3 1 2 ‘EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK ‘M NAAR DE CHINESE LES.’ Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen.
WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen kan. Dat het zich goed ontwikkelt. En dat het luistert als je iets vraagt. Maar verwacht je niet te veel? Of juist te weinig? Dat is iets wat je als ouder moet leren inschatten. Want elk kind is anders. Goed kijken naar je oogappel en zijn mogelijkheden is de boodschap.
WAT JE ALS OUDER VAN JE KIND VERWACHT Wat stellen we vast? Je verwachtingen hangen af van verschillende factoren Wat jij van je kind verwacht? Dat hangt af van wie jij bent: van je karakter en van je kijk op opvoeden. Verder vergelijk je je kind ook met wat broers, nichtjes, buren of klasgenoten al kunnen of doen. Of je laat je beïnvloeden door wat de school van je kind verwacht. Dat is heel normaal. Maar weet dat: • elk kind anders is en jouw kind dus uniek is. • je kind zich ontwikkelt met vallen en opstaan, op zijn eigen tempo. • je kind eraan toe moet zijn om iets nieuws te leren. Bv. fietsen zonder zijwieltjes, met mes en vork eten, een dag alleen thuis blijven, ...
Je kind heeft jouw bevestiging nodig Wist je dat kinderen van nature de verwachtingen van hun ouders willen inlossen? Dat jij in hem of haar gelooft, betekent veel voor het zelfvertrouwen van je kind. Wil je je kind iets (aan)leren? Probeer dan een goed evenwicht te zoeken tussen
• steunen: belangstelling tonen, er zijn en je kind aanmoedigen. • sturen: je kind begeleiden en begrenzen waar nodig. • stimuleren: je kind uitdagen om iets nieuws te proberen.
Doelen stellen is prima Uit onderzoek blijkt dat wat jij verwacht veel invloed heeft op je spruit. Verwacht je te weinig? Of stel je geen eisen? Dan probeert je kind minder snel nieuwe dingen uit of doet het minder moeite. Te hoge verwachtingen kunnen je kind dan weer onzeker maken. De kunst is dus om een balans te vinden tussen wat je zou willen en wat redelijk is.
(Te) hoge verwachtingen kunnen het zelfbeeld van je kind schaden Voelt je kind steeds opnieuw dat het niet aan je verwachtingen kan beantwoorden? Dan kan dat zijn zelfvertrouwen of zelfbeeld schaden. Het is dan beter je verwachtingen wat bij te stellen.
REALISTISCH ZIJN, ZO LUKT HET Wat kan je als ouder doen?
Stel doelen die passen bij de leeftijd en het karakter van je kind
Er zijn geen vaste richtlijnen die aangeven wanneer je kind wat moet kunnen. Elk kind ontwikkelt zich immers op zijn of haar tempo.
Verwacht niet te veel (maar ook niet te weinig)
Zo daag je je kind uit zonder het te pushen. Net één stapje verder dan wat het nu kan, is vaak haalbaar. Waarin kan je kind groeien? Bv. opruimen na het spelen. En wat moet je zeker niet verwachten? Bv. dat je kind alle blokjes netjes gesorteerd per kleur in de juiste doos stopt.
Betrek je kind bij het stellen van doelen
Laat je kind mee nadenken over wat het wil kunnen. Belangrijk is dat je kind er plezier aan beleeft. Bovendien stimuleer je zo ook het verantwoordelijkheidsgevoel van je kind. Bv. leren zwemmen zonder bandjes of alleen naar school fietsen.
Toon enthousiasme bij elke vooruitgang
Een complimentje bij elke stap in de goede richting is goed voor het zelfvertrouwen van je kind. Jouw aanmoediging motiveert je kind om meer nieuwe dingen te leren en zich verder te ontwikkelen.
Wees ook realistisch voor jezelf
Als ouder bepaal je wat je écht belangrijk vindt. De druk om iets te kunnen kan ook van buren, vrienden of familie komen. En die druk kan groot zijn: voor jou als ouder én voor je kind. Houd dan het hoofd koel en weet dat tijd maken om te ontspannen vaak wonderen doet.
HOE STEL JE REDELIJKE DOELEN? Kies een kleine uitdaging
Je doel of taak in kleinere stappen verdelen, blijkt goed te werken. Laat je kind geleidelijk aan steeds een stapje méér zelfstandig doen. Bv. zelf naar school fietsen. Eerst fiets je een paar keer mee, later rijd je met de auto enkele keren achter je kind aan, daarna laat je hem of haar alleen naar school fietsen.
Kies een doel dat je kind begrijpt
Je kind moet goed weten wat je verwacht. Bv. meteen aan tafel komen als je roept. Je kan afspreken dat je 5 minuutjes op voorhand komt zeggen dat het bijna etenstijd is. Als je dan roept, is je kind voorbereid en reageert het snel(ler).
Bepaal het doel samen met je kind
Inspraak doet vaak wonderen voor de motivatie van zoon- of dochterlief. Zo wordt wat je vraagt minder een ‘opdracht’ en geef je je kind zelf verantwoordelijkheid. Je kind zal eens zo trots zijn als het doel bereikt is.
Kies een haalbaar doel volgens de leeftijd en mogelijkheden van je kind Zo speel je in op het natuurlijke verlangen van je kind om zijn grenzen te verleggen.
Kies een meetbaar doel
Doel bereikt? Zorg ervoor dat dit heel duidelijk is voor je bengel. Een complimentje of een knuffel is de kers op de taart.
EN WAT ALS HET MINDER GOED GAAT? Fouten maken mag
Iets nieuws (aan)leren vraagt de nodige tijd. Niet alles lukt vanaf de eerste keer. Uit fouten kan je leren!
Blijkt een doel (nog) niet haalbaar? Pas je verwachtingen aan
Soms blijkt iets toch minder evident dan verwacht. Maak er dan geen drama van, en stel je verwachtingen gewoon wat bij. Zo vermijd je frustraties.
Kinderen zijn niet expres ongehoorzaam of lastig
Denk je wel eens dat je kind expres niet gehoorzaamt? Dat is niet zo. Weet dat kinderen tijd nodig hebben om mee te kunnen werken. Vraag niet meer dan 1 ding tegelijk, anders weet je kind niet meer wat je verwacht.
NUTTIGE LINKS Wil je meer lezen over meegroeien? Kijk hier:
www.groeimee.be Je vindt er onder meer dossiers over de ontwikkeling van kinderen en ‘zelfbeeld en zelfvertrouwen’.
LEESTIPS Bouwen aan zelfvertrouwen. Als tiener anders denken over jezelf. M. Bisschop, Lannoo
Leer je kind zelfvertrouwen. Tips en adviezen voor ouders. R.C. Woolfson, Houten Unieboek (2008)
GEHEUGENSTEUN : HOE REALISTISCH ZIJN JOUW VERWACHTINGEN ? Je kind is uniek en ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Iets nieuws leren is prima zodra je kind eraan toe is. Gebruik deze checklist als geheugensteuntje.
WAT MAG IK ALS OUDER VAN MIJN KIND VERWACHTEN? Ik kijk kritisch naar wat ik verlang Leg ik de lat niet te hoog? Zijn er veel afspraken en regels? Dan is de kans groter dat het wel eens mis gaat. Wat vind ik écht belangrijk? Is mijn kind rijp genoeg om te begrijpen, te kunnen en te doen wat ik wil? Ik vraag andere ouders wat zij van hun zoon of dochter verwachten Familie, vrienden, en ouders met kinderen van dezelfde leeftijd zijn een goede referentie. Wat verwachten zij dat hun kind kan, moet en doet? Aan jou om te beslissen wat je met die informatie doet.
Knip dit kaartje uit en hang het op de koelkast.
MEER WETEN? Surf naar www.groeimee.be Voor meer informatie en persoonlijk advies ben je ook steeds welkom in een opvoedingswinkel in je buurt.
Hier de stempel of sticker van de aanbieder
GEHEUGENSTEUN
WAT MAG IK ALS OUDER VAN MIJN KIND VERWACHTEN? Ik sta even stil bij wat ik van mezelf als opvoeder verwacht Perfecte ouders bestaan niet. Ik doe m’n best, maar verwacht niet dat ik altijd alles 100% doe. Ik probeer los te laten en niet te streng voor mezelf te zijn. Ik denk na wat ik van m’n partner en andere co-opvoeders verwacht Kinderen groeien op. Er duiken steeds nieuwe opvoedingsvragen en uitdagingen op. Ik zoek met m’n partner naar een manier van opvoeden waar we ons goed bij voelen. Een aanpak die bij ons gezin en onze waarden past. We betrekken hier ook andere opvoeders (grootouders, babysitter(s), ...) bij.
V.U.: EXPOO, Katrien Verhegge, administrateur-generaal, Kind en Gezin - Vlaams agentschap
Knip dit kaartje uit en hang het op de koelkast.
