Foto: Ton-Harland.nl
Uitwerkingsplan 10-dagen model Wet Tijdelijk Huisverbod Hollands Midden November 2008
Inleiding Op 1 januari 2009 treedt de Wet tijdelijk huisverbod in werking. Het doel van deze wet is drieledig: 1. het doorbreken van de geweldsspiraal; 2. veiligheid bieden in een gezin waar geweld speelt, door een time-out in te lassen; 3. de hulpverlening op gang brengen. Een huisverbod kan opgelegd worden als er daadwerkelijk sprake is van gevaar door huiselijk geweld of als er een vermoeden is van ernstig en onmiddellijk gevaar door huiselijk geweld. Plegers van geweld van 18 jaar en ouder komen in aanmerking voor een huisverbod. Kenmerkend aan een huisverbod is, dat: - een pleger gedurende 10 dagen niet in of bij de woning getolereerd wordt; - een pleger gedurende 10 dagen geen contact mag hebben met huisgenoten; - dit verbod verlengd kan worden van 10 dagen tot 28 dagen. De burgemeester is de persoon die het huisverbod oplegt. In de regio Hollands Midden hebben de burgemeesters de hulpofficieren van Justitie gemachtigd om namens hen een inschatting te maken van het gevaar. De hulpofficier van Justitie gebruikt hierbij een risicotaxatieinstrument. Met dit instrument weegt hij de geschiedenis van de pleger, het incident en de context van het gezin. Dit leidt tot een advies van de hulpofficier van Justitie aan de burgemeester. De burgemeester heeft het eindoordeel. Hij/zij bepaalt of een huisverbod wordt opgelegd. Op het moment dat het huisverbod wordt opgelegd wordt direct ook de hulpverlening ingeschakeld. De 10 dagen van het huisverbod worden gebruikt om de gezinsleden naar reguliere hulp toe te leiden. In deze 10 dagen krijgen zowel het slachtoffer, de pleger als ook de kinderen in het gezin hulp aangeboden. In dit document is beschreven hoe het opleggen van het huisverbod in zijn gang gaat, welke acties er gedurende de 10 dagen van het huisverbod plaatsvinden en wie waarvoor het initiatief neemt. Ook zijn de rollen van de betrokken partijen nader omschreven en in een schema geplaatst. De tekst is tot stand gekomen in samenwerking met alle ketenpartners huiselijk geweld Hollands Midden en met de gemeenten. Het model is onderdeel van de evaluatie die plaats zal vinden in 2009 en kan op basis daarvan nog worden aangepast. Het model wordt concreet uitgewerkt in een Handboek waarin werkprocessen, contactgegevens van betrokkenen en instrumenten opgenomen zijn. Voor vragen kunt u terecht bij
[email protected]
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 2
ORGANISATIESCHEMA
Interventieteam Huisverbod Crisisdienst AMW Politie
Procesregisseur
Gemeente
Zorgcoördinator
Zorgverantwoordelijke voor
Zorgverantwoordelijke voor
Zorgverantwoordelijke voor
Pleger
Slachtoffer
Kinderen
Hulpverlener
Hulpverlener
Hulpverlener
Hulpverlener
Hulpverlener
Hulpverlener
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 3
Beschrijving van de rollen De procesregisseur Dit is in alle gevallen het Steunpunt Huiselijk Geweld van de GGD / Meldpunt Zorg en Overlast. De procesregisseur: • leidt het proces dat partijen tijdens het huisverbod doorlopen; • is voorzitter van het interventieteam huisverbod; • fungeert als eerste aanspreekpunt voor politie, burgemeester en zorgcoördinator; • bepaalt in overleg met het interventieteam welke zorg de eerste 10 dagen geboden wordt; • brengt tijdig advies uit over het verlengen of stoppen van het huisverbod aan de burgemeester; • stelt het zorgplan op voor de te leveren zorg na afloop van het huisverbod; • monitort na afloop van het huisverbod de gemaakte zorgafspraken. De zorgcoördinator In situaties waarin geen kinderen betrokken zijn, levert de GGD / Meldpunt Zorg en Overlast de zorgcoördinator. Als er kinderen betrokken zijn is het AMK zorgcoördinator. De zorgcoördinator: • regelt dat er een zorgverantwoordelijke komt voor ieder gezinslid; • zorgt dat tijdens het huisverbod de afgesproken zorg wordt geleverd door de zorgverantwoordelijken; • fungeert als aanspreekpunt voor de verschillende zorgverantwoordelijken; • stemt de inhoud van de te leveren zorg af met de verschillende zorgverantwoordelijken, met als doel te komen tot zorgafspraken die ook na opheffing van het huisverbod complementair zijn aan elkaar; • brengt zorgvoorstellen in, in het interventieteam. De zorgverantwoordelijken Elk gezinslid heeft maximaal één zorgverantwoordelijke, maar kan hulp krijgen van meerdere hulpverleners. Het interventieteam bepaalt per huisverbod wie zorgverantwoordelijke(n) is/zijn, afhankelijk van de problematiek. De zorgverantwoordelijke kan besluiten hulpverlening te betrekken vanuit een specifieke discipline. Stel dat verslavingsproblematiek een belangrijke oorzaak lijkt te zijn van agressief gedrag bij de uithuisgeplaatste, dan ligt het voor de hand dat de zorgverantwoordelijke bijvoorbeeld De Waag, Brijder verslavingszorg direct inschakelt.
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 4
De zorgverantwoordelijke: • levert de hulp en zorg aan één of meerdere van de gezinsleden tijdens het opgelegde huisverbod; • betrekt zo nodig hulpverleners vanuit organisaties die niet in het interventieteam zitten; • fungeert als direct aanspreekpunt voor het betreffende gezinslid. Het interventieteam De procesregisseur, zorgcoördinator en de zorgverantwoordelijken vormen samen met een aantal andere partijen het interventieteam. De procesregisseur zit het interventieteam voor. Gezamenlijk bepalen zij de aanpak van de hulpverlening tijdens de 10 dagen van het huisverbod. Organisaties die participeren in het interventieteam zijn: - GGD: Steunpunt Huiselijk Geweld / Meldpunt Zorg en Overlast; - Politie Hollands Midden; - Algemeen Maatschappelijk Werk; - Bureau Jeugdzorg en Advies- en Meldpunt Kindermishandeling; - Reclassering Nederland (plegerhulpverlening). Verantwoordelijk voor handelen Het interventieteam moet snel kunnen handelen. De organisaties staan ervoor garant dat de leden van het interventieteam aanwezig zijn bij de vergaderingen van het interventieteam en invulling geven aan de aan hen toegekende rollen. De procesregisseur zit het interventieteam voor. Het handelen van de leden van het interventieteam valt onder de directe verantwoordelijkheid van de eigen instelling. Bij conflicten geldt het normale opschalingsprincipe. De procesregisseur is er in een dergelijk geval verantwoordelijk voor dat op een hoger niveau besloten wordt. Gebruikte afkortingen AMK = Advies- en Meldpunt Kindermishandeling AMW = Algemeen Maatschappelijk Werk BJZ = Bureau Jeugdzorg BPZ = Basis Politiezorg HovJ = Hulpofficier van Justitie RN = Reclassering Nederland HG = Huiselijk Geweld
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 5
Voorafgaand aan het opleggen van het huisverbod Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
1
Melden bij politie
Slachtoffer Omgeving Hulpverlening
2
Registratie melding
BPZ/ Meldkamer
3
Politie gaat naar woning gezin
BPZ
Betrokken gezinsleden
4
Inschatten situatie
BPZ
Betrokken gezinsleden
5
Bij dreiging van geweld HovJ ter plaatse roepen. Vervolgens óf: - risicoinschatting ter plaatse; - bij gevaar invullen risicotaxatieinstrument (ga verder naar punt 7).
BPZ
HovJ
6
óf: - verdachte meenemen naar bureau als sprake is van heterdaad/ constatering strafbaar feit - start 6-uurszaak - bij gevaar invullen risicotaxatieinstrument (ga verder naar punt 7)
BPZ
pleger
7
Risicotaxatieinstrument: - horen betrokken gezinsleden; - horen betrokken hulpverlenende organisaties; - bij vermoeden kindermishandeling altijd overleg met BJZ/AMK. - bij vermoeden kindermishandeling altijd overleg met BJZ/AMK.
HovJ
8
Advies maken over huisverbod
HovJ
9
Advies huisverbod voorleggen aan burgemeester
HovJ
Dit overleg is bedoeld om in te schatten of een huisverbod op zijn plaats is. Het Kindspoortraject in onze regio is een ander spoor: na een melding of aangifte bij politie van HG waarbij ook kinderen in het gezin zijn, start automatisch het kindspoortraject. Omdat de meeste huisverboden pas starten na een melding of een aangifte, zal sowieso het Kindspoortraject ook in werking treden. Dit vraagt afstemming tussen de zorgverantwoordelijke voor de kinderen en het AMK.
Burgemeester
Resultaat voorafgaand aan huisverbod - risicotaxatieinstrument is ingevuld. - advies over opleggen huisverbod is aan burgemeester gezonden.
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 6
Opleggen huisverbod Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
10
Opleggen van het huisverbod: - burgemeester beoordeelt advies HovJ en neemt beslissing; - burgemeester geeft besluit door aan HovJ.
Burgemeester
HovJ
Aanzeggen huisverbod: - aanzeggen huisverbod aan uit huis te plaatsen gezinslid; - inhoud uitleggen aan gezinsleden; - informeren procesregisseur / informeren crisisdienst1 (buiten kantooruren); - procesregisseur zorgt dat er iemand ter plaatse komt; - uitreiken informatiefolder huisverbod; - innemen sleutels van uit huis te plaatsen gezinslid; - toestemmingsformulier gegevensuitwisseling invullen door crisisdienst; - desgewenst inschakelen piketadvocaat.
HovJ en BPZ
HovJ Betrokken gezinsleden Eventueel Piketadvocaat Crisisdienst Procesregisseur
Crisisdienst of lid interventieteam
Betrokken gezinsleden
Let op: -b ij een preventief huisverbod is het uit huis te plaatsen gezinslid nog thuis; -a ls ook een 6-uurszaak speelt is het uit huis te plaatsen gezinslid op het politiebureau. 11
Taken van hulpverlener ter plaatse: - lid crisisdienst of interventieteam komt naar woning waarna politie overdracht doet, informeert lid crisisdienst of interventieteam kort over de situatie; - uitleg aan betrokkenen over te starten hulp tijdens huisverbod; - opvang achterblijvers; - nagaan of uithuisgeplaatste slaapplaats heeft; - z o nodig uithuisgeplaatste adviseren bij het vinden van onderdak (lijst met goedkope adressen zo nodig uitreiken); -a fspraak maken over verblijfplaats en bereikbaarheid uithuis geplaatste; - indien van toepassing: lid crisisdienst verzorgt via crisisdienst overdag overdracht naar lid interventieteam van zijn eigen organisatie; - in voorkomende gevallen (bijvoorbeeld Kerstdagen) herhalen huisbezoek.
1
Vanaf hier wordt als er staat Crisisdienst ook Bereikbaarheidsdienst (BBK) bedoeld.
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 7
Opleggen huisverbod Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
12
Formele afwikkeling van het huisverbod: - HovJ stelt beschikking op en zendt/ brengt deze naar de burgemeester ter ondertekening;
HovJ
- burgemeester ondertekent de beschikking; - gemeente archiveert de beschikking;
Burge meester/ Gemeente
Juridische afdeling Gemeente HovJ
- HovJ overhandigt de beschikking aan betrokkene; - HovJ verzendt afschrift naar procesregisseur; - innemen huissleutel door politie; - overdracht sleutel aan procesregisseur op de eerste werkdag. NB: Naar verwachting kan HV-online voorzien in het formeel opleggen van het huisverbod.
HovJ/BPZ
Betrokken gezinsleden Proces regisseur Gemeente
13
Formele afwikkeling als het huisverbod niet werd opgelegd: - HovJ bericht procesregisseur; - geen kinderen betrokken: procesregisseur zorgt voor melding bij het Meldpunt Zorg en Overlast. Meldpunt Zorg en Overlast beoordeelt of bemoeizorg nodig is; - kinderen betrokken: Kindspoor.
HovJ Proces regisseur Meldpunt Zorg en Overlast AMK
Proces regisseur
14
Het bijeenroepen van de leden van het interventieteam: - g een kinderen: AMK en BJZ niet uitnodigen, Meldpunt Zorg en Overlast is zorgcoördinator; - wel kinderen: AMK is zorgcoördinator.
Proces regisseur
Leden interventieteam
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 8
Opleggen huisverbod Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
15
Bijeenkomst interventieteam op de eerste werkdag2: - in kaart brengen van de gezinssituatie; -a fspraken maken over wie zorgverantwoordelijk is voor slachtoffer, pleger en kinderen; - bevestigen afspraak over zorgcoördinatie; - uitwisselen benodigde gegevens; -h et interventieteam maakt een start met het plan van aanpak voor de zorg; Hieruit blijkt welke zorg de komende 10 dagen wordt aangeboden; - afspraak voor tweede overleg interventieteam; - planning maken voor de te nemen stappen in de eerste tien dagen.
Proces regisseur
Leden interventieteam
16
Contact leggen met respectievelijk pleger, slachtoffer en kinderen en plannen eerste ontmoeting.
Zorgverantwoordelijke
Betrokken gezinsleden
Resultaat dag 1 - beslissing burgemeester over advies huisverbod. - huisverbod is opgelegd. - instemmingformulier uitwisselen gegevens is getekend of geweigerd, overgedragen aan procesregisseur en in kopie verzonden aan gemeente voor het archief. - bij huisverbod is er direct hulp geboden aan de leden van het gezin. - bij huisverbod zijn de leden van het gezin op de hoogte van het huisverbod en van de hulp waarop zij kunnen rekenen. - het Meldpunt Zorg en Overlast is op de hoogte van het opgelegde huisverbod (ook als advies HovJ niet werd overgenomen door de burgemeester). - interventieteam kwam bij elkaar, voor de leden van het interventieteam is de inhoud van de zaak duidelijk. - de taken zorgcoördinatie en zorgverantwoordelijken zijn belegd. - er is een tweede bijeenkomst van het interventieteam gepland. - de zorgverantwoordelijken hebben (indien mogelijk face-to-face) contact gehad met hun cliënt(en) en een (nieuwe) ontmoeting gepland. - voorlopig plan zorg, met als doel hulp op gang brengen voor de eerste 10 dagen, is gereed. - planning te nemen stappen tijdens eerste tien dagen is gereed.
2 Waar in het vervolg over werkdag wordt gesproken gaat het om een reguliere werkdag. In de praktijk betekent dit dat tussen het moment van het opleggen van het huisverbod en het bijeenkomen van het interventieteam meerdere kalenderdagen kunnen zitten.
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 9
Dag 1 tot en met 7. De hulpverlening op gang brengen Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
17
Procesregie: - minimaal 2 keer contact met de zorgcoördinator over de voortgang van de hulp; - minimaal 2 keer contact met de politie over handhaven huisverbod.
Proces regisseur
Zorg coördinator, Politie
18
Zorgcoördinatie: - 2 keer telefonisch overleg met de zorgverantwoordelijken over de voortgang van de hulpverlening; - overleg tussen zorgcoördinator en zorgverantwoordelijke over te nemen maatregelen als blijkt dat zorg niet op gang komt.
Zorg coördinator
Zorgverantwoordelijken
19
Te leveren zorg aan zowel uithuisgeplaatste/slachtoffer/kinderen. De zorgverantwoordelijken leveren minimaal de volgende activiteiten: -o p de eerste dag van het huisverbod legt de zorgverantwoordelijke contact met de cliënt om minimaal 2 afspraken te plannen voor een face-to-face gesprek gedurende de eerste 7 dagen. Voor de kinderen vindt minimaal 1 face-to-face gesprek plaats. De eerste afspraak vindt de eerste werkdag van het huisverbod plaats. - de zorgverantwoordelijke registreert de adresgegevens van de cliënt, registreert de inhoud van de gemaakte afspraken en registreert op welke momenten er op welke wijze contact was met de cliënt. - de zorgverantwoordelijke stuurt aan op een intake bij een hulp verlenende organisatie met als doel al in deze dagen een intake te bewerkstelligen binnen de reguliere hulpverlening. De zorgverantwoordelijke stuurt aan op een kennismakingsgesprek in deze dagen met de toekomstige hulpverlener (warme overdracht). -aanleveren van een format met daarin informatie ten behoeve van het plan van aanpak voor de zorg. Deze informatie bespreekt men tijdens het 2e interventieteam. - zorgverantwoordelijke is bereikbaar voor cliënt voor extra vragen, luisterend oor, advies en ondersteuning.
Zorgverantwoordelijke
AMW/BJZ/RN
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 10
Dag 1 tot en met 7. De hulpverlening op gang brengen Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
20
Aanvullend op 19 bij de zorg aan uithuisgeplaatste: - zorgverantwoordelijke neemt dagelijks contact op met de uithuisgeplaatste; - zorgverantwoordelijke arrangeert een begeleide ontmoeting tussen de uithuisgeplaatste en de kinderen in het kader van de veiligheid.
Zorgverantwoordelijke
RN
21
Aanvullend op 19 bij de slachtofferzorg en zorg voor kinderen: - zorgverantwoordelijke neemt naast de gesprekken tussentijds 2 keer telefonisch contact op met het slachtoffer.
Zorgverantwoordelijke
AMW/BJZ
Resultaat dag 1 tot en met 7 - er is zorg verleend aan alle betrokkenen. - de bouwstenen voor een plan van aanpak voor zorg zijn er. - er vond per gezinslid zo nodig een intake plaats bij een zorginstelling voor de zorg die na het huisverbod plaatsvindt - minimaal 2 face-to-face gesprekken met pleger en slachtoffer - minimaal 1 face-to-face gesprek met de kinderen
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 11
Dag 8. Advies voor vervolg opstellen Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
22
Tweede bijeenkomst van het interventieteam volgens vaste agenda. Bespreken adviezen van zorgverantwoordelijken ten behoeve van het plan van aanpak reguliere zorg: - welke zorg is al op gang gekomen; - vond een intake plaats bij de reguliere hulpverlening; - afspraken over warme overdracht aan de reguliere hulpverlening; - advies over zorgdoelen bij reguliere hulpverlening; - wie doet de warme overdracht; - afspraak over wie vanuit de reguliere hulpverlening casushouder wordt; - afspraak over de sleutel. Bespreken of huisverbod verlenging nodig heeft, en zo ja waarom. Dit ten behoeve van een advies aan de burgemeester.
Proces regisseur
Leden interventieteam
23
Uitwerken van het plan van aanpak over de zorg n.a.v. de bijdragen van de leden van het interventieteam.
Proces regisseur
Leden interventieteam
Resultaat dag 8 - afgesproken is welk advies de procesregisseur uitbrengt aan de burgemeester (wel of geen verlenging en de inhoud plan van aanpak zorg). - procesregisseur maakt advies en zorgplan gereed. - uit het zorgplan blijkt welke organisatie na het huisverbod optreedt als casushouder. - uit het zorgplan blijkt welke organisaties de reguliere zorg, na het huisverbod, overnemen.
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 12
Dag 9. Advies naar burgemeester Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
24
Het advies over de verlenging of opheffing en het plan van aanpak voor de zorg wordt gefaxt of gemaild aan de burgemeester en de juridische afdeling van de gemeente. Leden interventieteam ontvangen exemplaar.
Proces regisseur
Burgemeester/juridische afdeling gemeente Leden interventieteam
25
Advies naar burgemeester
Proces regisseur
Burgemeester en ambtenaar
Resultaat dag 9 - er ligt een ‘besluit-klaar’ advies over het opheffen dan wel verlengen van het huisverbod bij de burgemeester. - de burgemeester heeft bij het advies “opheffen” kennis kunnen nemen van het plan van aanpak voor de zorg.
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 13
Dag 10. Besluit over vervolg Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
26
Besluit over verlenging of opheffing huisverbod
Burgemeester
Juridische afdeling
27
Bericht over besluit naar procesregisseur
Juridische afdeling
Proces regisseur
28
Procesregisseur informeert leden interventieteam over besluit burgemeester
Proces regisseur
Leden interventieteam
29
Zorgverantwoordelijken informeren betrokken gezinsleden: -b ij verlenging volgen maatwerkafspraken tussen de leden van het interventieteam; - bij instemming burgemeester over opheffen gaat procesregisseur door met stap 30; - als de burgemeester het advies van het interventieteam niet overneemt onderneemt de procesregisseur actie om dit besluit uit te voeren.
Zorgverantwoordelijke
Betrokken gezinsleden
30
Overdrachtsgesprek tussen: - zorgcoördinator; - zorgverantwoordelijken; - toekomstig casushouder vanuit reguliere zorg; - betrokken gezinsleden;
Zorg coördinator
Zorgverantwoordelijken Betrokken gezinsleden Casushouder reguliere zorg
31
Teruggeven huissleutel aan uithuisgeplaatste
Volgens afspraak bij stap 22
Uithuis geplaatste
Resultaat dag 10 - besluit door burgemeester. - bij opheffen vindt overdrachtgesprek tussen alle betrokkenen plaats: overdracht is tot stand gekomen. - uithuisgeplaatste mag huis weer in.
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 14
Werkzaamheden die niet aan een dag gekoppeld zijn Stap
Actie
Wie neemt initiatief
Wie zijn betrokken
A
Handhaving huisverbod Als uithuisgeplaatste huisverbod niet naleeft, aanhouden van de uithuisgeplaatste
BPZ
Zorgverantwoordelijke uithuis geplaatste Slachtoffer Hulpverlening (signalen)
B
Er wordt per huisverbod een dossier gevormd met daarin in elk geval: - beschikking huisverbod; - instemmingsformulier gegevensuitwisseling; - afsprakenlijst uit de interventieteams; - zorgplan; - eventueel advies tot verlenging en de eventuele beschikking daarbij.
Proces regisseur
Leden interventieteam
C
Na het huisverbod neemt de procesregisseur na zes weken en na 3 maanden contact op met de benoemde casushouder om de voortgang te toetsen.
Proces regisseur
Casushouder
D
Registratie van het opleggen, verlengen en intrekken van het huisverbod
Burgemeester/juridische afdeling gemeente
Uitwerkingsplan 10-dagen model - Pagina 15