ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 1
FILOSOFIE|HOTEL
Filosofie in de zomer ISVW.NL
NU OOK MIDWEKEN EN LONG WEEKENDS
Zinderende emoties, rationele verlangens
2009
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 2
FILOSOFIE|HOTEL
FILO
inhoud ISVW.NL Dodeweg 8 3832 RD Leusden Telefoon 033 - 465 07 00 Fax 033 - 465 05 41 Mail
[email protected] www.isvw.nl
2
ISV Voorwoord 13-17 14-16 20-24 27-31 27-31 3-7 5-7 11-13 12-14 17-21 17-21 18-20 24-26 24-28 26-28
juli juli juli juli juli augustus augustus augustus augustus augustus augustus augustus augustus augustus augustus
3
Ken uzelve! | autobiografisch schrijven Wat een onzin! De plooibare geest | neurofilosofie Hartstocht | filosofie van de levenskunst 150 jaar Darwin en filosofie | het evolutionaire perspectief De praxis van het geluk Popcorn en filosofie | wijsbegeerte in de cinema Filosofie en lichamelijkheid Filosofische wandelingen Ruimdenkendheid in overvloed en crisis Sokratische Gesprekken Gedreven en aangedaan | filosofie van emoties en verlangens Vrijheid en disciplinering | Mills On Liberty Noorderlingen | muziekweek Zomergasten | filosofie, poëzie en literatuur BASISOPLEIDINGEN FILOSOFIE Vooraankondiging VOORTGEZETTE OPLEIDING FILOSOFIE
4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 11 12 14
Inschrijfformulier
15
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 3
FILOSOFIE|HOTEL
Speciaal voor u ISVW.NL Uw filosofie-behoefte hangt sterk af van uw temperament. Stel, u weet het eigenlijk allemaal wel zo’n beetje en u bent zelfs in het dagelijks verkeer naar een zekere eigenwijsheid geneigd. Dan heeft u eigenlijk minstens een maand filosofie zonder onderbreking nodig, maar u zult zelf denken dat een hele week al overdreven is. De ISVW spreekt u niet tegen, maar komt speciaal voor u met korte zomerprogramma’s. Het kan ook zijn dat u het juist allemaal niet zo precies weet en zelfs in het leven van alledag naar een zekere vertwijfeling neigt. Hoe meer filosofie hoe beter, zouden wij in dat geval zeggen, maar u twijfelt natuurlijk over zo’n lange zomerweek en voor u een besluit genomen hebt is het alweer herfst. Speciaal voor u, besluiteloze, heeft de ISVW dezelfde korte programma’s opgenomen als voor de eigenwijze medemens. Wie weet treft u elkaar in het midden en ontdekt u samen dat daar de waarheid ligt. Behoort u echter tot degenen die zelf al een dynamische balans hebben gevonden tussen al te grote twijfel en te veel eigenwijsheid, maar u weet ook dat het bewaren van die balans een plezierige inspanning vereist ter grootte van tenminste één ISVW-zomerweek en eigenlijk nog ietsje meer, dan hebben wij - speciaal voor u - nu ook korte zomerprogramma’s voor de hoogstpersoonlijke finetuning van uw additionele wijsbehoefte. We zien u daarvoor graag in leusden. René Gude
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
3
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 4
FILOSOFIE|HOTEL
FILO
juli ISVW.NL
ISV
Ken uzelve!
Wat een onzin!
13-17 juli 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
14-16 juli 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 17.00 uur
Waarom Socrates ‘Ken uzelve’ zo belangrijk vond? Niet omdat hij oninteressante buren had, maar juist omdat hij heel veel buren had, een overvloed aan huwelijks- en zakenpartners, talloze jobopportunities, een veelheid aan te bezoeken theaters en tempels en een overdaad aan dure raadgevers. Een Einzelgänger heeft geen zelfkennis nodig, egoïsten zijn niet in zichzelf geïnteresseerd. ‘Jezelf kennen’ is vooral nuttig als je leeft van vitale projecten en hoopvolle ontmoetingen, maar je niet in al die contacten onder wilt gaan. De vraag ‘wie ben ik?’ wordt in filosofisch en sociologisch, d.w.z. bovenindividueel perspectief geplaatst, maar uiteindelijk begint mensenkennis bij jezelf. In de schrijfsessies (essay= probeersel, onderzoek) eigenen de deelnemers zich het ruimere perspectief toe met vragen als:Welke ervaringen maken mij tot wie ik ben? Ben ik een kind van mijn generatie? Wat heeft het leven mij geleerd? Wie horen er bij mij?
Onzinnige opvattingen: Hoe komen we eraan en hoe komen we ervan af? Liefhebbers van het wetenschappelijk wereldbeeld hebben vertrouwen in het geduldig, stap voor stap, doorgronden van de geheimenissen der natuur. Maar steeds worden we verleid door snelle bovennatuurlijke ‘verklaringen’ die in één klap tot inzicht zouden leiden.Verwarrend genoeg komen de ‘doorbraken’ regelmatig van gediplomeerde wetenschappers. Een goed criterium om onzinnige claims te herkennen blijft onmisbaar. Herman de Regt en Hans Dooremalen onderwierpen diverse buitenwetenschappelijke verklaringen aan een grondig onderzoek en schreven er een aanstekelijk boek over. Onze fascinatie voor het bovennatuurlijke blijkt niet onschuldig. In Wat een onzin! komt een bonte stoet verschijnselen voorbij: bijna-doodervaringen, mediums, homeopathie, Intelligent Design en hekserij. Beschermt de wetenschap ons standaard tegen onzinnige claims en praktijken? Of moeten wij af en toe de wetenschap beschermen?
Docenten: Christien Brinkgreve en Heiko Roelfsema
Docenten: Dr. Herman de Regt (Universiteit Tilburg) en Hans Dooremalen
Autobiografisch schrijven
ZOMERWEEK
MIDWEEK
Kosten:
Kosten:
Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
Arrangement 1: € 399,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 479,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
4
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 5
FILOSOFIE|HOTEL
juli ISVW.NL De plooibare geest
Hartstocht
De neurofilosofie over onze flexibiliteit
Filosofie van de levenskunst
20-24 juli 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
27-31 juli 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
Onze hersenen zijn letterlijk geplooid, maar in overdrachtelijke zin zijn zij ook bijzonder plooibaar.Tijdens de evolutie – opgevat als een permanent leerproces - zijn in de hersenen veranderingen opgetreden die de menselijke soort maken wat zij is. Maar ook in elk menselijk individu treden voortdurend neurale veranderingen op, die u maken wie u bent. Welke gevolgen heeft de plasticiteit voor ons bewustzijn? Als de hersenen veranderen, verandert dan ook onze kijk op de wereld? Is ons bewustzijn, onze geest, op dezelfde manier plastisch als de hersenen? En betekent dit dan ook dat elke verandering van de geest een verandering van de hersenen vooronderstelt? Welke invloed hebben de ontwikkeling van spraak, schrift,TV, Internet en computergames op de ontwikkeling van onze hersenen? Wanneer gaan we spreken van een nieuwe diersoort, de homo sapiens 2.0?
Hartstocht is een stuwende kracht in het leven. Zij treedt op in verschillende gedaantes: verlangen, enthousiasme, passie, frustratie of woede. Hoe vormen deze drijfveren je leven? Welke rol spelen culturele eigenaardigheden daarbij? Met Plato, Kierkegaard, Bataille en Levinas wordt de kracht van passie en de kunst van het verlangen onderzocht. Sloterdijk kijkt naar de duistere kant van hartstocht: wat gebeurt er wanneer frustratie en woede overhand krijgen? De Stoa en het Boeddhisme lijken verlangen en passie geheel af te zweren, of is dit slechts schijn? De zomerweek begint met een meditatie op wensen & verlangens: hoe zou je willen dat je leven er uit ziet? Van daaruit wordt onderzocht wat de filosofen kunnen bijdragen aan het op waarde schatten en realiseren van dat verlangen.
Docent: Dr. Jan Sleutels (Universiteit Leiden)
Docent: Drs. Dries Boele
ZOMERWEEK
ZOMERWEEK
Kosten:
Kosten
Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
5
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 6
FILOSOFIE|HOTEL
FILO
juli
ISV
ISVW.NL 150 jaar Darwin
De praxis van het geluk
Het evolutionaire perspectief en de filosofie
i.s.m. Filosofie Oost-West
27-31 juli 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
3-7 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
In 1859 lanceerde Charles Darwin het idee dat het leven één groot trainingsprogramma is voor plant- en diersoorten. De taaiste, beweeglijkste, slimste individuen dansen om bedreigingen heen en drukken hun genetische stempel op het voortleven van de soort. Survival of the fittest, noemde Herbert Spencer dat korte tijd later en introduceerde Darwins biologie in de sociologie. Het is fascinerend om in 2009 terug te kijken naar de doorwerking van de Origin of Species in natuur- en geesteswetenschap, maar ook in ons alledaagse wereldbeeld. Maakt de evolutietheorie de Schepper overbodig? Is de vrije wil een fictie? Is moraal een kwestie van sociaal overleven en overerfbaar? Een overzicht van 150 jaar weerstand tegen het revolutionairevolutionaire perspectief. En van de enorme successen in de biologie, de sociologie en verschillende wijsgerige subdisciplines, van antropologie tot kennistheorie.
Met ‘oosterburen’ bedoelen we gelukkig allang niet meer de Duitsers. Die wonen in dezelfde provincie als wij. Mondialisering heeft gezorgd voor nabijheid van onze Aziatische oosterburen en daarmee gaan oude werelden opnieuw open. Economen voorspellen dat de economieën van India en China de onze inhalen en kenners van de Oosterse cultuur ontdoen Oosters inzicht van het exotische sfeertje. Wetenschappers en filosofen nemen het ‘vreemde’ wereldbeeld serieus, meditatie en ‘mindfulness’ worden met wetenschappelijk succes toegepast.We kunnen ervan leren, van de wijzen uit het Oosten. De vraag is: hoe kunnen we deze oude/nieuwe wijsheid toepassen in ons leven? Tijd voor een diepe duik in antieke teksten, meditaties, en gesprekken met hedendaagse beoefenaars van de 2500 jaar oude levenskunsten.We gaan samen op zoek naar werelds geluk.
Docenten: Dr. Pouwel Slurink en Bianca Janssen Groesbeek (Universiteit Mijmegen)
ZOMERWEEK
Docenten: Jan Bor, Jotika Hermsen, Marije Martijn, René Ransdorp, Sofie van der Stap, Ria Soers (meditaties)
ZOMERWEEK
Kosten
Kosten:
Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
6
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 7
FILOSOFIE|HOTEL
augustus ISVW.NL Popcorn en Filosofie
Filosofie en lichamelijkheid
Wijsbegeerte in de cinema
Een kennismaking met Merleau-Ponty
5-7 augustus 2009 | Aanvang 20.00 uur, einde 13.30 uur
11-13 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 17.00 uur
Is filosofie per definitie boekenwijsheid? Toegegeven, er is een millennia omvattende traditie van literatuurstudie en hoorcolleges over kwesties als:Waarom zouden we ons moreel moeten gedragen? Wat is kritisch nadenken? Wat betekent het om mens te zijn? Wie ben ik? Hebben mensen een vrije wil? Wat is waarheid? Is religie een privé-zaak? Deze vragen komen aan de orde in iedere goede inleiding in de filosofie. Maar waarom niet de spraak- en teksttraditie aanvullen met hoogtepunten uit de recente beeldcultuur? In deze inleiding in de filosofie worden fullcolor narratieven tot vertrekpunt van ethiek, kennistheorie en antropologie.Twee films zullen in de week zelf bekeken en grondig geanalyseerd worden (Jesus Camp en Rashomon), de andere films moeten van tevoren door de deelnemers thuis bekeken worden (Groundhog Day, Memento, Monty Python and the Holy Grail, Memento, Blade Runner) en later besproken.
De Westerse wijsbegeerte wordt volgens velen gekenmerkt door lichaamsvijandigheid. Al zolang mensen dicht op elkaar in steden wonen, wordt de lijfelijkheid achter schermen en in privé-vertrekken gedrongen.‘Het lichaam is de kerker van de ziel,’ zeiden de Atheners. ‘Affecten zijn verkeerd,’ zeiden eerst de Romeinse filosofen en daarna de Rooms Katholieken.Typisch stedelijk. Als er fysiek geen bewegingsruimte is, dan zoek je de vrijheid in de geest of uiteindelijk zelfs in de hemel. Er zijn door de eeuwen heen vele protesten tegen deze onnatuurlijke afkeer van het lichaam geuit, maar dat protest werd heel genuanceerd en constructief in de fenomenologie van rond 1900. Het denken van Maurice Merleau-Ponty vormt hierin een hoogtepunt. Zijn Fenomenologie van de waarneming is het ideale vertrekpunt voor een onderzoek naar eigen bevindingen en opvattingen. Hoeveel ‘kennis’ zit er in ons lijf als wij autorijden of pianospelen? Een grootse theorie van praktische lijfelijkheid.
Docenten: Frank Hindriks, Albert Visser, Leon Heuts, Tim de Mey, Sarah Bruynoghe
MIDWEEK
Docent: Jan Flameling
MIDWEEK
Kosten:
Kosten
Arrangement 1: € 244,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diner incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 324,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
Arrangement 1: € 399,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 479,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
7
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 8
FILO
FILOSOFIE|HOTEL
augustus ISVW.NL
ISV
Filosofische Wandelingen
Ruimdenkendheid in overvloed en crisis
12-14 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 17.00 uur
17-21 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
De volgelingen van Aristoteles waren letterlijk volgelingen. Als ze Aristoteles wilden volgen, dan moesten ze achter hem aan wandelen, reden waarom ze Peripatetici (rondwandelaars) genoemd werden. De grote bioloog/filosoof wist al dat de denkactiviteit gestimuleerd wordt als het lichaam in beweging is.Wandelen is de ideale activiteit om geconcentreerd te kijken naar jezelf en de wereld.
De golfbeweging van goede tijden en slechte tijden, zowel privé als in de samenleving, is onvermijdelijk, maar je hoeft geen willoze speelbal van de gebeurtenissen te zijn. Onze voorvaderen werden in tijden van crisis pas goed actief. Dokter Aristoteles schrijft megalopsychès voor, letterlijk ‘grootzieligheid’ i.p.v. de kleinzieligheid waar iedereen treurig van wordt. In het Griek is krisis ook niet de noodsituatie zelf, maar de besluitvorming daarover. En daar wilde je bij zijn. Nog in de Gouden Eeuw zag psychiater Descartes in grootmoedigheid het enige middel om Embarassment of Riches te overleven. Dat is wat Jan Peter bedoeld. Maar voor ons stort de wereld in als de spaarbank omvalt: je hebt niets meer, je weet niets meer, je bent nergens meer. Kom nou toch mensen.Voor Tor Nørrestranders en Peter Sloterdijk is ruimdenkendheid & edelmoedigheid in de 21e eeuw geen wenselijkheid meer, maar noodzaak. Een beetje training volstaat. De ISVW zorgt voor ouderwetse overvloed.
Ann Meskens en Peter Harteloh nemen u mee op mijmerende dwaaltochten in de natuur, precies zoals Rousseau en Nietzsche ze beschreven hebben. Maar de tegenhanger komt ook aan bod: Stadswandelingen zijn bombardementen van indrukken die om ordening roepen en oproepen tot reflectie over beweging en het denken zelf, zoals je die vindt bij stadswandelaars als Baudelaire, Benjamin en Tati.
Docenten: Dr. Peter Harteloh en Ann Meskens
MIDWEEK
Docenten: Dr. Karim Benammar en René Gude
ZOMERWEEK
Kosten
Kosten:
Arrangement 1: € 399,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 479,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
8
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 9
FILOSOFIE|HOTEL
augustus ISVW.NL Sokratische Gesprekken
Gedreven en aangedaan Filosofie van emoties en verlangens
17-21 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
18-20 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 17.00 uur
Een zomerweek Sokratisch Gesprek betekent een week trainen in socratische deugden: uitstel van oordeel, geduld, inleven, luisteren, samenvatten, begrip,‘volhouden als je het weet’ & ‘toegeven als je het niet weet’. Het Sokratisch Gesprek is een poging door systematisch en taalkritisch overleg een gemeenschappelijk antwoord op een onderzoeksvraag te vinden. De deelnemers reflecteren op elkaars begrippen en trachten hun gedachten en argumenten zodanig te verhelderen en te verwoorden dat zij voor anderen ondubbelzinnig inzichtelijk worden. Niet het verdedigen van het eigen standpunt staat centraal maar het activeren van gemeenschappelijke intelligentie. Het startpunt is een vraag die door de deelnemers zelf wordt geformuleerd en die de hele week centraal staat. In de intensieve dialoog komen op constructieve manier vooronderstellingen, werkelijkheidsopvattingen en mensbeelden aan het licht, die het dagelijks leven van de deelnemers fundamenteel bepalen.
Het leven volgens Frans Jacobs:We worden door verlangens gedreven en door emoties aangedaan. Ieder verlangt naar situaties waarin zijn of haar talenten ontplooiing vinden. De mee- en tegenvallers die je al doende tegenkomt zorgen voor emoties. Het leven kan – zowel privé als in de politiek maatschappelijke sfeer moeilijk zijn, maar ingewikkeld is het eigenlijk niet. Dit vertrekpunt biedt mogelijkheden voor een filosofische levenshouding. Deugden zijn voor professor Jacobs geen truttige conventies, die je passief zou moeten volgen, maar rationele trainingsprogrammaatjes voor het ontwikkelen van je talenten. Je wordt steeds beter in wat je doet en beleeft er plezier aan. Geluk is gelukt zijn. Niet een kant en klaar recept, maar een sublieme lijst met ingrediënten uit de literatuur van Homerus tot Baudelaire en de wetenschappelijke filosofie van Aristoteles tot Rawls.
Gespreksleiders: Loes de Jong, Hans Bolten, Wieger van Dalen
ZOMERWEEK
Kosten Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet) ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
Prof. Dr. Frans Jacobs is emeritus hoogleraar ethiek (UvA).
Zijn nieuwste boek Een filosofie van emoties en verlangens wordt u bij inschrijving toegestuurd. Kosten
MIDWEEK
Arrangement 1: € 422,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, boek, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 502,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet) 9
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 10
FILO
FILOSOFIE|HOTEL
augustus
ISV
ISVW.NL Vrijheid en disciplinering
Noorderlingen
De vele dimensies van Mills On Liberty
Muziek uit Scandinavië en de Baltische staten
24-26 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 17.00 uur
24-28 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 13.30 uur
Het zijn zware tijden voor liberalen.Tegenstanders houden (neo)liberalisme verantwoordelijk voor fenomenen als trouweloze beleggers, graaicultuur en zelfzuchtige individuen in het algemeen. En voorstanders van liberalisme vrezen juist dat vrijheid en meningsuiting het onderspit aan het delven zijn. Hoe moet een gewetensvolle liberaal zich in deze situatie opstellen? Honderdvijftig jaar geleden publiceerde John Stuart Mill zijn klassieke On Liberty. Zijn pleidooi voor vrije meningsuiting is verbonden met een fier geloof dat toegang tot het publieke debat een groot goed is dat verplichtingen schept. Zijn opvatting van individualiteit, universele opvoeding en persoonlijke autonomie is veeleisend, zijn vrijheidsbegrip vergt een indrukwekkende zelfdiscipline. Mill is een grote bron van inspiratie voor vastberaden, maar genuanceerde liberalen. Ook een verademing voor sociaal- en christendemocraten.
De schijnwerpers van de traditionele ISVW-muziekweek zijn dit jaar gericht naar het Noorden. Scandinavië en de Baltische staten hebben een schat aan muziek te bieden. Gade, Grieg, Sibelius en Pärt zijn bekend, en Hans Christian Andersen en Søren Kierkegaard ook. Maar kent u ook Capelan, Crusell, Petterson,Tubin, Saariaho of Ciurlionis? Maak kennis met al het moois dat Scandinavië te bieden heeft.
Docent: Cor Hermans
MIDWEEK
Docenten: Albert van der Schoot, Gerard van der Leeuw e.v.a. Drs. Gerard van der Leeuw is musicoloog, publicist en hoofdredacteur van het leukste muziektijdschrift van Nederland: De Rode Leeuw. Na een langdurige carrière aan een conservatorium en de (opgeheven) staatsexamens muziek geeft hij nu cursussen en lezingen door heel Nederland, o.a. voor Hovo en het Residentie Orkest. Daarnaast is hij medewerker bij www.bestmusicteacher.com. Dr. Albert van der Schoot is lector Kunst en Reflectie aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en doceert Esthetica en Cultuurfilosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Drs. Fritz David Zeiler is cultuurhistoricus en werkzaam als zelfstandig onderzoeker. Hij onderzoekt en publiceert met name op het gebied van de regionale geschiedenis van Noord-Holland en Overijssel (waaronder de geschiedenis van de muziek in Zwolle). ZOMER-
WEEK
Kosten:
Kosten
Arrangement 1: € 399,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 479,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
Arrangement 1: € 587,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 747,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
10
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 11
FILOSOFIE|HOTEL
Denkkapitaal verdubbelt als je het deelt ISVW.NL
De Filosofiebon
Zomergasten Waarheid en schoonheid
De Filosofiebon van de ISVW maakt het eindelijk mogelijk denkkapitaal cadeau te doen.
26-28 augustus 2009 | Aanvang 10.30 uur, einde 17.00 uur In het verleden behaalde successen bieden garanties voor de toekomst.
Als we proberen greep te krijgen op de meest subtiele dimensies van ons bestaan, dan is voor de filosofie samenwerking met literaire fictie en poëzie geboden. Theo de Boer, emeritus hoogleraar filosofie, die van mening is dat poëzie een bondgenoot is van de filosofie. Poëzie levert een fundamentele bijdrage aan het ontsluiten van de werkelijkheid, omdat de dichterlijke verbeelding in staat is de blik te zuiveren. Renée van Riessen, dichteres en filosofe, die poëzie schrijft op de grens tussen filosofie en mythologie. Alles kan bij haar uitgangspunt worden voor een gedicht: een tekst van Aristoteles, de ratten op de boerderij waar ze geboren werd of het kopje waar haar oma altijd uit dronk. Maarten van Buuren, hoogleraar moderne letterkunde, vertaler en essayist, die onlangs Kikker gaat fietsen! publiceerde, een aangrijpend boek over volksziekte nummer 1 (depressie). Een literair-filosofische kijk op en zware tegenslag die iedereen kan treffen.
NIEUW!
MIDWEEK Kosten: Arrangement 1: € 399,50 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 479,50 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet) ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
Verkrijgbaar in waardes van 25, 50 en 100 euro. Bestellen via het inschrijfformulier en de website. 11
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 12
FILOSOFIE|HOTEL
Structureer wat u al wee
BASISOPLEIDINGEN FILOSOFIE 20 ISVW.NL Wegen naar wijsheid Er zijn verschillende manieren om wijzer te worden. Het Spartaanse trainingsprogramma is de harde methode gebaseerd op vallen en opstaan. Je stort je vol goede bedoelingen in het maatschappelijk verkeer en ondervindt met wat schade en schande 'vanzelf' wat wel en niet werkt. De Atheense methode berust op reflectie en contemplatie. Sommige kwesties kun je in abstracto oplossen, zodat je je in concreto een paar stommiteiten kunt besparen. De Atheense school is bewerkelijker, maar die tijd win je terug door minder te tobben. Voor de Atheense methode kunt u terecht bij de ISVW. Een ISVW-Basisopleiding Filosofie maakt u bewust van uw eigen aandeel in de complexiteit van de ‘wereld’ en geeft bouwstenen voor een adequater wereldbeeld. Gegarandeerd komt u daarmee minder in aanvaring met de dingen, u wordt beter in veelbelovende ontmoetingen en in het vermijden van wanhoop of wrok bij het opgeven van vruchteloze projecten.
12
Een complete basisopleiding filosofie omvat: • 5 zondagmiddagen leesinstructie • 5 weekendcursussen • de beste docenten • boek en readers • examen met certificaat Kosten complete basisopleiding: Arrangement 1: € 1231,00 (koffie/thee, lunchbuffetten, diners incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 1431,00 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet) WEEKENDEN OOK AFZONDERLIJK TE VOLGEN Kosten per weekend: Arrangement 1: € 215,00 (cursus, koffie/thee, lunchbuffetten, diner incl. 2 drankjes) Arrangement 2: € 255,00 (arrangement 1 + eigen hotelkamer en ontbijtbuffet)
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 13
weet en vul aan wat ontbreekt
FIE 2009/2010
g
uctie
g: e/thee, jes) getbijt-
IJK
,
mer
GESCHIEDENIS VAN DE FILOSOFIE
SYSTEMATIEK VAN DE FILOSOFIE
Van Aristoteles tot Zizek
De bouwstenen van een wereldbeeld
De geschiedenis van de filosofie heeft een goudmijn aan inzichten opgeleverd, van de meest alledaagse levenswijsheden tot eeuwig onveranderlijke ideeën. De ISVW brengt alle bekende en minder bekende denkers in een volledig overzicht. In alle tijden is behoefte geweest aan een samenhangend mens- en wereldbeeld, aan adequate concepten en aan bezinning op de doelmatigheid van ons handelen. De schoonheid van de wereld, de waarheid van de woorden en de goedheid van het leven is bezongen door een keur aan wijsheidszoekers.
‘De wereld is ALLES wat het geval is,’ is de korte samenvatting die Wittgenstein gaf van het object van de filosofie. Filosofie is niet moeilijk, de wereld is gewoon erg groot. Een manier om er greep op te krijgen is stap voor stap, systematisch door te denken tot je weet wat er te weten valt. Systematische reflectie op de eigen levenservaring geeft inzicht in je eigen gaven en blinde vlekken. Ervaringen van anderen – bevlogen tijdgenoten en eminente figuren uit het verleden - zijn bouwstenen voor een ruimdenkend beeld van onszelf en de stand van zaken in de wereld.
De basisopleiding Geschiedenis van de Filosofie plaatst denkers in hun tijd en maatschappelijke context: overzichtelijke Griekse polissen leveren andere filosofie op dan wereldrijken of global villages, maar het streven naar coherentie, consistentie en consensus is van alle tijden.
In de basisopleiding Systematiek van de Filosofie wordt het denken over de wereld uiteengezet in onderdelen, minutieus onderzocht en uiteindelijk weer samengevoegd tot een adequate kijk op het leven dat wij leven, de kennis die wij koesteren, en tot de mensen die wij zijn.
Cursusdata 2009/2010
Cursusdata 2009/2010
I I I I I I
I I I I I I
26 & 27 september 2009 Filosofie in de oudheid 17 & 18 oktober 2009 Filosofie in de middeleeuwen 23 & 24 januari 2010 Filosofie in de 17e en 18e eeuw 13 & 14 maart 2010 Filosofie in de 19e eeuw 15 & 16 mei 2010 Filosofie in de 20ste eeuw tot heden Examendag: zondag 13 juni 2010
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
10 & 11 oktober 2009 Betrouwbare kennis 19 & 20 december 2009 Het goede handelen 13 & 14 februari 2010 De rechtvaardige samenleving 27 & 28 maart 2010 Het schone en verhevene 29 & 30 mei 2010 Het menselijke in de mens Examendag: zondag 13 juni 2010
13
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 14
FILOSOFIE|HOTEL
FILO
VOORTGEZETTE OPLEIDING FILOSOFIE
Kritiek en onbehagen ISVW.NL Vereiste voorkennis: Basis Opleiding Filosofie Docent: René Gude Gastdocent: Peter Sloterdijk en vele anderen Geïnteresseerd? Schrijf in drie regels wat u van deze opleiding zou verwachten. www.isvw.nl
FESTIVAL VAN DE KRITIEK IN VIJF WEEKENDS 1. Kants Kritiek van het Oordeelsvermogen 2. Sloterdijk live: 25 jaar Kritiek van de Cynische Rede 3. Betrokken distantie: Schopenhauer en Cioran 4. Doorgeslagen kritiek: terrorisme in abstracto 5. Herwonnen onschuld: gelatenheid of daadkracht?
VOORAANKONDIGING
ISV
Wij beoordelen dagelijks de buurman, onze kansen, de verkeerssituatie, het weer, de conjunctuur, ons huwelijk, strategische plannen en de collega’s. Het is onze natuur om de wereld te onderwerpen aan ons drieste oordeel: je gebruikt je verstand en je zegt eens wat. Vaak is ons oordeel adequaat, soms een vergissing en soms volhardt de buurman in zijn tegenspraak. Dan stokt het naïeve oordeel en begint de (zelf )kritiek: het beoordelen van oordelen. Kritiek neemt afstand, is een voorwaarde voor civilisatie, maar kan ook in vertwijfeling brengen en kwetsen. Kritiek is een voertuig van Grandeur & Misère en eenmaal aan boord stappen weinigen meer uit. Kritiek is onze tweede natuur geworden. Maar zijn wij gedoemd om in kritische sferen te leven? Blijven wij onze oordelen beoordelen? Of is er een beschaafde weg terug naar het concrete leven? Is er een postkritische fase te realiseren waarin je kunt zeggen “Ik gebruik mijn verstand goed en weet wat ik zeg” zonder direct opnieuw vertwijfeld te raken, uitgelachen te worden of anderen tegen je in het harnas te jagen? Is er een tweede naïveteit mogelijk? “Kritiek is de methode maar het doel is: durf weer te weten,” zegt Kant in zijn grote kritieken van 200 jaar geleden.“Kritiek is mooi, maar als eindstation is het monsterachtig en onredelijk,” zegt Sloterdijk in de Kritiek van de Cynische Rede, precies 25 jaar geleden. In deze Voortgezette Opleiding Filosofie wordt de kritiek groots opgezet en de kuur geheel afgemaakt.
Een training kritisch denken voor: optimisten, pessimisten, naïevelingen, cynici, positievellingen, negatievellingen, holisten, analytici, nihilisten, falsificationisten, verificationisten, fatalisten, amor fatalisten, criticasters, opportunisten, depressionisten, sceptici, dogmatici, fundamentalisten, lichtgelovigen, allemansvrienden, perfectionisten, misantropen, geëngageerden, gedistantiëerden, hartstochtelijken en gereserveerden. Kortom: voor wie het wil leren en voor wie het wil afleren. 14
ZO M E R P R O G R A M M A 2 0 0 9 • WWW.ISVW.NL
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
FILOSOFIE|HOTEL
03-03-2009
14:40
Pagina 15
Inschrijfformulier zomer 2009 Dhr./mevr.: Adres: Postcode | Woonplaats: Telefoon:
ISVW.NL De ISVW wordt ondersteund door: • Conferentiehotel ISVW • Vereniging Vrienden van de ISVW • Stichting Perseus
E-mail: Giro- of bankrekeningnummer: H Ik wil graag meer informatie over cursus _________________________ Bel mij: (telefoon) __________ H Ik kan mij helaas nog niet vastleggen, graag herinnering op (datum) _____________ H Ik schrijf me in voor de onderstaande cursus(sen) en voor : H Ik schrijf me in via de website 씲 arrangement 1 [pension zonder logies/ontbijt] 씲 arrangement 2 [vol pension] H Stuur mij in het vervolg de Eventuele wensen (vegetarisch, wel/geen vis, dieet,…) cursusinformatie per e-mail
Kortingen • Vrienden van de ISVW krijgen een korting van €13,50 op de meerdaagse programma’s. • Jongeren tot 30 jaar krijgen 40% korting op de cursusprijs. • Bij inschrijving voor 2 meerdaagse cursussen tegelijk ontvangt u 5% korting op het cursusgeld. Bij inschrijving voor 3 meerdaagse cursussen of meer ontvangt u 10% korting op de cursusprijs. Deze regeling geldt niet voor de weekenden van de Basisopleiding. • Kortingen betreffen het cursusgeld en niet de verblijfkosten.
H Ik bestel I Filosofiebonnen à I € 25,-
Cursusnaam: 1. 2. 3. Bestelling Filosofiebonnen ter waarde van Ik betaal [een deel] met Filosofiebonnen, nummers:
€ € € € €–
Totaal
€
H Ik meld me aan als lid van de Vrienden van de ISVW Datum
Voor wie de cursusprijzen financieel moeilijk haalbaar zijn, is vermindering mogelijk. U dient hiertoe een schriftelijk en gemotiveerd verzoek aan de directie van de ISVW te richten.
H Ik ben lid van de Vrienden van de ISVW Handtekening voor inschrijving
Machtiging: ondergetekende verleent de ISVW een éénmalige machtiging om de kosten voor bovengenoemde cursus(sen) van zijn/haar bank- of girorekening af te schrijven. Bank- of girorekening: 씲씲씲씲씲씲씲씲씲 Datum
WWW.ISVW.NL
I € 50,- I € 100,- (kruis uw keuze en hoeveelheid aan)
Handtekening voor machtiging
Stuur dit formulier in een ongefrankeerde envelop naar: ISVW, antwoordnummer 1048, 3800 WB Amersfoort
ISVW.ZOMER.09:isvw.voorjaar.2008
03-03-2009
14:40
Pagina 16
FILOSOFIE | HOTEL
ISVW.NL Hotel
Filosofie De Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW) maakt meerdaagse programma’s voor professionals en filosofieliefhebbers,in nauwe samenwerking met universiteiten (de beste docenten) en vooraanstaande maatschappelijke instellingen (de meest actuele thema’s).
Dodeweg 8 3832 RD Leusden T 033 465 07 00 F 033 465 05 41 E
[email protected] www.isvw.nl
Kijk voor uitgebreide informatie op www.isvw.nl
De filosofische trainingen, cursussen en lezingen vinden plaats in het 쏒쏒쏒hotel van de ISVW. De prachtige ligging in de nabijheid van landgoed Den Treek en de ontspannen sfeer maken een verblijf in het hotel aangenaam en inspirerend.