Fietsen naar je Werk. Acht persoonlijke verhalen. Alles wat je moet weten om slim door Brussel te fietsen

17932_ProVelo_NL.qxd

15/02/05

16:10

Page 1

Fietsen naar je Werk Acht persoonlijke verhalen e wat j Alles eten w moet or m do i l s m o sel Brus tsen te fie


15/02/05

16:10

Page 2

Pro Velo: ook voor na het werk... Fietsevenementen Elk jaar, beging mei, wordt het grote Brusselse fietsfeest Dring Dring georganiseerd, met activiteiten voor het grote publiek, voor bedrijven, gemeentes en scholen. In 2006 legt Dring Dring de band tussen Fiets en Cultuur. Dus op naar het museum, de bioscoop of het theater, met de fiets! In het Jubelpark is het verzamelen geblazen voor het grote, bonte feest voor alle Brusselse fietsers, van degenen die iedere dag op hun zadel doorbrengen tot de ééndagsfietser die zin heeft in spektakel. Eén dag per jaar, dat is natuurlijk niet genoeg. De Autoloze Zondag wordt ieder jaar weer een groter succes, met massa’s fietsers die de stad in bezit nemen. Fietstochten en Fietsverhuur Het hele seizoen lang verhuurt Pro Velo fietsen in Brusselse parken, zoals het Terkamerenbos en het Woluwepark, en in het Fietsershuis in Elsene. Of je nu een uurtje, een dag of een week een fiets wilt huren... ze staan voor je klaar. Vanuit deze verhuurpunten vertrekken ook de gegidste fietstochten in de Brusselse regio, waarmee je, in het spoor van een een ervaren en bewogen gids, architectuur, groene plekjes, markten, multicultureel Brussel of zelfs de kerstversiering kunt gaan bekijken. Die tochten zijn er zowel in het Nederlands als in het Frans, en ze staan open voor alle fietsers, ook beginners. Zo kun je met familie en vrienden op pad in de stad, maar het is ook een leuke manier om andere

2 _

Brusselaars te ontmoeten die van hun stad houden. Alle tochten kunnen ook op aanvraag georganiseerd worden voor groepen en bedrijven. Met de Fiets naar School Brussel wil voor iedereen een fietsbare stad zijn, daarom worden er in veel scholen fietslessen georganiseerd. Een les veiligheid in het verkeer, het aanleren van het verkeersreglement, dan je fiets leren beheersen, een behendigheidspiste op het schoolplein... en je bent klaar voor vertrek door de stad. Sommige vijfde klassen van de lagere school belonen al die inspanningen zelfs met de uitreiking van een officieel fietsbrevet, als afsluiting van een examendag die door het Gewest, het BIVV, Winterthur en Pro Velo georganiseerd wordt. Steeds meer Fietsen De opgang van het vervoermidddel ‘fiets’, zowel in de stad als daarbuiten, betekent werk aan de winkel voor de fietsersverenigingen, die willen dat er met fietsers rekening gehouden wordt. De twee voornaamste zijn de Fietsersbond www.fietsersbond.be (Nederlandstalig) en de GRACQ www.gracq.org (Franstalig). Zij behartigen de belangen van de fietsers bij de beleidsmakers en de media, en organiseren tal van activiteiten zoals tochten, fietsbeurzen en bijeenkomsten.


15/02/05

16:10

Page 3

edito Zo’n 5000 mensen stappen al op de fiets om te gaan werken in Brussel. Acht van deze fietsers vertellen hier hun persoonlijke ervaringen en hun motivatie. Om inspiratie op te doen en, naar we hopen, je te aan te moedigen om met hen mee te gaan doen. De auteurs van deze brochure hebben daarnaast alle mogelijke informatie verzameld om je te helpen in alle veiligheid en met succes op de fiets te springen. Snel lezen dus! Pierre-Jean Bertrand, fietscel, Bestuur Uitrusting en Vervoer van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Inhoud Zij hebben het voor je getest... Luc

4

Nele

5

Robert

6

Léo

7

Sabrina

8

Elodie

9

Saida

10

Myriam

11

Slim fietsen : hoe doe je dat ? Budget 12 Agenda

13

Gezondheid

14

Tips

16

Veiligheid

20

Routes

22

Aankoop

24

Bedrijven

26

Deze brochure kwam tot stand op vraag van de Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit en Openbare Werken, in het kader van het Fietsbeleidsplan 2005-2009. De brochure werd ontwikkeld dankzij de vruchtbare samenwerking tussen Pro Velo, de Fietsersverenigingen, en de cellen “Bedrijfsvervoersplannen” en “Fietsbeleidsplan” van het Bestuur Uitrusting en Vervoer van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Coördinatie en redactie: Nicolas Ancion, Jean-Luc Legrand en Astrid van Herpen Foto’s: Eric Duckers Vertaling: Eric Adams en Astrid van Herpen Begeleidingscomité: Pierre-Jean Bertrand, Philippe Barette, Jacques Dekoster, Marianne Thys, Philippe Degand, Thibaud Colla, Michel Pluvinage Grafische Vormgeving: Debie Graphic Design bvba Egalement disponible en Français Verantwoordelijk Uitgever: Jean-Claude Moureau, Directeur-generaal van het Bestuur Uitrusting en Vervoer Vooruitgangsstraat 80/1 1035 Brussel Editie September 2005

3 _


15/02/05

16:10

Page 4

portretten

Luc is een succesvol uitgever. Zijn uitgeverij ligt in het hart van Brussel, op een boogscheut van het Sint-Katelijneplein. Elke ochtend stapt hij in het Centraal station van de trein waar zijn stalen ros hem opwacht in het bagagedepot. Vriendelijk personeel houdt er een oogje in het zeil. Vanuit het station doet Luc elke verplaatsing met de fiets. Een pragmatische keuze, zo blijkt.

“Ik ben nooit te laat op de afspraak.”

V

oor Luc is de fiets een vervoermiddel dat perfect aansluit bij een aantal levenskeuzes : goed voor de gezondheid, niet vervuilend, en vooral : de snelste manier om je in Brussel te verplaatsen. “Als een van mijn medewerkers het kantoor verlaat om in de auto te stappen of naar de metro te lopen, blijf ik nog even rustig doorwerken. Ik vertrek tien minuten later en kom toch als eerste aan. Ik ben nooit te laat op de afspraak.” Op de ministeriële kabinetten kent iedereen die altijd gehaaste bezoeker, met zijn fietshelm onder de arm en zijn lederen boekentas! En voor het Sheratonhotel neemt de voiturier zijn fiets zonder tegenpruttelen over als was het een chique limousine.

4 _

Waarom de fiets ? Dat is vanzelf gekomen : het traject Luik-Brussel met de auto afleggen is puur tijdverlies. In de trein kan je rustig werken. En in het stadscentrum is de fiets altijd het snelst, zowel in Brussel als in Luik. En je blijft in goede conditie ! “Het enige nadeel is dat ik af en toe op het einde van de rit een handdoek moet vragen als de hemelsluizen tijdens het traject zijn opengegaan. Maar dat lijkt me een stuk minder erg dan systematisch een halfuur te laat te komen omwille van de files!” Zijn fiets ? Hij heeft er twee, een in Luik en een in Brussel. Stevige stadsfietsen met grote bagagezakken om boekentas en laptop te vervoeren. “Ik doe al jaren een beroep op dezelfde fietsenmaker om mijn fietsen te onderhouden. Dat is de beste garantie om zonder mechanische problemen door het leven te gaan.” En de uitgever heeft ook een diefstalverzekering genomen. Zo hoeft hij zich nergens meer zorgen over te maken en alleen maar te trappen. En kan hij zich volledig op zijn werk concentreren.


15/02/05

16:10

Page 5

“Een half uur fietsen is voor mij als een yogasessie.” Nele is secretaresse-receptioniste bij een vereniging in Elsene. De fiets bezorgt haar elke dag een dosis geluk. Het is nochtans pas sinds haar zoontje Robin geboren is dat ze dagelijks in het zadel kruipt.

M

et een brede glimlach legt Nele uit : “Ik reed nooit met de fiets in de stad. Vaak gingen we tijdens het weekend met z’n tweeën naar het platteland om te fietsen. Maar ik was veel te bang om in Brussel rond te rijden, alhoewel ik het nooit geprobeerd had. Toen mijn zoontje naar de crèche begon te gaan, ben ik na twee maanden overstag gegaan. Met de auto was het niet meer te doen, ik beging elke dag overtredingen !” Ze barst in lachen uit : “Ik parkeerde op het trottoir of ging gewoon in dubbele file staan met mijn knipperlichten aan. Ik heb verschillende bekeuringen gekregen, ik werd elke ochtend agressief achter het stuur. De andere bestuurders moesten het ontgelden en het idee alleen al dat ik in de auto moest stappen maakte me nerveus.” Op dat ogenblik verneemt ze dat een van haar vriendinnen haar dochter elke ochtend met de fiets naar school brengt. “Ze was heel enthousiast en overtuigde me om het ook te proberen. Ze heeft me de eerste dag zelfs vergezeld. Toen besefte ik dat het in de stad niet moeilijker fietsen is dan op het platteland. Je moet alleen een beetje meer oppassen, maar dat geldt ook voor voetgangers.”

Hoe heeft ze haar fiets gekozen ? Ze heeft niet echt gekozen, maar gewoon haar weekendfiets genomen en er een kinderzit opgezet. “Veiligheid was het belangrijkste voor me en ik heb meteen de meest betrouwbare zit gekocht, een helm voor mijn zoontje en een knipperlicht om gezien te worden in het verkeer.” Sindsdien heeft ze geen stress meer! Nele heeft enkele routes uitgestippeld en daar maakt ze naar gelang van haar humeur een keuze uit. “Als het koud is kies ik voor de kortste, maar in de lente en de zomer durf ik wel eens een omweg te maken om van de omgeving te genieten.” Intussen gaat Robin naar de kleuterschool : hij is gegroeid, maar dat is geen probleem. “De kinderzit kan worden aangepast, hij groeit mee. En ik voel geen verschil. Fietsen vergt geen inspanning, het is puur plezier voor mij. En ook voor Robin ! Onze fietstochten zijn onze leukste momenten samen.” Nele geeft overigens graag toe dat ze vaak omrijdt naar de kruidenier met haar zoon achterop de fiets. De inkopen gaan grotendeels in de mand aan het stuur, maar hij torst trots als een aap de stokbroden in zijn armen.

5 _


15/02/05

16:10

Page 6

portretten

R

obert is al meer dan vijftien jaar wielertoerist. Elk weekend trekt hij zijn fluopakje aan om samen met zijn maten de plattelandswegen te lijf te gaan, in clubverband. “Je moet het ritme volgen. Meer nog : ik wil mijn persoonlijke tijd verbeteren, of voor de grap mijn collega’s losrijden op een helling.” Daar horen een stevige conditie en veel training bij. Robert heeft aan beide geen gebrek. De twee avonden per week die hij vroeger vrijmaakte om te gaan rijden heeft hij vervangen door de vijf verplaatsingen naar het werk. “Ik kies mijn traject in functie

van het aantal kilometers. Waarschijnlijk ben ik de enige fietser die niet voortdurend naar de kortste weg op zoek gaat ! Vaak hou ik me aan hetzelfde traject, zo kan ik mijn tijd bijhouden en proberen te verbeteren.” Zijn fiets is zijn troetelkind. Hij stopt er veel tijd en centen in. Van de originele fiets blijft bijna niets over : “Ik vervang stuk per stuk, en ik bestel vaak Amerikaanse onderdelen via internet. Mijn vrouw denkt dat ik gek ben, ze begrijpt niet dat ik zo gepassioneerd met de fiets bezig kan zijn, maar het is sterker dan mezelf.”

Robert is in topvorm. Hij werkt als fietsenmaker in Elsene. Elke dag fietst hij bijna 25 kilometer naar het atelier, om in het ritme te blijven. En ’s avonds doet hij hetzelfde traject in omgekeerde richting. Files, daar heeft Robert lak aan.

“Ik oefen elke dag, zonder tijd te verliezen.” Als Robert op het werk aankomt, neemt hij eerst een verkwikkende douche. “De meeste collega’s in het atelier doen het omgekeerde : een douche op het einde van de werkdag. Ik maak er gebruik van vóór alle anderen, als ze nog proper is !”, vertelt hij terwijl hij in lachen uitbarst. “Ik ben niet door competitie gebeten, maar als ik zo voortdoe, zal ik binnenkort mijn records verpulveren.”

6 _


15/02/05

16:10

Page 7

“Elk jaar verleng ik mijn leven, ik heb al meer dan vier jaar gewonnen. Daar kan Win for Life niet aan tippen !” Léo is journalist, in het centrum van Brussel. Voor hem heeft het traject vanuit Schaarbeek geen geheimen meer. Met zijn tweedehandse fiets heeft hij de hele stad doorkruist. Wat hem motiveert ? Een gezond lichaam in een gezonde geest !

E

en dokter heeft Léo in het zadel geholpen. “Hij verzekerde me dat ik veel kans liep om op mijn vijftigste met darmkanker opgescheept te zitten. Omwille van de kankergevallen in mijn familie en de sigaretten die ik rookte. Tenminste, als ik mijn levensstijl niet aanpaste.” Om aan dit wrange toekomstbeeld te ontsnappen, drongen zich drie maatregelen op : stoppen met roken, elke dag oefeningen doen en veel fruit en groenten eten. Léo’s leven kreeg een plotse wending. “Vroeger lette ik niet op wat ik at : alle dagen broodjes met veel mayonaise, frieten om tijd te winnen. Nu maak ik zelf soepjes en pasta klaar.” De fiets is er vanzelf bijgekomen : Léo haat sport, omwille van de uitrusting, de kleedkamers, de herinnering aan minder leuke toestanden op school. Maar hij begreep al snel hoe hij zich slim kon verplaatsen : “Op de fiets vervuil ik niet, maak ik geen lawaai en blijf ik in vorm zonder zware inspanningen te leveren. Ik kan me nog moeilijk voorstellen hoe ik vroeger urenlang in de auto vastzat in de walm van mijn sigaretten.” De auto gebruikt hij nog enkel tijdens het weekend. En dan nog maar zelden.

“Het is de auto van mijn vriendin. Ik heb mijn wagen niet vervangen toen de transmissie het begaf. Dat heeft me ook een serieuze besparing opgeleverd. Geen parkeerkosten, geen bekeuringen en geen verzekeringen meer.” En als hij ergens heen moet waar hij niet met de fiets naartoe kan rijden, neemt hij een taxi. “Vermits de krant me vergoedt en ik er niet vaak gebruik van maak, wint iedereen erbij.” Het goede nieuws : Léo laat regelmatig een check-up doen en de resultaten zijn uitstekend. Dankzij groenten en benenwerk is hij in topvorm.

7 _


15/02/05

16:10

Page 8

portretten

“Dagelijks de Wetstraat met de fiets afdalen, een hemels genot.” Sabrina werkt bij de Europese Commissie als juridisch secretaris. Haar fiets vergezelt haar van de garage thuis tot het station van Mechelen. Dan mee de trein op en vervolgens van Brussel-Centraal naar haar bureau, waar ze hem achter de deur stalt. Haar lievelingsplek ? De nieuwe Wetstraat !

S

abrina herinnert zich nog dat haar vader haar leerde fietsen toen ze nog een klein meisje was. Ze ging naar school op een rood fietsje. Elke namiddag ging ze met vriendjes uit de wijk rondjes rijden. Maar toen ze aan haar hogere studies begon was het gedaan met fietsen. Toen ze nog maar pas bij de Commissie was, vroeg men haar om een Finse delegatie te vergezellen die een tocht bij Pro Velo had geboekt. En toen was ze helemaal verkocht. “Ik herbeleefde mijn jeugd : de bries op de wangen, het geluid van de wielen als je bergaf rijdt en stopt met trappen, ... En ik bekeek Brussel door een andere bril ! Ik had veel zin om de draad weer op te nemen. Een bezwaar was dat ik mijn fiets moeilijk kon meenemen op de trein.”

8 _

En toen toonde een collega haar plooifiets. Sabrina kon er niet aan weerstaan : “Ik heb een knalgele Brompton gekocht, ik ben er gek op.” Ze plooit en ontplooit hem in een handomdraai, en zoals ze het zelf verwoordt: “Niet ingewikkelder dan een vouwparaplu.” Op het traject draagt ze baskets, die zijn een stuk comfortabeler dan haar pumps. “In het begin bekeken collega’s in de lift me nogal meewarig. Ze dachten dat ik een Deense was, verknocht aan haar rijwiel. Maar neen. De fiets is gewoon de snelste manier om naar het station te rijden, aan beide kanten van het traject.” “Tegenwoordig ben ik het die fietstochten tussen de middag organiseer. Ik wil mijn collega’s overhalen om ook in het zadel te kruipen. Nu de Wetstraat vernieuwd is, vind ik dat iedereen met de fiets moet komen werken !”


15/02/05

16:10

Page 9

Elodie heeft niet wat je een ‘vetbetaalde’ job kunt noemen. Als halftijds grafisch vormgeefster kon ze zich geen tweede auto veroorloven. Toen ze vernam dat haar werkgever haar verplaatsingskosten zou vergoeden, heeft ze resoluut voor de fiets gekozen. Terwijl ze met cijfers begint te goochelen, besef je al snel dat ze de juiste keuze gemaakt heeft.

“Zonder op de Lotto te spelen win ik elk jaar 6000 euro !”

“H

et is simpel, legt ze uit. Ik krijg 0,15 € per kilometer, het wettelijke forfait. Dagelijks doe ik er twintig van en naar kantoor. Drie euro per dag, dat is ongeveer 700 euro zuivere winst per jaar aan het einde van de rit. Het onderhoud van mijn fiets kost niet meer dan honderd euro, slijtage van banden en remblokjes inbegrepen.” Maar de echte besparing is dat ze niet in een tweede gezinswagen moet investeren. “Ik heb berekend dat een auto alles bij elkaar, met de benzine en verzekering, meer dan 5000 euro per jaar kost. Zo’n budget konden we ons geen tweemaal veroorloven.” Ze hebben nochtans twee kinderen. Maar volgens Elodie is alles een kwestie van organisatie. Haar kinderen brengt ze nooit met de fiets naar school, ze gaan met het

openbaar vervoer. “Ze zouden dolgraag ook met de fiets gaan, maar ik ben een beetje bang voor de kleinste, die nog maar zes is. Ik denk dat ik ze over enkele jaren wel alleen durf te laten rijden. De school organiseert overigens rijlessen voor de kinderen.” Elodie mag dan nog in de eerste plaats om financiële redenen voor de fiets gekozen hebben, vandaag is het al evenzeer een plezier als een goede zaak voor het gezinsbudget : “Ik doorkruis de stad dolgraag op mijn tweewieler. Bij de verkeerslichten steek ik de auto’s die in de file staan voorbij, ik neem éénrichtingsstraten die fietsers in beide rijrichtingen mogen gebruiken, ik heb de indruk dat ik bepaalde voorrechten geniet ! Ik ga vijfmaal sneller dan te voet en een stuk sneller dan met de tram. En toch kan ik halt houden waar en wanneer ik wil.”

9 _


15/02/05

16:10

Page 10

portretten Saida is arts-stagiaire. Gedurende twee jaar zal ze elke maand van ziekenhuis en dienst veranderen, om een punt te zetten achter haar studies. Ze zou dolgraag met Artsen Zonder Grenzen naar het andere eind van de wereld vertrekken. Met de fiets kiest ze voor burgerzin en verantwoordelijkheid. En voor de meest intelligente manier om zich in de stad van punt A naar punt B te verplaatsen.

“Ik wil niet medeplichtig zijn aan klimatologische catastrofes.”

“H

et is een oude fiets die ik van mijn oma heb gekregen, meer dan tien jaar geleden. Maar het is een stevig vehikel.” Apetrots toont Saida ons haar fiets, die natuurlijk niet op de afspraak mocht ontbreken. “Op dit ogenblik loop ik stage pediatrie in Sint-Pieter, op vijf minuutjes vanwaar ik woon. Ik vind in elk geval in elk ziekenhuis zonder enig probleem een parkeerplaats.” Gemotoriseerde stagiairs hebben inderdaad geen gereserveerde parkeerplaats en krijgen evenmin korting op de betalende parking: “Vriendinnen van me geven elke maand fortuinen uit aan bekeuringen en parkeergeld voor hun auto. Het is sowieso al moeilijk om tijdens de twee

jaar stage financieel rond te komen. Ik mag er niet aan denken dat daar nog autokosten bovenop komen !” Maar uiteindelijk is het niet uit krenterigheid dat Saida voor de fiets heeft gekozen. De motivatie gaat veel verder: “Ik begrijp de mensen om mij heen niet. Ze klagen over de hitte, beweren dat er geen echte winters meer zijn, dat de ijskap smelt en de Kyotoakkoorden een lege doos zijn. Maar anderzijds rijden ze met een 4x4, met een airco die het hele jaar door op volle toeren draait. Als je de aarde wil redden, moet je consequent zijn, je steentje bijdragen.” Saida wil duidelijk wél het goede voorbeeld geven. “Het is gewoon een kwestie van gezond verstand : stel dat ik op missie zou vertrekken naar plekken op aarde waar natuurrampen gebeuren. Dan kan ik mensen die hun hebben en houden kwijtgespeeld zijn door een overstroming toch niet recht in de ogen kijken als ik mee verantwoordelijk ben voor het plunderen van de planeet?” De fiets staat voor Saida voor een verantwoordelijke keuze : “De fietser vervuilt niet méér dan de voetganger, maar gaat een stuk sneller. En al trappend hou je je lichaam in vorm, terwijl je er achter het stuur van een auto langzaam roofbouw op pleegt.”

1 _0


15/02/05

16:10

Page 11

“Zürich heeft me over de streep getrokken.” Myriam werkt bij een internationale verzekeringsmaatschappij. Enkele jaren geleden verbleef ze zes maanden in Zwitserland, in Zürich, om mee te werken aan de vernieuwing van het informaticasysteem. Ze ontdekte er de geneugten van een stad die de fietser in de watten legt. Toen ze terugkeerde, probeerde ze de directie en haar collega’s met alle macht te overtuigen om op de fiets over te schakelen.

“Z

ürich, een formidabele stad”, zegt Myriam met lichtjes in de ogen. “Je ziet er zakenlui op de fiets, laptop in de fietstas en das die in de wind wappert ! Je kan nochtans moeilijk zeggen dat Zwitserland een vlak land is !” Iedereen springt er in het zadel, het is een gewoonte. En de mensen zijn er een stuk meer ontspannen dan in Brussel. “Toen ik terugkwam, heb ik er uitgebreid over verteld, en het idee sloeg aan.” Toen er in het bedrijf een mobiliteitsverantwoordelijke moest worden gezocht, viel de keuze logischerwijze op Myriam. “Ik heb me toen op andere vervoersmodi geworpen : carpooling, de combinatie fiets en trein, bus en fiets, zelfs de bedrijfsbus, en ik moet zeggen dat het allemaal heel boeiend is.” Myriam heeft nog steeds een uitgesproken voorkeur voor de fiets, vooral omdat een hele reeks andere reizen haar ervan hebben overtuigd dat elke stad een paradijs voor de zachte weggebruiker kan worden.

“In Ferrara heb ik een zakenman via zijn gsm zien onderhandelen over een contract terwijl hij aan het fietsen was : zijn secretaresse reed er op haar pumps achteraan en knikte voortdurend om haar baas bij te treden. Nu goed, het is daar minder gevaarlijk omdat er in het hele centrum geen auto’s mogen rijden, maar eigenlijk is het gewoon een mentaliteitskwestie.” Haar lievelingsfiets : een stadsfiets die geen onderhoud vergt, met versnellingen en remmen in de wielnaaf. “Omdat ik alleen woon en geen man heb om mijn fiets te onderhouden, heb ik de raad van de fietsenmaker gevolgd en daar heb ik nog geen seconde spijt van gehad. Ik rij nu al drie jaar elke dag met deze fiets en heb nog nooit pech gehad.” Myriam droomt er in het geniep van om een elektrische fiets te testen. Ze heeft er een voor de onderneming besteld. Volgende week wordt hij geleverd en ze voelt het nu al jeuken.

11 _


15/02/05

16:10

Page 12

budget

Fietsen,

dat brengt op

Fiscale voordelen Sinds 1 januari 1998 stimuleert de wetgever verplaatsingen op de fiets met fiscale maatregelen. Sindsdien zijn vergoedingen die door de werkgever worden uitbetaald voor woon-werkverkeer met de fiets vrijgesteld van belastingen en sociale bijdragen, met een maximum van 0,15 euro per kilometer. Iedere werkgever mag dus een dergelijke fietsvergoeding uitkeren aan zijn personeel, berekend op basis van het aantal reëel gepresteerde dagen. Dat is een bijzonder interessant voordeel voor beide partijen, want het volledige bedrag dat wordt uitgekeerd door de werkgever staat ter beschikking van de werknemer . De maatregel kan gecombineerd worden met het gebruik van het openbaar vervoer: er kan een fietsvergoeding uitbetaald worden voor het traject tussen thuis en het station, bovenop de vergoeding die de werkgever betaalt voor het openbaar vervoer. Op deze manier ontvangt een werknemer die op 5 km van zijn EEN VEELZEGGEND of haar werk woont 5 x 0,15€ per CIJFER : traject, oftewel 1,5 € per dag en 330 euro, dat is de 330€ per jaar. Dus kun je in twee jaar de aanschaf van een goede fietsvergoeding die fiets plus je uitrusting tegen weer een werknemer en wind afschrijven. En als de jaarlijks ontvangt werknemer al een fiets heeft, als hij of zij op 5 wordt het financieel voordeel nog kilometer van de groter. werkplek woont. Ook voordelig voor de werkgever De kilometervergoeding is een fiscaal aantrekkelijk voordeel voor de werkgever, omdat die minder hoeft uit te geven aan salariskosten voor de werknemer. Met

1 _2

de fiets bespaar je op verplaatsings- en parkeerkosten, zoals we verder zullen zien, maar daar houdt het niet mee op. Fietsende werknemers zijn niet alleen stipt, ze zijn ook productiever : ze letten beter op en zijn geconcentreerder, minder gestresseerd, en (zo wijzen de statistieken uit) minder afwezig van het werk door ziekte. Zo hebben Amerikaanse economen berekend dat een fietsende werknemer 300 to 400 euro méér oplevert voor de onderneming. Verbazingwekkend, niet? Een kleine investering Je hoeft niet noodzakelijk veel te investeren om comfortabel te kunnen fietsen. Zoals we elders in deze brochure zien, kun je al een uitstekende fiets vinden voor 300 euro, waarbij je nog handschoenen, pet, windjack of regencape, en eventueel een helm moet optellen. En bovenal, een goed slot om nare verrassingen te vermijden. Reken dus op ongeveer 400 euro om te beginnen, waarbij je dan jaarlijks de onderhoudskosten (banden, remblokjes en een beetje olie) bij moet rekenen. Maar zelfs als je het groot onderhoud voor de winter en een fluohesje meetelt, kom je nog niet aan het bedrag van een autoverzekering!!! En let trouwens op voor valse besparingen. Je kunt beter iets meer uitgeven bij de aankoop, dat win je terug bij het gebruik. Een fiets is, op langere termijn, altijd een goedkope oplossing.


15/02/05

16:10

Page 13

Tijdmanagement De fiets is in de stad een heel snel vervoermiddel. Sneller dan de auto en het openbaar vervoer. Maar snelheid is niet het enige, het is ook het vervoermiddel dat het minst afhankelijk is van de verkeerssituatie. Of er nu opstoppingen, vertragingen of werken zijn, op de fiets vind je altijd wel een manier om je er doorheen te banen en op tijd aan te komen. Of het nu is om naar je werk te rijden of om naar een zakelijke afspraak te gaan.

Stiptheid, efficiëntie en snelheid Tests bewijzen het Alle tests die in Brussel werden uitgevoerd hebben hetzelfde resultaat: de fiets komt altijd als eerste aan in de spits. Zo heeft een fietser 26 minuten nodig om ’s ochtends van het gemeentehuis van Anderlecht naar het Schumanplein te komen, terwijl een auto er 37 minuten over doet en het openbaar vervoer 35 minuten ... , 11 minuten winst ten opzichte van de auto, dat is al een mooi resultaat. Maar op andere trajecten loopt het verschil nog verder op. Tussen Evere en Schuman is het 9 minuten op de fiets, tegen 29 minuten met de auto, en vanaf Watermaal-Bosvoorde is het maar 26 minuten met de fiets, tegen 45 met de auto en 43 met de MIVB. Op korte trajecten zijn de resultaten ook opvallend. De krant Le Soir heeft een grote praktijkproef uitgevoerd tussen de Europese Wijk en de redactielokalen, een tweetal kilometer door het centrum van de stad. De fietser arriveert na 7’50 minuten, voor de motorrijder die er 9’24 over doet, de automobilist die 11’20 onderweg is en de gebruiker van het openbaar vervoer die 16’22 klokte. Onklopbaar op de korte afstand, is de fietser samen met de voetganger ook de enige die zich niet te veel hoeft aan te trek-

ken van hindernissen onderweg. En zo kun je op de fiets ook gemakkelijk combineren: je vertrekt ’s ochtends op de fiets naar je werk, gebruikt hem overdag om in de stad te rijden, een pakje af te leveren of naar een vergadering te gaan. Een fietser kan altijd stipt op de afspraak komen. Een fietsenstalling, een troef, Bij de duur van een stadstraject moet je ook de tijd rekenen voor het zoeken naar een parkeerplaats en vervolgens het traject dat je te voet van je voertuig naar de plaats van afspraak aflegt.

EEN VEELZEGGEND CIJFER :

11 km/h : dat is vandaag de dag de gemiddelde snelheid van een auto in de stad. Een ongetrainde fietser haalt er een gemiddelde snelheid van tussen de 10 en 15 kilometer per uur.

Als je het vanuit het standpunt van een werkgever bekijkt, levert een fietsenstalling een belangrijk voordeel op: een fietsenstalling kost ongeveer twintig keer minder dan een parkeerplaats voor één auto, en biedt zes mensen in plaats van één de mogelijkheid om naar het werk te komen. Op één parkeerplaats kan je namelijk makkelijk 6 tot 12 fietsen kwijt.

13 _


15/02/05

16:10

Page 14

gezondheid

Het doet

je goed...

D

e wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt dertig minuten fysieke inspanning per dag aan: dat is de beste manier om je gezondheid op peil te houden en een middel om het risico op de meest voorkomende ziektes van onze geïndustrialiseerde wereld te verlagen (hart- en vaatziekten, overgewicht, ...). Terwijl bijna iedereen EEN VEELZEGGEND in Brussel minstens 30 minuten CIJFER : per dag besteedt aan verplaat2,5 jaar : zoveel singen (en vaak veel meer)... hoeveel kunnen er nu zeggen dat mag je bij je ze dagelijks evenveel tijd bestelevensverwachting den aan fysieke inspanning en optellen als je sport? Je verplaatsen met de regelmatig fietst, fiets combineert de twee! ongevallen inbegreFietsen verbetert de pen (bron: onderprestaties van hart zoek van Dr. en longen Hillman van het Verschillende studies van Britse Policy Studies en Nederlandse artsen hebben Institute in Londen, uitgewezen dat regelmatig fietsen het functioneren van het hart op uitgevoerd tussen peil houdt, zelfs in die mate dat 1994 en 1998). En hart- en vaatziektes van de eerbovenal: je mag er ste of de tweede graad, die 50% jaren leven in van de mannelijke bevolking goede gezondheid vanaf 52 jaar treffen, bij dagelijkse fietsers pas 14 jaar later op bijrekenen, want dezelfde schaal optreden. De fietsers worden meest ernstige ziektes, die van minder vaak de derde graad, treden bij 50% getroffen door van de mannelijke bevolking ouderdomsziektes. vanaf 61 jaar op, maar komen

1 _4

nauwelijks voor bij dagelijkse fietsers! In twee jaar regelmatig fietsen verhoog je je ademhalingscapaciteit met 13%. Fietsen, dat doet je goed! Op de fiets heb je schonere lucht In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, neemt een fietser veel minder vervuilende stoffen op dan een automobilist. Gemiddeld 3 tot 6 keer minder! Hoe dat kan? Om verschillende redenen: ten eerste omdat de grootste vervuilende bron de auto zelf is, met zijn tank en de gassen die door de eigen motor worden verspreid. Binnenin de auto is de lucht 2 tot 8 keer meer vervuild dan buiten! Ten tweede zit een fietser veel hoger dan de uitlaten van auto’s, waardoor je de laaghangende gassen vermijdt. En tenslotte zit een fietser nooit erg lang midden in het verkeer: je gaat voor de rij auto’s staan bij een stoplicht en je vermijdt op je routes tunnels en grote assen, waar de grootste concentratie aan vervuiling is. Op de fiets vermindert je stress Als je op de fiets naar je werk gaat vermijd je één van de vervelendste bronnen van stress, namelijk in de file achter het stuur zitten. Fietsers komen glimlachend en ontspannen aan, want ze hebben net een frisse neus gehaald! Ze zijn trouwens ook minder vaak ziek dan hun collega’s automobilisten. En op het einde van een lange werkdag gaat er niets boven een fietsrit om de scheiding te maken tussen


15/02/05

16:10

werk en thuis. Op de fiets trap je de stress van je af die je tijdens de dag hebt opgebouwd. Zo kun je dus met iedere ochtend en avond 4 km fietsen je humeur verbeteren en je levensverwachting met tweeënhalf jaar rekken! Een leuke levensverzekering die niets kost.

Page 15

Op de fiets sport je iedere dag Met de fiets als transportmiddel blijf je in vorm. Zonder te forceren of in excessen te vervallen, krijg je iedere dag een gezonde dosis lichamelijke oefening: regelmatig, met mate en gecontroleerd. Ideaal om overtollige kilo’s kwijt te raken, als je het fietsen tenminste combineert met een evenwichtige voeding. Gewoon een kwestie van ervoor te kiezen.

Opname van vervuilende stoffen

Koolmonoxide (CO)

2670 µg/m3

Stikstofdioxide

156 µg/m3

277 µg/m3

Benzeen

23 µg/m3

138 µg/m3

Tolueen

72 µg/m

3

373 µg/m3

Xyleen

46 µg/m3

193 µg/m3

6730 µg/m3

Toestand van het hart, alle leeftijden samen Perfect

Gemiddeld

Zwaar aangetast

76%

24%

0%

46%

43%

11%

15 _


15/02/05

16:10

Page 16

Tips

Een gewaarschuwd fietser... M

et de fiets rijden is plezierig. En om dat plezier lang te laten duren, geven we je hier enkele tips om “slim” te fietsen...

Wees niet bang... Fietsen in het verkeer, dat kun je leren. De wegcode werd ondertussen de straatcode, en daardoor hebben fietsers vandaag meer rechten dan voorheen. Het komt er op aan je plaats te durven innemen in het verkeer, goede reflexen aan te leren om te communiceren met de andere weggebruikers, en verstandig je route te kiezen. Daarvoor organiseren GRACQ en Pro Velo cursussen “rijden in het (stads-)verkeer”. Er zijn zowel individuele lessen als groepslessen, bijvoorbeeld voor de collega’s binnen je bedrijf. Een uitstekend middel om je angsten te overwinnen en te ontdekken dat fietsen in de stad écht plezierig is. Laat je zien... Zichtbaarheid is de eerste troef voor een fietser. Zowel overdag als ’s nachts is het belangrijk dat je bij iedereen in het oog springt: bij de automobilisten natuurlijk, maar ook bij voetgangers, trams en andere fietsers. De wet legt een basisuitrusting op aan alle fietsen: oranje reflectors op de pedalen, vaste reflectors tussen de spaken of reflecterende stroken op de banden, een wit voorlicht en een rood achterlicht. Dat is een uitstekend begin, maar het kan nog veel beter... Een reflecterend vestje draag je over je kleren. Het is van oranje of gele fluostof, om bij iedereen aandacht te trekken, en voorzien van reflecterende stroken om ’s nachts een optimale zichtbaarheid te garanderen in het licht van koplampen. Een fluorescerende band is een heel handig accessoire. Die neemt nauwelijks plaats in, je stopt hem in je zak of je laat hem om je stuur zitten als je niet fietst. Je kunt er indien nodig je broekspijp mee samenbinden, of hem eenvoudig-

1 _6


15/02/05

16:10

weg om je arm doen. Sommige modellen hebben rode LED knipperlichtjes die goed opvallen in het donker. Bijkomende lichtpunten zijn nooit overbodig als de duisternis is ingevallen. Zo zijn er pedalen met knipperlichtjes in de handel, en oranje of rode lichtjes die je op je rugzak of je zadel kunt klikken. Al die elementen waarschuwen de andere weggebruikers voor je aanwezigheid en versterken zo je eigen veiligheid. ‘Houd de fiets !’... Ook al zijn een fiets van goede kwaliteit en regelmatig onderhoud de beste garantie voor een lang leven van je tweewieler, het komt er vooral op aan om hem te beschermen tegen diefstal. Vooral beginnende fietsers krijgen nogal eens te maken met het verdwijnen van hun fiets. Waarom? Omdat ze een slecht slot gebruiken, of omdat ze hem slecht vastzetten. Er zijn maar vijf seconden nodig om een spiraalslot open te breken, en nauwelijks meer om de code van een cijferslot te kraken.

Page 17

wel te verstaan, dat het slot correct gebruikt wordt, dat wil zeggen dat het kader en het voorwiel van de fiets vastgezet worden aan een vast punt dat stevig verankerd zit. Het heeft geen zin om een fiets vast te zetten aan een bouwafrastering die je met een eenvoudige tang kunt doorknippen, of aan een tuinhek dat je met twee stevige trappen verbuigt. Een ringslot op het achterwiel biedt uiteraard onvoldoende bescherming. En tenslotte een cruciale raad: parkeer je fiets op een plek waar er een sterke sociale controle is. Het merendeel van de fietsdiefstallen vindt plaats in privégebouwen: in een garage, een trappenhuis, ... kortom, op plekken waar je de neiging hebt om je fiets niet vast te zetten.

Een goed slot is een U-beugel, of een ketting van gehard staal die stevig afgesloten wordt. De prijs van een dergelijke bescherming is minimaal 30 euro, maar is zijn geld meer dan waard als je bedenkt dat het een effectieve bescherming tegen diefstal is. Op voorwaarde

17 _


15/02/05

16:10

Page 18

Tips


65% van de afgelegde trajecten in Brussel zijn korter dan drie kilometer. Over die afstand is de fiets altijd het snelste vervoermiddel, en meestal ook het meest geschikte. Gewoon een kwestie van het juiste materiaal hebben en... goede gewoontes aanleren.

Rijd door weer en wind… Op de fiets sta je in direct contact met de natuurelementen. Toch regent het niet zo vaak in België, al is dat een wijdverbreid cliché. Gemiddeld hoef je maar zo’n 15 keer je regenkleding aan te trekken op een vol jaar dagelijks fietsen! Ongelofelijk, maar uitgetest en bewezen door dagelijkse fietsers. Hoe kun je je wapenen tegen die paar buien? Een eenvoudig regenjasje, eventueel met regenbroek, is een minimumuitrusting. Een poncho is nog effectiever, zeker in combinatie met een regenbroek. Er is ook ademende regenkleding, die wel wat duurder is, maar ook een stuk comfortabeler. Je kunt ook overschoenen kopen (ca.15 euro) voor droge voeten. Voor koude winterdagen zijn goede handschoenen en een hoofdband voldoende, op de fiets krijg je het gauw warm. Een helm tenslotte biedt je schedel in alle seizoenen bescherming bij een eventuele val. Kies een model dat goed op je hoofd past, en aarzel niet om advies te vragen in de winkel voor de beste keuze.

1 _8

Rij verzekerd Een fietser wordt altijd gedekt door een verzekering wettelijke aansprakelijkheid, beter bekend als de familiale polis. Deze verzekering dekt de schade die je kunt toebrengen aan andere weggebruikers die je onderweg tegenkomt. De verzekering van je werkgever dekt trouwens ook het traject tussen je huis en je werk. Er zijn dus geen verzekeringskosten verbonden aan het fietsen. Behalve als je je fiets wil verzekeren tegen diefstal. Daarvoor kun je het beste contact opnemen met je verzekeringsmaatschappij, om te zien wat ze je hiervoor kunnen bieden. Momenteel biedt enkel Ethias een specifieke verzekering tegen fietsdiefstal, op voorwaarde dat je een goed slot gebruikt. En als je je wil inzetten voor de fiets, waarom dan geen lid worden van de Fietsersbond? Dan heb je een rechtsbijstandsverzekering, net zoals het merendeel van de automobilisten. En je krijgt elke twee maanden hun tijdschrift in de bus. Goed om te weten: een fietser is voortaan, net als andere zwakke weggebruikers, beschermd door de wet. Er kunnen hem of haar geen fouten aangerekend worden om de tussenkomst door de verzekering te weigeren.


15/02/05

16:10

Rij goed uitgerust... Een fiets is goed, een goed uitgeruste fiets is beter. Met twee tassen aan de achterdrager, kun je zonder veel moeite de inhoud van twee flinke boekentassen transporteren, oftewel twee keer 10 kilo. Dat is lang niet gek, en in ieder geval ruim voldoende voor je draagbare computer, je dossiers en je thermos met koffie. Sommige fietstassen kun je trouwens gemakkelijk afnemen en omvormen tot een handige schoudertas of rugzak. Er zijn (bijna) altijd oplossingen voor speciale wensen en noden. Voor kleine boodschappen is een mandje aan het stuur een handige oplossing. Gemakkelijk te vullen, gemakkelijk te legen, zelfs zonder te bukken. Voor grote boodschappen is er een heel handig boodschappenkarretje, dat je gewoon kunt meenemen in de supermarkt, om het vervolgens achter je fiets te hangen. Je kunt er een bak bier in kwijt, een sixpack mineraalwater, en volop andere boodschappen. En voor de golffanaat: hetzelfde karretje begeleidt je zelfs als caddy over de golflinks! Als je vaak het vliegtuig neemt, kun je een koffertje op wielen nemen met de standaardmaten voor handbagage, dat je na de landing aan je bagagedrager hangt. Eenvoudiger kan het niet. Ook voor de kinderen zijn er volop mogelijkheden: de kinderzitjes voor kinderen tot 22 kilo zijn eenvoudiger te gebruiken dan het doorsnee autostoeltje. Voor de iets groteren is er het derde wiel, met eigen zadel en trappers, zodat

Page 19

je kind gezellig mee kan peddelen. Broertjes en zusjes stappen met veel plezier gezamenlijk in een ultralichte fietscaravan. Wat ook je wensen zijn, er is altijd wel een aangepast, praktisch en solide accessoire te vinden om je het leven gemakkelijker te maken, of het nu voor woon-werkverkeer, voor de boodschappen of het vervoer van je gezin is. Vraag eens raad aan je fietsenhandelaar...

19 _


15/02/05

16:10

Page 20

veiligheid

O

p 1 januari 2004 werd het verkeersreglement grondig aangepast, voornamelijk om de zachte weggebruikers, zoals voetgangers, fietsers en skaters, beter te beschermen. De belangrijkste maatregelen voor de fietser op een rijte : - 1 meter : dat is de minimumafstand tussen een voertuig en een fietser (of een voetganger). Is die ruimte er niet, dan moet de automobilist netjes blijven wachten achter de zwakke weggebruiker. - Het BEV (straten met Beperkt EenrichtingsVerkeer) werd veralgemeend. Dat betekent dat straten met éénrichtingsverkeer voortaan voor fietsers in beide richtingen toegankelijk zijn, behalve als dat om veiligheidsredenen onmogelijk is. De verkeersborden moeten hiervoor worden aangepast, en een straat wordt pas BEV als de bijbehorende borden geplaatst zijn. - De veralgemening van de zone 30 in de buurt van scholen. Om de zwakste

weggebruikers, kinderen, te beschermen, wordt de omgeving van scholen systematisch ingericht als een zone waar je niet harder kunt rijden dan 30 km per uur. Een maatregel die de toegang tot de scholen veiliger maakt en ouders stimuleert om hun kinderen te voet of met de fiets naar school te brengen. - De straten met uitsluitend lokaal verkeer werden geherdefinieerd en kregen meer beperkingen. Goed nieuws: fietsers mogen rustig doorrijden als ze een bord met deze beperkende maatregel zien. Als je meer over de nieuwste verkeerswetgeving wilt weten, surf dan eens naar de website van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid, http://www.bivv.be. En om je geheugen nog eens op te frissen : - Als een fietser een portier dat bruusk voor hem openslaat niet meer kan ontwijken, dan is de automobilist in fout (zie artikel 28 van de wegcode)

Het verkeersreglement is grondig veranderd

Om veilig te fietsen, raadt Pro Velo je aan om 10 gouden regels in acht te nemen: 1 / Rij op een goed afgestelde fiets : remmen, versnellingen, licht, accessoires, enz. moeten worden gecontroleerd door een “prof”. Goed om te weten: stevig opgepompte banden gaan minder snel lek en lopen lichter. Kijk op de band voor de benodigde luchtdruk. 2 / Durf je plaats in te nemen op de rijstrook. Helemaal rechts gaan rijden om zo min mogelijk te hinderen is een natuurlijke reflex, maar houdt twee risico’s in: rechts door een openslaand portier gegrepen worden of links van

2 _0


15/02/05

16:10

de weg gereden worden door passerende auto’s. Je moet dus niet aarzelen om de plaats te nemen waar de auto’s met hun rechterwielen rijden, al kun je tijdens een klim wel beleefd een beetje naar rechts opschuiven. Als je in één rechte lijn blijft rijden, zonder te slingeren, kunnen achterliggers het best op je anticiperen. 3 / Pas op voor de dode hoek en de zijwaartse bewegingen van vrachtwagens, bussen en bestelwagens. Rijd nooit naast één van deze voertuigen in beweging. 4 / Geef duidelijk je bedoelingen aan, geef telkens richting aan met je hand of je arm en zoek oogcontact; kijk in de ogen van automobilisten om te controleren of ze je gezien hebben en begrepen hebben wat je gaat doen. Kijk extra goed uit als je inhaalt of een rij stilstaande auto’s voorbijrijdt: de bestuurders verwachten je niet. 5 / Sla in 3 tijden linksaf : kijk ruim van tevoren achterom, steek je arm uit om aan te geven dat je van richting gaat veranderen, leg je beide handen weer op het stuur en draai naar links. 6 / Ga bij een rood licht voor de eerste auto staan, zelfs als er geen fietserssluis op het wegdek is geschilderd. Zo word je gezien en sla je makkelijker linksaf.

Page 21

8 / Kies een goede route, en controleer je traject van tevoren op de (fiets-)kaart op bestaande fietsvoorzieningen (zie ook www.fiets.irisnet.be ) en rustige straten, zodat je de grote assen vermijdt. Wees nieuwsgierig, zoek nieuwe wegen, probeer parallelstraten uit, probeer eens op je gevoel door onbekende buurten te rijden... dat hoort ook bij de geneugten van het ontdekken van je stad op de fiets... 9 / Respecteer het verkeersreglement, voetgangers en andere weggebruikers. Een beetje hoffelijkheid levert heel veel op...


Er werden 4 GFRs (Gewestelijke Fietsroutes) aangelegd in Brussel, in 2006 komt daar nog 50 km GFR bij, en in 2009 moeten alle 19 GFRs klaar zijn. Met de gewestelijke fietskaart kun je nu al de geplande tracés volgen.

10 / Gedraag je zelfverzekerd : - Anticipeer, voorzie hindernissen, rem tijdig, schakel vóór een helling, kijk automobilisten in de ogen; - Kijk ver voor je uit, precies in de richting waar je met je voorwiel naar toe wilt; - Vertrouw op je kunnen: angst verhoogt alleen maar de kans op een val of ongeval; - Kijk uit voor voetgangers, die hebben de gewoonte “op het gehoor” over te steken.

7 / Blijf dag en nacht zichtbaar : kleding in heldere kleuren of met reflectie, een efficiënte verlichting, reflectors, een reflecterende band om je enkel... het is van vitaal belang

21 _


15/02/05

16:10

Page 22

routes

N

et zoals een voetganger niet dezelfde route neemt als een auto in de stad, volgt ook een fietser een eigen, aangepast parcours. Hij of zij mijdt de grote assen met al te druk verkeer, en kiest rustige straten, zones met een snelheidsbeperking en fietsvoorzieningen. Tramrails, slechte kasseien en steile hellingen kun je beter vermijden. Goed je route kiezen, dat is het beste middel om comfortabel en veilig door de stad te rijden. Het is ideaal om te beginnen met het testen van je route tijdens het weekend, een beetje de tijd te nemen alvorens te starten met de grote “praktijkproef”; het rijden naar je werk. Uitstekende hulpmiddelen De Brusselse fietsers worden verwend: de fietskaart van het Gewest die in 2003 uitkwam, is een echt juweeltje. Geplastificeerd en sterk, en bij elke editie weer verbeterd. We zijn al aan de vierde uitgave in twee jaar! Alle bestaande en geplande fietsroutes staan er op, de fietsenstallingen, de adressen van fietsenwinkels, de straten met Beperkt EenrichtingsVerkeer (BEV), ... . Hij wordt geleverd met een boekje met alle straatnamen, bevat de tips en trucs om veilig door de stad te rijden en de adressen van de fietsersverenigingen. En het

Hoe doorkruis

je de stad ?

2 _2


15/02/05

16:10

sterkst van al is nog, dat hij maar 1 luttele euro kost! Je kunt hem kopen in het Fietsershuis, of direct bij het Brussels Gewest (surf eens naar www.fiets.irisnet.be ). Je kunt trouwens ook een webstek als www.mappy.be gebruiken om je route te plannen: met de optie voetganger vind je de kortste weg tussen twee punten in de stad. Dan hoef je alleen nog maar dat traject aan te passen aan de verbodsregels voor fietsers en obstakels als trappen en steile hellingen te vermijden, en kun je vervolgens je route steeds blijven verbeteren door hem regelmatig te fietsen. Bevoorrechte routes Het Brussels Gewest legt regionale fietsroutes aan. Er zijn er al vier gereed, en er zijn werken voorzien om de andere ook aan te leggen, zodat er in 2009 uiteindelijk 19 zullen zijn. Wat is nu zo’n fietsroute? Het zijn wegen die aangeraden worden voor de (middel)lange afstand, ofwel via verschillende gemeentes (gewestelijke fietsroutes), ofwel binnen een gemeente (gemeentelijke fietsroutes). Over het algemeen volgen deze routes lokale straten, waar het verkeer minder druk en minder snel is, en dus minder stresserend dan de grote banen. Maar om natuurlijke of kunstmatige hindernissen, (zoals het kanaal, een viaduct, een autoweg of een spoorlijn) te overbruggen, komen de routes ook wel eens op de belangrijke assen terecht. In zones met langzaam verkeer delen de fietsers en de auto’s de rijbaan met elkaar, maar op grotere wegen worden de fietsers van het snelle verkeer gescheiden door middel van een fietspad.

Page 23

Van het ene transportmiddel naar het andere Voor wie fiets en metro wil combineren, is het belangrijk om te weten dat het Gewest bij elk metrostation fietsenrekken geplaatst heeft. Dat type fietsenstalling is gratis en universeel. In de toekomst zullen betaalde, bewaakte stallingen het aanbod completeren. Maar dat is nog niet alles: sinds mei 2004 heeft de MIVB nieuwe regels ingevoerd voor het meenemen van je fiets in de metro. De metrostellen zijn voortaan alle dagen toegankelijk voor fietsen, met uitzondering van de piekuren (van maandag tot vrijdag tussen 7 en 9 uur en tussen 16 en 18uur30) Trouwens, de treinstations hebben ook een fietsenstalling om je fiets achter te laten voor je op de trein springt. En je hebt ook nog de mogelijkheid om je fiets mee te nemen op de trein (behalve op het Centraal Station). Voor de details consulteer je best even de websites www.mivb.be en www.nmbs.be. Het simpelste is nog het meenemen van een plooifiets, want dat is helemaal gratis. Het is maar dat je het weet... EEN VEELZEGGEND Peters en Meters De Brusselse Fietsersbond is een vereniging die het Gewest, de fietsroutes en de mogelijke valkuilen goed kent. Waarom neem je geen contact met hen op zodat je één van hun leden bij jou in de buurt kunt ontmoeten? Dat is je beste gids om de ideale route te ontdekken en de valkuilen op je traject te omzeilen!

CIJFER :

36% van de werkenden in Kopenhagen gaat met de fiets naar het werk. Van de Brusselaars neemt vandaag de dag maar 2% dat vervoermiddel om zich naar het werk te begeven.

23 _


15/02/05

16:10

Page 24

aankoop

Goed je fiets kiezen D

e hedendaagse fietsen verschillen als dag en nacht van de rijwielen van weleer: een comfortabel zadel, volop versnellingen, vering en batterijverlichting maken het berijden van een fiets heel wat efficiënter dan vroeger. Maar met al die technische ontwikkelingen en het ruime aanbod op de markt, is het niet altijd gemakkelijk om een keuze te maken. Hier geven we je wat raad om een keuze te maken die het beste bij je past.

Ga naar een professional Niets gaat boven een merkfiets van een gespecialiseerde handelaar. Laat je niet verleiden door superaanbiedingen van de supermarkt: de kwaliteit laat te wensen over, net zoals de service na aankoop, en essentiële onderdelen kunnen problemen opleveren. Je zult niet gemakkelijk een vakvrouw of vakman te vinden om zo’n fiets af te stellen, want het grootwarenhuis zal je vertellen dat ze daarvoor geen eigen dienst hebben. Een goed merk daarentegen biedt goede remmen en goede banden... twee essentiële onderdelen. Een goede fietsenhandel biedt een gratis onderhoudbeurt EEN VEELZEGGEND na de eerste maand, stelt de CIJFER : maat goed af, en geeft goede 57% van de raad en opvolging als je dat wilt. De paar euro die je denkt te Brusselaars die in bezuinigen met je aankoop in het Brussel werken, grootwarenhuis ben je dus al snel gaan met de auto weer kwijt aan reparatiekosten en naar hun werk nieuwe onderdelen. (163.000 personen).

2 _4

Weet wat je nodig hebt... Om een fiets te kopen komt het er, zoals met zoveel van je aanschaffen, op aan om te weten wat je met je fiets wilt gaan doen. Voordat je de fietsenwinkel bezoekt, is het nuttig de volgende vragen eens voor jezelf te beantwoorden. Wil je je fiets meenemen in het openbaar vervoer? Wil je alleen in de stad rijden, of wil je ieder weekend met je fiets het bos in? Wil je een kind meenemen? Of bagage? Neem je je laptop mee? Laat het allemaal aan de fietsenmaker weten bij je bezoek. Zo kan hij of zij het advies aanpassen aan je reële behoeften. Een simpel alternatief Er zijn twee types fietsen geschikt voor dagelijks gebruik in de stad: - Sportieve fietsen, mountain bikes die aangekleed zijn met wegbanden, een bagagedrager, spatborden en verlichting, zodat ze geschikt worden voor alle soorten paden en wegen. - Stadsfietsen, die compleet uitgerust zijn. Comfortabler, maar vaak ook wat zwaarder Het minimale budget voor een dergelijke fiets is zo’n 300 euro, maar met 500 euro zit je zeker echt goed voor een licht tot gemiddeld gebruik. Als je fietsen en openbaar vervoer wilt combineren, is een plooifiets een ideale keuze. Je kunt al plooifietsen vinden voor minder dan 400 euro, maar de meest compacte modellen, die je gemakkelijk onder je treinzitje plaatst en die niet groter zijn dan een kleine koffer, kosten al snel 1000 euro. Daarvoor heb je dan wel


15/02/05

16:10

kwaliteit: je kunt ze in 15 seconden samenplooien en ze hebben een verbazingwekkende levensduur. Als de lichamelijke inspanning je tegenstaat, of je fysieke mogelijkheden zijn beperkt, dan kun je nu ook kiezen uit een ruim aanbod elektrische fietsen. Je moet dan nog wel (af en toe) trappen, maar de electromotor helpt je. Opgepast met de batterijen en met de autonomie (die nooit veel meer dan 30 km bedraagt)! Als de batterijen leeg zijn, moet je de fiets wél op eigen kracht vooruit trappen, inclusief het gewicht van het motortje ( minimaal zo’n 30 kilo)! De accessoires Elke fiets die op de openbare weg gebruikt word, moet voldoen aan de wettelijke eisen, dat weten fietsers maar al te goed. Maar daarmee heb je nog een overvloed aan keuzes en opties in accessoires. Voor dagelijks gebruik zijn spatborden, verlichting en een bagagedrager met elastische binders zo goed als onmisbaar. Als je voor batterijverlichting kiest, dan

Page 25

hoef je niet extra te trappen door de dynamo. Je kiest dan wel beter voor herlaadbare batterijen. Probeer of het zadel voor jou comfortabel genoeg is. Als je wilt, kun je het comfort nog verhogen met vering op de voorvork, maar die luxe heeft in de stad alleen zin op kasseien of slecht wegdek. Wat de versnellingen betreft hoef je niet zo erg inhalig zijn. Met 7 of 9 versnellingen kun je bijna alle straten van België wel befietsen. Een naafversnelling schakelt gemakkelijker en vergt minder onderhoud. Test eens een huurfiets Een goede manier om het fietsen eens uit te testen, is door er één te huren. In het Fietsershuis in Elsene en meerdere verhuurpunten in de parken van het Gewest kun je stadsfietsen huren. Probeer ze eens een uurtje uit, dan ontdek je hoe comfortabel moderne stadsfietsen zijn. En als de proefrit naar meer smaakt, vraag dan meteen raad aan de verhuurmedewerkers, die willen je graag helpen.

25 _


15/02/05

16:10

Page 26

bedrijven

Een bedrijf met een warm onthaal

voor fietsers N

iets dat werknemers die met de fiets naar het werk willen komen meer motiveert dan hen het beste onthaal te bieden. Iedereen kan het beste zelf een formule bedenken die past bij het eigen bedrijf, maar er zijn wel een aantal elementen die veel gewicht in de schaal leggen. Stalling Om iedereen tijdwinst te gunnen, is het ideaal om een fietsenstalling te voorzien binnen het bedrijf. Een overdekte ruimte met stevige bevestigingspunten voor fietssloten. De simpelste oplossing: fietsenrekken in de vorm van een omgekeerde U. Daar kun je alle types fietsen en fietssloten aan kwijt, ze zijn diefstalbestendig en erg gemakkelijk in het gebruik. En ze beschadigen je voorwiel niet, wat soms wel het geval is bij oplossingen met een klem. Vergeet ook niet om je fietsende bezoekers een warm onthaal te bieden: wijs de weg naar een goed geplaatst fietsenrek in de buurt van de hoofdingang, dat is een echt welkomstgebaar. Fietstochten en Fietsopleiding Een fietstocht maken is een even aangenaam als nuttig begin: je kunt er mee ontdekken hoe aangenaam “tweewieleren” kan zijn, hoe je de stad kunt herontdekken, en je bent er eens gezellig uit met je collega’s. Zo kun je zelf vaststellen dat de

2 _6


15/02/05

16:10

fiets helemaal niet zo gek is. Je bedrijf kan daarna overgaan tot het luik “opleiding”, zoals bijvoorbeeld aangeboden door Pro Velo: theoretische uitleg over veilig fietsen, gevolgd door een reeks praktische oefeningen met een klein groepje in het verkeer en een persoonlijk advies voor de woonwerkroute, kortom alles om iedereen naar noden en wensen in het zadel te helpen. Ondersteuningsgroep Niets gaat boven het uitwisselen van ervaringen tussen fietsers om het fietsgebruik aan te moedigen. Je kunt een ontbijt organiseren met de fietsers binnen de firma, een familieuitstap met de fiets in het weekend, of een rit tijdens de middagpauze... en zo zijn er nog genoeg andere ideeën te verzinnen om aan het personeel duidelijk te maken dat met de fiets naar het werk komen de kers op de taart is. Bedrijfsfietsen Wil je nog meer je best doen om het fietsgebruik aan te moedigen, dan kun je bedrijfsfietsen ter beschikking stellen. Dat is een iets duurdere oplossing, maar het modigt wél aan om de fiets te pakken voor kleinere trajecten overdag. En je kunt de fietsen natuurlijk mooi in je bedrijfskleuren laten schilderen. Ideaal is een leasingformule, dan zijn het onderhoud en de vervanging van de fietsen meteen inbegrepen. Fietsvergoeding Zoals elders al vermeld, is het een uitstekend initiatief om fietsvergoedingen uit te betalen aan de personeelsleden die dat willen. Neem contact op met het sociaal secretariaat voor de praktische uitvoering, en informeer al je personeelsleden.

Page 27

Bikepooling.be Een gegevensbestand dat het voor iedereen die dat wil mogelijk maakt om een “peter” of “meter” te vinden om je te begeleiden tijdens je eerste trappen. Hij of zij kan je helpen om een goede en leuke route uit te stippelen tusEEN VEELZEGGEND sen je huis en je werk, en aanwijCIJFER : zingen geven voor een veilig fietsgedrag, zodat je je op je gemak 200 fietsen werden voelt in het verkeer. Dit gegevens10.000 keer bestand staat open voor iedereen, geleend door het zowel particulieren als bedrijven, personeel van de en het gebruik is geheel gratis. Het is operationeel vanaf begin Europese 2006. Commissie. Het project startte in Gratis Onderhoud 2004 in hartje Het onderhoud van de fietsen van Brussel je personeel verzorgen is uiteraard een luxe, maar wel een utstekend middel om de motivatie erin te houden. Een goed geolied, soepel schakelend en stevig opgepompt “stalen ros” laat zich gemakkelijker berijden. Maar het is ook veiliger, met goed werkende remmen en licht. Kleedruimte en douches Fietsers staan bloot aan weer en wind. Als je nat van zweet of hemelwater aankomt, is het fijn om als werknemer de mogelijkheid te hebben je om te kleden op het werk. Voorzie daarom een kleedruimte, met afsluitbare kastjes voor fietsspullen als helmen, fluojasjes en regenpakken. Helemaal ideaal is natuurlijk een douche voor de fietsers die van ver komen.

27 _


15/02/05

16:10

Page 28

info

Handige adressen Het Fietsershuis: Londenstraat 15, 1050 Brussel

Pro Velo vzw Tel. 02/502 73 55 Fax 02/502 86 41 Dienst bedrijven: Astrid van Herpen 02/517 17 64 [email protected]

Fietsersbond Brussel Tel. 02/502 68 51 [email protected] www.fietsersbond.be/brussel

GRACQ Les Cyclistes Quotidiens Tel. 02/502 61 30 [email protected] www.gracq.org

EUCG European Union Cyclists Group (De fietsende werknemers van de Europese Instellingen in Brussel) http://www.eu-cg.info/

BUV – Bestuur Uitrusting en Vervoer van het Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Vooruitgangsstraat 80 / 1, 1035 Brussel Tel. 02-204 19 11 [email protected] www.fiets.irisnet.be Contactpersonen bedrijven: Philippe Barette en Christine Heine Tel. 02/204 19 08 [email protected] www.pde.irisnet.be/nl/indexnl.htm

BIM – Brussels Instituut voor Milieubeheer Gulledelle 100 – 1200 St. Lambrechts-Woluwe Contactpersonen Bedrijven: Marianne Thys en Sarah Hollander Tel. 02/775 76 57 [email protected] [email protected] www.ibgebim.be

MIVB – Brussels Openbaar Vervoer www.mivb.be NMBS – Treinverbindingen www.nmbs.be

VUB Fietswerkgroep http://homepages.vub.ac.be/~fiets/

Cambio – autodelen www.cambio.be Taxistop – carpoolen www.taxistop.be

Fietsen naar je Werk. Acht persoonlijke verhalen. Alles wat je moet weten om slim door Brussel te fietsen

Recommend Documents