Fietsers daar? geeft antwoord op pagina 3
14 Dinsdag Oktober2008
Gratis, maar niet goedkoop.
Financial professionals voor topmerken (m/v)
Ben jij dé freelance ICT’er die wij zoeken?
Voor een groot aantal topmerken zoeken wij financial professionals, zowel startend, junior als ervaren en voor diverse functies.
www.it-staffing.nl
Amsterdam RAI, KLM, Sara Lee, Canon, Heineken, Morgan Stanley: het zijn zo maar een paar voorbeelden. Kijk op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30. continuïteit in finance
Kredietcrisis
komen. Voor de zekerheid ga ik toch maar in de achtervolging. Die duurt niet zo lang, want ik ben sneller. Mimoun stopt met rennen als ik hem bijna heb ingehaald. Hij draait zich om, grijnst, en geeft m’n portemonnee terug. Welkom in Haarwijk, Gorinchem. Twee weken geleden staken naar verluidt Marokkaanse jochies een papiercontainer in brand, en bij het blussen daarvan werd de brandweer door diezelfde jongens zo lastiggevallen dat die nu alleen nog onder politiebegeleiding de wijk in durft. Gisteravond overlegde de gemeente met de jongeren, vooral de goedwillende. De raddraaiers bleven weg. Was het brandweergedoe het topje van de ijsberg? Of ontzettend overdreven?
De beurs fleurt eindelijk ietsje op De AEX-index is gisteren 27,8 miljard meer waard geworden. Een uitzonderlijke uitkomst van een uitzonderlijke beursdag (+10,5 procent), na weken van droefenis. Jan Hein Strop AMSTERDAM
...
Het omvangrijke Europese reddingsplan voor de financiële sector leidde gisteren wereldwijd tot forse koersstijgingen na het besluit van de grote EU-landen met honderden miljarden de leningen van banken onderling te garanderen. Nederland heeft daar 200 miljard euro voor over, aldus premier Jan Peter Balkenende. Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland maakten soortgelijke plannen bekend, waarmee opgeteld een bedrag gemoeid is van zo’n 866 miljard euro. De vijftien eurolanden hebben zondag al besloten om grensoverschrijdende interbancaire leningen te garanderen. Ook volgen de landen het Britse voorbeeld om honderden miljarden direct te investeren in hun lokale banken en verzekeraars. Minister Wouter Bos creëerde vorige week al een fonds van 20 miljard euro voor de Nederlandse financiële sector. Banken durven elkaar momenteel geen geld meer te lenen uit angst voor een faillissement van de lenende bank. ‘De overheidsgaranties zouden het vertrouwen moeten herstellen’, zegt econoom Steve Kounis van Fortis Nederland. Ook in de VS, waar de Dow Jones-index gisteren maar liefst 11 procent hoger sloot, gaat de federale overheid aandelen in banken kopen. ‘We stellen op dit moment een programma op’, verklaarde Neel Kashkari van het ministerie van Financiën. ‘Net als bij andere programma’s zal deelname vrijwillig zijn voor gezonde instellingen.’ 1
Represailles
Jongeren in de Gorinchemse Haarwijk. ARIE KIEVIT/HH
Straatterreur
Gouda is overal
Marten Blankesteijn GORINCHEM
...
IndeGorinchemseHaarwijk‘steken Marokkaansejochiesallesindefik’. Volgensdegemeentevaltdatwelmee.
Of ik kan bewijzen dat ik journalist ben, vraagt een van de jongens. Ja hoor, zeg ik, en ik haal een visitekaartje uit mijn portemonnee. Mimoun komt dichterbij. ‘Laat eens zien?’ Terwijl ik het kaartje zijn kant op draai, duikt hij opeens naar voren. Hij grist mijn portemonnee uit mijn hand en sprint weg. Het is half elf in de avond. Vijf minuten geleden had Mimoun nog een gloedvol betoog gehouden over hoe de media Marokkanen elke keer weer neerzetten als criminelen. Hij maakt het me wel erg gemakkelijk. ‘Journalist bestolen in Gorinchemse probleemwijk’ – daar kun je mee thuis-
Dat laatste, zeggen Mimoun en zijn vrienden. Ze snappen niet wat journalisten komen doen. ‘Ga naar Kanaleneiland, naar Slotervaart, daar zijn problemen. Haarwijk is niks.’ Daar denken de Hollandse buurtbewoners anders over, al snappen ook zij niet wat we komen doen. ‘Er is toch niemand die wil praten, uit angst voor represailles.’ Bakstenen door het raam, prei in de uitlaat, bedreigingen: zij die met naam en toenaam in de krant hun jeugdige wijkgenoten bekritiseerden, kregen al snel spijt. Alleen anoniem willen sommigen hun zegje doen. ‘Zie je dat elektriciteitskastje?’, vraagt een vrouw die al twintig jaar in de naoorlogse wijk woont. ‘Dat hebben ze vorig jaar opgeblazen. Wát een knal was dat.’ Dertig meter verderop liggen de resten van een papiercontainer. Aan de andere kant van de straat staat een kliko met een groot brandgat. Om de hoek is laatst een auto uitgebrand. ‘Er is geen respect meer voor andere mensen’, zegt ze. Een buurvrouw valt haar bij: ‘Als ze tegen je auto aanleunen en je daar iets van zegt omdat je zuinig bent op je spullen, dan heb je een probleem. Eén onvertogen woord en ze springen gelijk op je sodemieter.’ Lees verder op pagina 3
Op de bank
In Business
Perspectief
Ook de man mag lachen S1ngle moet kraker worden op Net5
Verdien geld met Groningen Voordelig sparen met je studielening
Nederland moet niet moeilijk doen over dubbele nationaliteiten. Dat zegt Teun van Os, de belangrijkste kabinetsadviseur voor vreemdelingenzaken, in deze krant. ‘Aanwijzingen dat een dubbele nationaliteit iemands loyaliteit beïnvloedt, ontbreken.’ Zijn commissie brengt binnenkort een advies van deze strekking uit.
25
13
‘Tweede pas is oké’
Lees meer op pagina 18
2
NL
Hiv-zaak Groningse seksfeesten
Verdachte ontkent opzettelijke besmettingen ‘Het krioelde. Iedereen deed het met iedereen.’ Zo omschreef hoofdverdachte Peter M. voor de rechtbank in Groningen de seksfeesten voor homo’s die hij organiseerde. Godelief Swank GRONINGEN
...
Op de ‘bijeenkomsten in huiskamers’, ging het er heftig aan toe. Tepelseks, poepseks, plasseks, anale seks. ‘Soms ook onveilig’, verklaarde Peter M. gisteren. Maar dat hij gasten opzettelijk zou hebben gedrogeerd en geïnjecteerd met hiv-besmet bloed? ‘Volstrekt niets van waar.’
Goed, hij schonk de drankjes in, in de keuken, waar gasten werden weggestuurd zodra ze er een kijkje kwamen nemen. ‘Maar dat past bij mijn persoon, dat zorgende’, verklaarde de verpleegkundige gisteren, die ook toegaf injectiespuiten, ghb, klysma’s, plaspillen en ecstasy mee te hebben genomen naar de feestjes. Voor de rechtbank in Groningen begon gisteren het meerdaagse proces tegen drie mannen die verdacht worden van het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel aan veertien slachtoffers, van wie de eersten begin vorig jaar aangifte deden. De rechtbank kreeg een inkijkje in een macabere driehoeksverhouding, waarbij
hoofdverdachte Peter M. zijn huisvriend Hans J. en partner Wim D. zou hebben overgehaald hun hiv-besmetting met hem te delen, en daarna andere mannen te besmetten.
Flarden Hans J. verklaarde gisteren zich te kunnen herinneren ten minste één man te hebben geïnjecteerd, met bloed dat even daarvoor bij hem was afgenomen door M. Die wees hem aan waar hij moest spuiten, in de bil respectievelijk anus van een man, die ‘suffig’ was. ‘Maar het zijn flarden die ik me herinner. Ik was onder invloed van drugs.’ Zijn verhaal staat lijnrecht tegenover dat van M., die alle be-
schuldigingen van de hand wees. Volgens hem is in de getuigen- en verdachtenverklaringen ten onrechte een beeld ontstaan van hem als een dominante man, die op feestjes bepaalde wie het met wie deed en voor wie ‘nee’ geen antwoord was. ‘Ik ben een regelaar’, zei hij. ‘Maar dat ik mensen onder druk zou hebben gezet, klopt volstrekt niet. En soms is het ook een spel, hè. Dat iemand zegt ‘stop stop stop’, maar dat het meer is in de sfeer van aanmoediging.’ Volgens hem zou er hoogstens wat ‘geklooid zijn met bloed, bij het tepelseksen’. Daarbij doorboort iemand de tepel van een ander met een injectienaald. ‘Later op de avond had-
Rookverbod
HIER MAG HET LEKKER WEL Verstokte rokers wenden zich en masse tot de website www.hiermaghetwel.nl, waarop ze horecagelegenheden kunnen vinden waar hun sigaret nog welkom is. De duizendste aanmelding is binnen, liet initiatiefnemer Tressis gisteren weten. Het gaat vooral om cafés, restaurants en coffeeshops die een speciale rookruimte hebben ingericht.
den we niet meer zo’n vaste hand. Dan prikten we soms mis. Dat bloed vingen we op en ik kan me één keer herinneren dat dat daarna in een vloeiende beweging in de anus van een ander werd gebracht.’ De ochtend erna werd hij naar eigen zeggen wakker met een unheimisch gevoel. ‘Dat er iets was gebeurd wat niet helemaal goed was. Noem me naïef, maar ik ben me nooit bewust geweest van enig besmettingsgevaar.’ Hij stelt dat als het echt zijn doel was geweest mensen te injecteren met het hiv-virus, hij wel een besmettingsfeest had gegeven. ‘Daarvoor schijnen homo’s in de rij te staan. Dus waarom zouden wij al die moeite doen? Het waren normale seksfeestjes, waarbij de bezoekers die kwamen, wisten waarvoor ze kwamen.’ Het is aan het Openbaar Ministerie om nu aan te tonen dat de veertien feestgangers die zich hebben gemeld bij de politie, toch opzettelijk besmet zijn. Daarbij moet ook een viroloog, die morgen in de rechtbank zal verschijnen, kunnen aantonen dat er een rechtstreekse besmettingsketen heeft plaatsgevonden. In dat geval kunnen de drie mannen worden veroordeeld voor het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. 1
Werkdruk
Leraren voortgezet onderwijs staken Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Het voortgezet onderwijs krijgt eind deze maand te maken met stakingen. Leraren leggen dan hun werk neer omdat er met de werkgevers geen afspraken zijn gemaakt over het verlagen van de werkdruk. Van 27 tot 31 oktober zal er een estafettestaking worden gehouden. Die vangt aan in de regio Zuid. Daarna volgen Zuid-West, Noord-West, regio Oost en ten slotte regio Noord. Dit is de aanloop naar een landelijke staking die in november plaats gaat vinden. De onderwijsbonden proberen al lange tijd maatregelen af te dwingen om de werkdruk te verminderen, maar tot nu toe zonder resultaat, zeggen ze. De tijd van overleggen is voor hen nu voorbij. 1
Standbeeld
OORLOGSHELD ZONDER GELD De gemeente Goirle weigert financieel bij te dragen aan een bronzen standbeeld voor de Duitse soldaat Karl-Heinz Rosch. Dat ligt te gevoelig, denkt het college. De 18-jarige Rosch redde op 6 oktober 1944 twee kinderen van geallieerd vuur en kwam daarbij zelf om het leven. Hij is de eerste Duitser die aldus geëerd wordt.
Lange Poten ...
PETER
MIDDENDORP Peter Middendorp is deze week met reces.
Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Zaak Marlies
Nederland donker
‘RYAN ZEGT NIKS’ De moeder van Ryan (27) en Vincent (37) P., verdachten van de ontvoering van Marlies van der Kouwe, zei gisteren tegen persbureau ANP dat ze niet weet op welke gronden haar oudste zoon Vincent is opgepakt. Marlies verdween drie weken geleden op Bonaire na het uitgaan. Gisterochtend werd Vincent door de politie van zijn bed gelicht in het huis van zijn moeder. Broer Ryan wordt al geruime tijd vastgehouden. ‘De politie zou mij bellen maar ik heb nog niks gehoord. Ryan heb ik anderhalve week geleden
voor het laatst gezien op het politiebureau. Hij zegt niks’, aldus de moeder. Vincent had op het moment van zijn arrestatie geen werk. Hij was beveiliger bij zijn oom, maar werd daar ontslagen omdat hij vakantiedagen wilde opnemen toen zijn broer Ryan werd opgepakt. Het voorarrest van Ryan is vrijdag voor de tweede keer met acht dagen verlengd. Deze week moet de rechter-commissaris beslissen of het voorarrest opnieuw wordt verlengd. De advocaten van Ryan en Vincent geven geen commentaar.
UIT MET DAT LICHT!
AP
Ruim driekwart van de Nederlanders vindt ’s lands nachten niet donker genoeg. Dat blijkt uit een onderzoek dat de Stichting Natuur en Milieu en de Provinciale Milieufederaties gisteren openbaar maakten. Acht op de tien ondervraagden storen zich aan reclameverlichting. Ook binnenverlichting van kantoren, laserlichten van discotheken en de verlichting van kassen zijn een doorn in het oog.
Schaafwondje
Spaander heropent
VRRROOOMMM
Een 71-jarige man uit Ridderkerk is gistermiddag slechts lichtgewond geraakt nadat zijn vliegtuig tijdens de landing over de kop vloog.
De geëvacueerde gasten van het Volendamse Hotel Spaander, waar gisteren grote brand uitbrak, kunnen donderdag weer terugkeren.
Twentenaren werden gisteren opgeschrikt door een vliegtuig dat zeer laag overvloog. Volgens de politie ging het om een meteorologische metingen.
NL
3
Gorinchem Probleemwijk
Er valt te leven, als je je mond maar houdt Vervolg van pagina 1
...
Fabriek loopt leeg Ogenschijnlijk kalm verlaten medewerkers van Solland Solar de fabriek in Heerlen. Een gescheurd vat met duizend liter van de chemicaliën salpeterzuur en fluorwaterstofzuur was de aanleiding voor deze evacuatie. Tweehonderd
medewerkers moesten zich gistermiddag laten ophalen, omdat ze niet bij hun autosleutels konden. Vier medewerkers van omroep L1 zijn naar het ziekenhuis gebracht omdat ze een vreemde smaak in de mond hadden. 1 FOTO: ANP
Onderzoek Derde dode in korte tijd
Moord en brand in Gelders dorpje In het Gelderse dorp Hurwenen werd zaterdag het derde lijk in drie weken gevonden. De politie onderzoekt een mogelijk verband. Koen Verhelst
‘Hij komt niet meer in de boekhouding voor, waarom weet ik niet.’
AMSTERDAM
...
Bij Hurwenen (bij Zaltbommel) kwam zaterdag het lichaam van een 21-jarige man bovendrijven. Het slachtoffer was afkomstig uit Hellevoetsluis en lag ‘al langere tijd in het water’. Het is de derde dode in een paar weken; in de nacht van 23 september vond de politie ook de lijken van vader en zoon Aart en Bas de Lang bij een huis in Hurwenen, na melding van een woningbrand. De mannen waren vermoord met een vuurwapen. Bij de brand liep een 47-jarige man uit Hellevoetsluis zware brandwonden op.
De derde dode komt dus ook uit Hellevoetsluis, blijkt nu. Of de zaken met elkaar verbonden zijn, is nog niet bekend. De politie is gisteren begonnen met onderzoek in het gebied tussen de uitgebrande boerderij en de Hurwenensche Kil, de plas waar zaterdag de 21-jarige man gevonden werd. Volgens het Brabants Dagblad stond de man die bij de brand zwaargewond raakte, met een textielkraam op de markt in Den Haag. Hij zou bij De Lang aangeklopt hebben om hulp bij het aflossen van zijn schulden. De Lang handelde in faillissementspartijen textiel en schoenen.
C.J. Verduin uit Wieringerwerf, branchegenoot van De Lang, denkt dat de zwaargewonde een marktkoopman is die hij kent als een ‘labiele man’. ’Hij ging constant met verkeerde mensen in zee.’ Verduin beweert dat dit ‘algemeen bekend’ is op de markten in Den Haag en Rotterdam, waar de man volgens hem een kraam had. ‘Iedereen kent iedereen op zo’n markt.’ Frans van Baast, accountant en woordvoerder van de familie De Lang, bevestigt dat die marktman een klant was van De Lang. ‘De laatste tijd komt hij niet meer in de boekhouding voor, waarom weet ik niet.’ Hij beaamt geruchten dat vader en zoon De Lang voor hun werk met duizenden euro’s op zak liepen. De politie wil niets zeggen over de identiteit van de gewonde. Een woordvoerster zei dat hij aanspreekbaar is, maar niet voldoende om hem te verhoren. 1
‘Ik heb een zoon van negen’, zegt de eerste vrouw weer. ‘Als die in een speeltuin ruzie krijgt met Marokkaanse leeftijdsgenootjes, gebeurt het nogal eens dat die kinderen – ook meisjes! – zeggen: ‘Ik heb een mes, ik maak je dood.’ Ik wil hem graag een beetje weerbaar maken, maar daar kan toch niemand tegenop?’ Andere buurtbewoners zijn verdeeld. Het ene kamp ervaart dezelfde problemen als de twee vrouwen, het andere kamp heeft nergens last van. Het komt erop neer dat in Haarwijk prima te leven valt, zeggen ze, als je gewoon je mond houdt. Hoofdschuddend vertellen die buurtbewoners over winkeliers die emmers water over hangende jongeren heen gooien. Logisch dat je een paar dagen later een steen door je ruit hebt. Ook de gemeente Gorinchem vindt het allemaal wel meevallen. Volgens een woordvoerder zijn ‘tien tot vijftien jongens’ bezig met ‘wat baldadig gedrag’, zoals ‘een paar brandjes’, dat is ‘niet bepaald leuk’, maar het is wel ‘een incident’ en ze gaan nu ‘informatie uitwisselen’ omdat die jongens ‘zich zo vervelen’. Maar is het wel zo saai in Haarwijk? Vaak wordt in probleemwijken een buurthuis gezien als de ideale oplossing om de jeugd van de straat te houden – maar Haarwijk heeft er al een. Maar daar is nauwelijks nog een Marokkaanse jongere te vinden. De betrokken hulpverleners twijfelen aan de goede wil van de jongeren. ‘Er is genoeg te doen voor ze, als ze maar aangeven wat ze willen’, zei Lisa Veldkamp, leidinggevende bij de stichting die het buurthuis beheert, in het AD. De Marokkaanse jeugd houdt het op discriminatie. ‘We worden gewoon geweigerd door die vuile flik-
Het ‘incident’
W
at gebeurde er die avond van 29 september? Uit gesprekken met jongeren en een brandweerman blijkt ongeveer dit: die maandagavond staat een groepje jongeren op de hoek van de Koningin Wilhelminalaan, achter een winkel. Daar staat ook een papiercontainer, die met een sigaret door een
kers’, zegt de 16-jarige Karim. ‘Bruin haar, donkere ogen, opzouten.’ Hoe het zo ver is gekomen? Karim: ‘Als je wint met voetballen op de Xbox, dan ga je juichen, toch? Komt er zo’n meisje naar je toe: ‘Hé, niet zo schreeuwen.’ Wat nou niet schreeuwen? Ik zit niet in een kerk, niet in een moskee. Kom op, het is een buurthuis. Wat doe je als iemand je aanraakt? Dan zeg je: kom op man, raak me niet aan. Bellen ze de politie. Na vier keer zeggen ze: Marokkanen komen er niet meer in. Zo gaat het, weet je.’
Marokkaans buurthuis Inmiddels hebben de jongeren een nieuwe oplossing bedacht: er moet nóg een buurthuis komen. Een Marokkaans buurthuis. Maar de echte oplossing, zegt een Turkse winkelier die op goede voet staat met Mimoun en consorten, zit bij de politie. ‘De politie doet niks. Ze zeggen nu: we weten wie die brandjes aangestoken hebben. Maar ze nemen die jongens nooit mee naar het bureau. Ze hebben een maand lang alles en iedereen de boel hier in de fik laten steken. Ze rijden zo af en toe eens een rondje, en als er echt iets aan de hand is, blijven ze zitten.’ Een man van middelbare leeftijd: ‘Op TV Rijnmond zag ik vanochtend een woordvoerder zeggen dat ze het in de hand hebben, dat de politie hier dagelijks is. Maar de wijkagent is hier hooguit eens per week, en politieauto’s rijden zo hard mogelijk door de wijk heen.’ ‘Als het jongens waren die zelf hun grenzen konden aangeven, had jij hier niet gestaan’, zegt de Turkse winkelier. ‘Hun ouders stellen geen grenzen, de politie ook niet.’ De jongeren knikken. ‘Ze zouden Marokkaanse agenten moeten halen’, zegt Achmed (17). ‘Die komen met knuppels van twee meter, dan is ‘t zo opgelost.’ 1 ALLE NAMEN ZIJN GEFINGEERD.
van de jongeren expres in brand wordt gezet. Als de brandweer is gearriveerd klimt een van de jongens voor de lol in de ladderwagen, en neemt plaats achter het stuur. Brandweermannen willen ingrijpen, maar doen dat op aanraden van hun supervisor niet: je kunt beter van andermans kinderen afblijven. En dus wordt de politie ingeschakeld, die de jongen meeneemt naar het bureau. Volgens een Turkse winkelier gaat het om een 17-jarige Turk.
VAN DALE GEEFT ANTWOORD
Argus Ook prostituees lijden onder kredietcrisis
Fietsers daar Als je in Utrecht woont en weleens op de fiets zit, kom je regelmatig een bordje tegen dat de fietser erop wijst dat hij of zij niet de hoofdbaan moet volgen, maar een speciaal voor de fietser ingerichte rijstrook. Op zich een heel vriendelijke maatregel die beoogt de fietser een veiliger route te bieden. En toch maakt het bordje mij altijd boos. Dat komt door de tekst op het bord, om precies te zijn één woord in de tekst. Er staat namelijk ‘fietsers daar’. En ik val over het woordje ‘daar’. De strekking van ‘daar’ is namelijk dat het ergens anders is, waardoor je je als fietser enigszins weggestuurd voelt. Je mag niet ‘hier’ zijn, gezellig bij de anderen; nee, je moet naar daar. Het zou een stuk aangenamer zijn ge-
weest als de tekst had geluid: ‘fietsers hier’. Dat had precies hetzelfde effect gehad (je wordt naar een andere route geleid), maar het klinkt veel vriendelijker en uitnodigender. In het licht van al het leed in de wereld is dit natuurlijk niet echt een kwestie waar je je druk over moet maken. Maar in het licht van kleine dingen doen om het leven wat aangenamer te maken hierbij toch een oproep
aan de burgemeester van Utrecht, Aleid Wolfsen: laat alstublieft het woordje ‘daar’ door ‘hier’ vervangen. Ik heb gezegd. 1
Dikke Van Dale 3-in-1 € 119
www.depers.nl/vandale
Wereld
4
Verenigde Staten Pensioenen in rook op
Oostenrijk
Oudjes VS moeten blijven werken 60-plussers in de VS kunnen hun pensioen even vergeten. Pensioenfondsen zagen biljoenen dollars verdampen. Suzette de Boer WASHINGTON
...
Stephanie Ferraro Diaz heeft er vijftig jaar werken opzitten. De 64-jarige medewerkster van een ziekenhuis uit San Antonio (Texas) hoopte over achttien maanden met pensioen te gaan. Ze verheugde zich erop het rustiger aan te doen en wilde genieten van dingen waar ze door haar voltijdse baan niet aan toekwam. De financiële crisis vergalde haar pensioenplannen. ‘De waarde van mijn ouderdomsfonds is met eenderde gedaald’, zegt Diaz. ‘Het is rampzalig.’
Miljoenen oudere Amerikanen zitten in een vergelijkbare situatie. De Amerikaanse overheid stimuleerde de afgelopen decennia individuele spaarplannen. Zoals het 401(k) plan, een naam die verwijst naar een artikel in de belastingwet. De ‘zelfredzame werknemer’ kon zijn spaargeld in aandelen beleggen en het eigen vermogen beheren. De werkgever kon daar belastingvrij aan bijdragen. Dat ging goed totdat de beurs instortte. De conservatieve pensioenfondsen verloren ‘slechts’ 15 procent, maar ook onder de 401(k)-spaarplannen vindt nu een slagveld plaats. De verwachting is dat de waarde net zo hard is gedaald als de beurs: 40 procent in een jaar tijd. Veel Amerikanen durven hun bankafschriften niet eens meer te openen nu hun individuele beleggingen verdampen.
Jonge Petzner volgt mentor Haider op bij BZÖ Weinig politieke ervaring, veel tranen: Stefan Petzner (27) werd dit weekend tot nieuwe leider van de Oostenrijkse BZÖ gekozen. Jeroen Kuiper BERLIJN
... Miljoenen Amerikanen moeten hun droom uitstellen. REUTERS
Diaz ziet zichzelf als een slachtoffer van het systeem. Ze heeft altijd hard gewerkt, goed gespaard en geen risicovolle hypotheek afgesloten. Nu komt ze alsnog in de problemen doordat haar pensioengeld is uitgedund. Rebecca Davis, advocaat bij het Centrum voor Pensioenrechten in Washington, waarschuwde al langer voor spaarplannen als 401(k). ‘In dit systeem zijn de risico’s helemaal afgeschoven op de werknemers’, aldus Davis. ‘Bij de klassieke gegarandeerde pensioenen draagt de werkgever juist
het grootste risico.’ Diaz moet haar pensionering uitstellen. Al haar plannen staan in de ijskast. In plaats van pottenbakken, moet ze doorwerken bij het ziekenhuis. Met het verdampen van haar pensioen vervliegt ook haar wens om verre reizen te maken, een cursus kunstgeschiedenis of vrijwilligerswerk te doen. Ze voelt zich bedrogen. ‘De mensen op Wall Street die verantwoordelijk zijn voor deze situatie, hebben nog steeds geld waar wij niet eens over kunnen dromen.’ 1
Het zijn bittere tijden voor de rechtsradicale BZÖ (Bündnis Zukunft Österreich). ‘Met de dood van Jörg Haider lijkt de wereld ten onder te gaan’, meent de 27-jarige Stefan Petzner. Hij werd zondag door het 20koppige bestuur van zijn partij tot nieuwe leider van de BZÖ gekozen. Petzner is zich bewust van de enorme last op zijn schouders. ‘Het zijn grote schoenen die ik aantrek, maar ik zal er mee lopen, ik zal niet omvallen’, deelde Petzner zondag tijdens een persconferentie mee. Petzner, die een paar keer in tranen uitbrak, gaf aan de politiek van zijn grote voorbeeld en mentor Haider te willen voortzetten. ‘Ik wil een nieuwe rood-zwarte coalitie in Oostenrijk verhinderen’, aldus Petzner. In 2005 splitste Jörg Haider zich met zijn volgelingen van de door hem grootgemaakte partij FPÖ af. Sinsdien zette Haider zich voor zijn BZÖ in. Politieke kenners speculeren hardop over een hereniging van beide rechtsradicale partijen, wat het poli-
‘Het zijn grote schoenen die ik aantrek, maar ik zal niet omvallen.’
X mogelijkheden
Kies ook voor het meeste internet Nu een gratis ASUS Eee PC mini laptop bij een ADSL-abonnement van XS4ALL Gratis draadloos internet op 900 HotSpots in Nederland Draadloos kwaliteitsmodem: overal in huis een krachtig, beveiligd signaal Bellen voor maar € 5,- extra Deskundige helpdesk, 7 dagen per week Vanaf € 29,95
tieke landschap in Oostenrijk weer flink door elkaar zou schudden. Voor Petzner is dit echter geen optie: ‘Daar zie ik niets in, in ieder geval niet op dit moment.’ Petzner werd in 1981 als één van vijf kinderen op een boerderij in het gehucht Laßnitz geboren. Hij studeerde publicistiek aan de universiteit van Klagenfurt in Karinthië, de thuisbasis van Haider. Daar begon ook zijn politieke carrière. Eén van zijn speerpunten is het themacomplex moeder- en gezinsrechten. De altijd gebruinde en in strak maatpak geklede Petzner werkte aan een niet voltooide scriptie over zijn muziekheld Udo Jürgens, die ook uit Karinthië komt. Voorlopige titel: ‘De macht van de muziek aan de hand van het voorbeeld Udo Jürgens.’ 1
China
EXCUSES VOOR MELKPOEDER Drie Chinese zuivelbedrijven hebben gisteren publiekelijk hun excuses aangeboden voor hun betrokkenheid bij het melkpoederschandaal. ‘Ik heb het gevoel dat ik iedereen heb teleurgesteld’, zei marketing manager Zhao Yuanhua van het bedrijf Mengniu Zuivel. Chinese zuivelfabrikanten lengden melkpoeder voor baby’s aan met melamine. Dat verhoogt het eiwitgehalte in verdunde melk en verbloemt het aanlengen met water.
meer internet X is meer. Meer mogelijkheden. Meer internet. Meer info en voorwaarden? Ga naar xs4all.nl
Het weer Houston: bewolkt 29°C Wenen: halfbew. 19°C Peking: zonnig 25°C
Wereld
als Nederland. Een vijfde van de lokale veestapel is doodgegaan, zo’n 130.000 dieren. Een tocht langs de eindeloze zandwegen maakt de schade in al zijn omvang zichtbaar. Om de zoveel meter ligt een karkas. De sterfte is zo massaal dat de dode dieren, tussen de nog levenden, in het veld blijven liggen. Over het vlakke, dorre landschap hangt de indringende geur van rottend vlees. Hector Gómez is de getergde burgemeester van Fortín Olmos, waar 566 kleinschalige veeboeren het hart van de lokale economie vormen. Zij zijn veel kwetsbaarder dan de grote landeigenaren. ‘Hoe kleiner de boer, hoe groter de schade’, beweert Gómez. Volgens hem zijn veel van de lokale boeren zelfs de helft van hun veestapel kwijt. Om de droogte te overbruggen, heeft een boer flinke reserves nodig want de kosten stijgen
Over het dorre land hangt een indringende geur van rottend vlees. Boer Ramos praat met een dorpsgenoot over het leed in zijn sterk uitgedunde kudde . PAUL SCHELTUS
Argentinië Ergste droogte sinds jaren teistert landbouw
Argentinië zucht onder biefstukcrisis Argentinië kampt met de ergste droogte van de afgelopen eeuw. Massale koeiensterfte bedreigt de beroemde Argentijnse steak. Paul Scheltus FORTÍN OLMOS
...
Marcelo Ramos hurkt naast zijn koe en probeert het dier aan zijn hoofd omhoog te trekken. Het rund hijgt, steunt en spartelt wat met zijn achterpoten maar opstaan zit er niet meer in. Het dier is te zwak. Over een paar uur zal ook deze koe zich voegen bij de half miljoen runderen die de afgelopen maanden in Argentinië van de dorst en honger zijn omgekomen.
De nationale veehouderij, verantwoordelijk voor de wereldberoemde Argentijnse biefstuk, is op de knieën gebracht door de ergste droogte in honderd jaar. Kleine boeren zoals Marcelo zijn het zwaarst getroffen. Hier in het noorden van de provincie Santa Fe heeft het sinds vorig jaar december amper geregend. De grote voorjaarsbuien laten steeds langer op zich wachten. Daardoor is inmiddels een tekort van 2.500 millimeter regenval ontstaan. Vorige maand werd de noodtoestand uitgeroepen. In andere noordelijke provincies doet zich een vergelijkbare situatie voor. De droogte komt bovenop een slepend conflict tussen Argentijnse boe-
ren en de overheid, nadat deze in maart de heffingen op de export van granen wilde verhogen. Boerenstakingen leidden tot een ophoping van de te verkopen dieren. Het overschot heeft de prijs van rundvlees doen kelderen. Die prijs was volgens landbouweconoom Ernesto Ambrossetti al onnatuurlijk laag omdat de uitvoer van rundvlees in 2005 aan banden werd gelegd. Dat doet de regering om de kosten van biefstuk voor de eigen markt te drukken. ‘Dat verergert de situatie’, zegt Ambrossetti.
Zwaarst getroffen Fortín Olmos ligt in het zwaarst getroffen gebied. Het dorp behoort tot de gemeente Vera en is half zo groot
snel. Grondwater is er niet meer en moet nu per vrachtwagen worden bezorgd. Ook het gras droogt uit en dus moet er veevoer worden gekocht. De 66-jarige Marcelo Ramos heeft al zijn spaargeld, 13.000 euro, besteed aan het in leven houden van zijn koeien. Alleen zijn pick-up heeft hij nog niet verkocht. Vorig jaar had deze boer nog 350 stuks vee. Honderd dieren zijn inmiddels omgekomen. Om te zorgen voor zijn nog levende vee, moet hij dagelijks een uitgemergeld kalf verkopen. Toch denken de meeste boeren niet aan opgeven. Daarvoor is de emotionele band voor een leven als Argentijnse gaucho te sterk. ‘Mijn man was pas echt blij als hij met zijn paard op het land was. Dan bleef hij weken weg en hoorden we niets van hem’, vertelt María del Rosario Cañete. Haar echtgenoot Aldo overleed vijf maanden geleden, net op het moment dat ook hun vee begon te sterven. Van de 65 runderen zijn er nog maar twintig in leven. ‘Men ging er vanuit dat ik alles zou verkopen’, zegt Maria, de enige gediplomeerde verpleegster in het dorp. ‘Maar mijn dochters wilden niet dat ik het land van hun vader verkocht, dus dat doen we ook niet. Maar ik houd het niet lang meer vol om de dieren te blijven voeren.’ 1
uitgebreide mogelijkheden Frankrijk/Oostenrijk/ Italië/Zwitserland/ Chalets/Skiweekend/ Midweek/Week/Auto/ Busreizen exclusieve actie
,– korting 5 25en kans op gratis ski’s Voor iedere baan de juiste student Voor iedere student de juiste baan Heeft u als werkgever een tekort aan personeel? Denk dan eens aan StudentenWerk, het grootste studentenuitzendbureau van Nederland. StudentenWerk vindt voor u altijd de perfecte uitzendkracht. Of het nu bijvoorbeeld gaat om administratief medewerkers, receptionisten, callcenter medewerkers of magazijn- en winkelpersoneel; onze ervaren uitzendkrachten zijn slim, flexibel en snel in te werken.
Voor de beste uitzendkrachten gaat u naar www.studentenwerk.nl
Boek nu uw wintersport bij Bizztravel en ontvang ` 25,korting op uw boeking. Daarnaast maakt u kans op een paar gratis ski’s. Deze actie is exclusief voor lezers van Dagblad De Pers en geldt alleen wanneer u boekt via winter.bizztravel.nl/depers De korting geldt per boeking, niet i.c.m. andere acties en niet voor reeds gemaakte boekingen. De actie loopt t/m 31-10-2008. Voor meer informatie ga naar winter.bizztravel.nl/depers
5
Collaboratie in Sovjettijd
‘KUNDERA IS VERKLIKKER’ De Tsjechische schrijver Milan Kundera (79) heeft in zijn studententijd een activist verlinkt bij de communistische geheime politie. Dat schrijft het Tsjechische weekblad Respekt. Het slachtoffer, de destijds 22-jarige Miroslav Dvoracek, werd in maart 1950 door de communistische autoriteiten opgepakt wegens contacten met de westerse inlichtingendienstenen en belandde 14 jaar in de gevangenis. Hij had de doodstraf kunnen krijgen. Kundera werd wereldberoemd met zijn sterk anti-communistisch getinte oeuvre. Zijn bekendste boek is De Ondraaglijke Lichtheid van het Bestaan. De auteur heeft nog niet gereageerd op het bericht. Mogelijk heeft hij onder druk gecollaboreerd: Kundera werd in het zelfde jaar waarin hij Dvoracek verlinkte, als ‘anti-communist’ verbannen. 1
Groot-Brittannië
‘BRETTON WOODS NODIG’ Premier Gordon Brown wil een nieuwe Bretton Woods Conferentie om het internationale financiële systeem te hervormen. In het Amerikaanse Bretton Woods sloten in 1944 ruim 40 landen een akkoord. Dit werd de basis voor de oprichting van het IMF en de Wereldbank.
Italië
OUDJE TOCH PRESIDENT De 80-jarige Corrado Carnevale kan door een wetswijziging toch president van het hooggerechtshof worden. De leeftijdsgrens stond op 75 jaar. Volgens krant La Repubblica is dit de zoveelste wet die Berlusconi en zijn vriendjes persoonlijke voordelen verschaft.
Zimbabwe
BENOEMING VP’S MUGABE De Zimbabwaanse president Robert Mugabe heeft gisteren twee vicepresidenten ingezworen, ondanks een slepend conflict met de oppositie. Mugabe benoemde Joyce Mujuru en Joseph Msika, beiden lid van Mugabe’s partij ZANU-PF. Mugabe vindt dat de belangrijkste ministersposten zijn partij toekomen. De oppositie is woedend. Met de benoeming passeert Mugabe zijn opponent Morgan Tsvangirai opnieuw.
Recordblinde Een blinde Belg heeft 308 km/uur gereden met een Lamborghini.
( -25.-$- (-$$-/ 0*!.1
%! " !"!%####! #$%! 5.-$-./$$-4 -#$,..(12$$-&0.$-12$/+$*)$14 -$#$0+ -#$2#$&$,.$#$+()*$1%$$04 -$$-/+ 22$+ -#1 #.0/,
099*,$2 ++$4..07($-(-&$-#($3-.#(&'$$%2$ +(1$$0353+2($,$5..-#0..,$!.35* 4$+1#($ +1.-#$0#$$+4 -
$20$%/3-25.0#$-
-&$!.#$-'$!!$-.//$04+ *2$14 -03(,2.2,$$0# -,8+137("'
-&$20.**$-4.$+22.2
0( -25.-$-(-$$-- 23300()*$ ,!( -"$'$$%23'($0#31 ++$03(,2$.,353+2($,$5..-#0..,4$043++$-$+*.,(-0,$+.
!#"!%+134..0$$-* 4$+(- -,$0*(-&5(+2*.,$-*3-237("'4( 555$0,$+.-+ -,$+#$-4..0 #$(-%.0, 2($!()$$-*.,12./7 2$0# & .*2.!$0 .**3-237("'2, .*2.!$0 !()-.2 0(1* -2..0,0..0- 2$0,$+.(-1"'0()4$-$-$$-!.#3(2!0$-&$-4( $$-(-1"'0()%%.0,3+($0&&&!#!
$#
$$00.6 +$* 4$+12$*../ (-#! $#(-0,$+.
.-$-5 0 #.0/$-$+35$ $+* 0.-2,.$2$ %! " !"!%####! #$%! 5.-$-./$$-4 #.0/,
2 2(.-1120 ,
-#$,..(12$$-&0.$-12$/+$*)$14 -$#$0+ -#$2#$&$,.$#$+()*$1%$$04 -$$-/+ 22$+ -#1
099*,$2 ++$4..07($-(-&$-#($3-.#(&'$$%2 -#$..12$+()*$$-20$$4 -0,$+.0.-##$*03(1(-&4 -#$ 2$34$-3,1$5$&$-#$ 0#$05()*$05$&322$05$&+(&2'$2/0.)$"2$$0!(-#(-&5..-2(-'$2"$-203,
02."'./+../ %12 -#4 -#$0,$+.1$- 2330$+*.,(-0,$+.
!#"!%+134..0$$-4
-#$4($0* 4$+1(-
-,$0*(-&5(+2*.,$-*3-237("'2, .*2.!$0
!()-.2 0(1* -2..0,0..0-2$0,$+.(-1"'0()4$-$-$$-!.#3(2!0$-&$-4( $$-(-1"'0()%%.0,3+($0 &&&!%!
4$+12$*../ (- !(-0,$+.
-
Dagblad De Pers
WONEN
Profijt van de crisis Bewoners genoeg voor een luxe woontoren aan de Zuidas. ‘Elke dag komen er verzoeken van bedrijven bij over de appartementen.’ 08
Spanje lacht
D
ie kredietcrisis kent vooral verliezers. Vandaar dat de schaarse winnaars zo hard lachen. Het luidste gebulder is te horen in de Spaanse hoofdstad, waar het hoofdkantoor van Banco Santander is gevestigd. Alsof er werkelijk niets aan de hand is, werd bekend dat de koopjesjagende Spaanse bank, de grootste van de Eurozone, alweer bezig is met zijn derde overname dit jaar. Santander, was dat niet de bank die een deel van ABN Amro heeft gekocht? – de overname die Fortis deed omvallen en Royal Bank of Scotland in financiële nood bracht. Klopt, alleen zijn de Spanjaarden nu glansrijk als winnaar uit de bus gekomen. Na de zwaar bevochten overname verkocht Santander het Italiaanse Antonveneta voor een prima prijs en bleek geen cent te veel te hebben betaald voor de Braziliaanse ABN-dochter Banco Real. Terwijl Fortis in het begin van de zomer richting bankroet koerste, meldden de Spaanjaarden vrolijk dat ze dit jaar 27 procent meer winst verwachten. Of ze die verwachting waarmaken nu de crisis ook in Europa haar tanden laat zien, valt natuurlijk nog te bezien. Want hoe hard de Spaanjaarden ook lachen, een klein beleggingsverlies moeten ze wegslikken. Uit het jaarverslag van Santander bleek in april dat de bank een belang van 2,1 procent heeft in Fortis. Het rendement daarop is niet geweldig, maar ze er eten er in Madrid geen tapa minder om. 1
Oliedollars
Arabieren kiezen voor Nederland
In Business
Groeiers gaan gewoon door Ondanks de kredietcrisis wordt op veel plekken nog volop gegroeid – en geïnvesteerd. Dat bleek ook maar weer eens op de Deloitte Fast 50. Edward Deiters AMSTERDAM
...
De vijftig snelstgroeiende technologiebedrijven van Nederland (op basis van omzetcijfers) waren eind vorige week met zijn allen in Zaandam om uit hun midden een nieuwe koning te kronen. De winnaar werd het Amsterdamse bedrijf Albumprinter dat in vijf jaar een duizelingwekkende omzetgroei boekte van 21.952,02 procent. ‘Zij hebben laten zien dat innovatie bij ze in de genen zit’, zegt Daan Witteveen, partner bij adviesfirma Deloitte en programmaleider van de Fast 50. ‘Dit
soort bedrijven zijn de toekomst van Nederland. Albumprinter heeft eerst de technische uitdaging overwonnen om mensen via het internet fotoalbums te laten afdrukken en vervolgens wisten ze dit enorm op te schalen, zelfs naar het buitenland.’ Albumprinter begon in 2003 en is uitgegroeid tot marktleider in Europa. Het bedrijf drukt maandelijks voor zijn klanten meer dan 25.000 fotoboeken en noteerde vorig jaar een omzet van 15 miljoen euro. Dit jaar verwacht Albumprinter door te stomen naar 22 tot 25 miljoen euro. ‘Deze award is een bevestiging van ons succes en wij zijn dan ook erg blij met deze erkenning’, aldus directeur Joris Keijzer. En dat zal ook zeker gelden voor zijn aandeelhouder, het investeringsvehikel van Joop van den Ende en Hubert Deitmers. Ook de nummer twee is een prototy-
pe succesbedrijf. De Brabantse tweelingbroers Erwin en Maikel Verstegen zaten nog op school toen ze opmerkten dat het lastig was om vervangingsexemplaren voor lege laptopaccu’s te
‘Zij hebben laten zien dat innovatie bij ze in de genen zit.’ vinden. Zo werd in 2003 hun webwinkel Replacedirect geboren. Omzet vorig jaar: 5 miljoen euro. Groei over de afgelopen vijf jaar: 5.279 procent. De derde plek is voor online wenskaartenbedrijf Greetz, dat vorig jaar ruim 2 miljoen kaarten verstuurde. Ook dit is geen marginale handel: Greetz zette 4,4 miljoen om. Wanneer het gaat om groei in abso-
NU INCLUSIEF 354,- GRATIS BELTEGOED
,5ED0 B2EL4 TEGOHTS LEC NU S 5 9,7 D AAN PER M
...
GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU
EEN SPECIALE AANBIEDING!
Je ontvangt namelijk GRATIS de LG VIEWTY, waarmee je ook fantastische foto’s en filmpjes kunt maken, je krijgt 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 9,75 per maand! Daarnaast kun je kiezen voor onbeperkt internetten en e-mailen op je mobiele telefoon van 9,95 voor slechts 7,45 per maand extra. Je totale voordeel is 756,50. VOOR RNET KIES E T INT PERK ,95 ONBE IL 9 A & E-M TS H LEC S U N
LG VIEWTY
Sabic, de investeringsmaatschappij van Saoedi-Arabië, gaat vanuit Nederland miljarden aan oliedollars beleggen. Sabic Capital, de tak van de staatsonderneming die buitenlandse beleggingen doet, wil zich in Amsterdam vestigen. Dat maakte voorzitter prins Saub bin Abdullah bin Thenayan Al-Saud gisteren bekend. 1
7,45
CAMERA PHONE • ABSOLUTE INNOVATIE • 5 MEGAPIXEL CAMERA • HIGH-END FOTO’S / FILMS • TOPKLASSE TOUCHSCREEN • MUSIC / VIDEO PLAYER
Nobelprijs economie
• 3G (SNEL MOBIEL INTERNET)
PRIJS VOOR DWARSLIGGER
• BLUETOOTH / TRILFUNCTIE
..werknemers uit OostEuropese lidstaten waren in juni in ’t land.
lute cijfers is Hotelspecials (no. 5) met afstand de winnaar. Dit Haarlemse bedrijf dat online hotel- en bungalowovernachtingen boekt, startte in 2002 en mikt dit jaar op een omzet van 40 miljoen euro. Witteveen van Deloitte verwacht dat het bij de meeste Fast50 bedrijven wel mee zal vallen met de kredietcrisis-ellende. ‘De meeste zijn niet bancair gefinancierd.’ Wel denkt hij dat de groei volgend jaar wat zal afvlakken. ‘Dit soort bedrijven zijn natuurlijk ook conjunctuurgevoelig.’ De Fast50 bedrijven zelf zijn allemaal verschroeiend ambitieus. Op de vraag wat hun doelstelling is, antwoorden de meesten: marktleider worden. Het Amsterdamse softwarebedrijf Hippo (nummer twintig ) verwoordde het nog iets mooier: ‘Onze doelstelling is Total World Domination.’ 1
GRATIS LG VIEWTY T.W.V. 350,-
AMSTERDAM
94.000..
Fast 50 Het bedrijf Albumprinter groeide in vijf jaar met bijna 22.000 procent
Redactie economie
De Amerikaan Paul Krugman heeft gisteren de Nobelprijs voor economie gekregen. Hij krijgt die prijs voor zijn analyses over de internationale handel en vestigingsfactoren voor economische activiteiten. De 55-jarige econoom doceert aan de Princeton University. Hij staat bekend als dwarsligger door zijn felle kritiek op president Ronald Reagan. Hij vond zijn economische beleid slecht onderbouwd.
7
• UITBREIDBAAR GEHEUGEN • GRATIS STEREO HEADSET
Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.
D
AAN PER M
Met een T-Mobile Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service. Je betaalt geen aansluitkosten t.w.v. 52,50 en ook de bezorging is gratis.
GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING
DIRECT BESTELLEN
BEL GRATIS 0800-0770 OF VIA: WWW.GSMTOPDEAL.NL/VIEWTY
In Business Koster & Jojanneke
8
Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh
Business Babes GB2
Q&A
‘Ga even heel snel uit mijn aura’
Betalen zullen ze, de boekenwurmen! De stress onder Amsterdamse studenten is toegeslagen. Studentenvereniging ASVA alarmeerde gisteren dat leergierige studenten van de hoofdstedelijke universiteit (UvA) vanaf 2010 extra moeten gaan betalen. ‘Dat is niet waar’, aldus woordvoerder Paul Helbing van de UvA. AMSTERDAM
...
Is de UvA slachtoffer van de kredietcrisis, meneer Helbing? ‘Haha, nee hoor daar heeft het niks mee van doen.’
Gwendolyn de Vos van SteenwijkBogaerds, netwerker pur sang AMSTERDAM
...
Business babe factor
De ondernemerscarrière van Gwendolyn de Vos van Steenwijk-Bogaerds, een naam die qua lengte opvallend contrasteert met haar eigen afmeting, begon bij de gratie van een konijn. ‘We mochten gratis gebruikmaken van een ruimte op het Singel als we zouden passen op een konijn dat daar stond. Het konijn is uiteindelijk gestorven.’ Het recruitmentbedrijf GB2 dat Gwen (37) vijf jaar terug oprichtte met Georgette Wiersma-Bicker (35) overleefde het echter, en verkaste naar een prachtig pand aan de Amsterdamse Herengracht. ‘Connecties.’ Ze zou er een boekje over kunnen schrijven. Netwerken is de fundering waarop het duo het bedrijf bouwde en nog altijd bestiert. ‘Echt een groot deel van onze business komt voort uit contacten, connecties, oude kennissen.’ Beiden waren actief binnen studentverenigingen waar de basis werd gelegd voor een pittige ondernemersgeest en handig lijnen uitzetten. Gwen was lid van het ongemengde corps in Rotterdam, waar ze rechten studeerde. ‘Het was best pittig met alleen maar vrouwen. Je moest daar hard vechten, voor je jaarclub bijvoorbeeld. Maar daar word je wel een stevig persoon van.’ Zakenpartner Georgette, die international management studeerde in Amsterdam, leerde ze kennen bij een concern van overkoepelend wervingen selectiebureau United Services Group. ‘Al vrij snel dachten we: wat hier gebeurt, dat kunnen we heel goed zelf.’ Inmiddels bestieren de dames een goedlopend bedrijf met negen mensen in vaste dienst en klanten als Sara Lee en RTL Nederland. Van Gwen hoeft GB2 niet de ‘nieuwe YER’
Oud-Zuid/ Nieuw geld
PROFITEREN VAN DE CRISIS AMSTERDAM
...
Maar het college van bestuur van de universiteit wil studenten vanaf 2010 extra laten betalen voor minors en extra vakken. ‘Dat is niet waar. Wel zijn we hard aan het filosoferen hoe we de extra kosten in de toekomst kunnen dekken. En dit is een van de opties. De studentenraden zijn gewoon bezorgd. Maar een besluit is er nog lang niet.’
New Amsterdam, de luxe woontoren aan de Amsterdamse Zuidas, verwacht veel expats met een slagersmes de komende maanden.
Rijdt in een Audi A4. ‘Geen glimmende glanzende bolide. De kinderen moeten er ook in.’ 7 Hekel aan verveelde kandidaten. 9 Sport Yoga, drie keer in de week. ‘Daar leef ik zo’n beetje voor.’ 9 Netwerkopleiding Studentenvereniging RVSV. 8 Gemiddeld: 8
‘Ik kreeg opmerkingen als, moet dat nou, zoveel werken.’ FRANK GROELIKEN
te worden. ‘We willen maatwerk kunnen leveren. Per maand plaatsen we twee tot drie mensen per consultant. Eerst werkten er alleen vrouwen bij ons. We opereren hier heel erg vanuit onze intuïtie, en dat is toch vooral een vrouwending. Maar we misten op een gegeven moment mannelijke invloed. Ik heb me tijdens mijn studententijd ook afgevraagd of het wel goed is, zo’n vereniging met alleen vrouwen. Het is in ieder geval geen weerspiegeling van de maatschappij.’
In balans Twee heren brachten de hormonen in balans. ‘Mannen zijn goed voor sfeer. Als je ruzie hebt met een vent geef je elkaar bij wijze van spreken een klap op je kop, zeg je: ‘Hé eierdop’, en het is weer goed. En het is natuurlijk handig als de computers het altijd doen, ha!’ Toch dient de overhand van het bedrijf vrouwelijk te blijven. ‘We zoeken flexibiliteit. De meesten van ons hebben kinderen. Je begrijpt elkaar. Als je kind uit het
D
e kredietcrisis slaat toe op de Nederlandse huizenmarkt met een historische prijsdaling. Ja, voor de paupers. In onze favoriete buurt, Amsterdam-Zuid, staan ze bijna te juichen nu het bloed door de straten gutst. New Amsterdam, de luxe woontoren aan zakencentrum Zuidas lijkt zelfs te profiteren van de financiële malaise. ‘Wij hebben helemaal niks te vrezen voor de huidige markt’, zegt Oscar Toebosch, manager marketing en communicatie van woningfonds Vesteda. ‘De vraag naar ons product neemt juist toe naarmate er binnen het bedrijfsleven veranderingen (lees slachtwerkzaamheden van externe buitenlandse consultants)
‘Je geeft elkaar een klap op de kop, zegt: ‘Hé eierdop’, en het is weer goed.’ klimrek is gevallen, kun je gewoon even naar huis.’ Ze heeft drie kinderen van anderhalf, vijf en zeven jaar. ‘Ik werk vier dagen in de week en wil dat zo houden. Al ben je als ondernemer eigenlijk altijd zeven dagen in de week aan de gang.’ De Nederlandse maatschappij laat grote steken vallen qua kinderopvang, vindt ze. ‘Ik heb een au pair. Ik breng de kinderen ‘s ochtends naar school en iemand haalt ze ’s middags op. We eten samen, en doen leuke dingen. Dat vind ik belangrijk. In bed gaat de laptop dan weer open.’ Een man heeft volgens haar in deze maatschappij veel meer tijd om te ondernemen. ‘Het is cultureel gezien en gevoelsmatig nog
steeds zo dat vrouwen voor het kind zorgen. Toen ik dit bureau net begon kreeg ik ook wel opmerkingen: pfff, moet dat nou, zoveel werken.’ Maar niet van haar Rotterdamse studentenvriendinnen. ‘De vrouwen die ik daar heb leren kennen, hebben inmiddels allemaal mooie functies in het bedrijfsleven. Dat levert mij weer werk op. Vooral aan mijn oudhuisgenoten heb ik veel gehad. Mijn compagnon Georgette zat bij een Amsterdams vrouwendispuut. Het is wel handig, mensen met een uitgebreid studentennetwerk. Slechts één van onze werknemers is geen lid geweest. Die brengt weer super mensen binnen uit heel andere hoeken.’ Ja, haar zaak vaart wel bij het mensen kennen. Het netwerkethos van de GB2-bestierster kent echter grenzen. ‘Het moet wel natuurlijk blijven. Je hebt van die mensen, die komen op social events op je af en zeggen gewoon: ‘Hallo, mag ik even bij je staan?’ Dan denk ik altijd: ga even heel snel uit mijn aura.’ 1
moeten worden doorgevoerd.’ Van de 174 appartementen wordt het merendeel in de duurste variant aan expats verhuurd, buitenlanders die in Nederland een klusje moeten klaren. Jaarlijks strijken er 5.000 van dit soort neer in de Lage Landen. En tot nu toe was de huisvesting voor de zakelijke globetrotters niet goed geregeld. ‘Ze werden behandeld als toerist en in een hotel gestopt. Wij specialiseren ons daarom juist in een rustig onderkomen van hoge kwaliteit’, pr’t Toebosch. Met een designinterieur, strakke keuken, kunst aan de muur en een boodschappenservice bieden zijn appartementjes absoluut kwaliteit. Voor de goedkoopste variant betaal je
een slordige 2.500 euro per maand, inclusief gebruik van de fitnessclub met zwembad en sauna. Dat dan weer wel. De zakelijke toppers tellen dat er graag voor neer. ‘In onze eerste maand zijn al 34 appartementen verhuurd en iedere dag komen daar verzoeken van bedrijven bij.’ Ook nu lijken de big swinging dicks uit de corporate dierentuin niet op de kleintjes te letten. ‘Als er toch geld moet worden uitgegeven aan huisvesting, dan maar liever aan een appartement dat van alle gemakken is voorzien’, lijkt de heersende gedachte bij de klanten. En je bed nabij je business, dat is voor de drukbezette Zuidasboy nog wel de grootste luxe. 1
Niet bepaald aanmoedigend voor de leergierige student. We willen toch af van die zesjescultuur? ‘Ik wil nogmaals benadrukken dat het een van de opties is. Je kunt het ook omdraaien en mensen die hard studeren juist belonen en degenen die dat niet doen laten betalen. Maar het geld moet ergens vandaan komen, want meer van het ministerie krijgen we niet.’ Geld maakt niet gelukkig, hè? ‘Studenten kunnen wel roepen dat zij niet extra willen betalen, maar ze verwachten wel extra lesmateriaal.’ En nu? ‘Wij hebben dezelfde belangen, kwalitatief onderwijs, maar de UvA is belast met de verdeling van de kosten. Misschien kunnen we samen het ministerie zover krijgen dat het meer gaat betalen.’ 1
KOJO’S GENANTE HOEKJE
Koster-blunder
‘K
oster, je snapt er niks van’, zegt Jojanneke. ‘Philips ging dus ook nat op de beurs. Hoe kon je denken dat zij zouden ontsnappen?’ Koster: ‘Ze maken meer winst. Ze doen niet in vage geldproducten. Ik dacht echt dat ze zouden stijgen.’ Jojanneke: ‘Ik wil mijn geld terug.’ Koster: ‘Ik ben zelf in ING gestapt. Plus 15%.’ 1
[email protected]
Betaalbare Apple’tjes
Kerk bestolen
Hoewel wij niet gauw om onderwerpen verlegen zitten, zijn lumineuze ideeën uwer kant altijd welkom. Uw digitale post kan naar
[email protected]
Apple komt met nieuwe en goedkopere laptops. Het gaat om de modellen Macbook en Macbook Pro. Het goedkoopste model gaat 800 dollar kosten.
Dieven hebben in het Oostenrijkse plaatsje Gröbming in een kerk ingebroken. Zij namen 122 tinnen orgelpijpen mee ter waarde van 20.000 euro.
do you share e-mail or share knowledge ?
© Nokia 2008.
~ 6T^_cX\P[XbTTaST\^QXT[TT\PX[T]b\bSP]ZiXYTT]e^[fPPaSXVc^TcbT]Q^aS ~ B]T[[Tc^TVP]Vc^cc^T_PbbX]VT]SP]ZiXYb_TRXP[T>]TC^dRWc^TcbT] W^\TPVT]SPR^]cPRcT]T]T\PX[ ~ 8]VTQ^dfST06?BT]=^ZXP
][X]TQTbcP]ST]ST[T]eXP>eXR^\
Nokia E71. Designed for the way we work. fff]^ZXP][fPhfTf^aZ
2EIS JE DROOM ACHTERNA $E GEUR VAN ONBEKENDE KRUIDEN DE GELUIDEN VAN EEN VREEMDE STAD DE STILTE VAN EEN ADEMBENEMEND LANDSCHAP CONTACT MET ANDERE VOLKEREN 2EIZEN VERBREEDT LETTERLIJK JE HORIZON (ET INSPIREERT HET ONTSPANT EN HET DAAGT JE UIT /F HET NU EEN STEDENTRIPJE TUSSENDOOR IS EEN WEEKJE ONTSPANNEN IN DE ZON OF EEN VERRE REIS -AAK JE DROMEN WAAR MET ,OYALIS )DEAAL3PAREN 3PAREN BIJ ,OYALIS BETEKENT
2ENTE VAN
&LEXIBILITEIT ZELF BEPALEN WANNEER EN HOEVEEL JE SPAART
'EMAK OP ELK MOMENT GELD STORTEN EN OPNEMEN
3PAREN ZONDER VOORWAARDEN EN ZONDER KOSTEN 2EIS JE DROOM ACHTERNA OP WWWKIESNUJETOEKOMSTNL
2ENTEWIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN
WWWKIESNUJETOEKOMSTNL
*E LEEFT JE VERANDERT ,OYALIS VERANDERT MET JE MEE
In Business In de knip
GELD TELT REDACTIE: INDEPENDER.NL
11
KIES VOOR ZEKERHEID
Wat is beste plek voor uw spaargeld? Wat is de beste plek voor uw spaargeld? Wil je je spaargeld veilig onderbrengen, zet je geld dan weg bij een bank die onder het Nederlandse depositogarantiestelsel valt. Dit stelsel houdt in dat je bij een faillissement van de bank maximaal € 100.000,- euro per persoon, per bank terugkrijgt van De Nederlandsche Bank. Valt mijn bank daaronder? Op de site van De Nederlandsche Bank (www.dnb.nl) kun je zien welke banken aangesloten zijn bij het Nederlandse depositogarantiestelsel. Zo valt bijvoorbeeld Argenta onder de Belgische Collectieve Garantieregeling. Op 7 oktober jl. heeft de Belgische regering deze Garantieregeling verhoogd naar € 100.000,- per rekeninghouder. Overigens moet je wel naar België om je spaargeld te claimen als Argenta failliet gaat. Wat kan ik nog meer doen? Het is altijd verstandig om je spaargeld te spreiden. Als je je geld bij verschillende banken wegzet, spreid je het risico. Wanneer één van de banken waar je je geld hebt uitstaan failliet gaat, kun je altijd nog bij je andere spaargeld. Dit is zeker aan te raden als je nu al weet dat je (een deel van) je spaargeld op korte termijn nodig hebt. Wil je aan de veilige kant zitten, zet dan bijvoorbeeld niet meer dan de helft van je spaargeld bij een bepaalde bank. En een hoge rente? Een hoge rente en een veilige bank gaan prima samen. Er zijn verschillende websites, waar je spaarrekeningen en deposito’s kunt vergelijken op rentes. Op www.independer.nl zie je direct of de bank van je keuze onder het Nederlandse depositogarantiestelsel valt of onder een buitenlands garantiestelsel. 1
Kijk voor meer actuele informatie over bijvoorbeeld Icesave of over de gevolgen van de kredietcrisis voor uw verzekeringen op weblog.independer.nl.
vanaf
Internet TOPsparen
5,3%
tNFUSFOUFHBSBOUJF
Depositosparen
5,2%
tNBBOEFOWBTU
Internetsparen Extra Rabo-topman Bert Heemskerk vindt dat Bos moet betalen. ROBERT VOS/ANP
Icesave Over aanzuiveren spaartegoeden
Rel dreigt tussen Bos en Rabobank Er dreigt onenigheid tussen minister Bos van Financiën en de Rabobank over wie de tegoeden van gedupeerde spaarders van Icesave moet aanzuiveren tot 100.000 euro. Tjeerd Wiersma AMSTERDAM
...
‘Ik ben gekke Gerritje niet’, moet Rabo-topman Bert Heemskerk hebben gedacht toen hij hoorde dat het waarschijnlijk de banken zijn die de tegoeden van gedupeerde Nederlandse spaarders van het ‘failliete’ Icesave moeten gaan aanzuiveren tot een ton en niet de Nederlandse staat, zoals eerder werd gesuggereerd. ‘Minister Bos heeft de garantie eigenhandig verhoogd van 20.000 naar 100.000 euro. Ik neem aan dat hij dat ook betaalt’, zo liet Heemskerk van het weekend weten op een bijeenkomst van het IMF in Washington. IJsland heeft toegezegd de eerste 20.887 euro van elk spaartegoed aan Nederlandse spaarders van het inmiddels ter ziele gegane Icesave terug te geven. Alles daarboven wordt tot een ton door de Nederlandse staat aangevuld. Nederland heeft inmiddels een regeling getroffen met IJsland die bepaalt dat ons land 1,1 miljard euro voorschiet en dat die lening later weer door IJsland wordt terugbetaald met een rentevergoeding daarbovenop. Bos wil dat de banken opdraaien voor dat bedrag en hij wil daarbij een
%&& ###"($$'(&#(-$#& %& #*$$&+&#
# &()&$%$%#(&'(& ## &(#(('%&& ## $ *$#!# #(('%&& ##
$#,$)'%&& ## #!" ! """
beroep doen op het depositogarantiestelsel. Onder dat stelsel vallen alle in Nederland actieve banken, die een vergunning van De Nederlandsche Bank hebben gekregen. Daar vallen dus ook de ‘exotische’ banken onder. De regeling bepaalt dat als in Nederland een bank omvalt, de overige banken die bij het stelsel zijn aangesloten, tot een bepaald bedrag opdraaien voor de geleden schade, en deze tegoeden uitkeren aan de gedupeerden. Ongeveer eenderde van de 1,1 miljard euro zou hierdoor voor rekening komen van Rabobank, omdat in het Nederlandse garantiestelsel alle commerciële banken naar omvang bijdragen. Heemskerk vindt echter dat Bos eigenhandig en zonder vooraf de banken te raadplegen, heeft besloten het uitkeringsbedrag te verhogen van 20.000 tot 100.000 euro. Dat vindt de Rabo-topman kennelijk onverteerbaar. Minister Bos zei afgelopen week dat hij vindt dat de banken het falen van Icesave collectief moeten omslaan. Hij zei er wel bij dat als het bedrag dat de banken moeten betalen ‘onevenredig veel is’, de overheid bijspringt. De vraag is alleen wat Wouter Bos met de term ‘onevenredig veel’ bedoelde. Volgens woordvoerder Tobias Oudejans van De Nederlandsche Bank, is wat ‘onevenredig veel is’ nog onderwerp van gesprek tussen de minister van Financiën en de banken. Wordt ongetwijfeld vervolgd. 1
Profiteren van saai imago
4,7%
tCJKTBMEPCPWFOé
Rentetarieven d.d. 9 oktober 2008. Rentepercentages per jaar. Vraag naar de voorwaarden.
www.dsbbank.nl of bel 0900 0575
dé spaarspecialist van Nederland
(lokaal tarief)
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Hypotheek
5 jr NHG
SNS bank ING Bank ABN AMRO Fortis Bank Postbank Rabobank MoneYou DSB Bank Hypodomus MoneYou MoneYou
SNS Budget Hypotheek Aflosvrij Hypotheek met Renteopties Budget hypotheek RenteVoordeel Aflossingsvrije Hyp. VoordeelPlus Hypotheek VoordeelHypotheek Compleet+ hypotheek (2) Aflossingsvrije hypotheek Diamant Budget Hypotheek Compleet+ hypotheek (4) Compleethypotheek (2)
5,4 5,4 5,45 5,6 5,1 5,5 5,1 4,749 5 5,2 5,2
5 jr 125% EW
5,8 5,8 5,85 6,1 nvt nvt 5,4 5,45 5,5 5,5 5,5
10 jr NHG
10 jr 125% EW
5,5 5,7 5,75 5,4 5,4 nvt 5,2 4,949 5,05 5,3 5,3
5,9 6,1 6,15 5,9 nvt nvt 5,5 5,55 5,55 5,6 5,6
Getoond worden de laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro plus de tarieven van de grootbanken.
PERSOONLIJKE LENING
DOORLOPEND KREDIET Aanbieder
< €5.000 < € 10.000 < € 15.000
Delta Lloyd nvt Frisia Financ. ** 11 De Hypotheker nvt Directa 8,2 DSB Bank nvt Ohra 7,5 FBTO 7,6 Kred.Direct.nl** 8,3 Avéro Achmea ** 7,9 MoneYou nvt Santander nvt ABN Amro** 8,6
6,8 7 7,2 7,2 7,3 7,5 7,6 7,7 7,9 7,9 7,9 8,6
6,8 6,9 7,2 7,2 7,3 7,2 7,6 7,3 7,9 7,9 7,7 8,1
Aanbieder
< €5000 < € 10.000 < € 15.000
Kruidvat OHRA Kred.Direct.nl** Directa DSB Bank Becam ** Santander Crediam ** DHB bank Eurofintus ** De IJssel **
6,4 6,4 6,7 7,9 nvt 11,9 nvt 9,5 8,9 nvt nvt
6,4 6,4 6,7 6,9 7,7 7,9 7,9 7,9 8,9 8,9 9,6
6,4 6,4 7,3 6,5 7,7 6,9 7,3 7,5 8,9 8,9 9,6
Getoond worden de laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro (PL looptijd 36 mnd) plus de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager.
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank
Rekening
€ 10.000
Credit Europe Bank* NIBC Direct Akbank Anadolubank MoneYou Akbank Amsterdam Trade Bank Garantibank The Economy Bank N.V.
Credit Europe Top-Interest rekening NIBC Direct Internetspaarrekening AK Internet Spaarrekening Anadolu Alfa Spaarrekening MoneYou Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening Gouden Internet Rekening TEB Ster Spaarrekening
5,25 5,25 5,2 5,1 5,1 5 5 5 4,9
Getoond worden de 9 hoogste tarieven van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. * De rente geldt voor nieuwe contracten vanaf 3 juni 2008 Peildatum: 13-10-2008 Bron: MoneyView Research
Geen garantie
Vermogensbeheerders
ING ZIET MEER GEMEENTE IS SPAARGELD GELD KWIJT
APG GAAT NAAR ITALIË
ING ziet de spaartegoeden die mensen er parkeren, toenemen. De bank profiteert van zijn ‘saaie’ en conservatieve profiel. Dat zei Bernard Coucke, de op één na hoogste bestuurder van het onderdeel vermogensbeheer van ING, gisteren tijdens een bankenseminar. ‘Ondanks de marktomstandigheden neemt het spaargeld toe dat bij ons binnenkomt’, zei Coucke. ‘Er is een vlucht gaande naar spaargeld.’
De Nederlandse vermogensbeheerder en pensioenuitvoerder APG gaat samenwerken met het Italiaanse PensPlan. De samenwerking is gericht op het versterken van de pensioensector in Italië. APG gaat vanaf begin volgend jaar 100 miljoen euro beheren voor PensPlan. APG heeft momenteel rond de 218 miljard euro aan beheerd vermogen. Beide bedrijven verwachten dat het vermogen ‘snel verder zal toenemen’.
Je bank failliet? Als gemeente of provincie heb je dan een groot probleem. Het ministerie van Financiën staat namelijk niet garant voor dit spaargeld. Een onbekend aantal gemeenten heeft voor zeker 100 miljoen euro aan leningen uitstaan bij buitenlandse banken met problemen. Voorbeelden zijn Goes, Zundert en Asten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoekt momenteel om hoeveel gemeenten het precies gaat.
Goes is 12 miljoen kwijt
Groningen was net op tijd
Pijnacker-Nootdorp was te laat
De gemeente Goes maakte gisteren bekend dat het 12 miljoen euro had staan op de rekening van de omgevallen IJslandse bank Landsbanki .
De gemeente Groningen heeft eerder dit jaar geld weggezet bij Landsbanki, maar dat geld op tijd teruggehaald. De gemeente twijfelde aan de solvabiliteit.
De gemeente Pijnacker-Nootdorp heeft bij Landsbanki ongeveer twaalf miljoen euro uitstaan. De gemeente doet al twee jaar zaken met de bank.
Senior Auditor AEX Beursfonds Amsterdam Salarisindicatie: € 90.000 (On Target)
De Senior Auditor voert in internationaal verband Operational en Financial Audits uit. Je werkt in een team van 4 gelijkgestemde professionals, onder leiding van de Senior VP. Reizen binnen Europa en incidenteel VS maken een substantieel deel uit van de functie. Zelfstandige baan, zonder leidinggevende verantwoordelijkheden. Business Partner.
Jouw profiel: Afgeronde WO opleiding in financiële richting Controlling ervaring, met de ambitie breed financieel actief te zijn Uitstekende kennis van de Nederlandse en Engelse taal Sterk gedreven professional passend in een jonge en dynamische omgeving Contactpersoon: René Beukema 035-6925530 of [email protected]
Entity Controller Internationaal Vastgoed Amsterdam Salarisindicatie: € 75.000
De Entity Controller coördineert in internationaal verband de financiële verantwoording van omvangrijke vastgoedprojecten. Het aansturen van buitenlandse trustkantoren en externe adviseurs in financiële verslaglegging is een belangrijk onderdeel. Complex en omvangrijk.
Jouw profiel: Afgeronde opleiding in Bedrijfseconomie of Accountancy Ruime ervaring in het controleren of samenstellen van jaarrekeningen Bij voorkeur ervaring binnen Big Four accountancy Sterke persoonlijkheid, daadkrachtig en resultaatgericht Contactpersoon: Clarine Spiekhout 035-6925530 of [email protected]
Business Controller Catering Organisatie Amsterdam Salarisindicatie: € 65.000
Het financieel geweten in een sterk operationeel gedreven onderneming. Onderdeel van een grotere organisatie. MT lid, die verantwoordelijkheid neemt in de budgettering, planning en forecasting van commerciële activiteiten en personele planning. Een sterk gedreven en betrokken organisatie, gericht op kwaliteit. Verantwoordelijkheid en betrokkenheid hoog in het vaandel. Company pride.
Jouw profiel: Minimaal HBO opgeleid in financieel-administratieve richting Ervaring met Food & Beverage control is zeer waardevol Daadkrachtige persoonlijkheid met een flexibele instelling Uistekende kennis van Excel, SAP strekt tot aanbeveling Contactpersoon: Marco Beemsterboer 035-6925530 of [email protected]
Junior Controller Mediabedrijf Het Gooi Salarisindicatie: € 50.000
De Junior Controller stelt rapportages samen op basis van de cijfers vanuit de financiële administratie. Je speelt een rol in de financiële vertaling van het strategisch plan, budgetbewaking en forecasts. Er wordt gerapporteerd op basis van Key Performance Indicators, waarbij ook de schriftelijke toelichting bij de verantwoordelijkheden hoort. Adviserend aan het MT.
Jouw profiel: HBO opgeleid in financiële richting Ervaring in budgettering en forecasting Ervaren gebruiker van Excel Sterke communicatie in woord en geschrift Contactpersoon: Sofie Man 035-6925530 of [email protected]
Financial Manager Zakelijke Dienstverlener Amsterdam Zuid Salarisindicatie: € 80.000 + bonus
De Financial Manager geeft leiding aan 7 medewerkers binnen de financiële administratie en cash management. Naast de dagelijkse financiële operatie ben je verantwoordelijk voor de opbouw van de Planning & Control Cyclus. International Tax en Treasury (€0,5 miljard) completeren het pakket. Meewerken, meedenken en meebeslissen.
Jouw profiel: Afgeronde WO opleiding in financiële richting Controlling ervaring, met de ambitie breed financieel actief te zijn Uitstekende kennis van de Nederlandse en Engelse taal Sterk gedreven professional passend in een jonge en dynamische omgeving Contactpersoon: Marco Beemsterboer 035-6925530 of [email protected]
Holding Accountant Automatisering Amsterdam Salarisindicatie: € 70.000
In de Nederlandse Holding van deze internationale speler van wereldformaat, verzorgt de Holding Accountant de externe verslaggeving. Voor een groot aantal vennootschappen worden de deponeringsstukken voorbereid en fiscale zaken behartigd. Amerikaanse cultuur, strakke deadlines, ambitie en drive.
Jouw profiel: Financiële opleiding op HBO+ niveau Ervaring in het opstellen van jaarrekeningen Kennis van (internationale) fiscaliteit is een grote pré Engels is de voertaal binnen de organisatie Contactpersoon: René Beukema 035-6925530 of [email protected]
Controller Technische Handelsorganisatie Alkmaar Salarisindicatie: € 60.000
De Controller consolideert de cijfers van meerdere binnen- en buitenlandse dochterondernemingen en rapporteert hierover naar de holding. De cijfers worden gerapporteerd en geanalyseerd in samenwerking met de corporate controller. Doorgroei mogelijk in binnen- en buitenland.
Jouw profiel: Minimaal afgeronde HBO opleiding in bedrijfseconomische richting Aantoonbare ervaring met het consolideren, met gebruik van Hyperion Uitstekende kennis van de Nederlandse en Engelse taal Bereid tot enig reizen binnen Europa Contactpersoon: Sofie Man 035-6925530 of [email protected]
Administrateur Consultancy Onderneming Amsterdam Zuid Salarisindicatie: € 45.000
Je voert zelfstandig de volledige financiële administratie van één van de vennootschappen, inclusief de salarisadministratie. Daarnaast lever je cijfers aan ter rapportage aan de Amerikaanse moeder. Je bent verantwoordelijk voor de volledigheid van omzet en gedegen crediteuren- en debiteurenbeheer. Zeer zelfstandige functie.
Jouw profiel: Bedrijfsadministratieve opleiding Minimaal 3 jaar ervaring in het voeren van de gehele administratie Kennis van en aantoonbare ervaring met Exact Globe Hands-on, accuraat en betrouwbaar Contactpersoon: Marco Beemsterboer 035-6925530 of [email protected]
Alweer 8 topbanen bij topbedrijven Kijk voor deze en allerlei topbanen bij topbedrijven op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30 continuïteit in finance
In Business In de knip
Elektronisch geld
Spaartruc 116 euro winst per jaar
Meer digitaal, minder cash
Gratis geld uit Groningen
Consumenten moeten meer gaan betalen met hun pinpas of chipknip in plaats van met contant geld, vindt de Europese Commissie.
Dankzij de hoge spaarrentes kunnen studenten nu verdienen aan geld dat ze van de IB-Groep lenen.
Rekenvoorbeeld
Redactie economie
• De IB-Groep rekent in 2008 4,17 procent rente • Banken als NIBC Direct bieden spaarders 5,25 procent rente (geld is vrij opneembaar) • Prestatiebeurs aangevuld met maximaal te lenen bedrag per maand: 893,51 euro (voor uitwonende student) • Maximaal te lenen bedrag in een jaar: 10.722 euro (voor uitwonende student) • Bedrag na een jaar sparen: 11.285 euro (opbrengst: 563 euro) • Schuld bij de IBG na een jaar: 11.169 euro (rente: 447 euro) • Winst: 116 euro
AMSTERDAM
...
Annemieke van Dongen
De Europese Commissie wil het gebruik van elektronisch geld, zoals de chipknip, stimuleren. Het dagelijks bestuur van de Europese Unie presenteert vandaag plannen die de markt voor elektronisch betalen tegen 2012 kunnen vertienvoudigen. Momenteel circuleert in de Unie 1 miljard euro aan elektronisch geld en 600 miljard euro cash. Volgens Eurocommissaris Charlie McCreevy (Interne Markt )wordt de ontwikkeling van de markt voor elektronisch geld afgeremd door te strenge voorwaarden. Zo moeten bedrijven die het elektronische betalingsverkeer faciliteren een enorm startkapitaal hebben. McCreevy presenteert daarom een voorstel aan het Europees Parlement en de lidstaten om het nieuwe aanbieders gemakkelijker te maken. Zo wil hij het startkapitaal verlagen tot 125.000 euro, waarmee het volume van deze markt tegen 2010 zou kunnen aanzwellen tot 10 miljard euro, meent de commissaris. Elektronisch geld biedt consumenten de mogelijkheid om geld op te slaan op een kaart, een gsm of het internet en met deze bedragen transacties te verrichten. In Nederland zijn de pinpas en chipknip bekende voorbeelden. Ideal is een bekende aanbieder van online betalingen op het internet. 1
13
AMSTERDAM
...
Met geld dat je bij de ene bank leent, kun je geen winst maken door het ergens anders op een spaarrekening te zetten. Volgens de wetten van de economie zorgen banken altijd dat de rente op leningen hoger is dan de spaarrente. Toch is er nu één uitzondering op die regel. Aan geld dat studenten bij de Informatie Beheer Groep lenen, valt wél te verdienen. Banken, die momenteel meer vertrouwen hebben in de spaarlustige consument dan in hun wankele concurrenten, bieden uitzonderlijk hoge rentepercentages. Spaarders hoeven hun geld niet eens voor langere tijd vast te zetten om meer dan 5 procent rente op te strijken. En dat maakt sparen voor studenten, die bij de Groningse IB-Groep tegen een gunstig tarief geld kunnen lenen om hun studie te financieren, ronduit winstgevend (zie het rekenvoorbeeld). Ook recent afgestudeerden, die de eerste twee jaar na hun studie nog niet verplicht zijn hun lening af te lossen, zijn beter af door hun geld op een spaarrekening te zetten dan het over te boeken naar Groningen. Dat beaamt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting. Toch raadt het Nibud studenten niet
Studenten in Groningen, de stad van hun ideale leenbank. KOEN SUYK/ANP
actief aan met geleend geld te sparen. ‘Het blijft een schuld die je terug moet betalen’, zegt woordvoerster Annemarie Koop, ‘en je weet niet wat er volgend jaar met de rente gebeurt.’ De IBG-rente van 4,17 procent geldt namelijk alleen voor dit jaar. In november of december wordt de rente voor 2009 vastgesteld. Als die nog steeds lager is dan de spaarrente, kunnen studenten ook volgend jaar hun geleende geld met een gerust hart bij een bank parkeren. ‘Houd de rentestanden dus actief bij’, adviseert Koop (ex-)studenten, ‘en zet je geld niet voor langere tijd vast’.
Volgens de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) verdienen studenten nog niet op grote schaal bij met hun stufi. ‘Maar het speelt wel’, weet voorzitter Lisa Westerveld. ‘Bij onze studentenlijn komen de laatste tijd wel vragen binnen over dit onderwerp’. Zou de studentenvakbond deze manier van geld verdienen niet moeten promoten onder hun doelgroep, die altijd verlegen zit om een zakcentje? ‘Nee, dat doen we bewust niet’, zegt Westerveld. ‘De IBG kan de rente alleen onder bepaalde voorwaarden laag houden. Als studenten massaal geld gaan lenen om ermee te sparen,
moet de IBG een ander sys-teem invoeren of de rente verhogen.’ Zo ver zal het voorlopig niet komen. Bij de Groningse kredietverstrekker liggen ze nog niet wakker van de sparende student. ‘Wij regelen dat studenten het bedrag krijgen waar ze recht op hebben’, zegt een woordvoerster van de IB-Groep. ‘Wat ze vervolgens met dat geld doen, is niet onze zaak.’ De IBG vreest niet dat veel studenten van de spaartruc gebruik zullen maken. ‘Het vergt veel discipline om dat geld opzij te zetten’, zegt de woordvoerster. ‘Studenten willen ook nú leuk leven.’ 1
To be continued... %&
!%
#! & %"'
*'
%#()
'%#
$'&
Dagblad De Pers is de snelste groeier van alle kranten in Nederland. Daar zijn we trots op. Doelstelling is het bereik van 921.000 lezers per dag de komende jaren te handhaven. We steken onze energie in verbetering van de distributie, met name in de uitbreiding van het kantorennetwerk. En dus in het vergroten van ons bereik in de kerndoelgroep (hbo+, W1/W2, 20-50 jaar). Meer weten? Mail naar Ben Rogmans, uitgever van De Pers, [email protected] CIJFERS OP BASIS VAN NOM 2007-II/2008-I. ABSOLUTE AANTALLEN: DAGBEREIK DE PERS: 921.000. STIJGING T.O.V LAATSTE NOM: + 106.000 LEZERS.
Gratis, maar niet goedkoop
14
In Business De markt
BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL
De markt in kaart
• Citigroup • Google • Nokia
Vrijdag
VS DOW JONES
• Honeywell • Schlumberger
Cijferseizoen!
P
hilips to slow buyback even as profit rises on asset sale. Dit was gisteren even het meest gelezen bericht op de Amerikaanse beurssite Market Watch, een stukje over de slecht ontvangen kwartaalcijfers van de gloeilampenfabrikant. Op zich een goed teken. Beleggers keren blijkbaar, na weken angst of het wereldwijde bancaire stelsel wel of niet overleeft, voorzichtig terug naar de basis: de beursdrieeenheid bedrijven, winsten en koersen. Het is de eerste en meteen ook de week van de waarheid van het cijferseizoen, de periode aan het begin van elk nieuw kwartaal waarin beursbedrijven rapporteren wat ze er in de afgelopen drie maanden van bakten. Gisteren was Philips de eerste onderneming van deze ronde waar wereldwijd beleggers, getuige ook het stukgelezen stukje op Market Watch, naar uitkeken... en waar ze teleurgesteld over waren. Philips daalde in Amsterdam 3,2%, waar de AEX 10,6% opliep. Afstraffing. Dat kan nog wat worden. Hoewel elke belegger intussen weet dat de vette jaren over zijn voor bedrijven – en daar zijn de koersen nu ook naar – vallen echte cijfers toch nog tegen. Wat dat betreft is het voor Nederland kaarsen branden voor het orderboek van ASML, dat morgen cijfers bekendmaakt. Dit is altijd wat de koers van de Veldhovense chipper maakt of breekt. Verder zijn het deze week grote Amerikanen die het beurssentiment bepalen:
Vandaag • • • •
Genentech Intel Johnson & Johnson Pepsico
Al met al staat Philips na gisteren voor een vriendenprijsje te koop: het aandeel doet volgens de maatstaf koerswinstverhouding (k/w) nog geen vier. Het is een eeuwige discussie tussen beleggers wat duur is en wat goedkoop. Dit verschilt per aandeel, land en sector. Een k/w van tussen tien en twintig is het meest gangbaar. Met name voor in de toekomst veelbelovende bedrijven wordt soms tientallen keren de winst betaald. Boven die twintig geldt in de markt als duur, eronder als goedkoop. Misschien dat Philips de pech had dat het als een van de eerste moest aangeven dat het allemaal niet meer zo lekker draait en dat daarom het aandeel zo over de knie ging. In elk geval
VS NASDAQ
LONDEN FTSE 100 KOERS:
9387,61 % VERSCHIL:
KOERS:
KOERS:
11,08%
1844,25
4256,90
% VERSCHIL:
% VERSCHIL:
11,81%
8,26%
Beleggers hebben de vinger losjes aan de verkoopknop. zijn bedrijven gewaarschuwd: beleggers hebben de vinger losjes aan de verkoopknop en bij de eerste de beste tegenvaller gaan stukken de deur uit. Als Philips de lakmoesproef is voor dit cijferseizoen, is het duidelijk dat de totaal overspannen beurzen en markten er een probleem bij krijgen: tegenvallende bedrijfsresultaten. Geen politicus die hier van wakker hoeft te liggen. Goede tijden, slechten tijden: dit hoort bij de beurs en – in tegenstelling tot banken die door de gevel heenkomen – betekent niet dat het systeem in gevaar komt. Alleen beleggers die scheef zitten. 1
Intel
16,99
FRANKRIJK CAC 40
KOERS:
BRAZILIË BOVESPA
3531,50
% VERSCHIL:
11,18% KOERS:
40158,75 NEDERLAND AEX
% VERSCHIL:
12,78%
Woensdag • • • • •
ASML Coca-Cola Ebay JP Morgan Chase Wells Fargo
KOERS:
285,27
% VERSCHIL:
Bron koersgegevens:
Donderdag
15 oktober 07
• AMD • Bank Of New York Mellon
10,55%
13 oktober 08
VERSCHIL:
% VERSCHIL:
+1,80
+11,85%
Nederland AEX Index - slotkoersen 13 oktober AANDEEL
SLOT
aegon 3,91 ahold 7,03 29,435 akzo nobel arcelor mittal 26,185 11,385 asml holding 7,34 bam groep 44,095 corio dsm, kon. 28,81 5,41 fortis 28,42 fugro 26,20 heineken 13,255 ing groep c. kpn 9,284 15,275 philips, kon. 15,945 randstad 8,78 reed elsevier royal dutch shell a 18,17 11,485 sbm offshore tnt 17,12 8,08 tomtom unibail-rodamco 120,15 18,00 unilever c. 8,71 usg people wereldhave 60,10 13,155 wolters-kluwer c.
VORIG SLOT
VERSCHIL
3,524 0,39 6,672 0,36 28,00 1,44 21,85 4,34 10,92 0,46 6,45 0,89 41,03 3,06 26,985 1,82 5,41 0,00 23,43 4,99 23,805 2,40 10,42 2,84 8,122 1,16 15,78 -0,50 14,185 1,76 7,941 0,84 16,565 1,60 9,925 1,56 16,11 1,01 7,385 0,70 114,195 5,96 16,585 1,42 7,68 1,03 58,29 1,81 12,20 0,96
Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 13 oktober HOOG
LAAG
4,278 7,12 30,24 26,195 11,635 7,40 44,21 29,27 5,73 28,46 27,00 13,255 9,284 16,325 16,24 8,79 18,18 11,485 17,41 8,25 121,15 18,00 8,71 62,28 13,29
3,724 6,678 28,62 23,535 11,03 7,08 40,495 27,67 5,234 25,10 23,80 11,10 8,36 14,25 14,60 8,10 17,205 10,505 16,49 7,85 115,40 16,67 7,95 59,27 12,59
VOLUME
25539714 12735547 2726730 9369720 6417380 1642999 566555 2357633 34908023 1720921 3082108 34454392 20083778 20554968 1461469 7067110 26531576 2920604 3514008 2142063 114977 18588184 1069785 216522 2366188
AANDEEL
SLOT
aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding océ opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.
8,36 20,30 10,48 9,00 5,40 27,25 8,35 15,40 11,99 27,80 9,35 11,69 1,09 29,40 4,35 9,26 4,34 0,68 56,50 5,90 23,50 42,50 29,71 3,50 5,89
VORIG SLOT
7,23 17,11 9,56 7,83 4,46 26,00 7,81 15,15 10,50 25,98 8,12 10,20 1,01 29,14 4,02 8,40 3,96 0,62 54,00 5,30 22,00 39,50 27,90 3,17 5,39
VERSCHIL
1,13 3,19 0,92 1,17 0,94 1,25 0,54 0,25 1,49 1,82 1,23 1,49 0,08 0,26 0,33 0,86 0,38 0,06 2,50 0,60 1,50 3,00 1,81 0,33 0,50
Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 13 oktober
HOOG
LAAG
VOLUME
8,36 20,50 10,87 9,05 5,45 27,79 8,41 16,17 12,20 29,05 9,65 11,69 1,10 30,94 4,39 9,30 4,45 0,70 57,75 6,05 24,00 44,57 29,82 3,67 5,90
7,80 18,50 10,05 7,98 4,95 25,47 8,02 15,20 11,34 26,29 8,51 11,03 1,05 28,71 4,15 8,50 4,16 0,65 55,97 5,72 22,50 40,04 28,15 3,33 5,51
751306 338640 249271 1436804 515186 549442 753814 744311 198802 198756 195550 872699 2103666 413430 533091 349806 298431 384642 78398 1004275 126446 101922 347397 516967 367461
AANDEEL
SLOT
accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind
18,49 0,24 17,90 8,15 10,68 32,97 17,40 7,06 18,50 17,95 6,46 4,40 14,95 45,80 8,79 2,52 14,37 0,38 20,81 3,00 2,89 11,76 17,24 10,49 9,92
VORIG SLOT
17,30 0,22 17,29 7,55 10,14 31,90 16,77 6,50 17,00 18,08 5,62 3,92 11,00 44,00 8,99 2,29 11,03 0,31 19,00 2,02 2,80 11,30 16,83 9,41 9,02
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
1,19 0,02 0,61 0,60 0,54 1,07 0,63 0,56 1,50 -0,13 0,84 0,48 3,95 1,80 -0,20 0,23 3,34 0,07 1,81 0,98 0,09 0,46 0,41 1,08 0,90
19,00 0,24 19,50 8,23 11,30 35,00 17,67 7,40 19,38 20,00 6,46 4,87 14,97 46,00 10,49 2,68 14,50 0,39 20,90 3,00 2,92 12,50 17,50 10,64 11,10
17,50 0,22 17,14 7,50 10,20 32,22 16,88 6,70 17,57 17,50 5,93 4,33 13,11 43,70 8,70 2,40 11,75 0,33 19,50 2,51 2,76 11,40 17,05 9,89 9,63
50905 641886 22259 49042 62598 29492 49745 19799 8001 109314 171903 416034 20818 3156 4958 403613 144743 1109504 116106 32730 73247 60770 17185 34468 147109
In Business De markt
DE GONG DUITSLAND DAX
JAPAN NIKKEI 225
5062,45
banken geen leningen verstrekken en stort de economie in. Spaarders staan zo aan de wieg van een toekomstig winstherstel in de bankensector, goed voor aandeelhouders.’
‘H
8276,43
11,40%
HET PANEL REDACTIE: IEX.NL
...
KOERS:
% VERSCHIL:
et moet goed gaan vandaag!’, riep Didi Whitlau, algemeen directeur van Hotel de l’Europe, gistermorgen bij het openen van de handelsdag op Beursplein 5. Ze kreeg gelijk. Met haar slag op de gong begon een opmerkelijk positieve handelsdag. De Amsterdamse beurs sloot gis-
teren 10,55 procent hoger op 285,27 punten. Whitlau spoedde zich na haar gongslag weer snel naar het andere eind van het Damrak: het vijfsterrenhotel De l’ Europe wordt daar momenteel groots op de schop genomen. Door de ingebruikname van drie naburige panden aan de Nieuwe Doelenstraat in Amsterdam krijgt het hotel er straks 24 luxueuze kamers en suites bij, een zwembad en een wellness centre. Tegelijkertijd wordt het pand zowel van binnen als van buiten volledig gerenoveerd. Whitlau: ‘De uitbreiding van het hotel kan een gunstige impuls zijn voor de Amsterdamse economie.’ 1
AMSTERDAM
RUSLAND RTS-INDEX
KOERS:
15
% VERSCHIL:
DICHT
KOERS:
791,20 % VERSCHIL:
-6,34%
HONGKONG HANG SENG
LEVEN IS HARD
STELLINGVANDEDAG: KOERS:
Kleumende aandeelhouders
16312,16 SINGAPORE STRAITS TIMES
% VERSCHIL:
10,24%
‘Koud en guur, gooi nog maar een aandeelhouder op het vuur’, zei vermogensbeheerder Cees Smit gisteren. Hij is boos omdat bij de reddingsacties van de banken de spaarders worden gespaard, maar de aandeelhouders de volle lading krijgen. Is dat zo en is dat terecht?
KOERS:
2076,35
SPAARDERS!
Ad van Tiggelen (aandelenstrateeg ING) ‘Aandeelhouders nemen bewust risico, spaarders bewust niet. Het is volstrekt logisch dat spaarders worden gered, want zonder hun geld kunnen
% VERSCHIL:
6,57%
Corné van Zeijl (fondsmanager SNS) ‘Het leven is hard voor aandeelhouders. Het is allemaal een kwestie van risico en rendement. Als het goed gaat, krijgen ze het volle rendement. Als het slecht gaat, het volle risico. Bovendien is de spaarder veel belangrijker voor de echte economie. Vandaar dat politiek gezien de keuze gemakkelijk is én terecht.’
NIET ZEUREN
Arend Jan Kamp (contentmanager IEX) ‘Aandeelhouders moeten niet zeuren: soms verdien je, soms verlies je door praktijken die misschien niet helemaal kosjer zijn. Hoort erbij. Ook vind ik dat de overheid de Icesave-spaarders niet voor 100% moet vergoeden. Wie als spaarder risico neemt, moet het voelen.’ 1
Agenda dinsdag 14 oktober AEX Index
285,27
Hang Seng
16312,16
Dow Jones
9387,61
Bedrijven Binnenland 07.30 14.00
DIM Vastgoed Arseus DVRG
Negenmaandscijfers Trading update 3e kwartaal Bava
Bedrijven Buitenland
15 oktober 07
VERSCHIL:
+27,22
Euro/Dollar
13 oktober 08
% VERSCHIL:
+10,55%
1,3587
15 oktober 07
VERSCHIL:
+1515,29
Goud
13 oktober 08
% VERSCHIL:
+10,24%
15 oktober 07
VERSCHIL:
+936,42
833,96 Olie
13 oktober 08
% VERSCHIL:
+11,08%
76,17
Fraport Investor AB Burberry Cadbury SAB Miller
Vervoerscijfers sept. Negenmaandscijfers Halfjaarcijfers Tussenbericht Trading update 2e kwartaal
14.30 15.00 -
Johnson & Johnson Procter & Gamble PepsiCo
3e kwartaalcijfers Ava 3e kwartaalcijfers
22.10
Intel
3e kwartaalcijfers
CBS CBS TRAIL-congres Horti Fair Raad van State, Sappi in
Industriemonitor aug. Omzet detialhandel aug. Transport, infrastructuur en logisitiek Duurzaam groeien Lozingsvergunning in Maas
07.00 08.00 08.00 09.00 -
Economie Binnenland 09.30 09.30 10.00 10.00 11.00
Economie Buitenland 14 oktober 07
VERSCHIL:
+0,0034
13 oktober 08
% VERSCHIL:
+0,25%
15 oktober 07
VERSCHIL:
-58,29
13 oktober 08
% VERSCHIL:
-6,53%
15 oktober 07
VERSCHIL:
+0,15
13 oktober 08
% VERSCHIL:
+0,20%
11.00 11.00
Eurostat EP of Enterprises Duitse onderzoeksinstituten
Industriële productie aug. Vergadering 775 ondernemers Raming Economie Najaar 2008
DE DEFINITIEVE TOP 5
JFK GREATEST MAN AWARD 2008
BEKENDMAKING VAN DE WINAAR OP 14 OKTOBER!
WWW.JFKMAGAZINE.NL
In Business Techno
17
Octrooien Hunkemöller verrast
Doofheid
Bijzondere sportbeha nu beschermd
Uurtje per dag luisteren naar iPod slecht voor oren Een uurtje per dag luisteren naar je mp3-speler leidt na vijf jaar tot gehoorproblemen. Dat blijkt uit nieuw groot Europees onderzoek. Remco Tomesen AMSTERDAM
...
De oren van de mp3-generatie zijn in gevaar. Onderzoekers hebben hier al vaker voor gewaarschuwd, maar gisteren uitgebracht onderzoek komt met heel concrete cijfers. Opdrachtgever van het onderzoek was de EU. Tussen de 2,5 en 10 miljoen Europeanen lopen het risico op permanent gehoorverlies, schrijven de onderzoekers. Zoveel Europeanen luisteren namelijk dagelijks minimaal een uur naar hun draagbare muziekspeler. Let wel: met de volumeknop op maximaal. Wie dit vijf jaar achter elkaar doet, merkt volgens het onderzoek de gevolgen: doofheid of zware gehoorschade. Omdat dit niet het eerste onderzoek is dat wijst op de gevaren van het luisteren naar mp3-spelers of andere geluidsdragers, heeft de EU het plan om volgend jaar afspraken te maken met nationale regeringen, consumentenorganisaties en fabrikanten. Zo zouden fabrikanten verplicht kunnen worden ‘een maximaal volume in te bouwen’.
Een octrooi aanvragen op een beha? In het geval van de Sport Support leek het Hunkemöller een verstandig idee. Eerste aflevering van een maandelijkse serie gewijd aan Nederlandse octrooien. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Vrouwen hebben vaak een gezonde hekel aan sportbeha’s: ze moeten strak zitten en zitten daardoor nooit echt lekker, en ze zijn na gedane inspanning doorweekt en daardoor vaak alleen met grote moeite uit te trekken. De Sport Support maakt op originele wijze een einde aan deze ellende: dankzij speciale stoffen en een speciale constructie, met banden die aan de voorkant sluiten, knelt hij niet en hoeft hij ook niet over het hoofd uitgetrokken te worden. Een uniek idee van lingerieontwerper Guus Schlatmann. ‘Guus is een vakspecialist, en we praten graag met hem’, legt Manon Hendriks van Hunkemöller uit. ‘Tijdens één van de sessies spraken we over sportbeha’s en zijn visie hierop. Hij heeft iets unieks ontwikkeld, en wij van Hunkemöller besloten toen daarop octrooi aan te vragen. Niemand mag het nu namaken.’ Twintig jaar – dat is de maximum leeftijd van een octrooi. Al die tijd kun je iemand anders verbieden jouw idee te produceren, te verhandelen, of zelfs maar op voorraad te hebben of bedrijfsmatig te gebruiken. Tenzij je daarvoor toestemming geeft (een licentie verleent) of je idee verkoopt. Maar in de kledingwereld is een octrooi aanvragen heel uitzonderlijk. Ontwerpers en producenten houden elkaar voortdurend in de gaten, en een leuk idee is in mum van tijd (met lichte veranderingen) gekopieerd. Wouter Kanneworff van Octrooicentrum Nederland was dan ook verrast toen hij de aanvraag van Hunkemöller voor het eerst zag. Maar hij was ook meteen enthousiast. Kanneworff licht bedrijven en uitvinders
Op de unieke Sport Support van Hunkemöller zit octrooi.
voor op weg naar een octrooi: ‘Een uitvinding moet je tot aan het moment dat de octrooiaanvraag is ingediend, geheim houden. Treed je er te vroeg mee in de openbaarheid, dan kun je geen octrooi meer aanvragen.‘ ‘Er is echter al heel erg veel in het verleden bedacht en uitgevonden. Het is dus heel belangrijk om eerst te
In de kledingwereld is een octrooi aanvragen heel uitzonderlijk. onderzoeken of anderen al eerder op het idee zijn gekomen. Daarvoor is er de octrooidatabase Espacenet. Komt je vinding daarin niet voor, dan heb je wat meer zekerheid dat je iets nieuws bedacht hebt en kun je een octrooiaanvraag overwegen. Maar opgepast: niet alle technologie komt in de octrooiliteratuur terecht en heel recente octrooiaanvragen zijn nog geheim. En je moet je afvragen of je
vinding commercieel interessant is. Zo niet, dan heeft een octrooi geen zin.’ Anderen beslissen uiteindelijk of je vinding werkelijk nieuw is. Kanneworff: ‘Je octrooiaanvraag moet een beschrijving geven van een probleem, van de huidige oplossingen en waarom die niet voldoen, en de nieuwe oplossing, waarbij je aangeeft wat je precies wilt beschermen. De meeste uitvinders schakelen hiervoor een octrooigemachtigde in vanwege de complexiteit van een dergelijke tekst.‘ ‘Om octrooi te verwerven, moet onderzocht worden of de vinding ook voldoet aan de drie eisen: technisch, nieuw en inventief. Dat gebeurt tijdens het Stand van de Techniek-onderzoek. De onderzoeker die dat uitvoert, kan voorstellen de aanvraag wat aan te scherpen. Wij van het Octrooicentrum Nederland voeren dat hele proces na de indiening uit. We geven vooraf algemene voorlichting, nemen aanvragen in behandeling, voeren onderzoeken uit, adviseren bij conflicten, en we innen de
iPod zogenoemde instandhoudingtaks. Na drie jaar moet je namelijk gaan betalen voor je octrooi; doe je dat niet, dan vervalt het.’ In de komende maanden zal De Pers regelmatig aandacht besteden aan Nederlandse octrooiaanvragen, voor puur technische vindingen of slimme huishoudelijke apparaten.
‘De vinding moet voldoen aan drie eisen: technisch, nieuw, inventief.’ Uitvinders genoeg in Nederland. Kanneworff: ‘Jaarlijks worden er tussen de twee- en drieduizend octrooiaanvragen in Nederland ingediend. Daar zitten echt heel bijzondere tussen.’ 1 De Sport Support van Hunkemöller is te bewonderen via www.depers.nl Zelf iets uitgevonden? Nieuwsgierig naar uitvindingen? Kijk op www.espacenet.nl
Sommige fabrikanten hebben overigens zelf al volumebegrenzers ingebouwd. Mede naar aanleiding van rechtszaken. Zo klaagde twee jaar geleden een Amerikaanse man Apple aan, omdat hij vond dat het bedrijf niet had gewaarschuwd voor mogelijke gehoorschade door gebruik van de iPod. De rechter besloot toen dat de iPod muziek op maximaal 115 decibel mag afspelen. Flink meer dan de 89 decibel die als ‘veilig’ wordt beschouwd. Volgens sommig onderzoek kan gehoorverlies worden voorkomen door het volume van spelers niet hoger dan zestig procent van het maximum te zetten. Gebruikers moeten dan niet langer dan een uur per dag luisteren. 1
Zelfregulering niet in belang consument
Drie kandidaten voor prijs geselecteerd
VOEDSELCONTROLE GEWENST
INGENIEUR VAN HET JAAR
De overheid moet proactief optreden tegen verontreinigingen in het voedsel. Het gaat dan om bijvoorbeeld hormonen in rundvlees, bestrijdingsmiddelen op fruit en schimmels op graan. Dit stelt de Wageningse hoogleraar Michel Nielen in zijn oratie van afgelopen donderdag. Affaires zoals die rond clenbuterol en, meer recent, melamine, dat in China en elders werd aangetroffen in melkpoeder en honderden jonge slachtoffertjes maakte, veroorzaken
Opnieuw heeft het Koninklijk Instituut van Ingenieurs KIVI NIRIA, na strenge selectie, drie kandidaten aangewezen voor de verkiezing van Ingenieur van het Jaar, een onderscheiding voor de ingenieur die zich door persoonlijkheid, ondernemerschap en innoverend vermogen weet te onderscheiden. De prijsuitreiking vindt plaats in samenwerking met de gemeente Den Haag, Technisch Weekblad, ONRI en Ebbinge & Company. De kandidaten zijn ir. J. Nijman (director bij Fugro Water Services),
onrust. Ook brengen ze grote financiele en imagoschade toe aan de sector. En vertrouwen is een groot goed. Nielen: ‘Bedrijven zijn geneigd tot kortetermijn denken. Het optimaliseren van de winst noopt hen ertoe problemen voor zich uit te schuiven met de gedachte dat het zo’n vaart niet zal lopen. Uitsluitend zelfregulering is niet in het belang van de consument.’ De overheid moet daarom continu en intensiever de voedselketen bemonsteren en onderzoeken op ongewenste stoffen.
mw. ir. S.E. Rijtema (senior project engineer bij Heerema Marine Contractors Nederland B.V.) en dr. ir. J. van der Tempel (CEO van Ampelmann Company). De jury bestaat uit Jozias van Aartsen (burgemeester Den Haag), Ed Nijpels (voorzitter ONRI), Jan Dekker (voorzitter KIVI NIRIA) en Els Verhoef (lid college van bestuur Haagse Hogeschool)De uitslag wordt bekend gemaakt tijdens de Haagse Ingenieursmanifestatie, op 1 december in de Haagse Hogeschool.
Stress op de weg
Franse sprong voorwaarts
Hollandse hoogte
De Twentse promovendus Trung Bui heeft een navigatiesysteem ontwikkeld voor hulpverleners. Het systeem houdt rekening met stress van de bestuurder.
Renault heeft vorige week op de autoshow in Parijs, een nieuwe Kangoo gepresenteerd, voorzien van batterijen, die over drie jaar in productie wordt genomen.
De kern van de TV & Sightseeing Tower in het Chinese Guagzhou, een ontwerp van het Amsterdamse Information Based Architecture, is recent voltooid.
18
Perspectief
Interview Topadviseur spreekt zich uit
We zijn zo ontevreden De belangrijkste adviseur van alle ministers op immigratiegebied neemt na tien jaar afscheid. Met de vaststelling dat Nederland op dat terrein éigenlijk nog steeds nauwelijks toekomstvisie heeft. ‘Te veel fantasie is gevaarlijk. Politieke dekking heb je nodig.’ Kustaw Bessems DEN HAAG
...
Wanneer iemand tien jaar nadenkt over migratie. Daar veertig rapporten over schrijft. En de kredietcrisis breekt los. Bekijkt hij die dan meteen met migratie-ogen? ‘Je bedoelt dat ik in gedachten meteen stromen berooide Amerikaanse ex-huizenbezitters naar Europa zie vluchten? Nee. Wel halen wij hier bij ernstige economische problemen de broekriem aan en dus zullen we minder migranten toelaten. Maar er zullen er niet minder komen. Daar zijn de verschillen in rijkdom veel te groot voor, ook als het hier wat minder gaat. Weet u wat het gemiddeld inkomen is in Mali? Vierhonderd dollar per jaar. Per jaar!’ Aan het woord is Teun van Os van den Abeelen. Vicepresident van de Amsterdamse rechtbank, maar vooral scheidend voorzitter van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken, die het kabinet gevraagd en ongevraagd raad geeft. ‘Als je hier met zijn achten op een kamer slaapt en uitsluitend friet en brood eet, kun je van de helft van het minimumloon rondkomen. Als je honderd euro per maand naar huis stuurt, kan daar niet alleen het gezin van leven, maar de wíjde familie eromheen. Daar kunnen kinderen van naar school, daar
kan van alles en nog wat mee. Eigenlijk is het verbazingwekkend dat er niet nog veel meer migranten hierheen komen.’ Zestig is hij inmiddels. Man met keurige dictie. Al veertig jaar PvdA-lid maar als oud-studiegenoot een goede vriend van CDA-minister Hirsch Ballin van Justitie. Daar praat hij niet over. ‘Da’s privé.’ Van Os houdt van een goed glas en kan het woord ‘kroketje’ met onverholen wellust uitspreken. Maar zijn slechtste en ooit kenmerkendste gewoonte zwoer hij af. Hij stak vroeger de ene met de andere aan. Zelfs de Jellinekkliniek kon hem niet helpen. De doorslag gaf een indringend appèl van zijn dochter. ‘Ik blijf een verslaafde. Als ik er ooit weer één rook, val ik terug.’ Zijn commissie bracht adviezen uit over onderwerpen als het tegengaan van gedwongen huwelijken, het al dan niet terugsturen van vermoedelijke oorlogsmisdadigers die asiel vragen en de positie van kinderen in een vluchtelingenprocedure. En de meeste adviezen, constateert Van Os, werden overgenomen. De commissie heeft gezag. Van Os van den Abeelen. Zelf niet bepaald een migrantenkind? ‘Ik ben ten minste de vijfde generatie in Nederland. Al is het heel wel mogelijk dat de Van den Abeelens ooit
‘Ikheb menooit ontheemd gevoeld.’ uit het zuiden zijn gekomen. De dochter van mijn vrouw is wel migrant. Ze is fysiotherapeut in Australië. Men maakt daar gewoon elk jaar een lijst van de beroepen die nodig zijn. Zijn dat fysiotherapeuten? Dan mogen die zich melden. Gebrek opgeheven? Dan gaat de deur weer dicht. De eisen zijn niet kinderachtig, zij moest fikse aanvullende examens doen. Het is niet zo dat iedereen daar maar binnenkomt. Als Nederland ooit zo’n arbeidstekort krijgt dat we permanente arbeidsmigratie willen, moeten we naar het Australische systeem.’ Vindt u het als echte autochtoon jammer dat het hier minder Nederlands wordt?
Dubbele nationaliteit
‘Het nieuwe Nederland is ook Nederland. Ik heb me nooit ontheemd gevoeld. Ik wil daar wel iets bíj zeggen. We hebben lange tijd – en in vreemdelingenland was dat regel – slechts gejuicht over multiculturaliteit en diversiteit. Inmiddels weten we beter. Je kunt er heel veel positieve dingen uit halen – van elkaar leren, jezelf verrijken – maar als mensen van de ene cultuur in de andere leven, sluit dat vaak niet aan.’ Juichte u zelf volop mee? ‘Toen ik pas voorzitter was, dacht ik: laat duizend bloemen bloeien. Nu denk ik: laat íets minder bloemen bloeien.’ Wat deed u het licht zien?
‘Onderzoek.’ Tien jaar geleden, in 1998, werkte u als rechter. Er waren al volop problemen met Marokkaanse jongens. Hoe kan het dat dat niet tot u doordrong? ‘In mijn herinnering werd het probleem pas voor het eerst benoemd door toenmalig VVD-leider Frits Bolkestein en door de wetenschapper Paul Scheffer. Het duurde een tijdje voordat er ook beter onderzoek kwam. Het leken eerst alleen maar meningen.’ Waarom stopt u nu eigenlijk als voorzitter? ‘Je verzint geen tweede keer een nieuwe, originele oplossing voor hetzelf-
Asielzoekers
‘TWEEDE PASPOORT PRIMA’
SCREENEN IN DE REGIO
De Adviescommissie Vreemdelingenzaken werkt aan een stuk over de dubbele nationaliteit. Nederland bevordert het opgeven van een tweede nationaliteit. De discussie werd actueel toen Geert Wilders vorig jaar een motie van wantrouwen indiende tegen staatssecretarissen Albayrak en Aboutaleb omdat die niet alleen een Nederlands maar ook een Turks of Marokkaans paspoort hebben. Van Os: ‘Het advies is nog niet uit maar laat ik er persoonlijk
Van Os van den Abeelen pleit voor ‘drastische maatregelen’ om de stroom asielzoekers in te dammen. ‘Wat is het asielvraagstuk? Niet dat vluchtelingen om hulp vragen. Het asielvraagstuk is een groot probleem omdat in vrijwel alle landen van Europa 70 tot 80 procent van de asielzoekers geen echte vluchtelingen blijken te zijn. En je dus gigántische aantallen miljoenen uitgeeft aan opvang, selectie en pogingen om hen terug te lei-
iets over zeggen. Nederland is een uitzondering met de neiging om hier strenger in te zijn. Je ziet dat het beleid overal liberaler wordt en dat wordt de teneur ook van ons advies. Aanwijzingen dat een dubbele nationaliteit iemands loyaliteit beïnvloedt, ontbreken.’ Ook voor kabinetsposten vindt hij striktere regels niet nodig: ‘Als een bewindspersoon slecht functioneert, kan de Kamer hem wegsturen, ongeacht de reden voor het slechte functioneren.’
HH
den. Dat is iets heel bizars. Als je dat kunt terugbrengen tot 10, 20 procent, houd je enorme sommen over die je kunt besteden aan de landen waar de meeste vluchtelingen belanden, in de landen daar omheen. De asielclaim moet al worden beoordeeld in zo’n land in de buurt van het vluchtland.’ Van Os vindt dat daar wel tegenover moet staan dat Nederland echte vluchtelingen ‘ruimhartig’ opneemt.
Tien jaar geleden
Acht jaar geleden
Zes jaar geleden
Frits Bolkestein stopt als VVD-leider. Hij heeft zich verzet tegen ‘integratie met behoud van identiteit’ en gewezen op de schaduwzijden van de islam.
Paul Scheffer schrijft in een invloedrijk essay ‘Het multiculturele drama dat zich voltrekt is dan ook de grootste bedreiging voor de maatschappelijke vrede.’
Volkert van der G. vermoordt Pim Fortuyn. Die wint postuum 26 zetels in de Tweede Kamer met een programma tegen immigratie, islam en establishment.
Perspectief
19
‘Twintigmiljoenmensen erbij,datleidttotvolledige socialeontwrichting.’
heid, betrouwbaarheid – die kán niet tegen te veel verandering tegelijk.’ U was voorzitter in de periode van 11 september, Fortuyn, Hirsi Ali, Van Gogh, Wilders. ‘Natuurlijk had dat invloed. Ons advies over vreemdelingenrecht en terrorisme verscheen kort na nine eleven. De urgentie kon niet duidelijk genoeg worden onderstreept. Wie toen nog zei dat het allemaal wel meeviel... Kijk naar de Nederlandse terrorismeprocessen die we hebben gehad. Mijn lol is het ook niet, maar daar was wél wat aan de hand.’ Het debat over migranten en hun kinderen werd scherp. ‘Ja. Maar ík heb mij altijd verzet tegen het ongedifferentieerd wijzen naar groepen allochtonen. Ik heb een hekel aan wijzen naar ‘de Marokkanen’. Als er problemen zijn met een groepje Marokkaanse jongens mag je dat best zeggen: een groepje Marokkaanse jongens.’ ‘Als er problemen zijn met een groepje Marokkaanse jongens mag je dat best zeggen.’ CHRISTIAAN KROP
de probleem. En die dingen komen langs!’ Zegt u dan niet: trek ons oude advies maar uit de kast? ‘Als ze iets vragen, weet je dat ze iets anders willen hebben dan de vorige keer. Dat kan ik niet leveren.’ In een van uw laatste publicaties constateert u dat van enig migratiebeleid voor de lange termijn nauwelijks sprake is. ‘Het beleid is sterk reactief.’ Vreemd. ‘Ach, toe nou! Dat zie je toch op bijna alle beleidsterreinen. Op verkeersgebied? Echt anticiperend beleid? Welnee. Filegestuurd gedrag, vertonen we
daar. En als het maar erg genoeg wordt, gaan we iets verzinnen. Werkelijk een goede prognose maken van hoe de wereld er over twintig jaar uit ziet, en wat je dan wilt, dat is verdomde moeilijk.’ Maar u schrijft dat het wel nodig is. ‘Ja! Het is niet onmogelijk. Maar het ligt in de aard der dingen om reactief te zijn. Bij een maatschappelijk lastig onderwerp als migratie dringen de gebeurtenissen van de dag zich op. Elke keer als er een probleem is met asiel of weet ik wat, dan zie je de Kamer reageren. Dan is er een spoeddebat. Dat lokt kortetermijnbeleid uit. Lees Inside Bureaucracy van Anthony Downs, een Amerikaanse regeringsadviseur. Dat
laat feilloos zien hoe dit soort processen werken.’ Een lange pauze. Dan: ‘Te veel fantasie is gevaarlijk. Politieke dekking heb je nodig. Dat betekent dat je je veelal houdt bij wat is.’ Wat is gevaarlijk aan fantasie? ‘Dan ga je dagdromen. Ik kan tál van dingen op het gebied van vreemdelingenzaken bedenken... dat mag best, maar vervolgens moet beleid handen en voeten hebben. Aan voorwaarden van goed openbaar bestuur voldoen. Bij migratie gaat het altijd om grote aantallen. Een uitvoeringsorganisatie als de Immigratie- en Naturalisatiedienst wordt helemaal kruisdol van elke week een nieuwe aanpassing. Bureaucratie in de goede zin van het woord – voorspelbaar-
De discussie in uw commissie werd niet zo verhit als daarbuiten? ‘Helemáál niet. Omdat we ons richtten op deskundigheid, konden we elkaar vinden.’ Terug naar de immigratie. U zegt: zolang er zo’n grote ongelijkheid in de wereld is… ‘Zolang het in zulke grote delen van de wereld armoe en ellende troef is, zullen er actieve, sterke, flinke mensen zijn die proberen voor zichzelf en hun gezinnen een betere toekomst te verwerven. Dáár komen de meesten voor naar Europa.’ Toch is één van uw ideeën om asielaanvragen in de regio van herkomst te beoordelen om zo 80 procent van de asielzoekers eruit
te filteren. Dat zijn die flinke mensen. ‘De asielweg is niet bedoeld voor mensen die een betere wereld zoeken, hoezeer ze daar misschien ook recht op hebben en hoezeer wij tekortschieten in een betere verdeling van de welvaart.’ Waarom mogen die flinke mensen niet gewoon komen? ‘Omdat je daarmee onze sociale zekerheid zou opblazen. Ik ben bepaald niet afkerig van immigranten. Maar wat zou er gebeuren als er hier in Nederland de komende jaren nog eens twintig miljoen mensen bij kwamen? Chaos, volledige economische en sociale ontwrichting. Daar is geen twijfel over mogelijk.’ Het Haagse kantoor van Van Os hangt boven de A12. ‘Als hier vrachtwagens onderdoor rijden, trilt het’, zegt hij vergenoegd. Die blijmoedige tevredenheid lijkt zijn adviezen te kleuren: het is allemaal zo’n ramp niet. ‘Tevreden zijn met wat we hebben, onze zegeningen tellen, daar zijn wij Nederlanders niet goed in.’ En dat is volgens Van Os een obstakel op zijn beleidsterrein. ‘Je kunt uiteindelijk nooit iemand tot integratie dwingen. Je kunt iemand er alleen maar toe verleiden. Je moet het aantrekkelijk maken voor mensen uit andere culturen om mee te doen met dingen die in Nederland belangrijk zijn.’ Daarbij helpt geen ‘negativisme’, zegt hij. Het is ‘akelig’ dat in Gouda de bus vijf dagen niet door een wijk reed, uit angst voor Marokkaanse jongeren. ‘Maar met een andere instelling hadden zich duizend Gouwenaren bij de gemeente gemeld die zeiden: wij gaan allemaal als vrijwilliger een paar uur per week mee op de bus. Hoor ik dat? Nee.’ Hij sluit de deur. Er is vandaag geen vrachtwagen langs geweest. 1
Arbeidsmigratie
VIER JAAR HIER WERKEN, MET GELD TERUG Teun van Os van den Abeelen, voorzitter van de Adviescommissie Vreemdelingenzaken is voorstander van ‘circulaire arbeidsmigratie’. ‘Je laat mensen voor vier jaar hier werken. Je verzint het systeem waarbij teruggaan de enige optie is. Door een stuk van het loon plus een premie pas dáár uit te keren, in persoon. Vijftien- of twintigduizend euro. Dat is ook voor de heel arme landen een som waar je wat mee zou kunnen doen. Je zorgt dat ze
hier ook nog iets bijleren. Stel dat een Nederlands bedrijf honderd automonteurs nodig heeft. Nou, een monteursopleiding in Ghana is niet dezelfde als hier. Ze kunnen wel sleutelen hoor – sterker, ze houden auto’s op de weg die wij al lang naar de schroothoop hebben verwezen – maar ze zijn zeer gebaat bij extra opleiding in de elektronica. Dus dan gaan ze na die vier jaar terug met geld én meer knowhow.’ Hij is niet bang dat zulke migranten zullen
blijven en hun gezinnen zullen laten overkomen, net als de gastarbeiders sinds de jaren zestig. ‘Zij zullen dat niet doen vanwege de verlokking van daar een forse som geld. Denkt u dat mensen dan liever kiezen voor de illegaliteit hier? Geen huis, geen inkomen, hun familie die nooit tevoorschijn kan komen, kinderen die nooit meer dan basale zorg en onderwijs kunnen krijgen. Waar u dat vandaan haalt, weet ik niet.’
Vier jaar geleden
Twee jaar geleden
Nu
Mohammed B. vermoordt Theo van Gogh. Aanleiding is een film tegen vrouwenmishandeling in de islam die Van Gogh maakte met VVD’er Ayaan Hirsi Ali.
De PVV van Geert Wilders haalt negen zetels in het parlement. Hij wil een immigratiestop voor iedereen uit een islamitisch land.
Na het zoveelste incident, nu in Gouda, zegt vrijwel heel bestuurlijk Nederland dat Marokkanen buitensporig veel overlast geven en geweld plegen.
Stem tot 23 oktober op de belangrijkste boeken van 2008!
advertentie
De Koran in de kerk Na het verschijnen van De boodschapper en De Koran is Kader Abdolah bijna onafgebroken op pad geweest om lezingen te houden. Opmerkelijk is dat een behoorlijk aantal van die lezingen in kerken wordt gegeven en veelal ook door een kerkelijke organisatie is geboekt.
Lezingen door Kader Abdolah 16 oktober – 20:30 uur 5IFBUFSEF5PCCF #VSH'FJUIQMFJOñí 7PPSCVSH 23 oktober – 20:00 uur #JCMJPUIFFLT(SBWFO[BOEF 3VCFOTMBBOé .POTUFS 25 oktober – 20:00 uur $VMU4UJDIUJOH8FSLHSPFQ Taalmarkt &OHFMFOCVSHMBBOé #SVNNFO
TO P 5 1 De boodschapper en De Koran ,BEFS"CEPMBI
2 De kleine miezerige god
Heeswijk-Dinther. ‘Ik zie een soort blijheid, openheid en nieuwsgierigheid. De vragen zijn serieus. Het gaat over de toekomst van de islam in Nederland. Over de overeenkomsten tussen de Koran en de Bijbel. Ze vragen overal: “Wat moeten we als met de Koran ook het geweld binnenkomt?” De mensen komen om hun angst te bezweren. Vaak wilde ik vanwege de grote hoeveelheid lezingen nee zeggen tegen een aanvraag. Maar de samenleving heeft er behoefte aan. Mensen zijn moe van negatieve stemmen, van het type Geert Wilders. Ze danken mij, ze moedigen me aan, ze willen me nadrukkelijk een hand geven. Ik heb er een nieuw, goddelijk publiek bij gekregen.’ Kijk voor meer informatie over alle lezingen op www.degeus.nl. Het tweeluik De boodschapper en De Koran is genomineerd voor de NS Publieksprijs 2008. Tot 23 oktober kunt u uw stem uitbrengen op www.nspublieksprijs.nl. Titel: De boodschapper en De Korant"VUFVS,BEFS "CEPMBIt5XFFHFCPOEFOCPFLFOJOÏÏODBTTFUUF ɻëñ ñè(Of gebruik de voordeelbon elders op deze QBHJOBPNUFQSPmUFSFOWBOɻí èèLPSUJOHPQEF[F twee boeken!)
Einzelgänger en kosmopoliet Le Clézio winnaar Nobelprijs voor de Literatuur 2008
&TUIFS(FSSJUTFO
3 Vaderwraak Roslund & Hellström
4 Zullen we een bos beginnen? Jaap Robben
5 Hoe te praten over boeken die je niet hebt gelezen Pierre Bayard
Jean-Marie Gustave Le Clézio, een van Frankrijks meest vertaalde auteurs, debuteerde al op zijn drieëntwintigste met Le procès-verbal (1963) en veroverde daarmee meteen twee van ’s lands meest prestigieuze literaire prijzen: de Renaudot en de Goncourt. Hoewel niet meer weg te denken uit het literaire landschap van niet alleen Frankrijk, maar inmiddels ook Europa, is deze teruggetrokken auteur maar moeilijk in te delen in een literaire stroming. Hij kreeg al meerdere etiketten opgeplakt, maar het meest toepasbaar op zijn werk misschien nog wel de term crosscultureel. Le Clézio beweegt zich soepel tussen diverse continenten en vervlecht moeiteloos culturen, stromingen en denkbeelden. Deze constante beweging is terug te vinden in zijn werk. Altijd ademen zijn boeken die bijzondere kosmopolitische sfeer die hem als schrijver zo uniek maakt. Le Clézio verpersoonlijkt het idee van de moderne nomade. Hij leeft grotendeels in Zuid-Amerika, maar zijn voetsporen zijn op alle
KO R T I N G S B O N T E R WA A R D E VA N € 5 , 0 0 #JKJOMFWFSJOHWBOEF[FCPOCJKEFFSLFOEF/FEFSMBOETFCPFLIBOEFM betaalt u voor De boodschapper en De KoranWBO,BEFS"CEPMBI ɻëì ñèJOQMBBUTWBOɻëñ ñè Deze aanbieding is geldig van 7 september t/m 28 oktober 2008. /FEFSMBOEBDUJFOVNNFSñèéíîíîìt&"/èèèèèñèéíîíîì
continenten terug te vinden. Geboren in een klein plaatsje bij Nice reist hij op 7-jarige leeftijd naar Nigeria met zijn moeder en broer om zijn vader te ontmoeten die als arts in Afrika werkte. Zij zullen daar een jaar blijven, een gelukzalig jaar, zonder school voor de jonge Le Clézio. Na hun terugkeer vervolgt hij zijn school en studeert jaren later af aan de universiteit van Aix-en-Provence, na college te hebben gevolgd in Nice, Bristol en Londen. Uitstapjes die slechts een voorbode waren voor zijn grote reizen; Le Clézio reisde soms maanden mee met indianenvolken en woestijnbewoners. Inmiddels is reizen een manier van leven voor hem geworden. Het zit in zijn genen: zijn Bretonse voorouders reisden al af naar het eiland Ile de France (nu Mauritius) in de Indische Oceaan.
© Basso Cannarsa / Opale
LITERAIRE AGENDA
Kader Abdolah staat zelf ook versteld van de belangstelling van kerkelijk Nederland. ‘Het is ongelofelijk. Ze komen massaal. De kerken zijn nog nooit zo vol geweest, zeggen de dominees en de pastors. De bezoekers zijn de echte gelovigen, de kerkgangers.’ In zijn column van 7 oktober in Trouw bevestigt Wim Boevink dat. Hij woonde een lezing bij in de katholieke Nicolaaskerk in Nieuwegein. ‘Abdolah bevond zich in de kerk onder vrienden. Die kerk zat behoorlijk vol.’ Pastor Hans Oldenhof van de Taborparochie waartoe de Nicolaaskerk behoort, heeft een verklaring voor de toestroom van het christelijke publiek. ‘De christenen zijn onderling net zo verdeeld als de moslims’, zegt Oldenhof. ‘Maar er is een verlangen naar contact en een gemeenschappelijk belang om meer te weten over de islam. Die poging tot dialoog ligt ook helemaal in de lijn die bijvoorbeeld door de Raad van Kerken en de bisschoppen wordt voorgestaan.’ De positieve ontvangst is op meer gestoeld dan welwillendheid, vindt Kader Abdolah na een geslaagde lezing in de Abdij van Berne in het Brabantse
Le Clézio’s grootvader vertrok van Mauritanië naar Rodriguez, op zoek naar een legendarische schat. Le Clézio’s reizen zijn nooit een vlucht. Hij leeft zoals oude nomadenvolken al deden: altijd keert hij terug op de plekken die hem vertrouwd zijn. Zo creëert hij rust in zijn beweging en raakt hij niet ontworteld. Le Clézio is op zijn reizen en in zijn leven altijd op zoek naar evenwicht en harmonie. Evenwicht tussen maatschappij en natuur, harmonie tussen diverse culturen en werelddelen; thema’s
die hij verweeft in zijn werk. Waar zijn vroege werk wordt getypeerd door de zoektocht van jonge individuen in een gewelddadige maatschappij, is hij nu steeds op zoek naar een fi losofisch evenwicht tussen natuur en cultuur. Een eenling, zonder duidelijke literaire evenknie, maar grensoverschrijdend, gefascineerd door andere culturen en een geboren kosmopoliet. De Nobelprijs werd hem uitgereikt op grond van een lovend juryrapport: ‘Een auteur van nieuwe wegen, poëtisch avontuur en sensuele extase, de menselijkheid verkennend buiten de kaders van de heersende beschaving.’ Met nog veel nieuwe wegen in het verschiet is de Nobelprijs voor de Literatuur de bekroning op een oeuvre dat ons doet hopen dat er nog vele werken zullen verschijnen. Om deze briljante auteur te volgen op zijn adembenemende reizen door landen, culturen en eeuwen heen. In volle zee en Omwentelingen worden momenteel herdrukt en zullen binnenkort weer beschikbaar zijn.
Hebt u al gestemd? De boodschapper en De KoranWBO,BEFS"CEPMBINBLFOIFUBMMF/FEFSMBOEFSTNPHFMJKL WPMXBBSEJHNFUFMLBBSJOHFTQSFLUFHBBO JEFFÑOVJUUFXJTTFMFOFOUFEFCBUUFSFO,BEFS "CEPMBIXJMEFEF,PSBOWPPSBMMF/FEFSMBOEFSTUPFHBOLFMJKLNBLFOFOEBUJTIFNHFMVLU De boodschapper en De Koran[JKO TBNFONFUWJKGBOEFSFCPFLFO HFOPNJOFFSEWPPSEF /41VCMJFLTQSJKTêèèð0OEFSTUFVOIFUCFMBOHWBOEF[FCPFLFOFOCSFOHVXTUFNVJUPQ www.nspublieksprijs.nl. Stemmen kan tot en met 23 oktober 2008.
Uit & thuis High Brow
Mijn baan als schrijver is om een echt mens van haar te maken, dat ambitieuze jonge meisje dat zich omhoog vocht tot vrouw van de president.’ Toch blinkt hij vooral uit in het portretteren van ultieme slechterikken als Mengele en Eichmann. ‘Iemand als Mengele is het toppunt van het kwaad, het is bijna heiligschennis om daar een mens van te maken. Eichmann is gemakkelijker, weliswaar architect van de grootste misdaad in de geschiedenis van de mensheid, maar zelf een klein pathetisch mannetje. Hij wilde een positie in de high society, verder interesseerde hem niets. Juist in Argentinië verschrompelde hij weer tot zijn ware proporties: zonder eigen geld of bescherming moest hij in de rimboe overleven. Eigenlijk hebben de Israëli’s hem ongewild ‘eerherstel’ gegeven.’ Afgezien van de nodige technothrillers en een paar Harry Pottereske kinderboeken keert Kerr in zijn oeu-
Philip Kerr zoekt naar de grenzen van ons morele bewustzijn. MERLIJN DOOMERNIK/HOLLANDSE HOOGTE
roemdheden in zijn thrillers te laten opdraven. Hoofdpersoon Bernie Gunther, een socialistische politieman annex privé-detective die tijdens het nazitijdperk gedwongen bij de SS gaat, komt in zijn kronkeltochten door het Derde Rijk het ene kopstuk na het andere tegen. Na in de jaren negentig een Berlijn-trilogie over Gunther te hebben geschreven, wachtte Kerr vijftien jaar met een vervolg. Kort geleden verscheen deel vijf, Een stille vlam (uitg. De Boekerij), waarin Gunther het Duitsland van na WOII ontvlucht richting Argentinië. Zoals gebruike-
lijk wordt hij geregeld in elkaar geslagen en deelt zelf ook klappen uit. Een intelligente bruut met een moreel bewustzijn en een teer hartje.
‘Als ik aan een figuur als Evita Perron begin’, vertelt Kerr, ‘ga ik op zoek tussen de lijnen van de geschreven geschiedenis. Nee, ik ben niet bang als ik dat soort iconen gebruik. Ik verander toch niets aan de geschiedenis? De kunst is weinig gebruikte bronnen te vinden en zo onverwachte aspecten op te duikelen. Dat kost veel tijd, maar is ontzettend leuk om te doen.
vre voortdurend terug naar de periode rond de oorlog. ‘Ik heb geen zin boeken te produceren over een simpele moordenaar in Oxford die met een jarretelgordel slachtoffers maakt. Bernie Gunther blijft me fascineren omdat het een goede Duitser was. Verworpen door de nieuwe nazimaatschappij moet hij zien te overleven. Daarbij moet Bernie onvermijdelijk zijn handen vies maken. Heerlijk om een karakter te creëren dat de grenzen van zijn morele bewustzijn opzoekt. Bernie staat tot de knieën in de stront, of hij nou in Berlijn, Dachau of Buenos Aires belandt.’ De Bernie-break van vijftien jaar pakt wat Kerr betreft goed uit. ‘Hij is nu ouder en vetter, net als ik. Vroeger vertrouwde hij op zijn kracht, zijn agressie. Nu moet hij zijn overgebleven hersencellen aanspreken.’ Volgende station voor Gunther is Havana. ‘Het Cuba van de maffia, Hotel Nacional, Sinatra die kwam zingen. Een batterij historische grootheden. Argentinië heb ik voor Een stille vlam nooit bezocht, maar het verdwijnende Cuba van Castro laat ik me niet ontgaan.’ 1
In de inleiding tot zijn vertaling van de poëzie van Konstantinos Kavafis vertelt G.H. Blanken hoe de dichter zijn werk verspreidde. ‘Te beginnen met 1911 liet hij elk gedicht dat hij, althans voorlopig, voltooid achtte, op een apart blaadje drukken. De feuilles volantes (‘vliegende blaadjes’) stuurde hij, in bundeltjes die met een splitpen bij elkaar werden gehouden en voorzien waren van een omslag en een inhoudsopgave (vaak in zijn eigen handschrift vervolledigd), aan ieder bij wie hij belangstelling en begrip veronderstelde.’ De laatste zin vervult me met opwinding en jaloezie. Ik stel me een gevoel van uitverkorenheid voor bij
de mensen die belangstelling en begrip toonden voor het werk van de dichter die pas na zijn dood ten volle zou worden gewaardeerd. In 1924 kreeg Blanken voor het eerst gedichten van Kavafis in handen. Hij volgt dan colleges bij D.C. Hesseling in Leiden. ‘Ik kreeg privatissima bij hem thuis, en hij leende mij veel uit zijn rijke bibliotheek. Zo werd mij op een dag een klein bundeltje overhandigd, geen echt boek maar samengeplakte blaadjes, met de woorden: ‘Dit wordt me toegestuurd uit Alexandrië; ik begrijp er niet veel van, en wat ik begrijp is me antipathiek.’ Dat was mijn kennismaking met het werk van Kavafis.’ Elk groot werk heeft eerste lezers ge-
had. Sommigen zien een nieuw hemellichaam boven de horizon, voor anderen bevindt het zich in de dode hoek. Het is me onbekend of Kavafis zijn werk niet gepubliceerd kreeg bij een uitgever, iemand die zijn naam had kunnen laten stralen als een maan, of dat hij zich uit oogpunt van fatsoen beperkte tot de mensen met belangstelling en begrip. Dat laatste is me het liefst. Ongeremde vermenigvuldiging heeft iets vulgairs. De vulgariteit lijkt toe te nemen bij grote getallen. Een culturele voorkeur die duizendvoudig deelbaar blijkt – de schaamte! al die vliegen op dezelfde mesthoop! In Alexandrië bezocht ik eens het ap-
Historische thriller Ex-nazi in Argentinië
‘Ik verander toch niets aan de geschiedenis?’ De Schot Philip Kerr is niet bang om in zijn thrillers aan de haal te gaan met historische personages als Evita Perron of Adolf Eichmann. Dirk Koppes AMSTERDAM
...
Een Juan Perron die achter (te) jonge meisjes aanjaagt, zijn eega Evita die het vuile geld van de nazi’s in haar liefdadigheidsprojecten stopt, of Göring in zijn roze badkamer: de Schotse schrijver Philip Kerr heeft er nooit moeite mee gehad om be-
Blaadjes ...
TOMMY
WIERINGA
O
ok wanneer het niet waait, verlaat het blad de populieren. Er is een vastbeslotenheid om de zomer achter te laten, droog en geel ritselen de blaadjes door het gras.
Onverwachte aspecten
21
Thriller
De seriemoordenaar en de pensionaris Ook de Zweedse thrillerschrijver Hakan Nesser ontkomt niet aan de obligate hyperintelligente vrouwonvriendelijke seriemoordenaar. Dirk Koppes AMSTERDAM
...
Het lezen van Hakan Nessers tiendelige reeks over commissaris Van Veeteren roept een vage vlaag van herkenning op bij de Nederlandse lezer. Alle verhalen spelen in een fictief land, dat erg op Nederland lijkt. De munteenheid is de gulden, men leest De Telegraaf, de handeling speelt zich af in Maardam, een oude stad met kathedralen, een universiteit en een rivier die door het centrum loopt. En toch weigert de Zweedse auteur om definitief kleur te bekennen over zijn locatie. De reeks is voor televisie bewerkt en deels door de KRO uitgezonden. Hoofdrolspeler Van Veeteren, in De zwaluw, de kat, de roos en de dood (uitg. De Geus) inmiddels gepensioneerd, voldoet aan de wetten van het genre: een eenling, intelligent en dwars, houdt van klassieke muziek en schaken en krijgt altijd ruzie met zijn collega’s. Als hij om hulp gevraagd wordt over een zaak betreffende een vrouwenmoordenaar, reageert hij zeer terughoudend. Alleen schuldgevoel over een geestelijke die hij had moeten helpen, trekt Van Veeteren over de streep. Vervolgens manipuleert en domineert hij op afstand in zijn stoffige antiquariaat het onderzoek. Zoals altijd zoekt hij naar ordening, naar patronen die de freak in zijn moordtraject aflegt. Niet Nessers beste titel, daarvoor is het vrouwonvriendelijke seriemoordenaarsthema te uitgekauwd. 1
partement van Kavafis, hoog boven de straat. Bij de deur zat een suppoost met ongelijke snorpunten. Lichte gordijnen bolden in het open raam, onder mijn voeten kraakte de houten vloer. Op getypte briefjes stond geschreven wat er te zien was. Raam van het huis van de Dichter. Zes Portretten van de Dichter. Het Bed van de Dichter. 1
Alles op zijn tijd
Dikke tranen
Ramble on?
Het lijkt erop dat op 23 november Guns ’n Roses’ nieuwe plaat Chinese Democracy in de winkel zal liggen. De plaat werd 15 jaar terug aangekondigd.
In de reeks Dingen Die We Al Wisten Maar Die Nu Officieel Zijn: Bambi is de grootste huilfilm ooit. Dat blijkt uit een Engels bioscooponderzoek.
Gerucht: Led Zeppelin gaat touren zonder Robert Plant. Naar het schijnt wordt gerepeteerd met Alter Bridge’s zanger Miles Kennedy.
22
Uit & thuis High Brow
Toneel Ifigeneia in Aulis
Cabaret
Überdrama mist impact
Van der Wal is gegroeid In zijn nieuwe show Jan Jaap zonder band toont de jonge cabaretier zich een volwassen man. Alexander Nijeboer AMSTERDAM
...
De Ifigeneia van Toneelgroep Amsterdam is helaas wat braaf. Bij Ifigeneia wil het verdriet maar niet voelbaar worden. JAN VERSWEYVELD Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Aan drama geen gebrek in het 2500 jaar oude Ifigeneia in Aulis van Euripides. Veldheer Agamennon wil op aanraden van een orakel zijn dochter Ifigeneia offeren. Door de langdurige windstilte wordt zijn vloot namelijk opgehouden in Aulis en kan hij de in Troje geschaakte Helena, de vrouw van zijn broer Menelaos, niet terug-
halen. Zijn dochters dood moet dat tij keren, tot woede en wanhoop van zijn broer, zijn vrouw Klytaimestra en Ifigeneia zelf. Maar hoe dramatisch dit gegeven ook, deze versie van Toneelgroep Amsterdam wil maar niet overtuigend uit de verf komen. Ja, er wordt heel wat afgeschreeuwd en gehuild door Agamemnon (Roeland Fernout), Klytaimestra (Chris Nietvelt) en Ifigeneia (Karina Smulders), maar echt voelbaar wil al dat
verdriet maar niet worden. Aan het prachtige decor – een vervreemdend landschap van plastic soldaten – ligt dat niet. Ook de acteurs valt weinig te verwijten. Chris Nietvelt steelt de show als de door verdriet verscheurde moeder en weet met haar komische talent aldoor net op tijd wat lucht in de voorstelling te blazen. De andere acteurs zijn minder indrukwekkend dan Nietvelt, maar laten ook degelijk spel zien. Waarschijnlijk is juist die degelijk-
heid de makke van dit stuk: de Amerikaanse gastregisseur Robert Woodruff mag in eigen land als vernieuwend te boek staan, hier zet hij zeer behoudend een Griekse tragedie neer. Zijn Ifigeneia is tekstueel en qua acteursregie vooral erg braaf en afstandelijk. Dat er soms vijf in het Grieks zingende wulpse dames het stuk onderbreken voegt daar weinig aan toe. 1 t/m 31 januari te zien, www.toneelgroepamsterdam.nl
Lab CareerEvent
Lab Career Event, De banen- en opleidingsdag voor laboratorium medewerkers en studenten!
26 november 2008 Jaarbeurs Utrecht
Je bent gewild, maar wat wil jij? Solliciteren of studeren? Een nieuwe baan of een nieuwe opleiding? En waar dan? Kom er achter op 26 november tijdens het Lab Career Event. Lab Career Event 2008: • 50 werkgevers en opleidingen • Workshop solliciteren • Workshop netwerken • Vele bedrijfspresentaties • Sessies doorstuderen • CV-checks door recruiters
Hoofdsponsor
Schrijf je voor 19 november gratis in op:
www.labcareerevent.nl Hoofdsponsor
Co-sponsor
Mediapartners:
‘Jullie hadden van mij vast een scherpe satire over de kredietcrisis verwacht,’ zegt Jan Jaap van der Wal tijdens zijn première afgelopen donderdag in De Kleine Komedie. De bezoeker komt bedrogen uit. De cabaretier heeft geen verstand van geldzaken. Ook in Jan Jaap zonder band – zijn nieuwste solo – is Van der Wal alles behalve behaagziek. Waar andere cabaretiers van zijn generatie nog wel eens met grof geschut op een oorverdovende lach inzetten, trekt hij zijn eigen plan. Hij staat op het podium met een verhaal: take it or leave it. Van der Wal hekelt de mentaliteit dat mensen maar al hun frustraties van zich af schelden, fulmineert tegen het politieke uitgangspunt dat buitenlanders ons onze cultuur afnemen en vindt dat we nauwelijks nog onze verbeelding gebruiken bij het oplossen van problemen. Geen gemakkelijke kost, wel geestig. Ten opzichte van zijn oudejaarsconference en de succesvoorstelling BSUR is Van der Wal als theaterpersoonlijkheid gegroeid. De zeggings-
De woede heeft plaatsgemaakt voor mooi vertelde anekdotes. kracht is gebleven, net als de goede grappen, de woede heeft plaatsgemaakt voor vaak mooie, schijnbaar nonchalant vertelde anekdotes. Een mens kan niet altijd alleen maar woedend zijn, maar soms moet de cabaretier wel oppassen dat hij de teugels niet te veel laat vieren. Van der Wal laat de spanningsboog van zijn voorstelling met nietsaan-de-hand-conferences soms wat te nadrukkelijk inzakken en dan wordt het saai. De scherpte mag dan hier en daar niet optimaal zijn, de anekdotes zijn ingebed in prachtige gitaarmuziek van Eduardo Righini en ook de vormgeving van de voorstelling is wondermooi. 1 Jan Jaap zonder band is t/m 29 april te zien in heel het land. Zie www.bvgool.nl
Standhouders:
‘Gomorra’
FILMSTER OPGEPAKT Dit weekend is Bernardino Terracciano door de Italiaanse politie gearresteerd op verdenking van lidmaatschap van de Camorra-maffia, betrokkenheid bij drugssmokkel en moord op zes Afrikaanse immigranten. In de maffiafilm Gomorra, die op 29 januari in Nederland uitkomt, schittert Terracciano als zichzelf. In de film worden meer rollen gespeeld door mensen van de straat, om het authentiek te laten zijn. Uw logo hier?
Uw logo hier?
Uw logo hier?
Uw logo hier?
Uw logo hier?
Birma in Beeld 26 november 2008 Jaarbeurs Utrecht
De banen- en opleidingsdag voor laboratorium medewerkers en studenten!
Topfoto’s voor het goede doel, t/m zondag in galerie Mokum, Amsterdam te zien.
Doe het zelf
De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.
4
6
10
1
2
meisjesnaam
3
4
5
6
Verticaal: 1. Opgeschreven en voorgeschreven (6); 2. Die boer geeft z'n rund een verfje (6); 3. Schiet niet op, voor het vet wordt (7); 5. Tijd om te eten voor de computer (7); 6. Ook met een rietje is het pet (6); 7. Proberen haar uit de tent te krijgen (6).
3
7
SUDOKU
BRAINSNACK:
5
6
SUDOKU
2
4
7
8
4
8 1
5
7
9
4
3
6
2
1
8
3
6
4
5
8
2
9
1
8
2
9
1 8
marketing: [email protected] oprichter: Cornelis van den Berg
3
3
8
5
2
7
sales: [email protected] 020-3460512
art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers
6
9 5
distributie: [email protected]
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis
7
2
website: www.depers.nl
uitgever: Ben Rogmans
6
6
1
3 Plaats elke kubus (A-I) op het juiste grondvlak (1-9)
3
5
5 3 2 7 8 4 6 9 1
Horizontaal: 1. De opper is kapot van dit vlees (8); 4. Wat heet, je bent er bij! (8); 6. Geen geziene strandbezoeker (4); 8. Zorgen dat het clichématig wordt (7); 9. Houterig achter de deur (4); 10. Oefenstof voor een schilder (8); 11. Onzin uitkramen over koffieprijzen (8).
4 in samenwerking met
6 9 4 3 5 1 8 2 7
5
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
11
wreed heerser
8 7 1 9 2 6 3 4 5
boot
4 2 5 1 6 8 9 7 3
geweven stof kilogrammeter
muz. instrument
Een uitgave van Mountain Media BV
rekening
7 1 9 2 3 5 4 8 6
deel van Sumatra
3 6 8 4 7 9 1 5 2
Org. van Turkse Koerden
9
6
1 5 7 8 4 3 2 6 9
jong paard broodbeleg
2 8 3 6 9 7 5 1 4
Grieks eiland bloedgever
9 4 6 5 1 2 7 3 8
2
7
8
8 5 4 1 9 7 2 6 3
plaats in Frankrijk troefkaart
1 6 9 3 8 2 5 4 7
vochtmaat land in Azië
5
1
7 2 3 6 4 5 8 9 1
7
4 8 6 2 3 9 7 1 5
onderricht
brand
OPLOSSINGEN: 3
9 1 7 8 5 4 3 2 6
korenmand
2
2 3 5 7 1 6 4 8 9
brij
1
3 9 8 4 7 1 6 5 2
meubel
CRYPTOGRAM: onderscheiden
6 4 1 5 2 3 9 7 8
comfort
5 7 2 9 6 8 1 3 4
vergif
Cryptogram Zweeds -c-g-w-d- Horizontaal: typetafel 1. Rookstuk; 4. gloei-aam-nice end; 6. kwal; 8. afzajapan-kos gen; 9. stok; 10. leer-n-ked-r- doek; 11. leuteren. pkk-loden Verticaal: -aak-nero 1. Regels; 2. koelak; 3. flageolet treuzel; 5. dagmenu; 6. -ism-rina knudde; 7. lokken. FANTAST Brainsnack: Elk niveau en elke muur hebben een eigen kleur. De kubussen passen als volgt: B op 1, A op 2, F op 3, C op 4, E op 5, I op 6, H op 7, G op 8 en D op 9.
ZWEEDS RAADSEL:
23
8 9
2
9
3
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Lezerscolumn
Uitvaartverzekering Trenke Riksten
...
O
p een doordeweekse avond ging de telefoon. Iemand van Yarden, of we iemand bij ons thuis wilden ontvangen om over een uitvaartverzekering te praten? Toevallig had ik de maand ervoor bedacht dat mijn man en ik zo’n verzekering nodig hadden, dus maakte ik een afspraak. Op een vrijdagavond vertelde een vriende-
lijke meneer ons over de mogelijkheden. Globaal bespraken we wat wij gedekt zouden willen hebben in het geval van het overlijden van één van ons. We konden ook aangeven dat we een vrijwilliger wilden laten langskomen, om specifieker te bespreken wat we wilden. Dat leek ons wel wat, om samen, terwijl we nog leefden, details te bedenken als welke kist en wat voor bloemen we wilden. We tekenden papieren, zodat de verzekering per direct in zou gaan en
zeiden dus dat we graag zo’n vrijwilliger wilden spreken. Een hele poos later hadden wij wel al betaald, maar nog niets gehoord over de vrijwilliger, dus belde ik de maatschappij op. Er werd mij verzekerd dat het goed zou komen. Weer een maand later werden we gebeld door een vrouw van Yarden, die over het geld ging. ‘Ik begrijp dat u het bedrag, waarvoor u verzekerd bent, wilt veranderen?’ ‘Nou, dat weet ik niet’, antwoordde ik, ‘Ik wil een gesprek met een vrijwilliger, om te bespreken wat wij willen. Mogelijk dat daarna het be-
drag nog veranderd moet worden.’ ‘O, dan is dat niet goed aan mij doorgegeven, ik ga zorgen dat het in orde komt.’ Weer een hele poos later ontvingen alle gezinsleden een persoonlijke brief van Yarden. Daarin stond dat we geroyeerd werden! Meteen hing ik weer aan de telefoon. De medewerker die ik sprak vertelde mij dat, als ik het niet eens was met het besluit van Yarden, ik een protestbrief kon schrijven naar het management. Verbijsterd hing ik op. Yarden deed van alles verkeerd, maar wij moesten actie onderne-
men? Dat dacht ik niet. Kortom, een overlijdensverzekering hebben we momenteel niet. Ik hoop maar dat we niet al te snel doodgaan. 1
Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar [email protected].
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Den Haag (bus)
Spoorvervanging Laan van NOI HTM-lijnen 23 en 28. Halten Stuyvesantstraat en Station Laan van NOI vervallen. 111
Amsterdam (tram) 111
111
Vandaag
Morgen
Vandaag komen de middagtemperaturen uit tussen 15 en 18 graden. De ochtend is nevelig, maar later breekt op veel plaatsen de zon weer door. Er is meer bewolking, maar het blijft wel droog op de meeste plaatsen. Met name het noorden kan een spat regen verwachten. Tegen de avond neemt de bewolking meer toe.
Langzaam komen we in koelere lucht, maar morgen halen we toch nog de 17 graden. Er is vrij veel bewolking en in het westen en noorden valt regen, maar ook elders is een spatje niet uitgesloten. Vanaf donderdag gaan de temperaturen lager uitkomen en neemt de kans op neerslag toe. Vrijdag wordt een betere en droge dag.
Werk Centraal Station Amsterdam GVB tramlijnen 4, 9, 16, 24, 25, 26. Halten Amsterdam Centraal, Spui (Rokin), Muntplein, Muziekgebouw Bimhuis en PTA vervallen dagelijks tussen 9.00 uur en 16.00 uur. 111
Hoogvliet Rotterdam (bus)
RET-lijn 78. Halte Alsemstraat vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
20.30
Mystic pizza RTL8, 20.30 Perikelen in een pizzarestaurant met Julia Roberts en Vincent d’Onofrio.
Nederland 1 17:00 17:01 17:11 17:23 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:10 21:50 22:35 23:05
17:30 18:00 18:55 19:55 20:30 22:20
21.00
22.00
Samantha who? NET5, 21.00 Christina Applegate is haar geheugen kwijt en maakt een frisse start.
Sunshine BBC1, 22.00 Serie met Steve Coogan over een jonge vader met een alcoholprobleem.
Nederland 2
KRO Kindertijd Tippe Charlie & Lola Freek maakt een zwaard Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Afslag UMC Utrecht NOS Journaal Blik op de weg Opgelicht?! Opsporing verzocht De rijdende rechter Pauw & Witteman
17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
Special: De crisis en uw portemonee RTL Z Nieuws The A-Team Knight rider Married with children The librarian II, Return to king Solomon’s mines Session 9
17:40 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 21:30 22:30 22:50 22:55 23:15
RTL 7 17:15
Op de buis
24
20:25 20:55 22:00 22:18 23:05
Nederland 3
NOS Journaal Soeterbeeck Tijd voor MAX That’s the question Man bijt hond LLiNK in Natura NCRV Natuurlijk - Nederland onder water Netwerk De avond van het geld NOS Journaal De avond van het geld Tegenlicht: Crash 2008
17:00 17:55 18:23 18:45 18:59 19:00 19:22 19:30 20:20 20:30 21:00 21:35 22:30 23:00 23:15 23:45
According to Jim De grote verbouwing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL NCIS House Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De Superhuisvrouw
17:15 18:10 19:05 20:00 20:30 21:00 21:30 22:35 23:30
SBS 6
22.20
Film: Session 9 RTL7, 22.20 Horrorthriller met David Caruso. Asbestverwijderaars krijgen problemen.
RTL 4
SpangaS Marathon Pingpong Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Puberruil XL Jong Law & Order NOS Sportjournaal NOS Journaal Fataal Cinemania
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:30
Ready steady cook The Guardian Desperate housewives Smaken verschillen S1NGLE Samantha who? Hotel Babylon Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:15 17:35 18:00 18:05 18:30 19:00 19:05 19:30 19:55 20:30 22:30
Bernard Raven Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City Sunshine Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Imagine... Dangerous liaison: When Akram met Juliette
18:15 19:00 19:30 20:00 21:00 22:00 23:00 23:30
NET 5
22:35 23:40 23:50 23:55
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Uitstel van executie Herman den Blijker: Herrie aan de horizon Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
Veronica
Escape to the country Eggheads Strictly come dancing: It takes two Snooker Twiggy’s frock swap British style genius Later Newsnight
17:10 17:30 17:55 18:20 18:35 18:50 19:15 19:30 20:00 20:25 20:55 21:20 21:50 22:00 22:30 23:00 23:25 23:55
BBC 2
Comedy Central Spongebob SquarePants Avatar Fairly odd parents Gefopt! Ricky Sprocket Het Huis Anubis Barnyard iCarly That 70’s Show Malcolm in the middle Lil’ Bush Family guy The world stands up Frasier It’s always sunny in Philadelphia Malcolm in the middle The Simpsons That 70’s Show
Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl
Oplossingen puzzels
6 4 1 5 2 3 9 7 8
3 9 8 4 7 1 6 5 2
2 3 5 7 1 6 4 8 9
9 1 7 8 5 4 3 2 6
4 8 6 2 3 9 7 1 5
7 2 3 6 4 5 8 9 1
1 6 9 3 8 2 5 4 7
8 5 4 1 9 7 2 6 3
9 4 6 5 1 2 7 3 8
2 8 3 6 9 7 5 1 4
1 5 7 8 4 3 2 6 9
3 6 8 4 7 9 1 5 2
7 1 9 2 3 5 4 8 6
4 2 5 1 6 8 9 7 3
8 7 1 9 2 6 3 4 5
6 9 4 3 5 1 8 2 7
5 3 2 7 8 4 6 9 1
22:00 23:00
Scrapheap challenge Miami Ink: Goodbye freedom Mythbusters: Quicksand Dirty jobs: Alligator egg collector Monster moves: Mammoth mansions Smash lab Future weapons: No place to hide
BBC 1 17:04 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 22:00 23:00 23:25 23:35
The Late Show GIG Het Binnenhof van Jair Coach TV Dagbeeld Stand-up filosofen BBC World Nieuws Pluche The Late Show BBC World Nieuws
5 7 2 9 6 8 1 3 4
Discovery Channel 17:05 18:05 19:00 20:00 21:00
Het gesprek 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45
Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Het weer Thuis Flikken Maastricht Dierenziekenhuis De laatste show Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer De collega’s Man bijt hond
Cryptogram Zweeds -c-g-w-d- Horizontaal: typetafel 1. Rookstuk; 4. gloei-aam-nice end; 6. kwal; 8. afzajapan-kos gen; 9. stok; 10. leer-n-ked-r- doek; 11. leuteren. pkk-loden Verticaal: -aak-nero 1. Regels; 2. koelak; 3. flageolet treuzel; 5. dagmenu; 6. -ism-rina knudde; 7. lokken. FANTAST Brainsnack: Elk niveau en elke muur hebben een eigen kleur. De kubussen passen als volgt: B op 1, A op 2, F op 3, C op 4, E op 5, I op 6, H op 7, G op 8 en D op 9.
Disney’s Kim Possible Missy Mila Disney’s Phineas and Ferb Spetter Karrewiet Spring De pretroulette En daarmee basta! Mijn sport is top Karrewiet Life with Derek CANVAS Terzake Coupling Plat préféré International terrorism since 1945 De zaak Phara Virus
PostcodeLoterij: Deal or no deal Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef? Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal CSI: Miami CSI: Miami Crime Scene Investigation Las Vegas
Eén 17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:40 21:30 22:00 22:45 23:06 23:07 23:10 23:50
Oprah Winfrey show De grootste verliezer Het zonnetje in huis Dr. Phil Mystic pizza As the world turns Oprah Winfrey show
Canvas 17:05 17:30 17:40 17:55 18:10 18:20 18:35 18:55 19:10 19:20 19:30 19:59 20:00 20:40 21:10 21:40 22:10 23:00 23:40
17:05 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:25 22:20 23:15
Kim Possible Totally spies Sneak Everybody hates Chris According to Jim Trick & Treat Will & Grace Friends Two and a half men Annapolis Manticore
RTL 8 17:10 18:05 19:05 19:35 20:30 22:30 23:20
23.45
Cinemania Ned3, 23.45 Filmmagazine waarin acteur Roeland Fernhout filmnieuwtjes bespreekt.
Filmpje
Terreur
Crisis
Palin-aanhanger toont aap Obama. www.depers.nl/obamapop
Beren terroriseren Russisch dorp.
Ook prostituees gaan gebukt onder crisis. www.depers.nl/gebukt
www.depers.nl/beren
Op de bank
Crisisopvang
Prijzenslag
CHATTEN MET DE NOS
Emmy voor Nederland?
De NOS is deze week iedere dag te bestoken met vragen over de kredietcrisis. In plaats van de wekelijkse vrijdagmiddagchatsessie van NOS Nieuws kunnen kijkers dagelijks vragen stellen tijdens een videochat na het Journaal van 17.00 uur. Aanleiding vormen de vele kijkersvragen die over de financiële crisis binnenkomen. Elke dag schuift een andere gast aan om vragen over de kredietcrisis te beantwoorden.
Mediaredactie AMSTERDAM
...
Met het Argentijnse programma CQC (Caiga Quien Caiga) behoort productiemaatschappij Eyeworks tot de laatste vier kanshebbers op de internationale Emmy Award in de categorie ‘non-scripted entertainment’. CQC behandelt met humor entertainment, sport en normaal nieuws. De nominaties werden bekendgemaakt op de televisievakbeurs MIPCOM in Cannes. De drie andere genomineerde programma’s zijn De Grote Donor Show van BNN, Canada’s Next Great Prime Minister (Canada) en Doors (Japan). De winnaar van de prestigieuze televisieprijs zal worden bekendgemaakt op 24 november in New York. 1
Veiling
HOLLYWOOD SNEAKERS Altijd al in de schoenen willen staan van een celeb? Het kan nu en wel heel letterlijk. Verschillende acteurs, atleten en tv-sterren hebben hun muiltjes gedoneerd voor het goede doel. Onder anderen Robin Williams, Harry Potter-ster Daniel Radcliffe en zanger Elton John streken over hun hart en gaven schoenen voor de veiling. Tot 19 oktober kan er nog op eBay worden geboden op het schoeisel van beroemheden.
Eva van der Gucht, Katja Schuurman en Bracha van Doesburg brengen de dames uit de strip tot leven.
Televisie Dagelijkse strip komt op de buis
‘S1ngle’ mocht geen platte comedy worden NET5 krijgt versterking op de dinsdag vrouwenavond. Striptekenaar Hanco Kolk: ‘Maar mannen kunnen ook om deze serie lachen.’
‘In een café spitsen we de oren als we ergens vrouwen horen kletsen.’
Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Achterban
HELP DE KANDIDATEN De campagnes van de Amerikaanse presidentskandidaten kunnen niet bestaan zonder de inzet van campagnemedewerkers die telefoontjes aannemen, van deur tot deur gaan met folders en koffie zetten op het partijkantoortje. En we kunnen nu virtueel in de huid kruipen van zo’n campagnemedewerker in een spelletje van CNN. http://edition.cnn.com/ ELECTION/2008/campaign.rush/
‘Stella moet door Katja Schuurman gespeeld worden, maar dat gaat natuurlijk nóóit gebeuren, dachten we’, aldus striptekenaar Hanco Kolk. Maar Katja had wel tijd, net als Bracha van Doesburg en Eva van der Gucht. Zij vertolken de hoofdrollen in de nieuwe NET5-serie S1ngle. Daarin draait alles om drie alleenstaande (of volgens hen liever alleengaande) vriendinnen. Die vertellen elkaar hun filosofieën over mannen, relaties, het leven en mislukkingen. S1ngle is van oorsprong een strip die in verschillende dagbladen verschijnt. Kolk en mede-auteur en striptekenaar Peter de Wit liepen niet te popelen toen FourOne.Media, het
bedrijf dat S1ngle voor de beeldbuis geschikt maakte, aanklopte met het tv-idee. ‘Er komen zoveel mensen over de vloer met ‘ideeën’, waar vervolgens niets van terechtkomt.’ Maar deze keer ging het snel, Net5 had interesse, Job Gosschalk was als regisseur aan boord. Over dat laatste is Kolk tevreden. ‘Dat wekte vertrouwen. Hij wilde de melancholische toon in de strip benadrukken. Dus geen platte ‘lach of ik schiet!’ comedy.’ Volgens Kolk zijn de karakters uit S1ingle gelaagd. ‘Dat is een van de redenen van het succes. Het gaat over drie vrouwen die alléén maar op zoek zijn naar een man.’ Lachend: ‘Deze week bijvoorbeeld, bespreken we in de strip het oordeel van de dames
over de ANWB wegtoilettentest.’ Voor het vertellen van een verhaal heeft de overgang naar televisie natuurlijk gevolgen. ‘Wij moeten in drie plaatjes elke dag zien te scoren. Op televisie hebben ze 25 minuten en kunnen ze ook nog eens in 12 afleveringen een overkoepelende verhaallijn uitzetten.’ Tussen de strip en televisiemakers is inmiddels een mooie samenwerking ontstaan. ‘We zijn een paar keer op de set geweest, dan vragen Katja en de anderen ons van alles over hun karakter, maar ze komen ook met tips. En de makers bellen ons als ze iets niet snappen. In de strip en de tv-serie komt een man voor die al lang in het ziekenhuis ligt waar de hoofdrolspelers werken. Ze wisten totaal niet wát hem nou mankeerde. Dan bellen ze ons.’ Kolk en zijn tekenpartner lijken zich moeiteloos in de denk- en leefwereld van de vrouw te kunnen verplaatsten. ‘Wij zijn striptekenaars, dat is onze taak: je in een karakter verdiepen. Dus zijn we goed ingevoerd in de wereld van de eau de toilette en andere zaken. Als Peter en ik in een café zitten en er zitten vrouwen achter ons te kletsen, dan spitsen we beroepsmatig de oren.’ Om er meteen geruststellend aan te voegen. ‘Maar ook mannen kunnen om deze tv-serie lachen, dat weet ik zeker.’ 1 NET5, 20.30
Koppelverkoop
Lama’s lokken leden met liedje Mediaredactie AMSTERDAM
...
Het kwartet van De Lama’s brengt vandaag de single Lekker Gewoon uit, een liedje van The Partysquad. De videoclip die erbij hoort, is vrijdag voor het eerst in de uitzending van De Lama’s te zien. De single en clip zijn beperkt en alleen verkrijgbaar op bnntekoop.nl. De single is onderdeel van de ledenwerfcampagne van de jongerenomroep. BNN wil graag meer leden, om zo de A-status binnen het publieke bestel te krijgen. Dit betekent meer zendtijd en meer geld. De videoclip, de ‘making of’ en de single zijn daarom te koop in een limited edition pack voor €5,73. En daar krijg je dan ook een BNN-lidmaatschap helemaal gratis bij. 1
Topboeken vind je bij Bruna!
N IE U W % !
10.De schaduw van de wind
25
"
N IE U W
Wat te doen als iemand sterft
19.95
Dwaalspoor
19.95
Sport
26
Spelersvrouwen Trillen in Jimmy Choos
Tennis
Rafael Nadal belooft beterschap In een seizoen vol hoogtepunten leverde Rafael Nadal uitgerekend in Rotterdam zijn slechtste prestatie. De Spaanse nummer één van de wereld keert terug voor revanche. ANP ROTTERDAM
...
Toernooidirecteur Richard Krajicek presenteerde zijn eerste en grootste aanwinst voor het ABN Amro tennistoernooi gisteren bij de Masters Series in Madrid. En merkte meteen dat de wereldster niet de makkelijkste is. Zo krijgt Rafael Nadal inspraak in de ballen waarmee in februari wordt getennist. De Spaanse nummer één van de wereld was dit jaar niet te spreken over het materiaal. De bal was niet echt geschikt voor zijn spel. Krajicek snapte dat wel. ‘Ik wil niet dat dit nog een keer gebeurt. Als ik weet wat voor ballen het gaan worden, stuur ik hem een paar dozen op, zodat hij kan kijken of hij het wat vindt.’ De Spanjaard noemde Rotterdam een van de mooiste indoortoernooien. ‘Dat ik daar mijn slechtste wedstrijd van dit jaar heb gespeeld, geeft mij extra motivatie om het nu beter te doen’, aldus de inwoner van Mallorca, die met een ingelaste training de speciaal voor hem georganiseerde bijeenkomst behoorlijk in de war schopte. Na een ‘bye’ in de eerste ronde verloor Nadal in februari van dit jaar zijn eerste enkelpartij in Ahoy verrassend van de Italiaan Andreas Seppi. Na deze tegenvaller in Nederland reeg Nadal de successen aaneen. Hij won opnieuw Roland Garros, versloeg graskoning Roger Federer op Wimbledon, loste zijn Zwitserse rivaal af als nummer één van de wereld en veroverde goud op de Olympische Spelen. 1
Rafael Nadal. ROBERT VOS/ANP
Wielrennen
Wags krijgen concurrentie door de crisis Vrouw-van zijn is een zwaar beroep. De concurrentie om een voetbalvrouw te worden neemt steeds meer toe. KUPER OP DINSDAG SIMON KUPER
LONDEN
...
Het is eigenlijk vreemd dat het woord ‘Wag’, afkorting voor de Engelse voetballers’ Wives and Girlfriends, pas vorig jaar in het woordenboek is opgenomen. De Wags lijken toch net zo bij de Engelse cultuur te horen als de supermarkt-aan-de-rand-van-destad of kipcurry. Toch kwamen ze in 2006 pas in beeld, toen ze met hun mannen meekwamen naar het WK in Duitsland en er foto’s van ze in de pers verschenen: met een oranje zonnebankkleurtje, dronken en zwaaiend met boodschappentassen terwijl ze dansten op de bar in Baden-Baden. Deze week zullen de Wags wel staan te trillen in hun Jimmy Choos. Lord Triesman, voorzitter van de Football Association, heeft de totale schuld van het Engelse voetbal geschat op zo’n 4 miljard euro. Hij is er vóór om een bovengrens aan de salarissen te stellen – gevreesde woorden voor de Wags. Liverpool heeft de bouw van een nieuw stadion uitgesteld. De sponsor van Manchester United, AIG, is min of meer genationaliseerd. Zou de kredietcrisis de Wags de das om doen, net als Lehman Brothers? Vrouw-van zijn is één van de oudste beroepen ter wereld. Sinds de regels van het voetbal in 1863 officieel werden vastgelegd en zelfs al eerder, zijn er vrouwen geweest die zich buitengewoon aangetrokken voelden tot voetballers. Jan Mulder herinnert zich dat hij in de jaren zestig, toen hij
als middenvoor bij Anderlecht speelde, ooit een taxi in Brussel deelde met Catherine Deneuve. Plotseling zag hij dat ze haar slipje had uitgedaan. Zoiets had hij nog nooit meegemaakt en dus deed hij maar net of hij het niet zag en reageerde niet. Bij een andere gelegenheid wees hij, in het toilet van een restaurant, beleefd de avances van danser Rudolf Nureyev af. Mulder: ‘Nou ja, het toilet was echt te klein voor ons beiden. Hij was vreselijk beledigd maar hoe kon ik die dingen weten? Ik was nog maar net in Brussel. Nureyev wankelde het restaurant weer in en riep dat het een schande was. Later hebben we het goedgemaakt en samen een biefstuk gegeten.’ Ook in andere sporten bestaat het fenomeen vrouw-van zijn. Mijn vrouw, die ooit als Wag mee is gegaan naar het WK voetbal voor schrijvers, heeft een boek geschreven over
Tientallen Engelse clubs hebben geen geld meer maar bestaan nog wel. vreemdgaan; iets dat mijn zogeheten vrienden trouwens enorm leuk vinden. Daarin (titel: Lust in Translation, Penguin) schrijft ze over de paarrituelen van beroepshonkballers. Het schijnt dat hun Wags zo dankbaar zijn als ze mee mogen op reis dat het gênant is. Ze pikken het dat ze op bepaalde plaatsen niet welkom zijn zoals achter in het vliegtuig of in de hotelbar; daar spreken de spelers af met de dames die het tijdschrift Private Eye SHAGS noemt (dat zijn de niet officiële vriendinnetjes van wie
Cheryl Tweedy, Ashley Cole’s vriendin, en Victoria Beckham. REUTERS
de nummers op de mobieltjes van voetballers verschijnen). In Groot-Brittannië is de Premier League een soort afspiegeling van de City, de zakenwereld in Londen, voor de ‘gewone man’. Wags kun je dan het best zien als het equivalent van de ‘City’-vrouwen, maar dan voor de gewone man. Het is altijd zo geweest dat de City en de voetbalwereld de twee vijvers waren waar vrouwen die niet zo nodig hoefden te werken een jeugdige miljonair aan de haak konden slaan. Het is altijd een zwaar beroep geweest: John Lanchester beschreef onlangs de levenscyclus van een Cityvrouw. Eerst krijg je een man te pakken, daar ben je gelukkig mee; samen renoveer je een pastorie in een afgelegen dorpje; daar zit je met de kinderen terwijl je man een flat in Londen aanhoudt. Dan word je vervangen door een jongere versie en moet je de scheiding regelen. Maar nu lijkt er niet veel meer te vangen in
Badminton
de Cityvijver. Daar hebben het voetbal en z’n Wags helemaal geen last van. Kort geleden kwam Warren Buffett in Duitsland met een verklaring hiervoor. Hij hield een gezellig praatje voor een groep investeerders en vroeg hen wat de criteria zouden zijn voor het al dan niet aankopen van een bedrijf. Traditioneel is het belangrijkste criterium of de boekhouding er goed voor staat. Maar Buffett zette dat pas op de derde plaats. Zijn tweede criterium was of er een goed managementteam aanwezig was. Op de eerste plaats zette hij een sterke merknaam. En daarin is het Engelse voetbal onverslaanbaar. Clubs als Liverpool en Newcastle werken al sinds de 19e eeuw wereldwijd aan hun naamsbekendheid. Hoe monsterachtig hun schulden ook zijn, deze clubs zullen nooit ten onder gaan. Stefan Szymanski, hoogleraar economie aan de Cass Business School in Londen, zegt: ‘Er staat een
Wielrennen
KOHL NIEUW YAO JIE DENKT AAN STOPPEN DOPINGGEVAL
RENTREE IVAN BASSO
Wielrenner Bernhard Kohl is volgens de Franse sportkrant l’Equipe tijdens de Ronde van Frankrijk betrapt op het gebruik van de epovariant CERA. De Oostenrijkse renner uit de ploeg Gerolsteiner sloot de Tour verrassend als nummer drie in het eindklassement af en won het bergklassement. Teammanager HansMichael Holczer van Gerolsteiner gaf toe dat hij door Kohl op de hoogte was gesteld van het nieuws.
Ivan Basso maakt twee dagen na het aflopen van zijn 2-jarige schorsing zijn rentree in het wielerpeloton. De Italiaan neemt op 26 oktober deel aan de Japan Cup. In 2006 kreeg Basso kort voor de start van de Ronde van Frankrijk te horen dat hij niet welkom was in de Tour. De winnaar van de Giro d’Italia werd in verband gebracht met de Spaanse dopingarts Eufemiano Fuentes. Hij werd toen direct geschorst.
Badmintonster Yao Jie denkt er hard over haar loopbaan te beëindigen. De teleurstelling over het missen van de Olympische Spelen in Peking is zo groot, dat de voormalig Europees kampioene zich niet meer kan motiveren. De 31-jarige geboren Chinese wordt nog op elk toernooi geconfronteerd met haar mislukte olympische missie. ‘Jie, zeggen ze dan, waar was je nou in Peking? Op elk toernooi weer. Ze snappen ook niet waarom de kwalificatie-eis in Nederland zo zwaar was. Soms ben ik het zelf bijna
vergeten, maar dan beginnen vrienden er weer over. Dat is voor mij erg moeilijk’ zei de Almeerse gisteren voor de Dutch Open, die morgen begint. Yao Jie heeft de laatste tijd ook veel rug- en knieklachten gehad. ‘Ik ben de jongste niet meer. Ik denk dat ik het nog een jaar aankijk.’ Stilletjes mijmert de nummer 21 van de wereld al over een leven na haar afscheid. ‘Ik wil graag training geven aan de jeugd. In China, want hier in Nederland heeft niemand mij of Mia Audina, die al gestopt is, ooit gevraagd.’
ANP
Filmster
Primo Levi
Populair
Marcello Lippi gaat schitteren op het witte doek. De bondscoach van Italië krijgt een rol in een film tegen racisme en fascisme.
Lippi leest waarschijnlijk voor uit het werk van Primo Levi, een joodse Italiaan die de Duitse kampen in de Tweede Wereldoorlog overleefde.
‘Hij is heel geschikt voor de rol. Niet alleen vanwege zijn populariteit bij jongeren, maar ook door zijn heldere taalgebruik’, aldus filmproducent Ovadia.
Sport
Wielrennen
Oranje Waarschijnlijk terug in basis
ARMSTRONG RIJDT GIRO
Demy de Zeeuw klimt uit het dal
Lance Armstrong rijdt volgend seizoen de Ronde van Italië. De zevenvoudig winnaar van de Tour de France reed in het verleden nooit de Ronde van Italië. De Amerikaan ziet de Italiaanse etappekoers nu als goede voorbereiding op de Tour de France. ‘Ik kijk uit naar mijn eerste optreden in de Giro’, verklaarde de Amerikaan. ‘Ik kom om te winnen.’
Demy de Zeeuw was vorige maand zo uit vorm dat hij met het tweede team van AZ een uitwedstrijd bij Jong FC Groningen moest voetballen. Morgen is hij waarschijnlijk gewoon weer basisspeler bij Oranje.
Voetbal
GESTEGGEL OM DUEL De Spaanse en Engelse voetbalbond zijn in onderhandeling over een vriendschappelijke interland in februari. Een voorwaarde van de Engelsen is dat het duel niet in Madrid is. Tijdens het laatste treffen tussen beide landen waren in het stadion van Real Madrid discriminerende spreekkoren te horen in de richting van de donkere Engelse spelers.
Voetbal
LÖW BLIJFT BIJ BESLUIT lange rij rijke mensen klaar om de schulden van de clubs over te nemen. Die mensen zijn voetbalgek en opgevoed met het Engelse voetbal.’ Szymanski wijst er op dat tientallen Engelse clubs geen geld meer hebben sinds het begin van de jaren negentig, maar nog wel bestaan. Het lijkt er op dat de wereld een bank hier of daar best kan missen, maar niet kan leven zonder AFC Bournemouth en al helemaal niet zonder Chelsea. Zelfs een depressie hoeft het aantal voetbalclubs niet terug te brengen, voegt hij er aan toe: ‘De jaren dertig waren zelfs een bloeiperiode voor het Engelse voetbal.’ De Wags mogen dan wel eens in elkaar storten in een bar maar dat heeft niets te maken met hun tegenstrijdige positie. Dit jaar zou zelfs wel eens het jaar kunnen worden dat ze op een rode fluwelen troon zittend gekroond worden, net als David en Victoria Beckham bij hun huwelijk in 1999. Studies naar het geluksgevoel
van mensen tonen aan dat men niet gelukkig wordt van rijkdom op zich, maar van het feit dat je meer hebt dan een ander. De ellende van de Cityvrouw draagt bij aan het geluk van de Wag. Maar Wags moeten wel opletten. Ooit waren ze bijzaak, maar nu kunnen ze wel eens de hoofdattractie worden, met uitzondering van de Loterij dan – die heeft al voor meer dan 2.000 miljonairs gezorgd. Door de afnemende mogelijkheden voor vrouwen die een miljonair als man willen, zal de onderlinge strijd steeds harder worden. Hun korte carrières zouden wel eens nog korter kunnen worden omdat vrouwen uit hogere sociale klassen en buitenlandse import zich verdringen om hun mannen in te pikken. Misschien moeten ze zich niet meer alleen bezighouden met hun zonnebrillen maar hun geld gaan beleggen. Of misschien ook maar beter niet... 1
27
Kevin Kuranyi heeft bondscoach Joachim Löw telefonisch excuses aangeboden voor zijn gedrag van zaterdag. De spits verliet in het WK-kwalificatieduel tussen Duitsland en Rusland voortijdig het stadion, uit onvrede over het feit dat hij buiten de selectie was gelaten. Löw heeft de excuses geaccepteerd, maar blijft bij zijn beslissing Kuranyi weg te sturen.
ANP NOORDWIJK
...
Het leven van een voetbalprof kent gelukkig ook veel aangename momenten, merkte Demy de Zeeuw gistermiddag maar weer eens op het speelveld van Quick Boys. Terwijl de reserves van zaterdag tegen IJsland zich nog in het zweet werkten, genoten de overige internationals na een ontspannen training liggend in het gras van een heerlijk najaarszonnetje. Geintje hier, geintje daar. Een bidon met sportdrank binnen handbereik. ‘Het kan gelukkig snel verkeren’, beseft De Zeeuw als hem even later naar de uitwedstrijd van Jong AZ vorige maand tegen FC Groningen wordt gevraagd. ‘Tijdens die lange busreis besefte ik dat het roer om moest. Ik ging nog harder trainen en ben gelukkig nu weer van waarde voor de hoofdmacht van AZ en Oranje. Misschien had ik dat reisje met Jong AZ wel even nodig.’ Tijd voor bezinning was er lange tijd niet voor die relatief onbekende speler van Go Ahead Eagles die het met AZ bijna tot kampioen van Nederland schopte. ‘Alles lukte bijna na mijn overgang naar Alkmaar. Ik vond
dat heel snel normaal en besefte niet dat ik eigenlijk stilstond in mijn ontwikkeling. Ik was onbewust niet scherp meer en dacht kennelijk dat het allemaal wel vanzelf ging,’ verklaart de 18-voudig international het mislukte vorige seizoen bij AZ. Een paar sterke optredens tijdens het voorbije EK moesten alsnog de poorten richting een buitenlandse competitie wagenwijd opengooien. De Zeeuw verloor zijn basisplaats echter vlak voor aanvang van de Europese eindronde aan Nigel de Jong.
‘Tijdens de busreis naar Groningen besefte ik dat het roer om moest.’ Terug bij AZ worstelde hij in de voorbereiding van het huidige seizoen opnieuw met zijn vorm. De verrassing was ook groot toen Hamburger SV zich vlak voor het verstrijken van de transfermarkt voor De Zeeuw in Alkmaar meldde. ‘Ik heb begrepen dat Hamburger SV de prijs van AZ best wilde betalen. Maar ze waren te laat. Het contract kon niet meer voor twaalf uur in de nacht worden opgesteld. Dat betekende weer een grote teleurstelling. Ik heb vervolgens veel met mijn vriendin en de mensen om mij heen gesproken. Na die wedstrijd met Jong AZ tegen FC Groningen ben ik pas echt begonnen met terugknokken.’ 1
Tennis
LICENTIE NAAR DJOKOVIC De familie van Novak Djokovic heeft de licentie van het Dutch Open gekocht. De Servische tennisser wacht nog op de goedkeuring van de ATP. ‘Maar dat is een formaliteit’, aldus Djokovic. De organisatie van de Dutch Open kon het toernooi in Nederland financieel niet meer rond krijgen en ging daarom in op het aanbod van Djokovic. Servië heeft nu geen ATPtoernooi en met deze licentie kan daar verandering in komen.
Demy de Zeeuw lacht om Rafael van der Vaart. ANP
IFCBWWhp[daeef`[X_` i^e[c_nn$db$A_`aefZ[ m[Xi_j[leeh^[jWiiehj_c[dj
www.spmshoetrade.nl
]heejWWdXeZc[haiY^e[d[d]hWj_iX[peh]Z!h[jekh lWdZWW]X[ij[bZ"ceh][d_d^k_i
Juist
nu Blijf scherp!