Starten. als zelfstandige LV Z. Alles wat je moet weten om je eigen zaak te beginnen

Starten als zelfstandige

Alles wat je moet weten om je eigen zaak te beginnen

Jonge ondernemers delen hun ervaringen in deze startersgids aangeboden door

LVZ

Liberaal Verbond voor Zelfstandigen

Vrij Ondernemen

091833

Van ondernemingsloket tot vertrouwenspersoon

ATTENTIA. Permanente aandacht voor uw personeelszaken.

Info over ons ondernemingsloket? [email protected]

Als full service human resources businesspartner streeft ATTENTIA ernaar de referentie te worden binnen het brede segment van HR-diensten. Met innovatieve en duurzame oplossingen helpen we u het uitgestrekte en complexe HR-domein efficiënt te beheren en strategisch te integreren in uw onderneming. We begeleiden en ondersteunen bedrijven, zelfstandigen en particulieren op diverse vlakken. Van Sociaal Secretariaat tot Talent Management. Van HR Consulting Services tot Externe Dienst voor Preventie en Bescherming. Van Kinderbijslag tot Sociaal Verzekeringsfonds. ATTENTIA. Uw HR-partner van A tot Z.

preventie & bescherming

2

kinderbijslag

hr consulting services

sociaal verzekeringsfonds

sociaal secretariaat

[email protected] • www.attentia.be

Goed begonnen is half gewonnen Een eigen zaak of bedrijf opstarten, of als zelfstandige een vrij of ander beroep uitoefenen, is een grote stap in het leven. Die "start" is van groot belang, en "goed begonnen is half gewonnen" is hier helemaal waar. Er komt nu eenmaal heel wat bij kijken. Je moet een businessplan opstellen, je moet wat administratie doorlopen, je moet hard willen werken en veel goede moed hebben. Deze startersgids helpt je daarbij. Starters kunnen leren van andere starters. Daarom lees je hierna getuigenissen, nuttige tips en raadgevingen. Van starters voor starters. Aangevuld met andere informatie die je nodig hebt om die grote stap te wagen. Natuurlijk wil LVZ met deze startersgids ook het vrij ondernemen aanmoedigen en bevorderen. Als zelfstandigenorganisatie vinden we het zeer belangrijk dat (jonge) mensen het risico aandurven om op eigen benen te staan, om zelf hun bijdrage te leveren aan onze economie, om welvaart en werkgelegenheid te scheppen. Onze samenleving heeft starters nodig. Ze geven onze wereld van vandaag letterlijk en figuurlijk toegevoegde waarde. Daarom verdienen ze uw en onze steun en aanmoediging.

Luc Soens, directeur LVZ 3

"Onze samenleving heeft starters nodig. Ze geven onze wereld van vandaag letterlijk en figuurlijk toegevoegde waarde"

Deze startersgids is een uitgave van het Liberaal Verbond voor Zelfstandigen (LVZ). Extra exemplaren kan je gratis aanvragen (alleen verzendingskosten betalen) bij LVZ, Livornostraat 25, 1050 Brussel Verantwoordelijke uitgever: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel OKTOBER 2009

4







3 Voorwoord

6

"Een overname moet je voorzichtig aanpakken"

15 Een zaak overnemen "Je mag ons echte ondernemers noemen"

19 Keuze van de ondernemingsvorm

20

"Ondernemen is meer dan werken alleen"

10 Personeel aanwerven

16



9 Het ondernemingsplan

12

Inhoud

"Het leukste is op eigen benen te staan"

23 Vrij beroep

26

"Ik droom van een job in het buitenland"



29 Zelfstandige in bijberoep



30 Dit mag je zeker niet vergeten



34 Starters verdienen een steuntje



36

Nog meer LVZ-tips

5

6

‘‘Ondernemen is meer dan werken alleen’’ Karel Dejonghe (28) Elektricien in hoofdberoep Start Sinds augustus 2007 voer ik elektriciteitswerken en dringende herstellingen uit in het Gentse. Als zelfstandige aan de slag gaan was een soort drang die al een aantal jaar in mijn hoofd speelde. Ik wist dat ik ooit een onderneming zou starten en begon in bijberoep terwijl ik als chauffeur in loondienst was bij een leverancier. Daardoor kon ik het wereldje leren kennen. Ik bouw momenteel aan een vast klantenbestand. Slechts heel af en toe werk ik nog in onderaanneming.

Investeren De start is nooit simpel natuurlijk. Je hebt als elektricien heel wat materiaal nodig. Ook een bestelwagen is uiteraard niet goedkoop. Door in bijberoep te starten kon ik die investeringen financieren. Het moeilijkste in de beginperiode was de opbouw van een klantenbestand. Het zoeken naar opdrachten is voor een aannemer de belangrijkste taak. Er wordt wel gezegd dat er in de bouw heel veel werk voorhanden is, maar je moet het vinden en je moet er ook een volwaardige vergoeding voor krijgen.

Centen Dankzij de stad Gent kan ik gebruik maken van ‘het starterscontract’, een soort van subsidie die beginnende ondernemers steunt in begeleiding, opleiding en investeringen, en daarvoor een bedrag tot 5.000 euro voorziet. Het begin is aartsmoeilijk en dan is alle steun welkom. Om voor dat contract in aanmerking te komen diende ik een ondernemingsplan op te stellen. De voorbereidingen aan dat dossier en de begeleiding van de stadsdienst deden me beseffen dat ondernemen meer is dan enkel handenarbeid. Vroeger was ik me bijvoorbeeld niet bewust van het nut van een goede boekhouder. Nu besef ik dat die niet enkel cijfertjes kan invullen, maar dat hij vooral kan spreken en raad geven. Ik volg dankzij dat contract ook een technische opleiding domotica en er staat een cursus Frans op het programma. In Brussel liggen nog veel kansen, dus is het belangrijk dat ik mij in beide landstalen kan uitdrukken. Vroeger zou ik daar geen tijd voor vrij gemaakt hebben en gewoon blijven doorwerken. Maar nu wil ik mij engageren. Een deel van het budget gebruikte ik ook om dure investeringen als machines en een aanhangwagen te financieren. 7

Personeel Het gaat momenteel heel goed met mijn zaak. Ik hoop er in de nabije toekomst een bvba te kunnen van maken. Er komt personeel bij, mijn investeringen zijn afgerond en dus hoop ik met een omschakeling naar een vennootschap in fiscaal betere omstandigheden te werken. Sinds enkele maanden heb ik een eerste werknemer in dienst genomen. Daarvoor maak ik gebruik van de bijzonder voordelige Individuele Beroepsopleiding (IBO) die de VDAB aanbiedt aan ondernemers en werkzoekenden. Het is financieel aantrekkelijk aangezien ik geen volledig loon hoef uit te betalen. De werkzoekende behoudt zijn uitkering en krijgt van mij een productiviteitsvergoeding. Dat levert een win-win situatie op voor zowel de werkgever als de werknemer, die heel gemotiveerd is door de kans die hij krijgt. De VDAB volgt de begeleiding heel nauwgezet op en zoekt samen naar oplossingen. Aangezien ik nog niet gewend ben om met personeel te werken, is dit zeer welkom. Ik was wel verbaasd dat er zo weinig papierwerk kwam bij kijken. Zo hoef ik enkel zijn gepresteerde uren online door te geven aan de VDAB. Na maximum 27 weken zal ik hem dan vast in dienst nemen. Vooraf wordt een contract opgemaakt met daarin afspraken over de taken van de werknemer en de doelstellingen op het einde van de opleiding. Zo moet hij zelfstandig een installatie kunnen plaatsen in een woning en herstellingen kunnen uitvoeren. Mijn medewerker liep eerst stage bij mij tijdens zijn schoolperiode. Toen hij geen werk vond, heb ik hem aanbevolen bij de VDAB. Ik kreeg steeds meer opdrachten en dus was extra hulp broodnodig. Ik heb er nog geen 8

seconde spijt van en hij doet het werk met veel plezier. Hij krijgt een volwaardig loon en leert ondertussen bij. Voor mij is het fijn om die kans te kunnen bieden aan een jonge gast.

Tip Ik heb ondertussen geleerd dat administratie voor je zaak heel belangrijk is. Men hoort altijd zeggen dat een zelfstandige zoveel mogelijk moet werken, maar dan groeit je zaak niet. Ik wil verder kijken en tijd nemen om mijn zaak te sturen. Enkel zo kan ik aan een mooie toekomst bouwen als ondernemer. In onze sector wordt ook de waarde van opleiding en begeleiding vaak onderschat. ‘Wie werk aanneemt, geraakt er wel’, heet het dan. Maar voor mij primeert nu de kwaliteit op de kwantiteit. Als je je zaken opvolgt en beheert, kan je groeien en dat leidt tot meer voldoening.

KDJ Elektriciteitswerken, www.kdj.be

 Het ondernemingsplan Om doordacht en goed voorbereid van start te gaan is een ondernemingsof businessplan essentieel. Risico’s inschatten, onaangename verrassingen vermijden, potentiële kansen nagaan, evoluties opvolgen,... het zijn stuk voor stuk belangrijke aspecten die jouw tijd voor de aanvang van je zaak zeker verdienen. Bovendien is dit dossier een waardevol instrument om de haalbaarheid van je onderneming aan te tonen bij externe partners en investeerders of om een aanvraag tot subsidie of financiering in te dienen. Ook voor een lening bij de bank is een ondernemingsplan onontbeerlijk.



Doel Dankzij een grondige analyse met aandacht voor de gewenste doelen op korte en lange termijn, kan je een strategische koers uitzetten. Die wordt jaarlijks best herbekeken om je positie aan te passen aan de steeds veranderende marktomstandigheden.

Inhoud: 1. Projectvoorstelling: doelstellingen en missie 2. Omgevingsanalyse: concurrenten, klanten, trends 3. Commercieel plan: producten en diensten, productieproces, prijsbepaling, promotie, marketing 4. Organisatieplan: vorm van de onderneming, personeel 5. Financieel plan: kapitaalbehoefte, kosten, investeringen, omzetprognose, financiering Een ondernemingsplan opstellen is een aanrader voor elke starter. Er zijn dus geen wettelijke bepalingen over de inhoud van het businessplan. Bovenstaande opsomming is een leidraad. De inhoud is uiteraard afhankelijk van de aard en omvang van de zaak. Een financieel plan is wel verplicht bij de oprichting van een bvba, nv of een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Je moet dit plan dan neerleggen bij een notaris. Het Agentschap Ondernemen creëerde met het ‘Dynamisch ondernemingsplan’ een handleiding voor het opstellen van een goed en duurzaam ondernemingsplan voor starters. Stap voor stap worden alle elementen voorgesteld, zodat je geen enkele vraag over het hoofd zal zien. Een aanrader! Surf naar www.lvz.be voor meer informatie.

9

 Personeel aanwerven Personeel Voor veel startende zelfstandigen het minste van hun zorgen of iets voor later, voor anderen een noodzaak.Wie werkgever wil worden, dient enkele stappen te zetten, maar kan ook profiteren van enkele voordelige initiatieven. Elke werkgever die voor de eerste maal één of meer werknemers aanwerft, moet zich bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) identificeren. Dit kan op twee manieren: - Wie als werkgever een tewerkstelling in de nabije toekomst voorziet en zich wil melden als werkgever kan op de website van de RSZ (www.rsz.be) identificatieformulieren downloaden en deze ingevuld en ondertekend opsturen. - Wanneer je een eerste werknemer in dienst neemt, moet je onmiddellijk aangifte doen van tewerkstelling, de zogenaamde Dimona-aangifte. Als gevolg daarvan start de RSZ automatisch de inschrijvingsprocedure en krijg je per post de nodige identificatieformulieren, die je zo snel mogelijk terugbezorgt.

De vermindering ‘eerste aanwervingen’ Om de tewerkstelling bij startende ondernemingen te stimuleren, kan de werkgever gedurende enkele kwartalen een forfaitaire vermindering van de werkgeversbijdragen genieten voor de aanwerving van een eerste, tweede en derde werknemer. Er is geen procedure voorzien voor de betrokken werkgever. De vermindering wordt berekend op basis van de driemaandelijkse aangifte.

Individuele beroepsopleiding (IBO) Een IBO is een individuele beroepsopleiding op de werkvloer. Samen met VDAB bepaal je het opleidingsprogramma. De IBO kan 1 tot 6 maanden duren. Je betaalt geen loon, geen RSZ, enkel een productiviteitsvergoeding. Je betaalt ook de verplaatsingskosten van de cursist en verzekert hem tegen arbeidsongevallen.

LVZ stelde handige adviesdocumenten op rond het aanwerven van een eerste werknemer en de individuele beroepsopleiding van de VDAB. Je kan deze terugvinden op onze website www.lvz.be.

10

u r o o v r e n j i z • Wij e g i d n a t s f l e z s l a ANTWERPEN Lange Nieuwstraat 109, 2000 Antwerpen 03-203.76.00 - www.lmpa.be

OOST-VLAANDEREN Brabantdam 109, 9000 Gent 09-223.19.76 - www.libmutov.be

BRABANT Koninginnneplein 51-52, 1030 Brussel 02-209.48.11 - www.libmutbrab.be

VLAAMS GEWEST (REGIO AALST) Prieelstraat 22, 1730 Asse 02-452.90.10 - www.lmvlg.be

LIMBURG Geraetsstraat 20, 3500 Hasselt 011-29.10.00 - www.lml.be

WEST-VLAANDEREN Revillpark 1, 8000 Brugge 050-45.01.00 - www.lmwvl.be

11

12

“Een overname moet je voorzichtig aanpakken” Stephanie Cheneau (22) Nam lingeriewinkel Bilitis over Start Het idee om een zaak over te nemen, en dan wel nog een lingeriewinkel, dook eigenlijk heel toevallig op. Tijdens mijn studies sales management in Kortrijk dienden we in het tweede jaar een verkoopgesprek voor te bereiden dat daarna door de volledige groep werd beoordeeld. Om hun aandacht te wekken, besloot ik voor lingerie te kiezen. Via de voormalige eigenares van mijn lingeriewinkel, kwam ik in contact met een vertegenwoordigster van een groot bedrijf dat bekende lingeriemerken als Marie Jo en Prima Donna aanbiedt. Mijn opdracht werd een voltreffer en mijn interesse werd gewekt. Zeker toen ik als student begon bij te klussen in de lingeriewinkel. De eigenares zei me meermaals dat ik het duidelijk in mij had en gaf me bijzonder veel vertrouwen. Mijn voorgangster is 68 jaar en wou de zaak niet zomaar aan om het even wie overlaten. Er was interesse van een andere lingeriezaak, maar ze vroeg me of ik het niet zag zitten. Ik heb daar toen lang over nagedacht en overlegd met mijn ouders. Uit mijn stages had ik al opgemaakt dat een leven als vertegenwoordiger niets voor mij zou zijn. Nu ben ik heel blij met mijn keuze.

Na het afstuderen nam ik de zaak in Menen over. Ik heb wel enkele veranderingen doorgevoerd. Zo wou ik de gehuurde ruimte optimaal benutten en extra ruimte creëren. De etalage kreeg een frisse look en de winkel werd geïnformatiseerd.Voorheen werd er nog gewerkt met kaartjes. Nu is er een computer waardoor ik alle gegevens kan bijhouden, toegang heb tot de btw-site en aankopen kan doen. Mijn belangrijkste marketingbeslissing was het toevoegen van herenondergoed. Ik ben van mening dat het de vrouwen zijn die het ondergoed voor mannen kopen. Dat blijkt juist te zijn.

Overnameproces Bij het overnameproces kwam toch wel meer kijken dan we vooraf hadden verwacht. Er zijn heel wat dingen die je moet aanpassen en veranderen. Eigenlijk moet je bij wijze van spreken jezelf in het hoofd van de overlater plaatsen om geen zaken over het hoofd te zien. De vorige zaakvoerster had nooit gedacht dat we nog zoveel formaliteiten in orde moesten brengen alvorens ze de deur achter zich kon dichttrekken. Het oprichten van een nieuwe zaak, doe je met een propere lei. 13

Bij een overname moet je iets voorzichtiger te werk gaan om onvoorziene problemen op latere termijn uit te sluiten.

Mijn missie De klik kwam er tijdens het helpen van een zwaarborstige tiener die niets vond waar ze zich goed in kon voelen. Ik wou haar absoluut helpen en overtuigde haar dat we zeker iets zouden vinden. Toen dat lukte, verscheen er een glimlach op haar gezicht die ik nooit meer zal vergeten. Het werd me duidelijk dat je mensen gelukkig kan maken met mooie lingerie. Dat trok me geweldig aan. Het contact met de klanten is heel fijn. Ik ben ook heel eerlijk met hen. Het moet goed zitten en dat is misschien wel een beetje mijn missie aan het worden. Ik wil elke vrouw de juiste beha geven. 80 procent van de vrouwen draagt de verkeerde beha. Er is dus wel nog wat werk voor de boeg, maar ik ben jong en ambitieus.

Ambitie Van werk kan je gemakkelijk veranderen, maar een zaak stop je niet na vijf jaar. Ik heb de ambitie om uit deze zaak nog meer te halen dan er al inzit en kijk constant vooruit. Vooral het plannen van de aankoop van seizoensgebonden collecties volg ik nauwlettend op. Als die leveringen dan toekomen, ben ik zo blij als een kind dat een pakje mag openen. Ook van de handelaars uit de buurt krijg ik heel wat steun. Velen onder hen zijn al ouder of staan dicht bij hun pensioen. In hun ogen ben ik dan ook een beetje een rariteit. Maar ze helpen mij en zijn bezorgd. Veel verbaas14

de leeftijdsgenoten reageren vaak met een ‘wablief?’, wanneer ik hen vertel dat ik net een lingeriewinkel heb overgenomen.

Tip Andere leeftijdsgenoten die een eigen zaak overwegen, wil ik vooral aanraden om het niet te onderschatten. Er komt heel wat bij kijken. Bovendien is het bij een overname vooral voor de financiële formaliteiten heel belangrijk dat je een goede relatie hebt met de overlater. Ik ben bij het Participatiefonds een startlening (zie ook blz. 34) aangegaan. Beginnende ondernemers kunnen daarmee een goede zaak doen, maar de procedure om die lening te bekomen verliep bijzonder stroef. Je start de aanvraag best zo vroeg mogelijk, want je moet heel wat formaliteiten doorlopen en een goedkeuring laat lang op zich wachten, zelfs als het zoals in mijn geval om een bescheiden bedrag gaat. Het was een werk van lange adem en ik verloor er bijna de moed bij, maar alle beetjes helpen uiteraard bij het opstarten van een zaak. Bilitis - Brugstraat 38, 8930 Menen

 Een zaak overnemen Bij een overname wordt de onderneming (of een deel van de onderneming) tegen een afgesproken prijs overgenomen. Dat kan door een handelsfonds over te kopen of door overname van aandelen in geval van een vennootschap. In het eerste geval beperkt de aankoop zich tot de materiële (vb: gereedschap, producten) en de niet-materiële goederen (vb: klantenbestand, handelsnaam) zoals afgesproken in de overeenkomst. Bij een overname van aandelen zullen ook schulden en schuldvorderingen meegenomen worden.

Bij een overname komen heel wat zaken op juridisch, financieel, administratief en organisatorisch gebied kijken. Een goede voorbereiding is essentieel: - Verzamel op voorhand zoveel mogelijk informatie over het over te nemen bedrijf. Bij een overname zijn de reeds aanwezige klanten, leveranciers, materiaal en de gekende naam belangrijk, maar het bedrijf kan ook schulden of een slechte reputatie met zich meedragen. - Openstaande schulden ga je best na bij de bevoegde instanties: belastingdienst, BTW, RSZ - Schenk veel aandacht aan een schriftelijke gedetailleerde overeenkomst. Roep daarvoor bij voorkeur de hulp in van professionals als boekhouders of juristen. - Ga na of de nodige vergunningen voor het uitvoeren van je zaak ook na de overname geldig blijven. - Opgelet voor overnames met personeel.Verplichtingen tegenover bestaande arbeidsovereenkomsten op het moment van de overname dien je te respecteren. De vergrijzing heeft zijn gevolgen op de overnamemarkt. Heel wat ondernemers vinden niet de gepaste opvolging. Maak voor je zoektocht een duidelijk profiel op van de soort onderneming die je wil overnemen. Hou daarbij rekening met o.a. de gewenste omvang, milieuaspecten, concurrentiepositie, afnemers en leveranciers, omzet, klantenbestand, enz. Een SWOT-analyse kan je zeker helpen om duidelijkheid te scheppen in de Strengths (sterke punten), Weaknesses (zwakke punten), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen) van een mogelijke kandidaat-onderneming.

15

16

‘‘Je mag ons echte ondernemers noemen’’ Tashco bvba Krantenwinkel, broodjeszaak en reclamebureau op een en dezelfde plaats Sarah Jansegers (29), Bart Malfiet (36), ondernemerskoppel uit Hamme

Start Sarah: Bvba Tashco bevat drie aparte firma’s. Tashco, een creatief ontwerpbureau is mijn vroegere eenmanszaak. Pistash is onze krantenwinkel, Brioche is een broodjeszaak. Tashco is de beheerder, Bart en ik zijn de zaakvoerders. Bart: De drie zaken bevinden zich op één locatie. Het was aanvankelijk onze bedoeling om de drie ruimtes in elkaar te laten doorlopen. Zover zijn we nog niet, we hopen dit tegen 2010 te realiseren. Sarah: Toen we zelf privé wilden bouwen, ontstond het voornemen om mijn grafisch bureau uit te breiden.Veel plaats heb ik echter niet nodig en dus wilden we de handelsruimte combineren met andere initiatieven. Mijn broer Pieter wou een krantenzaak openen en daar paste wel een broodjeszaak bij. Het ‘one stop’ idee, zeg maar.

Sarah: “Hoe richt je de keuken bijvoorbeeld het best in? Dan komen er heel wat vertegenwoordigers over de vloer die graag goochelen met prijzen. Uiteindelijk hebben we onze keuken de helft betaald van wat een eerste vertegenwoordiger ons voorstelde. Sarah: De krantenzaak vraagt ook een aparte aanpak. Die willen we profileren als de hipste op vlak van interieur en aanpak. Het grootste probleem bij de start, was het binnenhalen van de lotto. Niet te geloven hoeveel werk we in die toelating hebben gestopt. Bart: Onze krantenwinkel heeft vooral af te rekenen met heel wat concurrentie. Het is niet altijd gemakkelijk om daar tegen op te boksen. Daarom proberen we ons te diversifiëren. Het is er nu wel druk, maar mensen gaan nog niet speciaal voor ons stoppen. Dat willen we bereiken.

Bestellingen Aanpak Bart: De oprichting van de broodjeszaak was moeilijk. We hadden er totaal geen ervaring mee.”

Sarah: Met de broodjeszaak zijn we rustig begonnen. Nu lopen de bestellingen vlot binnen en is er extra personeel om dat te kunnen opvolgen. 17

We maken nu ook reclame met bestelformulieren voor bedrijven zodat we naast een broodje ook bijvoorbeeld een krant kunnen meeleveren. En dat werkt. Bart: Het is een enorm voordeel dat wij voor onze zaken over bijzonder veel parkeerruimte beschikken. In Hamme is dat vaak een probleem. Onze straat is ook aan het bloeien. Er komt onder meer een groot appartementsgebouw en uitbreidende handelszaken komen zich hier vestigen, dus dat zit wel goed.

Leergeld Sarah: Starten is starten, daar moet je je geen illusies over maken. Maar we geloven rotsvast in onze onderneming en fouten zien we als ‘leergeld’. Bart: Momenteel kunnen we niet uitbreiden of zwaar investeren. Nu is vooral de organisatie van belang. Kosten beperken, differentiëren, inspelen op potentiële kansen. Het opstarten ging ook allemaal heel snel. Onze bouw stond hier op negen maanden, de zaken zijn uiteindelijk opgericht in drie maanden tijd. Sarah: We hebben het toch gedaan. Ik denk dat je ons wel echte ondernemers mag noemen.

Tip Sarah: Analyseer en evalueer je onderneming goed en regelmatig! Wat heb je teveel en waarin steek je geld dat eigenlijk niet nodig is? Zo denk je na over je zaak en blijf je alert voor tekortkomingen of kansen. Bart: Wij gaan goed na hoe we op een zo efficiënt mogelijke manier kunnen werken. De broodjeszaak kent bijvoorbeeld maar één echt 18

piekmoment: tussen 10 en 14 uur. In het begin was het lang niet duidelijk hoe we dat het best zouden aanpakken. Nu weten we dat we voor 10u alles moeten voorbereiden, om dan na 14u met de opkuis te starten. Ook voor de krantenzaak hebben we goed moeten nadenken over de opbouw van een klantenbestand. Het is heel moeilijk om mensen te overtuigen hun krant ergens anders te gaan kopen. We organiseren jaarlijks een zomer- en een winterterras om te tonen dat wij bestaan. Sarah: Doe zeker ook een beroep op een boekhouder. Bart: Bij een goede boekhouder kan je profiteren van zijn ervaring, zijn analyses en signalen. Bij de start was hij voor ons bijvoorbeeld heel belangrijk. Ook nu houdt hij ons nog steeds in het oog. Sarah: Na een tijd werd hij hier zelfs vriend aan huis, wat uiteraard voor heel wat vertrouwen zorgt.

www.tashco.be Biezestraat 7B, 9220 Hamme

 Keuze van de ondernemingsvorm Eenmanszaak Een eenmanszaak wordt opgericht door een natuurlijk persoon. Deze ondernemingsvorm houdt weinig kosten en verplichtingen in. De oprichtingsprocedure is eenvoudig. De zaakvoerder neemt de beslissingen en de volledige winst. Er is ook geen beginkapitaal nodig. Wel ben je onbeperkt aansprakelijk voor alle schulden, wat risico’s voor het privévermogen inhoudt. De beroepsinkomsten worden belast in de personenbelasting, waardoor je onderworpen bent aan hogere tarieven dan bij de vennootschapsbelasting.

Vennootschap Een of meerdere personen, zowel natuurlijke personen als rechtspersonen, kunnen een onderneming opstarten onder de vorm van een vennootschap. Deze ondernemingsvorm heeft de uitoefening van één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten tot doel. De vennootschap vraagt een complexere boekhouding, een beginkapitaal en meer kosten en formaliteiten dan een eenmanszaak. Zo moet je langs de notaris voor een oprichtingsakte. De inkomsten worden wel gunstiger belast. Een vennootschap kan onder verschillende vormen worden gestart. Een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba) en een naamloze vennootschap (nv) zijn twee bekende voorbeelden. Voor een bvba heb je een kapitaal nodig van 18.550 euro, waarvan er minimum 6.200 euro op een geblokkeerde bankrekening moet staan. Bij een nv heb je 61.500 euro nodig. Belangrijk bij een vennootschap is dat je aansprakelijkheid beperkt is tot het bedrag van de inbreng in het kapitaal van de vennootschap. Alle ondernemingsvormen en hun eigenschappen vind je op www.lvz.be.

Onder welke vorm start ik mijn onderneming? De keuze van de ondernemingsvorm is afhankelijk van verschillende factoren. Het startkapitaal kan daarbij een doorslaggevende rol spelen. Veel beginnende zelfstandigen starten met een eenmanszaak en schakelen later over naar een vennootschap. Voor een vennootschap opteer je best als je met twee zelfstandigen structureel gaat samenwerken, een hoog belastbaar inkomen verwacht of zware investeringen moet doen en daarom je persoonlijke aansprakelijkheid wil beperken. Laat je dus op voorhand goed adviseren.

19

20

‘‘Het leukste is op eigen benen te staan’’ Kim De Clercq (23) Zelfstandig logopediste Start Als logopediste kan je in het onderwijs of in een ziekenhuis terecht of ga je als zelfstandige aan de slag. Velen worden zelfstandige aangezien het bijzonder moeilijk is om een vaste functie uit te oefenen. Tijdens de laatste maanden van mijn hogeschoolopleiding kregen wij daarom een mini-practicum met uitleg over de mogelijkheden om ons beroep op zelfstandige basis uit te oefenen. Dat lag echter kort bij de examens en kwam toen ongelegen. Zaken als belastingen en de Kruispuntbank van Ondernemingen, die totaal nieuw waren voor ons, kwamen toen aan bod. Ik verloor er mezelf in. Toen ik besliste als zelfstandige te starten, heb ik die informatie wel opnieuw opgezocht. De feitelijke start verliep bijzonder vlot. Bij de diploma-overhandiging kreeg ik de nodige gegevens om mijn RIZIV-nummer aan te vragen. Als dat in orde is, kan je in feite zelfstandig beginnen. Maar zo eenvoudig is het natuurlijk niet. Als zelfstandig logopediste heb je twee keuzes. Ofwel bouw je een eigen praktijk op, wat als pas afgestudeerde geen evidentie is. Ofwel maak je deel uit van een zelfstandige praktijk. Dat is een onderneming met een zaakvoerder en een aantal logopedisten. Na enkele sollicitaties kon ik in Ledeberg aan de

slag. We werken daar met zeven logopedisten onder een zaakvoerster. Toch zijn we zelfstandige. We krijgen patiënten dankzij haar, maar we kunnen ze ook zelf opzoeken. We gaan ook bij mensen thuis of geven therapie op scholen. Mijn patiënten hebben voornamelijk taalproblemen, leer-, slik- en stemstoornissen. Ook help ik enkele patiënten met neurologische stoornissen. Wij hebben dus een breder takenpakket dan enkel de behandeling van articulatieproblemen.

Grootste zorg Het gevoel iets te missen of een stap over te slaan was eigenlijk mijn grootste zorg bij de start. Het aanmelden bij een sociaal verzekeringsfonds voor je sociale bijdragen bijvoorbeeld. Als je daarvan niet op de hoogte bent, sta je daar. Ze komen het je niet zelf zeggen natuurlijk. In die zin is een startersgids als deze ideaal (lacht). Zo heb je tenminste een overzicht. Ik kon gelukkig wel terugvallen op een boekhouder, mijn zaakvoerster en collega’s wanneer ik met vragen zat. Ook mijn vader schudde mij op tijd en stond wakker en wees me op belangrijke punten. Nu ben ik wel gerust. Al bij al verliep de start vrij vlot. Van een aantal typische zaken als pensioenen of de Kruispuntbank van 21

Ondernemingen ben ik minder op de hoogte. Dat vrije beroepers nu ook worden opgenomen in de KBO wist ik bijvoorbeeld niet. Het lijkt me moeilijk om meteen na je studies een praktijk op te richten. Niet enkel op financieel vlak, ook wat betreft de administratie die daarbij komt kijken. Tijdens onze studies worden we misschien iets te weinig gewezen op het in orde brengen van documenten, verplichtingen en terugbetalingen. Met die administratie ben je in het begin dan ook even op de sukkel.

Op eigen benen Ik vind het fijn om zelfstandige te zijn en op mijn eigen benen te staan. Mijn vriend is werknemer, maar ik zou niet willen overschakelen. Het ritme is het grootste verschil. Een typische ‘9 to 5’ zou niets voor mij zijn. Ik draai vaak lange dagen, maar dat ligt me wel. Mijn werkuren bepaal ik zelf. In overleg met de wensen van mijn patiënten maak ik dan mijn agenda op. ‘Nee’ zeggen tegen patiënten vind ik vrij moeilijk. Soms is dat nochtans nodig. Daar moet ik nog wat in harden.

Specialiseren Aan een eigen praktijk denk ik voorlopig niet. Ik ben heel tevreden met hoe het nu loopt. De nodige ervaring opdoen is mijn prioriteit. Op lange termijn kan een eigen praktijk misschien wel voordeliger zijn. Maar na slechts een jaar komt dat nog veel te vroeg. Laat me nog maar een tijdje bijleren. Specialiseren en dus nog even verder studeren, overweeg ik wel. Maar als zelfstandige ben 22

je met een masterdiploma eigenlijk niet zoveel. Dan telt vooral de ervaring. Ik zou graag een cursus volgen om ook patiënten die stotteren te kunnen en mogen behandelen. Die materie is zo specifiek, dat daarvoor bijkomende studies nodig zijn.

Tip Volgens mij kan je je als starter niet genoeg informeren. Soms raadpleeg ik bijvoorbeeld een boekhouder die me kan wijzen op de financiële kant waardoor ik op de hoogte ben van fiscale voordelen, verzekeringen, leningen, investeringen en facturen. Ook het advies van collega’s kan heel belangrijk zijn. Bij problemen of vragen kan ik ook terecht bij de Vlaamse Vereniging voor Logopedisten (VVL). Let ook goed op met de betaling van je sociale bijdragen. Bij de start betaalde ik de minimumbijdragen, maar nu pak ik het anders aan. Mijn collega kreeg na drie jaar plots een heel hoge factuur na de herziening van haar bijdragen. Ze verdiende meer dan het minimumbedrag. Daar heb ik lessen uit getrokken. Nu zal ik na een jaar al een grotere som betalen, zodat die betaling geleidelijk kan gebeuren en ik na drie jaar niet plots een gepeperde factuur krijg.

 Vrij beroep Een tandarts, een logopedist, een huisdokter en een psycholoog. Maar ook een advocaat, een notaris of een landmeter. En ook nog een dierenarts, een boekhouder en zelfs een diëtist. De lijst van vrije beroepen is lang en stopt niet bij deze willekeurige opsomming. Een wettelijke definitie van het begrip ‘vrij beroep’ is er niet. De eigenschappen en voorwaarden om tot deze categorie te behoren, zijn divers. De formaliteiten om als vrije beroeper te starten verschillen dan ook van beroep tot beroep. Grofweg worden de vrije beroepen in enkele grote groepen ingedeeld. - (para)medische beroepen: geneesheer, apotheker, verpleger,... - juridische beroepen: advocaat, notaris, gerechtsdeurwaarder,... - economische beroepen: accountant, fiscalist, bedrijfsrevisor,... - bouwkundige beroepen: architect, landmeter,... - dienstverlenende intellectuele beroepen: journalist, vertaler-tolk, psycholoog,...

Startersformaliteiten Niet iedereen kan zomaar een vrij beroep uitoefenen. De vereisten verschillen sterk binnen de categorieën. Veel ‘medische’ vrije beroepen dienen bijvoorbeeld een Riziv-nummer aan te vragen wanneer zij op zelfstandige basis aan de slag willen gaan. Een notaris volgt daarentegen een volledig ander parcours. Hij of zij zal een eed van (stagiair-)notaris afleggen voor de rechtbank van eerste aanleg van het gerechtelijk arrondissement waar hij/zij zich vestigt. Na drie jaar stage heeft de stagiair de mogelijkheid om te worden benoemd tot volwaardig notaris. Hij dient hiervoor te slagen voor het examen georganiseerd door de Benoemingscommissie voor het Notariaat. Toch kunnen we enkele algemene vestigingsvereisten op een rij zetten: - Je bent minimum 18 jaar en Belg, onderdaan van de Europese Economische Ruimte (EER) of in het bezit van een beroepskaart - wettelijke voorwaarden : de meeste vrije beroepsbeoefenaars moeten voldoen aan vereisten m.b.t. diploma’s, lidmaatschap van een orde of instituut, eedaflegging, stage, toelatingsexamen, Riziv-erkenning, enz. - openen van een zichtrekening - Btw-activering: afhankelijk van het beroep is men btw-plichtig. Meer informatie en activering vind je bij het ondernemingsloket. - Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en een ziekenfonds (zie blz. 33)

23

Vrije beroepen in KBO Op 1 juli 2009 kregen alle vrije beroepers een ondernemingsnummer bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Vroeger waren enkel vrije beroepen met personeel, btw-plicht of met een vennootschap in de KBO geïntegreerd. Startende vrije beroepers kunnen zich makkelijk inschrijven via het ondernemersloket van Eunomia. De inschrijving is gratis en de starter zal in tegenstelling tot de commerciële ondernemingen geen ondernemersvaardigheden als basiskennis bedrijfsbeheer moeten aantonen. Wijzigingen of schrappingen die later volgen in de KBO zullen zoals wettelijk bepaald wel worden aangerekend.

Om de juiste startersformaliteiten voor elk vrij beroep te kennen kan je terecht op onze website www.lvz.be. Wij zorgen ervoor dat je de juiste weg naar het juiste beroep vindt.

24

initio www.fonds.org

De helft van uw investeringskrediet geregeld nog voor u bij een bank binnenstapt? Participatiefonds - de Lignestraat 1 - 1000 Brussel - 02 210 87 87 Niets houdt u nog tegen.

FONDS-09-08516-Adaptation annonce Initio NL 128x170-eg-280909-r1.indd 1

28/09/09 14:28:06

25

26

,,Ik droom van een job in het buitenland’’ Tilde De Wandel (28) Fotografe in bijberoep

Start In september 2007 ben ik als zelfstandig fotografe in bijberoep begonnen. Een vast inkomen haal ik uit een deeltijdse job bij een Gentse tandarts. Voor mij is het de ideale combinatie. Eerder werkte ik in de horeca, maar daar zat ik met onregelmatige uren wat het plannen van opdrachten moeilijk maakte. Vaste uren waren dus een must. De rest van de tijd kan ik zo besteden aan mijn zaak. Ik heb een diploma voeding- en dieetleer maar wou de artistieke weg op. Momenteel heb ik nog een jaartje specialisatie van de totaal zes jaar durende opleiding fotografie in deeltijds kunstonderwijs voor de boeg. Toch lopen de opdrachten nu meer en meer binnen. Bij de start heb ik niet zoveel moeten investeren. Een officiële versie van Photoshop en een tweedehands wagen waren de belangrijkste kosten. Een fototoestel had ik door mijn opleiding al in mijn bezit. Het is nu drie jaar oud en dus zal ik binnenkort misschien wel opnieuw moeten investeren. Als je vooruit gaat, wordt ook de nood aan professioneler materiaal groter. Maar zolang het niet nodig is, hoef ik voorlopig niets bij te kopen.

Eigen boekhouding De boekhouding vind ik een moeilijk aspect van het zelfstandig werken. Ik heb nooit economie of een cursus boekhouden gevolgd en dan is dat allemaal nieuw. Lange tijd was ik ook vrijgesteld van btw en hoefde ik geen sociale bijdragen te betalen. Nu ik meer opdrachten binnenhaal en dus meer inkomsten uit mijn bijberoep haal, verandert dit echter. Daarvoor ging het alleen over verkoop- en aankoopfacturen of investeringen, maar nu komt er heel wat meer bij kijken. In het verleden deed ik gedurende drie maanden een beroep op een boekhoudster die mijn facturen en investeringen beheerde. Nadat ik advies kon inwinnen bij LVZ en op basis van mijn vroegere documenten, wil ik nu zelf mijn boekhouding in handen nemen. Ik zal nog heel vaak vloeken, maar door te werken met een eigen systeem hoop ik snel meer inzicht te verwerven. Ik besteed op dit moment liever geld aan de uitbouw van een uitstekende website, dan aan een boekhouder.

27

Artistieke richting Vroeger nam ik alles aan om ervaring op te doen. Trouwfeesten, afscheidsfeestjes, albums, communieplaatjes en zelfs een naaktreportage heb ik gedaan. Nu komt er meer diversiteit in mijn opdrachten. Momenteel verzorg ik het beeldmateriaal voor een poëzieboek. Dat vind ik fantastisch, want op termijn wil ik meer en meer de artistieke richting uit. Dat is echter niet eenvoudig en dus vul ik dat aan met commerciële opdrachten. Zo maakte ik promotiebeelden naar aanleiding van de Vlaamse verkiezingen.

Tip Doe zoveel mogelijk ervaring op en bouw je portfolio uit! Vraag desnoods wat minder als je daardoor bepaalde opdrachten kan uitvoeren. Dat maakt deel uit van het groeiproces. Dankzij die ervaring heb ik al veel vertrouwen opgedaan. Als beginnend fotograaf is het moeilijk om je meteen te manifesteren. Toch is die durf heel belangrijk om de juiste beelden te kunnen schieten. Op een receptie vindt niet iedereen het prettig wanneer een fototoestel plots voor zijn of haar neus opduikt. Maar dat trek ik mij niet meer aan, het is mijn taak om juist die foto’s te nemen.

Buitenland Aan een omschakeling naar zelfstandige in hoofdberoep denk ik nog niet. Zonder een vast inkomen zou het op dit ogenblik moeilijk zijn om enkel van de fotografie te leven. Daarvoor heb ik nog te weinig zekerheid over voldoende opdrachten en heb ik ook geen zicht op mijn situatie in slechtere tijden. Maar momenteel ben ik tevreden met hoe het loopt. Wat volgt, zien we dan wel. Een overgang lijkt me ook niet zo evident. Niet iedereen betaalt nog voor een fotograaf. Ik droom van het buitenland en hoop er ooit als fotografe aan de slag te gaan. Al van sinds ik startte als zelfstandige, heb ik heel wat ngo’s aangeschreven. Momenteel heb ik contacten met Oxfam en Broederlijk Delen over enkele projecten in het buitenland. Het zou een investering in mezelf zijn die naast heel wat extra ervaring, ook de uitbouw van mijn portfolio en eigen stijl ten goede zou komen.

28

Bovendien werk ik ook veel efficiënter dan in mijn beginperiode. Omdat ik beter aanvoel welke beelden zullen aanslaan en welke niet, kan ik het aantal foto’s beperken.

www.tildedewandel.be

 Zelfstandige in bijberoep In welke situaties kan je een zelfstandige activiteit in bijberoep uitoefenen?

- wanneer de zelfstandige daarnaast minstens halftijds werkt in de privésector. - wanneer de zelfstandige daarnaast jaarlijks minstens 8 maanden of 200 dagen én minstens halftijds vastbenoemd werkt bij de overheid. - zelfstandige in bijberoep kan in combinatie met een onderwijsopdracht van minstens 6/10 van een volledig uurrooster. Opgelet: er bestaan verschillende regelingen voor statutairen en contractuelen. - wanneer de zelfstandige een sociale uitkering geniet, bv. ziekte- en invaliditeitsuitkering, werkloosheidsuitkering, conventioneel brugpensioen, rug- of invaliditeitspensioen. Opmerking: Als je werkloos wordt terwijl je al zelfstandige bent, kan je je uitkering geheel of gedeeltelijk verliezen!

Let op - De formaliteiten om als zelfstandige in bijberoep te starten, zijn dezelfde als die voor een zelfstandige activiteit in hoofdberoep. - Ook als zelfstandige in bijberoep dien je sociale bijdragen te betalen wanneer de referte-inkomsten een bepaalde drempel overschrijden.

- Bekijk de geldende minimumbijdragen voor starters per kwartaal op onze website www.lvz.be!

Wil je proeven van het ondernemerschap maar houdt die overstap te hoge risico’s in, dan raden wij aan te starten als zelfstandige in bijberoep. Je onderneming kan je dan combineren met een functie in vast dienstverband. Deze formule biedt je zekerheid van inkomsten en geeft je de tijd te groeien als ondernemer.

29

 Dit mag je zeker niet vergeten Iedere zelfstandige, onder welk statuut dan ook, is verplicht enkele administratieve stappen te doorlopen voor hij met zijn onderneming kan starten.

Als startende zelfstandige moet je: 1. een financiële rekening openen 2. een ondernemingsnummer aanvragen bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) via een erkend ondernemingsloket en je inschrijving in het btw-register. 3. je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds 4. je aansluiten bij een ziekenfonds



Een financiële rekening openen

➊

Iedere zelfstandige die een inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) aanvraagt, dient over een zichtrekening te beschikken die verschilt van de privérekening. Deze rekening gebruik je uitsluitend voor verrichtingen in verband met je onderneming. Ga dus naar je bank of financiële instelling en open daar een rekening voor jouw zelfstandige activiteit.

➋



Inschrijving bij het Ondernemingsloket

Iedere starter, zowel in hoofd- als bijberoep, is verplicht zich in te schrijven bij een erkend ondernemingsloket, zodat hij geregistreerd staat in de KBO. 30

Het loket gaat na of je als starter voldoet aan de juiste voorwaarden om een bepaalde activiteit of beroep te mogen uitoefenen, zoals kennis van bedrijfsbeheer en beroepskennis (zie kader). Nadat alle startersformaliteiten via het ondernemingsloket zijn afgehandeld wordt een uniek ondernemingsnummer toegekend. Dit nummer is daarenboven het nummer van je btw-hoedanigheid. Je bent verplicht het te vermelden op facturen en brieven. Ondernemers die btw-plichtig zijn, kunnen na de inschrijving in de KBO hun ondernemingsnummer laten activeren als btw-identificatienummer. Een elektronische btw-activering kan ook plaatsvinden bij de registratie in de KBO door een ondernemingsloket. Ook in het btw-controlekantoor waar de onderneming is gevestigd kan je hiervoor terecht. De tarieven voor het ondernemingsloket zijn bij wet vastgelegd. Bekijk ze op www.lvz.be. Bij de oprichting van een vennootschap (bvba, nv, vof,...) dien je eerst volgende stappen te ondernemen bij de Griffie van de Rechtbank van Koophandel: - het opmaken van de statuten bij de notaris of boekhouder - neerleggen van de statuten van de vennootschap bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel, via de notaris of het ondernemingsloket. Rechtspersonen verkrijgen hun ondernemingsnummer via de griffie.

Eunomia, partner van LVZ Het ondernemingsloket Eunomia zal nagaan of je als zelfstandige van een éénmanszaak of vennootschap voldoet aan de vereisten om een zaak op te richten. Bij LVZ kan je, als entrypunt van het ondernemingsloket Eunomia, terecht voor de registratie in de KBO. Maak met ons een afspraak en bezorg ons de nodige documenten. Wij registreren je gegevens en sturen ze door voor verwerking. Tegelijkertijd kan je aansluiten bij Attentia sociaal verzekeringsfonds (zie stap 3).

Bedrijfsbeheer en beroepskennis Iedere startende ondernemer, zowel een natuurlijk persoon als een rechtspersoon, die een handelsactiviteit wenst aan te vatten, moet bewijzen dat hij over de basiskennis van bedrijfsbeheer beschikt. Dit bewijs kan geleverd worden door een diploma, een akte of een attest van beroepservaring. Wie als ondernemingshoofd de kennis van het bedrijfsbeheer niet kan bewijzen, kan in bepaalde gevallen daarvoor een beroep doen op een derde. Voor de uitoefening van een gereglementeerd beroep moet de ondernemer daarnaast bijkomende documenten kunnen voorleggen die zijn beroepskennis over die activiteit bewijzen. Voorbeelden van zo’n beroepen zijn brood-en banketbakkers, slagers en verschillende beroepen uit de bouw (stukadoor, elektrotechniek,...) en persoonsverzorging (kapper, opticien,...). Meer over de bepalingen van het bedrijfsbeheer en de beroepskennis vind je op onze website, www.lvz.be.

31

Sociale bijdragen Elk kwartaal zal je als zelfstandige van jouw sociaal verzekeringsfonds een vervaldagbericht ontvangen voor de betaling van de sociale bijdragen. De kwartaalbijdragen worden berekend op basis van het netto-inkomen dat je drie jaar geleden realiseerde, het zogenaamde refertejaar. Als starter heb je uiteraard nog geen inkomsten die drie jaar terug gaan. Beginnende ondernemers kunnen daarom kiezen tussen: - het betalen van de voorlopige forfaitaire aanvangsbijdragen. Deze bijdragen zijn berekend op een minimuminkomen. Na drie jaar wordt dit vergeleken met je werkelijke netto-inkomsten. Het verschil zal je moeten bijpassen of terugkrijgen. - het betalen van vrijwillig verhoogde bijdragen. Om herzieningen te vermijden kan een beginnende zelfstandige ook vrijwillig hogere bijdragen betalen op basis van een geschat beroepsinkomen. Op www.lvz.be vind je een overzicht van de minimumbijdragen voor starters per kwartaal. Betaal tijdig je bijdragen! Het is van groot belang tijdig de verplichte sociale bijdragen te betalen. Wanneer je op het einde van het kwartaal je sociale bijdragen niet betaald hebt, wordt je een boete opgelegd.

32

Het Ondernemingsloket Eunomia: - schrijft je in bij de KBO - controleert of je als beginnende zelfstandige in orde bent met de vestigingswet (kennis bedrijfsbeheer/beroepskennis) - verleent een uniek ondernemingsnummer - vraagt de vereiste vergunningen (voedselvergunning, aanvraag registratie aannemer, leurkaart,...) aan bij de bevoegde instanties (FAVV, Gemeente, Federale Overheidsdienst Economie, ...).

Aansluiten bij een sociaal verzekeringfonds

➌

Aansluiten bij een ➍ ziekenfonds

Iedere natuurlijke persoon die een zelfstandig of vrij beroep begint, moet zich vanaf het begin van de activiteit verplicht aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Zo kan je genieten van sociale bescherming (o.a. invaliditeitsverzekering, pensioen,...) als je bepaalde verplichtingen naleeft zoals het betalen van sociale bijdragen (zie kader).

Als zelfstandige moet je aansluiten bij een ziekenfonds. Het ziekenfonds regelt de tussenkomsten voor uw ziekte- en invaliditeitsverzekering (kosten bij dokter, tandarts, apotheker, ziekenhuis,... en andere aanvullende diensten). Sedert 1 januari 2008 zijn alle zelfstandigen die stipt hun sociale bijdragen betalen aan hun sociaal verzekeringsfonds (zie stap 3), verzekerd voor alle grote en kleine gezondheidsrisico’s.

ATTENTIA sociaal verzekeringsfonds Wie zich als zelfstandige inschrijft in de KBO via het ondernemingsloket Eunomia, kan ook meteen zijn aansluiting bij het Attentia sociaal verzekeringsfonds in orde brengen. Attentia sociaal verzekeringsfonds is een partner van LVZ. Attentia heeft de taak zowel de sociale bijdragen als de vennootschapsbijdragen te innen, het uitbetalen van kinderbijslag als het afhandelen van administratieve formaliteiten in het kader van het sociaal statuut van de zelfstandigen. Daarnaast verleent Attentia ook diensten van het ondernemingsloket Eunomia en het Vrij Aanvullend Pensioen.

De Liberale Mutualiteit is in de eerste plaats uitvoerder van de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering. Maar daarnaast biedt zij je een waaier aan bijkomende diensten. Via de aanvullende verzekering kan je immers rekenen op een enorm pakket aan voordelen en extra service.

www.eunomia.be www.attentia.be www.liberalemutualiteit.be

Eunomia, Attentia en de Liberale Mutualiteit zijn partners van LVZ. Dat biedt je als starter een hele hoop mogelijkheden om op een snelle en efficiënte manier alle formaliteiten bij de start van je zaak op een en dezelfde plaats bij elkaar te hebben. Een ondernemingsloket, een sociaal verzekeringsfonds en een mutualiteit zijn dankzij de zelfstandigenorganisatie LVZ heel dichtbij.

33

 Starters verdienen een steuntje Zowel op federaal als op Vlaams niveau bestaan verschillende goede maatregelen en instrumenten die startende ondernemers kunnen helpen. Vaak zijn die echter niet gekend. Steunmaatregelen zijn afhankelijk van beroep tot beroep of ondernemingsvorm. Wij plaatsen vijf goede initiatieven in de kijker. Voor nog meer subsidies en informatie verwijzen we onderaan naar de LVZ-tip! Denk er ook aan dat veel steden en gemeenten premies, subsidies of volwaardige starterscontracten kennen voor starters. Ga daarom zeker langs bij het infoloket van de dienst voor lokale economie in je gemeente.

 De startlening

- Doel: De begunstigden van sociale uitkeringen aanmoedigen zich te vestigen als zelfstandige. - Wie: Participatiefonds - Wat: De Startlening is een aantrekkelijke en uiterst soepele formule om zich als zelfstandige te vestigen of om een onderneming op te richten. De lening is bedoeld voor de uitkeringsgerechtigde volledige werklozen, de niet-werkende werkzoekenden ingeschreven sinds ten minste 3 maanden, en de begunstigden van een wachtuitkering of een leefloon. Extra begeleiding dankzij ‘Het Plan Jonge Zelfstandigen’ dat bijkomende mogelijkheden biedt aan jongeren van minder dan 30 jaar die zich voor de eerste keer als zelfstandige vestigen. 34

➋ De Winwinlening

- Doel: Startende kmo’s gemakkelijker maken om startkapitaal te vinden in hun directe omgeving. - Wie: Participatie Maatschappij Vlaanderen - Wat: Wie als vriend, kennis of familielid een Winwinlening toekent aan een startend bedrijf, krijgt jaarlijks een belastingkorting van 2,5 % van het geleende bedrag. Als de kredietnemer de achtergestelde lening uiteindelijk niet kan terugbetalen, krijgt de investeerder 30 % van het niet-terugbetaalde bedrag terug via een eenmalige belastingvermindering.

➌ KMO-portefeuille

- Doel: Verbeteren van de huidige of toekomstige bedrijfsvoering bij ondernemingen. - Wie: Agentschap Ondernemen - Wat: Via een interactieve webtoepassing (www.kmo-portefeuille.be) kunnen ondernemers jaarlijks tot 15.000 euro subsidies bekomen voor ondersteuning in opleiding en advies over ondernemen, internationaliseren en innoveren.

➍ Initio

- Doel: Financiering van alle investeringen, dus ook voor de behoefte aan bedrijfskapitaal. - Wie: Participatiefonds - Wat: De kredietaanvrager wendt zich eerst tot het Participatiefonds (in plaats van tot de bank), dat het dossier bestu-

deert. Als het fonds de aanvraag aanvaardt, kan het tot 50 procent van de gevraagde lening toekennen, met een maximum van 100.000 euro. Bij akkoord kan de aanvrager naar de bank gaan. De aanvrager zal zich wel moeten laten bijstaan door een boekhouder, accountant of bedrijfsrevisor.

➎ Starteo

- Doel: Financiering start van onderneming of van zelfstandige activiteit. - Wie: Participatiefonds - Wat: Aanvullende achtergestelde lening bij een bankkrediet ter financiering van investeringen of bedrijfskapitaal voor ondernemingen die jonger zijn dan vier jaar. Starteo kan eveneens de overname van een activiteit door starters financieren, zowel natuurlijke als rechtspersonen voor zover zij, inclusief de over te nemen of de overgenomen onderneming, als kmo kunnen beschouwd worden.

Via de digitale subsidiedatabank van het Agentschap Ondernemen, kan je steunmaatregelen en subsidies op maat van jouw onderneming zoeken. De databank bevat steunmaatregelen van de Vlaamse, Belgische en Europese overheden in een handig overzicht. Ga naar www.vlaanderen.be/subsidiedatabank of klik door via onze website www.lvz.be en start het zoekproces. Geef de gewenste criteria in en de zoekfilter doet de rest.

35

 Nog meer LVZ-tips! Praat over je ideeën en plannen met andere ondernemers alvorens de zaak op te starten. Wie zelfstandige wordt, heeft immers met heel wat rekening te houden. Je sociale rechten en plichten veranderen, je zal moeten afrekenen met belangrijke keuzes die financiële risico’s met zich kunnen meebrengen, enz. De ervaring van collega-ondernemers kan een grote hulp zijn. Zij kunnen vanuit een ander uitgangspunt je plannen evalueren. Ook overleg met toekomstige klanten, familie en vrienden kunnen je blik bij de start verruimen. Wees je bewust van de veranderingen in je sociaal statuut. Er zijn heel wat verschillen tussen dat van een loontrekkende en dat van een zelfstandige. Pensioen, gezondheidszorg, kinderbijslag, moederschapsverlof, werkloosheidsuitkering en de daarmee gepaarde betaling van de sociale bijdragen zijn aandachtspunten waar je vooraf best bij stilstaat. Informeer naar de precieze formaliteiten van jouw beroep. Niet enkel een bewijs van bedrijfsbeheer of beroepsbekwaamheid kunnen daarbij van belang zijn, denk ook aan de vereiste vergunningen. Een vergunning bij het voedselagentschap voor een horecazaak bijvoorbeeld of een leurkaart voor een marktkramer zijn nodig om bepaalde activiteiten uit te oefenen. Meer uitleg bij LVZ of het ondernemingsloket. Afhankelijk van de aard van je onderneming kan het ook nodig zijn enkele verplichte verzekeringen af te sluiten. Een brandverzekering voor de handelszaak, een arbeidsongevallenverzekering voor een werkgever of de burgerlijke aansprakelijkheid zijn enkele voorbeelden. Een overzicht en meer uitleg vind je in de online startersgids via www.lvz.be. Alvorens een zaak op te richten is het verstandig reeds na te gaan of de handelsnaam al niet bestaat of beschermd is. De bestaande commerciële namen en internetadressen kunnen geraadpleegd worden op www.dns.be. Professioneel advies inwinnen alvorens je zaak op te richten, raden wij uiteraard aan. Bij LVZ kan je terecht voor alle vragen met betrekking tot de start als zelfstandige ondernemer. LVZ kan ook bogen op een uitgebreid netwerk, waardoor we je snel in contact kunnen brengen met officiële diensten of instanties die van belang kunnen zijn voor je onderneming. Ook onze eigen specialisten (sociaal, fiscaal, juridisch,...) staan je met raad en daad bij.

36

LVZ

Liberaal Verbond voor Zelfstandigen

Vrij Ondernemen ■ Wat is LVZ?

Onze dienstverlening

Het Liberaal Verbond voor Zelfstandigen is de enige liberale organisatie voor zelfstandigen die erkend is en zetelt in de Hoge Raad voor Zelfstandigen en de KMO.





Alle ondernemers, KMO’s, zelfstandigen, middenstanders, landbouwers, handelaars en beoefenaars van vrije en intellectuele beroepen.

4. LVZ is een erkend steunpunt bij het Participatiefonds voor de toekenning van goedkope leningen en premies

■ Hoe lid worden van LVZ?

Stort 110 euro op nr. 425-5190021-35 van LVZ vzw



Landbouwers, gepensioneerden en zelfstandigen op rust betalen slechts 55 euro.



Als lid van LVZ bent je automatisch lid van LVZ-vormingsdienst.

Contacteer ons LVZ- Livornostraat 25 1050 BRUSSEL Tel 02 426 39 00 Fax 02 426 34 17 E-mail [email protected] Website www.lvz.be Directeur: Luc Soens

LVZ

2. Starters krijgen bij LVZ een persoonlijke begeleiding. 3. Wij zorgen voor jouw inschrijving als zelfstandige bij de Kruispuntbank van Ondernemingen en regelen jouw aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds

■ Wie kan lid worden van LVZ?

1. Je kan bij ons terecht voor gratis eerstelijns juridisch, fiscaal, algemeen ondernemers- en werkgeversadvies

5. Je wordt uitgenodigd op onze vormingsavonden en andere infomeetings en rondetafelgesprekken 6. Je ontvangt het ledenmagazine van LVZ 7. Via onze website houden wij je snel op de hoogte van nieuws dat zelfstandigen, ondernemers, KMO’s en vrije beroepen aanbelangt 8. Jouw lidgeld is volledig fiscaal aftrekbaar

9. Je kan voordelig adverteren en wij publiceren gratis jouw zoekertjes en bedrijfsnieuws

10. Wij helpen je bij het invorderen van onbetaalde facturen

Liberaal Verbond voor Zelfstandigen

Vormingsdienst

37

 Met LVZ neem je een goede start

Website De laatste nieuwsjes voor startende zelfstandigen en ondernemers vind je op www.lvz. be. Helder, duidelijk en met een link naar de dienst of organisatie waar je verder terecht kan voor meer info of formaliteiten.

Nieuwsbrief Ook onze wekelijkse nieuwsbrieven en onze adviesbrieven staan bol van de actualiteit en wetenswaardigheden voor iedereen die een zelfstandig beroep uitoefent of een onderneming runt.

Starten als zelfstandige

Alles wat je moet weten om je eigen zaak te beginnen

Jonge ondernemers delen hun ervaringen in deze startersgids aangeboden door

LVZ

Liberaal Verbond voor Zelfstandigen

Vrij Ondernemen 1

Magazine Ons magazine Vrij Ondernemen brengt spraakmakende interviews, verrassende reportages, afgewogen standpunten en vlot leesbare columns over de wereld van de zelfstandigen en ondernemers. 38

Startergids Uiteraard kan je deze Startersgids ook online bekijken op www.lvz. be. Op de website klik je door naar meer uitgebreide informatie waar in de gids naar verwezen wordt. Handig en zonder tijdsverlies.



Contacten

Agentschap Ondernemen Koning Albert II-laan 35/12, 1030 Brussel Tel 02-553.37.05 Fax 02-553.37.69 [email protected] www.agentschapondernemen.be

LVZ Livornostraat 25, 1050 Brussel Tel 02-426.39.00 Fax 02-426.34.17 [email protected] www.lvz.be

Attentia sociaal verzekeringsfonds Torhoutsesteenweg 384, 8200 Brugge Tel 050-40.65.65 Fax 050-40.65.99 [email protected] www.attentia.be

Participatiefonds de Lignestraat 1, 1000 Brussel Tel 02-210.87.87 Fax 02-210.87.79 [email protected] www.fonds.org

Eunomia Oudenaardsesteenweg 7, 9000 Gent Tel 09-371.49.57 Fax 09-371.49.29 [email protected] www.eunomia.be FOD Economie Vooruitgangstraat 50, 1210 Brussel Tel (gratis nr.) 0800-120.33 Fax (gratis nr.) 0800-120.57 [email protected] www.economie.fgov.be FOD Werkgelegenheid Ernest Blerotstraat 1, 1070 Brussel Tel 02-233.41.11 Fax 02-233.44.88 [email protected] www.werk.belgie.be Liberale Mutualiteit Livornostraat 25, 1050 Brussel Tel 02-542.86.00 [email protected] www.liberalemutualiteit.be

PMV Oude Graanmarkt 63, 1000 Brussel Tel 02-229.52.30 Fax 02-229.52.31 [email protected] www.pmv.eu RSVZ Jan Jacobsplein 6, 1000 Brussel Tel 02-546.42.11 Fax 02-511.21.53 [email protected] www.rsvz.be RSZ Victor Hortaplein 11, 1060 Brussel Tel 02-509.31.11 Fax 02-509.30.19 www.rsz.fgov.be VDAB Keizerslaan 11, 1000 Brussel Tel (gratis nr.) 0800-30.700 Fax 02-506.15.90 [email protected] www.vdab.be

39

Eerste Hulp Bij Opstarten van uw eigen zaak.

Maak een afspraak voor meer info over onze startersbegeleiding en -voordelen. www.ing.be/starters

ING België NV – Bank / Kredietgever – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – BTW BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – Rekening: 310-9156027-89 (IBAN: BE45 3109 1560 2789). Verantwoordelijke uitgever: Philippe Wallez – Marnixlaan 24, 1000 Brussel.

40