortrijk of het lycée binationale was er de voorbije jaren geen vooruitgang. De vraag rijst of deze projectvoorstellen wel realistisch genoeg waren. Daarnaast stellen we vast dat de Fransen onder een bepaalde noemer vaak een andere inhoud verstaan, bijvoorbeeld op het vlak van duurzame ontwikkeling (Agenda 21). Het taalen cultuurverschil in de grensstreek blijft een grote struikelblok.


19

I

3. Besluit: rol van de Provincie De maatschappelijke context is de laatste jaren sterk gewijzigd. De grensoverschrijdende samenwerking zit in de lift en vele (boven)lokale partners nemen zelf het initiatief om over de grens samen te werken. Door de wijzigingen in de externe omgeving, moet de Provincie haar rol in de samenwerking met Noord-Frankrijk herpositioneren. Hierbij is het van belang dat ze haar pioniersrol behoudt, maar meer vanuit een coördinerend, stimulerend en faciliterend oogpunt. Door de jarenlange kennis en ervaring en omwille van de bovenlokale taakbehartiging blijft de Provincie immers een onmiskenbare schakel in het grensoverschrijdend gebeuren. Op politiek vlak onderscheidt ze zich van andere (lokale) partners omdat ze als bovenlokaal bestuur een politieke vertegenwoordiging heeft in een aantal samenwerkingsinitiatieven, bijvoorbeeld in de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai en de EGTS West-Vlaanderen / Flandre-Dunkerque-Côte d’Opale.

bedrijventerrein in de grensregio

20 I


21

I

4

22 I

strategie vorming

strategievorming

1. SWOT: sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen 1.1. Inleiding Om de kansen en bedreigingen in het kader van de samenwerking met Noord-Frankrijk goed te kunnen beoordelen, is het nodig dat we de sterktes en de zwaktes van West-Vlaanderen kennen. We maken een SWOT-analyse op twee niveaus: de Provincie als regio en de Provincie als bestuur, meer bepaald met betrekking tot haar beleidsdomein Externe Relaties, in de samenwerking met NoordFrankrijk. Verwijzend naar het beleidsplan van 2002 en naar recente publicaties, kunnen we in wat volgt een aantal sterktes en zwaktes, kansen en bedreigingen voor de Provincie detecteren. We beperken ons tot het weergeven van een aantal belangrijke sterktes/zwaktes, zonder hierbij te streven naar een exhaustieve opsomming.

1.2. Sterktes en zwaktes 1.2.1. Provincie West- Vlaanderen als regio Sterktes

Zwaktes

Hoog niveau van opleiding en onderwijs van de

Grote druk op het milieu

West-Vlaamse bevolking Centrale ligging binnen de driehoek Parijs -

Trage overgang industriële economie naar

Amsterdam – London

kenniseconomie in West-Vlaanderen Vergrijzing van de bevolking


23

I

1.2.2. Provincie West-Vlaanderen als bestuursniveau m.b.t. de samenwerking

met Noord-Frankrijk

Sterktes

Zwaktes

Provincie als intermediair bestuursniveau

Te weinig politieke bijsturing, weinig intern draagvlak ambtelijk en politiek

Korte communicatielijn tussen verschillende

Personeelswissel: verloop van kennis en

mensen actief op het terrein

ervaring

Goede kennis van het werkveld

Interne procedures kunnen efficiënte dienstverlening verhinderen

Uitgebreide grensoverschrijdende contacten en

Grensstreek: geen grensoverschrijdende reflex

netwerken

aanwezig zowel objectief (juridisch, financieel, procedures, beleidssystemen,…) als subjectief (elkaar kennen, taalgebruik…)

Rol en ervaring erkend door de buitenwereld

Taalbarrière met Noord-Frankrijk

Provincie als grensstreek brengt met zich

Verschillen in administratie, procedures,

mee dat de samenwerking groeit van onderuit

gewoontes, structuren…

(endogeen) Soepelheid van personeel, relatief grote autonomie en handelingsvrijheid, dynamisch team van medewerkers

1.3. Kansen en bedreigingen De sterktes en zwaktes van West-Vlaanderen monden uit in een aantal kansen en bedreigingen. 1.3.1. Provincie West- Vlaanderen als regio Kansen

Bedreigingen

Inspelen op de metropoolvorming in de

Versnippering van krachten en middelen tussen

grensstreek. Metropoolvorming ‘mee-

Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai en EGTS

maken’: metropolen vormen de belangrijkste

W-Vl / Flandre - Dunkerque – Côte d’ Opale

knooppunten van economische informatie, onderzoek en vernieuwing Economische ontwikkeling, schaalvoordelen,

Economische groei in West-Vlaanderen stijgt

culturele uitstraling, bereikbaarheid

minder snel dan in de rest van Vlaanderen Le Nord groeit uit tot belangrijkste logistiek distributiecentrum in Europa (kan ook opportuniteit zijn)

24 I

1.3.2. Provincie West-Vlaanderen als bestuursniveau m.b.t. de samenwerking

met Noord-Frankrijk

Opportuniteiten

Bedreigingen

Grensoverschrijdende samenwerking wint

Complexiteit en ondoorzichtigheid

overal aan belang

bestuursniveaus in Frankrijk

Deelname aan grensoverschrijdende structuren Pioniers verdwijnen van het politieke toneel Europese financiering, nieuwe Europese

Complexe Europese regelgeving, weinig tijd

programma’s: nieuwe accenten en uitdagingen

voor ‘veldwerk’ op het terrein

Betrokkenheid lokale overheden

Concurrentie andere beleidsniveaus

Media-aandacht brengt ruimere interesse voor

Uitblijven concrete, tastbare resultaten

Europese samenwerking met zich mee Betere provinciale oplossing indien

Moeizame mobilisering van centrale overheden,

grensoverschrijdend aangepakt

zowel aan Belgische kant als over de grens Wijziging externe politieke en ambtelijke context en spelregels Europese Unie

Noordzee Mer du Nord

Calais

!

-D dr e

!

!

Brugge

Eu !

Veurne

Dunkerque !

!

Bergues

!

Hondschoote

ro

m

Diksmuide

!

Tielt

ét

ro po le

!

Li lle

Roeselare

-K o

LE

!

IE

!

s We

e re nd l aa V t

lan

t

R

on

F n|

- Cô

ZE

nd

ke un

e rq u

Oostende

IJ

Lo

Nederland a le ' Op ed

R SE L'Y

!

!

Wormhout

Watten

!

!

!

!

!

L'AA

!

Kortrijk

H SC

Hazebrouck

!

Bailleul

!

!

Desvres

!

LA LYS !

Armentières

E

Eu

ro

m

!

Villeneuve-d'Ascq !

Brussel Bruxelles

Ath

Tournai

Le Touquet-Paris-Plage !

!

Montreuil-sur-Mer

LA C Berck-sur-Mer

AN CH

!

Béthune

Bruay-en-Artois

E

!

Lens

!

s

!

UT

HIE

Pa ri

L'A

Saint-Pol-sur-Ternoise !

Douai

L'E SC AU

T

!

Hesdin

!

!

po

Roubaix

Aire-sur-la-Lys Lille

et ro

Mouscron

!

!

D EL

Tourcoing

!

!

!

-T ou r

na i

!

Saint-Omer

!

ijk

Ieper

Steenvoorde

Cassel

Boulogne-sur-Mer

r tr

Gent

Valenciennes

Arras

grensoverschrijdende kaart met gebiedsafbakening van de twee E.G.t.s.’en


25

I

Mons

ol

2. Visie, missie en doelstellingen 2.1. Visie Gelet op de trends en de uitdagingen, kansen en bedreigingen, dringen zich meer dan in het verleden keuzes op. De Provincie moet haar rol herdefiniëren in het licht van deze wijzigende interne en externe context. Door een visie te bepalen, maakt de Provincie duidelijk wat haar einddoelstellingen zijn in het kader van haar missie ‘grensoverschrijdend beleid’ met Noord-Frankrijk en hoe ze zich in de toekomst wil positioneren. Hierbij houden we rekening met de visie van het beleidsdomein Externe Relaties (zie ook sectorale beleidsnota Externe Relaties). 2.1.1. Visie dienst Externe Relaties De visie van het beleidsdomein Externe Relaties wordt in de sectorale beleidsnota als volgt geformuleerd. Vanuit het bestuurlijk profiel als regiobestuur en kennispartner wil de Provincie de bestuurlijke samenwerkingsverbanden, in het bijzonder met Noord-Frankrijk, Nederland, Oost-Engeland en OostEuropa versterken teneinde : - de grenzen zoveel mogelijk te ontgrenzen, zodat ze de kleinst mogelijke hinder vormen voor de samenwerking tussen de mensen. Pas dan zullen de gemeenschappelijke belangen – het samengaan van sociaal-culturele, economische en ecologische waarden, van industriële ontwikkeling en open ruimten – maximaal kunnen worden gevaloriseerd. Deze valorisatie schept nieuw ontwikkelingsmogelijkheden voor de grensgebieden en bevordert het welzijn van de burgers; - schaalvoordelen te creëren; - een gedifferentieerde aanpak van de verschillende grenszones binnen de Provincie, rekening houdend met hun specificiteit en binnen een algemene visie, mogelijk te maken. Andere opportuniteiten inzake internationale samenwerking worden afgewogen op hun mogelijke meerwaarde voor de sociaaleconomische ontwikkeling van de Provincie en haar deelregio’s. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met efficiëntie en effectiviteits-maatstaven en met de profilering van de Provincie. Verder wenst de Provincie als kennispartner en vanuit haar expertise en ervaring ter zake prioritair aandacht te geven aan het correcte en efficiënte beheer, de opvolging en de invulling van de aflopende en nieuwe lichting grensoverschrijdende en transnationale (Europese) programma’s, inclusief de ondersteuning

26 I

waterrecreatie in Noord-Frankrijk


27

I

van interne en externe projectpartners in de Provincie West-Vlaanderen. Aangezien de subregionale sociaaleconomische ontwikkeling een kerntaak van de Provincie is en gelet op het overwegend economisch karakter van de nieuwe Europese programma’s, is een prominente rol van de Provincie hierin essentieel. Tenslotte wenst de Provincie een wezenlijke bijdrage te leveren aan het Europees gedachtegoed door sensibilisering en informatieverstrekking. 2.1.2. Visie beleid t.a.v. Noord-Frankrijk De visie van het beleid t.a.v. Noord-Frankrijk kadert binnen de visie van het beleidsdomein Externe Relaties. De einddoelstellingen die de Provincie in het kader van haar samenwerking met NoordFrankrijk wil bereiken, kunnen we als volgt formuleren. De Provincie wil haar bestuurlijke samenwerkingsverbanden versterken om de grenzen zoveel mogelijk te ontgrenzen door als intermediair bestuursniveau ondersteunend te werken en de grensoverschrijdende samenwerking te stimuleren en te faciliteren, mede in het kader van de Europese programma’s. Hierbij wil ze rekening houden met de streekgebonden, gebiedsspecifieke grensoverschrijdende samenwerking en een meerwaarde betekenen op kennisvlak, zowel inhoudelijk, thematisch als methodisch en logistiek. Tenslotte wil ze de link leggen tussen de verschillende vormen van (sub)regionale samenwerking met betrekking tot haar grondgebied en de algemene, overkoepelende communicatie met betrekking tot de verschillende samenwerkingsvormen verzorgen. = mission statement. Zo wil de Provincie: 1. bijdragen tot de welvaart en het welzijn van de mensen 2. de kwaliteit van de leefomgeving verhogen 3. de positie van West-Vlaanderen in Europa versterken 4. de gemeenschappelijke belangen in de grensregio behartigen. Dit zijn dan ook de vier hoofddoelstellingen die de Provincie in het kader van haar samenwerking met Noord-Frankrijk nastreeft en die we verder in maatregelen zullen verfijnen (zie hoofdstuk 5). De rol die de Provincie in het beleidsdomein Externe Relaties en in het bijzonder in de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk zal opnemen, wordt in de missie voorgesteld. In het hoofdstuk ‘strategie’ gaan we dieper in op de rol van de Provincie per thema.

28 I

2.2. Missie

Missie Provincie

b sie

eleid

Noord-F ran

k k rij

Mi s

terne Rela ti e s sie Ex Mis

De missie van de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk, kadert binnen het groter geheel van de missie van de dienst Externe Relaties, die dan weer kadert in de missie van de Provincie West-Vlaanderen. De missie geeft een antwoord op de vragen: 1. wat willen we? 2. wat moeten we (kernopdrachten)? 3. wat kunnen we? De ‘grootste gemene deler’ van die antwoorden vormt de missie. 2.2.1. Missie dienst Externe Relaties Specifiek vanuit de bevoegdheid ‘Externe relaties’ wil de Provincie West-Vlaanderen volgende missie naar voor schuiven. Kaderend in het profiel van regiobestuur en kennispartner en in het licht van haar unieke geografische ligging moet de Provincie West-Vlaanderen als bovenlokaal bestuur haar piloot- en speerpuntfunctie t.o.v. de buurregio’s behouden en versterken alsook een antwoord bieden op de ontwikkeling van grensoverschrijdende bovenlokale regio’s met een eigen juridische structuur. Als aanspreekpunt voor buitenlandse partners moet de Provincie opnieuw een gezicht hebben in onze buurregio’s. Zij staat als intermediair bestuur dichter bij de noden en de kansen in de grensregio’s en heeft terreinkennis om hierop in te spelen, maar beschikt evenzeer over voldoende schaalgrootte en expertise om de complexe materie van Europese en grensoverschrijdende samenwerking te behartigen in samenspel met de diverse streekactoren.


29

I

De ontwikkeling van een geïntegreerd ontwikkelingsperspectief voor de Provincie en de subregio’s op economisch, sociaal en ecologisch vlak, veronderstelt dat de Europese en internationale dimensie mee wordt opgenomen. Rekening houdende met de toenemende internationalisering en het Europees beleid moet de Provincie daarbij aandacht hebben voor de beleidsmatige ontwikkeling van het drie-schillenbeleid namelijk de grensoverschrijdende, transnationale en internationale samenwerking. Bovendien dringt een geïntegreerde en gedifferentieerde aanpak van complexe problemen in de diverse grensregio’s zich meer en meer op. De Provincie kan hierbij een gediversifieerde rol opnemen, nu eens als regisseur, facilitator, begeleider, dan weer als medefinancierder of bemiddelaar. 2.2.2. Focusbepaling grensoverschrijdende samenwerking Noord-Frankrijk Vanuit de missie met betrekking tot haar beleidsdomein ‘Externe Relaties’, wil de Provincie de grensoverschrijdende samenwerking faciliteren en bevorderen. Dit draagt bij tot haar strategische doelstelling ‘Samenwerken over de grenzen heen’. Kaderend in het profiel van regiobestuur en kennispartner en in het licht van haar unieke geografische ligging moet de Provincie in de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk: 1. haar troef als intermediair bestuur uitspelen: inspelen op het werkveld enerzijds en in nauw contact staan met de andere overheden anderzijds; 2. haar piloot- en speerfunctie behouden : netwerking, kennis en ervaring; 3. haar rol van leidende autoriteit in het Interregprogramma ten volle opnemen; 4. het samenwerkingsakkoord met het Département du Nord nauw opvolgen en opportuniteiten aangrijpen; 5. actief deelnemen aan de grensoverschrijdende juridische structuren zoals de EGTS Eurometropool Lille–Kortrijk–Tournai en de EGTS West-Vlaanderen / Flandre-DunkerqueCôte d’Opale. Een geïntegreerde en gebiedsspecifieke aanpak nastreven. Hierbij zal ze zich diverse rollen aanmeten: - een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder - een aanvullende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek) - een volgende rol.

30 I

bijeenkomst departementale jeugdraad (CDJ)


31

I

2.3. Kritische succesfactoren Rekening houdend met de sterktes en zwaktes, kansen en bedreigingen van de Provincie WestVlaanderen, dienen we voor de succesvolle uitvoering van het provinciale beleid een aantal kritische succesfactoren voor ogen te houden. Wat de samenwerking met Noord-Frankrijk betreft, dienen de volgende voorwaarden vervuld te zijn om de vooropgestelde strategische doelstellingen te kunnen bereiken: 1. eigen sterktes ontwikkelen 2. complementariteit zoeken 3. samenwerking stimuleren 4. keuzes maken 5. betrokkenheid creëren 6. inspelen op de metropoolvorming 7. werken aan structuren 8. knelpunten aanpakken 9. flexibiliteit van de organisatie 10. voldoende mensen/middelen inzetten 11. aandacht voor communicatie: intern en extern 12. taalen cultuurverschil overbruggen 13. netwerkvorming.

32 I

3. Strategische doelstellingen 3.1. Strategische doelstellingen algemeen provinciaal beleid De strategische doelstellingen van de grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk, kaderen in de doelstellingen van het beleidsdomein Gebiedenbeleid – Externe Relaties, die dan weer kaderen in de strategische doelstellingen op provinciaal vlak. Vertrekkend van de strategische doelstellingen van het meerjarenplan, kunnen we het beleidsdomein Gebiedenbeleid - Externe Relaties onderbrengen in drie van die doelstellingen: 1. samenwerken over de grenzen heen 2. kennis delen, kennis vermeerderen 3. steeds professioneler werken.

3.2. Beleidsdoelstellingen (tactische doelstellingen) Externe Relaties 1. Faciliteren en bevorderen van de grensoverschrijdende samenwerking.

Draagt bij tot de strategische doelstelling ‘samenwerken over de grenzen heen’

2. Selectief uitbouwen van transnationale partnerschappen.

Draagt bij tot de strategische doelstelling ‘samenwerken over de grenzen heen’.

3. Doelmatig beheren van de EU-programma’s en het faciliteren van projecten.

Draagt bij tot de strategische doelstelling ‘Kennis delen, kennis vermeerderen’.

4. Uitbouwen van Europe Direct voor de verdere sensibilisering van de burgers

Draagt bij tot de strategische doelstelling ‘Kennis delen, kennis vermeerderen’

5. Verzekeren van een efficiënte interne werking.

Draagt bij tot de strategische doelstelling ‘steeds professioneler werken’.

3.3. Grensoverschrijdende samenwerking met Noord-Frankrijk De

grensoverschrijdende

samenwerking

met

Noord-Frankrijk

vinden

we

terug

onder

beleidsdoelstelling (tactische doelstelling) 1 en 3, respectievelijk: ‘Faciliteren en bevorderen van de grensoverschrijdende samenwerking’ en ‘Doelmatig beheren van de EU-programma’s en faciliteren van projecten’.


33

I

Rekening houdende met de visie en de missie van de Provincie, in casu haar beleid ‘samenwerking met Noord-Frankrijk’, is het belangrijk dat ze hierbij: - een coördinerende en afstemmende rol vervult - haar pioniersrol op politiek vlak behoudt - betrokkenheid creëert op o.a. overlegfora - haar eigen bilaterale contacten verder ontwikkelt en verdiept - samenwerkingsovereenkomsten concreter maakt - haar kennis en ervaring ter beschikking stelt - de subregionale samenwerking mee inhoud geeft: Eurometropool Lille–Kortrijk–Tournai en EGTS West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’Opale.

34 I

ontwateringskanaal - De Moeren


35

I

5 krachtlijnen

samenwerking WestVlaanderen met NoordFrankrijk 36 I

n g - n k

krachtlijnen samenwerking West- Vlaanderen met Noord-Frankrijk In wat volgt zijn de vier hoofddoelstellingen ( zie ‘visie’) geconcretiseerd in een aantal maatregelen. Met de dertien kritische succesfactoren in het achterhoofd worden die maatregelen verfijnd tot acties. De maatregelen bouwen verder op het beleidsplan ‘Noord-Frankrijk en (West-) Vlaanderen: partners voor de toekomst (2002)’. Per maatregel formuleren we acties voor de Provincie als bestuur en acties die belangrijk zijn voor de Provincie als regio, waarbij de Provincie West-Vlaanderen haar kennis en ervaring ter beschikking kan stellen. De ‘acties voor de Provincie als bestuur’ geven aan waarop de dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (EEG), samen met de lijndiensten, de komende jaren wil inzetten. Een aantal van die acties spruiten voort uit het overleg dat plaatsvond tussen de lijndiensten van de Provincie West-Vlaanderen en die van het Département du Nord (in het kader van de bevoegdhedenstudie). De Provincie treedt hier op als initiatiefnemer, coördinator en (co-)financier. Bij de ‘acties voor de Provincie als regio’ treedt de Provincie eerder op als facilitator, bemiddelaar en/ of cofinancier. Wanneer het gaat om acties die een inbreng of medewerking vergen van het Vlaamse beleidsniveau, is afstemming met de gouverneur als Vlaams coördinator voor de grensoverschrijdende samenwerking Noord-Frankrijk, aangewezen. In deze beleidsbrief besteden we aandacht aan deze acties onder meer omdat ze een kader kunnen vormen voor goedkeuring van projecten in het kader van Europese programma’s en/of provinciale subsidiereglementen. Het is geenszins de bedoeling een exhaustieve lijst te brengen van alle interessante acties die de Provincie als regio of de Provincie als bestuur zou kunnen ondernemen. Wel wil dit document aantonen welke acties er erg belangrijk zijn voor West-Vlaanderen, rekening houdende met haar visie en missie en met de uitbouw van haar beleid Externe Relaties.


37

I

Doelstelling 1 Welvaart en welzijn in West-Vlaanderen verhogen Ieder beleid, ook het grensoverschrijdende, hoort erop gericht te zijn de welvaart en het welzijn in de grensstreek te bevorderen. Dit impliceert dat we niet samenwerken om samen te werken, maar omdat we menen dat we er baat bij hebben. Indeling: 1.1. Economisch weefsel versterken 1.2. Arbeidsmarkt ‘ontgrenzen’ 1.3. Mobiliteit verbeteren 1.4. Toeristische troeven valoriseren 1.5. Duurzame landbouw bevorderen 1.6. Dagelijkse dienstverlening over de grens gemakkelijker maken.

Maatregel 1.1. - Economisch weefsel versterken West-Vlaanderen ligt centraal binnen de ‘blauwe banaan’, de meest welvarende regio in Europa, en kent een goede multimodale infrastructuur (havens, luchthavens, multimodale logistieke platforms, densiteit hoofdwegennet, treintrafiek en binnenvaart). De welvaart in West-Vlaanderen is traditioneel gestoeld op het dynamisme van streekeigen bedrijven (endogene groei) en KMO’s. De onderlinge concurrentie tussen KMO’s is groot, wat leidt tot flexibiliteit en klantgerichtheid. Net als in de rest van Europa, evolueert West-Vlaanderen van een industriële economie naar een kenniseconomie. De uitbouw van innovatie- en incubatiecentra, onder meer in Oostende en Kortrijk, zijn belangrijk om deze evolutie mee te ondersteunen. De ontwikkelingen in Noord-Frankrijk bieden de uitdaging en tegelijk een extra stimulans om de nodige aanpassingen door te voeren1. Nord - Pas de Calais groeit immers uit tot een toplocatie voor logistiek en distributie, onder andere dank zij de verbeterde bereikbaarheid en de uitbouw van een goed transportsysteem. - De Provincie als bestuur kan een aantal grensoverschrijdende acties ondernemen om het economisch weefsel in de grensstreek te versterken. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. De Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator.

Een vergelijking van de toplocaties voor de Europese distributie en logistiek door het ‘Vlaamse Instituut voor Logistiek (VIL)’ uit 2006 leert dat Vlaanderen het in 2019 zal moeten afleggen tegen Nord-Pas de Calais. De prognose is dat Nord-Pas de Calais Vlaanderen van de eerste plaats zal verdringen als toploctie voor Europese logistiek en distributie (op Nuts 1 niveau).

1

38 I

•

Actie 1.1.1. - Kennis– en ervaringsuitwisseling rond het opstarten en ontwikkelen van bedrijvencentra, bijvoorbeeld project TEN, en rond onthaalinfrastructuur voor groeiende bedrijven.

Rol Provincie dienst Externe Relaties

Faciliterend

Trekker en betrokkenen POM, dienst Economie, bedrijvencentra en starterscentra, incubatiecentra, Greenbridge

•

Actie 1.1.2. - Uitwisselen van gegevens en van ervaring, vergelijking van kansen en bedreigingen inzake de immateriële ondersteuning voor startende en groeiende bedrijven/bedrijvencentra.


Faciliterend

Trekker en betrokkenen dienst Economie, POM, Intercommunales

•

Actie 1.1.3. - Solidaire en sociale economie: een nauwkeurige kennis ontwikkelen van wat er in Noord-Frankrijk en West-Vlaanderen aan initiatieven bestaat.


Faciliterend

Trekker en betrokkenen dienst Economie, POM

•

Actie 1.1.4. - Steun verlenen aan grensoverschrijdende beurzen in functie van bedrijfsversterking, groepsstanden (bijvoorbeeld project CGTO-KMO).


Faciliterend, eventueel medefinancier (via Europese fondsen)

Trekker en betrokkenen dienst Economie, POM

•

Actie 1.1.5. - Uitwisselen van sociaal-economische gegevens en ruimtelijk-economische data, bijvoorbeeld GO-GIS, steunpunt sociale planning.


Faciliterend

Trekker en betrokkenen dienst Economie, Intercommunales

•

Actie 1.1.6. - Periodiek politiek en administratief overleg.


Trekkend of aanvullend: dienst Externe Relaties als coördinator of facilitator

Trekker en betrokkenen dienst Economie, POM.


39

I

ruche d’ entreprises - starterscentrum voor bedrijven Département du Nord

40 I

- Binnen de Provincie als regio zijn een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor het ontwikkelen van het economisch weefsel binnen West-Vlaanderen. Hierbij speelt de dienst EEG een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Innovatie stimuleren is een basisvoorwaarde om het concurrentievermogen van de Provincie te versterken. Het is daarom van essentieel belang dat de kenniscentra, de ondernemingen en de overheden bijzondere aandacht besteden aan onderzoek, kennisoverdracht en kennisvalorisatie. • Grensoverschrijdende economische platforms creëren, zowel voor investeerders als voor geschoolde en creatieve arbeidskrachten. • Grensoverschrijdende arbeidsmarkt stimuleren. • Aantrekkelijke woon- en leefomgeving creëren om zo de uitstroom van jong afgestudeerden te beperken. • Grensoverschrijdend ondernemerschap en internationalisering bevorderen. Barrières voor het grensoverschrijdend ondernemen zoveel mogelijk wegnemen. • Evolutie van industriële economie naar kenniseconomie mee ondersteunen. • Komen tot een grensoverschrijdende en complementaire strategie en implementatie over wegeninfrastructuur, bedrijventerreinen voor logistiek en distributie, competentiepolen, o.a. Flanders Marine, Energybox. • Samenwerking rond grensoverschrijdende handelsstromen.

Maatregel 1.2. Arbeidsmarkt ‘ontgrenzen’ Ondanks de Europese integratie en de overeenkomst ter vermijding van dubbele belastingen van grensarbeiders tussen België en Frankrijk is er nog lang geen sprake van één enkele grensoverschrijdende arbeidsmarkt. De taalbarrière is hierbij de meest zichtbare, maar lang niet de enige handicap. Zo kan het dat er aan de ene kant een tekort is aan bepaalde arbeidskrachten en aan de andere kant een overaanbod. Momenteel werken er zo’n 7.000 Franse werknemers in Vlaanderen, het aantal Belgen dat naar Frankrijk gaat werken, is veel geringer. In de mate dat de metropool Rijsel erin slaagt om zich te ontwikkelen en hoogwaardige diensten aan te trekken, kan er echter weer een omgekeerde stroom ontstaan van hoger geschoolden uit de Vlaamse grensstreek die over de grens gaan werken.


41

I

- De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om mee de arbeidsmarkt te ‘ontgrenzen’. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. De Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 1.2.1. – Aantrekkelijke woon- en leefomgeving creëren om uitstroom van jong afgestudeerden te beperken. Zo wordt de kwaliteit en beschikbaarheid van menselijk potentieel in de grensstreek verhoogd.


Facilitator en/of medefinancier

Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten van de Provincie

•

Actie 1.2.2. - Taalopleidingen stimuleren.



Trekker en betrokkenen dienst Personeel (vorming) voor wat taalopleidingen voor het provinciepersoneel betreft

•

Actie 1.2.3. – Samenwerking rond knelpuntberoepen en kansengroepen op de arbeidsmarkt: kennis en ervaringsuitwisseling. Vergelijking van de arbeidsmarktsituatie en de knelpuntberoepen. Vergelijking van hoe er wordt omgegaan met kansengroepen aan weerszijden van de grens. Mogelijkheden bekijken voor arbeidsmobiliteit en projecten genereren die aan de schaarste op de arbeidsmarkt tegemoetkomen.



Trekker en betrokkenen dienst Economie en POM

•

Actie 1.2.4. – Meewerken aan grensoverschrijdende jobbeurzen.


Faciliterend, eventueel medefinancier (via Europese fondsen)

Betrokkenen dienst Economie, POM.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor het ontgrenzen van de arbeidsmarkt. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties, Europese programma’s en Gebiedsgerichte Werking een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd):

42 I

arbeidsmarkt ontgrenzen


43

I

• Kwaliteit en beschikbaarheid van menselijk potentieel in de grensstreek verhogen, dit onder andere door een aantrekkelijke woon-en leefomgeving te creëren om de uitstroom van jong afgestudeerden te beperken. • Projecten ondersteunen die de wederzijdse kennis van taal en cultuur verbeteren. • De hindernissen voor een echte grensoverschrijdende arbeidsmarkt zoveel mogelijk wegnemen. Fiscale benadeling uit de weg ruimen voor Belgische werknemers in Frankrijk. Voordelig grensarbeiderstatuut voor Fransen in West-Vlaanderen behouden. • Oplossingen zoeken voor de onaangepaste sociale en fiscale wetgeving. • Wederzijdse openstelling van beroepsopleidingen voor werkzoekenden in het buurland en wederzijdse erkenning van opleidingen en competenties.

Maatregel 1.3. Mobiliteit verbeteren Mobiliteit in grensoverschrijdend opzicht omvat drie aspecten: de complementariteit van de vervoersinfrastructuur aan weerszijden van de grens, de complementariteit van de vervoersdiensten (vooral openbaar vervoer) en tenslotte de toekomstige planning van de logistiek van goederen en personen. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de mobiliteit te verbeteren. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 1.3.1. – Netwerking om overleg rond concrete projecten te stimuleren en te begeleiden. Meewerken aan overleg en consultatie over specifieke noden inzake mobiliteit en transport naar aanleiding van concrete vragen en voorstellen.


Facilitator, stimulator

Betrokkenen dienst Ruimtelijke planning en Mobiliteit

•

Actie 1.3.2. – Functionele fietsverbindingen realiseren



Trekker en betrokkenen dienst Ruimtelijke planning en Mobiliteit, Dienst MiNaWa

•

Actie 1.3.3. – Kennis- en ervaringsuitwisseling omtrent het uitwerken van bedrijfsvervoerplannen, die erop gericht zijn om alle werkgebonden verplaatsingen beter te organiseren. Ze omvatten de studie, de uitvoering en de opvolging van maatregelen die bedoeld zijn om een duurzaam beheer van de verplaatsingen te bevorderen.

44 I

autowegenknooppunt Aalbeke (Kortrijk)


45

I



Trekker en betrokkenen dienst Ruimtelijke planning en Mobiliteit, POM.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor het verbeteren van de mobiliteit. Hierbij speelt de dienst EEG een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Pleiten voor beter grensoverschrijdend openbaar vervoer, met als absolute prioriteit de ontwikkeling van de spoorlijn Kortrijk-Rijsel, verbetering luchthavenverbinding Lesquin. • Verbetering openbaar vervoer: aansluitingen bus – tram in de grensstreek. Verbindingen openbaar vervoer beter op elkaar afstemmen, tariefintegratie en informatieverspreiding nastreven. • Maatregelen ten gunste van een vlottere doorstroming van het grensoverschrijdend verkeer.

46 I

Maatregel 1.4. Toeristische troeven valoriseren Bij drie van de vier toeristische grensregio’s in West-Vlaanderen loopt het landschap door aan de overkant van de grens: de Kust, de Westhoek en de Leiestreek. Een goed uitgebouwd product aan Franse zijde betekent dus zeker een meerwaarde voor het product aan Vlaamse zijde. De samenwerking op toeristisch vlak evolueert meer en meer van projectmatige samenwerking (via Interregprojecten) naar structurele samenwerking. Belangrijk is de structurele samenwerking te (blijven) stimuleren door onder andere systematische grensoverschrijdende uitwisseling en netwerkvorming. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de toeristische troeven te valoriseren. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 1.4.1. - Grensoverschrijdende recreatieve groene assen, wandelnetwerken, fietsnetwerken e.d. (verder) uitbouwen en promoten met aandacht voor een geïntegreerde aanpak: samenwerking toerisme & natuur & milieu, bijvoorbeeld project MIRRA.



Trekker en betrokkenen Westtoer, dienst MiNaWa

•

Actie 1.4.2. - Belangrijke onthaalstructuren verenigen/ laten netwerken/ professionaliseren.

Bijvoorbeeld in de Westhoek: Diksmuide, Esquelbecq, Rexpoëde of onthaalboerderijen, hoevetoerisme, e.d.



Trekker en betrokkenen Westtoer, dienst Cultuur en provinciale vzw’s (o.a. Pival vzw)

•

Actie 1.4.3. - Grensoverschrijdende samenwerking rond herdenkingstoerisme (met betrekking tot de wereldoorlogen). Netwerking.



Trekker en betrokkenen Westtoer en dienst Cultuur

•

Actie 1.4.4. - Samenwerking op het vlak van duurzame ontwikkeling: uitwisseling van best practices (bijvoorbeeld op het vlak van logies).

Rol Provincie dienst Externe Relaties Facilitator, stimulator

Trekker en betrokkenen Westtoer en dienst MiNaWa


47

I

•

Actie 1.4.5. - Samenwerking op vlak van toegankelijkheid. Aan Vlaamse kant heeft WestKans vzw (West-Vlaams Bureau voor Gelijke Kansen en Toegankelijkheid) een adviserende rol betreffende toegankelijkheid.



Trekker en betrokkenen Westtoer en Westkans vzw

•

Actie 1.4.6. - Samenwerking op vlak van promotie. Hoewel het voeren van promotie een verschillende benadering kent in respectievelijk de Provincie West-Vlaanderen en NoordFrankrijk (Département du Nord) is het toch aangewezen om gezamenlijke promotie te voeren voor bepaalde streken, bijvoorbeeld de Westhoek/Flandre Intérieure, of voor bepaalde thema’s, bijvoorbeeld zakentoerisme. Gezamenlijk organiseren van Eductours.



Trekker en betrokkenen Westtoer

ruiter- en waterrecreatie

48 I

•

Actie 1.4.7. - Samenwerking op vlak van vorming, bijvoorbeeld meertaligheid, klantvriendelijkheid van het onthaal, Eductours,… .



Trekker en betrokkenen Westtoer, Gebiedswerking

•

Actie 1.4.8. - Toeristische valorisatie van het cultuurhistorisch patrimonium.



Trekker en betrokkenen Westtoer, dienst Cultuur.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor het valoriseren van de toeristische troeven van de Provincie. Hierbij speelt de dienst EEG een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • De kwaliteitsverbetering van de recreatieve omgeving. • Verbetering van het (grensoverschrijdend) toeristisch product. • Verbetering van de professionalisering van het onthaal. • Aandacht voor duurzame ontwikkeling. • Ontwikkeling van een duurzaam en kwaliteitsvol plattelandstoerisme. • Uitwisseling van informatie, voeren van grensoverschrijdende promotie.

Maatregel 1.5. Duurzame landbouw bevorderen De landbouwsector is in West-Vlaanderen sterk vertegenwoordigd. Landbouw heeft door een geheel van maatschappelijke veranderingen niet enkel meer een economische functie, maar ook een sociale rol (werkgelegenheid en plattelandsontwikkeling, landbouweducatie), een landschappelijke taak (onderhoud en beheer van het platteland) en een toeristisch-recreatieve opdracht (plattelandstoerisme, recreatief medegebruik van het platteland). - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de duurzame landbouw te bevorderen. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator.


49

I

biologische landbouw - Westhoek

•

Actie 1.5.1. - Maatregelen in waterbeheersing en watervoorziening, in de bestrijding van muskusratten, in pesticidengebruik in kleine land- en tuinbouwteelten en in de erosiebestrijding.



Trekker en betrokkenen dienst Waterlopen, dienst MiNaWa, provinciale vzw’s (o.a. PROCLAM, WPEG), POVLT

•

Actie 1.5.2. - Uitwisseling van knowhow en samenwerking bij kwaliteitszorg, biologische landbouw, ziektewaarschuwingssystemen, innovatie, energie, alternatieve teelten…



Trekker en betrokkenen provinciale vzw’s (o.a. PCBT vzw, WPEG vzw), POVLT

•

Actie 1.5.3. - Ondersteuning van verbreding en diversificatie in de richting van toerisme, natuur en landschap, landbouweducatieve netwerken, promotie en afzet van hoeveproducten en van biologische producten.



Trekker en betrokkenen dienst Landbouw, Westtoer, provinciale vzw’s (Wavi vzw, PIVAL), POVLT

50 I

•

Actie 1.5.4. - Kennis- en ervaringsuitwisseling inzake lokale plattelandsontwikkeling, zowel op toeristisch als op ruraal vlak.



Trekker en betrokkenen dienst Landbouw, Westtoer, provinciale vzw’s (o.a. PROCLAM, PIVAL vzw)

•

Actie 1.5.5. – Projectmatige samenwerking rond hernieuwbare energie.



Trekker en betrokkenen POVLT, POM, dienst MiNaWa.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor het bevorderen van duurzame landbouw. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/ stimuleren van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Grensoverschrijdend kader creëren waarbinnen de land- en tuinbouwsector zich in brede zin moet kunnen ontwikkelen.

Maatregel 1.6. Dagelijkse dienstverlening over de grens gemakkelijker maken Er bestaan nog te veel nationale grenzen op het gebied van werkgelegenheid, gezondheidszorg, opleiding, mobiliteit,… . We willen er graag naar streven om de hindernissen te verminderen bij de verlening van allerhande diensten. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de dagdagelijkse dienstverlening over de grens gemakkelijker te maken. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 1.6.1. - Bevorderen van intergemeentelijke en regionale samenwerking rond drugspreventie in de grensstreek. Stimuleren van uitwisseling van bestaande en gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe strategieën omtrent drugspreventie.



Trekker en betrokkenen dienst Welzijn


51

I

•

Actie 1.6.2. - Bevorderen van grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van jeugd: uitwisselen educatieve pakketten en uitbouwen informatieplatform voor jongeren (wat betreft jeugdverblijfcentra, activiteiten voor jongeren, …), stimuleren van jongerenmobiliteit door deelname aan ad hoc projecten (Kick op Sport, Un Eté en Nord, Doe aan Sportbeurs…).



Trekker en betrokkenen dienst Welzijn, dienst Sport

•

Actie 1.6.3. - Bevorderen van grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van het thema Noord-Zuid.



Trekker en betrokkenen dienst Welzijn, studio GLOBO

•

Actie 1.6.4. - Kennis- en ervaringsuitwisseling rond initiatieven en manifestaties die aan beide zijden van de grens plaatsvinden (conferenties, colloquia, congressen…) en die het optimaliseren van de dagdagelijkse dienstverlening bevorderen, bijvoorbeeld milieuzorg op evenementen.



Trekker en betrokkenen dienst Welzijn , dienst Sport, dienst Minawa, POM

•

Actie 1.6.5. - Gezamenlijke preventiecampagnes opstarten, onder andere rond het thema ‘verstandig zonnen’.



Trekker en betrokkenen dienst Welzijn

•

Actie 1.6.6. – Grensoverschrijdende mobiliteit bevorderen.



Trekker en betrokkenen verschillende Lijndiensten.

52 I

Kick op Sport - 2009

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor de optimalisatie van de dagdagelijkse dienstverlening over de grens. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Het wederzijds benutten van de voorzieningen op het vlak van de gezondheidszorg en de medische voorzieningen. Patiënten- en artsenmobiliteit verbeteren. • Het ontwikkelen van netwerken en het zoeken naar complementariteit op het gebied van de gezondheidsdiensten en spoeddiensten. • Overleg en coördinatie in de gezondheidszorg optimaliseren. • Gezondheidspreventie en –bevordering: gemeenschappelijke plannen maken en acties ondernemen in de richting van één grensoverschrijdende gezondheidsruimte. • Informeren van de grensbevolking, onder andere door de verspreiding van de ‘Gids van de Frans-Belgische grensoverschrijdende gezondheidszorg’ . • Grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van toegankelijkheid: kennis- en ervaringsuitwisseling, overleg gemeenten.


53

I

Doelstelling 2 Kwaliteit van de leefomgeving verhogen De toename van de welvaart heeft ook een keerzijde, in de vorm van milieuvervuiling, aantasting van het landschap, overstromingen, verkeersonveiligheid, stress, agressie, e.d. Een grensoverschrijdende aanpak van deze problematiek dringt zich op. Water en landschap stoppen niet aan de grens en een bepaald beheer van deze natuurelementen aan de ene zijde van de grens heeft een grote invloed op de kwaliteit ervan aan de andere kant. Om de kwaliteit van de leefomgeving in de grensstreek te verhogen is het van belang een gezamenlijke aanpak van water, milieu en criminaliteit na te streven. Daarnaast kan de levenskwaliteit van de burgers bevorderd worden door een breder draagvlak voor de grensoverschrijdende samenwerking bij de grensbevolking te creëren. Indeling: 2.1. Water samen beheren 2.2. Grensoverschrijdende aanpak van het milieu 2.3. Grensoverschrijdende criminaliteit gezamenlijk bestrijden 2.4. ‘Samen leven’ bevorderen.

54 I

Maatregel 2.1. Water samen beheren De noodzaak van een gezamenlijke aanpak van de waterbeheersing is ontstaan uit een tweevoudige problematiek. Enerzijds vinden de grote waterlopen in de Provincie West-Vlaanderen hun oorsprong in Frankrijk. Ingrepen daarop hebben dus hun gevolgen stroomafwaarts. Door de hevige regen in juli 2007 bv. kampte Poperinge met zware overstromingen door de snelle toevloed van water afkomstig uit hoger gelegen gebieden, bijvoorbeeld de Catsberg. Anderzijds is er de afwatering in het gebied van de Moeren die gebeurt via de Ringsloot en het Canal des Moëres naar Duinkerke. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om het water samen optimaal te beheren. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 2.1.1. - Kennis- en informatieuitwisseling inzake de grondwaterproblematiek, alternatieve waterbronnen en de bekkenplannen (‘Sage’ aan Franse kant) met de daaruit voortvloeiende Franse ‘contrats de rivières’. Afstemmen beleidsplannen integraal waterbeheer.



Trekker en betrokkenen dienst Waterlopen, dienst MiNaWa, Gebiedswerking, POM (i.s.m. Kenniscentrum Water)

•

Actie 2.1.2. - Bestrijding van het overstromingsgevaar van de stad Poperinge, verhogen van de buffercapaciteit op de Vleterbeek (langs de Frans-Vlaanderen weg).



Trekker en betrokkenen dienst Waterlopen, dienst MiNaWa, Gebiedswerking

•

Actie 2.1.3. - De waterhuishouding in de Moeren: afwatering via Frankrijk. Streven naar een zorgvuldig onderhouden waterlopenstelsel dat noodzakelijk is rekening houdende met de zeer lage ligging van de Moeren in een uitgestrekt vlak poldergebied.



Trekker en betrokkenen dienst Waterlopen, dienst MiNaWa, Gebiedswerking.

wateroverlast in de Westhoek


55

I

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor het gezamenlijk optimaal beheren van het water. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Samenwerking tussen de waterbeheerders versterken en bestendigen om tot een coherent en geïntegreerd waterbeheer te komen: overstromingen voorkomen en beheersen, de waterkwaliteit verbeteren, de grondwaterlagen beheren, … . • Erosiebestrijding als transversaal thema opnemen in verschillende projecten. • Stimuleren van groei van West-Vlaamse (binnen)havens.

Maatregel 2.2. Grensoverschrijdende aanpak van het milieu Er zijn vijf ecologisch en landschappelijk waardevolle assen die over de grens heen lopen: de kustzone van Duinkerke tot Nieuwpoort, de Moeren, de vallei van de IJzer, de West-Vlaamse Heuvels en de Monts de Flandre en tenslotte de Leievallei en de Scheldevallei. De milieuproblematiek stopt niet aan de landsgrenzen. Zo heerst er in West-Vlaanderen bezorgdheid ten aanzien van mogelijke luchtverontreiniging die vanuit Noord-Frankrijk naar ons komt gewaaid. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de gezamenlijke aanpak van het milieu te optimaliseren. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 2.2.1. - Kennis- en ervaringsuitwisseling inzake lokale plattelandsontwikkeling (développement rural et local), zowel op toeristisch als op ruraal vlak.



Trekker en betrokkenen Gebiedswerking, Plattelandsloket

•

Actie 2.2.2. - Netwerkvorming stimuleren op het vlak van plattelandsontwikkeling (bv. netwerking tussen gemeenten met een bepaalde uitstraling, netwerking tussen gemeenten in de regio Monts de Flandre en/of in het Ijzerbekken of Leiebekken, bezoekboerderijen) en dit zowel voor projecten op toeristisch als op ruraal vlak. Hiervoor Europese subsidies werven.



Trekker en betrokkenen Gebiedswerking, Plattelandsloket, WAVI

56 I

park Villa Marguerite Yourcenar - Zwarte Berg

•

Actie 2.2.3. - Erosiebestrijding als een transversaal thema opnemen in (bijna) alle projecten.



Trekker en betrokkenen dienst Waterlopen, dienst MiNaWa, dienst Landbouw, Proclam

•

Actie 2.2.4. - Bestrijding van schadelijke organismen zoals bijvoorbeeld tropische gewassen, waterplanten en dieren (bruine ratten, muskusratten, tropische insekten, Canadese ganzen e.d.). Pleiten voor een uitbreiding van het debat en voor een grensoverschrijdende aanpak van de bestrijding van schadelijke organismen.



Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa, dienst Waterlopen, dienst Landbouw, Gebiedswerking, Proclam

•

Actie 2.2.5. - Samenwerking rond de Kemmelberg en de Mont Noir. Verbeteren van het onthaal in de Provinciedomeinen met aandacht voor het onthaal in de taal van de buur (Nederlands onthaal in Frankrijk en vice versa). Kennis- en ervaringsuitwisseling rond onthaal van kinderen: NME, panelen, speelbossen. Kennisuitwisseling op het vlak van natuurbeheer, bv. project BIPS, Landschap zonder grenzen.



Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa, Gebiedwerking Westhoek


57

I

•

Actie 2.2.6. - Uitwisseling PDIPR (Departementaal plan inzake wandelroutes en recreatieve routes) en provinciale recreatieve netwerkvorming (i.s.m. Westtoer). Uitwisseling knowhow rond natuurinrichting langs trage wegen. Zie ook Actie 1.4.1.



Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa, Westtoer, Gebiedswerking Westhoek, dienst Landbouw

•

Actie 2.2.7. – Aandacht voor de landelijke overlegstructuren: de relatie tussen de Westhoek en de twee Pays (‘Pays Coeur de Flandre’ en ‘Pays des Moulins de Flandre’) verstevigen in functie van de grensoverschrijdende samenwerking.



Trekker en betrokkenen Gebiedswerking Westhoek, Westtoer

•

Actie 2.2.8. - Aanduiden van een Franse en een (West-)Vlaamse contactpersoon die de partners aan de andere kant van de grens kan begeleiden in het zoeken naar de juiste structuren en die,indien nodig, klaarheid kan brengen in de werking van bepaalde structuren/organisaties.


Trekker, in samenwerking met Gebiedswerking

Trekker en betrokkenen Gebiedswerking Westhoek

•

Actie 2.2.9. - Aandacht voor duurzame ontwikkeling: kennis- en ervaringsuitwisseling inzake het Franse programma ‘Agenda 21’ (duurzame ontwikkeling als transversaal thema) en het ecomanagement van de Provincie



Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa, POM

•

Actie 2.2.10. - Grensoverschrijdende samenwerking in de kuststreek: uitwisseling en samenwerking op vlak van duinenopruiming en erosiebestrijding.



Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa, Gebiedswerking (Westhoek en Kust)

58 I

•

Actie 2.2.11. - Afsprakenkader opmaken om in eerst instantie grensoverschrijdende milieuvergunningdossiers in de grensstreek te behandelen met de bedoeling om tot inhoudelijke interactie te komen.


Trekker

Trekker en betrokkenen dienst Leefmilieu (Vergunningen), Vlaamse overheid

•

Actie 2.2.12. – Samenwerking rond beheer van natuurlijke ruimten in peri-urbaan gebied (bv. project BIPS).


Facilitator, Stimulator

Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa, Gebiedswerking

•

Actie 2.2.13. – Kennisuitwisseling op het vlak van natuurbeheer, zijnde acties op privaatdomein, landschapsherstel, behoud van gevoelige soorten, beheer van heides, … .



Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa

•

Actie 2.2.14. – Kennisuitwisseling rond ‘gebruiksnatuur’ bv. inrichting speelbossen, educatieve informatie in de natuur, … .



Trekker en betrokkenen dienst MiNaWa.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang voor een optimale gezamenlijke aanpak van het milieu. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimuleren van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Afsprakenkader opmaken om grensoverschrijdende milieuklachten te behandelen. • Mee zoeken naar een oplossing van het probleem ‘grensoverschrijdend mesttransport’: Vlaamse boeren kunnen geen mest vervoeren naar hun eigen gronden in Frankrijk (VCM).


59

I

Maatregel 2.3. Grensoverschrijdende criminaliteit gezamenlijk bestrijden De criminaliteit in de Franse-Vlaamse grensstreek verdient blijvende aandacht. Een aantal jaren geleden werden er Frans-Belgische politiepatrouilles ingezet om de criminaliteit te bestrijden. Het achtervolgingsrecht van Belgische politiediensten op Frans grondgebied blijft een pijnpunt, evenals het doorgeven van informatie over verkeersovertredingen. Dit is belangrijk voor de regio, maar eerder een thema dat door gemeentebesturen (burgemeesters), gouverneur en de federale overheid opgenomen moet worden. Het is niet de bevoegdheid van de Provincie als bestuur om in eigen naam, acties te ondernemen om de grensoverschrijdende criminaliteit gezamenlijk te bestrijden. - De Provincie als bestuur heeft hierin geen bevoegheid. - Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om de grensoverschrijdende criminaliteit gezamenlijk te bestrijden. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Evaluatie inzet gemengde Frans-Belgische politiepatrouilles • Ondersteunen van initiatieven tot samenwerking, zowel politioneel als gerechtelijk. • Streven naar een grensoverschrijdende kijk op het veiligheidsprobleem. • Afspraken maken over een gecoördineerd optreden tegen drugstrafiek en drugscriminaliteit waarbij er afstemming dient te komen in de houding van de parketten, de opleiding en het optreden van de politie. Maatregel 2.4. ‘Samen leven’ bevorderen Er zijn heel concrete initiatieven nodig die mensen aan weerzijden van de grens dichter bij elkaar brengen om zo een breed maatschappelijk draagvlak te creëren voor de (institutionele) grensoverschrijdende samenwerking. Dergelijke initiatieven leiden tot meer betrokkenheid van de grensbevolking en tot betere kennis van elkaars taal en cultuur. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om het ‘samen leven’ te bevorderen. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator.

Kick op Sport - 2009

60 I

•

Actie 2.4.1. - Fonds voor microprojecten uitbouwen en beheren.


Trekker en betrokkenen anderen Overheden, Lijndiensten

•

Actie 2.4.2. - Informatie en communicatie: uitbouwen website Noord-Frankrijk en andere communicatie-initiatieven mee ondersteunen (zie verder).


Trekker en betrokkenen dienst Communicatie

•

Actie 2.4.3. – Grensoverschrijdende kleine initiatieven stimuleren, in het bijzonder rond jeugdwerk.


Trekker en betrokkenen dienst Jeugd, andere Overheden

•

Actie 2.4.4. - Informatieverspreiding: op een structurele manier toeristische en andere informatie van bij de buren aanbieden (bv. via bibliotheken).



Trekker en betrokkenen Westtoer, dienst Cultuur, Gebiedswerking


61

I

•

Actie 2.4.5. – Grensoverschrijdende deelname aan en het bijwonen van sportevenementen en -wedstrijden stimuleren en faciliteren, bv. Kick op Sport, Doe aan Sportbeurs, La Route du Louvre.

Rol Provincie – dienst Externe Relaties

Facilitator

Trekker en betrokkenen dienst Sport.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om het ‘samen leven’ te bevorderen. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Een breed maatschappelijk draagvlak creëren voor grensoverschrijdende samenwerking, door initiatieven te stimuleren op kleinschalig vlak. • Netwerkvorming tussen verenigingen, economische kringen en overheidsinstellingen bevorderen. • Communicatie: de burgers in de grensregio beter informeren over het reilen en zeilen in de grensstreek, o.a. door grensoverschrijdende TV-uitzendingen. • Ondersteunen maatschappelijk middenveld in haar samenwerking met Noord-Frankrijk.

62 I

Doelstelling 3 Positie van West-Vlaanderen in Europa versterken Binnen Vlaanderen is West-Vlaanderen de enige Provincie die grenst aan Frankrijk, de nabijheid van Frankrijk is uniek voor West-Vlaanderen en kan haar positie in Europa versterken. Er zijn een aantal aspecten die kunnen bijdragen tot een betere uitstraling van West-Vlaanderen in Europa, zoals cultuur, onderwijs, meertaligheid en communicatie. Daarnaast is het ook van belang om de economische activiteit in de Provincie te stimuleren door uitbouw van het logistiek aanbod, oprichting van kenniscentra, enz. Hiervoor verwijzen we naar maatregel 1.1. ‘Economisch Weefsel versterken’. Indeling: 3.1. De (culturele) uitstraling van de Provincie West-Vlaanderen verhogen 3.2. Onderwijs en opleiding van internationaal niveau nastreven 3.3. Meertaligheid stimuleren 3.4. Communicatie uitbouwen: intern en extern.

Maatregel 3.1. De (culturele) uitstraling van de Provincie West-Vlaanderen verhogen Cultuur is hét middel om onze identiteit uit te dragen en zo bij te dragen tot de positie van WestVlaanderen in Europa. Grensoverschrijdende contacten helpen ook om elkaar beter te leren kennen en vooroordelen uit de weg te ruimen. Op het terrein bestaan er tientallen culturele contacten, zowel op projectmatig als op institutioneel vlak. Toch zijn nog een aantal belangrijke stappen nodig om de culturele uitstraling van WestVlaanderen te optimaliseren en de grensbevolking elkaars taal en cultuur bij te brengen. Ook op sportief vlak kan de Provincie haar uitstraling verhogen door het sportaanbod te versterken, uit te bouwen, te promoten en duurzaam te exploiteren van de (eigen) (boven)lokale sportinfrastructuur in samenwerking met de Fransen. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de culturele uitstraling van de Provincie West-Vlaanderen te verhogen. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator.


63

I

•

Actie 3.1.1. – Netwerking stimuleren tussen culturele actoren in de grensstreek (zowel op thematisch vlak als op professioneel vlak) door het organiseren van ontmoetingsdagen, uitwisselen van kennis en ervaring, informatie-uitwisseling en het werken aan structurele samenwerking op lange termijn.


Facilitator

Trekker en betrokkenen dienst Cultuur

•

Actie 3.1.2. - Samenwerking rond kunsten met onder andere het festival ‘Par Monts et Par Mots’ en ‘Buren bij Kunstenaars’.



Trekker en betrokkenen dienst Cultuur

•

Actie 3.1.3. - Samenwerking rond erfgoed met de dagen van het grensoverschrijdend erfgoed (Open Monumentendagen), het netwerk ’Kleine musea’ en het netwerk ‘Oorlog en Vrede’.



Trekker en betrokkenen dienst Cultuur, Westtoer

•

Actie 3.1.4. - Versnippering van culturele projecten en contacten tegengaan.



Trekker en betrokkenen dienst Cultuur, Gebiedswerking

•

Actie 3.1.5. - Bestaande en nieuwe initiatieven ondersteunen die tot doel hebben betrokkenheid te creëren en de waarde van elkaars cultuur te leren kennen.



Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten, Gebiedswerking

•

Actie 3.1.6. – Het uitbouwen, promoten en duurzaam exploiteren van de eigen bovenlokale sportinfrastructuur in samenwerking met Noord-Frankrijk, o.a; mountainbikeroutes, skeelerroutes,… .



Trekker en betrokkenen dienst Sport, Westtoer

64 I

•

Actie 3.1.7. – Op behoeften gestuurde wijze sportgerichte programma’s/projecten uitwerken met Noord-Franse partners: ondersteuning sportieve initiatieven, netwerking sportinfrastructuur (bv. in het kader van London 2012).

Rol Provincie – dienst Externe Relaties


Trekker en betrokkenen dienst Sport.

- Binnen de Provincie als regio zal de Provincie grensoverschrijdende acties van derden, die het belang van ‘samen leven’ bevorderen, ondersteunen.

Buren bij Kunstenaars


65

I

Maatregel 3.2. Onderwijs en opleiding op internationaal niveau nastreven In het Vlaams Hoger Onderwijs moet niemand overtuigd worden van het belang van contacten en uitwisselingen met Noord-Frankrijk: - de nabijheid van een land met de omvang en met de uitstraling van Frankrijk zorgt ervoor dat Vlaanderen nood heeft aan jongeren die het land en de taal over de grens kennen - Rijsel, en bij uitbreiding heel Nord – Pas-de-Calais, ontwikkelt zich meer en meer tot een belangrijk centrum voor onderzoek en onderwijs. Daarnaast zijn initiatieven voor Lager en Secundair Onderwijs van belang om ook bij kinderen en jongeren de betrokkenheid bij het grensoverschrijdende te stimuleren: kennismaking met elkaars taal en cultuur, stimuleren van de grensoverschrijdende mobiliteit, … . - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om onderwijs en opleiding op internationaal niveau na te streven. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 3.2.1. - Ontmoetingsdagen voor lager en secundair onderwijs organiseren om projectpartners te vinden over de grens. Geïnteresseerden samenbrengen.


Trekker en betrokkenen Vlaamse Overheid, provinciale Jeugddienst

•

Actie 3.2.2. - Begeleiding via workshops voor secundaire scholen en basisonderwijs. Geïnteresseerden begeleiden.


Trekker en betrokkenen provinciale Jeugddienst

•

Actie 3.2.3. – Grensoverschrijdende netwerking tussen hogescholen en universiteiten stimuleren. Het actieplan (Pact) voor een kennisgedreven toekomst van de Provincie en alle instellingen van het Hoger Onderwijs ondersteunen.


Facilitator

Trekker en betrokkenen dienst Economie (i.s.m. ERSV, RESOC’s), Vlaamse overheid, instellingen van het Hoger Onderwijs.

66 I

onderwijs en onderzoek

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om onderwijs en opleiding op internationaal niveau na te streven. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • West-Vlaanderen een plaats geven in de groeiende internationalisering van het hoger onderwijs. • Bevorderen van internationale mobiliteit: stages voor studenten, uitwisselingsprogramma’s voor docenten en leerkrachten, wederzijdse inschakeling van gastdocenten, grensoverschrijdende ontmoetingen leerlingen basisscholen en secundaire scholen e.d. • Pendelonderwijs stimuleren: Franse studenten volgen tijdelijk opleidingen of opleidingsonderdelen in Vlaanderen en Vlaamse studenten kunnen hetzelfde doen in Noord-Frankrijk. • Creëren van gemeenschappelijke voorziening voor het onthaal en de huisvesting van studenten uit Noord-Frankrijk. • Nastreven van internationale dimensie van vorming en onderzoek. • Bevorderen van promotionele initiatieven voor het Vlaams Hoger Onderwijs in Frankrijk. • Erkenning en gelijkwaardigheid van diploma’s en kwalificaties. • Stimuleren van talenkennis. • Haalbaarheid onderzoeken van de oprichting van een Universitair Grensoverschrijdend Kenniscentrum. • Grensoverschrijdend onderzoek en innovatie uitbouwen, samenwerkingspistes definiëren en opvolgen. • Netwerkvorming stimuleren, ook tussen basisscholen en secundaire scholen. • Netwerkvorming hoger onderwijs faciliteren en stimuleren.


67

I

onderzoek en innovatie

Maatregel 3.3. Meertaligheid stimuleren De kennis van de andere taal is meer dan ooit een economische troef en een culturele verrijking. Het komt erop aan om die geroemde Vlaamse troef van talenkennis niet verloren te laten gaan. Toch stellen we vast dat bij heel wat West-Vlaamse jongeren de kennis van de Franse taal gering is. Daarnaast is het van belang het Nederlands in Noord-Frankrijk aan te moedigen. Indien er een tekort is aan bepaalde arbeidskrachten in West-Vlaanderen, kunnen Franse werknemers gestimuleerd worden om Nederlands te leren en in West-Vlaanderen te komen werken.

68 I

In het kader van het samenwerkingsakkoord met het Département du Nord rijst er bij de provinciale lijndiensten de vraag naar lessen in de Franse taal als basis voor een goede grensoverschrijdende samenwerking. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om meertaligheid te stimuleren. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 3.3.1. – Instrumenten aanreiken om uitwisseling tussen scholen, leerlingen en leerkrachten (subsidiereglement, convenant met Ryckevelde, microprojecten) te stimuleren.


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten

•

Actie 3.3.2. – Signaalfunctie: blijvende aandacht voor het leren kennen van elkaars taal en cultuur.



•

Actie 3.3.3. - Mogelijkheid creëren voor eigen personeelsleden om zich de kennis van de Franse taal en cultuur eigen te maken.


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om meertaligheid te stimuleren. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimuleren van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Onderwijs Nederlands in Noord-Frankrijk ondersteunen. • Kennismaking met het Nederlands in Noord-Frankrijk aanmoedigen. • Kennismaking met de Franse taal en cultuur in West-Vlaanderen stimuleren. • Praktijkgerichte taalcursussen voor specifieke doelgroepen organiseren (bv. grensarbeiders). • Uitwisseling leraars en leerlingen bevorderen. • Link maken tussen scholen(gemeenschap) en de overheden. • Ondersteuning andere overheden bij het stimuleren van meertaligheid, zowel in (West-) Vlaanderen als in Noord-Frankrijk.


69

I

Maatregel 3.4. Communicatie m.b. t. Noord-Frankrijk intern en extern uitbouwen De Provincie als intermediair bestuursniveau is goed geplaatst om de overkoepeling van de communicatie over de samenwerkingsvormen met Noord-Frankrijk te verzorgen en de link te maken tussen de verschillende initiatieven. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de interne en externe communicatie over Noord-Frankrijk uit te bouwen. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 3.4.1 – Interne afstemming over de samenwerkingsinitiatieven met Noord-Frankrijk en overkoepeling communicatie samenwerkingsinitiatieven: intern overleg en redactieraad Noord-Frankrijk.


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten, dienst Communicatie

•

Actie 3.4.2 – Externe communicatie over de samenwerkingsinitiatieven met NoordFrankrijk: website actualiseren, communicatie Interregprojecten, persberichten,… .


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten, dienst Communicatie.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om de interne en externe communicatie met betrekking tot Noord-Frankrijk uit te bouwen. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimuleren van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Communicatie-initiatieven van derden mee ondersteunen. • Projecten steunen/stimuleren die burgers in de grensregio informeren over het reilen en zeilen in de grensstreek, bv. grensoverschrijdende TV-uitzendingen, … .

70 I

had u altijd al willen weten » welke samenwerkingsprogramma’s met Noord-Frankrijk er lopen? - hoe de verschillende bestuursniveaus in Frankrijk in elkaar zitten? - welke publicaties er bestaan over grensoverschrijdende samenwerking? - hoe het metropoolgebied Rijsel-Kortrijk-Doornik uitgebouwd wordt? - met wie u contact kunt opnemen om vragen hierover te beantwoorden? - enz.

w w w.we s t-v l aanderen.be/noord-fr ank r ijk


71

I

Doelstelling 4 Gemeenschappelijke belangen in de grensregio maximaal behartigen De Frans-Belgische metropool krijgt meer en meer vorm en dus is het ook nodig om die gezamenlijk, als één regio, te handelen. De Provincie speelt hierbij een belangrijke rol, omdat ze het subregionale niveau overstijgt en ze een politieke vertegenwoordiging heeft in een aantal samenwerkingsinitiatieven. Zo kan ze de link maken tussen de verschillende vormen van (structurele) (sub)regionale samenwerking. De hele grensstreek heeft te winnen bij een gezamenlijk optreden. Indeling: 4.1. Bevorderen van de structurele samenwerking 4.2. Ruimte ordenen in overleg 4.3. Regio gezamenlijk promoten.

Maatregel 4.1. Bevorderen van structurele samenwerking Sinds de opmaak van het beleidsplan in 2002 is de structurele samenwerking in de grensregio sterk veranderd. Begin 2008 werd de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai opgericht. In de Duinkerkse regio bestaat het grensoverschrijdend Samenwerkingsplatform West-Vlaanderen / Flandre-DunkerqueCôte d’Opale sinds 2005 officieel en werd de EGTS in de Duinkerkse regio op 3 april 2009 officieel boven de doopvont gehouden. De Provincie West-Vlaanderen ondertekende in 1989 een samenwerkingsakkoord met het Département du Nord. De laatste jaren raakte de samenwerking in een stroomversnelling, mede door de uitvoering van de vergelijkende bevoegdhedenstudie. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om structurele samenwerking te bevorderen. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 4.1.1. – Samenwerkingsakkoord met het Département du Nord verder uitbouwen: nieuwe samenwerkingspistes verkennen en samen initiatieven ontwikkelen. Samenwerkingsmogelijkheden met het Département du Pas de Calais onderzoeken.



72 I

HRM-seminarie - Stuivekenskerke - 2009

•

Actie 4.1.2. - Meewerken aan de uitbouw van de grensoverschrijdende structurele samenwerking, als lid van de Eurometropool Lille-Kortrijk–Tournai en de Eurometropool West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’Opale.


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten, POM

•

Actie 4.1.3. – Provincie als intermediair bestuur kan de link maken tussen de verschillende structuren van samenwerking op subregionaal niveau, tussen EGTS West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’Opale en Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai.



•

Actie 4.1.4. - Actieve deelname van politieke verantwoordelijken van de Provincie aan advies- en overlegorganen en grensoverschrijdende structuren.



•

Actie 4.1.5. - Stages van medewerkers en ambtenaren mogelijk maken bij een bestuursniveau over de grens, HRM.


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten, HRM


73

I

•

Actie 4.1.6. - Blijvende aandacht voor kennis- en ervaringsuitwisseling op verschillende beleidsdomeinen.



•

Actie 4.1.7. – Oprichting Grenspost als uniek grensoverschrijdend ‘loket’, een permanente locatie voor grensoverschrijdend overleg.


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten, Gebiedswerking.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om de structurele samenwerking te bevorderen. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/ stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Versnippering van initiatieven tegengaan. • Aandacht voor structurele samenwerking in de hele Frans-Vlaamse grensregio met aandacht voor gebiedsspecifieke kenmerken (Rijsel, Westhoek en Kustgebied).

Maatregel 4.2. Ruimte ordenen in overleg Zowel West-Vlaanderen als het Département du Nord zijn dichtbevolkt met een hoge concentratie aan economische activiteit in de grensregio. De aanleg van een commerciële zone, een nieuwe weg of een zuiveringsstation aan de ene kant van de grens, heeft al vlug gevolgen voor de overkant. Het is van groot belang om in de plannen voor ruimtelijke ordening aan beide zijden van de grens uitdrukkelijk rekening te houden met de buren. In het kader van de Frans-Belgisch parlementaire werkgroep werd het engagement aangegaan om tot een gestructureerde uitwisseling van planningsdocumenten te komen. In juli 2007 werd VICORO in het leven geroepen. Dit is een ambtelijke commissie waarin het Vlaams Gewest, de Provincie West-Vlaanderen en de grensgemeenten samen een antwoord willen geven op grensoverschrijdende ruimtelijke problemen, voornamelijk als de Franse buren ruimtelijke plannen opmaken die invloed hebben op de Vlaamse grensregio. Het samenwerkingsconvenant betreffende deze commissie voor een Vlaams Interbestuurlijk Coördinerend Overleg Ruimtelijke Ordenig (VICORO) werd op 6 juli 2009 officieel ondertekend.

74 I

inplanting van windturbines

In het Franse SCOT (Schéma de COhérence Territoriale) wordt reeds meer aandacht aan het grensoverschrijdende luik besteed dan vroeger. Daarnaast komen er regelmatig vergunningsdossiers uit Frankrijk (en meer nog uit West-Henegouwen) bij de Provincie of gemeenten terecht. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om overleg rond ruimtelijke ordening te stimuleren. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 4.2.1. - Wederzijdse informatie ontwikkelen en contactpersoon aanstellen.



Trekker en betrokkenen dienst Vergunningen, dienst Ruimtelijke planning en Mobiliteit

•

Actie 4.2.2. - Overleggen en bemiddelen op het vlak van het ontwikkelen van grensoverschrijdende planningsdocumenten en op het vlak van dienstverlening.



Trekker en betrokkenen dienst Vergunningen, dienst Ruimtelijke planning, Mobiliteit (DRUM)

•

Actie 4.2.3. - Actieve deelname van politieke en ambtelijke verantwoordelijken van de Provincie aan advies- en overlegorganen en grensoverschrijdende structuren.



Trekker en betrokkenen dienst Ruimtelijke planning en Mobiliteit, dienst Vergunningen.


75

I

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om overleg rond ruimtelijke ordening in de grensstreek te bevorderen. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimulering van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Grensoverschrijdend luik in planningsdocumenten (laten) opnemen. • Planningsdocumenten kennen: uitwisseling van planningsdocumenten stimuleren. • Effectieve en efficiënte werking van VICORO stimuleren. • Formaliseren adviesverlening planningsdocumenten en milieudossiers.

Maatregel 4.3. Regio gezamenlijk promoten West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk kunnen een meerwaarde halen uit de gezamenlijke profilering van een nieuwe grensoverschrijdende regio en kunnen zo van een internationale bekendheid genieten. Dit gebeurt reeds gedeeltelijk in het kader van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai en in het kader van de EGTS West-Vlaanderen / Flandre-Dunkerque-Côte d’Opale. Gezamenlijke promotie kan ook op thematisch vlak, door netwerkvorming te stimuleren, bijvoorbeeld rond oorlogstoerisme in de Westhoek. - De Provincie als bestuur kan een aantal acties ondernemen om de grensoverschrijdende regio gezamenlijk te promoten. De Provincie vervult hierbij een trekkende rol: als organisator, regisseur, coördinator, katalysator of uitvoerder. Dienst Externe Relaties, Europese Programma’s en Gebiedsgerichte Werking (dienst EEG) treedt vaak op als facilitator. •

Actie 4.3.1. - IJveren voor participatie van de Provincie West-Vlaanderen aan grensoverschrijdende netwerkvorming, bv. op het vlak van recreatie, cultuur, ...




•

Actie 4.3.2. – Linken maken tussen de grensoverschrijdende promotie die op subregionaal niveau wordt gevoerd. De Provincie heeft als taak de promotie van de hele West-Vlaamse regio op zich te nemen en dient hiertoe gemeenschappelijke communicatieacties op te zetten en/of te stimuleren: website Noord-Frankrijk verder uitbouwen, grensoverschrijdende televisie-uitzendingen ondersteunen, samenwerking geschreven pers stimuleren… (zie ook ‘Communicatie: intern en extern’).



76 I

Westhoekduinen

•

Actie 4.3.3. - Per sector (en/of doelgroep) nagaan waar gemeenschappelijke promotie/ communicatie aangewezen kan zijn.




•

Actie 4.3.4. - Gemeenschappelijke promotie stimuleren in het kader van Interreg.


Trekker en betrokkenen alle Lijndiensten.

- Binnen de Provincie als regio zijn er een aantal grensoverschrijdende acties van belang om de regio gezamenlijk te promoten. Hierbij speelt de dienst Externe Relaties een aanvullende of volgende rol: als adviseur, participant, bemiddelaar, facilitator of ondersteunend (financieel of logistiek). De Provincie West-Vlaanderen streeft naar inbreng van engineering en ondersteuning/stimuleren van volgende acties (niet exhaustief, variabel in de tijd): • Bevorderen van netwerkvorming (thematisch, regionaal, …). • Vrijmaken middelen voor promotie van de grensregio.


77

I

tot slot: implementatie van de beleidsbrief NoordFrankrijk 6

78 I

Tot slot: implementatie van de beleidsbrief Noord-Frankrijk 1. Inleiding De laatste jaren is zowel de interne als de externe omgeving van de Provincie West-Vlaanderen sterk gewijzigd. Op intern vlak legde de Provincie West-Vlaanderen haar missie en visie vast, onder meer die van het beleidsdomein Gebiedenbeleid - Externe Relaties en bepaalde ze haar strategische doelstellingen voor de huidige legislatuur. De samenwerking met Noord-Frankrijk kadert binnen de strategische doelstellingen: ‘Samenwerken over de grenzen heen; kennis delen, kennis vermeerderen en steeds professioneler werken’. Op extern vlak stellen we vast dat de grensoverschrijdende samenwerking in de lift zit en vele (boven)lokale partners hiertoe zelf het initiatief nemen. Er werden grensoverschrijdende juridische structuren opgericht, waarvan de Provincie een van de partners is.

2. De Provincie: pionier en scharnier Door de wijzigingen in de interne en externe omgeving, moet de Provincie haar rol in de samenwerking met Noord-Frankrijk herpositioneren. Hierbij is het van belang dat ze haar pioniersrol behoudt, maar meer vanuit een coördinerend, stimulerend en faciliterend oogpunt. Door de opbouw van de jarenlange kennis en ervaring en met het oog op de bovenlokale taakbehartiging, blijft de Provincie immers een onmiskenbare schakel in het grensoverschrijdend gebeuren. Als bestuursniveau dat dicht staat bij de burger en de lokale overheden, vervult de Provincie WestVlaanderen eveneens een belangrijke scharnierfunctie: ze informeert, sensibiliseert, begeleidt en activeert diverse partners en vormt hierdoor een onmisbare schakel tussen Europa, Vlaanderen, de lokale overheid en de burger. Op projectmatig niveau neemt de Provincie vaak zelf het initiatief om projecten op te starten of helpt ze bij het vinden van een geschikte projectpartner. De Provincie is dus zowel initiatiefnemer als facilitator.


79

I

grensoverschrijdende vergadering - 2009: ondertekening strategie 2010 – 2014

3. Implementatie van het beleid 3.1. Vier hoofddoelstellingen Om de beleidslijnen i.k.v. de samenwerking met Noord-Frankrijk optimaal te kunnen implementeren, heeft de Provincie acties uitgewerkt die zeer belangrijk zijn voor West-Vlaanderen, rekening houdend met haar visie en missie en met haar uitbouw van het beleid Externe Relaties. De acties kaderen in vier hoofddoelstellingen, die op hun beurt in maatregelen werden onderverdeeld: (1) Welvaart en welzijn in West-Vlaanderen verhogen, (2) Kwaliteit van de leefomgeving verhogen, (3) Positie van WestVlaanderen in Europa versterken en (4) Gemeenschappelijke belangen in de grensregio maximaal behartigen. We maken hierbij een onderscheid tussen enerzijds acties die voor de ‘Provincie als bestuur’ en anderzijds acties die voor de ‘Provincie als regio’ belangrijk zijn.

80 I

3.2. De Provincie als bestuur en de Provincie als regio De Provincie speelt in de uitvoering van het beleid Noord-Frankrijk een cruciale rol en wil de acties die voor haar als bestuur weggelegd zijn, ten volle uitvoeren. De verantwoordelijkheid voor het welslagen van de grensoverschrijdende samenwerking ligt evenwel op veel niveaus, afhankelijk van de activiteit. De Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai en de EGTS West-Vlaanderen / Flandre Dunkerque-Côte d’Opale bijvoorbeeld, zijn belangrijke fora waar grensoverschrijdende acties samen kunnen worden aangepakt. De Provincie bepaalt ook voor deze acties haar prioriteiten omdat ze belangrijk zijn voor de Provincie als regio en voor het beoordelen van subsidiedossiers en het samenwerken met andere overheden/instanties/organisaties. In dit geval treedt de Provincie op als facilitator, bemiddelaar en/ of cofinancier. Het gaat om acties die opgenomen kunnen worden op (sub)regionaal niveau (EGTS) of door gemeenten, vzw’s, het middenveld, … .

3.3. Rol van de dienst Externe Relaties en de provinciale Lijndiensten Deze beleidsbrief wil dieper ingaan op de acties die voor de Provincie als bestuur belangrijk zijn en waarbij de Provincie een actieve rol kan spelen. We maken hierbij een onderscheid tussen de rol van de dienst Externe Relaties en die van de lijndiensten, waarvan ook cruciale input verwacht wordt. Dienst EEG staat in voor: 1. Het bevorderen van de structurele samenwerking op provinciaal en (sub)regionaal niveau en de overkoepeling van een aantal samenwerkingsinitiatieven. Dienst EEG verzekert de werking van het gemeenschappelijk secretariaat in het kader van het samenwerkingsakkoord met het Département du Nord: uitwerking en opvolging van het jaarlijks actieplan, stimuleren van kennis- en ervaringsuitwisseling (door o.a. het organiseren van overleg, politieke ontmoetingen, thematische seminaries, werkbezoeken, …). Dienst EEG coördineert en stimuleert de rol van de Provincie in de samenwerkingsstructuren Eurometropool Lille–Kortrijk–Tournai en EGTS West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’Opale. Ze heeft eveneens als opdracht projecten te stimuleren in het kader van het Fonds voor Microprojecten en het InterregIVA-programma France-Wallonie-Vlaanderen. Daarnaast zorgt de dienst, in ruil voor een werkingstoelage van de Vlaamse overheid, ook voor de inhoudelijke ondersteuning van de Vlaamse coördinator voor Noord-Frankrijk. Tenslotte zorgt zij ook voor de ondersteuning van het middenveld in de samenwerking met NoordFrankrijk.


81

I

2. Het verzekeren van de algemene communicatie over de samenwerkingsinitiatieven met NoordFrankrijk en het promoten van het grensoverschrijdende. Hiervoor werkt dienst EEG mee aan de uitbouw van een ‘Grenspost’, die zal dienen als informatieplatform voor de grensoverschrijdende samenwerking. Daarnaast staat de dienst in voor de overkoepelende communicatie over de verschillende samenwerkingsinitiatieven en promoot ze de grensoverschrijdende samenwerking zowel intern (lijndiensten) als extern. Hierbij ligt de nadruk op het belang van het ‘mee-maken’ van die samenwerking over de grens heen op het vlak van alle beleidsdomeinen. Zo creëert dienst EEG een grotere betrokkenheid, een groter draagvlak, waarbij ze optreedt als contactpersoon en tussenpersoon.

De provinciale Lijndiensten staan in voor: 1. De uitvoering van thematische en/of geïntegreerde (gebiedsgerichte) grensoverschrijdende projecten, al dan niet ondersteund door Europese financiering. 2. Daarnaast werken de lijndiensten mee aan de structurele samenwerking. Het is hierbij heel belangrijk dat de prioritaire samenwerkingspistes uit de beleidsbrief NoordFrankrijk ook daadwerkelijk opgenomen worden in het beleid van de betrokken lijndienst en zo terug te vinden zijn in de respectievelijke sectoriële beleidsnota’s. Daarnaast treden de verantwoordelijken van de lijndiensten meer en meer in contact met hun Franse collega’s van het Département du Nord, waarbij gestreefd wordt naar regelmatig overleg zowel op politiek als op technisch vlak. Tenslotte zijn ook een aantal lijndiensten vertegenwoordigd in werkgroepen die in het kader van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai of EGTS West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’Opale opgericht zijn. De samenwerking tussen dienst EEG en de lijndiensten is van prioritair belang, aangezien de lijndiensten in nauwer contact staan met het (thematisch) werkveld. Ook de Gebiedswerking is een belangrijke partner omdat ze enerzijds nauw verbonden is met het werkveld in een bepaalde regio en anderzijds een link maakt met de specifieke beleidsdomeinen. Dienst EEG behoudt een overzicht over de verschillende samenwerkingsvormen en stippelt het grensoverschrijdend beleid uit, in samenwerking met de lijndiensten.

82 I

3.4. Uitwerken van een actieplan Voor wat de acties ‘provincie als bestuur’ betreft, zal een actieplan opgemaakt worden, die een bijlage vormt bij de beleidsbrief. Het actieplan wordt jaarlijks opgevolgd aan de hand van een schematische voorstelling en wordt aan het budget gekoppeld. Het actieplan wordt uitgebouwd rond drie parameters: 1. Welke dienst van de Provincie is uitvoerder van de actie? bv. voor wat de actie ‘Economisch weefsel versterken’ betreft: - Dienst EEG = facilitator - Dienst Economie = trekker of betrokkene - POM = trekker of betrokkene 2. Wat is de timing van deze actie? Korte of lange termijndoelstelling + jaartal(len) 3. Wat is de aard van de actie? - Uitwisseling - Project - Ondersteunend werken.

jeugdseminarie Bouvines - 2009


83

I

3.5. Middelen De middelen om dit alles te realiseren zullen enerzijds geput worden uit het reguliere budget van de Provincie. Dit is onder meer zo voor de uitvoering van het samenwerkingsakkoord met het Département du Nord, omdat deze het belangrijkste aanspreekpunt is voor de uitbouw van de samenwerking met Noord-Frankrijk. Uit dat budget worden ook middelen geput om subregionale grensoverschrijdende samenwerking te bewerkstelligen, in het bijzonder door (financiële) ondersteuning van de Eurometropool Kortrijk–Rijsel–Doornik en de EGTS West-Vlaanderen / Flandre–Dunkerque–Côte d’Opale. Daarnaast is er natuurlijk de Interregfinanciering, die ongetwijfeld een van de belangrijkste financiële instrumenten is om de grensoverschrijdende samenwerking concreet vorm te geven. Normaal gezien betaalt Europa 50% (met uitzondering van investeringskosten = 25%) subsidies en moet de rest door andere particuliere en/of publieke partners worden gefinancierd.

3.6. Communicatie De Provincie wil vanuit haar voortrekkersrol de informatiedoorstroming verbeteren. Daarbij is het van belang dat de Provincie communiceert over bestaande initiatieven in de grensregio enerzijds en anderzijds haar eigen provinciale initiatieven bekend maakt. 1. Interne communicatie Binnen dienst EEG worden een aantal initiatieven genomen: -

Redactieraad Noord-Frankrijk: overleg communicatie Noord-Frankrijk.

-

Intern overleg Noord-Frankrijk: overleg met alle betrokkenen beleid en Interreg NoordFrankrijk.

-

Secretariatenoverleg EEG: overleg tussen de secretariaten van de verschillende Europese programma’s waarbij de Provincie betrokken is.

-

Overleg Beleid EEG: overleg tussen de beleidsmedewerkers binnen dienst EEG.

2. Externe communicatie -

Webcommunicatie

Actualiseren van de website www.west-vlaanderen.be/noord-frankrijk

Promotie van de website

Uitbouwen nieuwsrubriek en rubriek voor het bredere publiek.

-

Communicatie via publicatie

Publicaties over de Interreg-projecten

Compendium van de InterregIII-projecten verspreiden

Publicaties over de verschillende bestuursniveaus als basisgids verder

verspreiden

84 I

Publicaties van de bevoegdhedenstudie Provincie West-Vlaanderen –

Département du Nord actualiseren en verder verspreiden

Andere publicaties (eventueel themagericht of doelgroepengericht).

-

Communicatie audiovisuele en geschreven pers

Persbericht na elke Stuurgroep in het kader van het InterregIV A -programma FranceWallonie-Vlaanderen

Andere persberichten na belangrijke evenementen/activiteiten

Samenwerking geschreven pers stimuleren, publicatie grensoverschrijdende artikels faciliteren (Krant van West-Vlaanderen, La Voix du Nord,…).

Financiële ondersteuning grensoverschrijdende televisie (via WTV/Focus) via Europese subsidies.

-

Informatiemomenten in het kader van Interreg of acties/projecten in het kader van het samenwerkingsakkoord met het Département du Nord.

-

Kennis– en ervaringsuitwisseling tussen communicatie-ambtenaren: werkbezoeken, gezamenlijke opleidingen (huisstijl, omgaan met pers, …), enz.

-

Andere.

De uitvoering van de acties zal aan een communicatieplan gekoppeld worden, met het doelpubliek per communicatietool voor ogen.


85

I

4. Besluit De samenwerking met Noord-Frankrijk is niet een zaak van enkelen, maar belangt iedereen aan op verschillende beleidsdomeinen. Zonder de actieve betrokkenheid van vele ambtenaren en politici is de kans op slagen van de grensoverschrijdende samenwerking veel geringer. Culturele, taalkundige, administratieve en organisatorische verschillen aan weerszijden van de grens zijn niet noodzakelijk een rem op de ontwikkeling van de grensregio, maar kunnen ook een bron van rijkdom zijn als er naar complementariteit wordt gestreefd en een uitwisseling van kennis en ervaring mogelijk is. De gezamenlijke aanpak van overstromingen, jongeren aan weerszijden van de grens die op een ongedwongen manier kunnen kennismaken met elkaars taal en cultuur, starterscentra die uitgebouwd worden naar analogie met Noord-Frankrijk, milieuproblemen die samen worden aangepakt, het zijn slechts enkele uitdagingen voor de toekomst die gericht zijn op het vervagen van de grenzen. Want door samen te werken kunnen we grenzen verleggen.

86 I

park Villa Marguerite Yourcenar - Zwarte Berg


87

I

88 I

www.west-vlaanderen.be/noord-frankrijk

Grensoverschrijdende samenwerking Provincie West-Vlaanderen met Noord-Frankrijk. Beleidsbrief Provincie West-Vlaanderen

Recommend Documents