Geriatrische revalidatie: valangst nader toegelicht
Wetenschapsdag SANO 3 juni 2016
Maaike Scheffers‐Barnhoorn Afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde AIOTO‐SO
Disclosure Potentiële Belangenverstrengeling
Geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Geen
• Sponsoring / onderzoeksgeld • Honorarium of andere (financiële) vergoeding • Aandeelhouder • Andere relatie, namelijk
ZonMw/ SBOH Geen Geen Geen
FIT‐HIP onderzoeksgroep Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG)
Van links naar rechts: Prof. Dr. W.P Achterberg, Dr M. van Eijk, Dhr L.G.M. Beck, Mw M.N. Scheffers‐Barnhoorn
(CAPRHI)
Van links naar rechts: Prof. dr. G.I.J.M. Kempen, Prof. Dr. J.M.G.A. Schols, Dr J.C.M. van Haastregt
Valangst in wetenschappelijk onderzoek*
Valangst Fear of falling (Tinetti): a lasting concern about falling that leads to an individual avoiding activities that (s)he remains capable of performing • Psychologische, gedragsmatige en cognitieve componenten Fall related self‐efficacy: an individual’s assessment of their own self‐efficacy to avoid a fall Balance confidence: an individual’s confidence that they will be able to maintain their balance and not fall when doing their activities in daily living.
De impact van angst
VALANGST BIJ THUISWONENDE OUDEREN
‘Community dwelling’ Prevalentie: Internationaal: 21%‐85% 1 en Nederland: 54.3%* (N=4031) Consequenties 1,2,* • Beperking/ vermijding van activiteiten
• • • • •
•
Nederland: 37.9% totaal ; 65.5% van de mensen met valangst
•
Internationaal: 59.4% matig en 14.9% ernstig
Vallen ADL afhankelijkheid Depressie Verminderde sociale activiteiten Verminderde kwaliteit van leven
1. Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Scheffer AC. Age Ageing. 2008 . 2. Activity Restriction Induced by fear of falling and objective and subjective measures of physical function: a prospective cohort study. Deshpande N, J Am Geriatr Soc. 2008 * Proefschrift Zijlstra GA
Interventie mogelijkheden
Interventie mogelijkheden ‐ Zicht op Evenwicht
Groepscursus • 8 wekelijkse bijeenkomsten (2u) • Herhalingsbijeenkomst na 2 mnd •
Voorlichting
(angst / risicovol gedrag /veilige omgeving in huis/ wat te doen bij val) • •
Groepsgesprekken/ gezamenlijk problemen oplossen Lichaamsoefeningen en training vaardigheden
Individuele thuisversie • 3 huisbezoeken • + 5 telefonische contacten (wv 1 herhalingsbijeenkomst) •
Zelfde thema’s als groepscursus
•
Nadruk op ondersteuning in dagelijkse activiteiten (grenzen verleggen/ exposure)
Interventie mogelijkheden ‐ Zicht op Evenwicht
Groepscursus* • Effectief
•
•
Individuele thuisversie* • Effectief
•
Verminderen valangst
•
•
Verminderen vermijding activiteiten
Verminderen valangst en vermijdingen activiteiten (12mnd)
•
Beperkingen dagelijks functioneren
•
Valpartijen binnenshuis
Na landelijke implementatie: effectief in verminderen valangst, vermijding activiteiten, valpartijen, angst en depressie. Kosteneffectief
* Proefschriften Zijlstra GA en Dorresteijn TA
•
•
Waarschijnlijk kosteneffectief •
Geen verschil in kosten (health care).
•
Effectief in verminderen valangst
Goed uitvoerbaar voor deelnemer en zorgverlener
VALANGST BINNEN DE GRZ
Geriatrische revalidatie zorg: diagnoseverdeling Column2 0%
Heupfractuur (25%) Amputatie (2%)
Electieve orthopedie (18%)
CVA (24%)
Overig (31%)
Behandelkaders Geriatrische revalidatie, Verenso, juli 2010 .
Insert > Header & footer
14‐jun‐16
Heupfracturen in de GRZ Jaarlijks in NL • 15.000 heupfracturen (55 jr+) 3
• 3500‐5000 opgenomen in de GRZ 4
Slechte functionele prognose 5‐8 • Hoge 1‐jaars mortaliteit (25‐30%) • Slecht functioneel herstel (43% looppatroon; 17% naar ADL functioneren) 3. http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid‐en‐ziekte/ziekten‐en‐aandoeningen/bewegingsstelsel‐en‐bindweefsel/heupfractuur 4. DBC gegevens 2013 en 2014 5. Hip fracture in elderly patients: Outcomes for function, quality of life, and type of residence. van Balen R, Clinical orthopaedics and related research. 2001. 6. Determinants of recovery 12 months after hip fracture: The importance of psychosocial factors. Mossey JM, 1989 American journal of public health. 7. Treatment and survival among elderly Americans with hip fractures: a population‐based study. Lu‐Yao GL. Am J Public Health. 1994. 8. Reduced time to surgery improves mortality and length of stay following hip fracture: results from an intervention study in a Canadian health authority. Bohm. E. Ca J Surg. 2015
14
Tuesday, 14 June 2016
Revalidatie / herstel na een heupfractuur Voorspellers van functionele uitkomst/ herstel 6,9,10 •
•
•
Sociaal‐demografische factoren •
Leeftijd en geslacht
•
Burgerlijke status, woonsituatie
Fysieke factoren •
Pre‐existent niveau van ADL functioneren
•
Pre‐existent looppatroon
•
Co‐morbiditeit
•
Pijn
Psychologische factoren •
Cognitie
•
Depressie
•
Valangst
9. Fear of falling more important than pain and depression for functional recovery after surgery for hip fracture in older people. Oude Voshaar RC . Psychol Med. 2006 10. Rehabilitation therapy self‐efficacy and functional recovery after hip fracture. Fortinsky RH. International journal of rehabilitation research. 2002.
Valangst bij heupfractuur patiënten Internationaal: prevalentie 50 ‐ 65%* Nederlandse GRZ *: •
Prevalentie: 63% (36% een beetje / 23 % tamelijk / 4 % heel erg)
•
Op basis van cross sectioneel onderzoek: hogere prevalentie in week 4‐8 na fractuur (zelfstandig mobiliseren)
* Proefschrift Visschdijk JH
Voorspellers en gevolgen Mogelijke voorspellers voor valangst bij patiënten met een heupfractuur* • Internationaal •
• Pre‐existent functioneren: verminderde activiteiten (ADL) en valgeschiedenis Nederlandse GRZ •
Loopfunctie (pre‐existent)
•
ADL na de fractuur (Barthel index)
•
Angst
Gevolgen* • Vallen • Verminderde mobiliteit • Minder tijd besteed aan fysieke activiteiten • Mortaliteit • Opname in verpleeghuis (niet significant) * Proefschrift Visschdijk JH
Valangst in de GRZ: overige revalidanten
Patiënt populatie
Prevalentie valangst bij opname (N= 280)
Prevalentie valangst 4 wkn na ontslag naar huis (N= 106)
Trauma
69.5%
85.4%
Electief
77.8%
77.8%
CVA
51.6%
78.8%
Overig
56.5%
83.3%
Totaal
62.5%
82.1%
* Proefschrift Visschedijk JH
NIEUWE ONTWIKKELINGEN
Op weg naar interventie programma
FIT‐HIP studie
Een multi‐component cognitieve gedragsmatige interventie gericht op valangst bij heupfractuur patiënten die revalideren in de geriatrische revalidatie
21
14/06/2016
FIT‐HIP studie Interventie studie Doel: • Reductie van valangst • Verbeteren zelfvertrouwen ten aanzien van lopen/mobiliteit • Reductie van vermijden van beweging ten gevolge van valangst • Verbeteren van dagelijks/ fysiek functioneren Evaluatie op basis van: • (Kosten) effectiviteit • Proces
Uitkomstmaten Primaire uitkomsten: • Valangst (Falls efficacy scale international/ FES‐I) • Mobiliteit (POMA) Secundaire uitkomsten: onder andere • ADL functie (Barthel index) • Loopfunctie (Functional ambulation categories) • Vallen (middels valkalenders) • Mortaliteit • Kwaliteit van leven (EQ‐5D) • Participatie (USER‐P) • Revalidatie kenmerken (opnameduur, behandelintensiteit, complicaties, ontslagbestemming) 23
14/06/2016
Onderzoeksopzet Cluster randomised controlled trial • 11 GRZ locaties • 165 patiënten
Inclusiecriteria: patiënten die revalideren ivm heupfractuur + valangst Exclusiecriteria: • • • • • • •
Leeftijd < 65 jr Bekende diagnose dementie of hetero‐anamnese cognitie lijst > 1 Taalbarrière Psychiatrische problematiek met invloed op leerbaarheid Beperkte levensverwachting Pathologische fracturen Pre‐existente Barthel index score < 15
Deelnemende locaties
FIT‐HIP interventie Opname in GRZ (na heup fractuur) - Valangst - Vermijden van fysieke activiteiten
Voor‐ beschouw ‐ing
Telefonische booster 6 weken na ontslag
Over‐ wegen
Terugval
Terugval preventie Voorlichting
Gedragsverandering
Motiverende gesprekken
Ontslag uit GRZ - Verminderde valangst - Vermindering vermijden van fysieke activiteiten - Ondernemen van meer fysieke activiteiten
Vol‐ houden
Beslissen
Actie
Guided exposure Cognitieve herstructurering Voorlichting
Huidige stand van zaken Start van de FIT‐HIP trial: • Training voor interventie: februari 2016 • Start inclusie in deelnemende locaties: maart ‐ mei 2016 Aantal deelnemers: 24
Bedankt voor uw aandacht
E-mail::
[email protected] Website: www.fithip.nl Twitter: @FITHIP 29
14/06/2016
Referenties 1. Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Scheffer AC, Schuurmans MJ, van Dijk N, van der Hooft T, de Rooij SE. Age Ageing. 2008 Jan;37(1):19‐24 2. Activity Restriction Induced by fear of falling and objective and subjective measures of physical function: a prospective cohort study. Deshpande N, Metter EJ, Lauretani F, Bandinelli S, Guralnik J, Ferrucci L. J Am Geriatr Soc. 2008 Apr;56(4):615‐20. 3. http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid‐en‐ziekte/ziekten‐en‐aandoeningen/bewegingsstelsel‐en‐bindweefsel/heupfractuur 4. Nederlandse DBC gegevens 2013 en 2014 5. Hip fracture in elderly patients: Outcomes for function, quality of life, and type of residence. van Balen R, Steyerberg EW, Polder JJ, Ribbers TL, Habbema JD, Cools HJ. Clinical orthopaedics and related research. 2001 (390):232‐43. 6. Determinants of recovery 12 months after hip fracture: The importance of psychosocial factors. Mossey JM, Mutran E, Knott K, Craik R American journal of public health. 1989 79(3):279‐86. 7. Treatment and survival among elderly Americans with hip fractures: a population‐based study. Lu‐Yao GL, Baron JA, Barrett JA, Fisher ES. Am J Public Health. 1994;84(8):1287‐1291 8. Reduced time to surgery improves mortality and length of stay following hip fracture: results from an intervention study in a Canadian health authority. Bohm E, Loucks L, Wittemeier K, Lex LM, Oppenheimer L. Can J Surg. 2015 Aug; 58 (4): 257‐63 9. Fear of falling more important than pain and depression for functional recovery after surgery for hip fracture in older people. Oude Voshaar RC, Banerjee S, Horan M, Baldwin R, Pendleton N, Proctor R, et al. Psychol Med. 2006 Nov;36(11):1635‐45. 10. Rehabilitation therapy self‐efficacy and functional recovery after hip fracture.Fortinsky RH, Bohannon RW, Litt MD, Tennen H, Maljanian R, Fifield J et al. 2002 International journal of rehabilitation research. 2002. 25(3):241‐6.
Proefschriften: 1. Managing concerns about falls. Fear of falling and avoidance of activity in older people. G.A. Rixt Zijlstra 2. A home‐based program to manage concerns about falls. Feasibility in community dwelling, frail older people. Tanja Dorresteijn. 3. Fear of falling. In older patients after hip fracture. Jan Visschedijk.
